Book Title: Muktanand Santvani 26
Author(s): Jamnadas J Halatwala
Publisher: Navjivan Prakashan Mandir Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005998/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtavANI graMthAvali 2) svAmI mukatAnaMda Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAmI muktAnaMda (Swami Muktananda) lekhaka-saMkalana zrI jamanAdAsa ja. halAdavAlA (surata) navajIvana prakAzana maMdira amadAvAda-380014 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A graMthAvalinAM 28 pustakonI kiMmata rU.300 thAya che. graMthAvalino saMpuTa kharIdanArane te rU. ra00nA rAhata dare ApavAmAM Avaze. prAptisthAna (1) navajIvana prakAzana maMdira gUjarAta vidyApIThanI pAchaLa, po. navajIvana, amadAvAda-14 (2) navajIvana TrasTa (zAkhA), 130, zAmaLadAsa gAMdhI mArga, muMbaI - 400 002 (3) divya jIvana saMgha zivAnaMda Azrama, jodhapura TekarI, zivAnaMda mArga, amadAvAda -15 (4) divya jIvana saMgha zivAnaMda bhavana, rAmajI maMdiranI poLa, sarakArI presa sAme, AnaMdapurA, vaDodarA-390 001 (5) divya jIvana saMgha, zizuvihAra, bhAvanagara - 364 001 (6) divya jIvana saMdha, mohana oNpTiziyana, AjhAda coka, valasADa-396 001 nava rUpiyA (c) gujarAta divya jIvana saMgha trIjI AvRtti, prata 3,000, jUna 1999 punarmudraNa, prata 3,000, oNkTobara 2006 kula prata : 6,000 ISBN 81-7229-237-6 (set) mudraka ane prakAzaka jitendra ThAkorabhAI desAI navajIvana mudraNAlaya, amadAvAda-380 014 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana navajIvana ane divya jIvana saMghanA saMyukta upakrame 'saMtavANI saMdhAvali'no 28 pustikAono A saMpuTa vAcakonA hAthamAM mUkatAM AnaMda thAya che. sarvadharmasamabhAvanA uddezane dhyAnamAM rAkhI A 'saMtavANI graMthAvala` saMpuTa brahmalIna zrI svAmI zivAnaMdajInI zatAbdI nimitte gujarAta divya jIvana saMdha dvArA taiyAra karavAmAM Avyo hato. te taiyAra karavAmAM aneka mitrono sahakAra maLyo hato. chatAM tenI pAchaLanI ekadhArI mahenata sva. uccharaMgabhAI svAdiyAnI hatI te noMdhavuM joIe. A graMthAvalinI pahelI AvRtti capocapa UpaDI gayA pachI 1985mAM tenuM punarmudraNa karavAmAM AvyuM hatuM. paraMtu teya pahelI AvRttinI jema ja jhaDapathI vecAI jatAM graMthAvali ghaNAM varasathI upalabdha na hatI. gAMdhIjI prasthApita saMsthAnI badhA dharmonI sAcI samajaNa phelAvavAnI javAbadArI che. vaLI ucca zikSaNamAM have mUlyazikSaNa tathA tulanAtmaka dharmonA zikSaNanuM mahattva vadhatuM jAya che. kendra sarakAranA yojanA paMce mUlyonA zikSaNane protsAhana ApavAnuM samarthana karyuM che. Ane anulakSIne A pustaka saMpuTa sAmAnya vAcako uparAMta ucca zikSaNamAM kArya karatA sahu koIne upayogI thaI paDaze. gujarAta divya jIvana saMghe A graMthAvali A yojanAmAM punarmudraNa mATa sulabha karI te mATe ame temanA AbhArI chIe. 'saMtavANI graMthAvali'nA A pustaka saMpuTanA prakAzanathI gAMdhIjInA sarvadharmasamabhAvano saMdezo sarvatra vasatAM gujarAtI kuTuMbomAM prasaraze evI AzA che. 3 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navajIvana TrasTanA dastAvejamAM tenA uddezonI pUrti sAru je je pravRttio karavAnuM sUcaveluM che temAM hindamAM vaselI badhI judI judI komo vacce aikyano pracAra karavAnuM sUcavavAmAM AvyuM che. te hetu mATe navajIvane gUjarAta vidyApIThamAM prasthApita karelA anAmata kozamAMthI A saMtavANI graMthAvali'nuM punarmudraNa jUna 1999mAM prasiddha karI rAta dare ApavAmAM AvyuM hatuM. saMtavANI graMthAvali'nI mAMga cAlu rahetAM navajIvana taraphathI tenuM A trIjuM punarmudraNa prasiddha karavAmAM AvI rahyuM che. ane tenI kiMmata sAmAnya vAcakane paravaDe tevI rAkhavAmAM AvI che te noMdhavA jevuM che. amane AzA che ke sarvadharmasamabhAvanA pracArArthe thatA A prakAzanane vAcako taraphathI yogya AvakAra maLavAnuM cAlu raheze. tA. 2-10-'06 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. bALapaNa muMbaInI najIka thANA jillAnA gaNezapurI khAtenA potAnA Azramane bhAratanuM eka prasiddha tIrtha banAvanAra ane eka dAyakAthIye vizeSa samaya mATe zaktipAtanI dIkSA ApanAra eka samartha siddhayogI guru tarIke pazcimanA dezomAM ananya sthAna prApta karanAra vartamAna samayanA bhAratanA mahAna siddhayogI saMta brahmalIna svAmI muktAnaMda bALapaNathI ja vicakSaNa vyakti hatA. emanuM pUrvajIvananuM nAma kRSNa. teo karNATaka rAjyanA dakSiNa kAnaDA jillAnA dharmasthAmA gAmamAM saMvata 1964mAM bhagavAna buddhanA janmadina, vaizAkha suda pUrNimAnA roja, tA. 16 me, 1908nA dine jamyA. emanAM mAtApitA dhArmika vRttinAM hatAM. dharmasthAmA gAmamAM maMjunAtha mahAdevanuM ati prasiddha maMdira che. AkhA varSa daramiyAna hajAro yAtrIo tyAM darzana mATe Ave che. AvA yAtrImAM te ja gAmanI eka yuvAna strI paNa hatI. te dararoja mahAdevanAM darzane AvatI. tene kAMI saMtAna nahotuM ane saMtAna prAptinI IcchAthI te maMdire AvatI. te gAmamAM eka sAdhu AvI caDyo. teNe te strInI IcchA jANIne tene "OM namaH zivAya'no maMtra