Book Title: Sajjanastuti Dvantrinshika
Author(s): Yashovijay Upadhyay, Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004692/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjA viracita sajjanastutihAviMzikA zabdazaH vivecana batrIzamI batrIzI ICCCCC . MAN Jain Educati vivecaka : paMDitavarya zrI pravINacaMdra khImajI motA w.jainelibrary.org Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmahopAdhyAya zrImad yazovijayajI mahArAjA viracita dvAdiMzadvAciMzikA aMtargata sajanastutidvAciMzikA zabdazaH vivecana mULa graMthakAra tathA TIkAkAra laghuharibhadrasUri mahAmahopAdhyAya zrImad yazovijayajI mahArAjA AzIrvAdadAtA + vyAkhyAnavAcaspati, zAsanaprabhAvaka sva. pa. pU. AcAryadeveza zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA tathA SadarzanavettA, mAvacaniphapratibhAdhAraka sva. pa. pU. munipravara zrI mohajitavijayajI mahArAjA tathA vartamAna zrutamarmajJAtA vidvAna pa. pU. AcArya bhagavaMta zrImad vijaya yugabhUSaNasUrIzvarajI mahArAjA ja vivecanakAra ka paMDitavarya zrI pravINacaMdra khImajI motA - cha saMkalana che smitA DI. koThArI : prakAzaka : 5, jaina marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjanastutidvAtriMzikA zabdazaH vivecana + vivecanakAra - paMDitavarya zrI pravINacaMdra khImajI motA vIra saM. 2534 * vi. saM. 2064 AvRtti : prathama * nakala : 500 mUlya : rU. 35-00 Arthika sahayoga dhAnerA nivANI caMdanabena kanaiyAlAla pAnovoya : mukhya prAptisthAna : tAtha 5, jaina marcanTa sosAyaTI, phtehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. * mudraka navaraMga prinTarsa 92 AsToDIyA, amadAvAda-1. phona H (mo.) 9428500401 (ghara) 26614603 : Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R : prAptisthAnaH + * amadAvAda : gItArtha gaMgA. 5, jaina marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. (079) 26604911, 32911471 muMbaI: zrI nikuMjabhAI Ara. bhaMDArI viSNu mahala, trIje mALe, garavAre pevelIyananI sAme, DI-roDa, carcageTa, muMbaI-400010. = (022) 22814048 zrI naTavarabhAI ema. zAha(AphrikAvALA) phleTa naM. 501, bloka-e, riddhivinAyaka TAvara, vijayanagara relve krosiMganI pAse, nAraNapurA, amadAvAda-13. 2 (079) 27478512 zrI himAMzubhAI ena. zeTha e-2/41, azoka samrATa, trIje mALe, daphatarI roDa, gauzALA lena, bInA kvelarsanI upara, malADa (I.), muMbaI-400097. 8 (022) 32438434 (mo.) 9322214851 * jAmanagara : zrI lalitabhAI dharamazI zrI udayabhAI zAha 302, caMdanabALA epArTamenTa, C/o. mahAvIra agarabattI varkasa javAharalAla naheru roDa, C-7, supara mArkeTa, jayazrI TokIjhanI sAme, sarvodaya pArzvanAthanagara, jAmanagara-361001 jaina derAsara pAchaLa, muluMDa (ve), muMbaI-80: 4 (0288) ra678513 6 (022) 25680614, 25686130 * surata : DaoN. praphulabhAI je. zeTha DI-1, arpaNa epArTamenTa, bAbu nivAsanI galI, TImalIyAvADa, surata-395001. 8 (0261) 3228623 * rAjakoTa : zrI kamalezabhAI dAmANI "jinAjJA", 27, karaNaparA, rAjakoTa-360001. 8 (0281) 2233120 * BANGALORE: Shri Vimalchandji C/o. J. NEMKUMAR & COMPANY Kundan Market, D. S. Lane, Chickpet Cross, Bangalore-53. ja (080) (O) 22875262, (R) 22259925 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIyara "gItArtha gaMgA"nuM mukhya lakSya to ApaNA upakArI pUrvAcAryo jevA ke pa. pU. A. zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAja sAheba, pa. pU. upAdhyAyajI zrI yazovijayajI mahArAja sAheba Adi racita jainazAstromAM patharAyelAM vividha paramArthabhUta tattvonAM rahasyonuM naya, nikSepa, vyavahAra, nizcaya sApekSa arthagAMbhIryapUrNa vizleSaNa karavAnuM che, jethI zrI jainasaMghane te te padArthonA sarvAMgI bodhamAM sahAya maLe. A kArya atyaMta vistAravALuM ane gahana che, ghaNAM sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto AmAM sahAya karI rahyAM che, aneka zrAvako ane zrAvikAo paNa sau saune yogya kAryo saMbhALI rahyAM che, te anusAra kAma bahAra AvI rahyuM che ane kramasara AvatuM raheze. daramyAna zrI saMghamAMthI jijJAsu mumukSuo tathA zrAvako-zrAvikAo taraphathI evI mAMga vAraMvAra Ave che ke pU. munipravara zrI mohajitavijayajI mahArAja sAhebanAM tathA pa. pU. A. bha. zrImad vijaya yugabhUSaNasUrIzvarajI mahArAja sAhebanAM judA judA viSayo paranAM apAyelAM vyAkhyAno tathA paMDitavarya zrI pravINabhAI motAe vividha zAstrIya viSayo para karelAM vivecano chapAvIne taiyAra karavAmAM Ave to sakaLa zrI saMghane cokkasa lAbhadAyI nIvaDe. AvI vinaMtIone lakSyamAM rAkhIne TrasTe nakkI karyuM che ke AvAM vyAkhyAno tathA vivecanonAM pustako prakAzita karavAM ane tene mAtra eka saMlagna pravRtti tarIke svIkAravI. A kAma gItArtha gaMgAnA mukhya lakSathI saheja phaMTAya che, bodhanI vividhatA ane saraLatAnI dRSTie paNa bhinna prakAre che, chatAM tattvajijJAsu mATe hitakArI hovAthI tema ja ati mAMgane kAraNe uparyukta vinaMtI lakSamAM rAkhIne A pravRtti cAlu rAkhela che. tattvajijJAsu jIvo mATe AvAM pustako samyajJAna-darzana-cAritranI ArAdhanAmAM upayogI thaze, tevI AzA sahita 5, jena marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. sarva hakka gItArtha gaMgA TrasTane AdhIna che. TrasTIgaNa gItArtha gaMgA Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gItArtha gaMgAnA prakAzano pa. pU. munipravara zrI mohajitavijayajI mahArAjA | (moTA paMDita ma. sA.)nA pravacananA pustako. 1. Azrava ane anubaMdha 2. pudgala vosirAvavAnI kriyA 3. cAritrAcAra pa. pU. A. bha. zrImad vijaya yugabhUSaNasUrIzvarajI mahArAjA Kte (paMDita ma. sA.) kRta, saMpAdita ane pravacananA pustako ne 1. zrAvakanAM bAra vratonA vikalpo 2. yogadaSTisamuccaya 3. karmavAda karNikA, 4. sadgati tamArA hAthamAM ! 5. darzanAcAra 6. zAsana sthApanA che. anekAMtavAda 8. prottarI 9. cittavRtti 10. cAlo, mokSanuM sAcuM svarUpa samajIe 11. manovijaya ane Atmazuddhi 12. bhAgavatI pravrayA paricaya 13. bhAvadharma bhAga-1 (praNidhAna) 14. bhAvadharma bhAga-2 (pravRtti, vinaya, siddhi, viniyoga) 15. ninazAsana sthApanA 16. cittavRtti 17. zrAva variTa vrata pUrva vidya| 18. lokottara dAnadharma "anukaMpA" Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19. praznottarI 20. kudaratI AphatamAM jainanuM kartavya 21. dharmarakSA pravacana zreNI bhAga-1 22. jainazAsana svataMtra dharma ke saMpradAya ? 23. ninazAsana svataMtra dharma yA saMprAya ? 24. Is Jaina Order Independent Religion or Denomination ? 24. Status of religion in modern Nation State theory 26. gRhajinAlaya mahAmaMgalakArI saMpAdaka :- pa. pU. gaNivarya zrI arihaMtasAgarajI mahArAja sAhaba 1. pAkSika aticAra 1. zrI sametazikharajInI saMvedanA 2. zrI navapada ArAdhanA vidhi gItArtha gaMgA dvArA prakAzita anya pustakonI yAdI 3. svataMtra bhAratamAM dharma parataMtra !!!!! (guja.) 4. svataMtra bhArata meM dharma parataMtra !!!!! (hindI) 5. Right to Freedom of Religion !!!!! (aMgrejI) * saMkalanakartA : jyotiSabhAI zAha saMkalanakartA : jyotiSabhAI zAha saMkalanakartA : dharmatIrtha rakSA samiti saMkalanakartA : dharmatIrtha rakSA samiti saMkalanakartA : dharmatIrtha rakSA samiti 6. 'rakSAdharma' abhiyAna (guja.) saMkalanakartA : dharmatIrtha rakSA samiti 7. 'Rakshadharma' Abhiyaan (aMgrejI) saMkalanakartA : dharmatIrtha rakSA samiti Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gItArtha gaMgA dvArA prakAzita vivecananA graMtho - - vivecanakAra - paMDitavarya zrI pravINacaMdra khImajI motA 1. yogaviMzikA zabdazaH vivecana 2. adhyAtmaupaniSat prakaraNa zabdazaH vivecanA 3. adhyAtmamataparIkSA zabdazaH vivecana bhAga-1 4. adhyAtmamataparIkSA zabdazaH vivecana bhAga-2 5. adhyAtmamataparIkSA zabdazaH vivecana bhAga-3 6. viMzativiMzikA zabdazaH vivecana pUrvArdha 7. viMzativiMzikA zabdazaH vivecana uttarArdha 8. ArAdhaka-virAdhaka caturbhagI zabdazaH vivecanA 9. samyaktva SasthAna caupaI zabdazaH vivecana 10. adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-1 11. pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-1 12. pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-2 13. phUpadaSTAMta vizadIkaraNa zabdazaH vivecana 14. paMcasUtra zabdazaH vivecana bhAga-1 (sUtra 1-2) 15. sUtranA pariNAmadarzaka yatnaleza bhAga-1 16. paMcasUtra zabdazaH vivecana bhAga-2 (sUtra 3-4-5) 17. sAmAcArI prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-1 18. sAmAcArI prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-2 19. pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-3 20. dAna dvAciMzikA-1 zabdazaH vivecanA 21. mitrAdvAciMzikA-21 zabdazaH vivecana 22. yogazataka zabdazaH vivecana 23. paMcavastuka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-1 24. yogabhedadvAciMzikA-18 zabdazaH vivecana 25. yogavivekadvAciMzikA-19 zabdazaH vivecana 26. sAdhusAmayyadvAbiMzikA-6 zabdazaH vivecana 27. bhikSudrAviMzikA-27 zabdazaH vivecana Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28. dIkSAdvAciMzikA-28 zabdazaH vivecana 29. yogadaSTinI sajajhAya zabdazaH vivecana 30. kevalibhuktivyavasthApana dvAciMzikA-30 zabdazaH vivecana 31. pAtaMjala yogalakSaNavicAradvAciMzikA-11 zabdazaH vivecana 32. jJAnasAra zabdazaH vivecana 33. saMthArA porisI sUtrano bhAvAnuvAda ane hiMsASTaka zabdazaH vivecanA 34. jinamahattvadvAciMzikA-4 zabdazaH vivecana 35. samyagdaSTidvAciMzikA-15 zabdazaH vivecana 36. cogalakSaNadvAciMzikA-10 zabdazaH vivecana 37. muktiadveSaprAdhAnyadvAciMzikA-13 zabdazaH vivecana 38. apunabaMdhakadvAbiMzikA-14 zabdazaH vivecana 39. yogadaSTisamuccaya zabdazaH vivecana bhAga-1 40. cogadaSTisamuccaya zabdazaH vivecana bhAga-2 41. yogadaSTisamuccaya zabdazaH vivecana bhAga-3 42. adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-2 43. adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-3 44. yatilakSaNasamuccaya prakaraNa zabdazaH vivecana 45. devapuruSakAradvAciMzikA-17 zabdazaH vivecana 46. tArAditrayadrAviMzikA-22 zabdazaH vivecana 47. kutarkagrahanivRttidvAciMzikA-23 zabdazaH vivecana 48. saddaSTidvAciMzikA-24 zabdazaH vivecana 49. paMcavastuka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-2 50. mArgadvAciMzikA-3 zabdazaH vivecana 51. dezanAdvAbiMzikA-2 zabdazaH vivecana para. jinabhaktidvAbiMzikA-5 zabdazaH vivecana 53. yogAvatAradvAciMzikA-20 zabdazaH vivecana 54. yogamAhAbhyadvAbiMzikA-26 zabdazaH vivecana gaMgA aMtargata gaMgotrI graMthamALA dvArA prakAzita graMtho 1 1. dharmatIrtha bhAga-1 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 'dvAciMzadvAciMzikA' graMthanI "sajjanastutidvAciMzikA'nA zabdazaH vivecana veLAe saMkalanA ekatrIsamI batrIzImAM muktinuM svarUpa batAvyuM. te muktine prApta karavA mATe jeo sarvaze kahelA yogamArgamAM samyagu udyama kare che, teo sajjana puruSo che. te sajjana puruSonI stuti karatAM graMthakArazrI kahe che - 'sarjana' e prakArano traNa varNavALo zabda batAve che ke A puruSa jagatamAM sarvajJanA vacana anusAra yogamArgamAM pravRtti karanAra sajjana puruSa che. tethI koI khalapuruSa teonA doSonuM ulkAvana kare to paNa te doSothI te uttama puruSamAM zaMkA thatI nathI. vaLI, sajjano kevA hoya che te batAvavA mATe zloka-4mAM sajjanane garuDanI upamA ApI che. tethI paNa e nakkI thAya che ke sajjanonA haiyAmAM sadA puruSottama evA tIrthakaronuM sthAna che, ane teo haMmezAM dIrdhadaSTithI tattvane jonArA hoya che, paraMtu kyAreya visaMvAdI vacano bolanArA hotA nathI. vaLI, sajjano uttama puruSonA guNone grahaNa karavAnA yatnavALA hoya che, jyAre khalapuruSo dharmanI pravRtti karatA hoya topaNa teonI buddhi haMmezAM pUrvanA mahApuruSonAM dUSaNo kADhavAmAM pravarte che. vaLI, sajjana puruSo pUrvanA mahApuruSonA graMthone bhaNIne potAnA te vacanonA smaraNa arthe ane yogya jIvonA upakAra arthe navI racanA kare che; paraMtu jeo dharma karavAnI mativALA che, chatAM jeonI vakra buddhi che, teo kahe che ke Agama vidyamAna hovA chatAM A graMthonI racanA karavI ucita nathI. khalanA te prakAranA vacanathI lokone bhrama na thAya mATe pU. haribhadrasUrijInA vacanane grahaNa karIne graMthakArazrIe teno uttara ApatAM kahyuM ke AgamarUpI samudramAM praveza karavA mATe A amArI racanA che, paraMtu ame kaMIka navuM kahIe chIe, e prakAranA madathI A graMtharacanA nathI. vaLI, khalapuruSo kahe che ke "navA graMthanI racanAthI to pUrva pUrva sUrionI hIlanA thAya che, kema ke teonA graMthone choDIne tamArA graMthothI tamAruM mahattva Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjanastutihAviMzikA/saMkalanA vadhaze." khalanA te vacanathI prerAIne sajjanonI pravRttimAM koI zaMkA kare tenA nivAraNa mATe graMthakArazrI kahe che - pitAnA vacanane kahenArA bALanA vacanathI pitAnA vacananI hIlanA thatI nathI, tema pUrvasUrionA vacanane kahenArA amArA vacanathI pUrvasUrionI hIlanA thatI nathI. vaLI, durjana zaMkA kare che ke "navA graMthanI racanAthI pUrvanA sUrionA graMthonuM adhyayana alpa thaze." tene paNa uttara ApatAM sarjana kahe che ke "navI graMtharacanAthI pUrvasUrionA padArthonuM potAne smaraNa thaze, anya jIvone paNa pUrvasUrionA vacanonA rahasyanI prApti thaze ane pUrvasUrionA padArthonuM manana karavAthI potAne paNa navI mati prApta thaze. tethI navA graMthanI racanAmAM koI doSa nathI. A rIte sajjanonI pravRtti zaktinA prakarSathI zAstra adhyayananI, ane zAstra adhyayana karyA pachI navA navA graMthonI racanAnI che ane te kevaLa svaparanA upakArarUpa che, tema batAvIne graMthakArazrIe potAnA upara karela pU. guru nayavijayajInA upakAranuM smaraNa karIne temanI stuti karela che. sajjana puruSo haMmezAM koIno sAmAnya upakAra paNa bhUle nahi tevA hoya che, jyAre potAnA gurue to potAnA mATe ghaNo zrama karIne potAne vidvAna banAvyA che, tethI temanuM smaraNa karIne graMthakAra potAnI sarjanatA vyakta kare che. chavsthatAne kAraNe A graMthanA vivecanamAM vItarAga paramAtmAnI AjJAviruddha ke graMthakArazrInA Azayaviruddha ajANatAM kaMI paNa lakhAyuM hoya to trividhe trividha "micchA mi dukkaDa' mAMguM chuM. - pravINacaMdra khImajI motA vi. saM. 2064, caitra vada-3, tA. 23-4-2008, budhavAra 302, vimalavihAra, sarasvatI sosAyaTI, pAlaDI, amadAvAda-7. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajajanastutidvAciMzikA/saMpAdikAnuM kathana saMpAdikAnuM kathana dvitrizaddhAtrizikA graMthanA kartA upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjA jainazAsanamAM khUba prasiddha che. jainazAsanamAM upAdhyAyajI mahArAjAnA vacano TaMkazALI vacano gaNAya che. graMthakArazrIe sajjananAM guNonuM ramaNIya varNana A "A sajjanastuti batrIzImAM karela che. sAmAnya rIte lokamAM sadAcAro pALe te "sajjana" tarIke oLakhAya che. ahIM, jenA haiyAmAM bhagavAnanA vacanone samyaka jANavAno yatna karIne mokSamArgamAM pravRtta bane te sarvane "sarjana' tarIke oLakhAvela che. sajjana puruSo yogya jIvonA upakAra arthe graMthanI racanA kare tema pU. praviNabhAI motAe upAdhyAyajI mahArAja sAhebanI batrIzI upara alaga alaga graMthanI racanA karI ApaNA para mahAna upakAra karyo che. A graMthamAM satata mArgadarzana ane preraNA ApavA badala pU.sA zrI cArunaMditAzrIjI ma. sA.no upakAra bhUlI zakAya tema nathI. prastuta graMthanI prazastinAM vivecananAM kAryamAM pU. sAdhvIzrI kalpanaMditAzrIjI ma. sA.no je sahayoga maLyo te badala temano upakAra bhUlI zakAya tema nathI. AjanA kALamAM 78 varSanI umare paNa sevAbhAvI ane jJAnapremI pU. zAMtilAla zivalAla zAhe prapha-saMzodhananuM kArya karIne jarUrI sUcano karyA che tene ApaNuM ahobhAgya samajuM chuM. AjanA kALamAM jyAre sajjano maLavA durlabha banatA jAya che tyAre bhagavAnanAM zAsananA paramArthane jANanArA sajjana puruSonI avicchinna paraMparA prApta thatI rahe e ja apekSA. graMthakArazrI ane vivecanakArazrInAM AzayathI ane jinezvaradevanI AjJAthI viruddha lakhAyuM hoya te badala "micchA mi dukkaDam". - smitA DI. koThArI vi.saM. 2064, phA. su. 13, budhavAra, 19-3-2008. 12, beMka opha InDiyA sosAyaTI, usmAnapurA, amadAvAda-380 013. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | - je 3-4 9-10 $ 9 sajjanastutihAviMzikA/anukramaNikA jI anukramaNikA , blioka naM. viSaya pAnA na sajjana pratyenA pakSapAtathI thatuM phaLa. 1-2 sajjananI hAjarImAM durjanonuM amahattva. 2-3 durjana ane sajjanano prakRtibheda. bhagavAnanA vacana anusAra mokSamArgamAM pravRttano sajjana tarIke svIkAra. 4-3 pa-6-7. sajjana ane durjananI prakRtino bheda. durjanothI zrutano vinAza ane sajjanothI zrutanuM rakSaNa. 10-11 uttama puruSonI racanAthI durjana ane sajjanone thatA bhAvo. 11-12 sanonA anugrahathI yogya jIvonuM durjanathI rakSaNa. 12-13 uttama puruSonI racanAthI durjanane thato bhAva ane sajjanane thato bhAva. 13-14 12-13. | khalane pIDA thavA chatAM uttama puruSothI zrutaracanAno atyAga. 15-17 14-15- vizikAnA AdhArathI navA graMthanI racanAmAM khalanA 16-17. AkSepano parihAra. 17-24 18. sajjananI stuti. 24-25 19-29. graMthakAranI paraMparAmAM thayelA sajjana puruSonI stuti. 25-38 30. graMthakAre pUrvanA mahApuruSonA graMthomAMthI padArtho grahaNa karIne prastuta graMthanI je racanA karI che, te racanAnuM prayojana. 38-39 31. sajjananA anugrahathI prastuta graMthanI saphaLatA. 40 32. jainendrazAsananuM mAhAbhya. 41-43 dvAnnizadddhAtrizikA graMthanI prazasti 44-54 = Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM hI~ arha namaH / OM hrI~ zrIzaddhezvarapArzvanAthAya namaH / e~ namaH / nyAyavizArada-nyAyAcArya-zrImadyazovijayopAdhyAyaviracitA ___ svopajJavRttiyutA dvAtriMzadvAtriMzikA antargata sajjanastutidvAtriMzikA-32 pUrva muktibatrIzI sAthe prastuta sajjanastuti batrIzIno saMbaMdha : pUrva batrIzImAM muktinuM svarUpa batAvyuM, have sajjana puruSa bhagavAnanA vacana anusAra yogamArgane sevIne mokSapadanI ArAdhanA karanArA che, mATe mokSanuM varNana karyA pachI mokSamArgamAM prasthita evA sajjana puruSanI stuti karavA graMthakArazrIe "sajjanastuti" nAmanI batrIzInI racanA karela che. RCos :nAma sajjana iti trivarNakaM, karNakoTarakuTuMbi ced bhavet / nollasanti viSazaktayastadA, divyamantranihatAH khaloktayaH / / 1 / / manvayArtha : sajjana iti trivarNakaM nAma=sana me pramAj [anj nAma karNakoTarakuTumbi="[822 TuMSI ced bhavet tadAne thAya to divyamantranihatAH=vyamaMtrathI DAyedI mevI viSazaktayaH khaloktyaH viSazativANI jalanI timo nollasanti=GETsa pAmatI nathI. // 1 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjanastutihAviMzikA/zloka-1-2 zlokArya : sajjana e pramANenuM traNa varNavALuM nAma, jo karNakoTarakuTuMbI thAya to divyamaMtrathI haNAyelI evI viSazaktivALI khalanI uktio ullAsa pAmatI nathI. III bhAvArtha : A puruSa "sajjana' che e prakAranuM traNa akSaravALuM nAma kAnanuM kuTuMbI bane=AtmAmAM sthira nirNayarUpa bane, to "sajjana' e prakAranA divyamaMtrathI haNAyelI viSazaktivALI khalanI uktio te sAMbhaLanAra puruSanA cittamAM ullAsa pAmatI nathI arthAt koI khala puruSa sajjana puruSamAM doSanuM udbhAvana kare tyAre viSazaktivALI evI khalanI uktio te zrotAnA cittamAM praveza pAmatI nathI; kema ke A sajjana che tevA nirNayarUpa divyamaMtrathI te khalanI uktio haNAyelI thAya che. AvA avataraNikA : pUrva zlokamAM kahyuM ke "A puruSa sajjana che" evo nirNaya thayA pachI koI khala puruSa tenA mATe anucita doSo udbhAvana kare to paNa te khala puruSanA vacanathI A sajjana nathI evo bhAva thato nathI. kema thato nathI ? emAM yukti Ape che - zloka :syAbelI balamiha pradarzayet, sajjaneSu yadi satsu durjanaH / kiM balaM nu tamaso'pi varNyate, yad bhavedasati bhAnumAlini / / 2 / / anvayArtha :rUahIM jagatamAM di sastu sajjane jo sajjana hote chate arthAt jo sajjata abaliSTha hote chate cAlvatnI durbana =kathaMcit balI evo durjana vanne pra tsabaLa batAve (chatAM) ati bhAnumattini=sUrya nahi hote chate =je hoya=je aMdhakAra hoya tamasoDa ivanaM-te aMdhakAranuM Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjanastutidvAtriMzikA/zloka-2-3 3 paNa baLa tri nu vaLyuMte-zuM varNana karAya che ? arthAt aMdhakAranA baLanI prazaMsA karAtI nathI. / / 2 / / zlokArtha : ahIM=jagatamAM, jo sajjana hote chate=jo sajjana abaliSTha hote chate, kathaMcit balI evo durjana baLa batAve (chatAM) sUrya nahi hote chate je hoya=je aMdhakAra hoya te aMdhakAranuM paNa baLa zuM varNana karAya che ? arthAt te aMdhakAranA baLanI prazaMsA karAtI nathI. IIII * 'tamaso'pi'mAM 'pi'thI e kahevuM che ke prakAzanuM baLa to varNana karAya paraMtu zuM aMdhakAranuM baLa paNa varNana karAya ? arthAt karAya nahi. bhAvArtha : A jagatamAM sajjano hoya, chatAM teo bahu tapatA puNyavALA na hoya ane kathaMcit balavAna evo durjana potAnuM baLa batAve, jethI sajjano lokamAM grAhya na bane ane balavAna evA durjananAM vacano lokamAM grAhya bane, topaNa jenA haiyAmAM "A sajjana che" evo nirNaya che, te puruSa balI evA durjananAM guNagAno kare nahi. kema guNagAno kare nahi ? temAM yukti Ape che. jema sUrya na hoya tyAre je aMdhakAra potAnuM astitva dharAve che, tevA aMdhakAranA paNa balanI kyAreya prazaMsA karAya ? arthAt karAya nahi. tema sUryanA jevA prakRSTa tapatA puNyavALA sajjano na hoya tyAre aMdhakAranA baLa jevA durjanonuM baLa varte che, topaNa je ziSTa puruSa che te kyAreya durjanonA baLane joIne temanI prazaMsA kare nahi ane temanA vacanane grahaNa karIne sajjanone doSavALA svIkAre nahi; kema ke "sajjana" e prakAranA divyamaMtrathI khalanI viSazaktio haNAyelI che, e pramANe pUrvagAthA sAthe saMbaMdha che.II2A avataraNikA : zloka-1mAM kahela ke jeone sajjana pratyeno pakSapAta che, teo "A sajjana che" tevo nirNaya thayA pachI khalanI uktiothI paNa te sajjanane dUSita karatA nathI. kema dUSita karatA nathI ? te spaSTa karavA mATe gAthA Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajanastutidvAciMzikA/zloka-3-4 2mAM kahyuM ke sajjato kadAca evA baLavAna na hoya ane durjano kathaMcit baLavAna hoya topaNa ziSTa puruSa te durjananI prazaMsA kare nahi. have durjananI prakRti kevI che? ane sarjananI prakRti kevI che? te batAvatAM kahe che - zloka :durjanasya rasanA sanAtanI, sagatiM na paruSasya muJcati / sajjanasya tu sudhA'tizAyinaH, komalasya vacanasya kevalam / / 3 / / anvayArtha : durbanaca rasanA-durjananI rasanA paruSa sanAtanI niM-kaThora zabdanI sadA saMgatine ramugdhati mUkatI nathI tu vaLI sajjanaca sajjananI rasanA vevana sudhADatizAyina =kevala amRtathI atizAyI evA komanI vayanaca= komaLa vacananI saMgatine sadA mUkatI nathI. 3. zlokArca - durjananI rasanA kaThora zabdanI saMgatine sadA mUkatI nathI. vaLI, sajjananI rasanA kevala amRtathI atizAyI evA komala vacananI saMgatine mUkatI nathI. lal bhAvArtha : durjanano svabhAva hoya che ke guNavAna puruSamAM paNa chidro zodhIne temanA viSayaka haMmezAM kaThora vacano kahe che arthAt temanI niMdA karanArAM vacano kahe che. sajjana puruSo sarva jIvo pratye dayALu svabhAvavALA hoya che. teo koInuM hita thAya tevAM amRta jevAM vacano suMdara bhASAmAM kahe che tathA koInuM ahita thAya nahi, koInuM citta dubhAya nahi, tevA vacanaprayogo kare che. II avataraNikA - garuDanI upamAthI sajjananuM svarUpa batAve che - Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajanastutihAviMzikA/zloka-4 zloka :yA dvijihvadalanA ghanA''darAdyAtmanIha puruSottamasthitiH / yApyanantagatiretayeSyate, sajjanasya garuDA'nukAritA / / 4 / / anvayArtha : phuda ahIM saMsAramAM thA zibivalananA=je dvijilthanI dalatA che sApanI dalanA che ghanADaDarIghana AdarathI=atyaMta AdarathI sAtmini=AtmAmAM yA puruSottamasthiti =je puruSottamanI sthiti che yA =je paNa anAtiH= anaMtagati che taya=enAthI sajjanasthADanuvAritA sajjananI garuDa anukAritA=garuDa tulyatA dhyate icchAya che. I4 zlokArca - ahIM=saMsAramAM, je dvijitvanI dalanA che=sApanI dalanA che, ghana AdarathI AtmAmAM je puruSottamanI sthiti che, je paNa anaMtagati che, enAthI sajjananI garuDa anukAritA garuDa tulyatA IcchAya che. llll bhAvArtha - (1) garuDa pakSI sApano vinAza kare che. (2) garuDa pakSI puraSottama evA viSNunuM vAhana che. (3) garuDa pakSI AkAzamAM atyaMta dUra dUra jAya che, tethI anaMtagativALuM che. garuDanA A traNa bhAvone sAme rAkhIne sajjana puruSo garuDa tulya che, tema prastuta zlokamAM batAvela che. jema garuDa pakSI be jIbhavALA evA sApano vinAza kare che, tema sajjana puruSo be virodhI vacano bolavAne anukULa evA bhAvano potAnAmAM vinAza kare che arthAt pote pUrvamAM kaMIka kIdheluM hoya te vacanathI potAne kAMIka anartha dekhAya topaNa potAnA te vacanathI pharI jatA nathI athavA pUrvanAM vacano ane pachInAM vacano paraspara virodhI thAya tevuM bolatA nathI, paraMtu vicArIne ucita vacano bolanArA hoya che. tethI potAnAmAM be vacana bolavArUpa dvijilvatvanuM dalana karanArA che. vaLI, jema garuDa pakSI puruSottama evA viSNunuM vAhana che, tethI potAnA Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjanastutidvAtriMzikA/zloka-4-5 AtmA upara viSNune sthApana kare che, tema sajjana puruSa potAnA AtmAmAM puruSottama evA tIrthaMkarone sthAna Ape che arthAt tIrthaMkaranA vacanonuM smaraNa karIne sarva ucita pravRtti karanArA hoya che. vaLI, jema garuDa pakSI anaMta evA AkAzamAM gati kare che, tema sajjana puruSo paNa AtmAne bhavanA aMtanI prApti na thAya arthAt saMsAramAM bhavanA vinAzane kAraNe je bhavanA aMtanI prApti thAya che, tevA bhavanA aMtanI prApti atyAra sudhI thaI rahI che te kyAreya na thAya tevA aMta vagaranA mokSa tarapha gati kare che. A traNa bhAvothI sajjana puruSonI garuDa anukAritA che=garuDa pakSIne anusaravApaNuM che. AnAthI e phalita thAya ke sajjana puruSo kyAreya asaMbaddha vacano bolatA nathI, vicArIne je kaMI bole che temAM pharatA nathI, ane haiyAmAM vItarAganA vacanane sthAna Ape che ane sadA saMsAranA aMtanuM kAraNa bane tevA yogamArgane seve che. mATe sajjano garuDane anusaranArA che. II4 avataraNikA : vaLI, sajjanonI ane khalapuruSonI prakRtinA bhedane dRSTAMtathI batAve che zloka H sajjanasya viduSAM guNagrahe, dUSaNe nivizate khalasya dhIH / cakravAkadRgaharpaterdyutau, dhUkadRk tamasi saGgamaGgati // 5 // anvayArtha: virupAM muLaprazne vidvAnonA guNagrahaNamAM sajjanasya dhIH=sajjananI buddhi nivijJate=niveza pAme che ghuttaT=khalanI buddhi rUpane=dUSaNamAM=vidvAnone dUSaNa ApavAmAM niveza pAme che. cakravAtR paMterghato-cakravAka pakSInI dRSTi sUryanI dyutimAM saphAmakti=saMgate kare che pUvRddha tatti=ghuvaDa pakSInI dRSTi aMdhakAramAM saMgane kare che. pA Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjanastutidvAtriMzikA/zloka-5-6 zlokArtha : sajjananI buddhi vidvAnonA guNagrahaNamAM niveza pAme che, khalanI buddhi dUSaNamAM=vidvAnone dUSaNa ApavAmAM, niveza pAme che. cakravAka pakSInI dRSTi sUryanI dhRtimAM saMgane kare che. ghuvaDa pakSInI dRSTi aMdhakAramAM saMgane kare che. 5] bhAvArtha : vidvAna puruSonA guNo sUryanA prakAza jevA tattvane batAvanArA che, ane jema cakravAka pakSInI dRSTi sUryanI ghutinA saMgane kare che arthAt sUryanI kAMtimAM cakravAka pakSI khIlI UThe che, tema sajjana puruSo tattvane prakAza karanArA evA vidvAna puruSonA guNomAM buddhine sthApana kare che, jethI vidvAnonA guNonA grahaNathI sajjanonA guNonI vRddhi thAya che. vaLI, jema ghuvaDa aMdhakAranA saMgane kare che, tema ghuvaDa jevA khala puruSo vidvAnonA guNono tyAga karIne teomAM dUSaNa jovA mATe yatna kare che, tethI potAnA AtmAno vinAza kare 9.11411 avataraNikA : vaLI, durjano sajjanone upakAra kare che, tema batAvIne durjananI durjanatA paNa sajjano mATe upakArI che, te batAvatAM kahe che - zloka H durjanairiha satAmupakriyA, tadvacovijayakIrtisambhavAt / vyAtanoti jitatApaviplavAM, vahnireva hi suvarNazuddhatAm ||6|| anvayArtha : rU.