Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ OXKOJO0887CO ___ rAjasthAna sunahara sAhitya mAlA puSpa naM. 8. / muni zrI jJAnasundarajI lekhakazrInAtha modI jaina nirIkSaka TIcarsa TreniGga skUla-jodhapura / prakAzakarAjasthAna sundara sAhitya sadana jodhapura. prathamavAra 1000 sana 1929 I. dravya sahAyaka zrI saMgha-lunAvA ( mAravADa.) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA | vAcakavRnda ! prAtaHsmaraNIya pUjyapAda itihAsavettA muni zrI jJAnasundarajI mahArAja kA saMkSipta paricaya Apa logoM ke sammukha rakhate mujhe atyaMta harSa hai / aise uttama puruSoM ke jIvana se hameM aise aise upadeza milate haiM ki yadi sacce dila se aise nara puGgavoM kA anukaraNa kiyA jAya to hamArA jIvana ucca aura Adarza ho jAya / kahane kI AvazyaktA nahIM ki vartamAna samaya meM muni jJAnasundarajI mahArAjane jaina sAhitya ke andara kisa prakAra kI jAgRti utpanna kara dI hai| mAravAr3a jaise zikSA meM pichar3e prAnta ke andara isa prakAra jJAna kI dhUma macA denA vAstava meM asAdhAraNa yogyatA kA kArya hai / ina dinoM muni zrI aitihAsika khoja karane meM saMlama haiM jisa ke phalasvarUpa hAla hI meM " jaina jAti mahodaya nAmaka pramANika aitihAsika graMtha kA prathama khaNDa prakAzita huA hai jisa se sApha prakaTa hotA hai ki muni zrI apanI lagana ke kaise pakke haiM | isa pustaka meM maiMne ApazrI ke jIvana kI mukhya mukhya ghaTanAoM kA saMkSepa meM vivecana kiyA hai / AzA hai pAThaka caritanAyakajI ke guNoM se paricita hokara apane Atmahita sAdhana ke lie kucha aise hI Adarza cuneMge / vinIta 31-10-29 jodhapura. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 33 zrInAtha modI jaina lekhaka. www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya suucii| 1 prastAvanA 2 viSaya sUcI 3 viSayArambha 4 vaMza paricaya 5 janma 6 bAlyAvasthA .... 7 gRhasthAvasthA .... 8 vairAgya aura dIkSA.... 9 vizeSatA .... 1. vikrama saMvat 1964 kA cAturmAsa sojata 11 , , 1965 , , bIkAnera 12 , , 1966 , , jodhapura 13 , , 1967 , , kAlU 14 / / , 1968 ,, , bIkAnera 15 , , 1969 , , ajamera 16 , , 1970 , , gaMgApura __, , 1971 , , choTI sAdar3I .... Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 , , 1972 ,, ,, tiMvarI / " , 1973 ,, , phalodhI 20 , , 1974 ,, ,, jodhapura 21 , , 1975 ,, ,, sUrata ____ , 1976 jhaghar3iyA tIrtha 23 " " 1977 ,, ,, phalodhI 24 , " 1978,, , , " 1979 ., * ,, , lohAvaTa ___ , 1981 ,, ,, " , 1982 ,, ,. phalodhI tIrtha 29 , , 1983 ,, , pIpAr3a 30 , , 1984 . , bIlAr3A 31 , , 1985 ,, ,, sAdar3I 32 , , 1986 ,, , luNAvA 33 hamArI AzAe~ .... .... 34 ApakA prakAzita sAhitya .... 35 bhApa kI sthApita kI huI saMsthAeM nAgora - - V - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 000000000micrococococon jaiga jAti mahodaya ke lekhaka OOOOK 600000 NON 0020030000000xoxacar NOKOKO 000000 >00000Xo munivarya zrI jJAnasundarajI mhaaraaj| 6000000000000owoceacococcomoooooxoxo000 COK AnaMda priM. presa-bhAvanagara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni jJAnasundarajI. saMgata nahIM hogA yadi pAThakoM kI sevAmeM "jaina jAti mahodaya " aitihAsika mahAn graMtha ke praNetA pUjyapAda itihAsavettA muni zrI jJAnasundarajI kA pavitra caritra rakhate ati harSa hai / hamArI abhilASA bahuta dinoM se thI ki aise mahAtmA kA jIvana jo Adarza evaM anukaraNIya hai pAThakoM ke sAmane isa uddeza se upasthita kiyA jAya ki apane jIvanoddeza ko nirmANa karate samaya ve ise lakSyameM rakkhe | a Full many a gem of purest way screne, The dark unfathomed caves of ocean bear; Full many a flower is born o blush unseen, 1 And waste its sweetness on t'de desert air. ahA ! uparokta paMktiyoM meM sacamuca kisI manasvI kavine kyA hI uttama kahA hai / aise ratna bhI hai jo atyanta ujjavala evaM prabhAvAna haiM parantu samudra kI khokhaloM meM par3e hue haiM aura aise bhI kusuma haiM jinake saundarya va sugandha kA anubhava koI nahIM jAna pAtA parantu kyA ve ratna una ratnoM se kisI prakAra bhI kama haiM jo hATa hATa meM bikate aura manuSyoM kI dRSTi meM par3a kara prazaMsA pAte haiM ? kyA ve puSpa jo apanI manohAriNI sugaMdha ko Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) kevala vana kI vAyu meM hI vilIna kara dete haiM, una bagIcoM ke phUloMse jo apanI sugandhase manuSyoM ke prazaMsApAtra haiM kisI bhI prakAra kama haiM ? ___ isI prakAra ve mahApuruSa jo cupacApa dUradarzitAse atyAvazyaka Thosa ( Solid ) kArya karane se manuSyoM meM vikhyAta nahIM ho sake kyA una sAMsArika prazaMsApAtra vyaktiyoM se kama haiM ? nahIM nahIM kadApi nahIM / jaba aise manuSyoM kI saMkhyA kama nahIM hai jo prazaMsA ke ayogya ho kara bhI usake pAtra kahe jAte haiM to kyA aise satpuruSoM kA milanA durlabha hai jo saMsArI prazaMsA se sadA dUra bhAgate haiN| kisI vidvAna ne yathArtha hI kahA hai ki pibanti nadyaH svayameva nAmbhaH / svayaM na khAdanti phalAni vRkSAH / nAdaMti satvaM khalu vAravAhAH / paropakArAya satAM vibhUtayaH / arthAt nadI apane jala ko Apa nahIM pItI, vRkSa apane phaloM ko Apa bhakSaNa nahIM karate aura meghajala varSA anna upajA bhApa nahIM khAte / tAtparya yaha hai ki nadI kA jala vRkSoM ke phala aura meghoM kI varSA sadA dUsaroM ke hI kAma AtI hai| isase siddha hotA hai ki sacce mahApuruSoM kI vibhUti svadharma, svadeza kI sevA aura paropakAra ke liye hI hotI hai / aise hI zreSTha paropa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3 ) kArI mahApuruSoM kI zreNI meM ucca sthAna pAne yogya jaina zvetAmbara samAja ke ujjavala ratna zrImad upakeza gacchIya muni zrI jJAnasundarajI mahArAja kA pavitra cAritra isa prakAra hai vIrAt 70 samvat meM AcArya zrI ratnaprabhasUrIjIne upakeza pura ke mahArAjA upaladeva Adi ko pratibodha de unheM jainadharma kA anuyAyI banAyA thA / mahArAjA upaladeva jainadharma ko pAlana kara apane AtmakalyANa meM nirata thA / vaha apane jIvana meM prayatna phara ke jainadharma kA vizeSa abhyudaya karanA sadaiva cAhatA thA aura unhoMne aisAhI kiyA ki vAmamArgiyoM ke adharma kIloM ko tor3a jainadharma kA pracuratAse pracAra kiyA isa liye Apa kA yaza Aja bhI vizva meM jIvita hai / vaha narazreSTha apane guNoM ke kAraNa bahuta prasiddha ho gayA thaa| usI ke itane uttama kRtyoM ke smaraNameM usa kI saMtAna zreSTi gautra kahalAne lgii| zreSTi gautra vAloM kI pracura abhivRddhi huI / ve sAre bhArata meM phaila gaye / ina kI AbAdI dina prati dina tez2a raphatAra se bar3hane lgii| mAravAr3a rAjyAntargata gaDha sivANA meM vikrama kI bArahavI zatAbdI meM jainiyA~ kI dhanI AbAdI thii| kevala zreSTi gautra vAloM ke bhI lagabhaga 3500 ghara the| usa samaya gar3ha sivAnA meM zreSTi gautrIya tribhuvanasiMhajI maMtrI pada para niyukta the| mApa bar3e vicArazIla evaM rAjya zAsana ko calAne meM siddhahasta the / inake suputra muhatAjI lAlasiMhajI kA vivAha cittor3a huA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ (5) thaa| eka bAra ye kisI kAryavazAt cittor3a gaye hue the| inako saJcAyikA devI kA pUrNa iSTa thaa| jisa dina lAlasiMhajI cittor3a pahu~ce usI dinase pUrvahI cittor3a ke mahArAvalI kI rAnI cakSupIDAse pIr3ita thIM / kaI prayatna mahArAvalajIne kiye para saba upAya niSphala hue / yogya cikitsaka kI talAza karate karate rAjya karmacAriyoM ko sivAnAse Ae hue muhatAjI lAlasiMhajI se bheMTa huii| aura unhoMne apanA hAla sunAyA isa para lAlasiMha ne kahA yadi Apa cAho to maiM cakSu pIr3A miTA sakatA hu~ / karmacAriyoMne kahA hama to svayaM isI hita Ae haiN| lAlasiMhajIne saccAyikA devI ke anurodhase aisA upAya batAyA ki rAnI kI pIDA tatkAla jAtI rhii| sArA rAja samAja lAlasiMhajI kI bhUri bhUri prazaMsA karane lgaa| mahArAnIne isa upalakSameM lAlasiMhajI ko bAharagrAma inAyata kie tathA unako vaidyarAja kI upAdhi sadA ke liye pradAna kI tabase zreSTigotra kI eka zAkhA vaidya muhattA khlaaii| hamAre carita nAyaka muni jJAnasundarajI kA janma isI gharAne meM huA jo upaladeva kI saMtAna zreSTigotra kI zAkhA vaidya muhattA kahalAtA thA / mAravAr3a bhUmi ke anargata vIsalapura grAma meM vaidyamuhattA navalamalajI kI bhAryA rUpAdevI kI kUkha se ApazrIkA janma vikrama samvat 1937 ke Azvina zuklA 10 yAni vijayA dazamI ko huA / jaba Apa garbha meM the to ApakI mAtuzrIko hAthI kA svapna pAyA thA tadanusAra hI ApakA janma nAma " gayavara caMdra" rakhA gyaa| jabase Apane apane ghara meM janma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ liyA sArA kuTumba sukha zAMtise rahane lagA / pratyeka ke citta meM prasannatA kA sAgara umar3a rahA thA / Apa apanI bAlakriDAoMse apane kuTumba ke logoM kA manoraJjana karane lge| ApakI tutalI bAnI sabako ati karNa priya thii| bAlyAvasthA se hI Apa sarva priya the| ApakA sarala vyavahAra sabako rucatA thA / jaba Apa zizu avasthA se kucha bar3e hue to zikSA prApti ke hita pAThazAlA meM praviSTa hue| vahA~ para sahapAThiyoM se Apa sadA Age hI rahate the| Apane alpa samayameM pAvazyaka evaM prazAtIta zikSA grahaNa karalI / jaba Apa par3hanA chor3a kara vyApAra karane lage the to Apa isa kArya meM bar3e kuzala nikale / vyApAra ke vyavahAra meM ApakI haThotI anukaraNIya thii| jisa kArya meM Apa hAtha DAlate use antataka usI utsAha se karate the / yahI ApakI svAbhAvika Teva ho gii| bAlyAvasthAse hI Apako satsaMgatakA bar3A prema thA / jaba prAma meM koI sAdhu yA samAja sudhAraka pAtA to usase Apa bhavazya milate the / isI pravRti ke kAraNa bhApa prAyaH sthAnakavAsI sAdhuoM kI sevAupAsanA kiyA karate the / vahA~ mApane pratikramaNa stavana svAdhyAya tathA kucha bola (thokar3e) yAda krliye| abataka bhApa avivAhita hI the / kintu satraha varSa kI Ayu meM ApakA vivAha selAvAsa nivAsI zrImAn bhAnIrAmajI bAgharecA kI putrI rAjakumArI se Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ huA / vivAha se cAra varSa pazcAt ApakA sAMsArika ulajhaneM khaTakane lagI / tyAga aura vairAgya kI ora ApakI bhAvanAe~ prastuta huii| para lAlasA mana hI mana rahI / kuTumba ko kaba bhAne lagA ki aisA suyogya parizramI aura sadAcArI navayuvaka isa avasthAmeM hameM tyAga de / Apane dIkSAlene kI bAta prakaTa kI para turanta asvIkRti hI milii| isI bIca meM Apake pitAzrI kA dehAnta huA / yakAyaka sArA gahasthI kA bhAra Apapara zrA par3A tathApi Apa adhIra nahIM hue| Apa apane pitA ke jeSTha putra the ataeva sArA uttaradAyitva Apa para A par3A / Apake pA~ca laghu bhrAtA the jinake nAma krama se isa prakAra haiM-gaNezamalajI, hastImalajI vastImalajI mizrImalajI aura gjraajjii| Apake eka bahina bhI thI, jinakA nAma yatna bAI thaa| kaI sAMsArika baMdhanoM se jakar3e hue hote bhI ApakI bhabhilASA yahI rahatI thI ki aisA koI avasara mile ki maiM zIghra hI dIkSA grahaNa karalU~ / saMvat 1663 meM Apa apanI dharma patnI sahita paradeza jAne ke liye yAtrA kara rahethe / rAste meM ratalAma nagara AyA jahA~ pUjya zrIlAlajI mahArAja kA cAturmAsa thA / Apa vahA~ sapatnI utara gaye / jAkara vyAkhyAna meM sammilita hue / pU0 zrIlAlajI ke upadeza kA asara Apake komala hRdaya para isa prakAra huA ki Apane yaha mana hI mana dRr3ha nizcaya karaliyA ki aba maiM ghara nahIM jaauuNgaa| kisI bhI prakAra ho maiM aba Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ (7) zIghra dIkSA grahaNa krluuNgaa| aba saMsArake bandhanoM se unmukta hoke rahU~gA / Ara sapatni vairAgya bhAvanA ke kAraNa karIbana 2 mAsa ratalAma meM Thahara gaye aura dhArmika abhyAsa meM tallIna ho gye| yaha bAta Apa ke mAtuzrI Adi kuTumba ke kAnoM taka pahu~cate hI unheM ko mahAn duHkha paidA huA isa para tAradvArA sUcita kara gaNezamalajI ko ratalAma bhejA aura unhoMne aneka prakAra se samajhA ke mApa ko ghara para lAnA cAhA para Apa kA vairAgya aisA nahIM thA ki vaha dhone se utarajAtA yA phIkA par3ajAtA Akhira gaNezamalajI ke vivAha taka dIkSA na lene kI zartapara gayavaracandrajI to pUjyajI ke pAsa meM rahe aura gaNezamalajI apanI bhAvaja ko le kara bIsalapura zrAgaye / saMsAra kI asAratA AyuSya kI asthiratA aura pariNAmoM kI caJcalatA Apa se chIpI huI nahIM