Apyo ane kahyuM ke eno japa karavAthI tene dhAryuM phaLa maLaze. vaizAkhI pUrNimAnA divase kRSNano janma vicitra saMjogomAM thayo. paroDhiyAnA samaye temanI mAtA gharanA bagIcAmAM nALiyerInA jhADa nIce kogaLA karI rahI hatI, te ja samaye koI paNa jAtanA pUrvasaMketa vinA Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAbA mukatAnaMda paramahaMsa kRSNanuM avataraNa thayuM. ane te bALaka pANInI nIkamAM paDyo. bhaviSyamAM je dharatIno khUNekhUNo jIvananI rahasyanI zodhamAM khUMdI vaLavAno hato teno janma khullA AkAzanI nIce khullI dharatI para thayo. bALakane daivI bakSisa samajIne mAtApitAe enuM nAma kRSNa rAkhyuM. tenAM mAtApitA atyaMta zrImaMta hatAM. emanI jAgIra jamIna moTI hatI. netrAvatI nadInA tIre AvelA temanA suMdara gharanI cotarapha dUra kSitija sudhI DAMgaranAM raLiyAmaNAM khetaro ane nALiyerInAM vRkSo patharAyelAM hatAM. AsapAsanuM sRSTisauMdarya adbhuta hatuM. samayanA vaheNa sAthe suMdara bAMdhAno ane dekhAvaDo kRSNa moTo thavA lAgyo. zALAmAM te bIjAM bALakothI judo tarI Avato. bALapaNathI te AnaMdI, hoziyAra ane tophAnI paNa hato. te potAnI AsapAsa bIje bALakone bhegAM karato, temanI ThaThThAmazkarI karato ane temanI pAse jAta jAtanAM kAmo karAvato. bALapaNathI ja tenAmAM netRtvanA guNo hatA. te haMmezAM bIjAne dAbamAM rAkhato. koInAthI dabAto nahIM. te jhaghaDo zodhato nahIM paraMtu jhaghaDo AvI paDato to sAmAne barAbara svAda cakhADato. garama svabhAvane kRSNa anyAya sahI zakato nahIM - jarA paNa anyAya ke khoTuM jotAM te tUTI paDato. te atyaMta svataMtra svabhAvano hato. vicitra bInA to e hatI ke tenA koI mitro hatA nahIM, gharamAM ke bahAra tenA mATe kAMI baMdhana nahotuM. te mukta AtmA hato. vayanA pramANamAM te ghaNo paripakva lAgato. te ghaNo hoziyAra hato, paraMtu rUDhigata zikSaNa tene gamatuM nahIM. cAlu sUtro, cIlAcAlu vAto tene gamatAM nahIM. buddhimAM je Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALapaNa Utare ane potAne pratyakSa anubhava thAya te ja vAta te mAnato. je agamya che teno te satata vicAra karato ane tenI zodhamAM raheto. tene dUranA dezonI vAto sAMbhaLavI gamatI ane te sAMbhaLIne azAMta thaI jato. te haMmezAM kaheto, ''A badhA dezo huM khUMdI vaLIza ane temAMthI ghaNuM jJAna meLavIza.'' enI sAthenA chokarAo ene ThoTha ane nIrasa lAgatA. teno asahiSNu svabhAva kAMI paNa aziSTa ke gaMduM sahI zakato nahIM. tene lAgatuM ke AvA vAtAvaraNamAM te paNa ThoTha ane niSkriya thaI jaze ane AvI sthiti tene mRtyuthI badatara lAgatI. kRSNa paMdara varSano hato tyAre parama avadhUta zrI nityAnaMdanA saMparkamAM Avyo. eka rakhaDu avadhUta tarIke oLakhAtA zrI nityAnaMda ghaNI vakhate dakSiNa kAnaDAmAM AvatA. moTo lokasamudAya emanAM darzana mATe UmaTato. tyAMnA eka muslima milamAlike meMgalora zaheranI kAdarInI TekarI upara zrI nityAnaMdanA mAnamAM eka bhaMDAro goThavyo hato. kRSNa paNa tyAM hato. zrI nityAnaMda kRSNane jotAM ja bheTI paDyA. tenA gAla para TapalI mArI ane teo cAlyA gayA. kRSNe joyuM to zrI nityAnaMda ghaNI jhaDapathI jatA hatA. temanA paga jamInane aDatA jaNAyA nahIM. temanI cAla alaukika hatI. lokhaMDane lohacuMbakanuM AkarSaNa thAya tema kRSNane temanA pratye AkarSaNa thayuM. zrI nityAnaMdanI AMkhomAM je teja hatuM te teo vIsarI zakacA nahIM. svAmI muktAnaMda kahetA, "A banAva mArI AMkho AgaLa eTalo jIvaMta che ke huM te bhUlI zakato nathI ane te mArI pAse eka amUlya khajAnAnI jema haMmezane mATe Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAbA mukatAnaMda paramahaMsa raheze.'' A ghaTanA pachI kRSNa ghaNo becena thaI gayo. tene abhyAsa pratye aNagamo thavA lAgyo. tene kAMI gamatuM nahIM. tenAmAM gAma ane kuTuMba choDavAnI adamya vRtti jAgI. kRSNanAM dhArmika vRttinAM mAtApitA gharamAM rAmAyaNa ane mahAbhAratanI kathA vAMcatAM. ghaNI vakhata rAmAyaNa ane mahAbhAratanI kathAnA vividha prasaMgonA nATyaprayogo thatA. temAM sAdhu, saMta ke yogInI bhUmikA tene atyaMta gamatI. tene sAdhu thavAnuM mana thaI jatuM. joke sAdhu eTale zuM te pote samajato nahoto. Akhare sAdhu thavAnI vRtti tenAmAM atyaMta prabaLa thaI UThI. avadhUta nityAnaMdanA milana pachInA cha mahinAmAM ja eka divasa gharethI nIkaLI zALAe javAne badale teNe cArakhADI ghATa tarapha prayANa karavA mAMDyuM. A cArakhADI ghATa UMcA pahADo tathA jaMgalono pradeza hato. kRSNa pAse eka paiso paNa nahoto. te tyAMthI maisUra gayo ane pachI hubalI gayo. tyAM te svAmI siddhArUDhanA AzramamAM gayo. svAmI siddhArUDha A vistAramAM dUra dUra sudhI vikhyAta hatA. ahIM tenuM svAgata thayuM. ahIM teNe saMskRta bhASA, vedo ane yogano abhyAsa karyo. kRSNa A ja sthaLe saMnyAsa grahaNa karyo. Ama teNe saMnyAsI jIvanano atyaMta zukaniyALa AraMbha karyo. kRSNa have svAmI muktAnaMda banyo. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. satyanI zodhamAM svAmI siddhArUDhe sane 192mAM mahAsamAdhi lIdhI. te pachI thoDA ja samayamAM svAmI muktAnaMde hubalI choDyuM. have satyanI zodhamAM temanuM paribhramaNa zarU thayuM. anaMtanI zodhamAM varSo sudhI temaNe yAtrAnAM sthaLo dhAM. pahADa, parvata ane jaMgalono Azraya lIdho tathA aneka sAdhusaMtono samAgama karyo. teo aneka AzramomAM rahyA. zAstro, vedAMto, vicArasAgara, paMcadazI, yogavAziSTha vagereno abhyAsa karyo. svAmIne kavitAno atyaMta zokha hato. temaNe mahArASTranA kavisaMto - jJAnezvara, nAmadeva, ekanAtha, tukArAma, samartha rAmadAsa vagerenA graMthonA chaMdo kaMThastha karyA. teo auraMgAbAdamAM khUba rakhaDyA. te pradezanA jANItA saMto manasUra mastAnA, niyata niraMjana, amRtArAma, janArdana svAmI, mAnapurI vagere saMtonI kavitAo paNa emaNe kaMThastha karI. paribhramaNa daramiyAna teo ghaNuMkharuM padayAtrA karatA. A daramiyAna temaNe ghaNuM nirIkSaNa karyuM. ghaNo abhyAsa karyo. temaNe tamAma yogAsano zIkhI lIdhAM ane zarIrane majabUta ane taMdurasta banAvyuM. Ayurvedika davAo tathA jaDIbuTTIono abhyAsa karyo ane ghaNA rogIonI tenAthI sAravAra karI. pAkazAstrano abhyAsa karI temAM paNa teo pravINa thayA. paribhramaNa daramiyAna temane apAra muzkelIono sAmano karavo paDato. teo ghaNI vAra mAIlo sudhI cAlyA karatA ane rAtre jyAM jagyA maLe tyAM sUI jatA. kadI koInI pAse bhojana Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAbA mukatAnaMda paramahaMsa ke Azraya mAgatA nahIM. acAnaka vratane kAraNe ghaNI vAra temane bhUkhyA rahevuM paDatuM. je vastu temanI AgaLa dharavAmAM AvatI teno ja teo svIkAra karatA. kamare vIMTALelA eka kapaDAbhara teo ghaNI vAra ziyALAnI kaDakaDatI ThaMDInA divaso pasAra karatA. AvI ThaMDImAM keTalIka vAra teo kabara para DhAMkelI cAdara kADhIne te oDhIne rAtre sUI jatA ane savAre te cAdara pAchI kabara upara oDhADI detA. lagabhaga nagna zarIre teo kaDakaDatI ThaMDIvALo ziyALo, dhomadhakhato unALo ke demAra varSAvALI varSARtu pasAra karatA. A badhAMne kAraNe teo maleriyAnA tAva tathA maraDAthI paTakAI paDyA. AvI anekavidha muzkelIo chatAM svAmIno azAMta AtmA eTalo daDha hato ke temaNe bhAratanuM traNa vAra paribhramaNa karyuM. keTalIka vakhata muzkelImAM temane gebI madada maLatI. himAlayamAM pharatAM eka vakhata teo khoTe raste caDI gayA. thoDa gayA eTale eka kALo kUtaro rastAnI vacce AvI svAmI sAme bhasavA lAgyo ane AgaLa vadhatAM rokavA lAgyo. chevaTe svAmIne pAchA pharavuM paDyuM. rastAmAM emane be sAdhuo maLyA. A banAvanI emane jANa karatAM e sAdhuoe kahyuM ke svAmI je raste jatA hatA te tibeTa tarapha jato khUba jokhamI rasto hato. svAmIjIne mahArASTra mATe aneruM AkarSaNa hatuM. teo marAThI bhASA zIkhyA. nAsika jillAnA yevalA zaherane temaNe potAnuM mukhya sthAna banAvyuM. tyAMthI teo avAranavAra bhAratabharanA judA judA pradezomAM paribhramaNa karatA. teo koI paNa sthaLe jhAjhuM rokAtA nahIM. yevalAmAM temanI pAchaLa eka bhaktasamudAya Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satyanI, zodhamAM Ubho thayo. svAmIjI sAthe A loko paNa paribhramaNamAM joDAtA. svAmIjI yevalAthI cAlIsagAMva, kokaLapAna, kasArA vagere zaheromAM jatA. A sthaLoe temano moTo bhaktasamudAya hato. tyAM teo nAmadhUna saptAha rAkhatA. saptAha pUrI thatAM bhaMDAro thato. svAmIjI potAnI pAse bALakone bhegA karatA. temanI pAse bhaktigIto gavaDAvatA ane pachI prasAda vaheMcatA. teo pote paNa bhaktonI vacce besI taMbUrAnA tAra sAthe bhaktigIto gAtA. Aje paNa A sthaLonA emanA aneka bhakto gaNezapurI AzramamAM Ave che ane jUnA divaso yAda kare che. svAmIjI vakhatovakhata A pradezanAM ghora araNyomAM tapasyA karatA. teo bahu ja sAduM jIvana gujAratA ane ekAMtamAM rahetA. zaherano ghoghATa TALavA teo pahADa-parvata para vAso karatA. svAmIjInI tapasyAnAM sthAnomAM yevalAthI traNa mAIla dUra AveluM sUkInuM sthAna mahattvanuM che. ahIM eka kuTiramAM emaNe sAdhanA karelI. emaNe A sthaLa sAdhanA mATe kema pasaMda karyuM tenI eka kahANI che. eka divasa tyAMnA jamInadAra sopAnarAvanI patnI kUvAmAMthI pANI kADhavA gaI. kUvAmAM teNe eka ratha Utarato joyo. temAM zivaliMga hatuM. ratha para hanumAna birAjyA hatA. teNe A vAta bIjI strIone kahI ane te tarata behoza thaI gaI. tene lAMbA samaye bhAna na AvatAM sopAnarAva svAmI muktAnaMdane bolAvavA yevalA gayA. svAmI TAMgAmAM besIne sUkI AvyA. svAmInA AvyA bAda te bhAnamAM AvI. paraMtu svAmI pote A sthaLe dhyAnastha thaI gayA. AMbAnA vRkSa Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAbA muktAnaMda paramahaMsa pAse eka ekAMta ane zAMta jagyA pAse jatAM ja svAmIne dhyAna lAgI gayuM. temane te sthaLa ane vAtAvaraNa eTaluM gamyuM ke teo tyAM ja rahI paDyA. svAmIjInA bhakatoe tarata ja tyAM eka kuTira UbhI karI ane pAchaLathI tyAM eka oraDI banAvI. A oraDImAM potAnI kuMDalinI jAgrata thayAno svAmIjIne anubhava thayo. tathA ghaNIbadhI anubhUtio thaI. Aje paNa je sAdhaka tyAM jAya che temane zaktino anubhava thAya che. suratanA muktAnaMda parivArano eka samUha traNeka varSa upara tyAM