=ahIM=saMsAramAM, Turnanai:=durjana vaDe satAmupayiA=sajjano upara upakAra karAya che; tadruovinayIrtisambhavA=kema ke temanA vacananA vijayathI kIrtino saMbhava che=durjanonA AkSepakArI vacanone sajjana puruSo samabhAvathI sahana karIne je vijaya kare che tenAthI sajjana puruSonI kIrtino saMbhava Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjanastutidvAciMzikA/zloka-6-7 che. di=je kAraNathI nitatApavinava-jItyo che tApano viplava jeNe evI suvazuddhatA--suvarNanI zuddhatAne vadinareva yAtinoti agni ja vistAra che. dA zlokArca - ahIM=saMsAramAM, durjano vaDe sajjano upara upakAra karAya che; kema ke temanA vacananA vijayathI kIrtino saMbhava che durjanonA AkSepakArI vacanone sajjana puruSo samabhAvathI sahana karIne je vijaya kare che tenAthI sajjana puruSonI kIrtino saMbhava che. di=je kAraNathI, jItyo che tApano viplava jeNe evI suvarNanI zuddhatAne agni ja vistAre che. IIII bhAvArtha - pUrvazlokamAM kahyuM tema durjano vidvAnone dUSaNa ApavA yatna kare che, paraMtu sajjana puruSo temanA vacanane sAMbhaLIne mohathI AkuLa thatA nathI, paNa madhyastha buddhi rAkhIne vicAre che ke durjano je dUSaNa Ape che, te dUSaNo jo mArAmAM hoya to mAre te dUSaNone dUra karavA mATe yatna karavo joIe, ane jo te dUSaNo mArAmAM na hoya to durjanonA te vacanathI kUpita thavAthI mAre zuM ? ema vicArIne sajjano durjanonA vacanathI dubhAyA vagara sarvatra ucita pravRtti karanArA hoya che. AthI durjanonA vacanano vijaya karavAthI ziSTa lokomAM sajjanonI kIrti vistAra pAme che, ane sajjano vizeSarUpe ziSTa lokothI grAhya bane che. A rIte durjano vaDe puruSo upara upakAra thAya che arthAt durjanonA dUSaNathI sanduruSo vizeSarUpe jagatamAM sajanarUpe pragaTa thAya che. jema vahninA tApane sahana karIne te tApanA upadravane jItanAra suvarNanI zuddhatAne vahni ja kare che. tema uttama puruSonI uttamatAno durjano ja vistAra kare che. IkA avataraNikA :sajjananI amRta jevI vANInuM svarUpa batAve che - Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjanastutihAviMzikAbloka-7 zloka :yA kalaGkivasaterna sakSayA, yA kadApi na bhujaGgasaGgatA / gotrabhitsadasi yA na sA satAM, vAci kAcidatiricyate sudhA / / 7 / / anvayArtha : yA sakSayA=sakSaya evI jesudhA=amRta na jovi =kalaMkInI vastIthI nathI=caMdranA sthAnathI nathI. munAsatA=bhujaMganI sAthe saMgatAvALI =je=je sudhA na pa kyAreya paNa nathI jotramatnasika IndranI sabhAmAM yA=je=je sudhA =nathI sAte ravi suthA=koIka sudhA satAM vAri=saMtonI vANImAM matirid=vizeSa prakAranI che. liaa zlokArca - sakSaya evI je sudhA, kalaMkInI vasatIthI nathI caMdranA sthAnathI nathI, bhujaMganI sAthe saMgatAvALI je kyAreya paNa nathI, IndranI sabhAmAM je nathI, te koIka sudhA saMtonI vANImAM vizeSa prakAranI che. IIII bhAvArtha - lokamAM pracalita che ke caMdramAMthI sudhA=amRta jhare che arthAt zItaLatA jhare che, paraMtu te sudhA kSaya pAmanAra hovAthI saMta puruSonI vANImAM rahelI sudhA jevI nathI. vaLI, saMta puruSonI vANImAM rahelI sudhI kyAreya bhujaMga sAthe saMgata kare tevA svabhAvavALI nathI. vaLI, indranI sabhAmAM amRta che, ema pracalita che. tene sAme rAkhIne kahe che ke indranI sabhAmAM je amRta nathI, evuM koIka amRta saMtonI vANImAM che. mATe saMtonI vANI viziSTa prakAranA amRtathI yukta che. Azaya e che ke caMdra kalaMkavALo che, tethI tene kalaMkI kahevAmAM Ave che, ane tenA sthAnathI je zItaLatA jhare che, te amRta jevI che; topaNa te kSaya pAmanArI che, paraMtu satata prApta thanArI nathI. jyAre saMtapuruSanI vANI to yogya jIvone yogamArga batAvIne mahAkalyANanuM kAraNa bane tevI zItaLatAne Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 sajjanastutihAtrizikA/bloka-7-8 ApanAra che. mATe caMdranI zItaLatA sAthe saMtapuruSanI vANInI zItaLatAnI tulanA thAya nahi. tathA te vANI sarpa jevA durjano sAthe kyAreya saMga karanAra nathI. vaLI, indranI sabhAmAM amRta che, paNa te saMsAranA aMtanuM kAraNa bane tevuM nathI, phakta dehanA ArogyanuM kAraNa bane tevuM che. jyAre saMtapuruSanI vANImAM to koIka evuM amRta raheluM che, jenA kAraNe yogya jIvone te vANInI prAptithI amarabhAvarUpa mokSanI prApti thAya che. mATe saMtapuruSonI vANImAM raheluM amRta jagatamAM bIje kyAMya nathI. IIchA zloka - durjanodyamatapartupUrtijAttApataH zrutalatA kSayaM vrajet / no bhavedyadi guNA'mbuvarSiNI, tatra sajjanakRpAtapAtyayaH / / 8 / / anvayArtha kurjanothamatapartinAttApatA =durjanonA udyamarUpI grISmaRtunI pUrtithI utpanna thayela tApathI zrutatA=zrutalatA kSaNaM vranetrakSayane pAme vijo tatra tyAM durjanonA zramathI thatA zrutalatAnA nAzamAM juDavuaLI guNarUpI pANI varasAvanAra sajjanapatipatya =sajjananI kRpArUpI varSARtu na ma =na thAya. 8. zlokArdha : durjanonA udhamarUpI grISmaRtunI pUrtithI utpanna thayela tApathI zrutalatA kSayane pAme, jo tyAM durjanonA zramathI thatA zrutalatAnA nAzamAM, guNarUpI pANIne varasAvanAra sajjananI kRpArUpI varSARtu na thAya. ll bhAvArtha - unALAnA tApamAM vRkSo baLIne kSaya pAme che, ane unALA pachI comAsAnI Rtu na Ave, to to te vRkSo avazya nAza pAme, paraMtu kudaratanI vyavasthA pramANe unALAnA tApa pachI varSARtu Ave che ja jethI vRkSo navapallavita thAya che. te rIte durjano tattvane jovAnI dRSTivALA hotA nathI, mAtra AlokanA Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjanastutihAviMzikA/zloka-8-9 padArthone jonArA hoya che. tethI teo nAstikavAdano vistAra karIne zrutalatAno vinAza kare che. vaLI, keTalAka durjano paralokane mAnanArA hoya che, topaNa svamati anusAra zAstrone joDIne sarvajJanA vacanarUpa zrutalatAno nAza kare che. Ama chatAM jema unALA pachI varSARtu Ave che, ane kSaya pAmelAM vRkSone navapallavita kare che, tema jagatamAM durjana puruSothI zrutalatAno nAza thato hoya tyAre koIka uttama puruSo paNa jagatamAM thAya che, jeo guNarUpI amRtanI varSA karIne zrutalatAne navapallavita kare che arthAt bhagavAnanA zrutajJAnane yathAvatuM prakAzana karIne durjanothI thatA zratanA nAzathI zratanuM rakSaNa kare che. AnAthI e phalita thAya ke prastuta batrIzImAM "sajjana' zabdathI lokamAM je sArI prakRtivALA hoya che, tevA sajjanone grahaNa karela nathI, paraMtu tattvadRSTithI jeo bhagavAnanA vacananA paramArthane jANavA mATe udyama kare che, jANIne bhagavAnanA vacananuM samyaka prakAzana kare che ane svayaM bhagavAnanA vacana anusAra samyaka pravRtti karIne saMsAranA uccheda mATe yatna kare che, tevA sajjanone grahaNa karIne stuti karela che. AthI ja kahyuM ke tevA sajjana puruSanI kRpAthI bhagavAne kahelI zrutalatA pallavita thAya che; ane jo AvA sajjana puruSo jagatamAM na hoya to svamati anusAra cAlanArA ane svamati anusAra zAstranA arthane kahenArA durjanothI zrutalatAno viccheda thAya, paraMtu uttama puruSothI ja zrutalatA surakSita rahe che. ITA zloka :tanyate sukavikIrtivAridhau durjanena vaDavAnalavyathA / sajjanena tu zazAGkakaumudIsaGgaraGgavadaho mahotsavaH / / 9 / / anvayArtha:suvArtivAdhi=zukavitA katirUpI samudramAM durganena vAnastavyathAdurjana vaDe vaDavAnalanI vyathA tajate vistAra karAya che. tuM vaLI do Azcarya che lagnane sajjana vaDe zazIrvamuvIrAva sukavitA kIrtirUpI sAgaramAM caMdranA kaumudInA saMganA raMganI jema mahotsava =mahotsava vistAra karAya che. II9. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 sajjanastutidvAtriMzikA/zloka-9-10 zlokArtha H sukavinA kIrtirUpI samudramAM durjana vaDe vaDavAnalanI vyathA vistAra karAya che. vaLI aho ! sajjana vaDe sukavinA kIrtirUpI sAgaramAM caMdranAM kaumudInA saMganA raMganI jema mahotsava vistAra karAya che. cl bhAvArtha: bhagavAnanA zAsananA marmane jANanArA sukavio jagatamAM tattvanuM prakAzana karanArA che, ane te sukavionA kIrtirUpI samudramAM durjana puruSo svamati pramANe artho karIne vaDavAnalanI vyathA vistAre che arthAt durjananA te prakAranA karAyelA arthone kAraNe sukavioe karelA zAstravacananA artho lokone viparIta bhAsavAthI sukavionI kIrtinI hAni thAya che. jema samudramAM vaDavAnala utpanna thAya to samudranuM pANI zoSAya che, tema durjana puruSa sukavionA padArthone viparItarUpe rajU kare che, tethI sukavionI kIrtinI hAni thAya che. vaLI, jema samudramAM caMdra ane kaumudInA=azvinamAsanA pUrNimAnA saMgano raMga thAya tyAre samudranA taTe loko bhegA thaIne kaumudI utsava kare che te vakhate te samudramAM mahotsava thato hoya tevuM dekhAya che. tema sajjana puruSo sukavioe kahelA zAstrIya padArthone te rIte spaSTa kare che, jethI maMda buddhivALA jIvo paNa te sukavionA vacananA marmane jANIne AnaMdita thAya che. tethI tevA sajjana puruSo sukavionA kIrtirUpI samudramAM mahotsavanA vistArane kare che. AlA zloka H yadyanugrahaparaM satAM mano durjanAt kimapi no bhayaM tadA / siMha eva tarasA vazIkRte kiM bhayaM bhuvi zRgAlabAlakAt / / 10 / / anvayArtha: vi=jo tAM=saMtonA anugrahapara=anugrahanA grahaNamAM tatpara mano= mata hoya tevA=to surkhanAt vipi=durjanathI koI paNa no mayaM=bhaya nathI. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 sajjanastutidvAtrizikA/zloka-10-11 sira tarasA vazIvRteHsiMhane ja zIdhra vaza karAye chate zuIInavArtava= ziyALanA bALathI muvi jagatamAM vi mayaM-zuM bhaya hoya ?=bhaya hoya nahi. 10 zlokArtha : jo saMtonA anugrahanA grahaNamAM tatpara mana hoya to durjanathI koIpaNa bhaya nathI. siMhane ja zIgha vaza karAye chate ziyALanA bALathI jagatamAM zuM bhaya hoya? arthAt bhaya hoya nahi. IlRoll bhAvArtha : jo koI vivekI puruSa saMtapuruSanA anugrahane grahaNa karavAmAM tatpara evuM potAnuM mana karI zake to te puruSa sva sAmarthya anusAra saMtapuruSanAM vacanane ja jANavA mATe yatna kare che. tethI tevA puruSane durjanathI koI bhaya raheto nathI. Azaya e che ke sarvajJanuM vacana Agama che, ane AgamanA padArthone yathArtha prakAzana karanArA saMtapuruSo che. Avo nirNaya karIne saMtapuruSo je kahe che tenA paramArthane jANavA mATe je puruSanuM citta sadA pravartatuM hoya tevA puruSane zAstravacananA ardhaparamArthane jANanArA durjanathI koI bhaya raheto nathI; kema ke Apta puruSonA vacanathI temanI mati atyaMta bhAvita che. tethI durjano padArthane yathAtathA sthApana kare to paNa temanA vacanane vaza thaIne te puruSa saMtapuruSonA anugrahamAM tatpara evA manano tyAga karato nathI. jema koIe siMhane ja zIdhra vaza karelo hoya tevA puruSane ziyALanA baccAthI bhaya raheto nathI, tema jeNe saMtapuruSonA anugraha parAyaNa siMha jevA potAnA manane zIdhra vaza karyuM che, teone ziyALanA baccA jevA durjananA vacanathI tattvaviSayaka vibhrama thato nathI, mATe durjanothI koI bhaya nathI./10II zloka : khedameva tanute jaDAtmanAM sajjanasya tu mudaM kaveH kRtiH / smeratA kuvalaye'bjapIDanaM('mbuje vyathA) candrabhAsi bhavatIti phisthitiH sArA Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 sajjana stutihAtrizikA/bloka-11 anvayArtha: veH vRti =kavinI kRti uttama puruSonI zAstraracanA naDAtmanAM jaDa AtmAonA vetava=pedane ja tanutte vistAre che tuvaLI sannanastha sajjananAM mudde AnaMdane vistAra che. je kAraNathI candramasi-caMdrabhAsI evA vana-kuvalayamAM airatA=vikasvaratA sabyune kamaLamAM vyathA=vyathA bhavati thAya che rUti e pramANenI sthiti =sthiti che. 115 zlokArtha : kavinI kRti-uttama puruSonI zAstraracanA, jaDa AtmAonA khedane ja vistAre che, vaLI, sajjananA AnaMdane vistAra che hiM=je kAraNathI, caMdrabhAsI evA kuvalayamAM meratA=vikasvaratA, thAya che. ane caMdra udaya pAme tyAre kamaLamAM vyathA thAya che, e pramANenI sthiti che. II11 bhAvArtha : uttama puruSonI kRti tattvane batAvanArI che, sarvajJanA vacana anusArI che. Ama chatAM jeo jaDabuddhivALA che, teo svamati anusAra zrutanA artho kare che, teone uttama puruSonAM vacano svamAnyatA sAthe saMgata na jaNAya tyAre kheda ja utpanna thAya che arthAt "A mahAtmAe A rIte asaMbaddha padArtha batAvIne mArgano lopa karyo che" ema vicArIne teonI kRti pratye anAdaravALA thAya che. vaLI, sajjana puruSo to uttama puruSonI kRti joIne AnaMdita thAya che ane vicAre che ke sarvajJanAM vacano atigaMbhIra che, teno paramArtha pAmavo atiduSkara che, A mahAtmA kavie graMtharacanA karIne te gaMbhIra padArtha ApaNane bodha thAya te rIte spaSTa karela che. tethI potAne tattvanI prApti thavAthI sajjano AnaMdita thAya che. A kathanane ja dRSTAMtathI batAve che - jema caMdrabhAsI evA kuvalaya=caMdravikAsI evAM kamaLo caMdranA AgamanakALamAM vikasI UThe che, tema sajjana puruSo kavinI kRtithI AnaMdita thAya che; ane rAtre biDAI javAnA svabhAvavALAM kamaLo caMdranA AgamanathI vyathA pAme che arthAt biDAI jAya che, tema kavionI uttama kRtiothI jaDa AtmAo vyathA pAme che, e prakAre lokasthiti che. ll11aaaa Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjanastutidvAtriMzikA/zloka-12 zloka H na tyajanti kavayaH zrutazramaM saMmudeva khalapIDanAdapi / svocitA''caraNabaddhavRttayaH sAdhavaH zamadamakriyAmiva / / 12 / / anvayArtha: svocitA'DagharAvaddhavRttaya: sAdhava: rAmamaMviAM va=svaucita AcaraNAmAM baddha vRttivALA sAdhuo jema na tyanti=zamadamanI kriyAne choDatA nathI. vayaH-tema kavio saMmuddeva=saMmodane kAraNe ja=zrutaracanA karavAmAM pramodane kAraNe ja hatapIDanApi=khalanA pIDanathI paNa zrutazramaM=zrutanA zramano tyAga karatA nathI. / / 12 / 15 zlokArtha : jema svaucita AcaraNAmAM baddha vRttivALA sAdhuo zamadamanI kriyAne choDatA nathI, tema kavio saMmodane kAraNe ja=zrutaracanA karavAmAM pramodane kAraNe ja, khalanA pIDanathI paNa zrutanA zramano tyAga karatA nathI. / / 12 / ! 