Book Title: Prekshadhyana Kayotsarga
Author(s): Mahapragna Acharya
Publisher: Anekant Bharati Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004803/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanavijJAna graMthamALA : ra 03 gana kAyotsarga We Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvanavijJAna graMthamALA : 2 0. prekSAdhyAna: kAtsarga yuvAcArya mahAprajJa - anekAnta bhAratI prakAzana amadAvAda Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PREXA-DHYAN : KAYOTSARG By: Yuvacharya Mahapragna saMpAdaka : suni mahendrakumAra jeThAlAla jhaverI * saMpAdaka : hita zAha prabaMdha saMpAdaka : zubhakaraNa surANA anuvAdaka : jayAhena satiyA * * gujarAtI AvRtti AvRtti H prathama, 1987 * prakAzaka H saMtASakumAra surANA nirdeSaka, anekAnta bhAratI prakAzana I, 'cArula', sahajAnaMda kAleja pAse, AMbAvADI, amadAvAda : 15 phonaH 406221] 362523 kimata traNa rUpiyA mudrakaH bhIkhAbhAI esa. paTela bhagavatI mudraNAlaya 19, ajaya inDa, eNsTeTa dUdhezvara roDa, amadAvAda phezana H 386294 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpAMtaranI keDI : kAryotsarga prekSAdhyAnanI paddhati evI paddhati che, jemAM prAcIna dArzanikA dvArA prApta jJAna tema ja sAdhanApatinuM vaijJAnika saMdarbhAmAM nirUpaNa karavAmAM Ave che. A khaMtenA tulanAtmaka vivecana dvArA tema ja tenA AdhAre AjanA yugamAnasane .evI rIte preravAmAM Ave che, jenAthI manuSyanA pAzavI Aveza nAza pAme, vizvamAM ahiMsA, zAMti ane Ana ne prasthApita karIne ma`galamaya lakSyanI prApti karI zakAya. zvAsaprekSA, zarIraprekSA, dIzvAsaprekSA, samavRtti zvAsaprekSA, caitanya kendraprekSA, lesyAdhyAna, kAyAtsaga A badhI ja prakriyA che, jete rUpAntaranI prakriyA paNa kahI zakAya. A prakriyAne anu. saryA pachI ema kahevAnI ke upadeza ApavAnI paNa jarUra nahI paDe ke AvA bane, tevA bA, dhArmika batA, svAtha te cheDA, bhaya ane IrSyAne cheDe. A mAtra upadeza che. mAtra upadeza asarakAraka nathI banatA. je je upAyA batAvavAmAM-kahevAmAM Ave che, te badhA kAmamAM--kriyAmAM levA paDe che. tenAthI eka divasa ApaNane potAne anubhava thaze ke kaMIka rUpAntara thaI rahyu che, dhArmika vRtti jAgrata thaI rahI che. e ja rIte kredha ane bhayamAMthI paNa mukti thayAnuM spaSTa lAgavA mAMDe che, mAyA ane lAbhamAMthI paNa muktine anubhava thAya che. A baMne doSAmAMthI mukti meLavavA judA judA prayatna karavAnI jarUra rahetI nathI-te svayaM nAza pAme che. deSone mULamAMthI naSTa karavAnA ekamAtra A ja upAya che. * A prastuta puSpagucchamAM kAryotsarganA sabaMdhamAM vistRta carcA karavAmAM AvI che. kAyAtsaga zuM che? kAyotsaga ane dhyAnamAM zA taphAvata che? zuM kAryAtsaga dhyAnamAM parivartita thaI zake che? kAryotsaga zA mATe karavA joIe ? kAyAtsanI rIta kaI che? kAyAtsaga karavAthI zA lAbha thAya che? AvA praznonuM AdhyAtmika ane vaijJAnika rIte parIkSaNu karIne te samajavuM atyaMta Avazyaka che. kAyAtsaga dhyAnanI pR'bhUmi che, dhyAnanuM prathama caraNa che. tene kAyika dhyAna paNa kahevAmAM Ave che, jyAM sudhI sthira Asana na 3 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ heya, vANI mauna na haya, zvAsa zAMta na hoya tyAM sudhI citta sthira thaI zakatuM nathI ane tyAM sudhI dhyAnanI sthiti paNa uddabhavI zakatI nathI. je kAyika dhyAna (kAyetsarga)nI sthiti pUrNa bane te ja vAcika dhyAna (mauna) prApta thaI zake che ane te mAnasika dhyAna svayaMbhU thaI jAya che. cikitsA paddhatimAM paNa kAryotsarganuM mahattvapUrNa sthAna che. jyAre koInuM hADakuM tUTI jAya che tyAre DokaTara pUruM--pAkuM plAsTara kare che. mahinA-be mahinAmAM pUre kAyotsarga thaI jAya che. kaTara jANe che ke kAtsarga yAne ekanI eka sthitimAM dadI sUze nahi to hADakuM jeDAI nahi zake. evI ja rIte jyAre koI mAnasa cikitsakanI pAse jAya che te sauthI pahelAM zarIranuM zithilIkaraNa karavuM paDe che. "rIlekasezana karavuM paDe che. te avasthAmAM sUcanA mAdhyamathI manazcikitsaka tamArA vicArone jANe che ane tamArI bImArIne zodhI kADhe che, pakaDI pADe che. kAyotsarga phakta zArIrika ke mAnasika svAsthanuM ja nahi, paraMtu vAstavamAM AdhyAtmika sAdhanAnuM ane vyaktitvanA sarvAgI vikAsanuM eka saralatama chatAM mahattvapUrNa sAdhana che. yugapradhAna AcArya zrI. tulasI ane temanA uttarAdhikArI yuvAcAryazrI mahAprajJajInA satata mArgadarzana ane parizramanuM A supariNAma che. jethI Aje hajAro leke AdhyAtmika sAdhanAnA mArga para jaI gUDhatama samasyAonA ukelathI mukta jIvana jIvavAne AnaMda prApta karI rahyA che. prekSAdhyAnanI paddhatinA svarUpamAM mAnavajAtane A be mahAna adhyAtma-manISIonAM anupama varadAna prApta thayAM che. sArvabhoma ane sarva janIna A vidhine samajIne sAdhanA karanAra pratyeka vyaktine tenAthI avazya lAbha thaze. De, cInubhAI nAyaka jeThAlAla esa, jhaverI saMyojaka ceramena jIvanavijJAna prekSAdhyAna kendra tulasI adhyAma nIDama zAhIbAga, amadAvAda, jena vizvabhAratI, lADanuM, Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrama bhUmikA 1, kAtsarga zuM che? vaijJAnika daSikezu - dabANanI kAryapaddhati - zArIrika sthitio - tanAvanA kAraNe - zuM tenAthI bacavAnA upAya che ? - tanAvamukti che zuM? - kAyotsargamAM tanAvamukti. - kAryotsarganuM sahAyaka tarava. - svarayaMtrane kAtsarga: mauna 2, kAtsaga zuM che? AdhyAtmika dariNa - tanAvanA traNa prakAra - kAyotsargaH kAyikadhyAna - zuM prakaMpanene rokI zakAya che? zithilIkaraNaH mRtyunI prakiyA bhedavijJAnanI sAdhanA - visarjanaH AtmadarzananI prakriyA - aparAdha koIne, daMDa koIne caMcaLatAne cakravyuha kAyasaMvara caMcaLatAne cakravyuha kevI rIte teDAya? sahiSNutA abhaya, abhaya ane abhaya 28 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. kAsaga zA mATe? - adhyAtmanI yAtrA - zaktinI surakSA - svabhAva-parivartana - cittanI zuddhi - samasyAnuM samAdhAna 4. kAsaganI vidhi - mukA - kAryotsarga kevI rIte karAya ? - pragavidhi 5. kAyotsarganuM pariNAma (niSpatti) - cAra avasthAo - tanAvamukti - caMcaLatAnI nivRtta zarIra para prabhAva zArIrika lAbha - sUkSama zarIranI ghaTanAonuM jJAna jJAtA-daSTAbhAvanuM jAgaraNa AbhAmaMDaLanuM darzana viveka cetanAnuM jAgaraNa - bulsaga cetanA - prajJAnuM jAgaraNa samatAne vikAsa, | | | | | | | Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmikA tanAvane yugaH vartamAna yuga udyogIkaraNa, zaherIkaraNa ane praudyogika vikAsane yuga che. Ajane nAgarika niraMtara dabANa ane tanAvanI vacce jIve che. ene lIdhe ja satata hAI blaDaprezara, anidrA ane hadayareganA vibhinna prakAranA humalA ane aneka zArIrika rogane te zikAra bane che. jyAre mAnavI A badhAthI hatAza-nirAza thaI jAya che tyAre madyapAna ke ke khataranAka nazIlA padArthonuM sevana karavA AkarSAya che ane duHkha bhUlavA prayatna kare che. A mAdaka ane nazIlA padArthonA sevanathI tene phakta kSaNika rAhata ja maLe che, paNa chevaTe te A vyasano zikAra, AdatI ja banI jAya che ane samasyAnA ukelane badale vadhAre ulajhanamAM mukAI jAya che. AthI e spaSTa thAya che ke samasyAonuM samAdhAna mAdaka-nazIlA padArthonuM sevana nathI, paraMtu vRttionuM recanasaMyama tema ja AMtarika zaktione vikAsa ja che. dhyAnaabhyAsa dvArA vyakti tene sAhajika rUpe phalita karI zake che. For Private Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e pramANe Ajane yuga puSkaLa sakriyatAne ane doDAdoDane che. vadhAre paDatI sakriyatAthI puSkaLa zaktine nAza thAya che tathA jIvanazaktine paNa puSkaLa vyaya thAya che. vadhAre paDatI sakriyatAthI zvAsanI gati paNa vadhu tIvra bane che ane te zaktinA vyayanuM paNa kAraNa bane che. je Aje mAnavI zarIrane sthira rAkhavAnuM ane lAMbA-dIrdha zvAsa levAnuM zIkhI le te ghaNI ja muzkelIomAMthI te ugarI zake. Aje pravRttizIla yugamAM, kAyetsarga A badhAnuM rAmabANa auSadha che. tenAthI ghaNI badhI muzkelIothI bacI zakAya che. pravRtti-AdhikyamAM athavA ativyastatAnA kAraNe ApaNe aneka prakAranI mAnasika vikRtio ane zArIrika raMgenA bega banIe chIe. te bImArIothI bacavAne ekamAtra upAya cheH kAyAnI sthiratA, zithilIkaraNa. manakAyika rogane upacAra : sAmAnyarUpe Aje badhA ja pratiSThita temaja niSNAta DokaTare evuM mAne che ke dhyAna ane kAryotsarga eve zaktizALI kImi che ke jenAthI roganA nivAraNanI sAthe sAthe svAsyanuM saMrakSaNa thAya che. have te evAM akAya vaijJAnika pramANe prApta thayAM che je A vAtanI sAkSI che. ke dhyAna ane kAryotsarganA mAdhyamathI tanAvajanita vibhinna prakAranA rogonuM nivAraNa thaI zake che. hAIparaTenzana, hAI blaDaprezara, hArTaeTeka, nADItaMtrIya astavyastatA (narvasa brekaDAuna), pAcanataMtrIya asara (pepTika Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ alsara), anidrA A--sarve rAganuM mukhya kAraNa mAnasika athavA bhAvanAtmaka tanAva che. kAyAtsarganA zAbdika artha che caitanyanA jAgaraNa sAthe zarIranA utsaga, tenA prAyogika artha che--zithilIkaraNazvAsane zAMta karavA, zarIranI ceSTAone zAMta karavI, manane khAlI karavuM. zarIranI saghaLI sthULa pravRttione saMkalpapUrvaka DI devI. jenA pariNAme hADakAM, mAMsapezIo, snAyue, sUkSma nasAnuM zithilIkaraNa thaI zake tathA zArIrika cayA pacayanI kriyAmAM khUba haLavApaNuM AvI jAya. A rItanI zArIrika sthiti utpanna thavAthI sAhajika rIte ja mAnasika tanAva naSTa thaze. kAryAtsaga : dhyAnanI bhUmikA : dareka prakAranA dhyAnanI anivArya pUrvabhUmikA kAyAtsaga che. dhyAnamAM zarIrane saMpUrNa rIte zAMta ane sthira rAkhavuM. atyaMta jarUrI che. A tyAre ja zakaya bane che, jyAre zithilIkaraNu dvArA zarIrane saMpUrNa rIte tanAvamukta karavAmAM Ave. jyAM sudhI manamAM tanAva hAya, mastiSka ane snAyuemAM tanAva hoya tyAM sudhI prekSAdhyAna kevI rIte zakaya bane ? jyAre tanAvanI sthiti hAya tyAre vicAra ane vikalpAne AvavAne pUrNa avasara rahe che. tanAva vikalpa mATe phaLadrupa bhUmi che. vikalpAnAM bIja tanAvanI phaLadrupa jamInamAM ja vAvI zakAya che. te tyAM ja aMkurita bane che, 9 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puSita ane phalita thAya che. mATe ja tanAvamukta thavAnI jarUra che. mAnasika tanAva, khAyavika tanAva, bhAvanAtmaka tanAva- A traNene nAza kare, tanAvanI graMthio khelavI te ja kAyotsarga che. Ama te dhyAna sivAya paNa kAryotsargane alaga rIte abhyAsa karI zakAya che. je koI paNa vyakti kAryotsarga zIkhIne tene dararoja abhyAsa kare che te koI paNa sthitimAM tanAvamukta, zAMta ane anudvigna rahI zake che. zArIrika daSTie kAryotsarga UMghanI apekSAe vadhAre vizrAmadAyaka che, tanAvathI utpanna thatI mane daihika bImArIone A