gayelo. emanAmAMthI ghaNAne tyAM pracaMDa zaktino anubhava thayo hato. svAmIjI mahinAo sudhI chAsa athavA dUdha athavA lIMbunA rasa upara rahetA. teo eka sthAna upara vadhu samaya rahetA nahIM. zAstromAM Izvara vize lakhAyelI vAtonA vAcanathI emane saMtoSa thato nahIM. IzvaranAM pratyakSa darzana karavAnI temanI khevanA hatI. haju paNa teo saMpUrNa satya(Absolute Reality)nI zodhamAM hatA. eka vAtanI temane khAtarI hatI ke A mArge jeo gayA che ane jemaNe paramAtmAnAM darzana karyA che teo ja temane mArga batAvI zake, pustakiyuM jJAna nahIM. bIjA zabdomAM svAmIjI jANyeajANye sagurunI zodhamAM hatA. sadagurunI zodhamAM teo girimALAomAM, jaMgalomAM, nadIkinAre ane smazAnamAM bhaTakyA. koI ThekANe temane sAcA gurunAM darzana thayAM nahIM. koI temanA AtmAne anaMtanA Are laI jaI zakyuM nahIM. UMce AkAzamAM anaMtanI cetanAnI pAse pahoMcavA teo niraMtara UDyA ja karatA. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. saMtonA samAgamamAM svAmIjI keTalAka sAdhusaMtonA samAgamamAM AvyA. te paikI be saMtonI teo ghaNA nikaTa AvyA. eka jalagAMva jillAnA jhi, aNA ane bIjA auraMgAbAda jillAnA vaijapuranA harigiri bAbA. jhipu aeNA sAthenI temanI mulAkAtano banAva rasika che. cAlIsagAMvamAM svAmIjInI dekhabhALa karanAra rAmadAsa jhipunA mitra dAdu sonAra eka vakhata dhaMdhArthe nasIrAbAda gayA hatA. tyAM koIke emane kahyuM ke ahIM jhi, aNA nAmanA mahAna saMta vase che ane temanAM darzana karavA jevAM che. dAdu temanAM darzane gayA. jhipu aNA eka ukaraDA upara nagna avasthAmAM beThA hatA ane AjubAju paDelA maLane pIMkhatA hatA. dAdune lAgyuM ke e koI pAgala lAge che ane tene koIke mUrkha banAvyo che. jhipu aNAe dAdu sAme joyuM ane dAdune kahyuM: ''tArA gharamAM be saMtonA phoTA che, temAMnA eka jIvita che tene mArI pAse mokala.'' dAdune A sAMbhaLI ghaNI navAI lAgI. tenA gharamAM eka phoTo hato. temAM be saMto hatA. temAMnA svAmI mukatAnaMda jIvita hatA. dAdue cAlIsagAMva AvI A vAta rAmadAsane kahI ane rAmadAse A vAta svAmIjIne kahI. svAmIjIno azAMta AtmA tarata UMconIco thaI gayo. teo tarata jhi, aNAne maLavA nIkaLyA. svAmIjIe paNa jhipu aNAne dAdue darzAvela sthaLe ane te ja avasthAmAM joyA. svAmIjI saMtonI rIta jANatA hatA, tethI teo navAI pAmyA nahIM. jhipu aNA vA.mu.-3 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 bAbA muktAnaMda paramahaMsa ukaraDA upara beThA hatA, paraMtu temanA zarIra upara asvacchatAnuM nAmanizAna nahotuM, eTaluM ja nahIM paraMtu temanA zarIramAMthI eka jAtanI suvAsa pragaTI rahI hatI. jhipru aNNAne jotAM ja svAmIjIne emanA tarapha adamya kheMcANa thayuM, prema ane sanmAnanI lAgaNI utpanna thaI. svAmIjIe kahyuM, ''tamArI pAse dAdu Avyo hato. tenA jevo huM nathI ke tamane oLakhI nahIM zakuM. tame koNa cho te huM sArI peThe jANuM chuM.'' jhipu aNNAne A sAMbhaLIne ghaNo AnaMda thayo. tyArathI baMne vacce premanI eka gAMTha baMdhAI. svAmIjI tarata A saMtane vAraMvAra maLavA lAgyA. te sarvajJa avadhUta hatA. jhipru aNNAne svAmI mukatAnaMda pratye keTalo prema hato te eka ghaTanA uparathI jANI zakAya che. svAmI muktAnaMdanA yevalAvAsa daramiyAna temanA eka bhakta bhAu zAstrInI patnInI gaMbhIra mAMdagInA samAcAra temane maLyA. svAmIjI tarata bhAu zAstrInA ghare gayA. te strI kSayaroganA chellA tabakkAmAM hatI. svAmIjIe A aMge potAne pahelethI jANa nahIM karavA badala bhAu zAstrIne Thapako Apyo ane khAtarI ApI ke enI patnIne kAMI thaze nahIM. svAmIjI tyAMthI jhipru aNNA pAse nasIrAbAda gayA. svAmIjIne khAlI bATalI sAthe AvatA joI saMte kahyuM, ''tuM mArI pAdukAne dhoI te pANI karI pelI mAMdI bAI mATe laI javA Avyo che.'' svAmIjIe hA kahI. jhipru aNNAe hasI paDI potAnAM caraNo AgaLa karyAM. svAmIjIe temanAM caraNone pANIthI dhoI te pANI bATalImAM bharyuM ane bhAu zAstrInI patnIne te davA tarIke ApyuM. strI tarata sAjI thavA lAgI ane hajI Aje paNa Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtonA samAgamamAM 11 taMdurasta che. te samayamAM svAmIjIne mAthAno sakhata dukhAvo thato hato. svAmIjIe A vAta jhipru aNNAne karI. saMte svAmIne temanA khoLAmAM besADyA ane tenuM mAthuM cATI AzIrvAda ApyA. temaNe kahyuM, ''tArI khyAti svarga sudhI pahoMcaze.'' svAmIjInA mAthAno dukhAvo maTI gayo. jyAre svAmIjI saMtane chellI vakhata maLyA tyAre saMte emane rokI rAkhyA. chevaTe svAmIjI javA mATe nIkaLyA to saMta nasIrAbAdanI sImA sudhI temane vaLAvavA AvyA. svAmIjIe emane A takalIpha letAM ghaNA vAryAM, paraMtu teo mAnyA nahIM. be mahinA bAda svAmIjIne samAcAra maLyA ke saMta jhipu aNNAe mahAsamAdhi lIdhI che. jhijju aNNA zA mATe potAne zaheranA sImADA sudhI vaLavavA AvyA hatA. tenA svAmI muktAnaMdane te vakhate khyAla Avyo. svAmIjI pratye ghaNo prema nA bIjA saMta hatA zrI harigiri bAbA. emaNe ravAjIne emanI sAdhanA mATe uttama mArgadarzana ApyuM hatuM. a: tanI siyato vicitra hatI. koIka vAra teo rajavADI ThAThanAM vastro paherA ane mAthe sApho