thI jaise jaise Apa zAnAbhyAsa bar3hAte gaye vaise vaise vairAgya kI dhArA bhI bar3hatI gaI phira to derI hI kyA thI ? Apane apanA manortha siddha karane ke liye pAkhira saMvat 1963 ke caitra kRSNA 6 ko nImaca ke pAsa mAmUNiyA grAma meM svayaM dIkSAnvita ho gaye / Apane apane anavarata evaM avirala udyoga ke kAraNa zIghra hI dasavaikAlika sUtra, sukhavipAka sUtra aura uttarAdhyayanajI sUtra kA adhyayana kara liyaa| sAtha meM parizrama kara ke Apane lagabhaga 100 bokar3e bhI kaNThastha kara liye| isa ke atirikta bola cAla thokar3e, DhAla, caupAI, stavana, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ (8) chanda aura kavitta to Apa ko pahale hI se khUba yAda the / zrApa nitya vyAkhyAna bhI diyA karate the jo zrotAoM ko ati manohara pratIta hotA thA / vAkpaTutA kA guNa Apa meM svabhAva se hI vidyamAna hai / jhAmUNiyA se vihAra kara ke Apa rAmapurA tathA bhAnapurA hote hue bUMdI aura koTe kI ora padhAre kAraNa pUjyajI kA vihAra pahale se hI usa tarapha ho cukA thaa| pazcAt vahA~ se Apa phUlIyA kekaDI hote hue byAvara padhAre / byAvara se nimbAja, pIpADa, bIsalapura Aye aura apane kuTambiyoM se AjJA kI yAcanA kI para unhoMne AjJA na dI to vahA~ se jodhapura pAe yahA~ Apa ke susarAlavAle tathA Apa kI pUrva dharmapatnI rAjabAI vageraha AI aura aneka prakAra se anukUla pratikUla parisaha diye para Apa ko usa kI paravAha hI nahIM thI vahA~ se Apa tivarI taka paryaTana kara pIche byAvara padhAra gaye / byAvara se Apa sojata pdhaare| isa bhramaNa meM bhI Apa ekAntara kI tapasyA nirantara karate rahe / Apa ko apane kuTumviyoM kI ora se aneka parisaha diye gaye para Apa apane patha se vicalita nahIM hue / jyA~ jyA~ zrApa kaSToM kI parIkSA meM tapAe gaye Apa sacce svarNa pratIta hue / isa samaya kI aneka ghaTanAaiM jo ApazrI kI atula dhairyatA prakaTa karatI hai sthAnAbhAva se yahA~ nahIM likhI jA sakatI yadi avasara milA to phira kabhI ApazrI kA caritra vistRta rUpa se pAThakoM ke samakSa rakhane kA prayatna kiyA jAyagA / isa paricaya meM kevala caturmAsoM kA saMkSipta varNana mAtra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ hI kiyA jAyagA AzA hai pAThakagaNa abhI itane se hI saMtoSa mAna leNge| cAturmAsoM kA vivaraNa likhane ke pahale yaha Avazyaka hai ki munizrI ke una vizeSa guNoM kA varNana kiyA jAya jina ke kAraNa ki sarva sAdhAraNa ke hRdaya meM Apane ghara kara raktA hai / choTe se bAlaka se lekara vRddhataka pratyeka vyakti yahI cAhatA hai ki munizrI kI mukhamudrA kA darzana karatA rahUM tathA Apa kI sumadhura vANIdvArA sadupadeza kA amRtapAna karUM / jo loga Apa se paricaya hai usa kA citta nahIM cAhatA hai ki munirAja mujha se dUra ho tathApi Apa eka sthAnapara adhika nahIM Thaharate nirantara vicaraNa kara bApa pratyeka grAma meM pahuMca kara dharmopadeza sunAne kA pragADha prayatna karate rahate haiM / isa bAta kA pramANa pAThakoM ko Age ke caritra ke paThana se bhalI bhAMti vidita hogaa| Apa kA jIvana anukaraNIya evaM Adarza hai / Apa ke anupama tyAga, satyAnveSaNa, tapa, dharma aura jijJAsA kA yadi savistAra varNana kiyA jAya to eka bar3e graMtha kA rUpa ho jAya / isa mahAtmA ke upadeza, vArtAlApa, vyavahAra, kArya, bhAva aura vicAroM para manana karane se parama zAMti prApta hotI hai aura sAtha meM sadA yahI icchA utpanna hotI hai ki isI prakAra se jIvana bitAnA pratyeka vyakti kA lakSya honA cAhiye / zrApa ke jIvana kI ghaTanAoM se hameM yaha patA milatA hai ki eka vyakti kA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ (10) naitika, Atmika, zArIrika tathA sAmAjika jIvana kisa prakAra balavAna aura cAritravAna ho sakatA hai| Apa kA vyAkhyAna hRdayagrAhI tathA ojasvI bhASA meM hotA hai jisa meM sAragarbhita dhArmika bhAva labAlaba bhare hote haiM / Apa kI vAkpaTutA se AkarSita ho kaI vyaktiyoMne sAMsArika pralobhanoM tathA kuvRttiyoM kA nirodha kiyA hai / Apa ke vacanAmRtoM ke pAna se kitanA jaina samAja kA upakAra huA hai vaha batAnA akathanIya haiM / Apane mAravAr3a jaisI vikaTa bhUmi meM aneka vAdiyoM ke bIca vihAra kara ekele siMha kI mAphika jainadharma aura jaina jJAna kA bahuta pracAra kiyA hai| Apa ke vyAkhyAna ke mukhya viSaya jJAna pracAra, mithyAtva tyAga, samAja sudhAra, vidyAprema, jainadharma kA gaurava, AtmasudhAra, adhyAtmajJAna, sadAcAra, durvyasana tyAga tathA ahiMsA pracAra hai / Apa kA bhASaNa madhura, hRdayagrAhI, ojasvI cittAkarSaka, prabhAvotpAdaka evaM sarva sAdhAraNa ke samajhane yogya bhASA meM hotA hai / tyAga kI to Apa sAkSAt mUrti haiN| jJAna pracAra dvArA Atmahita sAdhana karanA Apa ke jIvana kA parama pavitra uddeza hai / arvAcina samaya meM jaina sAhitya ke anveSaNa prakAzana Adi alpa samaya meM jitanI pravRtti Apane kI hai zAyada hI kisI aurane kI ho| kisa kisa prAnta meM Apane kitanA kitanA upakAra kiyA hai isakA varNana pAThaka nimna likhita cAturmAsa ke varNana se mAlUma kreNge| pUrNa varNana to isa saMkSipta paricaya meM samAnA asambhava hai| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ (11) vikrama saM. 1964 kA cAturmAsa [ sojata / ] saba se prathama kA cAturmAsa Apane sojata meM kiyA / mApa svAmI phUlacaMdajI ke sAtha meM the| saba se prathama Apane yahI Avazyaka samajhA ki jaba taka jaina sAhitya kA jJAna nahIM hogA taba mujha se upadeza dene kA kArya kaise ho sakegA / isI hetu se zrApa sAhi tya ke adhyayana meM prArambha se hI tatpara hue / vaise Apa para sarasvatI kI bacapana se hI vizeSa kRpA thI, jisa bAta ko Apa par3hate the vaha Apa ko zIghra yAda ho jAtI thI paribhASA tathA nitya ke vyavahAra ke liye Apane saba se prathama thokar3e yAda karane zuru kiye / bAtakI bAta meM Apako 40 thokar3e+ smaraNa ho gaye / tatpazcAt Apane sUtra yAda karane prArambha kiye / prakhara smaraNa zakti ke kAraNa Apane bRhatkalpa sUtra sahaja hI meM mukhAma kara liyaa| kevala par3hane kI ora hI ApakI ruci ho yaha bAta nahIM thI, Apa isa marma ko bhI acchI taraha jAnate the ki kaThora kamoM kA kSaya binA tapasyA kiye honA asambhava hai ataeva Apane apane sukumAra zarIra kI paravAha na kara tapasyA karanI prArambha kI jo isa prakAra thii| aThAI 1, paJcopavAsa 1, tele 8, + jaina zAsroM meM jo tatvajJAna kA viSaya hai usako sarala bhASAmeM athita kara eka prakaraNa : nibandha ) banAke use kaNThastha kara lenA phira usapara khUba manana karanA usakA nAma sthAnakavAsiyoMne thokar3A rakkhA gayA thaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) bele 10, tathA do mAsa taka to Apane ekAntara tapa ArAdhana kiyA thA / sadupadeza sunAnA hI sAdhuoM kA karttavya hai, yaha jAna kara Apane 15 divasa taka zrI dazavekAlika sUtra ko vyAkhyAna meM par3hA | ApakI vyAkhyAna zailI kI manoharatA ke kAraNa zrotAoM kI to bhIr3a lagI rahatI thI / cAturmAsa bItane para Apane sojata se byAvara, kharavA taka vihAra kiyA / phira vahA~ se pIpAr3a vIsalapura ho Apake kuTumbiyoM se AjJA prApta kara Apa punaH byAvara padhAre / pazcAt apane ajamera, kizanagar3ha, jayapura, chADalu, ToMka, mAdhopura, koTA, bU~dI, rAmapurA, bhAnapurA, jAvada, nImaca, nimbADA cittor3a, bhIlADA, imIragar3ha, byAvara, pIpADa, nAgora aura bIkAnera taka bhramaNa kiyA | Apake sadupadeza ke phalasvarupa kaI logoMne jIvanabhara mA~sa madirA tyAgane kA praNa kiyA thA / isa varSa ke prathama paryaTana meM Apako aneka prakAra ke kaSTa uThAne pdd'e| eka bAra to aisI ghaTanA huI ki Apa bAla bAla bace / aTUTa sAhasa evaM dhairyatAne hI Apake jIvana kI rakSA kii| apane puruSArtha ke bala se Apane, sArI kaThinAiyoM ko tRNavat lamajha kara dharma pracAra ke kArya meM rUci pUrvaka bhAga liyA / vikrama saM. 1665 kA cAturmAsa ( bIkAnera ) | sojata meM gata cAturmAsa meM Apane phUlacandrajI ke pAsa jJA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ (13) nAbhyAsa kiyA thA kintu isa varSa Apane bIkAnera meM pUjyajI ke sAtha meM rahate hue vizeSa jJAnAbhyAsa kiyA / smaraNa zakti ke vikasita honeke kAraNa jo kArya dUsaroM ke liye kliSTa pratIta hotA hai vaha Apake liye bilkula sarala thaa| isa cAturmAsa meM Apane 21 thokar3e kaNThastha kiye tathA prAcAraMga sUtra aura uttarAdhyayana sUtra kA mananapUrvaka adhyayana (vAcanA) kiyaa| zeSa rahe uttarAdhyayana ke adhyayanoM ko bhI bAda meM Apane kaMThApa kara liyA / tapasyA kA silasilA usI prakAra jArI rahA / tapasyA karanA svAsthya aura AtmakalyANa donoM ke liye upayogI hai isI hetu se Apane eka zUravIra kI taraha isa varSa ke cAturmAsa meM anya tapasvI sAdhuoM kI vaiyAvaJca karate hue bhI isa prakAra tapasyA kI, aThAI 1, pacolA 1, tele 6, bele 7 tathA sAtha meM mApane kaI phuTakala upavAsa bhI kiye| bIkAnera jaise bar3e nagarakI bRhat pariSada meM vyAkhyAna dene kA avasara prApa zrI ko 15 dina taka milA, kAraNa pUjya zrI rugNAvasthA meM the / yadyapi yaha dUsarA hI varSa dIkSita hue huA thA tathApi Apane nirbhIkatA pUrvaka aise DhaMga se vyAkhyAna diyA ki saba ko yaha jAna kara Azcarya huA ki eka navadIkSita sAdhu apane thor3e samaya ke anubhava se kisa prakAra prabhAvotpAdaka - mibhASaNa dete haiN| saba ko Apake vyAkhyAna se pUrA saMtoSa huaa| cAturmAsa vyatIta honepara Apa bIkAnera se nAgaura, Deha, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ (14) kucerA, rUNa, baDalU, banADa, jodhapura tathA salAvAsa Adi ke logoM ko upadezAmRta kA pAna karAte hue pAlI phuNce| isa paryaTana meM bhI Apa ekAntara tapasyA ke sAtha sAtha jJAnAbhyAsa bhI nirantara karate rhe| vi. samvat 1966 kA cAturmAsa (jodhpur)| ApanIne apanA tIsarA cAturmAsa mAravAr3a rAjya kI rAjadhAnI jodhapura meM bitAyA / phUlacaMdajI ke pAsa hI Apa rahe / udhara jJAnAbhyAsa to cala hI rahA thaa| jisa jisa krama se Apane zrutAmRta kA AsvAdana kiyA, Apa kI abhilASA adhyayana kI ora bar3hatI gii| Apane isa varSa ke cAturmAsa meM nimna prakAra se svAdhyAya kiyA / 40 thokar3e kaMThAgra to Apane sadA kI taraha kiye hI parantu isa varSa Apane zrutajJAna ke adhyayana meM vizeSa pravRtti rakkhI / nandIjI sUtra Apane sahaja hI meM kaNThastha kara liyA / kyoM nahIM ! jisa vyakti para isa prakAra sarasvatI kI mahAn kRpA hotI hai vaha avvala darje kA saubhAgyazAlI jJAna prApta karane ke prayatna meM kyoM nahIM tallIna rahe ! itanA hI nahIM isa ke atirikta sUyaghaDAMga sUtra, ThANAyAMga sUtra, samavAyaMga sUtra, praznavyAkaraNa sUtra, nizItha sUtra, vyavahArasUtra, vRhatkalpasUtra, dazazruta skaMdha sUtra aura Avazyaka sUtra kA adhyayana (bAcanA ) kiyA so alg| dhanya ! ApakI mAnasika zAkti ko| jisa prakAra Apane isa varpa jJAnArAdhana meM kamAla kara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ diyA usI prakAra tapasyA meM bhI apUrva vRddhi kii| Apane yakAyaka mAsakhamaNa tapa kA ArAdhana nirvighnapUrvaka kiyA / isa ke sAtha tele 3 tathA eka mAsa taka ekAntara tapa kiyaa| sacamuca karma kATane ko kaTibaddha hokara Apane alaukika vIratA kA paricaya diyaa| _vyAkhyAna ke andara Apa bhAvanAdhikAra para sumadhura vANI se zrotAoM ke zaMkAnoM kI khUba nivRti karate the| isa varSa apane bhAdhe cAturmAsa arthAt do mAsa taka dhArA prAvAdika upadeza diyaa| jodhapura nagara se vihAra karake Apa sAlAvAsa, rohaTa, pAlI, bUsI, nADola, nAralAI, desUrI hokara puna: pAlI padhAre / varSa ke zeSa mahInoM meM Apane sojata, sevAja bagar3I caNDAvala jetAraNa tathA balUdA aura kAlU meM padhAra kara jJAnopArjana tathA tapazcaryA karate hue bhI upadezAmRta kA pAna karAyA / vikrama saM. 1967 kA cAturmAsa ( kaaluu)| isa bAra Apane caturtha cAturmAsa kAlU (mAnandapura ) meM akele hI kiyA / isa prakAra akele rahane kA kAraNa vizeSa thA / AtmakalyANa ke hita hI Apane isa prakAra kI yojanA kI thI / isa cAturmAsa meM bhI Apa kA jJAnAbhyAsa pahale kI taraha jArI thA / Apane 25 thokar3e nizIthasUtra vyavahArasUtra vagairaha isa varSa bhI kaNThastha kiye tathA nimnalikhita AgamoM kA adhyayana to manana pUrvaka kiyA-upavAIjI, rAyapaseNIjI, jambU Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) dvIpa pannati, jJAtAsUtra, upAsaka dazAMga, aNuttarovavAI, antagar3ha