4. 'hApIDanAvi'mAM 'pi'thI e kahevuM che ke khalanuM pIDana na hoya to to kavio zrutanA zramano tyAga karatA nathI ja-paraMtu khalanuM pIDana hoya topaNa zrutanA zramano tyAga karatA nathI. bhAvArtha : susAdhuo potAnI bhUmikAne ucita AcaraNAmAM baddha manovRttivALA hoya che. tethI je pravRttithI kaSAyonuM zamana ane indriyonuM damana thatuM hoya tevI kriyAne choDatA nathI, paraMtu zaktinA prakarSathI zamadamanI kriyAmAM udyamazIla rahe che, tema kavione zrutamAM zrama karavAmAM atyaMta AnaMda hoya che; kema ke zrutamAM karAtA zramathI zAstranA zravaNathI bodha karAyelA padArthonuM manana thAya che. tethI te zruta potAnA AtmAmAM sthirabhAvane pAme che, ane navI navI zrutaracanA karavAthI zrutanI bhakti thAya che. tethI je kavione zrutanuM manana karIne tene sthira karavAmAM ane navI navI zrutaracanA karIne zruta pratye bhakti Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 sajjanastutidvAtriMzikA|zloka-12-13 karavAmAM AnaMda Ave che, evA kavionI racanAmAM khala puruSo dUSaNa kADhIne pIDana karatA hoya topaNa te kavio zrutadharmanA vistAranI pravRttino tyAga karatA nathI. 1aa zloka H navyatantraracanaM satAM ratestyajyate na khalakhedato budhaiH / naiva bhArabhayato vimucyate zItarakSaNapaTIyasI paTI / / 13 / / anvayArtha: satAM raste:=saMtone rati hovAnA kAraNe=budha puruSo vaDe racAyelA graMthone joIne saMtone prIti thatI hovAnA kAraNe svattaNevataH=khalanA khedathI ghugha:=budho vaDe navyatattvacanaM=navA graMthanuM racana na tyakhyate-tyAga karAtuM nathI, mAramayataH=bhAranA bhayathI=vastrane dhAraNa karavAmAM prApta thatA bhAranA bhayathI zItarakSApaTIvasI=ThaMDInA rakSaNamAM samartha evuM pI=vastra, naiva vimukte=tyAga karAtuM nathI ja. / / 13 / / zlokArtha : saMtone rati hovAnA kAraNe=budha puruSo vaDe racAyelA graMthone joIne saMtone prIti thatI hovAnA kAraNe, khalanA khedathI budho vaDe navA graMthanuM racana tyAga karAtuM nathI. bhAranA bhayathI=vastrane dhAraNa karavAmAM prApta thatA bhAranA bhayathI, ThaMDInA rakSaNamAM samartha evuM vastra tyAga karAtuM nathI ja. ||13|| bhAvArtha: budha puruSone pUrvanA mahApuruSonA graMthomAMthI prApta thayelA gaMbhIra padArthone joIne rita thAya che temaja te mahApuruSonA padArthone spaSTa ka2vA arthe karAtA zramathI te zAstrIya padArthonuM manana thAya che temAM rati hoya che. tethI potAnAthI alpamativALA jIvonA upakAra arthe ane potAnA smaraNa arthe navI racanA karavAno budha puruSone ullAsa hoya che, tethI potAnI kRtithI khala puruSone kheda thato hoya topaNa budha puruSo te racanA karavAno tyAga karatA nathI. joke Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 sajjanastutihAviMzikA/bloka-13-14 budha puruSo sarva udyamathI sarva jIvonA khedanA nivAraNa mATe yatna karanArA hoya che, tethI koIne kheda thAya tevI pravRtti kare nahi. Ama chatAM, yogya jIvone potAnA navA graMthanI racanAthI tattvanI prApti thatI hovAne kAraNe ane svane paNa upakAra thato hovAnA kAraNe khalanA khedanI upekSA karIne paNa budha puruSo navA graMthanI racanA kare che. jema ThaMDInA rakSaNa mATe samartha evuM vastra dhAraNa karavAthI thatA bhAranA bhayathI koI vivekI puruSa teno tyAga kare nahi, tema budha puruSo paNa khalanA khedanA bhayathI sva paranA kalyANanuM parama kAraNa evA navya graMthanI racanAno tyAga karatA nathI. 13 zloka :-- Agame sati navaH zramo madAna sthiteriti khalena dUSyate / nauriveha jaladhau pravezakRt so'yamityatha satAM saduttaram / / 14 / / anvayArtha: mAnane sati-Agama hote chata=sarvajJatAM vacanarU5 Agama vidyamAna hote chate navaH zrama =navo zrama-navAM zAstra racavAno zrama mA=madathI thAya che sthitte =sthitithI nahi zAstramaryAdAthI nahi ta e pramANe ravajona phUSa=khala vaDe dUSaNa apAya che. nathI=samudramAM noH rUva=nAvanI jema=samudramAM vAvathI praveza thAya che enI jema so kathaM te AegraMthakArazrIe tavA graMthanI racanA karI te A rUda=ahIM=AgamamAM pravezavR=praveza karAvanAra che ti e pramANe ratha ta=sapuruSoto sattara--sauttara che khalanA dUSaNano yathArtha uttara che. 14 zlokArya : Agama hote chate sarvajJanAM vacanarUpa Agama vidyamAna hote chate, navo zrama-navAM zAstra racavAno zrama madathI thAya che, sthitithI nahiSazAstramaryAdAthI nahi, e pramANe khala vaDe dUSaNa apAya che. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 sajjanastutidvAtrizikA/zloka-14 samudramAM naukAnI jema=samudramAM nAvathI praveza thAya che enI jema, te AegraMthakArazrIe navA graMthanI racanA karI te, A ahIM AgamamAM praveza karAvanAra che, e pramANe satpuruSono sauttara che khalanA dUSaNano yathArtha uttara che. II14ll bhAvArtha : keTalAka jIvo AtmakalyANa arthe dharmamAM pravRtti karatA hoya, topaNa buddhinI vakatAne kAraNe vicAre che ke sarvajJakathita Agama che, AtmakalyANa mATe upakAraka AgamanAM vacano che tyAre je mahAtmAo navA navA graMthono zrama kare che, teone potAnI zakti jagatane batAvavAno mada che. jo potAnI zakti jagatane batAvavAno mada na hoya to lokone AgamanA ja paramArtho batAvavA joIe, paraMtu pote kaMIka jANe che, tema mAnIne potAnI svataMtra racanA karavI joIe nahi. Ama kahIne jeo zAstramaryAdAthI navA graMthanI racanA ucita nathI, e pramANe kahIne pUrvanA mahApuruSoe karelI zAstraracanAne dUSita kare che, ane vartamAnamAM paNa koI mahAtmA lokonA upakAra arthe navI zAstranI racanA karatA hoya tene dUSita kare che, teo khala che. tevA khela puruSo vaDe apAyelA dUSaNano sauttara ApIne saMtapuruSo te doSono parihAra karatAM kahe che ke jema samudramAM praveza duSkara hoya tyAre nAva dvArA samudramAM praveza thaI zake che, tema samudra jevA sarvajJanA vacanarUpa AgamamAM maMda mativALA jIvono praveza thaI zakato na hoya tyAre saMtapuruSo dvArA karAyelA navA graMthanI racanAthI teono AgamamAM praveza thaI zake che. tethI saMtapuruSo yogya jIvonA upakAra arthe navI graMtharacanA kare che, paraMtu madathI navI graMtharacanA karatA nathI. ahIM vizeSa e che ke AgamanAM vacano vAMcavA mAtrathI ke sAMbhaLavA mAtrathI tattvanI prApti thatI nathI, paraMtu Agama je padArtho je tAtparyathI kahe che, te tAtparyano bodha thAya to ja Agama kalyANanuM kAraNa bane che. vaLI, AgamanAM vacano atigaMbhIra che, maMda buddhivALA jIvo tenA paramArthane pAmI zake tema nathI. tethI gItArtha puruSo AgamanA paramArthane prApta karIne potAnAthI Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjanastutidvAciMzikA/zloka-14-15 19 maMda buddhivALA jIvonA upakAra arthe navAM zAstronI racanAno zrama kare che. tethI saMtapuruSo yogya jIvone AgamanA paramArthanI prApti thAya te AzayathI navI zAstraracanAno zrama kare che. mATe sajjanono zAstraracanAno zrama doSarUpa nathI. ll14nA avataraNikA : pUrvagAthAmAM graMthakAre kahyuM ke saMtonI navI racanA yogya jIvone AgamamAM praveza karAvanAra che. mATe navI racanAno zrama doSarUpa nathI. tyAM durjana anya zuM doSa Ape che ? te batAvIne nirAkaraNa kare che - zloka :pUrvapUrvatanasUrihIlanA no tathApi nihateti durjanaH / tAtavAganuvidhAyibAlavaneyamityatha satAM subhASitam / / 15 / / anvayArtha: tathApi topaNa pUrvapUrvatanasUrindaranA=pUrvaparvatana sUrinI halanA no nihatA=haNAI nathI=navI racanAthI hIlanA dUra thaI nathI kRti e pramANe durbana =durjana kahe che. tAtavAnuvidhAvavAnsava-pitAnI vANInA anuvidhAthI evA bALanI jema ja rUdaM=A nathI=navA graMthanI racanAthI pUrvaparvatana sUrinI hIlanA nathI rRti e pramANe atha satA sumati=saMtonuM subhASita che saMtapuruSonuM samAdhAna che. 15 zlokArca - topaNa pUrvapUrvatana sUrinI hIlanA haNAI nathI=navI racanAthI hIlanA dUra thaI nathI, e pramANe durjana kahe che. pitAnI vANIne anusaranAra evA bALanI jema, A nathI=navA graMthanI racanAthI pUrvapUrvatana sUrinI hIlanA nathI, e pramANe saMtonuM subhASita che=saMtapuruSonuM samAdhAna che. II15II. A zlokamAM 'tha' zabda pAdapUrti mATe che. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 sajjanastutidvAciMzikA/zloka-15-16 bhAvArtha pUrvanA zlokamAM graMthakArazrIe yuktithI batAvyuM ke sajjano je navI racanA kare che, te AgamarUpI samudramAM praveza karavA mATe nAva jevI che, mATe doSarUpa nathI. tyAM durjana kahe che ke topaNa pUrvapUrvatana sUrioe je racanA karI che, teonI racanA jhAMkhI paDe ane tamArI racanA prakAzanamAM Ave te prakArano navI racanAno zrama che. tathA A navI racanAthI pUrvasUrionI hIlanA thAya che mATe A navI racanA karavI ucita nathI. teno uttara ApatAM saMtapuruSo kahe che ke jema koI bALaka pitAnA vacanane anusarato hoya ane pitAnuM vacana ja koIne kaheto hoya to te pitAnA vacananA kathanathI pitAnI hIlanA thatI nathI. tema vartamAnamAM paNa koI sajjana puruSa pUrvapUrvasUrioe je racanA karI che, temanA vacanonA paramArthano bodha karIne yogya jIvone te vacanonuM tAtparya prApta thAya te mATe navI RtaracanA kare, to te navI zruta racanA pUrvapUrvatana sUrinI hIlanArUpa nathI, paraMtu temanAM ja vacanone jagatamAM ubhAsana karIne temanI mahattAne batAvanAra che, e prakAre sajajana puruSonuM samAdhAna che. [1pA avataraNikA : pUrvazlokamAM graMthakArazrIe yuktithI kahyuM ke sajjanonI navI racanAthI pUrvapUrvatana sUrinI hIlatA nathI. tyAM durjana navo doSa batAve che tenuM graMthakArazrI nirAkaraNa kare che - bloka :kiM tathApi palimanthamantharairatra sAdhyamiti durjanodite / svAnyayorupakRtirnavA matizceti sajjananayoktirargalA / / 16 / / anvayArtha: tathApi topaNa patrimaMthanaMtha =palimaMthamaMthara evI navI racanAthI=pUrvasUrionI racanAnuM adhyayana karavAmAM pramAda karAvanAra evI navI racanAthI satra=ahIM tattvanI prAptimAM liM-sANaM=sAdhya che? arthAt kaMI sAdhya For Private, & Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 sajjanastutidvAciMzikA/zloka-16 tathI tie pramANe surbana hite= durjana vaDe kahevAya chata, vAcavopati=svaanyanI upakRti=sva-atyano upakAra =ane navA=lavI mati smRti thAya ti=e pramANe sarjananovita =sajjatanI daSTinuM kathana tA= argalA che. 16 zlokArca - topaNa palimaMthamaMthara evI navI racanAthI=pUrvasUrionI racanAnuM adhyayana karavAmAM pramAda karAvanAra evI navI racanAthI, ahIM-tattvanI prAptimAM zuM sAdhya che? arthAt kAMI sAdhya nathI, e pramANe durjano vaDe kahevAya chate sva anyanI upakRti=sva-a no upakAra ane navI mati thAya, e pramANe sajjanonI daSTinuM kathana argalA che. I16aaaaN bhAvArtha : pUrvamAM graMthakArazrIe sthApana karyuM ke navI zruta racanAthI pUrvapUrvatanasUrionI hIlanA thatI nathI. tyAM durjana kahe che ke to paNa tame jyAM jyAM navI zrata racanA karo cho, tenAthI pUrvapUrva sUrionA graMthonI racanAmAM palimaMtha prApta thAya che pUrvapUrvatana sUrionA graMthane vAMcavAnI pravRtti baMdha thAya che. tethI tamArA graMthonI racanA pUrvasUrionA graMthonA adhyayananI pravRttimAM zithilatA karanAra che. tethI tevI navI racanAthI zuM sAdhya che ? arthAt "te racanAnuM koI phaLa nathI, paraMtu yogya jIvone pUrvasUrionA graMthathI je upakAra thavAno hato, temAM vipnabhUta evI tamArI A navI racanA che" e prakAranuM durjananuM vacana che. tyAM graMthakArazrI kahe che - svaanyano upakAra ane navI matinI prApti e navI graMtharacanAnuM prayojana che, e prakAranI sajjananI naya ukti durjananA vacanane aTakAvavA mATe argalA che. Azaya e che ke navA graMthanI racanA karanAra mahAtmA pUrvasUrionAM vacanone yuktithI ane anubhavathI joDIne navI racanA kare che, tethI pUrvasUrionAM vacanonuM zravaNa karyA pachI navA graMthanI racanAkALamAM pUrvasUrionAM vacanonuM manana thAya che, jethI racanA karanAra mahAtmAnuM citta pUrvasUrionAM vacanathI Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 sajjanastutidvAciMzikA/zloka-16-17 bhAvita bane che. tethI te navI racanAthI potAnA upara upakAra thAya che. vaLI, pUrvanA mahApuruSonAM vacanone yuktithI ane anubhavathI joDIne karAyelI navI racanAthI anya yogya jIvone paNa pUrvanA mahApuruSonA vacananuM tAtparya prApta thAya che. tethI anya yogya jIvone paNa navI racanAthI upakAra thAya che. tathA, pUrvasUrionAM vacanone grahaNa karIne yukti ane anubhava anusAra te graMthanI racanA karavAnA kALamAM navI navI matino unmeSa thAya che. tethI navI matinI prApti thavArUpa potAno upakAra thAya che, e prakAre sajjananI dRSTinuM kathana durjananA vacanane aTakAvavA mATe argalA jevuM che. AvA avataraNikA : zloka-12thI 16 sudhI je kAMI graMthakArazrIe kahyuM, te sarva pU. haribhadrasUrijInI prathama viMzikAnA AdhAre kahela che. te batAvIne tenAthI sajjanone zuM lAbha thAya che ? te batAvatAM kahe che - zloka :saprasaGgamidamAdyaviMzikopakrame mtimtoppaaditm| cArutAM vrajati sajjanasthiti kSatAsu niyataM khaloktiSu / / 17 / / anvayArtha : laMkaA zloka-12thI 16 sudhI graMthakAre kahyuM e sAra --prasaMga sahita gAviMzivalopame=AviMzikAnA upakramamAM matimatA=matimAna evA pU. haribhadrasUrijIe 35vitazupapAdana karela che. ahIM prazna thAya ke pU. haribhadrasUrie viMzatirvizikAmAM A sarva prasaMga kema upapAdana karela che ? tethI zlokanA uttarArdhathI kahe che - nakSatAsu akSata evI niyataMtraniyata ratnovitapuEkhalanI ukti hote chate saLasthiti=sajjananI