nirdoSa ane saraLa upAya che. AdhyAmika daSTithI paNa kAryotsarganI prakriyAmAM jaDa zarIranuM zithilIkaraNa thAya che ane cetanA tenA bhautika AvaraNathI Urtha thavAne, zarIranI pakaDathI mukta thavAne anubhava kare che. sarala upAya: kAyotsargane artha che zarIrane eTaluM sthira banAvavuM ke jethI zarIra svayaM dhyAna banI jAya. tame evuM na mAnaze ke phakta manathI ja dhyAna thAya che. ghaNA badhA bhegAcAe, vidvAnee phakta mAnasika kriyAne ja dhyAna mAnyuM che. paraMtu jainAcAryone mata AnAthI bhinna che. teoe dhyAnanA traNa prakAra batAvyA cheH kAyika dhyAna, vAcika dhyAna ane mAnasika plAna. jevI rIte sthira mana dhyAna che, tevI rIte sthira kAyA-zarIra paNa dhyAna che. zarIranuM 10 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zithilIkaraNa paNa dhyAna ja che. zarIra sthira thAya che tyAre kAyika dhyAna thAya che. kAyika dhyAna ja badhAM dhyAnanuM mULa che. jyAM sudhI kAyika dhyAna nathI thatuM tyAM sudhI vAcika dhyAna saMbhavita nathI. ne mAnasika thAna te zakya ja nathI. zarIranI sthiratA vagara zvAsanI sthiratA thaI zakatI ja nathI ane zvAsanI sthiratA vagara mananI sthiratA kadI saMbhavI zakatI nathI. manane sthira karavuM hoya te zvAsane sthira kare atyaMta jarUrI che, ane zvAsane sthira karavA mATe zarIrane sthira karavuM prathama jarUrI che. eTalA mATe ja dhyAnanAM AdhArabhUta tamAM sauthI mahatvanuM tattva kAyAnI-zarIranI sthiratA, kAtsarga yA kAyagupti che. mAnasika plAna sudhI pahoMcavuM te khUba muzkela che. tene karatAM te kAyika dhAna sudhI pahoMcavuM saheluM che. sAdhakane mATe prathama pagathiyuM- pAna te kAyika sthiratA yA zithilIkaraNano abhyAsa che. jeNe kAyika sthiratAmAM prAvINya meLavyuM, abhyAsa karyo te ja mAnasika sthiratA sudhI pahoMcavAnI tAkAta-kSamatA prApta karI zakaze saMpUrNa mastiSka tanAvamukta bane, koI paNa prakAranuM Tenzana-tanAva na rahe, jJAnataMtuo taddana sthira thaI jAya, temAM saheja paNa tanAva na rahe, mAMsapezIo lacIlI bane, taddana DhIlI bane -sakhta majabUta, jakaDa mAMsapezIo avarodha utpanna kare che. mATe ja tene lacIlI karavI atyaMta Avazyaka che. kaDa2ja paNa taddata lacIlI bane ane temAM saheja paNa tanAva na rahe. zarIranuM pratyeka aMga-avayava tanAvathI mukta bane; keI - 11 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa prakAranI jaDatA, jakaDapaNuM na rahe e ja sauthI pahelI sAdhanA che. sauprathama temAM ja prAvINya prApta karavuM jarUrI che, jethI jyAre IcchIe tyAre zarIrane zithila karI zakIe. sAmAnya sAdhaka mATe A sauprathama Avazyaka che. zArIrika sthiratA, kAyika dhyAna, kAyetsarga yA kAyaguptinI sAdhanA sarve mATe saMbhavita che. je A prApta karI zakIe te te jIvananuM sAphalya che. kotsarganI prakriyAmAM svayaM sUcana (Auto-suggestion)ne prayoga karavAmAM Ave che, ane temAM svayaMsUcana dvArA zarIranA pratyeka avayavane zithila thavAne nirdeza ApavAmAM Ave che. ane kramazaH eka eka aMgane zithila karatAM karatAM AkhA zarIrane zithila thavAne anubhava thAya che. samehana (hineTIjhama)nI prakriyAmAM koI bIjI vyakti dvArA sUcananA mAdhyamathI vyaktine samUDha karavAmAM Ave che, paraMtu kAtsarga samehana nathI karyotsarga bhinna prakriyA che ane samehana paNa bhinna prakriyA che. mULa sahana karavAvALI vyaktinI zaktio puSkaLa pramANamAM kSINa thAya che. je vyakti para samehanane prayoga karavAmAM Ave che. tenI zaktio paNa kSINa thAya che. kAryotsargamAM tevuM nathI thatuM. 12. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyotsarga zuM che? vijJAnika draSTikoNa D dabANanI kAryapaddhati kAyetsargane abhyAsa dabANa dvArA utpanna thatA hAnikAraka prabhAvane niSphaLa banAvavA mATe karavAmAM Ave che. kAyotsarga zuM che, tene samajavA mATe dabANa zuM che te pahelAM samajavuM atyaMta jarUrI che. "dabAva bhautikazAstrane zabda che, je padArthanA keI paNa bhAga para paDanArA tanAva ke dabANane ghAtaka che. jyAre koI paNa padArtha para bIjuM dabANa-bhAra paDavAthI te dabAya che ane tenA AkAramAM parivartana thaI jAya che tyAre tene tanAva-tANa-dabANa kahevAmAM Ave che. tevI ja rIte prastuta saMdarbhamAM tanAvane artha thazeH vyaktinA sAmAnya eza-ArAmapUrNa jIvanamAM pedA thanAra garabaDa athavA becenI. je koI paristhiti ApaNI sAmAnya jIvanadhArAne astavyasta karI nAkhe tene "tanAva utpanna karavAvALI" paristhiti kahevAmAM Ave che. "dabAva' viSayaka AntararASTrIya adhikRta vidvAna DaoN. hAnsa selve (Hans Selye) "dabAvanI vyAkhyA A pramANe karI che. zarIranI taDapheDanI gatine 13 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dakhAva kahe che. temanA matAnusAra-4'DI-garamI, gussA, mAdaka vastuonuM sevana, uttejanA, da, zAka ane harSe e badhAM ja ApaNA dabANu taMtra'ne sarakhI rIte sakriya banAve che. Adhunika manuSyanA mAnasamAM utpanna thanAra che, pratispardhA, dhRNA yA bhayanA bhAva, sattA ane saMpatti mATenA saMgharSI, lAlasAe ane vahema paNa '#bANutaMtra'ne vistAre che. jayAre koI pazu vakhate tanAvAtpAdaka paristhiti kaI paNa vyaktinI sAme upasthita thAya che tyAre tarata ja eka AMtarika taMtra svataH sakriya thaI jAya che. A taMtramAM kramazaH zarIranA nIce pramANenA avayaya sakriya rIte kAma karavA lAgI jAya che : (4) hAi pAthelemasa (avacetaka) graMthi : nADItaMtra ane graMthitaMtranuM A saMdhisthaLa che. A ApaNA mastiSkanA atyaMta mahattvapUrNa bhAga che, je sAmAnya rIte cetana mana dvArA je je kriyAonuM niyaMtraNa nathI thatuM te badhI ja kriyAonuM saMyAjana kare che. (cha) picyuTarI glenDa (pIyUSa graMthi) : AMtaHsrAvI graMthitaMtranI A pradhAna graMthi che, kAraNa ke A graMthi mIjI graMthionuM niyamana kare che. (4) eDrinala (adhivRddha) graMthi eDrinAlIna (epInephIna) ane khIjA hArmonsanA srAva kare che, jenAthI vyakti tanAvayukta temaja sAvadhAna thAya che. 14 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) svAyatta nADIsasthAnanA anukampI vibhAga ; A vibhAga ApattinI paristhitimAM vyaktine AkramaNa mATe athavA bhAgavA mATe aMtima svarUpe taiyAra kare che. - zArIrika sthitie : uparyukta taMtranA saMyukta kAryakalApa dvArA zarIranI aMdara thanAra zArIrika sthitinA krama A prakAre thaze: 1. pAcana kriyA maMda thaI jAya che athavA teA bilakula sthagita thaI jAya che. ra. lALa graMthinI kArya--sthagitatAthI mAM sukAi jAya che. 3. cayApacayanI kriyAmAM jhaDapa AvI jAya che. 4. zvAsa jhaDapathI cAlavA mAMDe che tathA hAMkuM caDhavA mAMDe che. 5. yakRta dvArA saMgrahita khAMDane vizeSa pramANamAM leAhInA pravADumAM cheDe che, jenA mAdhyamathI tene hAtha-paganI mAMsapezIomAM pahAMcADavAmAM Ave che. 6. zarIranA je je bhAgAmAM vadhAre leAhInI jarUrata hAya tyAM tene paheAcADavA mATe hRdayanA dhabakArA vadhI jAya che. 7. lAhInuM dabANa (rakta-cApa) vadhI jAya che. A badhAM parivartane sivAya bIjAM paNa aneka jaTila parivartanA thAya che. saMkaTanI paristhiti pUrNa thatAM ja kheMcAcelI mAMsapezIone zithila, sAmAnya pravRttine pharI cAlu karavI tathA zAMtipUrNa paristhitine pharI prApta karavI vagere javAbadArI, svayaMcAlita nADItaMtranA khIjA vibhAgA--parAnu kampI saMsthAna para che. For Privatelipersonal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSya sahita bIjAM badhAM prANIomAM A AMtarika taMtra hoya che ja ane tenI pratikriyA, je, prANIne saMkaTa samayanI sthitimAM mukAbale karavA athavA tenAthI bhAgavA mATe taiyAra kare che, anaicchika rUpe (svataH) ghaTita thAya che. jyAre saMkaTanI paristhiti vAraMvAra Ave che, tyAre "dabAva- taMtra vAraMvAra sakriya bane che. je uparyukta vaNita zArIrika sthiti lAMbA samaya sudhI cAlyA kare athavA tenuM vAre vAre punarAvartana thAya te zArIrika-mAnasika bhayaMkara gaDabaDa. utpanna thAya che. e ja rIte je satata raktacApa (lehInuM dabANa) UMcuM rahe ane raktavAhinIonI saMkecana sthiti satata rahyA kare che tenuM pariNAma nIce pramANe thaI jAya che. hArTaeTeka athavA lehInuM dabANa-hemareja (mastiSkanI raktavAhInIonuM phATI javuM). je AmAzaya vagere pAcana avayane maLatuM lehI, tenI mAtrA satata lAMbA samaya sudhI kSINa rahe te pAcanakriyAmAM garabaDa utpanna thAya che. je zvAsanI gati lAMbA samaya sudhI satata jhaDapI rahe te. tene pariNAme dama, zvAsa vagere roga thAya che. mAMsapezIenA satata lAMbA samaya sudhInA tanAvane lIdhe, mAthuM, garadana ane khabhAmAM darda ane pIDA zarU thAya che. A badhI garabaDe sivAya paNa niraMtara tanAvathI mAnasika AtaMkanI bhAvanA utpanna thaI zake che, je vinAkAraNe bhayanA rUpamAM parivartita thAya che. te phakta bhayapreraka ja nathI hotI, paraMtu mAnavane taddana nivI ke hatAza banAvI de che. tenuM mULa kAraNa e che ke satata dabANane lIdhe graMthitaMtramAM prathama garabaDa utpanna For Private 315rsonal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che ane pachI samagra kArya paNa baMdha paDI jAya che. je eDrinalane strAva baMdha thaI jAya te hadayanI dhaDakana maMda thaI jaze, raktavAhinIo zithila thaze tathA lehI magaja sudhI pahoMcatuM paNa baMdha thaI jaze. pariNAme bebhAna thaI javAze. A vAtane siddha karavA mATe pUratA pramANamAM pramANe prApya che ke aneka prakAranA regone utpanna thavAnuM mULa kAraNa "tanAva ja che. | tanAvanA kAraNe: uparyukta carcAmAMthI ema tAravavAnuM ucita nathI ke tanAva mAtra hAnikAraka ja che. kaMIka thavA mATe athavA prApti mATe tanAva Avazyaka paNa che. je kAMI hAni thAya che, kAryamAM avarodha Ave che ane thAka ke roga utpanna thAya che te tanAvanI niraMtaratAne kAraNe tathA tenI puSkaLa pramANanI mAtrAnA kAraNe ja. dIrghakAlIna tanAva athavA tenI hAnikAraka atimAtrAnI utpattinAM kAraNomAMnuM eka kAraNa che vyaktinI jIvanazailImAM acAnaka thanAra parivartane. De. hemsa (Holmes) ane De. Ara. rAhe (Rahe)e jIvanazailInAM parivartananuM aMkIkaraNa karyuM che. (jevI rIte-dampatImAMthI ekanuM mRtyu). temanA dvArA batAvelI sUcimAM ceDAMka parivartane ane tenA guNa (aMka) nIce mujaba che: ghaTanA aMkaguNa) 1. dampatImAMthI koI ekanuM mRtyu 100 chUTAcheDA 3. AghAta athavA bImArI pa3 17 ke saM. [73 je Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 4 47 45 $ vivAha kAmamAMthI barataraphI sevA-nivRtti jAtIya samasyA kAryamAM (vyavasAyamAM parivartana jIvananI paristhitiomAM parivartana 10. sUvA temaja khorAka saMbaMdhI AdatamAM parivartana 16 A sUci svayaMpUrNa nathI. emAM ApelI ghaTanAo ane tene ApelA guNa paNa darekane sarakhA pramANamAM lAgu paDatA nathI. Ama chatAM je koI paNa vyaktine kaI paNa ghaTanA para traNase 300 guNa maLe te