dazAMga, pAMca niriyAvalakA sUtra aura vipAka sUtra / jyA~ jyA~ Apa AgamoM kA adhyayana karate rahe tyA~ tyA~ Apa ko jJAna kI jijJAsA bar3I | pApa kA sArA samaya isI prakAra vyatIta hotA rahA / eka ke bAda dUsarA isa prakAra vyavasthApUrvaka Apane aneka AgamoM kA avalokana kiyaa| jo krama Apa ke jJAnAbhyAsa kA thA vahI krama tapasyA kA bhI rhaa| isa varSa kAlU meM bhI Apa tapasyA karate rahe jo isa prakAra thI / aThAI 1, pacole 2, tele 8 tathA Apane ekAntara upavAsa do mAsa taka kiye| isa prakAra nirjarA karate hue Apane atula dhairya kA paricaya diyA / Apa kI lagana kA varNana karanA akathanIya hai / jisa kArya meM Apa hAtha DAlate haiM usa meM antataka sthira rahate haiN| isa grAma meM zrApa kaI bAra milAkara lagabhaga ATha mAsa rahe jisa meM 12 sUtra vyAkhyAna meM vAMce / isa ke atirikta samaya samaya para Apane kaI caritra sunA kara bhI kAlU nivAsiyoM kI jJAna pipAsA ko acchI taraha se zAMta kiyaa| isa pipAsA ko zAMta karane meM Apane aisI khUbI se kAma liyA ki ve loga adhika zrutajJAna kA AsvAdana karanA cAhane lge| jyA~ jyA~ mApane jJAnapipAsA zAnta karane kA prayatna kiyA tyA tyAM unakI jijJAsA adhika bar3hatI hI gii| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) kAlU se bihAra kara bhApa lAmbiyA, kaikIna ho ajamera hote hue byAvara padhAre / vahA~ se bihAra karate karate mApane nimna likhita prAma aura nagaroM meM padhAra kara dharmopadeza diyA:-rAyapura, jhUTA, papiniyA, caMDAvala, sojata, pAlI, pIpAr3a, nAgora aura biikaaner| vikrama saM. 1968 kA cAturmAsa (biikaaner)| isa varSa ApazrI kA cAturmAsa dUsarI bAra bIkAnera meM humaa| yahA~ pApakA yaha pA~cavA cAturmAsa thaa| svAmI zobhAlAlajI ke bhApa sAtha the| ApakA jJAnAdhyayana nirantara cAlU thaa| yaha eka svAbhAvika niyama hai ki jisa vyakti kI dhuna eka bAra kisI kAma meM solaha pAnA lagajAtI hai phira vaha yadi puruSArthI hai to usa kAryako pUrA karake chor3atA hai isa bAra bhI prApakA jJAnAbhyAsa kA krama pahale kI bhAMti asAdhAraNa hI thaa| svAmIjI kI sevA bhakti karate hue mApane 100 thoka tatvajJAna ke yAda karane ke sAtha hI sAtha zrI bhagavatIjI sUtra, pannavaNA sUtra, jIvAbhigama sUtra, anuyoga dvAra sUtra aura naMdIsUtra kI mApane vAMcanA kii| bhApa sadA jJAna prApti meM hI AnaMda mAnate rahe haiM tathA mApane apane jIvana kA eka u. deza bAna. grahaNa tathA jJAna pracAra karanA rakkhA hai / isa meM bhApa bhI ko vAMchanIya saphalatA bhI milI hai / ... isa varSa Apane cAturmAsa meM isa prakAra tapasyA kI-paMcolA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 18 ) 1, tele 3, tathA bele 8 / isake atirikta chuTakara upavAsa bhI isa bAra Apane aneka kiye / zrIne kaI arse taka vyAkhyAna meM bhI sUtrajI pharamAte rahe / ApakA bhASaNa prakRti se hI rocaka tathA tatparatA utpanna karanevAlA thA / upadeza zravaNa kara apane ajJAnAMdhakAra ko dUra karane ke hetu se aneka zrotA niraMtara vyAkhyAna zravaNa karane kA lAbha uThAte the | ApakI vyAkhyAna dene kI zakti aisI ucca koTi kI hai ki zrotA kA mana praphullita hokara AnaMdasAgara meM gote lagAne lagatA hai / aneka zrAvakoM ko thokar3e sikhAne kA kArya bhI Apane jArI kiyA / pa bIkAnera se bihAra kara nAgora mer3atA kaikIna kAlU hote hue byAvara aura ajamera ke nikaTavartI sthaloM meM upadezAmRta kI varSA karate Apa khAsa ajamera bhI padhAre the / isa bhramaNa meM Apane kaI bhavya AtmAoM kA uddhAra kara unheM satpatha para lagAyA / jisa grAma meM Apa padhArate the janatA ekatrita ho jAtI thI tathA Apake mukha mudrA kI alaukika kAnti se AkarSita ho apane ko dharma pAlana karane meM samartha banAtI thI / vi. saMvat 1666 kA cAturmAsa (ajamera) / isa varSa meM ApazrI kA chaThA cAturmAsa rAjasthAna ke kendra nagara ajamera meM huaa| vahA~ jhApa aura lAlacaMdajI Adi 5 sAdhu Thahare hue the / vaise to Apa bAla vaya se hI jJAnopArjana meM tallIna 1 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ the tathApi pichale 5 varSoM meM Apane sAdhu hokara to jJAnAbhyAsa meM kamAla kara dikhlaayaa| Apako isa paMtha para kaI bharma bhI prakaTa hone lage | Apane isa varSa meM jJAna jijJAsuoM ko par3hAne kA kArya bhI zuru kara diyA / bhArata varSa ke logoM kI yaha sAdhAraNa deva hai ki thor3A jJAna pAte hI ve gumAnI ho jAte haiM tathA apane ko apane dUsare sAthiyoM meM cAra iMca U~cA samajhate hai para ApazrI ko to dhamaMDane chUA taka bhI nahIM / ApakA uddeza kevala jJAna saJcaya karanA hI nahIM apitu jJAna pracAra karanA bhI thaa| isI kAraNa se isa cAturmAsa meM Apane kaI logoM ko zrI bhagavatI sUtra kI vAcanA dii| seThajI candanamalajI va loDhAjI DhahAjI aura siMdhijI vagairaha ApakI vAcanA para bar3e hI mugdha the| isake atirikta Apane thokar3e likhane kA kArya bhI isa cAturmAsa meM prArambha kara diyaa| sAtha hI kaI zrAvakoM ko bhI jJAna sikhAnA prArambha kiyaa| isa cAturmAsa meM Apane tapasyA isa prakAra kI:-aThAI 1, pacolA 1, telA 5 / chuTakara upavAsa to Apane kaI kiye the / vyAkhyAna meM ApazrI kaha samaya taka prAtaHkAla zrI jJAtAjI sUtra tathA madhyAha meM zrI bhagavatI sUtra kI vAcanA kiyA karate the / vyAkhyAna meM to upadeza kI jhar3I lagajAtI thI mAno jJAna kI pIyUSa varSoM ho rahI ho / ajamera se Apa sIdhe byAvara pdhaare| isa nagara meM bhI Apa vyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ) khyAna diyA karate the Apa isa nagara meM padhArate the taba loga kahate the ki sUtroM kI jahAja AI hai| vyAvara se vihAra kara Apa zrIvara, rAyapura, sojata, bagaDI, sevAja, kaMTAliyA, pAlI, bUsI, nADola, nAralAI, desUrI, ghANerAva, sAdar3I, bAlI tathA zivagaJja hokara puna: pAlI pdhaare| isa bIca meM ApakI zraddhA zuddha hone lagI / yadyapi Apa sthAnakavAsI the para aMdhazraddhA ke tyAgane kI abhilASA utpanna ho cukI thI phira kyA dera thI ? ApakI, sodha- khoja isa viSaya para thI ki mUrtti pUjA se kyA lAbha dina va dina yaha hai, jijJAsA bar3ha rahI thI aura Apa vizeSatayA isI kI khoja meM anveSaNa kiyA karate the ki satya vAta kyA hai ? zAstra kyA pharamAte hai ? isa kAraNa samudAya meM kucha thor3I bahuta carcA bhI phailI huI thI karmacandajI kanakamalajI zobhAlAlajI aura hamAre cAritranAyaka gayavaracandrajI evaM ina cAroM vidvAna muniyoM kI zraddhA mUrttipUjAkI ora jhukI huI thI / pUjyajIne ina ko samajhAne kA bahuta prayatna kiyA para satya ke sAmane Akhira ve niSphala hI hue / ApazrI pUjyajI ke sAtha jodhapura padhAre / vahA~se gaMgApura cAturmAsa kA Adeza hone se pAlI, sAraNa, sirIyArI aura devagar3ha hote hue Apa gaMgApura padhAre / vi. saM. 1970 kA cAturmAsa (gaMgApura) | zrI kA sAtavA~ cAturmAsa gaMgApura meM huA | Apane jJAnAbhyAsa meM isa varSa paMca saMdhi ko prArambha kiyA tathA tapasyA isa prakAra kI - ThAI 1, pacolA 1, telA 3, chuTakara kaI upavAsa / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ (21) vyAkhyAna ke andara prApazrI bhagavatIjI sUtra sunAte the tathA Upara se pRthvIcandra guNasAgara kA rAsa gecakatApUrvaka sunAte the / zrotAoM kI khAsI bhIr3a lagajAtI thii| . ApazrI ke jIvana meM eka mahatvapUrNa parivartana karAnevAlA eka kArya bhI isI varSa huaa| devayoga se ApazrIne yahA~ ke prAcIna bhaNDAra ke sAhitya kI khojanA kii| Apa ko eka rahasya jJAta huA | zrI AcAgaMga sUtra kI caturdaza pUrvadhara AcArya bhadrabAhusarikRta niyukti meM tIrtha kI yAtrA tathA mUrti pUjA kA vivaraNa par3hakara Apa ke vicAra dRr3ha hue / zuddha zraddhA ke akkura hRdaya meM vapana hue phira to sphuTita hone kI hI dera thii| vahA~para terahapanathiyoM ko bhI Apane ThIka tarahase parAjita kiyA thA aura kaI zrAvakoM kI zraddhA bhI mUrti pUjA kI bhora jhukA dI thii| yahA~ se vihArakara bhApa udayapura padhAre parantu aAMkhoM kI pIr3A ke kAraNa zrApa bhAge zoghra na padhAra sake / isI kAraNa se Apa 33 sADhe tIna mAsa paryaMta isI nagara meM Thahare / vyAkhyAna meM zrI saMgha kI pratyAgraha se zrI jIvAbhigama sUtra bAMcA jA rahA thaa| vijayadeva ke adhikAra meM mUrti pUjA kA phala yAvat mokSa hone kA mUla pATha thA / sAdhu hokara zrApa chalI na bane / lakIra ke phakIra na hokara sarala svabhAva se Apane jaisA mala pATha va artha meM thA saba spaSTa kaha sunaayaa| upasthita janasamudAya meM kolAhala maca gyaa| aMdhabhaktoM ke peTa meM cUhe kUdane lage / lage ve saba jorase hallA macAne / mApane satra ke pAne zeThajI nandalAlajI ke sAmane rakkha diye aura unhoMne sabhA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 22 ) me sunA diyA jisase grAma janatA ko yaha khyAla ho gayA ki jaina sUtroM me mUrtti pUjA kA vidhividhAna jarUra hai para kitaneka logoMne yaha zikAyata bhIlAI pUjyajI ke pAsa kii| vahA~ AjJA milI ki zIghra ratalAma pahu~co | tadanusAra uThAr3A, bhIMDara, kAnor3a, sAdar3I (mevAr3a ) choTI sAdar3I, mandasaura jAvarA hote hue zrApa ratalAma pahu~ca gaye / vahA~ amaracaMdrajI pItaliyA se bhI mUrti pUjA ke viSayapara sUkSma carcA calatI rahI / zrapane siddhAMtoMke aise pATha vatalAye ki seThajIko ''cupacApa honA pdd'aa| Apa vApasa jAvare padhArakara pUjyajI se mile ! Apa ko pUchane para mUrtti ke viSaya meM kevala golamAla uttara milA / isI sambandha meM Apa nagarI meM zobhAlAlajI se mile una kI zraddhA to mUrti pUjA kI ora hI thI / isa ke pazcAt zrApa choTI sAdar3I padhAre / isI bIca meM terahapaMthiyoM ke sAtha zAstrArtha huA unheM parAjita kara prApazrIne apanI buddhibala se apUrva vijaya prApta kI thI / vikrama saMvat 1671 kA cAturmAsa ( choTI sAdar3I ) / zrApazrI kA AThavA~ cAturmAsa mevAr3a prAnta ke antargata choTI sAdar3I meM huyA / jisa sodha kI dhuna Apa ko lagI huI thI usa meM zrApa ko pUrNa saphalatA isI varSa meM prApta huI / sthAnIya seTha candanamalajI nAgorI ke yahA~ se jJAtA, upAsakadaza, UpAI, bhagavatI aura jIvAbhigama Adi sUtroM kI pratiyA~ lAkara zrApane unakI TIkA para mananapUrvaka niSpakSabhAva se vicAra kiyA to Apa ko jJAta huA ki jaina siddhAnta meM - mUrti pUjA mokSa kA kAraNa hai / Apane isI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 23 ) -sambandha meM triSaTzalAkA puruSa caritra, jainakathA ratnakoSa bhAga bhATha upadeza prAsAda bhAga pA~ca tathA vardhamAna dezanA nAmaka graMthoM kA bhI adhyayana kara DAlA arthAt usa cAturmAsameM lagabhaga eka lakSa pranthoM kA adhyayana kiyA thA tisa para bhI tapasyA isa prakAra jArI rahI thI / paJca upavAsa 1, tele 3 tathA jJAnAbhyAsa ke sAtha tapazcaryA kA kArya isa varSa rugNa rahe the / bhI phuTakala tapa / isa prakAra jArI thA, yadyapi prApa vyAkhyAna meM ApazrI rAyapaseNIjI sUtra bAMca rahe the / kaI vakoM ne ratalAma pUjyajI ke pAsa prazna bheje kintu pUjyajI kI mora se amaracaMdajI pItaliyAne aisA golamola uttara likhA ki jisase logoM kI abhirUci mUrtti pUjA kI ora jhuka gaI / - sAdar3I choTI ke gA~voM meM hote hue zrApa gaMgApura padhAre jahA~ karmacaMdajI svAmI virAjate the / zrAge 6 sAdhuoM sahita prApa devagar3ha balA kukaDA hote hue byAvara padhAre / yahA~ para bhI mUrti pUjA kA hI prasaMga chir3A / isa ke bAda Apa bara, barAMTiyA niMbAja, pIpAr3a, bisalapura hote hue jodhapura padhAre | Apa ke vyAkhyAna meM mUrti pUjA sambandhI praznottara hI adhika hone lage / isa carcA meM Apane sAfa taura para pharamA diyA ki jaina zAstroM meM sthAna sthAna mUrtti pUjA kA vidhAna aura phala batalAyA hai / agara kisI ko dekhanA ho to maiM batalAne ko taiyyAra huuN| agara usa sUtroM ke mUla pATha ka na mAne yA utsUtra kI parUpanA karane vAloM ko maiM mithyAtvI samajhatA hU~ unake sAtha maiM kisI prakAra kA vyavahAra | rakhanA bhI nahIM cAhatA hu~ yaha viSaya yahA~ taka cacIM gaI ki Apa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 24 ) ekate rahanA bhI svIkAra kara liyaa| isapara sAtha ke sAdhuoM ne kahA ki hama bhI jAnate haiM ki jaina zAstroMmeM mUrtti pUjA kA ullekha haiM para hama isa grahaNa kiyA hue veSa ko chor3a nahIM sakate hai / vasa isI kAraNa se Apa una kA sAtha tyAga vahA~se mahAmandira padhAragaye / vahA~se tiMvarI gaye vahA~para zrIyut lUNakaraNajI lor3hA va zakaraNajImuhattA Apako