sthiti=sajjananI navI graMtharacanAnI pravRtti vAtAM cArutAne pratiSThAne, ratiHpAmatI nathI. tethI pU. haribhadrasUrie viMzikAmAM khalanI uktionuM nirAkaraNa karela che.) 17 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 sajjanastutidvAciMzikA/zloka-17 zlokArca - A zloka-12thI 16 sudhI graMthakAre kahyuM e prasaMgasahita Agha viMzikAnA upakramamAM matimAna evA pU. haribhadrasUrijIe upapAdana karela che. ahIM prazna thAya ke pU. haribhadrasUrijIe viMzati viMzikAmAM A sarva saprasaMga kema upapAdana karela che ? tethI zlokanA uttarArdhathI kahe che - akSata evI niyata khalanI ukti hote chate sajjananI sthiti sajjananI navI graMtharacanAnI pravRtti, cArutAne pAmatI nathI=pratiSThAne pAmatI nathI. (tethI pU. haribhadrasUrijIe Adha viMzikAmAM khalanI uktionuM nirAkaraNa karela che.) II17nA bhAvArtha : pU. haribhadrasUrijIe viMzativizikA nAmano graMtha racela che. temAM prathama viMzikAmAM AgaLanI viMzikAmAM kahevAnArA viSayonuM varNana karela che. tyAM prasaMgathI temane smaraNa thayuM ke pote je graMtharacanAo kare che, te khalapuruSone mAnya nathI, ane teo kevAM kevAM dUSaNo ApIne temanI A graMtharacanA anucita che, tema kaheze ? ane potAnI racanAthI je lokone upakAra thavAno che, temAM te khalanAM vacano kaI rIte bAdhaka banaze ? tenuM prasaMgathI smaraNa thayuM. tethI prasaMgathI smaraNa thayelA te padArthonuM graMthamAM kathana karavuM ucita che, tema jaNAvavAthI matimAna evA pU. haribhadrasUrijIe prathama vizikAnA prAraMbhamAM graMthakArazrIe prastuta graMthanA zloka-12thI 16 sudhImAM je kahyuM te padArthane upapAdana karela che. ahIM prazna thAya ke matimAna evA pU. haribhadrasUrijIe prathama viMzikAnA prAraMbhamAM khalanI uktionuM samAlocana karIne nirAkaraNa kema karela che ? tethI graMthakArazrI kahe che ke jo khalanI uktionuM nirAkaraNa karavAmAM na Ave to teonAM kathano jagatamAM pracalita thAya ane teonAM kathano jagatamAM niyatarUpe pracalita rahe to sajjana puruSo je navI zAstraracanA kare che, te suMdaratAne pAme nahIM; kema ke khalanI uktione sAMbhaLIne keTalAka yogya Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra4 sajjanastutidvAtriMzikA/mloka-17-18 jIvone paNa bhrama thAya ke sarvajJakathita Agama vidyamAna hovA chatAM "A mahAtmAo A navI racanA kare che te ucita nathI. vaLI navI racanAthI pUrva sUrionI hIlanA thAya evo paNa bhrama thAya. vaLI, navA puruSonA graMthonI racanA vAMcavAmAM loko pravRtta thAya to AgamonuM vAMcana ke pUrvasUrionuM vAMcana ochuM thavAthI lokone AgamathI ane pUrvasUrionA kathanathI je upakAra thavAno hato te thAya nahi, mATe A navI racanA ucita nathI." A prakArano yogya jIvone bhrama thAya to sajjanonI navI racanAthI je upakAra thavAno hato, te thAya nahi, mATe pU. haribhadrasUrijIe Adya viMzikAmAM te padArtho spaSTa karyA. tethI khalanI uktio akSata rahI nahi, jenA kAraNe sajjanonI racanAne suMdaratAnI prApti thAya che. II17nA zloka H nyAyatantrazatapatrabhAnave lokalocanasudhA'JjanatviSe / pApazailazatakoTimUrttaye sajjanAya satataM namonamaH / / 18 / / anvayArtha: nyAyatantrazatapatramAnavenyAyataMtrarUpI kamaLa mATe sUrya samAna srotoSanasudhADanatviSa=lokonA locana mATe sudhAnA aMjananI kAntivALA caMdra samAna pApotatoTimUrttaye=pAparUpI parvatane bhedavA mATe mUrtimAna vaja jevA sakhtanAva=sajjanane satataM=satata namonamaH=atyaMta namaskAra karuM chuM. 119211 zlokArtha : nyAyataMtrarUpI kamaLa mATe sUryasamAna, lokonA locana mATe sudhAnA aMjananI kAntivALA caMdrasamAna, pAparUpI parvatane bhedavA mATe mUrtimAna vajra jevA sajjanane satata atyaMta namaskAra karuM chuM. [18] bhAvArtha: zAstravacanorUpI kamaLane vikasAvavA mATe sUryasamAna sajjana puruSo che, ema kahevAthI e prApta thAya ke jeo saMsArathI virakta che, mokSamAM javAnA Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rapa : sajjanastutidvAciMzikA/bloka-18, 19-20-21 abhilASavALA che, ane mokSanA arthI che, evA teo satuzAstranA padArthone te rIte jagata sAme mUke che ke jethI yogya jIvone sanmArganI prApti thAya. jema sUryanA baLathI kamaLano vikAsa thAya che, tema sajjana puruSothI satuzAstrono vikAsa thAya che. vaLI, sajjana puruSo yogya jIvonA locana mATe sudhA jevA aMjananI kAntivALA caMdra jevA che, ema kahevAthI e prApta thAya ke jema caMdranI zItaLatA lokonAM cakSune ThaMDaka Ape che, tema sajjana puruSo saMsAranA tApathI tapta thayelA ane kalyANanA arthI evA yogya jIvonA aMtaraMga cakSune zItaLatA Ape che. vaLI, pAparUpI parvatane bhedavA mATe vaja jevA sajjano che, ema kahevAthI e prApta thAya ke sajjana puruSo sarva udyamathI AtmAmAM vartatA mohanA pariNAmorUpa pApono nAza kare che, ane yogya jIvone pApa nAza karAvavAmAM prabaLa kAraNa bane che. tevA sajjana puruSone graMthakAra satata namaskAra kare che. ll18 zloka :bhUSite bahuguNe tapAgaNe zrIyutairvijayadevasUribhiH / bhUrisUritilakairapi zriyA pUritairvijayasiMhasUribhiH / / 19 / / dhAma bhAsvadadhikaM nirAmayaM rAmaNIyakamapi prasRtvaram / nAma kAmakalazA'tizAyitAmiSTapUrtiSu ydiiymnycti||20|| yairupetya viduSAM satIrthyatAM sphItajItavijayA'bhidhAvatAm / dharmakarma vidadhe jayanti te zrInayAdivijayA'bhidhA budhAH / / 21 / / anvayArtha - zriyA=lakSmIthI pUrioN =pUrita evA zrIyuttervinayavasUri =zrIyuta vijayadevasUri vaDe mUrisUritti: ghaNA sUritilako vaDe Apa paNa ane vinayasiMdasUrimi=vijayasiMhasUri vaDe to vaidumune=bhUSita evA bahuguNavALA tapAgacchamAM 19l Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 sajjanastutidvAciMzikA/zloka-19-20-21 mAsvadivaM zAma=sUryathI adhika tejavALuM nirAmayaM nirAmaya rAmaLIzaM= ramaNIya pravRtva=vistAra pAmatuM evuM kahI=jemanuM nAmapi=nAma paNa phuTapUrtiy=ISTanI pUrti karavAmAM rAmavattarazAtizayitA kAmakuMbhathI atizAyitAne ati=prApta kare che. 20mAM 2 =jeo vaDe zItanI vivAmighAvatA--sphIta ArAdhaka evA jitavijaya nAmavALA vidyuSa vidvAnanI satIrghatAM 3pe gurubaMdhutAne prApta karIne gharmarma-dharmakRtyo vivadhe karAyAM te zrInavivinavAmithA ghughA =te nayavijaya nAmanA budha puruSa natti jaya pAme che. paravA ja "rAmaLIyafr'mAM rahelA '' zabdanuM yojana "nAma' sAthe che. zlokArca - lakSmIthI pUrita evA zrIyuta vijayadevasUri vaDe, ghaNA sUritilako vaDe paNa ane vijayasiMhasUri vaDe bhUSita evA bahuguNavALA tapAgaNamAMtapAgacchamAM, sUryathI adhika tejavALuM nirAmaya, ramaNIya ane vistAra pAmatuM evuM jemanuM nAma paNa ISTanI pUrti karavAmAM kAmakuMbhathI atizayitAne prApta kare che, jeo vaDe phIta evA jitavijaya nAmavALA vidvAnanI gurubaMdhutAne prApta karIne gharmakRtyo karAyA te na vijaya nAmanA budha puruSa jaya pAme che. ll19-20-21il. bhAvArtha - zloka-19mAM tapAgaccha kevo che ? tenuM svarUpa batAvela che. je tapAgaccha lakSmIthI pUrita evA arthAt jJAnAdi guNothI parita evA vijayadevasUrithI bhUSita che. vaLI anya ghaNA sUritilakothI ane vijayasiMhasUrithI bhUSita che. vaLI, te tapAgaccha bahuguNavALo che, jemAM niyavijaya nAmanA budha thayA che, e prakArano saMbaMdha zloka-21 sAthe che. AnAthI e prApta thAya ke tapAgacchamAM vijayadevasUri, aneka sUritilako ane vijayasiMhasUri sajjana puruSo thayA che, ane te sajjana puruSothI A tapAgaccha bhUSita che. vaLI, A tapAgaccha bhagavAnanI vizuddha paraMparAne Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjanastutidvAciMzikA/zloka-10-20-21 dhAraNa karanAra hovAthI aneka jIvonA kalyANanI paraMparAnuM kAraNa che, mATe bahuguNavALo che. ll1TI avataraNikA - je tapAgacchamAM nayavijaya nAmanA budha thayA che, te kevA svarUpavALA che ? te zloka-20mAM batAve che - bhAvArtha pU. nayavijayajI gurunuM nAma sUryathI adhika tejasvI che arthAt sUrya lokamAM bAhya prakAza karanAra che, jyAre pU. nayavijayajI sanmArganuM prakAzana karanAra hovAthI pU. nayavijayajI gurunuM nAma sUryathI adhika tejasvI che. vaLI pU. nayavijayajI gurunuM nAma nirAmaya che=bhAvaroga alpa thayela hovAthI bhAvaArogyavALA pU. nayavijayajI che. vaLI pU. nayavijayajI gurunuM nAma ramaNIya che=lokono upakAra karavAnI suMdara buddhivALA hovAthI temanuM nAma ramaNIya che. vaLI pU. nayavijayajI gurunuM nAma prasRtvara che=pU. nayavijayajI guru jagatamAM sajjanapaNAnI kIrtithI vistAra pAmelA hovAthI temanuM nAma prastRtvara che. AvA prakAranuM pU. nayavijayajI gurunuM nAma iSTanI pUrtimAM kAmakuMbhathI atizayatAne prApta kare che, kema ke kAmakuMbha to AlokanA sukhane ApI zake che, jyAre aneka guNothI kalita evA pU. nayavijayajI gurunuM nAma to temanA guNonA kAraNe yogamArganI prAptinuM kAraNa banavAthI AtmArthI jIvone iSTanI prAptimAM prabaLa kAraNa che. ll2nA avataraNikA : pU. nayavijayajI gurunuM svarUpa batAvyA pachI temanI stuti karatAM graMthakArazrI kahe che - bhAvArtha - je pU. nayavijayajI guru suMdara guNavALA evA pU. jitavijayajI nAmanA vidvAna gurubhAIthI yukta hatA ane teozrInI sAthe rahIne sarva dharmakRtyo karatA hatA, te pU. nayavijayajI nAmanA budha puruSa jagatamAM jayavaMtA varto. jravA Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 sajajanastutihAviMzikA/zloka-22 zloka :udyatairahamapi prasadya taistarkatantramadhikAzi pAThitaH / eSa teSu dhuri lekhyatAM yayau sadaguNastu jagatAM satAmapi / / 22 / / anvayArtha - 3H=udyata evA guru vaDe graMthakAra evA zrI yazovijayajIne bhaNAvavAmAM udyata evA pU. nathavijayajI guru vaDe prasaI=prasAda karIne zi=kAzImAM samara=huM paNa=graMthakAra paNa tarvatanaMetarkataMtranetra tarkazAstrane pavitA=bhaNAvAyo. tu vaLI te teomAM pU. jayavijayajI gurumAM : sALa:=A saguNa ziSyane zrama karIne zAstrano pAragAmI banAvyo e sadguNa nAtajagatanA satApa-saMtonI paNa puri bhedyatAM ya dhUri lekhyatAne pAmyo. parA zlokArca - udhata evA guru vaDe graMthakAra evA zrI. yazovijayajIne bhaNAvavAmAM udhata evA pU. nayavijayajI guru vaDe, prasAda karIne kAzImAM huM paNa=graMthakAra paNa, tarkataMtrane tarkazAstrane bhaNAvAyo. teomAM pU. nayavijayajI gurumAM, A sadgaNa ziSyane zrama karIne zAstrano pAragAmI banAvyo e saguNa, jagatanA saMtomAM paNa dhUri lekhyatAne pAmyo jagatanA saMtonI aMdara mokharApaNAne pAmyo. rA. bhAvArtha - zrI navijayajI gurunA ziSya upAdhyAya zrI yazovijayajI che, ane temanI zAstra bhaNavAnI zakti jANIne zrI navijayajI guruno temanA upara prasAda thayo, jethI ghaNo udyama karIne teoe kAzImAM temane tarkazAstro bhaNAvyAM. A prakAranA emanA A saguNanA kAraNe jagatamAM je sajjano che, temAM temaNe mokharAnuM sthAna prApta karyuM, kema ke temanA zramathI thayelA temanA ziSyane joIne Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjanastutidvAciMzikA/zloka-22-23 uttama sajjanomAM paNa temanuM nAma vikhyAta pAmyuM che="A mahAtmAe ghaNo zrama karIne zrI yazovijayajI mahArAjane bhaNAvyA che, jethI bhagavAnanA zAsanane ghaNA graMthonI prApti thaI." e prakAre temanuM nAma vikhyAti pAmyuM che. tethI temano A uttama guNa jagatamAM temanI sajjanatAne batAve che. parazA avataraNikA - pUrvazlokamAM graMthakArazrIe kahyuM ke zrI jayavijayajI mahArAjanA saguNanA kAraNe graMthakAra ghaNA udyamathI kAzImAM tarkazAstro bhaNyA. tethI have te sadgaNanA smaraNanA kAraNe graMthakArazrIne zuM lAbha thAya che ? te batAve zloka :yeSu yeSu tadanusmRtirbhavetteSu dhAvati ca darzaneSu dhIH / yatra yatra marudeti labhyate tatra tatra khalu puSpasaurabham / / 23 / / anvayArtha - veSa pu=jemAM jemAM=je je graMthone bhaNavAnI pravRttimAM tanuzrutiH ma-tenuM anusmaraNa thAya che zrI navijayajI gurue karelA udyamanuM anusmaraNa thAya che tevuM varzaneSa thI thAvati te darzakomAM buddhi doDe cheH graMthakArazrInI buddhi te darzanazAstronA marmane sparze che. catra yAtra=jyAM jyAM mati=pavana jAya che tatra tatra tyAM tyAM vasuekharekhara puSasIrama--puSpanI saurabha namya prApta thAya che. ra3. zlokArca - jemAM jemAM je je graMthone bhaNavAnI pravRtimAM tenuM anusmaraNa thAya che zrI nayavijayajI gurue karelA udhamanuM anusmaraNa thAya che, te darzanomAM buddhi doDe cheegraMthakArazrInI buddhi te te darzanazAstronAM marmane sparze che. jyAM jyAM pavana jAya che tyAM tyAM kharekhara puSyanI saurabha prApta thAya che. ra3. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjanastutidvAtriMzikA|zloka-23-24 bhAvArtha: graMthakArazrInA guru zrI nayavijayajI ma.sA.e ghaNo zrama karIne graMthakArazrIne kAzImAM bhaNAvyA, ane graMthakArazrI jyAre kAzImAM bhaNe che te vakhate je je darzanazAstronA adhyayanakALamAM gurunA zramanuM smaraNa graMthakArazrIne thAya che, tyAre tyAre graMthakArazrIno bhaNavAno yatna paNa atizayita thAya che, jethI graMthakArazrIne graMthano marmasparzI bodha thAya che; kema ke je gurue ATalo zrama karyo te zrama to ja sArthaka thAya ke "huM darzanazAstramAM nipuNa banuM" e prakAranI graMthakArazrIne buddhi thAya che. gurunA zramanA kAraNe graMthakArazrI darzanazAstranA marmane pAmyA. temAM daSTAMta Ape che. 30 jyAM jyAM pavana jAya che tyAM tyAM puSpanI saurabha prApta thAya che. tema je je graMthonA adhyayanakALamAM pavanasthAnIya gurunA zramanuM graMthakArazrIne smaraNa thAya che, te te graMthomAM puSpanI saurabha jevI graMthakArazrInI buddhi marmasparzI bane che. AnAthI e prApta thAya ke pavanathI jema puSpanI saurabha prApta thAya che, tema zrI nayavijayajI gurunA karAyelA zramanA smaraNathI graMthakArazrIne te te darzananI nipuNa prajJA prApta thaI. ||23|| zloka H tadguNairmukulitaM raveH karaiH zAstrapadyamiha manmanohadAt / ullasannayaparAgasaGgataM sevyate sujanaSaTpadavrajaiH / / 24 / / anvayArtha : hra=ahIM=mArAmAM taghuLe raveH re temanA guNorUpa sUryanA kiraNothI= gurunA guNorUpa sUryanA kiraNothI mattvanodava=mArA manarUpI sarovaramAMthI muttutitaM=biDAyeluM evuM zAstrapAM=zAstrarUpI kamaLa utnasat-ullAsa pAmatuM navaparAsAtaM=nayaparAgathI saMgata sukhanaSavadrane =sajjanarUpI bhamarAo vaDe sete sevAya che. / / 24 / zlokArtha : ahIM=mArAmAM, temanA guNorUpa sUryanAM kiraNothI=gurunA guNorUpa Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajanastutidvAciMzikA/zloka-24-25 31 sUryanAM kiraNothI, mArA manarUpI sarovaramAMthI biDAyeluM evuM zAstrarUpI kamaLa ullAsa pAmatuM nayaparAgathI saMgata sajjanorUpI bhamarAo vaDe sevAya che. ra4. bhAvArtha : graMthakArazrI tattvanA atyaMta arthI hatA topaNa temanA haiyAmAM zAstrarUpI kamaLa biDAyeluM hatuM, kema ke zAstra bhaNavAnI zakti hovA chatAM zAstra bhaNyA pUrve te zakti vyaktarUpe pragaTa na hatI, paraMtu tattvanI jijJAsAthI yukta zAstra bhaNavAnI zaktirUpe zAstrarUpI kamaLa graMthakArazrInA haiyAmAM hatuM. jema biDAyeluM kamaLa sUryanAM kiraNothI khIle che, tema graMthakArazrInA manarUpI sarovaramAMthI zAstrarUpI kamaLa zrI navijayajI gurunA guNorUpI sUryanAM kiraNothI ullAsa pAme che. vaLI, te ullAsa pAmatuM zAstrarUpI kamaLa aneka nayonA bodharUpa parAgathI yukta che, tethI graMthakArazrInA haiyAmAM ullAsa pAmeluM nayaparAgayukta evuM zAstrakamaLa tattvanA arthI evA uttama puruSorUpa bhamarAothI sevAya che. ahIM vizeSa e che ke sarovaramAM kamaLa biDAyeluM hoya tyAre temAMthI kamaLanI sugaMdha pragaTa thatI nathI, tethI bhamarAothI sevAtuM nathI, ane jyAre sUryanAM kiraNothI te kamaLa khIle che, tyAre te kamaLamAMthI sugaMdha maheMkavAthI bhamarAo tene seve che, tema graMthakArazrInA haiyAmAM zAstra bhaNavAnI tIvra icchA hatI, ane zAstranA tattvane pAmI zake tevI zakti apragaTa hatI tethI zAstra bhaNavA pUrve te zAstrarUpI kamaLa biDAyeluM hatuM ane zrI navijayajI gurunA athAga zramathI te zAstrarUpI kamaLa ullAsa pAmyuM ane tenA kAraNe graMthakArazrIne syAdvAdano marmasparzI bodha thayo, jethI nayonI dRSTirUpI sugaMdha temAMthI maheMkavA lAgI ane tenA kAraNe tattvanA arthI evA susAdhurUpI bhamarAo graMthakArazrInA haiyAmAM rahelA zAstranA bodhane grahaNa karavA mATe temanI pAse adhyayana kare che. ll24. zloka :nirguNo bahuguNairvirAjitAMstAn gurUnupakaromi kairguNaiH / vAridasya dadato hi jIvanaM kiM dadAtu bata cAtakArbhakaH / / 25 / / Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30. sajjanastutidvAciMzikA/zloka-25 anvayArtha durvirAnitAMtA- gurU=bahu guNothI virAjita evA te gurune zrI nayavijayajI gurune nirjuna =nirguNa evo huM ? juo =kayA guNothI 35varAmi upakAra karuM ? vataekharekhara nava vataH da vAridrastha jIvanane ApatA vAdaLAne vAtArmA:=cAtakano bALa viM=zuM, rAtu=Ape? parapA zlokArca - bahu guNothI virAjita evA te gurune zrI nayavijayajI gurune, nirguNa evo huM kayA guNothI upakAra karuM? kharekhara ! jIvanane ApatA evA vAdaLAne cAtakano bALa zuM Ape ? rapA bhAvArtha graMthakArazrI kahe che ke potAnA guru ghaNA guNothI zobhI rahyA che arthAt saMyamanA atyaMta pakSapAtI che, zrutanA atyaMta rAgI che ane yogya evA ziSyane zruta bhaNAvIne teonA kalyANanA parama kAraNa che vagere bahuguNothI zobhatA evA zrI navijayajI guruno guNarahita evo huM kayA guNothI upakAra karuM? arthAt teono upakAra karI zakuM evA guNa mArAmAM nathI, tethI huM nirguNa chuM. mATe temano upakAra karI zakuM tema nathI. A kathanane dRSTAMtathI samajAve che. jema potAne jIvana ApanAra evA varasAda varasAvanArAM vAdaLAMo upara cAtaka pakSInuM bALaka zuM upakAra karI zake ? arthAt kAMI upakAra karI zake nahi. tema cAtaka pakSInA bALaka jevA mArA upara athAga zrama karIne zratarUpI varasAda jemaNe varasAvyo, temanAthI mane zAstracakSurUpa jIvananI prApti thaI. te jIvana ApanAra vAdaLAsthAnIya zrI nayavijayajI gurubhagavaMtane cAtakanA bALaka jevo huM zuM ApI zakuM ? arthAt jema cAtaka pakSI vAdaLAnA upakArane grahaNa karI zake che, paraMtu vAdaLAne kaMI ApI zakatuM nathI, tema zrI navijayajI guruno upakAra huM grahaNa karI zakuM chuM, paraMtu temane kAMI ApI zakto nathI. rapA Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjanastutidvAtriMzikA/zloka-26 zloka H prastuta zramasamarthitairnayairyogyadAnaphalitaistu tadyazaH / yatprasarpati satAmanugrahAdetadeva mama cetaso mude / / 26 / anvayArtha : tu=vaLI yo yavAnatitaH=yogyanA dAnathI phalita evA=yogya ziSyane bhaNAvavA mATenA zrI nayavijayajI gurunA dAnathI pragaTa thayelA evA prastutazramasamadhita: nayeH=prastuta zramathI samarthita nayothI=graMthakAre je graMthonI racanA karI tenA zramathI samarthanane pAmelI zAstradRSTiothI satAM anuprahA= saMtapuruSonA anugrahane kAraNe=upAdhyAyajI mahArAjanI nayadRSTinA jJAnane meLavIne jeo yogamArganA rAgI thayA che tevA saMtapuruSono evo svabhAva hoya che ke kyAMya ucita pravRtti dekhAya to tenI prazaMsA kare e prakAranA temanA anugrahane kAraNe yak tadyaza:=je temano yazazrI tayavijayajI guruno yaza prasarpati=vistAra pAme che taheva=e ja mana=mArA cetaso mudde= cittanA AnaMda mATe che. 25 / / 33 zlokArtha H vaLI, yogyanA dAnathI phalita evA=yogya ziSyane bhaNAvavA mATenA pU. nayavijayajI gurunA dAnathI pragaTa thayelA evA, prastuta zramathI samarthita nayothI-graMthakArazrIe je graMthonI racanA karI tenA zramathI samarthanane pAmelI zAstradRSTiothI, saMtapuruSonA anugrahane kAraNe= upAdhyAyajI mahArAjanI nayadRSTinA jJAnane meLavIne jeo yogamArganA rAgI thayA che tevA saMtapuruSono evo svabhAva hoya che ke kyAMya ucita pravRtti dekhAya to tenI prazaMsA kare, e prakAranA temanA anugrahane kAraNe, je temano yaza-zrI nayavijayajI guruno yaza, vistAra pAme che, e ja mArA cittanA AnaMda mATe che. II26aa bhAvArtha: pU. nayavijayajI gurue zAstra bhaNavAmAM samartha evA yogya ziSyane zrama karIne zAstro bhaNAvyAM, te zAstra bhaNAvavAnA dAnathI nayadRSTio phalita thaI Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 sajjanastutidvAciMzikA/zloka-26-27 che ane jainazAsananI nayaSTio pU. upAdhyAyajI mahArAjanA zramathI lokamAM pragaTa thaI che, ane graMthakArazrInA navA navA graMtho racavAnA zramathI samarthana pAmelI che. te nayadaSTionA kAraNe upAdhyAyajI mahArAjanA guru zrI nayavijayajIno yaza jagatamAM vistAra pAme che; kema ke tattvanA arthI evA saMtapuruSo pU. upAdhyAyajI mahArAjanA graMtho vAMcIne ke temanI pAsethI tattva sAMbhaLIne anugrahathI kahe che ke "A gurue A prakArano zrama karIne ziSyane bhaNAvyo, jethI bhagavAnanA zAsanane A navA graMthonI prApti thaI" arthAt pUrvanA mahApuruSonA gaMbhIra graMthonuM tAtparya grahaNa karavA ApaNe samartha nahotA, tyAre ApaNane tAtparyanI prApti thAya te rIte te graMthone pU. upAdhyAyajI mahArAje spaSTa karyA, jethI te sarva graMthonI prApti thaI; ane A sarva prApti temanA gurunA zramanA prabhAve che. jo temanA gurue temane bhaNAvavA mATe tevo zrama na karyo hota to A nayadaSTio ApaNI pAse pragaTa thAta nahi. graMthakArazrI kahe che : jagatamAM je A prakArano guruno yaza vistAra pAme che, e ja mArA cittano AnaMda mATe che. llrakA avataraNikA: gurunA upakArane ja vizeSarUpe yAda karatAM graMthakArazrI kahe che - bloka - Asate jagati sajjanAH zataM tairupaimi nu samaM kamaJjasA / kiM na santi girayaH paraH zatA merureva tu bibhartu medinIm / / 27 / / anvayArtha : napatti jagatamAM sannanA =sajjano zakti mAsane seMkaDo che. te samaMtra temanI sAthe pU. nayavijayajInI sAthe saMkayA sajjanane gannasA nu mi ? zIdhra huM upamA ApuM arthAt pU. vayavijayajI sAthe koI sajjanane upamA ApI zakAya nahi. viMna santi zira para: zatA=zuM seMkaDo parvato nathI hotA ? tu=paraMtu mereva=meru ja vina vibhartu pRthvIne dhAraNa kare che. Li27aaaa Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjanastutidvAtriMzikA|zloka-27 zlokArtha : jagatamAM sajjano seMkaDo che. temanI sAthe=pU. nayavijayajInI sAthe, kayA sajjanane zIghra huM upamA ApuM ? arthAt pU. nayavijayajI sAthe koI sajjanane upamA ApI zakAya nahi. zuM seMkaDo parvato nathI hotA ? paraMtu meru ja pRthvIne dhAraNa kare che. II27 / / bhAvArtha: je jIvo mokSamArgamAM pravRtta che ane bhagavAnanA vacanane jANavA mATe samyak yatna kare che ane zakti anusAra bhagavAnanA vacana anusAra ucita pravRttio kare che, te sarva sajjana puruSo che; ane tevA sajjano jagatamAM thoDA hovA chatAM seMkaDo che, paraMtu pU. nayavijayajI guru to potAnA parama upakArI che, ane jemaNe potAne bhaNAvIne uttama kArya karyuM che tevA pU. nayavijayajI sAthe bIjA kayA sajjanane huM sarakhAvI zakuM ? arthAt sarakhAvI zakuM nahi; kema ke bIjA sajjano to bhagavAnanA vacana anusAra ucita pravRtti karanArA che, paraMtu pU. nayavijayajI sajjana puruSa to bhagavAnanA vacana anusAra ucita pravRtti karanArA che, taduparAMta graMthakArazrIne bhaNAvIne mahAna upakAra paNa karanArA che. tethI temanI samAna anya koIne sajjananI upamA ApI zakAya nahi; ane A kathanane dRSTAMtathI spaSTa kare che 35 jagatamAM zuM seMkaDo parvato nathI ? arthAt jagatamAM seMkaDo parvato che, paraMtu pRthvIne to meru ja dhAraNa kare che. tema jagatamAM seMkaDo sajjano che, paraMtu graMthakArazrI upara upakAra karanAra sajjana to mAtra pU. nayavijayajI guru ja che. ahIM vizeSa e che ke meru parvata upara pRthvI nathI, paraMtu pRthvI upara meru parvata che. Ama chatAM tirAlokanI pRthvInA madhyamAM meru parvata che, ane te meru parvata sAthe samagra tiphLalokanI pRthvI saMkaLAyelI che, tethI meru ja pRthvIne dhAraNa kare che tema kahela che arthAt samagra pRthvInI madhyamAM meru che, tethI samagra pRthvInI madhyamAM rahelo meru samagra pRthvIne dhAraNa kare che. 112911 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjanastutidvAtriMzikA|zloka-28-29 avataraNikA : A rIte gurunA upakArane yAda karyA pachI pote A graMtha racela che, te batAvIne graMtharacanAnuM prayojata graMthakArazrI batAve che zloka H 39 tatpadAmburuhaSaTpadaH sa ca granthamenamapi mugdhadhIrvyadhAm / yasya bhAgyanilayo'jani zriyAM sadma padmavijayaH sahodaraH / / 28 / / matta eva mRdubuddhayazca ye teSvato'pyupakRtizca bhAvinI / kiJca bAlavacanAnubhASaNAnusmRtiH paramabodhazAlinAm / / 29 / / anvayArtha: tatvavAmburuSavaH-temanA caraNakamaLamAM bhamarA samAna evA=pU. nayavijayajI gurunA caraNakamaLamAM bhamarA samAna evA sa muthathIH=te mugdhabuddhivALA pU. yazovijayajIe nam api pratham vyadhA=A paNa graMthane racyo che. vaT=jemanA mAniyaH=bhAgyanA dhAma zriyAM sajja aizvaryanA ghara evA pavinaya: saddoraH ani=pU. padmavijayajI sagA bhAI hatA. 28|| ==ane matta va=mArAthI ja ye mRtyubuddhayaH=jeo mRdubuddhivALA che tevu=teone topi=AnAthI paNa=potAnA graMthathI paNa patizva bhAvinI=upakAra thaze. bdhi=vaLI ramavodhagatinAM=52mabodhavALA evA pUrvanA mahApuruSonI vAtavacanAnumASaLAnusmRti:=bAlavacananA anubhASaNathI anusmRti thAya che. ||290aa zlokArtha H temanA caraNakamaLamAM bhamarA samAna evA=pU. nayavijayajI gurunA caraNakamaLamAM bhamarA samAna evA, te mugdha buddhivALA pU. yazovijayajIe A graMthane paNa racyo che, jemanA bhAgyanA dhAma (ane) aizvaryanA ghara evA pU. padmavijayajI sagAbhAI hatA. [28] Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 sajjanastutihAviMzikAbloka-28-29 ane mArAthI ja mRdu buddhivALA jeo che, teone AnAthI paNa= potAnA graMthathI paNa, upakAra thaze. vaLI paramabodhavALA evA pUrvanA mahApuruSonI bAlavacananA anubhASaNathI anusmRti thAya che. 29 bhAvArtha pU. nayavijayajI gurunA caraNakamaLamAM pote bhamarA jevA che, tema batAvIne graMthakArazrI kahe che, "jema bhamarAo kamaLane seve che, tema pote gurunA caraNakamaLane sevanArA che." vaLI, graMthakAra kahe che ke mugdha buddhivALA evA pote A graMtha racyo che. AnAthI e prApta thAya ke graMthakAra pUrvanA mahApuruSonAM zAstrone bhaNIne temanA pratye mugdha buddhivALA thayA che. vaLI, jemaNe A graMtha racyo che, evA pU. yazovijayajInA saMsArI sagAbhAI pU. padmavijayajI hatA, jeoe saMyama grahaNa karIne bhagavAnanAM zAstrono temanI sAthe abhyAsa karyo che, tethI teo bhAgyanA nilaya che. vaLI, teo saMyamanI samyak ArAdhanA karanArA che, tethI kalyANanA ghara che. pote mugdha buddhivALA che, tema pUrvamAM batAvyuM. tenAthI e batAvyuM ke pote pUrvanA mahApuruSo AgaLa alpa buddhivALA che, chatAM pUrvanA mahApuruSonAM vacana pratye pote mugdha thayA che. vaLI, pote vizeSa buddhivALA nahi hovA chatAM graMtharacanA kema karI che ? te batAvavA arthe kahe che ke "jeo mArAthI paNa maMdabuddhivALA che, teone mArA graMthathI upakAra thaze." mATe graMthakAre A graMtharacanA karela che. ahIM prazna thAya ke paramabodhavALA pUrvanA mahApuruSo hatA ane teoe graMtho racyA che ane te graMtho vidyamAna hovA chatAM maMdabuddhivALA evA graMthakAra kema potAnA svataMtra graMtho race che? arthAt temanA graMthathI to pUrvanA mahApuruSonA graMthane loko grahaNa karaze nahi to temano anAdara thaze. tethI kahe che - pUrvanA mahApuruSo AgaLa bALa evA pU. yazovijayajI mahArAjanA vacananA anubhASaNathI paramabodhavALA evA pUrvanA mahApuruSonuM lokone smaraNa thaze arthAt loko vicAraze ke alpabuddhivALA evA paNa upAdhyAyajI Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 sajjanastutidvADhizikA/bloka-28-29, 30 mahArAjanAM vacano A prakAranA tattvane batAvanArAM che, to paramabodhavALA evA pUrvanA mahApuruSoe zuM zuM apUrva tattva batAvyuM nahi hoya ? arthAt pUrvanA mahApuruSonA graMthonuM adhyayana karIne, upAdhyAyajI mahArAja temanI apekSAe maMdabuddhivALA hovA chatAM ATalA ramaNIya padArtho batAve che, to gaMbhIra evA pUrvanA