bhayaMkara roganI bImArInI saMbhAvanA thaI jAya che. 100 thI upara guNa hoya tyAre upacAranA upAya karavA atyaMta Avazyaka bane che. A paNa eTaluM ja spaSTa che ke eka ja samaye eka ja parivartananI ghaTanAne sahevI te ghaNuM ja saraLa banaze. paraMtu jIvana eTaluM sarala nathI, vyaktine eka sAthe aneka parivartanane sAmane kare paDe che. AvI paristhitimAM kAryotsarga jevA upacArAtmaka upAyo atyaMta pRhaNIya che. | zuM tenAthI bacavAnA upAya che ? Adhunika auSadha-vijJAna dvArA rogane zAMta karavA, duHkhane zamAvavA prazAmaka (TenDavIlAIjarsa) goLIo phakta kSaNika ArAmadAyaka bane che, ArAmane AbhAsa karAve che, paraMta lAMbA samaye e ja goLIo bImArInuM khatara 18 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zika rUpa dhAraNa kare che. tyAre prazna upasthita thAya che ke zuM ApaNI vartamAna paristhiti ane vAtAvaraNane kAraNe ja ApaNA nasIbamAM vinAza lakhAyeluM che? athavA kaI e mArga che, jenA mAdhyamathI ApaNe pitAne ja te paristhiti mATe thoDA pramANamAM anukULa banAvI zakIe, ke jethI rojiMdA dabAvana hAnikAraka prabhAvathI bacI zakIe? - saddanasIbe ApaNI aMdara eka evI surakSAtmaka praNAlI che, jene sakriya banAvavAthI evI zArIrika avasthAnuM nirmANa karavAmAM Ave che je "laDe athavA bhAgo'vALI pratikriyAthI taddana UlaTI paristhitinuM sarjana kare che. svIjhalenDanA suprasiddha zarIra-vaijJAnika ane nebala puraskAra vijetA Do. voTare A praNAlIne " piki pratikriyAnI praNAlI kahI che ane tene eka surakSAtmaka praNAlInA rUpamAM varNavatAM jaNAvyuM che ke AthI vadhAre dabAva dvArA utpAdita pratikriyAtmaka prakriyAnI pratirodhI kriyA karI zakAya che. ' Do. harbaTa benazana, ema.DI. e tene tanAvamuktinI prakriyA kahI che. ApaNe ApaNuM jAtane A prakriyAnuM prazikSaNa ApI zakIe chIe ane eDrinala temaja bIjI graMthionA lAnI prakriyAmAM taphAvata lAvI zakIe chIe. tenA mATe saMpUrNa tanAvamukti' (ke zithilIkaraNa)ne prayoga abhyAsa nI kakSAe apekSita che. 3 tanAvamukti che zuM? tanAvamuktinI sAdhanA (kotsarga) tanAvane samApta karavAne taddana sI ane nirdoSa upAya che. tanAvamukti sivAya 19 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyakti zAMti, svAthya ke sukha anubhavI zakatI nathI, pachI mAnava pAse anya sukhanAM game teTalAM sAdhana bhale hoya! je kaI paNa vyakti A sAdhanAne prApta karI le, zIkhI le. ane dararoja aDadhe ke piNe kalAka paNa niyamita tene abhyAsa kare te game tevI paristhitimAM paNa te tanAva mukta thaI zake che. kAryotsarganI sAdhanAnuM sAcuM mUlyAMkana karavA mATe ApaNane mAMsapezIonA kAryanI gya jANakArI hovI joIe. ApaNuM mAMsapezIo saMbaMdhita snAyuone uttejanA maLatAM ja vidyata-jhaDape saMkucita thAya che. ApaNI kaMkAlI mAMsapezIone kAraNe ja ApaNe IcchAnusAra halana-calana karI zakIe chIe. halana-calananI kriyAne samajavA mATe mAMsapezIone ApaNe vidyuta cuMbakanI sAthe sarakhAvI zakIe, ane je snAyu (ke nADI) tene uttejita kare che te e vighatanA tAra jevI che je tene mastiSkanI sAthe joDe che. nidrA daramyAna snAyuomAM sAmAnya rUpe vidhutapravAha baMdha thAya che ne ghaNuMkharuM vidyuta-cuMbaka cuMbakatvarahita thaI jAya che. phakta thoDI surakSA ane jIvana TakAvavA mATenI kriyAomAM pravRtta mAMsapezIo sivAya bAkInI badhI ja mAMsapezIo UMghamAM zithila thaI jAya che. jyAre keI paNa vyakti ArAmanI sthitimAM hoya che tyAre paNa snAyuomAM pravAhita thatA vighatapravAha atyaMta manda thaI jAya che. tenAthI mAMsapezIonuM cuMbakIkaraNa paNa 20 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Bda thAya che ane eTale ja te zAMta-zithila sthitimAM ghuDI rahe che. jyAre jyAre vyakti koI paNa zArIrika (mAnasika yA vAcika) kriyAmAM pravRtta hAya che, tyAre tyAre mastiSkanA AdezAnusAra nADIonI aMdaranA vidyutapravAhane tIvra karI devAmAM Ave che, je vidyuta-cuMbakAne sakriya banAvI de che. mAMsapezIo saMkucita thAya che, hAtha vaLavA mAMDe che ane tyAre mUThI baMdha karI zakAya che. sUkSma kriyAtmaka keTalA snAyuo (meTara navjha)ne gati ApavAnI che, tenA AdhAra prayatnanI tIvratA para che. UMgha, ArAma ane kriyAtmakatA A traNe sthitimAMthI vyakti AkhA divasamAM keTalIye vAra pasAra thatI rahe che, paraMtu A traNa karatAM eka cAthI paristhiti paNa che je asAmAnya hAvA chatAM keTalIka vyaktionAM dainika jIvanamAM vAraMvAra bane che, ane te sthiti che tIvra tanAvanI. satata pIselAM jaDamAM, kheMcAyelI bhramaro ane AmAzayanI mAMsapezIonuM kaDakapaNuM--A badhAM AvA prakAranI paristhitinAM pratyakSa cihno che. A sthitimAM ApaNA zarIrastha vidyutacuMbakanA ati tIvra vidyutapravAhanA kAraNe aticuMbakIkaraNa thAya che; jenA pariNAme ApaNI mAMsapezIonAM dala sthAyI saMkocananI eka ja sthitimAM rahe che. jo ke te ghaNI vakhata binajarUrI hAya che. tene kAraNe ApaNI snAya vika ane mAMsapezIya UjAnA moTA pramANunA jaththA vyartha jAya che, kAraNa ke A paristhitimAM vidyutanA vyaya thAya che. 21 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UrjAne vyaya keTalA pramANamAM (mAtrAmAM) thaze tene AdhAra kiyAvAhI mAMsapezIonI saMkhyA para che. tene AdhAra nathI tenI laMbAI ke pahoLAI para ke nathI tenI zakti upara. jeTalI Uja caherAnI eka nAnI mAMsapezIne saMkucita karavA mAM kharcAya che, teTalI ja snAyavika UjA paganI moTI mAMsapezIne sakriya karavAmAM kharcAya che. eTale UrjAzaktine samagra vaparAza kiyAvAhI taMtuonI saMkhyA ane vidyutavAhakanI aMdara cAlatA vidyutapravAhanA sAmarthya, e baMne para AdhArita che. bIjI mahatvanI vAta e che ke ApaNuM bIjA avayavamAM dararoja lAkho ane karoDonI saMkhyAmAM nakAmI ane mRta kezikAonuM sthAna jyAre navI ane svastha kezikAo le che, tyAre snAyavika kezikAonuM sthAna, temanA jUnA athavA mRta thavA chatAM badalI zakAtuM nathI. jema jema manuSyanI uMmara vadhatI jAya che, tema tema snAna vika kezikAonI saMkhyA satata ghaTatI jAya che. je kaMI paNa kAraNavaza tene nAza karI daIe chIe (udAharaNamAnasika dabANanA rUpamAM tenI pAsethI vadhAre kArya laIe te ema mAluma paDe che tyAre ApaNe haMmeza mATe tene gumAvI daIe chIe, je pitAnI pAchaLa pUrNa na thaI zake tevI kSati mUkI jAya che jene kAryotsarga kahevAmAM Ave che, te saMpUrNa zithilIkaraNane jAgRtatApUrvaka ane saMkalpapUrvaka karavAmAM Ave, te ApaNe uparyukta prakAranAM thAka ne kSatiothI bacI zakIzuM. kAyetsarga dvArA mAMsapezIrUpa vidyuta cuMbakane vidyuta 02 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahoMcADanAra tAra (snAyuo)ne saMbaMdha ApaNe UMgha karatAM vadhAre kSamatApUrvaka sthagita karI zakIe chIe. AnAthI vidyatanA pravAhane lagabhaga zUnya sudhI laI jaI UrjAne nyUnatama banAvI zakIe chIe. T kAyotsargamAM tanAva-muktiH ghaNA kalAkanI avyavasthita UMgha karatAM aDadhe kalAka karela kAryotsarga vyaktinA tanAva ane thAkane ghaNI sArI rIte dUra karI zake che. kAryotsarganI sAdhanA ApaNI sacetana IcchA-zaktinA zarIra para paDatA prabhAvane vyakta karavAnI sAdhanA che. ApaNI A IcchAzakti kaI atyAcArI, tAnAzAhInI mAphaka hAthamAM cAbUka laI potAnI zaktinA baLa para bIjAne calAvanArI zakti nathI, paraMtu nehamayI mAtAnI mAphaka che ke je mamatA ane vairya dvArA pitAnA haThAgrahI-jiddI bALakane sArI rIte samajAve che. bIjA zabdomAM kahIe te kAyotsarga paNa te rIte ja phakta vinamra nivedanasUlaka sva-sUcana, sujhA dvArA mana ane cetanAne sthira karavAnuM che, nahIM ke balapraga, tAnAzAhI ke hiMsaka bhAve dvArA. 1 kAsarganuM sahAyaka tatva: svastha jIvana mATe kAryotsarganI sAthe sAthe megya zArIrika pravRtti paNa atyaMta Avazyaka che. tenAthI mAMsapizIomAM leha paribhramaNa gya rIte thavAmAM sahAyatA maLe che. ApaNI lagabhaga badhI mAMsapezIonA samUhamAM pitApitAnA pratibaMdhI hoya che. eka samUha jyAre zithila bane che tyAre bIje samUha kAma karavA taiyAra thaI jAya 28 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. je eka prakAranA mAMsapezI samUhane lAMbA samaya sudhI sthira-saMkucita (taLAva) avasthAmAM rAkhavAmAM Ave che te lehI-bhramaNamAM avarodha thAya che, jethI thAkane kAraNe zarIramAM utpanna thatAM rasAyaNe, mukhya rUpe leTika esIDa (dugdhAzta) jamA thaI jAya che je sAmAnya rIte lehI-bhramaNa yogya rIte thAya te tyAMthI dUra thaI jAya che, ane jamA thayelAM rasAyaNenA kAraNe vyaktine pIDA, akkaDatA ke thAkane anubhava thAya che. eTalA mATe mAMsapezIomAM dugdhAnsa vagere rasAyaNenA saMgrahane rokavA mATe temAM rIte lehInuM bhramaNa thavuM atyaMta jarUrI che. mAMsapezIonA kramika saMkecana-vistaraNa dvArA karavAmAM Avela layabaddha Asana vagere vyAyAmathI lehI paribhramaNane yogya bane che tathA pIDA, thAka vagere khUba ochI thAya che. besavAnI, UbhA rahevAnI vagere yogya mudrA ane Asanane, mAMsapezIone tanAva-mukta rAkhavAnI sAcI cAvI kahI zakAya. ApaNA zarIrane hareka kSaNe gurutvAkarSaNane sAmane kare paDe che. besavuM, UbhA rahevuM vageremAM khetI Tevane kAraNe beTI mudrA ke AsanathI mAMsapezIomAM khoTuM kheMcANa utpanna thAya che ke tenI saMracanAmAM bagADa paNa thaI zake che. 1. ApaNuM zarIranI dvizirapezIo (biceps) ane viziSTha mAMsapezIo (triceps) parasparanA pratidvandI samuhanAM udAharaNa che. jyAre dvizirapezI taMga thAya che tyAre triziraSka pezI zithila thAya che ane jyAre triziraSka pezI taMga thAya che tyAre dizirapezI zithila thAya che. 24 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAcI rIte UbhA rahevAnI rIta A pramANe che :garadana ane karoDarajajunAM hADakAM baMne sIdhI rekhAmAM rahevA joIe tathA mAthuM saMtulita avasthAmAM garadana para TekaveluM rahevuM joIe. mAthuM eka tarapha DhaLeluM na joIe ke na AgaLa tarapha vaLeluM ke na bahAra nIkaLeluM hovuM joIe. peTane bhAga theDe aMdara saMkocAyele tathA chAtInA bhAgane saMpUrNa rIte phUlavAmAM kaI avarodha na have joIe. khabhA AgaLa tarapha vaLelA na hovA joIe, tathA hAtha baMne bAju mukta rIte laTakatA rahevA joIe. khAsa yAda rAkhavuM ke phejI DhaMgathI akaDAIne, sAvadhAnanI mudrAmAM Asana karavuM na joIe, paraMtu tAva-mukta paristhitimAM temaja mAMsapezIene taddana DhIlI avasthAmAM rAkhI sthira UbhA rahevuM joIe. A rIte yogya DhaMgathI besavAmAM paNa garadana ane kareDarajajunAM hADakAM sIdhAM saheja paNa akaDAI vagara, tanAvarahita ane zithila rAkhavAM joIe. AnAthI judI rIte besavAnI ke UbhA rahevAnI TevathI pIThamAM pIDA ke zarIranA AkAramAM kurUpatA AvavAnI zakyatA che. besatI vakhate kyAreya khUba jakaDAIne na besavuM joIe ke pIThane vAMkI vaLelI na rAkhavI joIe. Tebala para kAma karatI vakhate paNa AgaLa tarapha vadhAre vaLelA besavuM na