sahayoga diyA / tiMvarI ke sthAnakavAsiyoM kI prAgraha se cAtumasatiMvarI meM hI honA nizcaya huA. tathApi zrApa kaI zrAvakoM ke sAtha proziyoM tIrthakI yAtrA ke liye pdhaare| yahA~para parama yogirAja munizrI ratnavijayajI mahAgajase bheMTa huI / zrApa zrImAn bhI 18 ( varSa sthAnakavAsI samudAya meM rahehue the / vArtAlApa honese paraspara anubhava jJAna kI vRddhi huI / hamAre caritranAyakajIne dIkSAkI yAcanA kI isapara paramayogirAja nispRhI gurumahArAjane pharamAyA ki tuma yaha cAturmAsa to tiMvarI karo aura satra samAcAriyoM ko par3halo tA ki phira aphasosa karanA nahIM par3e / zrApazrI karIbana eka mAsa usa nivRti dAyaka sthAna para rhe| usa prAcIna tIrthakA uddhAra tathA isa sthAna para eka chAtrAlaya - ina donoM kAryoM kA bhAra gurumahArAjane hamAre caritranAyakajI , ke sira para DAla diyA gayA aura ApazrI ina kAryo ko pravRtti rUpa meM lAne ke liye vahuta parizrama bhI prAraMbha kara diyA / munijIne vahA~para stavana saMgraha pahalA bhAga aura pratimA chattIsI kI racanA bhI karI thI / vikrama saMvat 1672 kA cAturmAsa ( tiMvarI ) / 1 muni zrI ratnavijayajI mahArAja ke prAdezAnusAra zrApane apanA navavA~ cAturmAsa tivarI meM kiyA / vyAkhyAna meM zrApa zrI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ (25) bhagavatI jI sUtra para isa prakAra satarka vyAkhyA karate the ki zrotAoM ke manase saMdeha kosoM dUra bhAgatA thaa| prAvazyaktA ko anubhava kara aAphne saMvegI pAnAya kA pratikramaNa sutra zIghra hI kaMThAgra karaliyA Apane upadeza sunAkara kaI bhavya janoM ko sat patha btaayaa| ___ pAThakoM ko jJAta hogA, prApazrI jisa prakAra adhyayana karane meM parikara se sahA prastuta rahate the usI prakAra prApa sAhitya saMdarbha kara jJAnakA pracAra bhI sarala upAya se karanA cAhate the| isa cAturmAsa meM tIna pustakeM sAmayika AvazyaktAnusAra Apane racI, jinake nAma siddhapratimAmuktAvalI, dAna chattIsI aura anukampA chattIsI the| jaba sAdar3I mAravAr3a ke zrAvakoMne pratimA chattIsI prakAzita kagaI to sthAnakavAsI samAja kI ora se prAzepa tathA azlIla gAliyoM kI vRSTi zuru kI gaI thI / zrApa kI isa racanA para ve akAraNa hI cir3a gaye kyoMki unakI pola khula gaI thii| tivarI se bihAra kara Apa moziyoM padhAre / vahA~ para zAMta mUrti paramayogIrAja nigapekSI muni zrI ratnavijayajI mahArAja ke pAsa mauna ekAdazI ke dina punaH (jaina) dIkSA lI aura jaina zvetAmbara mUrti pUjaka zrI saMgha kI usI dina se rAta divasa sevA karane meM / nirata rahate haiN| gurumahArAja kI prAjJA se Apane upakeza gaccha kii| kriyA karanA prArambha kI kAraNa isI tIrthapara prAcArya ratnaprabhasUrine, pApa ke pUrvajoM ko jaina banAyA thA / dhanya hai aise nirlobhI mahAtmA ko ki jo ziSya kI lAlasA tyAga pUrvAcAryoM ke prati kRtajJatA batalA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ (26) ne ko pathapradarzaka bane / Apane dIkSita hote hI zikSA sudhAra kI ora khUba lakSya diyA aura tatkAla gurumahArAja kI kRpA se zroziyoM meM | jaina vidyAlaya borDiMga sahita sthApita karavAyA aura usa ke pracAra meM laga gye| binA chAtroM kI paryApta saMkhyA ke vidyAlaya kA kArya zithila rahene lgaa| ataeva Apane AsapAsa ke aneka gA~voM meM bhramaNa kara aneka vidyArthiyoM ko isa chAtrAvAsa meM praviSTa kraae| isa kArya meM ApazrIne tathA munIma cunnIlAlabhAIne akathanIya parizrama kiyA / logoM meM yaha mithyAbhrama phailA huA thA ki proziyoM meM jainI gatribhara Thahara hI nahIM sktaa| Apane upadeza de mAvApoM ko isa bAtake liye tatpara kiyA ki ve apane bAlaka isa vidyAlaya meM bhejeM / phira phalodhI zrI saMgha ke prati Agraha karane para Apa ko lohAvaTa hote hue vahA~ padhAranA pdd'aa| ApazrIne saba se pahale jJAna pracAra ke liye jora saura se upadeza diyA / phalasvarUpa meM seTha mANakalAlajI kocagne apanI ora se jaina pAThazAlA kholane kA vacana diyaa| ApazrI ke samAcAra sthAnakavAsI sAdhu rUpacaMdajI ko milate hI ve zroziyoM zrA kara veSa parivartana kara munizrI kI sevAmeM phalodhI aAe una ko punaH dIkSA de apanA ziSya banA ApazrIne rUpasundarajI nAma rakkhA | pUjA prabhAvanA svAmIvAtsalya aura varaghoDA vagairaha se jaina zAsana kI prabhAvanA acchI huI / usI samaya sthAnakavAsI sAdhu dhUlacandanI ko saMvegI dIkSA de rUpasundarajI ke ziSya banA ke una kA nAma dharmasundara rakhA gayA thA isa varSa meM tivarIvAloM kI tarapha se pustakoM ke liye sahAyatA bhI milii| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 27 ) 1000 zrI gayavaravilAsa / 7000 pratimA chattIsI / 1000 siddhapratimA muktAvali | vikrama saMvat 1673 kA cAturmAsa (phaloghI ) / zrAvakoM ke Agraha ko svIkArakara ApazrIne phalodhI kasabe meM apanA dasavA~ cAturmAsa kiyaa| logoM ke hRdaya meM utsAha bharA thA / cAturmAsabhara pUrva Ananda baratA / pratyeka zrAvaka praphulla kana thA | vyAkhyAna meM Apa ' pUjA prabhAvanA varaghoDA dibar3e hI samAroha ke sAtha' bhagavatIjI sUtra manohara vANI se sunAte the / sAtha hI prApa zikSA pracAra kA upadeza bhI dete the jisa ke phalasvarUpa zrASAr3ha kRSNA 6 ko vahA~ jaina pAThazAlA kI sthApanA huii| sAtha hI meM do aura mahatvazAlI saMsthAaiM sthApita huI jo usa samaya mAravAr3a prAnta ke liye anokhI bAta thI / sAhitya kI ora ruci zrAkarSita karane ke uddeza se phalodhI zrI saMgha kI ora se ru. 2000) ko - phaNDa se " zrI ratnaprabhAkara jJAnapuSpamAlA kI sthApanA bar3e samAroha se huI / eka hI varSa meM isa mAlA dvArA 28000 pustakeM prakAzita huI tathA jaina lAibrerI kI sthApanA karavA ke navayuvakoM ke utsAha meM vRddhi kI / ," 1000 gayavara vilAsa dUsarI bAra / 2000 dAdA sAhaba kI pUjA ! 10000 pratimA chattIsI tIsarI bAra / 1000 carcA kA pablika noTisa / 2000 dAna chattIsI / 1000 paiMtIsa bola saMgraha / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 28 ) 2000 anukampA chattIsI / 5000 devaguru vaMdana mAlA | 1000 praznamAlA / 1000 stavana saMgraha dUsarA bhAga / 1000 stavana saMgraha prathama bhAga / 1000 liGga nirNaya bahattarI / 28000 saba pratiaiM / phalodhI se vihAra kara / zrakhecandajI vaMdAdi ke sAtha pokarana lATI ho jesalamera yAtrArtha padhAre / vahA~ kI yAtrAkara amRtasara lodravAjI brahmasara kI yAtrAkara punaH jaisalamera padhAre | Apane apanI prakRtyAnusAra vahA~ ke prAcIna jJAna bhaNDAra kA dhyAnapUrvaka avalokana kiyA jisameM tAr3apatroM para likhe hue jaina zAstroM ke andara mUrti viSayaka vistRta saMkhyA meM pramANa mila Aye ! vahA~ se lauTakara Apa phalodhI ye vahA~ se khIcanda padhAre / vahA~para eka bAI ko zrApa ke karakamaloM se jaina dIkSA dI tathA pUjya zrIlAlajI se mulAkAta huI punaH phalodhI meM bhI milApa huA vahA~ se lohAvaTa padhAre stavana saMgraha prathama bhAga dUsarIvAra 1000 kaoNpI mudrita karavAI vahA~ se proziyoM tIrtha zrAye vahA~ ke borDIMga kI vyavasthA zithilasI dekha prApa ko isa bAta kA bar3A raMja huaa| phira Apane vahA~para tIna mAsa Taharakara bar3e parizrama se vahA~ kA saba intajAma ThIka silasilevAra banA ke usa kI nIMva ko majabUta kara dI / zrapazrI ke prayatna se zrI ratnaprabhAkara jJAnapuSpamAlA nAmaka saMsthA sthApita kI jo prAcArya ratnaprabhasUri ke upakAra kI smRti karA rahI hai vahA~ se Apa taMtrarI aura jodhapura padhAre / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ (29) vikrama saMvat 1674 kA cAturmAsa (jodhapura) __ prApazrI kA gyArahavA~ cAturmAsa jodhapura meM huA thaa| isa varSa mApane vyAkhyAna meM zrI bhagavatIjI sUtra pharamAyA thA / pApa ke vyAkhyAna meM khAsI bhIr3a rahatI thii| prApa kI vyAkhyAna paddhati bar3I prabhAvotpAdaka thI / zrotA sadA sunane ko Atura rahate the| samajhAne kI praNAlI isa kadra uttama thI ki loga bhApa ke pAsa pAkara apane bhrama ko dUra kara supatha ke pathika banate the| itanA hI nahIM para eka bAIko saMsAra se vimukta kara Apane use jaina dIkSA bhI dI thii| isa cAturmAsa meM Apane tapasyA isa bhAMti kI thii| pacolA 1, telA 1, isa ke atirikta phuTakala tapasyA bhI Apa kiyA karate . the / tapasyA ke sAtha jJAna pracAra ke hita sAhitya meM bhI Apa kI abhiruci dina pratidina bar3hatI rhii| isa cAturmAsa meM kaI pustakeM taiyAra karane ke sivAya nimnalikhita pustakeM mudrita bhI huii| 1000 stavana saMgraha tRtIya bhAga / 500 DaMke para coTa / ___ cAturmAsa samArohapUrvaka bitAkara zrApa selAvAsa rohaTa ho pAlI padhAre / vahA~ bImArI phailI huI thii| vahA~ ApazrIne yativarya zrImANikyasundarajI premasundarajI ke dvArA zAntisnAtra pUjA banavAI / phira vahA~ se vihArakara zrApa bUsI, nADola, varakANA, khImela, dhaNI, muMDAga hote hue sAdar3I padhAre / yahA~ se stavana saMgraha prathama bhAga tIsarI bAra prakAzita huA | sAdar3I kasabe meM mApane sArvajanika vyAkhyAna bhI diye / yahA~ eka mAsa paryanta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 30 ) Thaharakara zrApazrIne mevAr3a kI ora padArpaNa kiyA / jodhapura nivAsI bhadrika suzrAvaka bhaMDArIjI candanacandajI bhI sAtha the / caturbiMdha saMgha saha pazrI bhAnapurA aura sAyare hote hue udayapura padhArakara kezarIyAnAthajI kI yAtrArtha padhAre / vahA~ se lauTakara zrApa pAla, IDara, zrAmanagara aura prAntIja hote hue ahamadAbAda padhAre / jaba ahamadAbAda ke zrAvakoM ko zrApa ke padhArane kI sUcanA milI to ve vistRta saMkhyA meM sammilita hue tathA unhoMne munizrI kA nagara praveza bar3e samAroha se svAgata karate hue karavAyA / isa kArya meM yahA~ ke mAravAr3I saMghane vizeSa bhAga liyA thA / punaH kheDA, mAtara, saMjItarA, sundarA, gambhIrA aura baDaude hote hue Apa bhagaDiyAjI tIrthapara padhAre / vahA~ guruvarya zrI ratnavijayajI ke zrApane darzana kiye / vahA~ se paMnyAsajI harSamunijI tathA gurumahArAja ke sAtha sUrata padhAre jahA~ zrApa kA bar3I dhUmadhAma se apUrva svAgata huA / vikrama saMvat 1975 kA cAturmAsa ( sUrata ) / cApazrI kA bArahavA~ cAturmAsa gurusevA meM sUrata nagara ke bar3e cauhaTTe meM huA / vyAkhyAna meM ApazrI guru AjJA se bhagavatIjI kI vAcanA sunAte the / yadyapi Apa isa samaya mAravAr3a prAnta se dUra the tathApi mAravAr3a ke jainiyoM ke utthAna kI tathA oziyoM chatrAlaya kI cintA Apa ko sadA lagI rahatI thI / isI hetu Apane upadeza dekara oziyoM sthita jaina vardhamAna vidyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ (31) laya ko bahutasI sahAyatA phuNcvaaii| dhanya hai aise vidyApremI munirAja ko ! jo aisI Avazyaka saMsthAoM kI sudhi samaya samaya para lete rahate haiN| sUrata meM rahe hue kaI logoMne irSA ke vazIbhUta ho yaha bhAkSepa kiyA ki munizrIjI bhagavatI vAcate hai para unhoMne var3I dIkSA kisa ke pAsa lI ? isa para gurumahArAjazrI ratnavijayajI mahArAjane mAma vyAkhyAna meM pharamAyA ki muni jJAnasandarajI ko maiMne bar3I dIkSA dI aura upakeza gaccha kI kriyA karane kA Adeza bhI maine diyA agara kisI ko pUchanA ho to mere rUbarU pAkara pUcha le / para aisI tAkata kisa kI thI ki una zAstravettA mahA vidvAna aura parama yogirAja ke sAmane Ake cUM bhI kare / hamAre caritranAyakajI kI vyAkhyAna aura syAvAda zailI se vastudharma pratipAdana karane kI tarakIba jitanI gaMbhIra thI utanI hI sarala thI ki anya do upAzraya meM zrImagavatI sUtra bAMcA rahA thA para gopIpurA, sagarAmapurA, chApariyAserI, harIpurA, navApurA aura rAMdera taka ke zrAvaka var3e cauhaTTe-A-A kara zrIbhagavatI sUtra kA tatvAmRta pAna kara apanI AtmA ko pAvana banAte the / isa cAturmAsa meM hamAre caritanAyakajI kI racita 12000 pustakeM isa prakAra prakAzita huii| 500 battIsa sUtra darzaNa / 1000 jaina dIkSA / 1000 jaina niyamAvalI / 1000 prabhu pUjA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ (32) 1000 caurAzI aashaatnaa| 1000 vyAkhyAvilAsa prathama bhAga / 1000 AgamanirNaya prathamAMka / 1000 zIghrabodha prathama bhAga / 1000 caitya vaMdanAdi / 1000 , dvitIya bhAga / 1000 jina stuti / 1000 , tRtIya bhAga | 500 sukhavipAka mUla sUtra / 12000 kula prtieN| ___ isa caturmAsa meM zApazrIne isa prakAra tapasyA kI / aThAI 1, pacolA 1, tele 11 / dhanya! Apa kitanI nirjarA karate haiN| jahA~ bhApa sAhitya sudhAra ke kArya meM saMlagna rahate haiM vahA~ kAyA kI bhI paravAha nahIM krte| mAravAr3I jaina samAja ko sarala jJAna dvArA aiseM mahAtmAoMne hI jagRta kiyA hai / ina ke jIvana ke pratyeka kArya meM divyatA kA AvirbhAva dikha par3atA hai| - sUrata se vihAra kara gurumahArAja kI sevA meM Apa katAraprAma, kaThora, jhagar3iyAjI tIrtha Aye, vahA~ se zrIsiddhagiri kI yAtrArtha guruzrI se AjJA leke aMkalesara, jambusara, kAbI, gaMdhAra, bhaDUMca, khambhAt , dholakA, valA, sIhora, bhAvanagara aura deva hote hue zrIpAlItANAjI padhAra kara siddhagiri kI yAtrA kara Apane mAnavajIvana ko saphala kiyA / jo surata meM Apane mejharanAmA likhanA prAraMbha kiyA thA vaha anubhava ke sAtha isI pavitra tIrtha para samApta kiyA thaa| phira hamAre carita nAyakajI ahamadAbAda hote hue kher3A mAtra meM sadupadeza sunAte hue punaH jhagar3iyAjI padhAra guru mahArAja kI sevA karane lge| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ (33) vikrama saMvat 1976 kA cAturmAsa (jhagaDiyA tiirth)| pApazrIne isa varSa apanA terahavA~ cAturmAsa ekAnta nistabdha sthAna zrI jhagaDiyA tIrtha para karanA isa kAraNa ucita samajhA ki yahA~ kA pavitra vAtAvaraNa adhyayana evaM sAhityAvalokana ke liye bahuta suvidhA janaka thA / isake atirikta yahA~ kA jala vAyu svAsthyaprada bhI thaa| pUrvokta lAbha jAna ke guru mahArAjane bhI bhAjJA de dI aura Apane sInora meM cAturmAsa kiyA isa grAma meM zrAvakoM ke kevala tIna hI ghara the| isa caturmAsa meM , mApa saMskRta mArgopadezikA prathama bhAga kA adhyayana kara gaye / sAthameM tapasyA bhI usI krama se jArI thii| aSTopavAsa 1, paMcole 2, aThama 11, chaTha 6 tathA kaI upavAsa bhI hamAre caritanAyakajIne kiye the| yadyapi yahA~ ke sthAnIya zrAvaka alpa saMkhyA meM the tathApi nikaTavartI 40 gA~voM se prAyaH kaI zrAvaka paryuSaNa parva meM Apa bhI ke vyAkhyAna meM sammilita hue / varaghoDe aura svAmIvAtsalya kA sampAdana bhI pUrNa Ananda se huA thA tathA jJAna khAte ke dravya meM bhAzAtIta vRddhi bhI huii| baMbaI se seTha jIvanalAla bAbU sapatnI pAkara yahA~ do mAsa taka Thahare tathA Apa kI sevAbhakti kA nirantara lAbha lete rhe| ___isa varSa yaha sAhitya ApazrI kA banAyA huA prakAzita humA / 1000 zIghrabodha caturtha bhAga / yahI pazcama bhAga 1000 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 35 ) chaThA bhAga 1000 tathA sAtavoM bhAga 1000, dazavekAlika mUla sUtra 1000, mejharanAmA 3500 gujarAtI bhASA meM / isa prakAra kula 8500 pratie~ prakAzita huI / guru mahArAja kA cAturmAsa sInora meM thA / guru mahArAja jaba saMgha ke sAtha yahA~ padhAre to ApazrI sAmane padhAre the| saMgha kA svAgata khUba dhAmadhUma se huA / guru mahArAjane icchA prakaTa kI ki munIma cunIlAla bhAI ke patra se jJAta huA hai ki oziyAM sthita jaina chAtrAvAsa kA kArya zithila ho rahA hai ataeva tuma zIghra oziyA~ jAo, vahA~ Thahara kara saMsthA kA nirIkSaNa karo / yadyapi Apa kI icchA guruzrI ke caraNoM kI sevA karane kI thI para guru AjJA ko zirodhArya karanA Apane apanA mukhya karttavya samajha pAdarA, mAtara, kher3A, ahamadAvAda, kaDI, kalola, zorIsAra, pAnasara, bhoMyaNI, mesANA, tAraMgA, dAMtA, kumbhAriyA * gujarAta vihAra ke bIca prAcArya zrI vijayanemImUri A0 vijayakamalasUri A* vijayadharmasUri A0 vijayasiddhisUri A0 vijayavIrasUri a0 vijayameghasUri mA0 vijayakamalasUri A0 vijayanItisUri A0 sAgarAnaMdamUri A0 buddhisAgarasUri upAdhyAyajI vIravijayajI u0 indravijayajI u0 udayavijayajI panyAsa gulAba vijayajI paM0 dAnavijayajI paM0 devavijayajI paM0 lAbhavijayajI paM lalitavijayajI paM0 harSamunijI zAntamUrti munizrI haMsavijayajI mu0 karpUravijayajI Adi karIbana do sau mahAtmAoM se milApa huA / paraspara svAgata sammAna aura jJAnagoSTi huI kaI mahAtmA to upakezagaccha kA nAma taka bhI nahIM jAnate the mataH ApazrIne namrattA bhAva se prAcArya zrI svayaMprabhasUri aura pUjyapAda ratnaprabhasUri kA jaina samAja para kA paramopakAra ThIka taura se samajhAyA jisa se saba ke hRdaya meM una mahApuruSoM ke prati hArdika bhaktibhAva paiza huA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 35 ) bAbU, sirohI, zivagaMja, sAMDerAva, gundoja, pAlI, jodhapura, tiMvarI hote hue oziyA~ padhAre vahA~ kA vAtAvaraNa dekha Apako bahuta kheda huaa| phira Apake parizrama va upadeza se saba vyavasthA ThIka ho gaI / chAtrAlaya ke makAna kA duHkha bhI dUra ho gayA / Apake pAsa vAlI hastalikhita pustakeM tathA yativarya lAbhasundarajI ke dehAnta honepara unakI pustakeM tathA anya chApe kI pustakoM ko surakSita rakhane ke pavitra uddeza se oziyoM tIrthapara Apane zrI ratnaprabhAkara jJAna bhaNDAra kI sthApanA kI tathA sthAnIya upadrava ko prAcIna samaya meM dUra karAnevAle AcArya zrI kakasUrijI mahArAja ke smaraNArtha vahA~ zrIkakakAMti lAibrerI sthApita kI / do mAsa taka Apane borDiMga kI ThIka sevA bajAI para ApazrI kI adhikatA yaha haiM ki itane kArya karate hue bhI kisI sthAnapara mamatva ke taMte meM na phasa kara bilakula nirlepa hI rahate haiM bAda phalodhI saMgha ke Agraha se Apa lohAvaTa hote hue phalodhI padhAre / vikrama saMvat 1977 kA cAturmAsa ( phalodhI ) / ApazrI kA caudahavA~ cAturmAsa phalodhI nagara meM huA / vyAkhyAna meM ApazrI bhagavatIjI sUtra bar3I manohara vANI se sunAte the / zrotAoM kA mana ullAsa se taraMgita ho uThatA thA / unakA jI vyAkhyAnazAlA chor3ane ko nahIM cAhatA thA / pustakajI kA julUsa bar3e virAT Ayojana se nikalA thA jisakI zobhA dekhate hI banatI thI / jinhoMne isa varaghor3e ke darzana kara apane naitra tRpta kiye ve vAstava meM bar3e bhAgyazAlI the / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ isa cAturmAsa meM Apane isa bhA~ti tapazcaryA kI thI jo sadA kI taraha hI thii| pacolA 1, atuma 3 tathA isake atirikta kaI upavAsa bhI ApazrIne kiye the| jitanA parizrama aura prema munizrI kA sAhitya pracArakI ora hai utanA zAyada hI aura kisI munirAja kA isa samaya hogaa| Apa ke dvArA jitanA sAhitya prathita hotA hai vaha saba kA saba sAdhAraNa yogyatAvAle zrAvaka ke bhI kAma kA hotA hai / yaha Apake sAhitya kI vizeSatA hai / apane pAMDitya ke pradarzanArtha Apa kabhI graMtha ko kliSTa nahIM banAte / isa varSa itanA sAhitya mudrita huA / 1000 zIghrabodha bhAga 8 vaaN| 1000 stavana saMgraha bhAga 2 rA dUsarI baar| 1000 naMdIsUtra muulpaatth| 1000 liGganirNaya bahattarI,, 1000 mejharanAmA hindiisNskrnn| 1000 stavanasaMgraha bhA.3rA,, 2000 tInanirmAyaka uttroNkaauttr| 1000 anukaMpA chattIsI ,, 1000 moziyA~ jJAna bhaNDAra 1000 praznamAlA kI suucii| 1000 stavana saMgraha bhAga 1 1000 tIrtha yAtrA stavana / caturtha baar| 1000 pratimA chattIsI caturtha vAra / 5000 subodha niyamAvalI / 1000 dAna chattIsI dUsarI bAra / 1000 zIghrabodha bhAga 1 dUsarI bAra / - 21000 saba prtieN| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ isa se spaSTa prakaTa hotA hai ki isa kSetra meM ApazrI ekele hone para bhI kitanI tejI se kArya kara rahe haiN| Apane saMgaThana kI bhAvazyaktA samajha kara yahA~ "jaina navayuvaka prema maNDala" kI sthApanA kii| vikrama saMvata 1978 kA cAturmAsa (phlodhii)| __ zApazrI kA paMdrahavA~ cAturmAsa bhI kAraNa vizeSa se punaH isI nagara meM huA | vyAkhyAna meM Apa nitya prAtaHkAla uttarAdhyayanajI sUtra aura AgamasAra kI gaveSaNA pUrvaka vAMcanA karate the| bhApakI samajhAne kI zakti isa DhaMga kI thI jo saMdeha ko bheda DAlatI thii| AgamAmRtakA pAna karA kara Apane parama zAMti kA sAmrAjya sthApita kara diyA thA / Apa eka Agama par3hate samaya anya vividha bhAgamoM kA isa prakAra samayocita varNana karate the ki hRdaya ko aisA pratIta hotA thA mAno sAre AgamoM kI saritA pravAhita ho rahI hai| jJAnAbhyAsa ke sAtha isa cAturmAsa meM Apane isa prakAra tapamyA bhI kI thI / tele 5, chaTha 3 tathA phuTakula upavAsa aadi| pustakoM kA prakAzana isa bAra isa prakAra huaa| ApazrI kI banAI huI pustakeM jaina samAja ke sammukha upasthita ho rahI thIM / Apake samaya kA adhikA~za bhAga likhane meM bItatA thA / yaha prayatna aba taka bhI avirala rUpa se jArI hai| aisA koI varSa nahIM bItatA ki kamase kama 4-5 pustakeM Apa kI banAI huI prakaTa na hoM isa varSa kI pustakeM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ (38) 1000 zIghrabodha bhAga nvmaaN| 1000 svavana saMgraha tIsarA 1000 , ,, dasavA~ / bhAga tIsarI vAra / 1000 pratimA chattIsI pA~cavI 1000 devaguru vandana mAlA ,, / bAra (jJAna vilAsa meN)| 1000 liGga nirNaya bhttrii,,| 1000 dAna chttiisii| tIsarI vAra / 1000 jaina niyamAvalI / 1000 anukampA chattIsI ,, / 1000 subodha niyamAvalI ,, / 1000 praznamAlA , / 1000 prabhu pUjA , 1000 stavana saMgraha prathama bhAga 1000 caurAsI AzAtanA ,, / tIsarI vaar| 1000 caityavaMdanAdi 1000 ,, dUsarA bhAga , 1060 sajhAya saMgraha I / 1000 upakezagaccha laghu zabdAvalI / 1000 subodha niyama / 1000 jaina dIkSA tIsarI bAra / 1000 vyAkhyA vilAsa II 1000 vyAkhyA vilAsa III 1000 1000 ame sAdhu zA mATe thayA ? 1000 , III 1000 rAI devasI pratikramaNa 1000 binatI zataka | 1000 kakA bttiisii| - 28000 kula prtiaiN| aThAI mahotsava, baraghoDA, svAmIvAtsalya, pUjA, prabhAvanA ityAdi dharmakRtya bar3e samAroha se hue / Apake upadeza se jesalamera kA saMgha 1000 yAtriyoM sahita nikalA thA / isa saMgha kA kArya ApakI vyavasthA se nirvighnatayA sampAdana huA thaa| ApakI yaha bar3hatI dharmadrohiyoM se nahIM dekhI gii| unhoMne kucha anucita IV Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ (39) kAma Apa ko badanAma karane ke liye kiye para anta meM vahI natIjA huA jo honA cAhiye thaa| dharma hI kI vinaya huii| vighnasaMtoSI nata mastaka hue| Apane isa varSa yahA~ zrIratnaprabhAkara premapustakAlaya nAmaka saMsthA ko janma diyaa| vikrama saMvata 1976 kA cAturmAsa (phalodhI ) / muni zrI jJAnasundarajI mahArAja ko apanA solahavAM catumAsa phalodhI karanA par3A / Apa zrI vyAkhyAnameM zrI bhagavatIjI sUtra sunAkara AgamoM ko sugama gatise samajhAte the| ApakI smaraNa zakti kI prakharatA pAThakoM ko acchI tarahase pichale a. dhyAyoM ke paThanase jJAta ho gaI hogI / ApakI isa prakAra eka viSaya para cirakAla kI sthiratA vAstava meM sarAhanIya hai / mithyAtvake ghora timirako dUra karane meM ApakI vAsughA sUrya samAna hai| usa samaya sAre mithyAtvI bhAgamarUpI divAkara kI upasthiti meM uDugaNa kI taraha vilIna ho gaye the| iMsa caturmAsa meM Apane paJcopavAsa 1, tele 3 tathA bele 2 kiye the / phuTakara upavAsa to Apane kaI kiye the| ____ isa varSa nimna likhita pustakeM mudrita huI jinakI jaina samAja ko nitAnta AvazyaktA thI / vizeSa kara mAravAr3a ke logoM ke liye isa prakAra pustakoM kI pracuratA hote dekhakara kise harSa nahIM hogA ? sAdhuoM kA samAgama kabhI kabhI hI hotA hai para jisa gharameM eka bAra kisI pustakane praveza kiyA ki vaha jhAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Pin Pin Xu Ke Diao Dai 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (40) karAne ke liye sadaiva taiyAra rahatI hai / na kabhI inkAra karatI hai na thakatI hI hai| isa varSa1000 zIghrabodha bhAga 11 vA~ 1000 zIghrabodha bhAga 1000 , , 12 vA~ 1000 ,, ,, 16 vA~ 1000 , , 13 vA 1000 ,, ,, 20 vA~ 1000 , , 14 vA 1000 , , 21 vA~ 1000 , , 15 vA 1000 , 22 vA 1000 , , 16 vA 1000 ,, ,, 23 vA~ 1000 , , 17 vA~ 1000 , 24 vA~ 5000 dravyAnuyoga pra. pra. prathamavAra 1000,, , 25 vA~ 1000 dravyAnuyoga pra.pra. dUsarIvAra 1000 AnaMdaghana cauvIsI 1000 varNamAlA / 1000 hitazikSA praznottara / 1000 tIna caturmAsa-digdarzana / 25000 kula prtiaiN| ___yahA~ ke zrI saMghane utsAhita karIbana hokara 5000) pAMca hajAra rupaye kharca kara divya samavasaraNa kI racanA kI thii| yaha eka phalodhI kI janatA ke liye apUrvAvasara thaa| jainadharma kI unnati meM alaukika vRddhi avarNanIya thii| zrAvakoM kA utsAha sarAhanIya thaa| bhApazrIne ina tIna varSoM meM 37 AgamoM kI vAcanA tathA 14 prakaraNa vyAkhyAnadvArA pharamAe the / Apane isa varSa kaI zrAvakoM ko dhArmika jJAnAbhyAsa bhI karAyA thaa| pratikramaNa-prakaraNa aura tatvajJAna hI Apake par3hAye hue mukhya viSaya the / phala svarUpa meM 0 0 