mahApuruSonA vacanamAM zuM zuM tattva nahi hoya ! phakta ApaNI tevI buddhi nathI, jethI temAMthI tattvanI prApti karI zakIe, jyAre ApaNA karatAM adhika buddhivALA pU. yazovijayajIe pUrvanA mahApuruSonA vacanamAMthI ja A prakAranA tattvane batAvela che, je ApaNA jevA maMdabuddhivALA jIvone upakAraka bane che. 28-29nA zloka :atra padyamapi pAktikaM kvacidvartate ca parivartitaM kvacit / svAnyayoH smaraNamAtramuddizaMstatra naiSa tu jano'parAdhyati / / 30 / / anvayArtha - ri-koIka ThekANe raheluM pavittarva padyapi pAMtika padya paNa sai=ahIM=prastuta graMthamAM vartate varte che. ravin 2 parivartitaM ane koIka ThekANe parivartita varte che. tu=vaLI, tatra temAM=prastuta graMthamAM koIka vacano graMthakArazrIe koIka sthAnathI zabdazaH lIdhAM ane koIka sthAnathI vastu grahaNa karIne zabdonuM parivartana karIne grahaNa karyA temAM, svAyo: = acanA,maraNamAtramuziM=smaraNamAtranA uddezavALA evA,pagana: A jata=graMthakAra, na aparAdhdhati aparAdha pAmatA nathI. li30|| zlokArca - koIka ThekANe raheluM pAMktika pagha paNa ahIMprastuta graMthamAM varte che jevuM anya graMthamAM che tevuM ja ahIMyAM varte che, ane koIka ThekANe parivartita varte che. (=vaLI, tatra temAM=prastuta graMthamAM koIka vacano graMthakArazrIe koIka sthAnathI zabdazaH lIdhAM ane koIka sthAnathI vastu grahaNa karIne, zabdonuM parivartana karIne grahaNa karyA temAM, Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 sajjanastutidvAtrizikA/zloka-30 svaanyanA smaraNamAtranA uddezavALA evA A jana graMthakAra aparAdha pAmatA nathI. ll3oll bhAvArtha - pU. upAdhyAyajI mahArAje prastuta batrIza batrIzInI racanA karI che, temAM keTalIka paMktio koIka graMthamAMthI akSarazaH grahaNa karIne ahIM lakhela che, ane keTalIka paMktio anya graMthonI paMktionA bhAvone sAme rAkhIne zabdothI kaMIka parivartana karIne graMthakAre lakhela che. tethI e nakkI thAya che ke prastuta graMthamAM graMthakArazrIe potAnuM kAMI lakhANa karyuM nathI, paraMtu pUrvanA mahApuruSonA graMthone grahaNa karIne temanA vacano kyAMka akSarazaH lIdhAM che, to kyAMka kaMIka akSaronuM parivartana karIne lIdhAM che. mATe A graMtha pUrvanA mahApuruSonA vacana svarUpa che. ahIM prazna thAya ke anya mahApuruSonAM graMthone grahaNa karIne ane temanA padArthone grahaNa karIne A rIte racanA karavAthI to graMthakAra aparAdhI bane che; kema ke "anya mahApuruSonAM graMthomAMthI padArthone grahaNa karIne potAno graMtha banAvyo che. A prakAranI zaMkAnA nivAraNa mATe kahe che -- potAnA ane anyanA smaraNa mAtrane uddezIne graMthakAre A graMtha racyo che, paraMtu potAnI vizeSatA batAvavA mATe A graMtha racyo nathI. mATe graMthakAra aparAdhI nathI. Azaya e che ke pUrvanA mahApuruSonA graMthone grahaNa karIne temAM rahelA gaMbhIra bhAvone grahaNa karIne graMthakArazrI graMtharacanA kare to potAne te bhAvonuM saMkalanArUpe smaraNa thAya arthAt je rIte prastuta graMthamAM saMkalana karIne graMthakArazrIe padArtho lakhyA che te rIte graMthakArazrIne smaraNa thAya, ane yogya jIvo paNa te rIte saMkalana karIne te padArthonuM smaraNa kare, eTalA mAtra uddezathI graMthakArazrIe A graMtha racyo che. mATe gaMthakArazrIe potAnA mAnakaSAyane poSavAnA AzayathI A graMtha racyo nathI, paraMtu zAstrIya padArthonuM smaraNa karIne te bhAvothI potAne vAsita karavAnA prayojanathI A graMtha racyo che, ane anya yogya jIvone zAstrIya padArthonuM smaraNa karAvavAnA prayojanathI anyanA upakAra arthe A graMtha racyo che. mATe A graMthanI racanA doSarUpa nathI. II3nA Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 sajjanastutidrAsiMzikA/zloka-31 zloka :khyAtimeSyati parAmayaM punaH sajjanairanugRhIta eva ca / kiM na zaGkarazironivAsato nimnagA suviditA surApagA / / 31 / / anvayArtha - punaH=vaLI sajjaneranudIta va A=sajjano vaDe anugRhIta ja mayaMka A=prastuta graMtha para tibesthati parAkhyAtine pAmaze zazira nivAsaH= zaMkaranA ziranA nivAsanA kAraNe nina =nimnaga evI gaMgA nadI viMna suviditA surApa zuM devatAI nadIrUpe suvidita nathI? 31 zlokArca - vaLI, sajjano vaDe anugRhIta ja A=prastuta graMtha parAkhyAtine pAmaze. zaMkaranA ziranA nivAsanA kAraNe nimnaga evI gaMgA nadI zuM devatAI nadIrUpe suvidita nathI ? Il3II bhAvArtha : graMthakArazrIe potAnA ane anyanA smaraNamAtranA uddezathI A graMthanI racanA karela che, tethI tattvanA arthI evA sajjana puruSo jo A graMthanuM adhyayana karIne yogya jIvone A graMthanuM mahattva batAvIne anugraha karaze to A graMtha jagatamAM zreSTha khyAtine pAmaze; kema ke pUrvanA uttama puruSonA graMthomAMthI tattvane grahaNa karIne A graMthanuM nirmANa thayela che. mATe A graMthamAM batAvelA padArtho yogya jIvone ati upakAraka jaNAze. vaLI, potAnA kathanane dRSTAMtathI puSTa karavA arthe graMthakArazrI kahe che : gaMgA nadI zaMkaranA mastakamAMthI nIce AvanAra che. tethI nIce AvanAra hovA chatAM zaMkaranA mastakanA nivAsanA kAraNe devatAI nadI tarIke suprasiddha thaI che. tema sAmAnya zaktivALA evA graMthakArazrI vaDe A graMtha racAyela che, topaNa pUrvanA uttama puruSonAM vacanothI nirmANa thayela che. tethI jo sajjana puruSo A graMthanuM adhyayana karaze to avazya A graMtha tattvane batAvanAro che tevuM sajjana puruSone jaNAze. tethI A graMtha bhagavAnanA zAsananA gaMbhIra padArthone batAvanAra che, e prakAranI parAkhyAtine pAmaze. Il3vazA Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja sajjanastutihAtrizikA/bloka-32 bloka :yatra syAdvAdavidyA paramatatimiradhvAntasUryAMzudhArA nistArAjjanmasindhoH zivapadapadavIM prANino yAnti yasmAt / asmAkaM kiJca yasmAd bhavati zamarasainityamAkaNThatRptiH jainendra zAsanaM tadvilasati paramAnandakandAmbuvAhaH / / 32 / / anvayArthaH tra=jemAM je jinazAsanamAM paramatamadhyAhUrvAzadhAra =paramatarUpI aMdhakArane nAza karavAmAM sUryanA prakAzanI dhArArUpa cAdavi syAdvAda vidyA che yama--ijenAthI=je jinazAsanathI gammasanyoH vistAra =janmarUpI samudrathI vistAra thato hovAnA kAraNe praLinA=prANIo viparaMpava tti zivapadanI padavI pAme che, vUiEvaLI, yasma-jenAthI je jinazAsanathI, lakSmI=amone zamara tyAre tRpti =zamarasa vaDe nitya AkaMTha tRpti bhavati thAya che, paramAnandanAnuvAda: nainendra zAsana tatparama AnaMdanA kaMdane siMcana karavA mATe pANIne vahana karanAra evuM te jeneja zAsana, vitati vilAsa pAme che. 32 zlokArca - jemAM je jinazAsanamAM, paramatarUpI aMdhakArane nAza karavAmAM sUryanA prakAzanI dhArArUpa syAdvAda vidhA che, jenAthI=je jinazAsanathI, janmarUpI samudrathI nisAra thato hovAnA kAraNe prANIo zivapadanI padavIne pAme che. vaLI, jenAthI je jinazAsanathI, amone zamarasa vaDe nitya AkaMTha tRpti thAya che, paramaAnaMdanA kaMdane sIMcana karavA mATe pANIne vahana karanAra evuM te jenendra zAsana vilAsa pAme che. rUcA Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 sajanastutidvAciMzikA/zloka-32 bhAvArtha : graMthakArazrIe jainazAsananI syAdvAdazailIne kahenArA uttama puruSonAM vacanone grahaNa karIne prastuta graMthanI racanA karela che. tethI prastuta graMthanI utpattinuM sthAna jainazAsana che, ane te jainazAsana kevA guNovALuM che, te batAve che. jainazAsanamAM svAduvAda vidyA varte che, je syAdvAda vidyA paradarzananA ekAMtavAdarUpa aMdhakArano nAza karavA mATe sUryanAM kiraNonI dhArArUpa che. tethI jeo jainazAsananI syAdvAda vidyAne prApta kare che, teonA cittamAM ekAMtavAdanuM ajJAna dUra thAya che. vaLI, jainazAsana sarvanayonI dRSTithI yogamArgane yathArtha batAve che, jenAthI yogya jIvo saMsArarUpI samudrathI vistAra pAme che ane mokSane prApta kare che. tethI jainazAsana mokSaprAptinuM prabaLa kAraNa che. vaLI, graMthakArazrI kahe che ke "jainazAsanathI amane zamarasa vaDe nitya, AkaMTha tRpti thAya che; kema ke jainazAsananI syAdvAda zailInuM adhyayana karavAthI saMsAranA sarva raso zAMta thAya che ane AtmAnA pAramArthika svarUpano yathArtha bodha thavAthI haMmezA AkaMTha tRpti thAya tevo zamarasa prApta thAya che. vaLI, AtmAne parama AnaMdanI prApti mokSamAM che, ane te AnaMdanI prAptino kaMda tattvanuM yathArtha darzana che, ane te tattvanA yathArtha darzanarUpa kaMdane jaLathI sIMcana karanAra evuM vAdaLArUpa jainazAsana che. tethI jeo jainazAsananA tattvane prApta kare che, teonA cittamAM paramaAnaMdanA bIjabhUta evo tattvanI rucirUpa kaMda syAdvAdarUpa jaLanuM sIMcana thavAne kAraNe ullasita thAya che. AvuM sarvottama jainazAsana jagatamAM vistArane pAme che. ll3zA TIkA : ziSTAdvAtriMzikA sajjanaguNavarNanamayI granthAvicchedahetumaGgalarUpA aSTA sAra-rU2AA TIkArca - sajjanonA guNanA varNanarUpa ziSTAdvAaizikA=sajjanastutihAviMzikA graMthanA avicchedanA hetuthI maMgalarUpe karAyelI che, (ane) te spaSTa che. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 sajjanastutidvAciMzikA/zloka-32 bhAvArtha - graMthakArazrIe sajjananA guNonA varNanamaya A kAtrizikA racela che, ane graMthanA aMtamAM maMgala karavAnA prayojanathI A batrIzI graMthanA aMte racela che, ane graMthanA aMte karAtuM maMgala graMthanA avicchedanA hetuthI karAya che. yogya jIvonuM A graMtha adhyayana kare ane tenI avicchinna paraMparA jagatamAM cAle, jethI graMthakArazrIe batAvela yogamArganA marmane pAmIne bhAvimAM yogya jIvo paNa parama kalyANane pAme. ti sarjanastutitrizilA bhArU2A Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 sajjanastutidvAciMzikA/prazasti/zloka-1 dvAciMzadvAciMzikA graMthanI prazasti che zloka :pratApAH yeSAM sphurati vihitAkabbaramanaHsarojaprollAse bhavati kumatadhvAntavilayaH / virejuH sUrIndrAsta iha jayino hIravijayA dayAvallIvRddhau jaladajaladhArAyitagiraH / / 1 / / anvayArtha : vihitAveSNaramana:sarogaprotsA veSa pratApa ratiHkarelo che akabaranA manarUpI sarojano kamaLano prollAsa jeNe evo jeono pratAparUpI arka sUrya skurAyamAna thaye chate tathvAntavitra =kumatarUpI dhvAtano vilaya nAza mavati thAya che te te nayana =jaya pAmanArA vAvavRddhoH dayArUpI velaDInI vRddhimAM navanAragiri =karelI che jaladanI vAdaLanI jaladhArAnI AcaraNA jeNe evI vANIvALA rIvanayA: sUrInA = hIravijayasUrI ahIM vIra prabhunAM zAsanamAM vinu =virAjatA hatA. II1. zlokArya : karelo che akabaranA manarUpI kamaLano prollAsa jemaNe evo jeono pratAparUpI sUrya skurAyamAna thaye chate kumatarUpI aMdhakArano vilaya thAya che te jaya pAmanArA, dayArUpI velaDInI vRddhimAM vAdaLAnI jaladhArAnI AcaraNA kare evI vANIvALA, hIravijayasUrIndra vIra prabhunA zAsanamAM virAjatA hatA. II1. bhAvArtha - pU. zrI hIrasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA pratApathI prabhAvita thayelA akabarane tattva jANavAnI jijJAsA thaI, tethI temanA tejathI akabaranuM mana Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjanastutidvAciMzikA/prazasti/zloka-1-2 45 yogamArgane abhimukha bhAvavALuM thayuM, te pU. zrI hIrasUrizvarajI mahArAja sA.nA pratApanA kAraNe ghaNA kumatano aMdhakAra jagatamAM vilaya pAmyo; kema ke temanA prabhAvathI sanmArganuM sthApana thavAthI te vakhate pravartatA kumato nAza pAmyA. vaLI, pU. zrI hIrasUrIzvarajI mahArAja sA.nI vANI dayAnI velInI vRddhimAM vAdaLAnI jaladhArAnI vRSTi jevI hatI, jethI temanA upadezane pAmIne ghaNA yogya jIvomAM dayALu svabhAva pragaTyo. AthI akabare paNa paryuSaNAdi parvomAM "amAri" pravartAvela. te pU. hIrasUrIzvarajI mahArAja sA. graMthakArazrInA astitva pUrve bhagavAnanA zAsanamAM birAjatA hatA. AvA zloka :pramodaM yeSAM sadguNagaNabhRtAM bibhrati yazaHsudhAM pAyaM pAyaM kimiha nirapAyaM na vibudhAH / amISAM SaTatarkodadhimathanamanthAnamatayaH suziSyopAdhyAyA babhuriha hi kalyANavijayAH / / 2 / / anvayArtha : saTITUTmRtA zeSAM=sadgaNanA gaNabhUta evA jeonA=sadgaNonA samUhane dhAraNa karanArA evA zrI pU. hIravijayasUrI ma.sA.nA yaza: sudha=zarUpI amRtane pAcaM pArva=pI pIne vivutha =vibudho paMDita puruSo rUda ahIM jagatamAM hiM=zuM nirapADyuM pramoheMnirapAya evA=nirdoSa evA pramodane na vizvati =dhAraNa karatA nathI ? arthAt dhAraNa kare ja che. amISa=e pU. zrI hIravijayasUrI ma.sA.nA partavayamathanamasthAnamaH = paddhakarUpI udadhinA mathana mATe maMthAta jevI mativALA=7 darzanarUpI samudrane valovavA mATe ravaiyA jevI mativALA suziSyopAdhyAyA=suziSya upAdhyAya vinaya =kalyANavijaya =ahIM=bhagavAnanA zAsanamAM vama: thayA. ||rA 'di' pAdapUrti arthe che. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 sajjanastutidvAtriMzikA/prazasti/zloka-2-3 zlokArtha : sadguNonA samUhane dhAraNa karanArA evA pU. zrI hIravijayasUrIndra ma.sA.nA yazarUpI amRtane pI pIne paMDita puruSo jagatamAM zuM nirdoSa evA pramodane dhAraNa karatA nathI ? arthAt dhAraNa kare ja che. e zrI pU. hIravijayasUrIndra ma.sA.nA sadRrzanarUpI samudrane valovavA mATe ravaiyA jevI mativALA, suziSya upAdhyAya kalyANavijayajI bhagavAnanA zAsanamAM thayA. [2] bhAvArtha : pU. zrI hIrasUrIzvarajI mahArAja sA. saMyamanA atyaMta pariNAmavALA hatA, ane paMDita puruSone saMyamI tarIkeno temano yaza atyaMta prIti utpanna karato hato. te pU. hIrasUrIzvarajI ma.sA.nA suziSya pU. kalyANavijayajI ma.sA. upAdhyAya thayA, jeonI SagdarzananA adhyayana viSayaka nirmaLa mati hatI. IIII zloka HcmtkaarN datte tribhuvanajanAnAmapi hRdi sthitimI yasminnadhikapadasiddhipraNayinI / suziSyAste teSAM babhuradhikavidyArjitayaza:prazasta zrIbhAjaH pravaravibudhA lAbhavijayAH / / 3 / / anvayArtha : = yasmin=jeomAM=je pU. kalyANavijayajI ma.sA.mAM (vartatI) adhipatrasiddhiprAyinI adhika padanI siddhine karanArI evI sthitiH hemI sthiti=siddhahema-vyAkaraNa saMbaMdhI maryAdA trimuvanananAnAmapi=tribhuvananA janonA paNa hRti=hRdayamAM camAAM vatte=camakArane Ape che=Azcarya kare che teSAM tu=vaLI teonA=te pU. kalyANavijayajI ma.sA.nA suziSyAH=suziSya adhividyAnitayajJaHprazastazrImAnaH=adhika vidyAthI arjIta yazarUpI prazasta lakSmIne bhajanArA pravaravibudhA:=pravara vibudha evA bhAvinayAH=lAbhavijaya vamuH=thayA. II3|| Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 sajjanastutidvAciMzikA/prazasti/zloka-3-4 zlokArca - je pU. kalyANavijayajI ma. sA.mAM vartatI adhika padanI siddhine karanArI evI siddhahemavyAkaraNa saMbaMdhI maryAdA tribhuvananA janonA paNa hadayamAM Azcarya kare che, vaLI te pU. kalyANavijayajI ma. sA.nA suziSya adhika vidhAthI arjita yazarUpI prazasta lakSmIne bhajanArA pravara vibudha evA pU. lAbhavijayajI ma. sA. thayA. Ilal noMdha :- prastuta zlokanAM trIjA pAdamAM 'suzAste che, tene sthAne 'zijhAstu' hoya tema bhAse che. bhAvArtha : prathama zlokamAM pU. zrI hIrasUrizvarajI mahArAja sA nI stuti karI. tyArapachI temanA ziSya pU. kalyANavijayajI ma. sA.nI stuti karI. have te pU. kalyANavijayajI ma. sA.nA ziSya pU. lAbhavijayajI ma. sA.nI stuti karatAM kahe che. pU. kalyANavijayajI upAdhyAya ma. sA. siddhahema vyAkaraNamAM viziSTa bodhavALA hatA. tethI tenAM ghaNAM sthAnone te rIte spaSTa karatA hatA ke jethI vidvAnone paNa Azcarya thatuM hatuM, ane pU. kalyANavijayajI ma. sA.nA ziSya pU. lAbhavijayajI ma. sA. thayA, jeo ghaNAM zAstrone bhaNelA hatA. Ilal zloka :yadIyA dRglIlAbhyudayajananI mAdRzi jane jaDasthAne'pyarkadyutiriva javAt paGkajavane / stumastacchiSyANAM balamavikalaM jItavijayAbhidhAnAM vijJAnAM kanakanikaSasnigdhavapuSAm / / 4 / / anvayArtha : navane paMkajanA vanamAM kamaLanA vanamAM navA=jhaDapathI garjayutiH rUDha-arkanI vRti jevI sUryanA prakAza jevI thavIvAtRtnInA=jenI dazlIlA= je pU. lAbhavijayajI ma. sA.nI dRSTino vilAsa mazinaHsthApi Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 sajjanastutihAviMzikA/prazasti/zloka-4-5 ane mArA jevA jaDasthAnavALA paNa janamAM myuninanI=abhyadayanI jananI thaI=AbAdIne pedA karanArI thaI navanirighavapuSA--suvarNanA kasoTI paththara jevA snigdha zarIravALA viNAnAM gItavinayamidAnAM tacchiA = paMDita evA pU. jItavijaya ma. sA.nA abhidhAnavALA teonA ziSyanA vidvAna pU. jItavijayajI ma. sA. nAmanA te pU. lAbhavijayajI ma. sA.nA ziSyatA, vinaM vaa=avikala baLane stuna:=ame AvIe chIe ema graMthakArazrI kahe che. I4nA zlokArtha : kamaLanA vanamAM jhaDapathI sUryanA prakAza jevI je pU. lAbhavijayajI ma. sA.nI daSTino vilAsa mArA jevA jaDanA sthAnavALA paNa janamAM abhyadayanI jananI thaI; suvarNanA kasoTI paththara jevA snigdha zarIravALA, paMDita evA pU. jItavijaya ma. sA. nAmanA te pU. lAbhavijayajI ma. sA.nA ziSyanA avikala baLanI ame stavanA karIe chIe. llli bhAvArtha - pU. kalyANavijayajI ma. sA.nA ziSya pU. lAbhavijayajI ma. sA. ghaNAM zAstro bhaNelA hatA, tethI graMthakArazrIne temanI pAsethI ghaNA prakAranuM jJAna prApta thayeluM che. temanA pU. jItavijayajI ma. sA. nAmanA ziSya hatA, jemanA dehano varNa kasoTInA patthara jevo zyAma hovA chatAM snigdha hato, ane jeonuM baLa avikala hatuMetapa, saMyamanI pravRtti karavAmAM samartha zarIra hatuM, temanI ame stuti karIe chIe. jo zloka - prakAzArthaM pRthvyAstaraNirudayAdreriha yathA yathA vA pAthobhRtsakalajagadarthaM jalanidheH / tathA vANArasyAH savidhamabhajana ye mama kRte satIrthyAste teSAM nayavijayavijJA vijayinaH / / 5 / / Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjanastutidvAtriMzikA|prazasti/zloka-5-6 anvayArtha: hRda=ahIM=jagatamAM thathA=jema taLiH=sUrya pRthvAH prajAzArtha=pRthvInA prakAza arthe navANe: udayAdrinI=udayAcala parvatanI (najadIkatAne bhaje che) yathA vA=athavA jema pAthomRt=vAdaLa sananAvaE=sakala jagata arthe nAniyeH=jalanidhinI=samudranI (najadIkatAne bhaje che) tathA=tema teSAM=teonA=te pU. jItavijayajI ma.sA.nA satIkSNa:=satIrthaM=gurubhAI evA ye=jemaNe mama te=mArA mATe vALarasyA: savie=vANArasInA savidhane kAzInI najadIkatAne mana=bhajI te=te navinavijJA=pU. nayavijaya paMDita viyinaH=vijaya pAmanArA hatA. pA zlokArtha : jagatamAM jema sUrya pRthvInA prakAza arthe udayAcala parvatanI najadIkatAne bhaje che, athavA jema vAdaLa samagra jagata arthe samudranI najadIkatAne bhaje che, tema te pU. jItavijayajI ma. sA.nA gurubhAI evA jemaNe mArA mATe vANArasInI najadIkatAne bhajI, te pU. nayavijayajI ma. sA. paMDita vijaya pAmanArA hatA. 5 bhAvArtha : pU. jItavijayajI ma. sA.nA gurubhAI pU. nayavijayajI ma. sA. hatA ane te pU. nayavijayajI ma. sA. graMthakAra zrI yazovijayajI ma. sA.nA guru che, ane jeo graMthakArane vidvAna banAvavA arthe kAzImAM laI gayelA te pU. nayavijayajI ma. sA. bhagavAnanA zAsanamAM vijayavaMtA varte che. III zloka H yazovijayanAmnA taccaraNAMbhojasevinA / dvAtriMzikAnAM vivRtizcakre tattvArthadIpikA ||6| anvayArtha: 49 ta--rAmmonavinA=temanA caraNAMbhojanA sevI=te pU. nayavijayajI ma.sA.nA caraNarUpI kamaLane sevanArA yazovinayanAnA='yazovijaya' nAmanA Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa0 sajjanastutihAtrizikA/prazasti/zloka-6-7 sAdhu vaDe trizivAnAM batrIzIonI vivRttiH tattvArthIpivA=vivRtti vyAkhyA 'tatvArthadIpikA' vakarAI. ligi zlokArca - te pU. nayavijayajI ma.sA.nA caraNakamaLane sevanArA yazovijaya nAmanA sAdhu vaDe batrIzIonI vivRtti 'tatvArthadIpikA' karAI. llsii. bhAvArtha : te pU. nayavijayajI ma. sA.nA ziSya zrI yazovijayajIe batrIzInI tattvArthadIpikA' TIkA karI che. liaa avataraNikA - graMthakArazrIe pU. hIrasUrIzvarajI mahArAjathI potAnA guru sudhInI paraMparAnI stuti karI ane pote A graMthanI TIkA karela che te batAvyuM. have keTalAka bIjAnAM chidrone jonArA puruSo temanA graMthamAM doSonuM uddabhAvana kare che, te anucita che. te batAvavA arthe kahe che - zloka :mahArthe vyarthatvaM kvacana sukumAre ca racane budhatvaM sarvatrApyahaha mahatAM kuvyasanitAm / nitAntaM mUrkhANAM sadasi karatAlaiH kalayatAM khalAnAM sAdguNye kvacidapi na dRSTirnivizate / / 7 / / anvayArtha madada aho !mUnAM sari=mUrkhAonI sabhAmAM tAtre =karanA tAlo vaDe hAthatALIo vaDevavacana mArge carthataM-koIka mahAna arthamAM vyarthapaNAne mAnatA sumAre dararane sarvatra vRdhatva ane sukumAra recanamAM sarvatra paNa budhapaNA=saraLa racanAvALA graMthamAM sarvatra paNa paMDitapaNAne mAnatA maratAM nitIndra vyasanitA=mahAna puruSonI atyaMta kuvyasanIpaNAne navatara mAnatA evA svatAnAM=khalonIekharAba puruSonI sRSTi:=daSTi vartArapatra Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa1 sajjana stutihAviMzikA/prazasti/zloka-7-8 kyAreya paNa sArvekasAgruNyamAM=saguNapaNAmAM na niviza=niveza pAmatI nathI. IIkA. zlokArca - aho ! mUrkhAonI sabhAmAM hAthatALIo vaDe koIka mahAna arthamAM vyarthapaNAne mAnatA ane saraLa racanAvALA graMthamAM sarvatra paNa paMDitapaNAne mAnatA, mahAna puruSonI atyaMta kuvyasanIpaNAne mAnatA evA kharAba puruSonI daSTi kyAreya paNa sadgaNapaNAmAM praveza pAmatI nathI. III bhAvArtha - khalapuruSo mUrkhAonI sabhAmAM hAthatALI vaDe potAnA bhAvo vyakta karatA mahAarthavALA gaMbhIra graMthomAM vyarthapaNAne kahe che arthAt graMthakArazrIe je prastuta "kAtrizikA" racI che, te mahAna arthane kahenArI che, tene khalavezadhArI sAdhuo "A racanA vyartha che" tema kahe che, ane "saraLa racanAvALA graMthone grahaNa karIne A graMtharacanA karanArA vibudha che", e pramANe kahIne graMthakArazrInI gaMbhIra arthane kahenArI dvArnAizikA' graMthanuM avamUlyana kare che, ane sAmAnya padArthane kahenAra evA graMthone mahattva Ape che; ane mahApuruSonI racanAmAM ame vidvAna chIe" e prakAranI vidvattA batAvavAnI kuvyasanitA che, tema mAnatA evA te khalapuruSonI dRSTi kyAreya paNa saddaguNamAM niveza pAmatI nathI arthAtu bhagavAnanA vacananA paramArthane kahenArAM suMdara vacanomAM temanI mati kyAreya paNa praveza pAmatI nathI. paraMtu mAtra teo kahe che ke sarva lokone grAhya thAya tevA ja graMtho racavA joIe. A prakAranI vidvattAnA pradarzana karanAra evA graMthanI racanAthI zuM ? ema kahIne te graMthanI niMdA kare che, te khalonI kudRSTi che. IITii avataraNikA : khalapuruSo mahAarthane kahenArA graMthaviSayaka zuM kahe che, te pUrvazlokamAM batAvyuM. have mahAarthane kahenArA graMthane joIne sadpuruSo zuM kahe che, te batAvavA arthe kahe che - Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para sajjanastutidvAciMzikA/prazasti/zloka-8 zloka : api nyUnaM datvAbhyadhikamapi saMmIlya sunayaivitatya vyAkhyeyaM vitathamapi saGgopya vidhinA / apUrvagranthArthaprathanapuruSArthAdvilasatAM satAM dRSTiH sRSTiH kavikRtivibhUSodayavidhau / / 8 / / anvayArtha: gapi vaLI cUnaM adhivapa ratva=nyUnane abhyadhika paNa ApIne suna: samI sunayo dvArA saMmilana karIne vyAghevaM vitatva vyAkhyayane vistArIne vitathapi vidhinA so vitathane paNa vidhithI saMgopavIne pUrvatthArthathanapuruSArthAtsaapUrva evA graMthatA arthonA vistAra karavAnA puruSArthathI visata sata vilAsa pAmatA evA saMtonI=sapuruSonI dRSTi:daSTi vikRtivibhUSo vitha =kavinI kRtinI vibhUSAnA udayanI vidhimAM kavie karelI kRtinI zobhAnI vRddhi mATenI kriyAmAM sRSTi:=sRSTirUpa= sarjanarUpa che. ITA zlokArca - vaLI, nyUnane abhyadhika paNa ApIne, sunayo dvArA meLavIne, vyAkhyayane vistArIne, vitathane paNa vidhipUrvaka chupAvIne, apUrva evA graMthanA arthono vistAra karavAnA puruSArthathI vilAsa pAmatA evA sapuruSonI daSTi kavie karelI kRtinI zobhAnI vRddhi mATenI kriyAmAM sarjanarUpa che. ITall bhAvArtha koI mahApuruSoe gaMbhIra arthane kahenArA jinavacana anusAra zAstranI racanA karela hoya ane temAM kaMIka nyUnatA dekhAya to satparuSo te sthAnamAM nyUnatA dUra thAya te rIte adhikane umere che. tethI te graMthamAM nyUnatA dUra thavAthI tattvanI yathArtha prApti karAve tevo te graMtha bane che. vaLI, koI mahApuruSano tattvane batAvanAra graMtha hoya ane saMtapuruSone Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa3 sajanastutihAtrizikA/prazasti/zloka-8-9 dekhAya ke A graMthamAM sunayonuM milana karavAmAM Ave to A graMtha tattvaprAptimAM upakAraka thAya tema che to te saMtapuruSonI dRSTi te graMthamAM sunayonuM saMmilana kare che. vaLI, koIka sthAnamAM te graMthano vyApeya padArtha vistAra karavA jevo jaNAya to teno vistAra karIne te graMthane atizayita kare che. vaLI, koI mahApuruSoe jinavacana anusAra graMthanI racanA karI hoya ane anAbhogathI koIka sthAnamAM skUlanA thaI hoya to saMtapuruSo te graMthanuM avamUlyana karatA nathI, paraMtu vidhipUrvaka te viparIta kathananuM saMgopana kare che, jethI te mahApuruSanI AzAtanA thAya nahi ane te graMthanI nyUnatA paNa dUra thAya. tethI apUrva evA graMthanA arthono vistAra karavAnA puruSArthathI vilAsa pAmatI evI sapuruSonI dRSTi mahApuruSa evA koI kavie racelI kRtinI zobhAne vadhAravA mATe sRSTi che=pravRtti rU5 che. Ama kahIne graMthakArazrIne e kahevuM che ke pote mahAarthane kahenAra evI A "dvAtrizikA" graMthanI racanA karela che, tene puruSo ucita sudhArAthI vibhUSita karaze, paraMtu khalapuruSonI jema avamUlyana karaze nahi. ITA bloka : adhItya sugurorenAM sudRDhaM bhAvayanti ye / te labhante zrutArthajJAH paramAnandasampadam / / 9 / / acArya : supura =suguru pAsethI nAM Ave=batrIzInI vivRttine nathI=bhaNIne =jeo sudRDhaM=sudaDha bhAvatti=bhAvana kare che kRtArthajJA:=zrutanA arthane jANanArA evA te teo paramAnandasampaSNaparamAnaMdarUpI saMpadAne namaH prApta kare che. III. zlokArya : suguru pAsethI batrIzInI vivRttine bhaNIne jeo tenuM sudaDha bhAvana kare che, kRtanA arthane jANanArA evA teo paramAnaMdarUpa saMpattine prApta kare che. III Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 sajjanastutidvAtriMzikA/prazasti/zloka-9-10 bhAvArtha: graMthakArazrIe prastuta graMthamAM sarvajJanA vacana anusAra zrutanA padArtho nibaddha karyA che ane tattvanA arthI evA jIvo suguru pAsethI A graMthane bhaNaze to bhagavAne kahelA zAstranA 52mArthanI teone prApti thaze, ane te pramANe bodha karyA pachI te zrutathI jeo AtmAne sudaDha bhAvita karaze, teo zrutanA arthane jANanArA thaze ane tenAthI mokSapadane pAmaze. IIII zloka H pratyakSaraM sasUtrAyA asyA mAnamanuSTubhAM / zatAni ca sahasrANi paJcapaJcAzadeva ca / / 10 / / anvayArtha: sasUtrApA asyA:-sasUtra evI AnA=sUtrasahita batrIzInI vivRttinA pratyakSara=pratyakSara=dareka akSarane AzrayIne anudumAM=anuSTabhonuM mAnaM= mAna patrya sahastrALi paLvAzadeva !=pAMca hajAra ane pacAsa ja pramAAAni= pramANa che. ||10|| zlokArtha H dareka akSarane AzrayIne sUmasahita batrIzInI vivRttinA anuSTubhonuM mAna pAMca hajAra ane pacAsa ja (5050) pramANa che. ||10|I noMdha :- prastuta zlokanA trIjA pAdamAM 'zani pa' che tene sthAne 'pramALAni' hoya tema bhAse che. bhAvArtha: sUtrasahita A TIkAnuM anubhathI mAna gaNavAmAM Ave to pAMca hajAra ne pacAsa (=5050) zlokapramANa A graMtha che. 10nA iti zrImahAmahopAdhyAyanyAyavizAradanyAyAcArya zrImadyazovijayagaNiviracitA dvAtriMzadvAtriMzikAH / Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "nAma sajjana iti trivarNakaM, karNakoTarakuTuMbi ced bhavet / nollasanti viSazaktayastadA, vyamatranihatA: ratno : " sajjana e pramANenuM traNa varNavALuM nAma, je karNakoTarakuTuMbI thAya to divyamaMtrathI haNAyelI evI viSazaktivALI khalanI uktio ullAsa pAmatI nathI." : prakAzaka : mAtAtha mA DESIGN BY 5, jaina marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-380009. Teli./pheksa : (079) 26604911, phona : (079) 32911401 E-mail : gitarthganga@yahoo.co.in 98240486803