joIe. khUdha kADhIne besavAnI Teva na pADavI joIe. | svara-yaMtrane kAsaga: mauna ApaNe e mAnI zakIe chIe ke zramajIvI karatAM paNa jAhera bhASaNakartAne potAnI mAMsapezIo dvArA sakhata 25 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahenata karavI paDe che ane pitAnA nADItaMtranI Ujane vadhAre vyaya kare paDe che? paNa vAstavamAM tevuM ja hoya che. tenuM kAraNa e che ke nADItaMtrIya UrjAne upaga, kArya karatI mAMsapezIonA parimANa para AdhArita nathI, paraMtu meTara-yuniTa kriyAkyazIlatAnI saMkhyAnA vaparAza para AdhArita che. jeTaluM snAyavika baLa eka meTI mAMsapezIvALA avayava (jema ke paga)ne saMcAlita karavAmAM vaparAya che teTaluM ja athavA tethI paNa vadhAre baLa eka nAnI mAMsapezIvALA avayava (jema ke cahere)nA saMkecana-vikeyanamAM kharcAya che. evI ja rIte eka vaktA, je pitAnA svarayaMtranI nAnI nAnI mAMsapezIone upaga bhASaNa karavAmAM kare che te eka zramikanI tulanAmAM khUba vadhAre Uja-zaktine upayoga kare che, athavA eka sTene TAIpisTa luhAranI tulanAe vadhu UjA-zakti vApare che. Ama, UrjAnA apavyayane rokavA mATe tathA UrjAne ekaThI karavA mATe mauna khUba kImatI mAdhyama che. - - jyAre ApaNe bolIe chIe tyAre zuM thAya che? ApaNA manamAM je ciMtana nirmANa pAme che, tene vANI dvArA vyakta karavA mATe sauthI prathama vyAkaraNa ane bhASAnA niyamAnusAra vAkyamAM parivartata karavuM paDe che. te pachI ja tene svara-yaMtranI mAMsapezIonI sakriyatA dvArA vini. nA rUpamAM pariNuta karavAmAM Ave che. A kArya mATe svara 1. eka moTara-yuniTa mAMsapezI tathA tene sakriya banAvanAra nADIonA samUhanuM saMyukta rUpa che. 26 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yaMtranI mAMsapezIone AvazyakatA pramANe saMkucita-vistRta karavA mATe sAcAM nidarzana ApavAmAM Ave che ane dhvanitaraMgane prasArita karavA mATe jarUrI havAnI mAtrAne niyaMtrita karavI paDe che. taduparAMta jIbha, hoTha ane caherAnI mAMsapezIone paNa sarakhI rIte ja nirdeza ApavA paDe che. A badhI ja kriyAo mATe nAnI nAnI aneka mAMsapezIone kAmamAM levI paDe che. ane A mAMsapezIone sakriya karavA mATe hajAronI saMkhyAmAM kiyAvAhI nADIonA mAdhyamathI vidyata-Avegone upayoga thAya che, jene mATe eka nakkI pramANamAM ja UrjAnA prayoganI jarUra hoya che. paristhiti evI pidA thAya che ke eka vaktAne kalAka sudhI satata bhASaNa karavuM paDe te ghaNuMkharuM tene eTalI badhI Uja- zakti kharcavI paDaze ke te khUba ja thAkI jaze. Ane kAraNe ja maunanI sAdhanAthI vyakti ghaNuM badhI UrjA - zaktinA vyayathI bacI zake che. phakta eTaluM ja pUratuM nathI ke ApaNe vyakta rIte bolavAnuM baMdha karIe. vAstavika maunane artha te e che ke ApaNe mAnasika rUpe paNa belavAnI prakriyAne baMdha karIe. kAraNa, jyAM snAyavika U-vyayane saMbaMdha che, temAM ane vyakta vANImAM eka sarakhI ja zakti kharcAya che. evuM eTalA mATe ja bane che ke mAnasika rUpe belavAmAM phakta svara-yaMtrane cheDIne paNa te badhI ja kriyAvAhI moTara yuniTane upayoga thAya che, jene vyakta vANImAM teTale ja upaga thAya che. eTalA mATe ja vyakta vANInA saMyamanI sAthe sAthe mAnasika vANInA saMyamanA praganI paNa eTalI ja jarUra che. 27 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyAtsaga eTale zu? AdhyAtmika dRSTikANu AgaLanA prakaraNamAM ApaNe vaijJAnika dRSTithI 'tanAva' zuM che? te viSaya para vyApaka carcA karI. have ApaNe A prakaraNamAM AdhyAtmika dRSTithI tanAva zuM che ?" tenI carcA karIzuM. [] tanAvanA traNa prakAra tanAvanA traNa prakAra cheH zArIrika tanAva, mAnasika tanAva ane bhAvanAtmaka tanAva. dareka vyakti A traNe prakAranA tanAveAthI gherAyelI che. zArIrika tanAvathI mukta thavA mATe kAryAtsarganA abhyAsa ghaNA ja upayAgI che. e kalAka sUIe ane jeTale ArAma zarIra temaja mAMsapezIone nathI maLatA teTale ArAma, balke tethI vizeSa ArAma phakta aDadhA kalAka ja vidhipUrvaka kAryAtsarga karavAthI maLI jAya che. AjanA mAnava tanAvathI gherAyelA che. tene zAMtinI prApti nathI thatI. te satata becena rahe che. jyAre te kAma karatAM karatAM thAkI jAya che, tyAre vizrAma kare che. thAka pachI vizrAma ane zrama pachI paNa vizrAma. 28 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe zArIrika zramane samajIe chIe ane te zramane maTADavAnA upAya vizrAmane paNa jANIe chIe. ApaNe mAnasika zrama te karIe ja chIe, paraMtu tene vizrAma ApavAnuM nathI jANatA. ApaNe ciMtana karavAnuM jANIe chIe, paraMtu aciMtita thavAnuM nathI jANatA, ciMtanamukta thavAnuM nathI jANatA. ApaNe vicAra karavAnI zarUAta karIe chIe te pachI te vicAradhArAthI alaga thavAnuM khUba muzkela bane che. te muzkela eTalA mATe ja che ke ApaNe aciMtanane upAya jANatA nathI. mAnasika tanAvanuM mukhya kAraNa che, vadhu paDatuM vicAravuM. vicAravAyu paNa bImArI che. keTalAka mANasa te A bImArInA evA bhega banelA che ke koI prayajana hoya ke na hoya teo niraMtara kAMIne kAMI vicAryA ja kare che. teo temAM ja temanA jIvananI sArthakatA samaje che. manane vizrAma ApavAnuM tyAre ja zakya bane che, jyAre ApaNe vartamAnamAM ja jIvavAnuM zIkhIe. mAnavI bhUta ane bhaviSyamAM vadhu vihare che, vartamAnamAM khUba ja e che jIve che. smRtionAM vamaLamAM athavA kalpanAnI jALamAM te eTale badhe vyasta rahe che ke te tanAvamukta thaI zakate nathI. te binajarUrI smRti ane kalpanAonI jALamAM phasAyele ja rahe che. pariNAme tene vartamAnamAM rahevAne samaya khUba ochA maLe che athavA maLatuM ja nathI. vartamAnamAM jIvavAne artha, manane vizrAma Apa, mAnasika bhArathI-mAnasika tanAvathI mukta thavuM. 29 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIje-bhAvanAtmaka tanAva atyaMta jaTila che. A khUba meTI samasyA che. A ane raudra dhyAna tenAM mULa kAraNa che. je vastu ApaNane prApta nathI tene prApta karavAne prayatna kare, te prayatnamAM satata pravRtta rahevuM te ja ArtA-dhyAna, priya vastunI prApti tathA manejha ane manenu kUla padArthanI prApti mATe prayatnazIla rahevuM ane amaneza, apriya ane manane virodhI vastuthI mukta karavA prayatna karate bhAvanAtmaka tanAva utpanna kare che. raudra dhyAna paNa bhAvanAtmaka tanAvanuM ja kAraNa bane che. manamAM saMkalpa-vikalpa cAlyA ja kare che. kyAreka hiMsAne bhAva utpanna thAya che, te kyAreka pratirodhane bhAva utpanna thAya che. mULa ghaTanA te thoDI paLenI ja hoya che, paraMtu pratizodhanI bhAvanA varSo sudhI cAlyA ja kare che. manamAM niraMtara badalo levAnI bhAvanA cAlyA ja kare che. temAM ja samasta zakti kharcAI jAya che. tanAvanuM mukhya kAraNa A ja che. raudra dhyAnathI utpanna thayela bhAvanAtmaka tanAva cAra sthitimAM utpanna thAya che. prathama sthiti, hiMsAnubaMdhIhiMsAne anubaMdha; bIjI, mRSAnubaMdhI-asatyane anubaMdha, trIjI, steyAnubaMdhI-cerIne anubaMdha ane cothI-saMrakSaNanubaMdhI-parigrahanA saMrakSaNane anubaMdha. A badhI ja bAbate tanAva utpanna kare che. bhAvanAtmaka tanAva utpanna karavA mATe Arta ane raudra dhyAna mULa kAraNa rUpa che. 80. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna yugamAM zArIrika tanAvanI vikaTa samasyA che. mAnasika tanAva tenA karatAM paNa ugra samasyA che ane bhAvanAtmaka tanAva te sauthI vikaTa ane bhayaMkara samasyA che. mAnasika tanAva karatAM ya tenAM pariNAma atyaMta bhayaMkara Ave che. A samasyAthI mukta thavA ApaNe dharmane sahAro laIe chIe, ApaNe tenuM dvAra ughADyuM che. dharmadhyAnanA abhyAsathI Arta-raudra dhyAnathI mukti maLe che. tenAthI utpanna thata tanAva ocho thAya che. dharmadhyAna ane zukala dhyAna pitAnI bhItaramAM ja jIvavAnAM sAdhana che, AMtarabhAvamAM rahevAnA upAya che. kAyotsargaH kAyika dhyAna ApaNe mAnava chIe. ApaNI pAse cAra gatizIla ta cheH zarIra, zvAsa, vANI ane mane. te pratikSaNa prakapita che. te navI navI Urmio pragaTa kare che ane jUnI Urmio cheDe che. ApaNuM AkAza-maMDaLa A Urmio vaDe Urmila che, tenAM prakaMpanethI prakaMpita che. A prakaMpane ApaNuM jIvananuM saMcAlana kare che. ApaNuM dvArA chUTelAM prakaMpane bIjAne prabhAvita kare che. bIjAo dvArA choDelAM prakaMpane ApaNane prabhAvita kare che. ApaNe saMkramaNanuM jIvana vyatIta karI rahyA chIe, jyAM ApaNe paraspara ekabIjAne prabhAvita karI rahyA chIe. aprabhAvita kaI ja nathI. saMpUrNa svataMtra paNa kaMI nathI. aprabhAvitatA ane svataMtratA aprakampana dazAmAM ja prApta thAya che. dhyAna tenuM mukhya sAdhana che. prakampana taraphathI aprakazmana tarapha 31 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javuM te ja dhyAna che. zarIranuM apraka5na kAyika dhyAnakAyetsarga che. zvAsanuM aprakampana zvAsaprekSA che. vANInuM aprakampana vAcika dhyAna che. mananuM aprakampana mAnasika dhyAna che. D zuM prakapanAne rekI zakAya che? zarIradhArI koI paNa prANI saMpUrNa rIte te prakaMpanene rekI na zake. ApaNI zArIrika ceSTAonuM mukhya kAraNa ApaNuM pizImaMDaLa che. ApaNA zarIramAM be prakAranI pezIo cheH acchika ane anaicchika aichika pezIone IcchAnusAra ApaNe. gati ApI zakIe chIe. anaichika peizIo para ApaNe IrachAne adhikAra nathI hotuM. te pitAnI ceSTA karavA mATe svAyatta che. jyAre ApaNe zarIrane sthira karavA prayatna karIe chIe, zarIranAM prakampanene rokavAne prayatna karIe chIe tyAre ApaNe prayatna acchika peizIonI ceSTAone rekavAne ja hoya che. hAtha-paga vagerene gati ApavI te ApaNI IcchAne adhIna che. eTalA mATe ja jyAre ApaNe dhyAna karavA IcchIe chIe tyAre sauthI prathama hAtha-paga vagerene koI vizeSa mudrAmAM prasthApita karIne ja tenI gati sthigita karIe chIe. A kAyika dhyAna mAnasika dhyAnanI mudrA banI jAya che. hRdaya, phephasAM, AmAzaya, yakRta ane AMtaraDAM vagere avayanI ceSTA ApaNI IcchAne AdhIna nathI. eTale ja jyAre ApaNe dhyAnanI sthira mudrAmAM beThA hoIe chIe tyAre paNa tenAM prakampane cAlu ja hoya che. mastiSka ane svayaM-saMcAlita snAyumaMDaLanI kriyAo paNa Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAlu ja rahe che. eTalA mATe ja zarIrane sthira ane manane eka dhyeya para kendrita karavA chatAM paNa indriyanA anubhave, sukha-duHkha, ThaMDI-garamI vagere saMvedane thatAM ja rahe che. dhyAnanI A prathama bhUmikA che. zarIranI sthiratA mATenAM asaMkhya stare che. te badhAM ja staranuM vizada varNana karavA mATe koI bhASA ApaNI pAse nathI. zArIrika sthiratAnI traNa avasthAo cheH gADha, gADatara ane gADhatama. ethI avasthAmAM zarIranI pravRtti aTakI jAya che. T zithilIkaraNa : mRtyunI prakriyA kAyetsarga mRtyunI prakriyA che. temAM be bAbate bane che. zarIra eTaluM badhuM zithila thaI jAya che ke temAM kaI paNa ecchika (voluntary) pravRtti thatI nathI. zvAsa eTale badhe dhIme paDI jAya che ke tenA spaMdane paNa khUba ja dhImAM paDI jAya che. evuM lAge che ke zvAsa baMdha thaI gayuM che. jyAre koI paNa jIvita vyaktine pite mRta che te anubhava thAya che, tyAre ja egya kAryotsarganI kiyA thaI tema kahI zakAya che. tame kAryotsarganI prakriyA kare ane jIvatA hovA chatAM marelAno anubhava kare ane zarIrane taddana niSkriya, nizcaSTa ane pravRttizUnya banAve. kAyAne utsarga eTale zarIrane taddana cheDI devuM. mRtyu pachI te dareka mAnavI zarIrane cheDI de che, kyAM te te chUTI jAya che. paraMtu jIvatAM jIva zarIrane cheDI devuM e te ghaNI miTI sAdhanA che. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A zarIra ane zvAsa ApaNuM astitva nathI, ApaNuM astitva zvAsa ane zarIrathI bhinna che. zarIra taddana zAMta ane zvAsa paNa bilakula zAMta che te te zarIranuM visarjana che, zarIranuM mRtyu che. jyAre kAyAtsarganA abhyAsa khUba puSTa ane che tyAre zarIra ane AtmAnA bhinnapaNAnuM spaSTa bhAna thavA lAge che. evA anubhava thAya che ke jANe zarIra tadna alaga thaI gayuM !. -- bhedavijJAnanI sAdhanA kAryAtsarga bheda-jJAnanI sAdhanA che. zarIra ane caitanyanA bheda, AkAMkSA ane caitanyanA bheda, pramAda ane caitanyanA bhedya, uttejanA ane caitanyanA bheda, zarIra, icchA, nidrA, pramAda ane AvegathI je bhinna che te ja caitanya che. A bhedya--vijJAnathI ja Atmapalabdhi tarapha ApaNI yAtrAnA prAraMbha thAya che. tenA tarapha prayANa karavA mATenA prathama paDAva cheH aicchika saMcalanA (Voluntory movements)nA saMyama, hAthanA saMyama, vANInA saMyama ane indriyAne saMyama.1 jyAM sudhI aicchika saMcalanAne saMpUrNa rIte susaMyamita karavAmAM nahIM Ave tyAM sudhI kAryAtsarganA prAraMbha thaI zakaze nahIM. mATe ja adhyAtmapaMthanuM prathama dvAra cheH aicchika saMcalanenA saMyama-kAyagupti, zarIranI sthuLa (acchika 2. hathasaMga, pAyasaMga, vAyasaMga, saMgandhi | 34 -vai. 20/ Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMcalanenI) caMcaLatAne samApta karyA pachI sUkama kriyA enI caMcaLatA dUra karavI paDaze. paraMtu jyAM sudhI prANanI UjA samagra zarIramAM sakriya che, jyAM sudhI mananI caMcaLatA samagra zarIramAM sakriya che, tyAM sudhI zarIranI caMcaLatAne saMpUrNa dUra karI zakAtI nathI. ane tyAM sudhI kAryotsarga paNa thaI zakatuM nathI. zarIranI saMpUrNa caMcaLatA prANa-UrjA ane mananI caMcaLatA che. je prANadhArA ane manadhArA caitanya tarapha pravAhita thavA mAMDe che te zarIra zAMta thaI jAya che, kAraNa caMcaLatA utpanna karavAvALI prANanI UrjA ane mananI gati tene prApta thaI zakatI nathI. paraMtu jyAre zarIra zAMta ane sthira bane che tyAre ja tene utsarga thaI jAya che. ane saMpUrNa kAryotsarga sadhAya che. te visarjana : AtmadarzananI prakriyA zarIranuM zithilIkaraNa e ja visarjana nathI. visarjana eTale zarIra ane caitanyanA alagapaNane spaSTa anubhava; e anubhava thAya ke zarIra bhinna che ane caitanya paNa bhinna che, zarIrarUpI pAjaruM bhinna che ane pakSI te pAMjarA. thI bhinna che, mukta che. - jyAre kAryotsarganI sthiti prApta thAya che, tyAre AMtarajJAnanI, jANavAnI sthiti prApta thAya che. kAryotsarga AtmA sudhI pahoMcavAnuM dvAra che. AtmAnI jhAMkhI thavA mAMDe che tyAre kAryotsarga ApoApa thaI jAya che. adhyAtma eTale pitAnA astitvanI upalabdhi prApti,jJAtA-daSTAbhAvanI prApti. 85 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I aparAdha keIne, daMDa keIne kAyetsargathI ApaNe duHkhanA upAdAna sudhI pahoMcI jaIe chIe - sthULa zarIra duHkha pragaTa karavAne hetu che, paraMtu te pragaTa karavAnuM upAdAna nathI. upAdAna (mULa kAraNa) cheH karmazarIra. kAryotsarganI sthitimAM ApaNane duHkhanA upAdAnanuM darzana thAya che. jyAre duHkhanA upAdAnanuM darzana thAya che, tyAre ApaNuM samagra vyaktitva judA ja prakAranuM banI rahe che. pachI jene ApaNe atyAra sudhI sahagI mAnatA AvyA tene asahagI mAnavA lAgIe chIe, ane jene asahagI mAnatA hatA, tene sahayogI mAnavA lAgIe. chIe. ApaNo virodha e karma-zarIrathI che, je ApaNane haMmezAM satAvatuM rahyuM che. paraMtu tenI sAthe ApaNe laDI zakatA. nathI tethI ApaNe bicArA sthULa zarIrane satAvavAnuM zarU karI daIe chIe. sAcI vAta samajI zakAtI nathI. sAcI rIte kahIe te A zarIrane te ApaNe sahaga prApta karavAne che. je tene sahaga na maLe te tene kaI paNa rIte samajAvIne tene sahaga levAne che. kyAreka sahayega na maLatAM tene sAga levA mATe game te rIte ke raste zodha ja paDe che. eka satya sthira thAya che ke karmazarIrane keI paNa rIte kSINa karavuM ja che ane A sthaLa zarIrane kaI paNa rIte sahayoga prApta kare ja che. sAdhaka paNa jyAM sudhI A satya sudhI pahoMcI zakatA nathI, tyAM sudhI te A sthULa zarIrane asahaga karate ja rahe che. sthULa 36 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIranA sahAgane artha che tene sthira karavuM. sAdhanA na karanAra mANasa sthiratA karI zaktA nathI | caMcaLatAne cakravyuha karmazarIre pitAnA astitvanI surakSAnI vyavasthA te karelI ja che. ApaNuM ati sUkSama zarIra-karmazarIra ApaNuM samagra tattvane saMcAlita karI rahyuM che. karma-zarIrane kyAre evuM iSTa lAgaze ke A AtmA zarIrathI mukta thAya? te te tene pitAne AdhIna ja rAkhavA mAge che, pitAnA astitvanI surakSA mATe, cetanane pitAnA pheMdAmAM jakaDI rAkhavA mATe. tenI te vyavasthA che. A vyavasthAnuM sauthI uttama sUtra, sauthI uttama rahasya cheH caMcaLatA. caMcaLatA eTalA mATe ja ke te ajJAta rahe - jethI cetanane pitAnA astitvane khyAla ja na Ave. te eka evI jALa che, jemAM badhuM chupAI jAya che. tene khyAla ja nathI Avate, eTalI badhI caMcaLatA, eTalA badhA taraMge, eTalI badhI Urmio jAge che ke ApaNane tene khyAla ja nathI Avate. je caMcaLatA na hota te AtmA kyArane ye pitAnA sAcA svarUpamAM cAlyA jAta, temAM zaMkAne saheja paNa sthAna nathI. paNa eka caMcaLatAne kAraNe ja te pitAnA sAcA svarUpathI bhAgate rahyo che. _ kAyasaMvara A pramANe caMcaLatA karma-zarIranI surakSA-vyavasthAne ja nahi, paraMtu tenI Akramaka rAjanItine paNa mukhya AdhAra 37 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. sAdhaka karma-zarIranI vyavasthAne niSphaLa banAvavAnuM jhaMkhe che. tethI spaSTa pratipAdita thAya che ke sAdhake sarva prathama caMcaLatAne ja nAza karavAnuM che. caMcaLatAne samApta karavA mATenuM prathama pAna kAryotsarga che. tene kAyasaMvara paNa - bhagavAna mahAvIranA ziSya gautama svAmIe bhagavAna mahAvIrane pUchayuM - "sAttiyANa mati nI viLaya? bhagavan! kAyaguptinuM pariNAma zuM che? bhagavAne pratyuttara Ape, "jAguttiyANa [ saMva nAca- kAyagupti dvArA saMvara thAya che. be ja zabda che: "Azrava ane saMvara'. Azrava e che, jenAthI doSa ApaNI aMdara praveze che. Azrava eTale chidra. enA dvArA bahArathI dUSita vijAtIya tAva Ave che ane tenAthI ApaNe bharapUra banI jaIe chIe. ApaNe ApaNAM chidra surakSita rahe te upAya karavuM joIe jethI ApaNAmAM Azrava na rahe. saMskRtamAM guju kSaNe dhAtu che. guptine artha "saMrakSaNa che, kAyaguptine artha "kAyAnI surakSA. A. prakriyA ja "saMvara' che. bhagavAna mahAvIre kahyuM che ke kAya gupti karanAra Azravane reke che ane saMvarane utpanna kare che. jyAre kAyAnuM saMvara athavA zarIranI pravRttine nirodha thAya che tyAre sUkSama zarIra, karma-zarIrane eka gajaba ceTa jevuM lAge che ane te prakaMpita thAya che. tene cakravyuhamAM eka moTuM bhaMgANa paDe che. ApaNe te kAryotsargamAM nizcala thaIne besI jaIe chIe. sthULa zarIranuM sthira thavuM te sUkSma zarIra mATe visphoTa thavA samAna che, bicAruM eTaluM badhuM 88. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kepI jAya che ke teNe anaMta anaMta paramANuone cheDI devA paDe che ane anaMta anaMta paramANu cAre tarapha vikharAvA lAge che. ApaNA avayane teDIne jANe pADI devA paDe che. te jANe tUTIne paDavA mAMDe che. karma-zarIranA parAjayane prAraMbha thaI jAya che. caMcaLatAne cakravyuha kevI rIte toDAya? ApaNAmAM caMcaLatA hovAthI ApaNane AtmA viSe saMdeha thAya che, svataMtra caitanya viSe paNa zaMkA upaje che ane saikAlika astitva vize paNa saMdeha utpanna thAya che. caMcaLatA che, mATe ja ATaATalA vikalpa pedA thAya che, ATalA tarko utpanna thAya che. e vikalapanA aMdhakAramAM ja, e tarkonA AvaraNamAM ja astitvane prazna dhUMdhaLe banI jAya che ane vyaktinA manamAM zaMkA utpanna thAya che. je buddhine A vyAyAma na heta, je tarka na heta ane A badhAne saMcAlita karavAvALI A caMcaLatA na hota te astitva viSe kadI ye zaMkA utpanna na thAta. taka vAstavikatA upara paDade nAkhI de che, satyane DhAMkI de che. manuSyanA manamAM evo vikalpa UThe che ke satyane tiraskAra thaI jAya che. A caMcaLatAne kAraNe ja A ghaTanA ghaTe che, pitAnA astitvane vyaktine khyAla ja nathI AvatuM. caMcaLatAnuM eka kAma mANasane potAnA astitvane khyAla ja na AvavA devAnuM che. vyakti potAnAthI ja ajJAta banI rahe che. caMcaLatAnuM bIjuM kArya che pitAnA duHkhane vyaktine khyAla ja na AvavA de. duHkha te che ja paNa tene khyAla 39 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvatA nathI. vyakti mAnatI ja nathI ke tene duHkha che. duHkha che' evuM te kahe che kharI, du:khane bhAgave paNa che, prApta paNa kare che, anubhava paNa kare che chatAM paNa khUba jaladI te bhUlI jAya che. jANe tene duHkha lAgyuM ja na hoya ! ne A caMcaLatA ApaNAmAM na hota te AvuM banata ja nahIM. caMcaLatAne lIdhe ja vyaktine peAtAnA duHkhanA, kamajorInA, azaktinA, zaktihInatAnA, ajJAnanA khyAla ja nathI AvatA. sAdhanAnuM sauthI prathama caraNa kAyAtsarga che. zarIrane sthira karavuM tenA artha e che ke zarIranI caMcaLatAne samApta karavI. sAdhanAnA prAraMbha kAyAtsargathI ja thAya che. kAyAtsarganI eka vidhi che : zarIrane tadna sthira, nizcala ane zAMta karI sthira besI javuM ane koI paNa pravRtti na karavI. lokoe kAyAtsarganI kriyAne khUba ja maryAdita arthamAM samajI che. kAryAtsarga eTale zarIranuM zithilIkaraNa. zarIrane tadna zithila karI nAkho. basa, kAyAtsarga thaI gayA ! paraMtu A tene pUro artha nathI. A te teneA phakta pacIsa TakA ja artha thayA. tenA pacIsa TakA artha che sahiSNutA ane pacAsa TakA artha che abhaya. kAyetsaga trimUrti che. te A trimUrtithI banyA che. D sahiSNutA kAyAtsaganuM eka mukhya tattva sahiSNutA che. dharmanAM cAra dvArAmAMnuM A prathama dvAra che. kSAntinA artha che sahana karavuM, sahiSNutA. kAryAtsagamAM paNa AnuM khUba ja mahattva che. sAdhaka kAryAtsaganI mudrAmAM UbhA che. aMdara je 40 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAMI thaI rahyuM hoya te thavA devAnuM che. pagamAM darda thAya che -thavA de. zarIramAM kaLatara thAya che - thavA de. varasAda varasI rahyo che-varasavA do. AMdhI tephAna AvI rahyAM che - AvavA de. kaMI paNa bahArathI AvI rahyuM che tene paNa AvavA de. je kaMI aMdara thaI rahyuM che tene paNa thavA de. sahiSNutA, sahana karavuM ane sahana karatA rahevuM. "tathAtA, tathAtA'nI pratikSaNa smRti ane AcaraNa. je kAMI thaI rahyuM hoya - thavA de, koI prakAranI ciMtA nathI. A ciMtAmukta thavuM te ja kAtsarga che. jenAmAM sahiSNutAne bhAva vikasita thayuM nathI te kadApi kAryotsarga karI zakyuM nathI. zarIramAM pIDA thatAM ja kAyetsarga tUTI jAya che, Asana badalAI jAya che. mAkhI ke maccharane sparza thatAM ja tene uDADavA hAtha tatpara bane che, samagra deha caMcaLa-asthira thaI jAya che. kAryotsarga thaI zakate nathI, sthiratA AvatI nathI, dhaDAko thavAthI mastiSka te tarapha doDI jAya che. AgaLa-pAchaLa, DAbI jamaNI bAju daSTi jatI rahe che. sahiSNutA ke kSAnita sivAya kAtsaga thaI zakate ja nathI. sahiSNutA vagara kAyAne tyAgI zakAtI nathI. 