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ (41) bAja phalodhI ke zrAvaka karmagrantha aura nayacakra sAra jaise dravyAnuyoga ke mahAn pranthoM ke hindI anuvAda kara janatAko sevAmeM rakha cuke haiM phalodhI nagarameM lagAtAra Apako tIna caumAso honese dhArmika sAmAjika kAryoM meM bahuta sudhAra huA / janatAmeM nava cetanyatAkA prAdurbhAva huA jaisalamerakA saMgha, samavasaraNa kI racanA, paThAI mahotsava, svAmivAtsalya, pUjA prabhAvanA aura pustaka pracAra meM zrI saMghane karIbana ru 50000) kA kharcAkara anaMta punyopAjana kiyA thA ina tInoM caturmAsoM kA varNana saMkSipta meM eka kavine isa prakAra kiyA hai| muni zrI jJAnasundarajI ke tIna cAturmAsa phalodhI nagara meM hue / ||dohaa|| arihanta siddha sUri namuM, pAThaka munike pAya / guNiyoM ke guNagAna se. pAtika dUra palAya // 1 // cAla lAvanIkI / zrI jJAnasundara mahArAja bar3e upakArI-bar3e upakArI / meM vandu do kara jor3a jAu~ balihArI / zrI jJAna / Tera / pavAra vaMza se zreSTi gotra kahAyA / vaidya matoM kI padavi rAja se pAyA / navalamalajI pitA rUpAde maataa| vIsalapurameM janma pAye sabasAtA // vijaya dazami seMtIsa sAla sukhakArI // zrI bAna0 // 1 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 42 ) gaja supanAse jo nAma gayavara dIno / sAla caupaname vivAha Apako kIno || ATha varSa laga bhoga saMsAra ke bhogI / phira sthAnakavAsI meM Apa bhaye haiM yogI / saTha sAlameM bhae munipada dhArI // zrI jJAna0 // 2 // bhAgamapara pUrA prema kaNThastha kara rAdhe / tIsa sUtroMpara TebA sabako vAMce // ANI mithyA pantha sumati ghara Aye I tIrthaziyoM ratnavijaya guru pAye / sAla bahattara sundara jJAna ke dhArI || zrI jJAna 0 // 3 // phalodhI comAsoM jodhapurameM bIjo | sUrata guru ke pAsa caumAso tIjo || siddhagirI kI yAtrAko phala lIno / cautho caumAso jAya ghaDiyA kIno || kare jJAna dhyAna abhyAsa sadA hitakArI // zrI jJAna0 // 4 // grAma nagara pura pATaNa vicaraMta Aye | gAjA bAjA se nagare praveza karAye || dhana bhAgya hamAre aise munivara pAye / sAla sItaMtara caumAso yahA~ ThAye // nara nArI milake zrAnanda manAyA bhArI || zrI jJAna0 // 1 // 1 mUla sUtroM kI saMkSipta bhASA. 2 phalodhI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ (43) sUtra bhagavatI vyAkhyAna dvArA pharamAve / vistArapUrvaka artha khUba samajhAve / tapasyAkI lagI hai mar3I acchA raMga varSe / pauSadha paMcaraMgI kara kara zrAvaka harSe / zAsana para pUrA prema unnati bhaarii|| zrI jJAna0 // 6 // donoM paryuSaNa hila mila ke sahu kInA / huvA dharma taNA udyota lAbha bahu lInA / / rupaiye do hajAra jJAnameM aaye| cautIsa hajAra mila pustakeM khUba chapAye / / sArtha kInA nAma jAu~ balihArI // zrI jJAna0 // 7 // karma udita antarAya hamAre aaii| naitroMkI pIDA Apa bahu thI pAi : vaiyoMse thA IlAja bahuta krvaayaa| zrAvaka logoMne bhakti pharja bajAyA / duSTa karma gaye dUra dazA zubha kArI // zrI jJAna0 // 8 // pUraNa bhagavatI vAMcI munivara bhArI / sonA rUpA se pUje nara aru nArI / / gharaghor3A se Agama zikhara cddhaayo| sva-paramata jana jai jaikAra manAyo / madhura dezanA varSe amRta dhArI // zrI jJAna0 // 6 // kAraNa Apake saMgha Agraha bahu kIno / sAla iThantara caumAse yaza lIno / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ (44) uttarAdhyayanajI sUtra vyAkhyAna meM vAMce / varSe vairAga ko raMga zrotA mana rAce // arka tejako dekha uluka dhuMdhakArI // zrI jJAna0 // 10 // jo dharma dveSi aru mada chakiyA the pUrA / jina vANIkA khaDga kiyA cakacUrA / / dharma cakra tapa karake karma zira chede / paMcaraMgI hai tapa pUra karako bhede / svAmivAtsalya pAMca hue sukhakArI / / zrI jJAna0 // 11 // pauSadha kA jhaMDA dhvajA sahita phaharAye / __ vAdI mAnI yaha dekha bahuta zaramAye / / parSaNakA thA ThATha macA ati bhArI / Ae zAna khAte meM rupaye doya hjaarii| tIsa hajAra mila pustakeM chapAI bhArI ||shrii jJAna0 // 12 // svAmivAtsalya do khIcaMda meM kInA / yAtrA pUjAkA lAbha bhavya jana lInA / jJAna dhyAna kara sUtra khUba sunAye / seMtIsa (37 ) Agama sunake AnaMda pAye / kiyA sundara upakAra Apa tapadhArI || zrI jJAna0 // 13 // kaI mattAMdha mila ke vighna dharmameM karate / patthara pheMka AkAza nIce zira dharate / Agrahase vinatI karate haiM naranArI / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 45 ) taba lAbhAlAbhakA kAraNa Apa vicArI / dravya kSetrake jJAtA Apa vicakSaNa bhArI // zrI jJAna 0 // 14 // yAMce hai zrAgamasAra Ananda ati Ave | saMgha caturvidha kA suna kara mana lalacAve / aThThAI mahotsava pUjA khUba bhaNIje / zrI ciMtAmaNi prabhu pAsa zAnti sukha dIje / aMgrejI bAje sAtha prabhu asavArI // zrI jJAna0 / / 15 / / jaisalamera ke saMghameM vighna karatA / jaba laga unake ghara meM kahanA calatA / karI vinatI bhaye muni anurAgI / lagA khUba upadeza vighna gaye bhAgI / saMghakA baniyA ThATha atizaya dhArI // zrI jJAna0 || 16 // zrI ciMtAmaNi pAsa lodarave pAyA / saMgha yAtrA kara Ananda khUba manAyA / pUjA prabhAvanA svAmIvAtsalya kInA / dhanya dhanya saMgha patni lAbha bahutasA lInA ! nagara pravezake mahotsavakI balihArI // zrI jJAna0 // 17 // naranArI mila haiM arjI Ana gujArI / zarIra kAraNase vinatI Apa svIkArI | sAla guNiyAsI caumAso diyo ThAI / vyAkhyAnameM bAMce sUtra bhagavatI mAI | yA~ bar3hatA rahA utsAha dharma hitakArI // zrI jJAna0 // 18 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ (46) milake zrAvaka salAha khUba vicArI / karale mahotsava samavasaraNakI taiyArI / jasavanta sarAyameM sura maMDapa racavAye / the haMDA jhUmara aura jhAr3a laTakAye / zobhA sundara amarapurI anuhArI / / zrI jJAna0 // 19 // tIna gaDhakI racanA khUba bnaaii| jisake Upara thA samavasaraNa dIyA ThAi / caumukhajI the mahArAja jAU~ balihArI / mUlanAyakajI zrI zAMtinAtha sukhakArI / darzana kara kara haraSa sAhu nara nArI || zrI jJAna0 // 20 // hai bar3A mAsa bhAdavakA mahInA bhArI / ___ vada tIjase huvA mahotsava jaarii| peTI tabalA aru Dholaka jhaMjhA bAje / gavaiyoMkI dhvani gaganameM gAje / saMgha caturvidha hai dravya bhAva pUjArI // zrI jJAna0 // 21 // pUjAkA baniyA ThATha ajaba raMga barSe / __sva para mata jana dekhI manameM harSe / prabhu bhakise ve janma saphala kara leve / udAra cittase prabhAvanA nitya deve / gAjA bAjA gahagahATa naubata ghure nyArI | zrI jJAna // 22 // aSTa dravyase thAla bharI bharI lAve / pUjA sAmagrI dekha mana hulasAve / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 47 ) samafast nirmala jyoti jagamaga lAgI / nahIM cale karmoM kA jara jAya saba bhAgI / nava dina nava raMgA ThATha pUjA sukhakArI // zrI jJAna0 ||23|| vada dazama ko svAmivAtsalya bhArI | roat vanI hai nukatIpAka kI taiyArI / svadharmI milake bhojana kara yaza lIno / paryuSaNoM ko uttara pAraNo kIno / bane paryuSaNoM kA utsava ke adhikArI // zrI jJAna0 // 24 // pauSadha pratikramaNase tapa aThThAI hove / pUrva le bhavake karma maila saba dhove / janma mahotsava karake Ananda pAyA / sADhe AThasau rupayA jJAnameM AyA / aba varaghorDekA hAla suno cittadhArI // zrI jJAna0 ||25|| ghure nagArA ghora kumati gaI bhAgI / nizAna dhvajAkI lahara gagana jA lAgI / prabhukI asavArI sire bajAroM Ave / mila naranArIkA vRnda bhakti guna gAve / pI-pI-ThaMDAI maMDalI nyArI nyArI // zrI jJAna0 // 26 // milake pratikramaNa saMvatsarika ThAyA / lakSa caurAsI jIvoMko khamavAyA / svAmivAtsalya zudi sAtamakI taiyArI / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ (58) nukatipAkAdi bhojana vividha prkaarii| . punya pavitra jIme nara aru nArI // zrI jJAna0 // 27 // saMgha caturvidha milake khIcaMda jAve / pUjAkA varSe raMga gavaiyA gAve / prabhu yAtrA karato bhAnanda adhiko Ave / zAsana unnati prabhAvanA de pAve / __svAmivAtsalya jIme sadA sukhakArI || zrI jnyaan0|| 28 // dharma utsAhI vIra puruSa kahavAve / jo uThAve kAma vijaya vaha pAve / jainadharmakA DaMkA jora svaayaa| vighnasaM teSI dekha dekha zaramAyA / jayavanta sadA jina zAsana hai jykaarii|| zrI jnyaan0||29|| kRpA karake tIna caumAsA kInA / . jJAna dhyAnakA lAbha bahuta jana lInA / guNI janoMkA guNa bhavya jana gAve / zubha bhAvoMse gotra tIrthakara pAve / bani rahai zubha dRSTi suno upkaarii| zrI jJAna0 // 30 // saMvat ugaNIse guNiyAsI sukhakArI / kAtika zuda paMcamI budhavAra hai bhaarii| kavi kuzala ima jor3a lAvaNI gAve / phalodhImeM suna zrotA saba hrssaave| . caraNoM meM vandanA hojo vAramvArI // zrI jnyaan0|| 31 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 49 ) dohA- -jayavantA jina zAsane, vicaro guru ujamAla / 33 deza padhAro hamata, kara jor3I kahe kuzAla // " tIna caturmAsa ke digdarzana se vikrama saMvat 1680 kA caturmAsa ( lohAvaTa ) ApazrI kA satrahavA~ caturmAsa isa varSa lohAvaTa grAma meM huA | vyAkhyAna meM Apa usI rocakatA se bhagavatIjI sUtra pharamAte the / zrotAoM ko Apa kA vyAkhyAna bahuta karNapriya lagatA thA / sUnajI kI pUjA arthAt jJAnakhAte meM 18 || muhara tathA 550) rupaye rokar3e saba milAkara 1000) rupaye se pUjA huI thI / varaghor3A baDe hI samAroha se caDhAyA gayA thA / isameM phalodhI ke logoMne bhI acchA bhAga liyA thA. Apane isa caturmAsa meM do saMsthAe~ sthApita kiiN| eka to jaina navayuvaka mitra maNDala tathA dUsarI zrI sukhasAgara jJAna pracAraka sabhA | vartamAna yuga sabhA kA yuga hai / jisa jAti yA samAja ke vyaktiyoM kA saMgaThana nahIM hai ve saMsAra kI unnati kI sarapaTa daur3a meM sadA se pochI rahI haiM / ataeva jaina samAja meM aisI aneka saMsthAoM kI nitAnta AvazyaktA hai jinameM yuvaka aura bAlaka prathita hokara samAja sudhAra ke punIta kArya meM kamara kasa kara laggA lagA deM / Apa sAtha hI sAtha zrAvakoM ko dhArmika jJAna bhI sikhAyA karate the | Apa ke sadupadeza se, bhadde DhaMga se honevAle hAsyAspada Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ (50) jImanavAroM meM bhI Avazyaka parivartana hue / jaba se hamAre munirAjoM kA dhyAna samAja kI purAnI hAniprada ruDhiyoM ko tuDavAne kI ora gayA hai hamAre samAja meM jAgRti ke cihna prakaTa ho rahe haiN| pratyeka sthAnapara kucha na kucha Andolana isI prakAra ke prArambha hue haiN| lohAvaTa nagarameM isa kArya kI nIMba sarva prathama ApahIne DAlI / jise samAja ke hajAroM rUpaye prativarSa vyartha kharca ho rahA the vaha ruka gye| isa varSa ye pustakeM prakAzita huii| 5000 dravyAnuyoga dvitIya pravezikA / 1000 zIghrabodha bhAga 1 dUsarIvAra / 1000 , , 2 , 1000 , ".3 " 1000 , 4 , 1000 , 5 , 1000 guNAnurAga kulaka hindI bhASAntara 5000 paMca pratikramaNa vidhisahita / 1000 mahAsatI sura sundarI / ( kathA ) 1000 muni nAmamAlA / ( kavitA ) 1000 stavana saMgraha bhAga 4 thaa| 1000 vivAha cUlikA kI samAlocanA / 1000 cha karma grantha kA hindI anuvAda / 21000 saba prtieN| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ (51) isa caumAse meM zrI saMgha kI ora se karabina ru. 9000) sukRta kArya meM vyaya hue| guru guNa vrnnn| guru -- jJAna ' nagInA / Acho dIpAyo mArga jaina ko / zahara phalodhI se Apa padhAre / lohANA nagara majhAra // zrI saMgha mila mahotsava kiino| varatyA jai jai kAra ho |gu0 // 1 // cirakAla se thI abhilASA / pUraNa kI guru Aja // sUtra bhagavatI vace vyAkhyAnameM / suNa harSe sakala samAja ho |gu0||2|| jaina navayuvaka mitra maNDala aru / sukhasAgara jJAna pracAra / / saMsthA sthApi kiyA sudhArA / huA bahuta upakAra ho ||gu0 // 3 // vIsahajAra pustakeM chapAI / kiyA jJAna paracAra // nyAti jAti kaI sudhArA / kahate na Ave pAra ho |gu0 // 4 // jJAnapracAra samAja sudhAraNa / kamara kasI gururAja // yathA nAma tathA guNa Apa ke / guNagAve 'yuvaka' samAja ho |gu0||5|| lohAvaTa se vihAra kara ApazrI palI pdhaare| lohAvaTa zrI saMgha tathA maNDalake sabhAsada yahA~ taka sAtha the| palI meM zrImAn chogamalajI kocarane svAmIvAtsalya bhI kiyA thaa| bhaMDArI candanacandrajI tathA vaidya muhatA vadanamalajI ke sAtha Apa khIMvasara hokara nAgora padhAre / vikrama saMvat 1981 kI cAturmAsa (naagor)| ApazrI kA aThArahavA~ cAturmAsa nAgora meM huaa| Apa