bAMdhatA, to koI vAra nagna avasthAmAM bhaTakatA. svAmIjI potAnA bhaktone harigiribAbAnI sarvajJatAnI vAto ghaNI vakhata karatA. temAMnI eka ghaTanA nIce pramANe che: harigiribAbA svAmIjIne mahArAjA kahI saMbodhatA. emaNe svAmIjIne ghaNI vakhata dolatAbAdanA killAnI mulAkAta levA hyuM. AthI svAmIjI eka vAra tyAM gayA. svAmIjI tyAMnA vAtAvaraNathI gadgadita thaI gayA. temane potAnA pUrvajanmanI Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 bAbA muktAnaMda paramahaMsa smRti thatI hoya evuM lAgyuM. te sthAna emane ghaNuM gamyuM, paraMtu dolatAbAdanA killAnI bisamAra hAlata joI emane duHkha thayuM. eka samayano rAjA pote pratyakSa jANe potAnI jagyAnI durdazA joto hoya evo bhAva temaNe anubhavyo. tyAra bAda svAmIjIe e sthaLa ane AsapAsanAM sthaLonI aneka vAra mulAkAta lIdhI. rAmadAsa jhippu kahe che ke eka vakhata harigiribAbAe svAmIjIne vaijapura AmaMtryA. svAmIjI rAmadAsa sAthe tyAM gayA. bIje divase savAre harigiribAbAe rAmadAsane kahyuM, ''tamArA svAmI have svAmI rahyA nathI. te mahArAjA banyA che.'' pachI svAmIjI tarapha pharIne kahyuM, ''tAre have yevalAnA jhUMpaDAmAM rahevAnI jarUra nathI. tAre have mahelamAM rahevAnuM che. tArAM A jIrNa vastro pheMkI de ane tene badale navAM rezamI vastro pahera. have tuM saMnyAsI rahyo nathI, paraMtu mahArAjA banyo che. tAre koInI pAse mAgavAnI jarUra paDaze nahIM, paraMtu tuM have dAtA banyo che.'' A banAva pachI be ja mAsamAM svAmIjIne avadhUta zrI nityAnaMdano bheTo thayo ane temanA AzIrvAda maLyA. je gurunI zodhamAM teo varSo sudhI bhaTakacA, je temane aMtima dhyeya tarapha dorI javAnA hatA ane jemanI kRpAthI te anaMtamAM bhaLI javA pAmyA te aMte temane maLI gayA. svAmIjIe sarvasva choDyuM hatuM. paraMtu temane rAjayoga hato ane tyAra pachI mahArAjAnI jema rahyA. harigiribAbAe svAmI muktAnaMda vize je bhaviSyavANI uccArI hatI te Akhare sAcI paDI. jyAre svAmIjInI kuMDalinI zakti jAgrata thaI ane temane AdhyAtmika Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtonA samAgamamAM 13 anubhUtio thavA lAgI ane svAmIjI A sthitithI atyaMta bhayabhIta thaI gayA tyAre emane hiMmata ApanAra harigiribAbA hatA. jhipu aNA ane harigiribAbA baMnee svAmIjIne gaNezapurI sthAyI thavA kahyuM hatuM, "tAruM tyAM suMdara bhAvi che.'' svAmIjIne paMDharapuramAM bIjA be abhuta svAmIono saMparka thayo - nRsiMha svAmI ane bApumAI. nRsiMha svAmI jhijhu aNAnI jema nagna sAdhu hatA. enI vicitratA e hatI ke koI temane jeTaluM Ape teTaluM te khAtA ane naLa hoya tyAM nahAtA. eka vakhata svAmIjIe temane cAlIsagAMva nAmadhUna saptAhamAM AzIrvAda ApavA AmaMtraNa ApyuM. teo tyAM AvyA ane thoDA divasa rahyA. pachI temaNe svAmIjIne kahyuM, "huM paMDharapurano vAsI chuM. te mAruM vaikuMTha che. mane tyAM javA do.'' svAmIjIe temane sugaMdhita jaLathI snAna karAvyuM, zarIra para pavitra rAkha ane sukhaDano lepa karyo, phUlahAra karyo ane bhavya vidAya ApI. nRsiMha svAmIe svAmIjIne bApubhAI nAmanA saMtane maLavAnI salAha ApI hatI. bApubhAInI khAsiyata evI hatI ke te keDe eka laMgoTI bAMdhI rAkhatA ane mahinAo sudhI te badalatA nahIM. temanA vALa khUba lAMbA hatA ane teo haMmezAM temanI sAthe cIMtharAMthI bAMdhelI traNa nAnI lAkaDI laIne pharatA. koI temane pUche ke Ano artha zuM thAya to javAba ApatA ke, "meM A rIte sattva, rajasa ane tamasa - e traNe guNone bAMdhyA che ane huM e traNethI para chuM.'' teo potAnI pAse phATelAM kapaDAMnuM eka baMDala rAkhatA. teo dareka pAse eka paiso mAgatA, pachI viThobAnA maMdiramAM jatA ane sAMje Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 bAbA mukatAnaMda paramahaMsa potAne jeTalA paisA A rIte maLyA hoya te tamAma caMdrabhAgA nadImAM nAkhI detA ane kahetA, "mA, caMdrabhAgA, mArA A badhA paisA tuM tArI pAse salAmata rAkhaje.'' jANe caMdrabhAgA nadI e saMtanI baeNnka hoya ! eka divasa svAmIjIe bApumAIne paMDharapuranI zerImAM joyA ane temanI pAchaLa cAlavA mAMDyuM. thoDuMka cAlyA pachI bApubhAIe temanI pAchaLa koNa Ave che te jovA pUMTha pheravI. temaNe svAmIjIne pUchyuM, tame koNa cho ?' svAmIjIe kahyuM : ""vaTemArga.' bApumAI : ''tame kyAM jAo cho ?'' svAmIjIH ""tamArI pAchaLa.' bApumAI: ''mAre ghara nathI, huM smazAnamAM rahuM chuM.'' svAmIjIe javAba Apyo, ""mane tenI phikara nathI. na to smazAnathI huM bIuM chuM, na to tyAM javAthI abhaDAuM chuM.'' tyAra bAda baMne sAthe cAlatA rahyA. rastAmAM bApumAI caMdrabhAgA nadI pAse gayA ane tamAma paisA nadImAM nAkhIne kahyuM : 'mA, A tArI pAse rAkhaje.'' tyAMthI teo baMne smazAnamAM AvyA. tyAM temaNe svAmIjIne pUchyuM, "tane bhUkha lAgI che ?'' svAmIjIe kahyuM, ""hA.'' eTalAmAM eka mANasa tyAM thoDAM dALa, bhAta ane roTalI lAvyo. bApubhAIe svAmIjIne te khAvA kahyuM. svAmIjI ghaNA bhUkhyA hatA tethI teo tarata besI gayA ane je hatuM te badhuM jhApaTI gayA. svAmIjI vicAramAM paDI gayA ke smazAna jevI ekAMta jayAmAM AvuM svAdiSTa khAvAnuM laIne koNa AvyuM ? tethI temaNe khAvAnuM Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 saMtonA samAgamamAM lAvanArane pUchyuM, "tuM koNa che ? kyAMthI Ave che? tane kema khabara paDI ke huM bhUkhyo chuM?'' te mANase kahyuM, bApubhAIne bhUkha lAge che tyAre huM khAvAnuM lAvuM chuM.'' svAmIjIe pUchyuM, bApubhAI ahIMyAM che ane temane bhUkha lAgI che tenI khabara tane kevI rIte paDe che ?' te mANasa javAba ApyA vagara tarata cAlyo gayo. bApubhAIe svAmIjIne pUchyuM, "tane saMtoSa thayo? te mArI parIkSA karI?'' svAmIjIe bApubhAIne kaMIka upadeza ApavA vinaMtI karI..bApubhAIe pUchyuM, "tane mArI pAse AvavA koNe kahyuM? '' svAmIjIe kahyuM, ""nRsiMha svAmIe.'' bApubhAIe mazkarImAM kahyuM, "enI pAse ochuM che ke teNe tane mArI pAse mokalyo ?'' svAmIjIe paNa majAkamAM kahyuM, "jenI pAse vadhAre che te mAne che ke tenI pAse kaMI nathI. jenI pAse ochuM che te vaNamAgyuM Ape che.' bApubhAIne A javAbathI AnaMda thayo. te hasI paDyA ane kahyuM, ''bhagavAna viThThala sivAya A duniyAmAM bIjuM kAMI nathI. te sarvatra che. te AgaLa che, pAchaLa che, upara che, nIce che. tuM paNa viThThala che ane huM paNa viThThala chuM. mAre vizeSa kaMI kahevAnuM nathI. meM je kahyuM te manamAM rAkhaje, tenA para ciMtana karaje, tenuM dhyAna karaje ane teno sAkSAtkAra karaje.'' svAmIjIe majAkamAM kahyuM, "A tamAruM phATelAM kapaDAMnuM poTaluM che temAMthI mane kaMIka Apo.' bApubhAIe kahyuM, "temAMthI koIne kaMI maLe nahIM. A to mAre kImatI khajAno che.'' svAmIjIne svAmI ligAnaMda nAmanA kAzInA avadhUtano paNa Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 bAbA mukatAnaMda paramahaMsa bheTo thayelo. temanI pAsethI teo yogAsano zIkhelA ane tenAthI temane abhuta anubhavo thayelA. A uparAMta paNa svAmIjIne AkhA dezanA aneka saMtono samAgama thayelo. A badhA sAthe teo thoDAka divasa rahetA, to koIne phakta maLIne cAlyA jatA. paraMtu teo dareka pAsethI kAMI ne kAMI zIkhatA. A pramANe teo aneka saMtone maLyA. temanAthI prabhAvita thayA paraMtu teo koIne potAnA guru tarIke svIkArI zakyA nahIM. teo chevaTa sudhI A badhAne yAda karatA paraMtu teo koIne zaraNe gayA nahIM. A pramANe dinapratidina, eka jagyAethI bIjI jagyAe, ane eka saMta pAsethI bIjA saMta pAse ema emanI satyanI zodha satata cAlu rahI. svAmIjInI A khojanuM sAruM pariNAma e AvyuM ke enAthI emane je anubhava maLyo ane sahana karavAnI zakti AvI tenAthI teo saMpUrNa banatA gayA. A anubhavo temanuM dRSTibiMdu ane jIvana taraphano abhigama ghaDavAmAM ghaNA upayogI thaI paDyA, ane ekaMdare A tamAma anubhavothI temanAmAM eka majabUta AdhyAtmika pAyo racAyo. bhagavAnano adazya hAtha svAmIjIne have pachInAM varasomAM bhagavAna nityAnaMdanI kRpAnuM pAtra banAvavAmAM satata kAma karato hoya tema lAgatuM. bhagavAna nityAnaMdanuM kAma temanuM ghaDatara karavAnuM nahotuM. paraMtu temane AkharI svarUpa ApavAnuM hatuM. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. sAdhanAkALanI anubhUtio eka vakhata svAmIjIne bhagavAna nityAnaMdanAM darzana karavAnuM mana thayuM. teo vajezvarI AvyA ane khetaromAMthI cAlatAM gaNezapurI AvyA. pU. nityAnaMde potAnI tINa AMkho svAmIjI tarapha pheravI, ane jANe temanI pratIkSA karatA hoya tema pUchyuM : ''tuM AvI gayo ?'' svAmIjInA smRtipaTa para temanA vidyArthIkALano prasaMga camakyo, jyAre nityAnaMdajI temane bheTI paDyA hatA ane gAla para TapalI mArI hatI. pU. nityAnaMda svAmIjIne joIne hasyA ane temane kaoNphI ane sUkA mevAno prasAda Apyo. svAmIjIe te khUba bhAvathI khAdho. teo eka akSara paNa bolyA nahIM. paraMtu te zAMta paLomAM temane lAgyuM ke A ja e guru che ke je satyanI zodhamAM nIkaLelA temanA bhaTakatA AtmAne kAbUmAM rAkhI temane AMtarika zAMti ane svasthatA ApI zake che, je dhasamasatA pANInA pravAhanI ADe AvI te pravAhane yogya vaLAMka ApI zake che ane je eka azAMta AtmAnI zaktino sadupayoga karI zake che. paraMtu svAmIjInA AtmAne zAMti maLI nahIM. bhagavAna nityAnaMda eka sakhata kAma lenAra guru hatA jyAre svAmIjI eka UchaLato krAMtikArI AtmA hato. teo koInAthI doravAtA nahIM agara koInA vazamAM rahetA nahIM. jethI bhagavAna nityAnaMda sAthenA A samAgama pachI paNa teo temanI zaraNAgati svIkAravA taiyAra nahotA ane teo yevalA pAchA AvyA. julAI 1947nI adhavacamAM svAmIjI pAchA vajezvarI sva.mu.