1 abhaya, abhaya ane abhaya jyAre sahiSNutA sadhAya che, tyAre ja abhaya padA thAya che. dharmanuM rahasya che abhaya. dharmanI yAtrAnuM Adi bindu ane aMtima bindu paNa abhaya ja che. dharmane Adi ane aMta abhaya ja che. dharmane abhayathI ja prAraMbha thAya che Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane abhayane niSpanna karI te kRtakRtya thaI jAya che. vItarAgatAne prAraMbha paNa abhayathI ja thAya che ane vItarAgatAnI pUrNatA paNa abhayathI ja thAya che. - je vyakti bhayamukta nathI hotI te kadApi dhArmika banI zakatI nathI temaja te kAryotsarga paNa karI zakatI nathI. kAyetsargane artha paNa abhaya ja che. kAryotsargane. artha che-zarIranI cintAthI mukta thaI javuM. zarIranI cintAthI mukta banavuM te vAta Ama te khUba saraLa, sahelI lAge che. paraMtu mAnIe teTalI te saraLa nathI. zarIra pratye thayelA bhayathI mukti meLavavI te sahelI vAta nathI. "ame zarIA zarIra mAruM che - je kSaNe A svIkRti thAya che te ja kSaNe bhaya pedA thaI jAya che. bhayanI utpattinuM mULa kAraNa A ja che. zarIranuM mamatva ja bhaya utpanna kare che. mamatva ane bhaya be alaga nathI. jyAM mamatva che tyAM bhaya che, ane jyAM bhaya che tyAM mamatva che. mamatvane tyAgavuM, temAMthI mukti pAmavI te ja bhayamukta thavuM che ane bhayamukta thavAne artha che. mamatvahIna thavuM- mamatvane cheDavuM e ja caitanya pratyenI jAgarUkatA che. zarIra pratyenuM je mamatva che, tenAthI mukti pAmavI te ghaNI moTI siddhi che. 2 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * traNa che kAnsaga zA mATe? jaina paraMparAmAM kAryotsarga upara vadhu bhAra mUkavAmAM AvyuM che. kAryotsarga munijIvananuM anivArya aMga che. muni pitAnA sthaLathI eka kilomITara paNa Ava-jA kare te teNe sauprathama kAryotsarga kare jarUrI hoya che. bhikSA ke zauca. mATe jAya te paNa AvIne tarata ja kAryotsarga kare tene mATe Avazyaka che. sUIne UThe te UThatAMnI sAthe ja kAtsarga kare che. nidrA daramyAna koI duHsvapna AvI jAya te UThIne tarata kAryotsarga kare che. pratikamaNanA prAraMbhe ane aMte kAyetsarga kare che. ATha zvAsocchavAsane, 25 zvAsevAsane 50-100-500 ane 1000 zvAsozvAsane paNa kAyatsarga teNe karavAnuM hoya che. | adhyAtmanI yAtrA A vyavasthA eTalA mATe ja karavAmAM AvI che ke je ApaNe ApaNI sthULa cetanAnI aMdarathI sUkSma cetanA sudhI pahoMcavuM hoya te kAryotsarga kare jarUrI che. je zarIranI pravRttionuM ane nAvika pravRttionuM zithilI 23 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karaNa na thAya te ApaNe aMdara sudhI pahoMcI zakatA nathI. kAtsaga be rIte karI zakAya che? bahArathI aMdaranI tarapha ane aMdarathI bahAranI tarapha AvIne. jyAre bahArathI cAlIe chIe tyAre sauthI prathama hAtha, paga, vANuM ane Indrione saMyama kare paDe che. jyAre ApaNe aMdarathI kriyA karIe, tyAre evI mudrAmAM besavuM paDaze jethI mananI dizA ane prANunI dhArA badalAI jAya. mana ane prANanI badhI ja UrjA aMdaranI tarapha vahevA lAge. je mana aMtaramAM ja lIna thaI jAya, je astitva (caitanya)nI saheja paNa jhAMkhI thaI jAya te zarIranA saghaLA avaya svayameva zAMta thaI jaze, prayatna karavAnI saheja paNa AvazyakatA ke apekSA raheze nahIM. jyAre hAtha, paga ane vANane saMyama-zithilIkaraNa thavA pAme che, tyAre indriyane tanAva taddana ochuM thaI jAya che. temAM utpanna thatA AkAMkSAnA taraMga paNa vilaya pAmaze, ochA thaze. tyAre adhyAtmanI yAtrAne prAraMbha thaze. adhyAtnanI yAtrA zarU karavAnI sauthI prathama zarata che - kAtsarga. 1 zaktinI surakSA sAdhanAmAM kAtsarganuM mahattvapUrNa sthAna che. kAryotsarga karavAnuM sUcana vAraMvAra karavAmAM AvyuM che. zA mATe ? tene udezya zuM che? tene udezya e che ke zaktine je nakAme vyaya thaI rahyo che tene rokavAmAM Ave. zarIra dvArA je zakti kharcAI rahI che, vANI dvArA je zakti kharcAI rahI che, magajanI je zaktine vyartha ja kharca thaI rahyo che tene konsarga dvArA bacAvI zakAya. 44 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjA zabdomAM kahIe te kAryotsarganI saghaLI kriyA.. o eTalA mATe che ke zaktine bacAvI karI zakAya ane tene sAcI rIte upayoga thaI zake. je zakti nakAmI ja kharcAtI rahI hoya che, tene bacAvIne ApaNA AtmabhaMDAramAM surakSita rAkhI zakAya. tene ApaNe cetanAnA avataraNa mATe viziSTa upaga karI zakIe. zaktinA AMtarika saMgraha, vagara navI dizAonuM udghATana zakya nathI. sAdhanAnAM navAM dvAre tenA sivAya uddaghATita thaI zakatAM nathI. mATe ja zaktinA nakAmA vyayane reka joIe. tene eka mAtra upAya chekAryotsarga. ApaNe kAtsarga karIe, zithilatAne anubhava karIe, jenAthI ApaNA zarIranI kozikAone, ApaNA zarIranA kaNa kaNane ArAma maLe ane tenI nakAmI zakti kharcAI na jatAM surakSita rahI zake. zvAsane zAMta. karIe. zvAsane maMda karIe. jyAre zvAsa maMda thaze tyAre ja zarIra zithila thaze ane kAyagupti-kAyetsarga sAdhI zakAze. oksIjanane upaga paNa ocho thaze, prANazaktine vyaya. paNa ocho thaze. svabhAva-parivartana adhyAtma mAnavIne badalavAnI eka mahatvapUrNa prakriyA ApI. te prakriyAnAM aneka caraNe-sopAna che. tenuM prathama caraNa kAyotsarga che. tenAthI jUnI TevamAM parivartana Ave che. mana paNa pariSkRta bane che. kAryotsarga kharAba svabhAvane paNa badale che. je kAryotsarganI prakriyAne jANatuM nathI, te svabhAva-parivartana karI zakatuM nathI. selpha hine 45. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIjhamanA jANakAroe A mATe sauthI prathama je sUtra ApyuM che te che, "e rilekazana sva-zithilIkaraNa. A kAyetsarganI prakriyA che. keI svabhAvane badalavAnuM hoya ke kaI bImArInI cikitsA karavAnI hoya te sauthI prathama kAyetsarga kare atyaMta jarUrI che. cittanI zuddhi mAnasika zAMtine sauthI pahele upAya che, 'cittasamAdhi." cittasamAdhi mATe Avazyaka che cittanI zuddhi. cittanI zuddhinuM prathama sUtra che, zarIranI sthiratA. zarIra jeTaluM sthira bane che teTalA ja pramANamAM citta paNa zuddha thAya che. cittanI azuddhinuM mukhya kAraNa cittanI caMcaLatA che. zarIranI sthiratA vagara cittanI sthiratA AvatI ja nathI, zarIranI sthiratA vagara zvAsa zAMta thaI zakatuM nathI, mauna thaI zakatuM nathI, mana paNa zAMta thatuM nathI, smRti paNa zAMta thatI nathI, kalpanAo paNa paNa baMdha thatI nathI, vicAracakane paNa rekI zakAtuM nathI. mATe ja sauthI prathama jarUrata kAryotsarga, kAyagupti-kAyasaMvaranI che. kAtsaga thAya te anAyAsa uparyukta badhI bAbate Apa Apa thaI jAya che. pachI te sAdhanA mATenAM pachInAM pAne ApoApa ja khUlavA mAMDe che. ApaNuM A zarIra himAlayanI mAphaka niSpakampa, aDaga ne acaMcaLa banI jaze te pachI sAdhanA mATe bIjuM kazuM jANavAnI, samajavAnI ke karavAnI jarUrata raheze nahi. sAdhanAnI badhI ja prakriyA, ghaTanA ApameLe ja thavA mAMDaze 46 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane sAdhanA svayaM sAkAra thaI ApaNI samakSa mUrtimAna anI raheze. [] samasyAnuM samAdhAna koI paNa jaTila prazna, samasyA ApaNI samakSa upasthita thAya che, te ApaNe vicAravA mAMDIe chIe ke A praznanuM nirAkaraNa kevI rIte maLaze ? paNa ekAMtamAM jaIne zAMta citte vicAra karavA mAMDIe te samasyAnuM samAdhAna tarata ja maLI jAya che. jIvana-yAtrA calAvanAra, vyavahAranI bhUmikA para jIvanAra dareka vyakti samaya samaya para kAyAtsaga kare che. adhyAtmanI yAtrA karanAra mATe te kAyAtsaga vagara anya koi vikalpa ja nathI. je vyakti kAryAtsaganI samyak ArAdhanA karatI nathI, kAryAtsagane kharAkhara sAdhI zakatI nathI te adhyAtmakSetramAM koI paNa jAtanI pragati karI zakatI nathI. 47 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * cAra 0 kAyotsarganI vidhi kAyetsarganuM saMkalpa-sUtra A mujaba che: "tasya uttarIkaraNeNuM pAyarichattakaraNeNuM visehIkaraNeNuM visallI. karaNeNaM, pAvANuM kamANuM ziDyAyaNaThThAe hAmi kAusagga. ThANeNaM meNuM jhANeNaM apANe sirAmi." sAdhaka saMka95nI bhASAmAM uccAraNa kare "je je mArI Adata nathI ke svabhAva nathI tenA uttara mATe, tenuM udAtta svarUpa siddha karavA mATe, prAyazcita karavA mATe, vizedhana karavA mATe, manane pavitra banAvavA mATe, je vyasana ke TevanuM nirmANa thaI gayuM che te nirmANane nAza karavA mATe, te kArI ghAvane nirmULa karavA mATe, te bUrI TevethI je mUchanA-mUDhatAnA paramANuo, karmanA paramANuo cArebAju zarIra ane mana upara sakhata rIte vIMTaLAI vaLyA che, te pApakArI paramANuone davA mATe, zArIrika-mAnasika tema ja bhAvanAtmaka tanAvathI mukta thavA mATe sthira AsanamAM mauna dhAraNa karI, dhyAnastha thaI huM kAryotsargane abhyAsa karI rahyo chuM ke karI rahI chuM." 48 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | sukA kAryotsargane abhyAsa traNa mudrAomAM karI zakAya che: usthita (UbhA rahIne, niSaNa besIne) ane nipanna (sUtA sUtA). UbhA rahIne karanAra kAyetsaga baMne paganI eDIone lagolaga cIpakAvI baMne paMjAmAM cAra AMgaLanuM aMtara rAkhI, baMne hAthane ghUMTaNa sAthe cIpakAvI, kaDarajanAM hADakAM barAbara sIdhAM rAkhI, zarIrane samAna rAkhI sthiratA dhAraNa kare. AMkhe ardhakhullI athavA mI celI rAkhe. garadana sIdhI rAkhe. zvAsane khUba ja dhIme kare. kaSTane anubhava na thAya tevI rIte ane tyAM sudhI zarIrane zithila rAkhI UbhA rahe. besIne karavAne kAsaga: ardha--padmAsana, padmAsana vagere saraLa AsanamudrAmAM bese. DAbI hatheLI upara jamaNI hatheLI rAkhI baMne hAtha nAbhi pAse rAkhe. tema ja zarIrane tana zithila che. sUtAM sUtAM