byA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ (52) khyAna meM zrI bhagavatIjI sUtra sunAte the| jisakA mahotsava varaghor3A pUjA bar3e hI samAroha se huaa| bhApake vyAkhyAna meM zrotAoM kI sadA bhIr3a lagI rahatI thii| Apake upadezake phalasvarUpa yahA~ tIna mahatvapUrNa kAryArambha hue| eka to zrI vIra maNDala kI sthApanA huI tathA zrAvakoMne utsAhita hokara bar3e parizrama se samavaraNakI divya racanA karavAI / isa avasara para aThAI mahotsava tathA zAntisnAtra pUjA kA kArya dekhate hI banatA thA / tIsarA kArya bhI kama mahatva kA nahIM thaa| Apake upadeza se mandirajI ke Upara zikhara banavAne kA kArya zrAvakoM se prArambha karavAyA gayA thaa| isa cAturmAsameM zrI saMghakI ora se karIbana ru. 17000) zubha kAryoM meM vyaya kiye gaye the| nimna likhita pustakeM bhI prakAzita huI1000 zIghrabodha bhAga 6 dUsarI vAra / 1000 , , 7 , ,, / , , 8 , / 0 w w w S dz dd & zy ' dd - 1000 , ,10 ,, ,, / 5000 kula pA~ca sahasra pratie~ / eka hI jildameM Apane eka nibandha likha kara loDhA umarAvamalajI dvArA phalodhI pArzvanAtha svAmI ke mele para ekatrita hue zrI saMgha ke pAsa bhejA / jisakA tatkAla prabhAva pdd'aa| usI lekha ke phalasvarUpa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ (53) " zrI mAravAr3a tIrtha prabaMdhakAriNI kameTI" sthApita huii| jisakI dekharekha meM mAravADa ke 78 mandiroM kA nirIkSaNa humA tathA ta. sambandhI riporTa Adi bhI taiyAra huii| kintu kArya kartAoM ke abhAva se kArya ruka gayA anyathA Aja mAravAr3a ke tIrthokI socanIya dazA kadApi dRSTigocara nahIM hotii| isa varSa Apane aThThama 3 chaTha 7 tathA phuTakala tapasyA bhI kI thii| ___ isa cAturmAsakA varNana karatA huA mahAtmA bAlacandane eka kavitA banAi thI vahabando jJAnasundara mahArAja / samosaraNa racAne vAle / Tera / nagara nagInA bhArI / haiM zahara bar3A guljaarii| jaina mandiroMkI chabI nyArI / bhavodadhi pAra lagAnevAle / vaM. / / guru jJAnasundara upakArI / kaI tAra diye nara naarii| zubha bhAgya dazA hmaarii| dharmakI nAva tirAnevAle |v|2| sAla ikyAsI hai khAsA / huA nagIne zahara caumAsA / saphala huI saMgha kI AzA / dharmakA jhaMDA phaharAnevAle / vN.| 3 / sUtra bhagavatIjI pharamAve / zrotA suNa ke Ananda paave| ye to janma saphala banAve / amRta rasa varasAnevAle / . / 4 / pUjA prabhAvanA huI bhArI / tapa tapasyA kI balihArI / svAmivAtsalya hai sukhkaarii| dharmoprati karAnevAle / / 5 / mandira causaTajI kA bhArI / banI hai samavasaraNa kI tayyArI / hAMDI kAMca jhUmara hai nyArI / svarga se vAda vadAne vAle / vaM. 1 6 / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ (54) maNDapa phulavAdIse chAyA | chavi ko dekha mana llcaayaa| pradikSaNA de de Ananda pAyA / bhavakI pherI miTAnevAle / vaM. 7 mUla nAyaka bhagavAn / virAje zAMti sudhArasa pAna / pUjA gAve milAve tAna / bhavajala pAra lagAnevAle / vaM. / 8 / nitya naI aMgI racAve / darzana kara pApa haTAve / naranArI mila guNa gAve / samakita guNa pragaTAnevAle / vaM. / 6 / sva paramata jana bahu bhAve / duniyA~ mandira meM na samAve / naubata vAjA dhUma macAve / karmoM ko mAra lagAnebAle / vN.| 10 / saMghameM ho rahA jaya jayakAra | guNoMse gagana kare guMjAra / yAtri bhAve loga apaar| mahAtmA " lAla" kahAnevAle / vN.|11| cAturmAsa ke pazcAt vihAra kara Apa mUMDavA ho kara kucere padhAre / vahA~para nyAti sambandhI jImanavAroM meM eka dina pahale bhojana taiyAra kara liyA jAtA thA tathA dUsare dina bAsI bhojana kAma meM lAyA jAtA thaa| yaha rivAja Apane dUra karavAyA / pAThazAlA ke viSaya meM bhI khAsI carcA calI thii| khajavAne jaba zrApa padhAre to upadeza ke phalasvarUpa jaina jJAnodaya pAThazAlA tathA jaina mitra maNDala kI sthApanA huii| vahA~ se Apa rUNa padhAre / yahA~ zrI jJAna prakAzaka maNDala kI sthApanA huii| vahA~ se jaba Apa phalodhI tIrthapara yAtrArtha padhAre to mAravAr3a tIrtha prabandhakAriNI kameTI kI baiThaka huI thI aura usa kArya meM ThIka saphalatA bhI milI thii| jaba Apa kucere ke bhAvakoM ke Agraha karane para vahA~ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ padhAre the to zrI jJAnavRddhi jaina pAThazAlA tathA zrImahAvIra maNDala kI sthApanA huI thI / punaH khajavAne, rUNa aura phalodhI hote hue mer3ate meM zrImAna sva. bahAduramalajI gadhaiyA ke anurodha se Apane vahA~ sArvajanika lekacara diyA thA, jo sAragarbhita tathA sAmayika thA / punaH Apa phalodhI pdhaare| vikrama saMvat 1982 kA cAturmAsa ( phalodhI ) / ApazrI kA unnIsavA~ cAturmAsa mer3atA roDa phalodhI tIrthapara dvamA / isa varSa se carita nAyaka kA dhyAna itihAsa kI ora vizeSa prAkarSita humaa| Apa kA vicAra "jaina jAti mahodaya" nAmaka bar3e graMtha ko grathita karane kA huaa| ataeva Apane isI varSa se sAmagrI juTAne ke liye vizeSa prayatna prArambha karadiyA / isI dinase pratidina ApazrI aitihAsika anusandhAna meM vyasta rahate haiN| Apane khajavAnA, nAgora, bIkAnera aura phalodhI ke prAcIna jJAna bhaMDAroM ki sAmagrI ko dekhA / jo jo sAmagrI Apa ko dRSTigocara huI Apane noTa krlii| vahI sAmagrI silasilevAra jaina jAti mahodaya prathama khaNDa ke rUpa meM pAThakoM ke sAmane rakhI gaI hai / mahArAjazrIne aitihAsika khoja prArambha kara ke hamArI samAjapara asIma upakAra kiyA hai| isa varSa nimnalikhita sAhitya prakAzita huA-- 1000 dAnavIra jhagaDUzAhA ( kavitta ) / 1000 zubha muhUrta zakunAvalI / 100. naupada anupUrvI / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ . (56) 1000 nitya smaraNa pAThamAlA / 1000 bhASaNa saMgraha prathama bhAga / 1000 bhASaNa saMgraha dUsarA bhAga / 1000 stavana saMgraha cauthA bhAga / dUsarIbAra / 7000 kula sAta hajAra pratie~ / sthAnakavAsI sAdhu motIlAlajI ko jaina dIkSA dekara unakA nAma motIsundara rakkhA gayA thaa| payUSaNa parva meM yahA~ nAgora, khajavAnA, rUNa aura kucere Adi ke kaI zrAvaka zrAe the / pATha dina pUjA prabhAvanA svAmIvAtsalya Adi dhArmika kRtyoM kA silasilA jArI rahA / usa samaya kI bhAmadanI se prApazrI ke cAturmAsa ke smaraNArtha cAMdI kA kalaza zrI bhaNDAra meM arpaNa kiyA gayA thA / phalodhI se vihArakara Apa rUNa, khajavAnA, mer3atA phalodhI, pIsAgana padhAre vahA~ bahuta se bhavyoMko vAsakSepapUrvaka samakitAdi kI prApti karAI tathA zrI ratnodaya jJAna pustakAlaya kI sthApanA karavAI vahA~ se mApa zrI ajamera pdhaare| rAste meM aneka zrAvakoM kI zraddhA sudhArakara unheM mUrtipUjaka bnaayaa| aitihAsika khoja ke sambandha meM prApazrI rAya bahAdura paM. gaurIzaMkarajI bhojhA se mile / Avazyaka vArtAlApa bahuta samaya taka huii| phira jeThANA kI ora vihArakara kaI zrAvakoM ko Apane mUrtipUjaka banAyA / puna: pIsAMgana, govindagaDha, kuDakI hokara kaikIna padhAre / vahA~ upadeza de zrApazrIne devadravya kI ThIka vyavasthA karavAI / phira prApazrI kAlU, balUndA, jetAraNa, khArIyA, ho bIlADe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ padhAre / yahA~ aThAI mahotsava tathA khArIyA meM varaghor3A Adi kA apUrva ThATha huA / kaI zrAvaka saMvegI hue / bIlAr3A meM sthAnakavAsiyoM ko praznottara meM parAjita karate hue siMghavIjI nathamalajI ko mUrtipUjaka zrAvaka banAyA / bAda kAparaDA kI yAtrA kA lAbha lekara Apa zrI pIpAr3a padhAre / vikrama saMvat 1983 kA cAturmAsa (pIpAr3a ) / caritranAyakajI kA bIsavA~ cAturmAsa pIpAr3a meM bar3e samAroha sahita huA / byAkhyAna meM bhApa pUjA prabhAvanA varaghor3Adi mahAmahotsavapUrvaka zrI bhagavatIjI sUtra isa DhaMga se sunAte the ki sarva pariSada prAnandamagna ho jAtI thii| zrotAoM ke manapara vyAkhyAna kA pUga prabhAva par3atA thA kyoMki zrApa kI vivecana zakti bar3hI car3hI hai / una kI sadA yahI abhilASA banI rahatI thI ki zrApazrI bhavichanna rupa se dhAga pravAha prabhu dezanA kA amRta prAsvAdita kagate raheM / vaktRtva kalA meM zrApa parama pravINa evaM dakSa haiM | zrApa kI camatkArapUrNa vAgdhArAaiM zrotA ko Azcaryacakita kara detI hai / isa varSa meM Apane telA 1 tathA chaTha 3 ke atirikta kaI upavAsa kiye the / Apa ke upadeza ke phalasvarUpa pIpADa meM tIna saMsthAeM sthApita huI (1) jaina mitra maNDala / (2) jJAnodaya lAibrerI tathA (3) jaina zvetAmbara sabhA / ina tInoM ko sthApita karAkara Apane sthAnIya jaina samAja ke zarIra meM saMjIvanI zakti phUMka dii| ina tInoM sabhAoM dvArA janatA meM acchI jAgRti dRSTigocara hotI thii| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ (58) aisA koI varSa nahIM vItatA ki ApazrI kI banAI huI kucha pustake prakAzita nahIM hotI hoN| aisA kyoM na ho ! jaba ki zrApazrI kI utkaTa abhiruci sAhitya pracAra kI ora hai| isa varSa ye pustakeM prakAzita huI : 1000 jaina jAti nirNaya prathamA dvitIyAGka / 1000 pazca pratikramaNa sUtra / 1000 stabana saMgraha caturtha bhAga-tRtIya vAra / 3000 tIna sahastra prtiaiN| pIpADa se vihArakara Apa kAparaDAjI kI yAtrA kara vIsalapura padhAre / yahA~ para zrApa ke upadeza se jaina zvetAmbara pustakAlaya kI sthApanA huii| zAntisnAtra pUjApUrvaka mandirajI kI zrAzAtanA mITAi gai thii| phira zrApa pAlAsanI, kApADA aura bIlADA padhAre yahA~para caitra kRSNa 3 ko sthAnaka0 sAdhu gambhIramalajI ko jaina dIkSA de unakA nAma guNasundarajI rkkhaa| vahA~ se pipAr3a pdhaare| yahA~ zroliyoM kA aThThAi mahotsava bar3a hI dhAmadhUma se hushraa| tatpazcAt zrApa pratiSThA ke suavasara para vagar3I padhAre bAda sIyATa sojata khAriyA hote hue bIlAr3e padhAre / vikrama saMvat 1984 kA cAturmAsa (biilaadd'aa)| ApazrI kA ikkIsavA~ cAturmAsa bIlAr3e huaa| bIlAde ke zrAvakoM kI abhilASA kaI muddatoM bAda aba pUrNa huI / unheM bhApa jese tatvavettA, pragADha paNDita evaM aitihAsika anusandhAna, va upadezaka upalabdha huA yaha una ke liye parama ahobhAgya kI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 59 ) bAta thI / vyAkhyAna meM Apa pUjA prabhAvanA varaghor3Adi mahAmahotsavapUrvaka sUtrazrI bhagavatIjI sunAte the / pratyeka zrotA saMtoSita thA Apa kI madhura vANIne saba ke hRdaya meM sahaja hI sthAna pAliyA thA | vyAkhyAna pariSada meM pUrA jamaghaTa hotA thA / Apa dRSTAMta tathA Reference pramANa Adi kI praNAlI se upadeza de kara jana mana ko moha lete the / vyAkhyAna kA prabhAva bhI kucha kama nahIM par3atA thA / jainettara logoMpara bhI kAphI prabhAva par3atA thA / jJAnAbhyAsa, aitihAsika khoja, pustakoM ke sampAdana tathA lekhana ke atirikta Apane aTTama 1, TTa 2 tathA kaI upavAsa bhI isa cAturmAsa meM kiye / sAtha sAtha graMtha prakAzana kA kArya bhI jArI thA / isa varSa nimnalikhita pustakeM prakAzita huI / 1000 dharmavIra jinadatta seTha / 1000 mukhavastrikA nirNaya nirIkSaNa | 1000 prAcIna chandAvalI bhAga prathama | 3000 kula tIna sahasra pustakeM | balAr3A se vihAra kara Apa khArIyA, kAlonA, bIlAvasa pAlI, guMdoja, barakAraNA padhAra kara vidyApremI AcArya zrIvijayabalabhasUrijI ke darzana aura tIrthayAtrA kI bAda rAnI sTezana, nADola, nAralAI, desUrI, ghANerAva, sAdar3I, rANakapura aura bhAnapurA hote hue Apa zrI udayapura padhAre / vahA~ Apa kA svAgata bar3e samAroha sAtha huaa| vahA~ kI janatA meM Apa ke tIna sArvajanika Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ (60) vyAkhyAna hue / udayapura se mApazrI kezariyAnAthajI kI yAtrArtha padhAre / punaH udayapura padhArane para ApazrI ke cAra vyAkhyAna hue / udayapura zrIsaMgha kI icchA thI ki Apa cAturmAsa vahA~ kareM para muni guNasundarajI kI asvasthatA ke kAraNa Apa vahA~ adhika nahIM Thahara ske| ata: vApasa sAyarA padhAre Apa ke vahA~ jAhira vyAkhyAna hue aura vahA~ jaina lAyabrerI kI sthApanA bhI huii| vahA~ se bhAnapurA ho sAdar3I, muMDAre, lAThADe, lunAvA, sevADI, aura ho bIjApura vIsalapura padhAre / vahA~ aThAI mahotsava zAMtisnAtra tathA do mUrtiyoM kI pratiSThA huii| sthAnanakavAsi jIvanalAla ko jaina dIkSA de una kA nAma Apane jinasundara rakkhA / phira zivagaMja, sumerapura, peravA, aura bAlI ho Apa sAdar3I padhAre / vikrama saMvat 1985 kA cAturmAsa (sAdar3I maarvaadd')| bhApazrI kA bAIsavA~ cAturmAsa bar3e samAroha se sAdar3I mAravAr3a meM huA / vyAkhyAna meM zrApa pUjA prabhAvanA varaghor3A Adi bar3e hI mahotsava ke sAtha prAraMbha