karavAnA kAryotsargamAM sIdhA sUI jAva. paga ane hAthane pahoLA rAkhe. zarIrane taddana DhIluM cheDI de. A kAyika dhyAnanI saphaLatAnAM mULa to A che ? zvAsanI maMdatA ane zarIranI zithilatA. zarIra jeTaluM 1. UbhA UbhA kAyotsarga karatI vakhate hAthanI AMgaLIone zarIra sAthe cIpakAsI rAkhe, jethI AMgaLIo dvArA nIkaLatA vidyutapravAha pharIthI zarIramAM cAlyo jAya. jo Ama na karIe te vidyutapravAha vyartha jAya che. 49 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadhAre zithila ane zvAsa jeTalA vadhAre maMda thAya che teTaluM ja kAyika dhyAna vadhu saphaLa thAya che. . kAyika dhyAnane kAryotsarga paNa kahevAmAM Ave che. zvAsane zarIrathI bhinna mAnavAmAM Ave che. ene abhinna paNa mAnI zakAya che. jaina AcAryoe zvAsanI sAdhanAne zarIranI sAdhanAnI sAthe nirUpita karI che. kAtsaga ane zvAsane ghaNe gADha saMbaMdha che. kAryotsarganuM mA5 zvAsanI sAthe ja nirdhArita karavAmAM AvyuM che. jema ke ATha zvAse chUvAsane kAryotsarga, pacIsa zvAsepzavAsane kAryotsarga, se zvAse zvAsane kAryotsarga. vibhinna pravRttionI vizrAnti ke vizuddhi mATe A karavAmAM Ave che. tanAvamukti mATe paMdara miniTane kAyotsarga paryApta che. dhyAnanI siddhi mATe koI samayamaryAdA nakkI nathI. kalAke, prahare ke keTalAya divaso sudhI sAdhaka pitAnI sagavaDa pramANe jeTale samaya karI zake teTalA samaya sudhI kAryotsarga karI zake che. pUrva janmanA saMskArane kSINa karavA mATe lAMbA samaya sudhI kAryotsarga karI jarUrI che. kAtsaga kevI rIte karAya? sAmAnya rIte kAryotsarga sUIne karavAmAM saraLatA rahe che (Ama te beThAM-beThAM ke UbhAM UbhAM paNa kAryotsarga karI zakAya che), paraMtu sUtAM pahelAM, tene anurUpa sthiti banAvavI jarUrI che. UbhA rahIne uccAraNapUrvaka saMkalpa karavAne hoya che, "mArA zArIrika, mAnasika, ane bhAvanAtmaka tanAvathI mukta thavuM mArA mATe atyaMta jarUrI che. tanAva 50. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukti mATe, kAyetsarganA abhyAsa mATe mArI pitAnI jAtane huM samarpita karuM chuM" A rIte pratijJAbaddha thaIne badhI ja ciMtAone cheDI de, tenAthI mukta bane. khUba UMDA zvAsa le ane paMjA para UbhA rahI baMne hAthane uparanI tarapha kheMcatA kheMcatA AkhA zarIrane uparanI tarapha kheMce. AkhA zarIrane traNathI cAra vAra A pramANe che , tanAva Apo ane pachI taddana DhIluM choDI de. A ja kriyAne sIdhA sUtA sUtA pharIthI traNa-cAra vAra kare. kAyotsarga akiyAne prayoga che. akiyA tene mULa AdhAra che. mATe ja tame kAMI karI rahyA che tevuM na vicAro, pitAnI jAtane taddana cheDI do, DhIlI karI de. A bAbata khUba ja jarUrI che. have Apa kAryotsarga karavA mATe taddana taiyAra che. hamezAM kaThaNa jagAe ja kAryotsarga kare. gAdI ke pathArI para kAryotsarga na kare. pAtharavA mATe phikta eka garama kAmaLA sivAya bI jI kaI paNa vastune upayoga na kare. kAmaLA upara sIvA cattA sUI, pagane phelAvI, eDIo vacce lagabhaga ATha-dasa iMcanuM aMtara rAkhI tathA hAthane zarIra sAthe cIpakAvI, sIdhA rAkhI, hatheLIne, upara AkAza tarapha khullI rAkhe. mastakane khUba ja sAvacetI pUrvaka bhUmi upara rAkho jethI garadanamAM kaI paNa prakArane tanAva-kheMcANa na rahe. je mAthuM nIce rAkhavAmAM muzkelI jaNAya te zarUAtamAM kaI cIja (takIo vagere)nI madadathI garadanane TekavI zakAya, ane thoDA divasa pachI tenA vagara ja ka rma karavAne abhyAsa thaI zake. paNa koI paNa For Private 51 ersonal Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAranI muzkelI na jaNAya tenuM dhyAna rAkhe. je ke zvAsa ane zithilIkaraNane saMbaMdha gADha che. eTalA mATe ja sauthI prathama zvAsa para dhyAna rAkhe. je zvAsa TUke, gativALe ke muzkelI utpanna karanAra hoya athavA tene kema layabaddha na hoya, aniyamita hoya te svasUcana dvArA niyamita ane layabaddha kare tathA maMda ane zAMta banAve. zvAsa khUba UMDe nahIM hoya te paNa cAlaze. zvAsanI sAthe peTane bhAga paNa dhIre dhIre ApoApa phUle ane saMkocAya. zvAsane niyamita karyA pachI tenA upara dhyAna Apa ne have kamazaH kAtsarga kare. zarIranI ekeeka mAMsapezIne-paganA aMgUThAthI laI mastaka sudhI-eka pachI eka kramazaH zithila kare. zarIra pitAnI meLe ja sthira rahe (phakta peTanI gatine cheDIne). pitAnA cittane (cetana IcchAzakti) zarIranA ekeeka avayava para eka pachI eka laI jAva ane khUba zAMtithI dareka bhAgane zithila thavA mATe samajAve. .D pragavidhi - jamaNA paganA aMgUThAthI zarU karI nAnAM nAnAM aMge para eka pachI eka dhyAna karatA karatA AgaLa vadhe. aMgUTho pachI AMgaLIo, paMjA, taLIyA, eDI ane ghUMTIne zithilatAnuM sUcana Apo ane zithilatA sAdhe. ghUMTIthI piMDIo ane piMDIothI ghUMTaNa sudhInA bhAgane sUcana ApatA jAva ane zithila karatA jAva. te pachI sAthaLa, ane kamara sudhInA avayane sUcana karatA karatA zithila For Private P ersonal Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatA jAva. pachI AvI ja rIte DAbA paganA pratyeka uparokta avayane sUcana karatA karatA zithila kare. tyAra bAda kamaranI uparane bhAgaH paddha, nAbhi-lUMTIne bhAga, peTane pUre bhAga tathA peTanI aMdaranA dareka avaye, gudA, AMtaraDAM, plIhA, lIvara, jaThara, graMthi, AmAzaya, pittAzaya tathA chAtIne pUre bhAga, hadaya, phephasAM, pAMsaLIo vagerene sUcana karatA karatA zithila kare. tevI ja rIte pIThane bhAga ane khabhA sudhInA bhAgane paNa zithila kare. chelle gaLAthI mAMDI mAthA sudhInA dareka avaya-gaLuM, hADakAM, hoTha, meM, menI aMdaranA dareka avaya-dAMta, peDhAM, jIbha, tALavuM, kapilane bhAga, nAka, kAna, kAnapaTTI, AMkhe, kapALa, mastaka vagere avayavane paNa sUcane dvArA zithila kare. zarIranA nIcenA avaya karatAM meMnI mAMsapezIone zithila karavAmAM jarA vadhAre muzkelI mAluma paDe che, chatAM paNa niSThA ane dhairyathI abhyAsa karavAthI saphaLatA maLe ja che. meMnI adara dAMtane khullA tathA jIbhane hoThanI aMdara rAkhavI joIe. Akhone khUba mRdutAthI baMdha rAkhavI. eka vakhata pagathI mAMDI mAthA sudhI yAtrA karyA pachI (nirIkSaNa karyA pachI) samagra prakriyA pharIthI karavI. bIjI vakhata samaya ghaNe e che lAgaze ane pachI jarUra jaNAya te trIjI vakhata paNa karI zakAya. paraMtu e dhyAna rAkhavuM atyaMta jarUrI che ke sava-sUcana pachI pratyeka bhAgamAM zithilatAne anubhava karavAno che. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAre AkhuM ye zarIra zithila thaI jaze tyAre tame taddana tanAvamukta sthitine tIvra anubhava karaze, ane te paNa phakta sva-sUcananA rUpamAM ja nahi, paraMtu vAstavika anubhUtinA rUpamAM ja. eka vakhata A sthiti prApta thaze pachI zarIra taddana alaga thaze ane tyArabAda cetanAne paNa tenAthI alaga astitva rUpe anubhava karaze. jyAre kAryotsargane paga pUrNa thAya che tyAre badhI ja mAMsapezIo ane nADIone pharIthI sakriya thavA mATe nideza ApavAmAM Ave che. tene mATe zarIranA pratyeka bhAga para cittane ekAgra karI layabaddha dIrgha zvAsane prayoga karI tene sUcana-sujhAva ApavAthI sakriya anubhava karI zakAya che. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * pAMca * - - kAyotsarganuM pariNAma - samajadAra manuSya koI paNa kArya pariNAmaphaLane vicAra karyA vagara karatuM nathI. sAdhaka paNa prathama e vicAre che ke kAtsarganI sAdhanA karavAthI tenuM pariNAma zuM Avaze? keI paNa zramanuM phaLa e te khUba mahattvanI bAbata che. kAyatsarganI sAdhanAnAM aneka suphaLo-pariNAma prApta thAya che. A prakaraNamAM ApaNe zArIrika, mAnasika, AdhyAtmika vagere daSTithI prApta thanAra pariNAme vize carcA karIzuM, jemAM tanAvamukti, cittanI ekAgratA, jJAtA-daSTa bhAvane vikAsa, caiitanyane sAkSAtkAra, prajJAnuM jAgaraNa vagere ullekhanIya bAbatenI paNa carcA karIzuM. cAra avasthAo kAyetsarganI prathama avasthAmAM sthiratA prApta thAya che. zArIrika stare tanAvamuktine anubhava thavA mAMDe che, tathA keTalAka mana kAyika rogomAM pratyakSa rIte lAbha-sudhArAnA anubhava thAya che. 56 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyAtsarganI bIjI avasthAmAM keTalAMka AvAM viziSTa pariNAmeA prApta thAya che H * snAyu-taMtra prabhAvita thAya che. ra mastiSkanA taraMgo ane mastiSkrIya vidyutamAM pari vartana thAya che. 0 AkasIjananA vaparAza AchA thAya che. anaicchika mAMsapezIo para niyaMtraNa Ave che ane svAyatta snAyutaMtranI uttejanAnuM stara tadna nIcuM jAya che ane temAM paNa sthiratA Ave che. * zArIrika kAryakSamatA vadhe che. 0 zrleSma vagere doSa dUra thavAthI dehanI jaDatA nAza pAme che. O O jAgarUkatAne lIdhe buddhinI jaDatA nAza pAme che. ThaMDI-garamI vagere dvaMdvomAM sahanazakti vadhe che. cittanI ekAgratA saraLa manI jAya che. O tenI trIjI avasthAmAM sthULa zarIranA odha naSTa thAya che ane sUkSma zarIranI sakriyatA vadhe che. ghaNI vakhata te te sthULa zarIrane choDIne bahAra nIkaLI jAya che. A sthiti prApta thatAM sUkSma padyArthI STigata thavA mAMDe che. ceAthI (niruddha) avasthAmAM AtmAnA caitanyamaya svarUpanA pratyakSa anubhava thavA mAMDe che. 7 tanAvamukti sAdhanAnuM prathama caraNu kAryAtsarga ane kAryAtsarganuM prathama pariNAma-pratyakSa phaLa tanAva-mukti che. je koI sAdhaka 56 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A sAdhanA karaze tenA tanAva dhIre dhIre visarjita thavA mAMDaze. je kaI sAdhaka kAryotsarganI sAdhanA kare tenI tanAva mukti thAya ja che. kAryotsarga tanAva-muktine acUka upAya che. jeNe kAtsargane abhyAsa karyo che, zarIranA zithilIkaraNane prayatna karyo che, mamatvane dUra karavAne abhyAsa karyo che tenuM zarIra tanAvamukta thaI gayuM che. temaNe sahue e anubhava karyo che ke, temanuM zarIra takta tanAva-mukta thaI gayuM che, taddana halakuM thaI gayuM che, jamInathI upara UThI rahyuM che. zarIra jamIna parathI upara UMcakAya te kAMI nAnI sUnI vAta nathI, khUba mahatvapUrNa vAta che. tenAthI mAnasika beje paNa khUba ocho thAya che. kAtsaga karanAra sAdhaka mAnasika bhArathI mukta thaI jAya che. kAryotsargane A pratyakSa lAbha che. kotsarga karanAra sAdhaka pahelA ke bIjA ja divase A sthitine anubhava kare che. D caMcaLatAnI nivRtti A zithilIkaraNa eTale caMcaLatAnI nivRtti. zarIra saMpUrNa rIte sthira bane. eka paNa avayava hAle nahi, asthira na bane. zarIranI saMpUrNa pravRttione aTakAvI devI te ja zithilIkaraNa, ApaNA zarIramAM be prakAranAM nADIsaMsthAne che? svayaM cAlita nADIsaMsthAne ane IcchAnusAra cAlatAM nADI saMsthAna. ApaNe sauthI prathama IcchAnusAra cAlatAM nADIsaMsthAnane sthira 57 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIe chIe. jema jema tene abhyAsa daDha thAya che, vadhate jAya che tema