kiyA huvA zrI bhagavatIjI sUtra aisI manohara bhASA meM pharamAte the ki vyAkhyAna bhavana meM zrotAoM kA samAnA kaThina hotA thaa| aise bhIr3a bhare bhavana meM bhagavatIjI ke upadeza se jina kaI bhavya jIvoMne lAbha liyA thA ve vAstava meM bar3e bhAgyazAlI the / ApakI dezanA sunane se midhyAtviyA~ ke mana ke saMdeha sadA ke liye dUra ho jAte haiN| bhApa ke prakhara pratApa tathA vidvatA ke Age mithyAtvI hAra mAnate haiN| isa varSa Apane tapasyA meM chaTha 1 tathA kucha phuTakala upavAsa kiye the| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ (61) munizrI kA prayatna sadA pustakeM likhane kA rahatA hai aura isa prakAra sAhitya ko sulabha aura sugama karane kA zreya jo ApazrIko prApta huA hai vaha dhyAna dene yogya hai / isa ke liye hamArA jaina samAja vizeSa kara mAravAr3I samAja munizrI kA ciraRNI rahegA / isa varSa nimna likhita pustakeM prakAzita huii| 1000 eka prasiddhavaktA kI taskaravRtti kA namUnA / 1000 goDavAr3a ke mUrtipUjaka aura sAdar3I ke luMkoM kA 350 varSakA itihAsa / 1000 osavAla jAti samaya nirNaya | 1000 jaina jAtiyA~ kA sacitra itihAsa / 2000 zubha muhUrta tathA pazcoM kI pUjA / dUsarIvAra 1000 nirAkAra nirIkSaNa / 1000 prAcIna chanda guNAvalI bhAga dvitIya / __ zrI saMgha meM eka sAdhAraNa vAta para tanAjA ho gayA thA jo ru 501) devadravya ke viSaya meM thA para Apane aisA insApha diyA ki donoM pakSa meM zAnti sthApana ho gaI tathA "jaina jAti mahodaya" nAmaka graMtha ke prakAzana ke liye zrAvakoM kI ora se lagabhaga 3600) ke candA huaa| sAdar3I se vihAra kara dhANerAva, desUrI, nADalAI, nADola varakANA, rAnI sTezana, dhaNI aura khuDAlA ho ApazrI bAlI padhAre yahA~ se Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) 1000 osavAloM kA padyamaya ivihAsa / 1000 samavasaraNa prakaraNa / kUla 2000 pratie prakAzita huI tathA zrAvakoMne utsAha se samavasaraNa kI racanA meM karIbana pA~ca sahasra rupaye kharca kiye / punaH ApazrI rAnI sTezana varakANA aura bAlI hokara lunAve padhAre / vikrama saMvat 1986 kA cAturmAsa ( lunaavaa)| Apa zrI kA teIsavA~ cAturmAsa lunAvA meM hai| ApazrI kI vANI dvArA pIyUSa varSA bar3e Ananda se barasa rahI hai / vAk sudhA kA nirmala zrota pravAhita hotA huA zrotAoM ke saMdigdha ko dUra bhagA rahA hai / bhApazrI vyAkhpAna meM zrI bhagavatIjI sUtra isa DhaMga se sunAte haiM ki vyAkhyAna zravaNa ke hita janatA ThaThTha lagajAtA hai / yaha anupama dRzya dekhe hI bana AtA hai| zrI bhagavatIjI kI pUjA meM jJAna khAte meM ru. 850) ATha sau pacAsa rupaye ekatrita hue haiN| zrAvakoM ke mana meM khUba dhArmika prema hai| ve dhArmika kRtyoM meM hI apanA adhikAMza samaya bitAte haiM / jisa aitihAsika khoja ke AdhAra para Apa pichale kaI varSoM se * jaina jAti mahodaya ' graMthakI racanA kara rahe the usakA prathama khaNDa isI varSa pUrA huA hai / saba milAkara isa bAra ye pustakeM prakAzita huii| 1000 prAcIna guNa chandAvalI bhAga tIsarA / 1000 , , , bhAga cauthA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ " 1000 (63) 2000 do vidyArthiyoM kA saMvAda / 1000 triyoM kI svataMtratA yA arddha bhArata ( Half India) / 1000 nayacakrasAra hindI anuvAda / 1000 bAlI ke phaisale / 100. jainajAti mahodaya prakaraNa 1 lA / " 2raa| , 3 / / , 4 thaa| " 5 vaaN| 1000 , 6 tthaa| 1000 stavana saMgraha bhAga 5 vA~ / 13000 teraha sahasra prtieN| ApazrIke upadeza se yahA~ eka kanyApAThazAlA sthApita huI hai jisa meM kaI kanyAe~ zikSA prApta kara rahI haiN| zrI zAntipracAra maNDala kA bhI punarUddhAra huA isa prakAra kI saMsthA kI isa gA~va meM nitAnta bhAvazyaktA thI so ApazrI hI ke prayatna se pUrI huI hai| pustaka pracAra phaNDa meM rU. 2000) kI zrI saMghakI ora se sahAyatA milI hamArI aashaaeN| pAThakoMne uparokta adhyAyoM ko par3hakara jAna liyA hogA ki muni mahArAja zrI jJAnasundarajI kitane parizramI tathA jJAnI haiN| yadyapi pApanI ke guNoM kA vistRta digdarzana karAnA isa prakAra ke saMkSipta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 64 ) paricaya meM asambhava hai tathApi AzA hai pAThaka abhI itane meM hI saMtoSa karaleMge / yadi avasara huA to vistRta rUpa meM Apake jIvana kI ghaTanAe~ Apake sammukha rakhane kA dUsarA prayatna kiyA 1 jAyagA / uparAkta graMthoM ko anavarata parizrama se taiyAra kara hamAre sAmane rakhane kA jo kArya ApazrIne kiyA hai vaha vAstava meM asAdhAraNa hai / isa ke liye hama hI kyA sArA jaina samAja ApakA ciraRNI rahegA hama ko ApazrI se bar3I bar3I AzAe~ haiM / anta meM hama yaha cAhate haiM ki ApakI asIma zakti se hameM jaina samAja kI unnati karane meM bahuta sahAyatA mile / hamAre durbala hRdaya Apa se nisvArtha aura nirapekSa ho jAveM / ApazrI isI prakAra hamAre sAmane jJAna prApta karane ke sAdhana juTAte raheM tAki hama apane Apako yathArtha pahicAna le tathA tadanusAra kArya kreN| hameM Apa se sadA aisA upadeza milatA rahe ki hama apanA parAyA bhUla kara niraMtara vizva sevA meM nimagna raheM / Apa dIrghAyu hoM tAki aneka bhavya prANI apanI vAsanA kI ajeya durgamAlA kA Apake upadeza se kSaNabhara meM dhvasta kara DAleM / hameM gaurava hai ki aise mahA puruSa kA janma hamAre marudhara huA hai - hamArI hArdika abhyarthanA hai ki sadA isI prakAra Apa dvArA hamAre samAja kI nirantara bhalAI hotI rahe / prAnta meM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ (15) hama bhUle bhaTake prazikSita zAna meM pichar3e hue mAdharavAsiyoM ke liye Apa hI patha pradarzaka evaM hamAre sarvasva pradIpagRha haiM / hamAre kSaNabhAra jIvana ke pratyekAMza meM prApazrI kA mukha mukha paramAnanda dAyaka divya sandeza sunAtA rahe / bhavadIya caraNAkiGkararAjasthAna suMdara sAhitya nAtha modI jaina, nirIkSaka TIcarsa TreniGga skuul-jodhpur| sadana " Lives of great men all remind us We can make our lives sublime; And, departing, leave behind us Footprints on the sands of time. " LONG FELLOW " jIvana carita mahA-puruSoM ke, hameM zikSaNA dete haiN| hama bhI apanA apanA jIvana, svaccha ramya kara sakate haiN|" " hameM cAhiye hama bhI apane, banA jAya~ pada-cihna lalAma / isa bhUmI kI retI para jo, vyakta par3e AveM kucha kAma ||" " dekha dekha jina ko utsAhita, hoM puni ve mAnava matiSara / jina kI naSTa huI ho naukA, caTTAnoM se TakarAkara // " " lAkha lAkha saMkaTa sahakara bhI, phira bhI sAhasa bAMdhe ve / bAkara mArga mArga para apanA, 'giridhara' kAraja sAdhe ve // " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) ApazrI kI prakAzita pustakoMkI suucii| saMkhyA. pustaka kA nAma. prAvRtti kula saMkhyA. mUlya. 25000 2000 8000 .. 0 w s 0 . m 0 0 1000 2000 1000 6000 pratimA chattIsI gayavara vilAsa dAnachattIsI anukampAchattIsI praznamAlA stavanasaMgraha bhAga 1 lA vettIsa bolasaMgraha dAdAsAhibakI pUjA carcA kA pablika noTiza devaguruvandanamAlA stavanasaMgraha bhAga dUsarA liMganirNaya bahattarI stavanasaMgraha bhAga 3rA siddhapratimA muktAvalI battIsasUtra darpaNa jaina niyamAvalI caurAsI bhAzAtanA | haMke para coTa Agama nirNaya prathAmAMka caityavandanAdi 3000 3000 sy 3.00 0 0 2000 amUlya 2. 1000 2000 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. . . 20.. . jinastuti subodhaniyamAvalI jainadIkSA prabhupUjA vyAkhyAvilAsa bhAga 1 lA zIghrabodha bhAga 1 lA zIghrabodha bhAga 2rA zIghrabodha bhAga 3 rA zIghrabodha bhAga 4 thA zIghrabodha bhAga 5 vAM sukhavipAka mUlamantra pATha zIghrabodha bhAga 6 ThA zIghrabodha bhAga 7 vAM dazavakAlika mUla sUtra mejharanAmA tIna nirnAmaka lekhoM kA uttara oziyoM jJAnabhaMDAra kI lisTa zIghrabodha bhAga 8 vAM zIghrabodha bhAga 9 vAM nandIsUkSa mukhapATha tIrthayAtrAstAna zIghrabodha bhAga 1. vo ame sAdhu zA mATe yA! vinatI zataka ses: E8488 . 1 A . . 20.. sarianurname nhance +---- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45 46 47 - 49 5. 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 61 (2 66 67 (68) dravyAnuyoga prathama pravezikA zIghrabodha bhAga 11 va zIghrabodha bhAga 12 vAM zIghrabodha bhAga 13 vAM zIghrabodha bhAga 14 vAM mAnandaghana cauvIsI zIghrabodha bhAga 15 vAM zIghrabodha bhAga 16 vAM zIghrabodha bhAga 17 vAM aaranIsI sArtha vyAkhyAvilAsa bhAga 2 rA vyAkhyAvilAsa bhAga 3 rA vyAkhyAvilAsa bhAga 4 thA svAdhyAya mu~halI saMgraha bhAga 1 kA rAidevasi pratikramaNa upakezagaccha laghupaTAvalI zIghrabodha bhAga 18 va zIghrabodha bhAga 19 vAM zIghrabodha bhAga 20 va zIghrabodha bhAga 21 va varNamAlA zIghrabodha bhAga 22 vAM zIghrabodha bhAga 23 ba zIghrabodha bhAga 14 va Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 1 1 1 1 5000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 9000 1000 1000 9000 z 1000 1000 1000 amUlya aaaaaak amUlya cha bhAgoM ke 64) riri www.umaragyanbhandar.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ . 2... - - 10 zIghrabodha bhAga 25 vAM tInacaturmAsa kA digdarzana hitazikSAnottara vivAhacUlikA kI samAlocanA staknasaMgraha bhAga 4 thA sUcIpatra mahAsatI surasundarI kathA paMcapratikramaNa vidhisahita muni nAmamAlA stavana cha karmagrantha hindI bhAvAntara dAnavIra jhagaDUzAhA zubhamuhUrta zakunAvalI jaina jAtinirNaya prathamAMka jaina jAtinirNaya dvitIyAMka paMcapratikramaNa mUlasUtra prAcIna chanda guNAvalI bhAga 1 lA dharmavIra seTha jinadatta kI kathA jaina jAtiyoM kA itihAsa pracitra bosavAla jAti samaya nirNaya mukhavatrikA-nirIkSaNa nirAkAra nirIkSaNa do vidyArthiyoM kA saMvAda prAcIna chanda guNAvalI bhAga 2rA 95 / eka prasiddha vaktAkI taskaravRtti / 31 - 5 1000 1. . . - 6 1 1. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 9 . - - - - (0) | dhUrtapaMco kI krAntikArI pUjA osavAla jAti kA padyamaya itihAsa nayavaka sAra hindI bhASAMtara strI svataMtratA aura pazcimameM vyabhi cAra lIlA yA arddha bhArata (Half India ) stakna saMgraha bhAga 5vA samavasaraNa prakaraNa hindI bhanu. goDavAr3a ke mUrtipUjaka aura laMkA bAlIke phesale prAcIna chanda guNAvalI bhAga 3rA prAcIna chanda guNaklI bhAga 4 thA jainajAti mahodaya pra.1 lA jainajAti mahodaya pra. 2 rA / mainajAti mahodaya pra.3rA / jainajAti mahodaya pra. 4 thA jainajAti mahodaya pra.5vA jainajAtiya mahodaya pra. 6tthaa| / - - 5.8 -"- - 1 . x 105 1000 1.6 104 108 - - 223500 - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ (71) mApazrI ke sadUupadeza se sthApita saMsthAe / saMsthAoM ke nAma. sthAna. saMvat " 1677 jaina boDIga moziyoMtIrtha | jaina pAThazAlA phalodhI 1972 zrI ratnaprabhAkara jJAnapuSpamAlA J1972 zrI jaina lAyabrerI 1973 | zrI ratnaprabhAkara jJAnapuSpamAlA zroziyoMtIrtha zrI ratnaprabhAkara jJAnabhaNDAra | zrI kakkakAnti lAyabrerI 1976 8 zrI jaina navayuvaka premamaNDala phalodhI | zrI ratnaprabhAkara prema pustakAlaya 1979 zrI jaina navayuvaka mitramaNDala lohAvaTa 1980 zrI sukhasAgara jJAnapracAraka sabhA 1980 | zrI vIra maNDala nAgora 1981 ! zrI mAravAr3a tIrtha prabandhakAriNI kameTI / phalodhItIrtha 1981 zrI jJAnaprakAzaka maNDala 1981 zrI jJAnavRddhi jaina vidyAlaya kucerA 1981 zrI mahAvIra mitramaNDala 1981 | zrI jJAnodaya jaina pAThazAlA khajavANA 1981 15 | zrI jaina mitramaNDala 1981 jAnapustakAlaya pIsAMgaNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 72) bolAr3A 1981 1981 pIpAr3a 1983 1983 20 | zrI jaina pAThazAlA zrI jJAnaprakAzaka mitramaNDala zrI jaina mitramaNDala zrI jJAnodaya jaina lAyabrerI zrI jaina zvetAmbara sabhA zrI jaina lAyabrerI zrI jaina zvetAmbara mitramaNDala zrI jaina zvetAmbara jJAna lAyabrerI zrI jaina kanyAzAlA | zrI jaina kanyAzAlA vIsalapura khAriyA 1984 | sAyarA (mevAr3a) 1984 sAdar3I luNAvA 1985 198 jJAnaprakAzaka maNDala rUNase prakAzita pustkeN| , mASaNa saMgraha bhAga 1 lA ) | 4 nityasmaraNa pAThamAlA / ) 2 bhASaNa saMgraha bhAga 2 rA ) 5 guNAnukulaka ( lohAvaTase) ) 3 naupadAnupUrvi .) | 6 dravyAnuyoga dvi0 praveza (,) ) pustakeM milaneke pate- zrI ratnaprabhAkara jJAnapuSpamAlA, po0 phalodhI (mAravAr3a) __ yA mainejara rAjasthAna sundara sAhitya sadana-jodhapura. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com