tema sthiratA prApta thatI jAya che. jyAre te nADItaMtra para niyaMtraNa mukAya che, tyAre svayaMcAlita nADI saMsthAna paNa pitAnI meLe ja sthira thavA lAge che hRdayanA dhabakArA paNa dhIre dhIre ochA thatA jAya che. zvAsa paNa khUba maMda thavA lAge che. tenI saMkhyA ochI thatI jAya che. rudhirAbhisaraNanI kriyA paNa maMda thaI jAya che. prANavAyu ke okasIjanane vaparAza paNa ochuM thaI jAya che. badhI ja apekSA ochI thaI jAya che ane akalpita zAMtinuM vAtAvaraNa aMtaramAM nirmANa pAme che. I zarIra para prabhAva kAyetsargane zarIra para prabhAva paDe che tyAre kahI zakIe ke kAtsaga dvArA lagabhaga badhI ja nADItaMtrIya kezikAo prANa-zaktithI anuprANita thaI jAya che. eka rIte kahIe te tene e avakAza prApta thAya che ke jenA dvArA te haMmezAM tenA para paDanAra bhArathI mukta rahe che. rAtadivasa magaja sudhI pahoMcanAra saMvedano tathA pravRttiyukta gati-vidhithI thakavI denAra kAryathI akalpanIya vizrAntine anubhava thAya che. eTalA mATe ApaNane Azcarya na thavuM joIe ke dIrghakAlIna azAMta nidrA karatAM svalpakAlIna kAyetsarga vyaktine vadhAre kUrti ane zakti pradAna kare che. uparyukta vAtathI spaSTa thAya che ke kAtsargane praga karatI vakhate nidrA levI te praganI viruddhanI vAta che. paraMtu 58 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nidrAmAM jatAM pahelAM kAryotsarga karavAnuM pariNAma e Avaze ke ApaNane svastha ane zAMtipUrNa UMgha Avaze. D zArIrika lAbha - je vyaktione hAI bI.pI. vagerene kAraNe hadayareganI zakyatA UbhI thAya che, teo je kAryotsargane niyamita abhyAsa kare te pitAnI rega-pratikAraka zaktine vadhArI zake che ane khatarAnI bahAra AvI zake che. khatarAthI bacI zake che. IlekaTronika sAmagrInuM nirmANa karatA eka kArakhAnAnA zramike, majadUra para kAryotsargane Tega karavAmAM AvyuM. 1 A zramikone hAI bI.pI, lehamAM kolesToralanuM pramANa vadhAre mAtrAmAM tathA dhUmrapAna vagere vyasananA kAraNe hRdayarega thavAne bhaya upasthita thayela. teone ATha aThavADiyAM sudhI dareka saptAhamAM eka kalAka sudhI zithilIkaraNane abhyAsa karAvaDAvyuM. temanA bI.pI mAM ullekhanIya sudhAre mAluma paDyo. A ja kArakhAnAnA bIjA zramikonuM daLa, je uparokta abhyAsathI vaMcita rahyA hatA (jene "kaMTrola grupa" kahI zakAya) te sabhyanI tulanAmAM jeoe kAryotsargane abhyAsa karyo hate te sabhyane traNa varSa pachI paNa bI.pI. nIcuM ja rahyuM hatuM ane hRdayaroga thavAnI saMbhAvanA paNa taddana ochI rahI hatI 1. laMDanamAM 1983mAM briTiza hAlisiTaka meDikala esosiyezananA uddaghATana-samAroha avasare banAvela satya vRttAMtanA. AdhAre, 59 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUkSma zarIranI ghaTanAonuM jJAna adhyAtma sAdhanA karanAra vyaktie adhyAtmanA niyamethI paricita thavuM atyaMta Avazyaka che. sauthI prathama ane sauthI mahattvane niyama che ke zarIranI sthiratA, kAtsarga. kAyetsarga thAya che ane zvAsadarzana thAya che. kAryotsarga thAya che ne zarIraprekSA ApameLe ja thaI jAya che. zarIramAM thanAra kaMpana, prakaMpana paNa ApameLe ja prakaTa thAya che. kAyetsarga sadhAya che, vicAradarzana thAya che, zarIranI sthiratA Ave che ne zarIranA pratyeka avayavanI sthiratA anubhavAya che. pratyeka kezikAnI sthiratAne abhyAsa thAya che ane pachI te kezikAmAM kyAM, zuM thaI rahyuM che tene khyAla AvavA mAMDe che, te ghaTanA thaI rahI che te paNa jANavA-jovA maLe che. nADI-saMsthAnamAM, graMthi-saMsthAnamAM je kAMI thaI rahyuM hoya che, vidyutapravAhamAM je gati thaI rahI hoya che, rasAyaNa kevI vividha rIte parivartana pAmI rahyAM hoya che ane kevI rIte rasAyaNa banI rahyAM hoya che e badhI ja ghaTanAo kAryotsarga dvArA ApaNane mAluma paDe che. kAryotsarga jema jema pragADha bane che, jama jema zarIranI sthiratA sadhAya che tema tema jAgarUkatA vadhatI jAya che. cetanA nirmala-pavitra bane che ane A sthULa zarIrane atikramI je sUkSma zarIra che temAM ghaTita thaI rahela ghaTanAonuM paNa darzana thavA mAMDe che. [] jJAtA-daSTAbhAvanuM jAgaraNa jyAre kAryotsarga sadhAya che tyAre zarIranI saMpUrNa caMcaLatA samApta thAya che eTaluM ja nahi, paraMtu sAdhaka 60 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ susamAhitAtmA banI jaze. AtmAnuM te svarUpa prakaTa thaze je pahelAM kadI paNa thayuM na hatuM. A svarUpane Aja sudhI te kyAM te InkAra karI rahyA hatA, ke phakta mAnI ja rahyA hatA, paraMtu have te tene jANavA mAMDIzuM. jANavAnI vAta che tyAre ja bane che jyAre kAryotsarganI sthiti barobara prApta thAya che. kAryotsarga AtmA sudhI pahoMcavAnuM dvAra che. tenuM pariNAma-adhyAtmanI prApti, sva-astitvanI prApti, sva-svarUpanI upalabdhi, jJAtA-daSTAbhAvanI upalabdhi che. | AbhAmaMDaLanuM darzana kAyetsarganI pragADha avasthAmAM AbhAmaMDaLanuM paNa darzana thAya che. jyAre kAryotsarga vadhu saghana bane che-sarvathA kAyasaMvara thaI jAya che ane paramANuonuM aMdara AvavuM paNa baMdha thaI jAya che tyAre e paristhitimAM sthULa zarIrane pAra karyA pachI atisUkSama zarIranuM spaMdana dekhAvA mAMDe che, darzana thavA mAMDe che. tene sAkSAtkAra thatAM ja ApaNuM samagra daSTi badalAI jAya che. apUrvakaraNa thAya che. 1 vivecetanAnuM jAgaraNa kAyotsargamAM IcchAcAlita nADI-saMsthAna para saMpUrNa niyaMtraNa AvatAM ja svataHcAlita nADI-saMsthAna paNa pUrNa kAbUmAM AvI jAya che, saMpUrNa niyaMtraNa thavAthI kAryotsarga sadhAI jAya che ane kAtsaga sadhAya che te vivekacetanA jAgRta thaI jAya che. cetanA ane zarIranI bhinnatA 'na Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ spaSTa mAlUma paDe che ane sAkSAtkAra thavA mAMDe che ke A rahyuM zarIra ane A rahI cetanA, A rahyuM zarIra ane A rahyo AtmA. valoNuM karyuM ane chAza ane mAkhaNa judAM paDyAM. kemake tenAthI eka e bindu AvI jAya che ke A rahI chAza ane A rahyuM mAkhaNa. tala pilAya che ane eka bindu evuM Ave che ke A rahyo khoLa ane A rahyuM tela. sonAne tapAvavAmAM Ave che ane eka caramasImA para pahoMcIe chIe, eka bindu Ave che ke A rahI mArI ane A rahyuM zuddha sonuM. viveka Ave che, pRthakaraNa thaI jAya che, pRthakakaraNa karavAnI daSTi maLI jAya che, sAmarthya prApta thAya che. A zarIra che, A AtmA che. A acetana che A cetana che, A azAzvata che, A zAzvata che. AtmA ane pudgalanA spaSTa bhedane sAkSAtkAra thaI jAya che. A vivekacetanAnI prApti te moTI siddhi che. vAstavamAM zarIranuM sAcuM mUlyAkana te ja karI zake che ke jeNe kAryotsargane abhyAsa karyo che. vAstavamAM zarIranuM sAcuM tava te ja pAmI zake che ke jeNe kAtsanI siddhi sAdhI che. kAryotsarganI anubhUti pAchaLa zarIravijJAnanI daSTie kaI kiyA kArya kare che? pahelAM paNa ApaNe kahI gayA chIe ke jyAre mAMsapezIone zithila karavAmAM AvI rahI hatI te samaye tene saMbaMdhita badhI ja kiyAvAhI nADIomAM dhIre dhIre vidyuta-pravAha maMda thate jo ho tathA A 62 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIte tene vizrAmane avasara paNa ApavAmAM AvI rahyo hatA. chevaTe te saMpUrNa kriyAtrAhI praNAlIne niSkriya manAvI tene vizrAmanI sthitimAM lAvI devAmAM AvI. ane pachI te tenuM ja anukaraNa, tenI ja pUraka praNAlI-saMvedI (jJAna vAhI) praNAlI dvArA karavAmAM AvI; je mastiSka (ke kendrIyanADI-saMsthAna) sudhI saMvedanAne pahoMcADavAnuM kArya kare che. A rIte saMpUrNa prakriyA thatI rahI, jyAM eka bAju caitana mana saMpUrNa jAgrata ane cetana hatuM tyAre bIjI tarapha ApaNA zarIranA bhautika hissA (bhAga) dhIme dhIme cetanAradvita thatA jatA hatA. tenA pariNAme abhautika caitanyane tenA pratipakSI bhautika bhAgathI mukta rIte anubhava karavAnA avasara prApta thAya che. A prakAranA kAryAtsaga mAM ApaNA ja zarIrathI pRthaka rIte svayaM, Apa meLe ja jANe tarI rahyA hAie tevA anubhava karavAmAM Ave che. je nizcita rIte nathI svasUcananuM rUpa ke nathI saMmeAhana, paraMtu eka vAstavika tathyanI satya anubhUti che. sa-cetanA jyAre viveka-cetanA puSTa bane che tyAre byuTsanI kSamatA vadhe che, tyAga ane visarjananI zaktinA vikAsa thAya che. pachI tA tene cheDavAnA kSeAbha thatA nathI, cAhe zarIrane paNa cheDavuM paDe, indriyA-viSayA tyAgavA paDe ke parivAra ke dhanane cheDavu paDe. temA tyAgavAnI kSamatA eTalI badhI vadhI jAya che ke jyAre ane je cheDavAnuM icche te tene khUba sahelAithI cheDI zake che, tenA para koi paNa prakAranA mAhu rahetA nathI. 63 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyutsarganI cetanA jAgRta thatAM ja sAdhakane spaSTa. anubhava thaI jAya che ke huM caitanyamaya chuM. A ja mAruM sAcuM astitva che. caitanya sivAya je kAMI mArI sAthe saMkaLAyeluM che te vijAtIya che mAruM pitAnuM nathI. 1 prajJAnuM jAgaraNa - samatAne vikAsa buddhi ane prajJAmAM eTaluM aMtara che ke, buddhi pasaMdagI kare che, A priya che A apriya che-jyAre prajJAmAM pasaMdagI rahetI ja nathI, samApta thAya che. tenI sAme priyatA-apriyatAne koI prazna ja upasthita thatuM nathI, tenI sAme phakta samatA ja pratiSThita thAya che. kAryotsarganA abhyAsathI buddhinuM palluM haLavuM thatuM jAya che ane prajJAnuM palluM bhAre thAya che. jIvanamAM jyAre prajJAnuM prathama kiraNa phUTaze tyAre svayaM samatAnAM darzana thaze. kAryotsarganuM eka vadhAre pariNAma prApta thAya che? prajJAnuM jAgaraNa jyAre kAryotsarga dvArA prajJA jAgrata thAya che tyAre jIvanamAM samatA svayaM avatarita thAya che. lAbha-geralAbha, sukha-duHkha, niMdA-prazaMsA, jIvana-mRtyu - A kaMkomAM sama rahevAnI samatA vikasita thAya che. prApta thAya che. pachI te tene mATe priya-apriyamAM koI aMtara rahetuM ja nathI. baMne bheda samApta thaI jAya che. ane trIju ja AyAma netra-zakti) vikase che. e zakti te ja samatAnI zakti. oma zAMti-zAMti...! 64 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. yuvAcArya mahA prajJajI koNe kahyuM mana caMcaLa che (hindI-guja.) cetanAnuM UrdhvarAhuNa (hinadI guja.) jaina yoga (hindI guja.) mana jIte jIta (hiMdI-guja.) AbhAmaMDaLa (hindI guja.) sAdhi (hiMdI-guja.) samasyo-samAdhAna (hindI guja.). pekSAsthAna : AdhAra ane svarUpa (hindI-guja.) anekAtuM trIjuM netra (hindI-guja.) kese sAce ? (hindI guja.) e paMcu NamAkAra (hindI guja.) apANa" zaraNam gacchAmi mahAvIra kI sAdhanA kA rahasya ', merA mana, merI zAnti (hi. a'.) jIvana kI pAthI mana kA kAyAka9pa ghaTa ghaTa dIpa jale jIvana vijJAna zramaNa mahAvIra (hindI e ceka)) manana aura mUlyAMkana ekalA cule re aha ma. karmavAda avacetana mana se saMparka satya kI kheja uttaradAyI kauna ? AhAra aura adhyAtma merI daSTi, merI sRSTi lekha kanI yoga-badhI mahatvanI kRtio