-4 17 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 bAbA muktAnaMda paramahaMsa AvyA. temano vicAra thoDA divasa tyAM rahevAno hato. teo beeka mahinA vajezvarI mAtAnA maMdira pAse eka jhUMpaDImAM rahyA. A jhUMpaDIno hAla jIrNoddhAra karavAmAM Avyo che ane te datta maMdira tarIke oLakhAya che. A jhUMpaDInI vacce eka auduMbaranuM jhADa UbheluM che. ahIMthI svAmIjI bhagavAna nityAnaMdanA darzane jatA. te vakhate vajezvarImAM svAmI muktAnaMda koNa che te koI jANatuM nahIM. lokone lAgatuM ke A koI uttara hiMdustAnanA saMnyAsI che. paraMtu eka divasa bhagavAna nityAnaMda A rahasya kholyuM ane svAmIjI pratye mAna vadhI gayuM. dhIme dhIme svAmIjI vajezvarImAM prasiddha thavA lAgyA, vajezvarInA maMdiramAM temanA rahevAno tathA jamavAno baMdobasta karavAmAM Avyo. AjubAjunA lokone temanA tarapha prIti thavA lAgI ane teo temanI pAse AvI satsaMga karavA lAgyA. svAmIjI bhaktigIto gAtA, saMskRta zloko bolatA ane mahAna saMtonAM bhaktigIto suMdara svare gAtA. lokonA kolAhalathI bacavA svAmIjI keTalIka vakhata vajezvarI maMdiranI pAchaLa AvelA jaMgalanI TekarI para AvelI godaDiyA bAbAnI samAdhi para rahetA. svAmIjInA vajezvarInA vasavATa daramiyAna temanA AdhyAtmika jIvanano eka navo tabakko zarU thayo. dhIme dhIme svAmIjIe temanA guru bhagavAna nityAnaMdanAM caraNomAM zaraNa lIdhuM. eka divasa rAtre svAmIjIe eka suMdara yuvAna strIne svaccha sapheda vastromAM sajja thaIne maMdiramAMthI bahAra nIkaLatI joI. svAmIjIe kutUhalavRttithI teno pIcho karyo. dhIme dhIme Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanAkALanI anubhUtio 19 e strI pAsenI nadInA pANImAM adazya thaI gaI. bIje divase savAre bhagavAna nityAnaMda svAmIjIne kahyuM ke te strI vajezvarI mAtA pote ja hatAM. te ja divase bhagavAna nityAnaMda svAmIjIne eka nALiyera ApyuM, je svAmIjIe temanI pUjAmAM mUkyuM. A banAva pachI sAtame divase eka moTo banAva banyo. te divasa 15mI oNgasTa, 1947no hato. svAmIjI haMmezanI jema savAre bhagavAna nityAnaMdanAM darzane nIkaLyA. ane bhagavAna nityAnaMdanA rUmanI bahAra zAMtithI temanA bahAra nIkaLavAnI rAha jotA beThA. eTalAmAM bhagavAna nityAnaMda lAkaDAnI pAdukA paherIne bahAra AvyA. svAmIjIe temane be hAtha joDayA. bhagavAna temanA tarapha joIne hasyA ane kahyuM: "A pAdukA tuM leze ? tuM ene paheraze ?' svAmIjIe javAba Apyo: ''A pAdukA mane bahu gamaze, paraMtu huM tene paherIza nahIM. huM tenI pUjA karIza.'' bhagavAna nityAnaMde e svIkArI lIdhuM. huMkAra karatAM karatAM temaNe pahelAM potAno DAbo paga pAdukA sahita UMco karyo ane svAmIjIe pAtharelA khoLAmAM pAdukA padharAvI dIdhI. pachI e paga nIce mUkIne jamaNo paga UMcakIne bIjI pAdukA paNa temanA khoLAmAM padharAvI. pachI bhagavAna nityAnaMda svAmIjInI najIka sAme AvIne UbhA rahyA. A banAvanuM varNana svAmIjI temanA atyaMta lokapriya ane prasiddha pustaka 'citazaktivilAsa'mAM nIce mujaba kare cheH "mArI AMkhomAM pharI eka vAra daSTipAta karyo ne bahu dhyAnapUrvaka joyuM. emanI AMkhonA madhyabiMdumAMthI eka jyotikiraNa mArI aMdara pravezI rahyuM hatuM. e kiraNa ugra tApa Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 bAbA mukatAnaMda paramahaMsa jevuM mane sparzI rahyuM hatuM. ane tenuM teja koI moTA balbanA prakAzanI jema mArI AMkhane AMjI nAkhatuM hatuM. jyAre A pramANe bhagavAna nityAnaMdanAM netronA madhyabiMdumAMthI jyotikiraNa bahAra prasarIne mArI AMkhomAM pravezya tyAre huM vismaya, AnaMda ane bhayathI romAMca anubhavI rahyo. e kiraNono raMga nihALato huM gurudeve dIdhelA maMtra "guru OM'no jApa karI rahyo hato. kiraNa akhaMDita hatuM ane enuM teja divya hatuM. ghaDIkamAM eno raMga agnithI tapta suvarNanI kAMti jevo lAgato, ghaDIka kesara jevo to ghaDIka vaLI camakatA nakSatrathIye vadhu tejomaya ghATA nIlA raMgano jaNAto. teja tejanA aMbAra samAM e kiraNone mArAmAM pravezatAM joIne huM stabdha sthira thaI gayo. zarIra sAva jaDavat thaI gayuM. pachI gurudeve jarA halanacalana karyuM ane pharIthI huMkAraghoSa karyo. cheka tyAre mArI jaDatA dUra thaI ane huM jANe bhAnamAM Avyo. meM cALamAM padharAvelI e pAdukAo para mastaka namAvyuM. pachI lAMbA thaIne sASTAMga praNAma karyA. praNAma karatAMnI sAthe ja huM parama AnaMdathI ullAsita thaI UThyo. premapUrvaka dhIrethI huM bolyoH ""gurudeva, mArAM to bhAgya UghaDI gayAM. mane to parama prApti thaI gaI. Apa A pAdukAomAM pUrNa rUpe vaso ane mane temanI pUjA karavAnI rajA Apo. joke huM kazI vidhi jANato nathI.'' mArA ATalA bolavAnI sAthe ja teo haoNlanA pazcima bhAga tarapha gayA. thoDA phUla lAvyA. sAthe be keLAM, betraNa agarabattI tema ja kaMkunuM paDIkuM paNa hatuM. emaNe e badhuM pAdukAo para caDAvyuM. meM 'guru Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanAkALanI anubhUtio 21 OM", "guru OM"nuM raTaNa karavA mAMDyuM. te vakhate huM bAbAnI sAva paDakhe Ubho hato. zrI gurudeve besI jaIne potAnI sUtrAtmaka bhASAmAM kahyuM. "saba maMtra eka... saba %, OM nama: zivAya, OM zivohama, honA cAhiye. "ziva, ziva, zivoSham honA cAhiye. aMtaraMgameM honA cAhiye. bahiraMga se aMtaraMga zreSTha hai. . . .'' pachI bAbA pharI huMkAra karIne aMdara jatA rahyA. emano huMkAra badhI jAtanA saMketono dyotaka hato. jyAre teo huMkAra karIne Doka halAvIne IzAro karatA tyAre ja huM tyAMthI pAcho pharato, paNa Aje haju sudhI evo IzAro karyo nahoto eTale huM Ubho ja rahyo. bhagavAna nityAnaMda bahAra AvyA. hAthamAM eka nIlA raMganI zAla hatI e temaNe mane oDhADI dIdhI. mAre mATe e eka parama sadabhAgyanI vAta hatI. Aje to savArathI ja eka pachI eka mahAprasAda maLatA rahyA hatA. e pachI teo ekadama rasoDA tarapha gayA. tyAM monapaNA kAcAM keLAMnAM bhajiyAM banAvI rahyo hato. emAMthI khobo bharIne bhajiyAM laI AvI, mane ApI temaNe potAnI AMnadamaya mukhamudrAthI huMkAra karIne mane javAno IzAro karyo. e keTalo sumaMgala divasa hato ! kevI punita e ghaDI hatI ! zrI gurudeve mane potAnI pAse besADyo. "OM namaH zivAya' maMtra saMpuTita karIne, OM darzAvIne, zivoSham uccArIne, zivabhAva dhAraNa karAvyo. ziva paMcAkSarI mahAtAraka maMtra dvArA bahiraMga anuSThAnanI rIta batAvIne aMtaHkaraNamAM "huM ziva chuM' huM evA bhAvarUpI 'zivoham" zabda suNAvIne amaranAthano amara zabda saMbhaLAvyo. "saba OM re' kahIne ekAtmAno bodha karAvyo. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. 22 bAbA muktAnaMda paramahaMsa thoDA samaya pachI eka divasa savAramAM zrI gurudevanAM darzana karIne huM Ubho hato. emaNe huMkAra karIne eka phaLa ApyuM ane kahyuM: "jAo'' - huM hajI Ubho ja rahyo. gurudeva pharI bolI UThyA: ""jAo re. . . terI kuTi uparakI, yevalA. . . . yevalA. . . basa. . . . basa re basa - udhara jJAna-dhyAna. . . jAo." tyAMthI cAlyo Avyo. thoDo duHkhI ane ciMtAtura paNa hato. paraMtu guruAjJApAlanamAM huM bahu tatpara hato. emAMya have to huM zrI guruAjJAne pahelAM karatAM paNa vizeSa mahattvanI mAnavA lAgyo hato. guruAjJApAlana ja tapa che, guru AjJApAlana ja japa che, guruAjJApAlana sAdhanA che, guruAjJApAlana ja parama kartavya che. ziSyo mATe enAthI vizeSa maMgalamaya kArya kazuM nathI, enI mane khAtarI thaI gaI hatI. gurusevA to mahApUjA che, vizvapUjA che, Ama guru AjJApAlanane ja ziSyanuM zreSTha kartavya svIkArIne bIje ja divase huM yevalA gAma ravAnA thayo. ahIM gurudeva e samaye gAMvadevInA maMdirano jIrNoddhAra karavA rahyA hatA. ane traNa nAnA oraDAo paNa banAvaDAvI rahyA hatA ke je atyAranA zrI gurudeva Azrama'nA haoNlanI lagolaga che. huM yevalAnA mArA raheThANe pahoMcyo. bIje divase yevalAthI sUkI gAma ke jyAM mArI sAdhanAkuTi hatI, tyAM sAdhanA karavA cAlyo gayo. .. . tyAM pUrva-pazcima baMne tarapha pAyarI ane AphUsanA be AMbAo ane enI vacce mArI uttaramukhI kuTi - traNeya mArI pratIkSA karI rahyAM hatAM. meM gurudevanI pAdukAo tyAM Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanAkALanI anubhUtio 23 sthApI ane emaNe ApeluM phaLa khAIne huM dhyAna karavA beTho. "bIje divase savArathI mArI dazA koNa jANe kema, kaMIka vicitra thaI gaI. becenI mane gherI vaLI. mAruM aMgeaMga dukhavA lAgyuM. evuM lAgatuM hatuM ke jANe koI rUMvADe rUMvADe soya bhoMkatuM hoya! ekAeka koNa jANe zuM thaI gayuM ! e mastI, e AnaMda kone khabara kyAM lupta thaI gayAM ! mAruM abhimAna, mAro garva gaLI gayAM ! huM pharI pAcho eno e daridrI ane kaMgALa banI gayo ! mAruM mana pazcAttApa karI rahyuM hatuM. e mastI kyAM jatI rahI ! hAya A zuM thaI gayuM pUrNa praphulla mastInuM avanavuM jagata koNa jANe kyAM lupta thaI gayuM ! atyAra sudhI huM kevo hato ane have kevo thaI gayo ! jema koI suMdara ane jAhojalAlIbharI nagarI adaSTavaza naSTa thaI jAya ane eno rAjA e khedAnamedAna thaI gayelI nagarIne joIne jANe sapanuM joto hoya ema anubhave evI ja hAlata svAmI muktAnaMdanI thaI gaI ! "kuTiranI bahAra AvIne huM mArA priya nirvikAra mitra AmravRkSanI nIce besI gayo. A kevuM thaI gayuM ! zuM thaI gayuM. e ja ciMtA mane satAvI rahI hatI. rAte keTalAMye duHsvapna meM joyAM hatAM; UThatAMveMta ja mane becenI gherI vaLI. mArI sthiratA bhAMgI paDI. jAnanI ciMtA ghero viSAda pedA karI rahI hatI. bAburAva pahelavAna nAmano eka mANasa mAre tyAM rAtre sUvA Avato hato. e mAro jUno sAthIdAra hato. tene meM pitAne ghera yevalA jatA rahevA kahyuM. e cAlyo paNa gayo. A tarapha mArI manodazA viparIta banatI cAlI. gaNezapurImAM meM je mastI prApta karI hatI, adbhuta AnaMdanuM meM je sAmrAjya bhogavyuM hatuM Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 bAbA mukatAnaMda paramahaMsa e badhuM kyAM alopa thaI gayuM ! e ja ciMtA aMtaramAM vadhI rahI hatI ane manane korI khAtI hatI. agAu jevI rIte mastI caDI hatI tevI ja rIte have ciMtA, jAta jAtanA tarkavitarkamAM divasa vItyo. mAruM AkhuM zarIra pIDA anubhavI rahyuM hatuM. mAthAnI garamI eTalI vadhI gaI ke krodha, bhaya ane ciMtAe barAbara tophAna macAvyuM. Ama ne Ama sADA agiyAra vAgyA. je sthaLe mArI kuTira hatI e jagyAnA mAlike bhojana lAvIne mArI AgaLa mUkyuM. te vakhate huM phakta bAjarAno roTalo ne zAka ja khAto, thoDuMka dUdha paNa leto. huM tyAre jamavA to beTho; paNa kaMI gaLe na UtaryuM. parANe parANe aDadho roTalo khAdho ane pANI pIne Ubho thaI gayo. bahAra AvIne mArA sAdhanAsamayanA mitra AmravRkSa para bAMdhelA hIMcake beTho, toya cena paDyuM nahIM. najara jyAM paDe tyAMthI bhayabhIta thaIne pAchI vaLe, gurudevathI to huM bahu dUra hato; A bAbatamAM pUchavA paNa huM konI pAse jAuM ? hIMcakethI UThIne mArA mitra sarakhA e AMbAnA jhADa para caDIne jarA vAra zAMtithI beTho. ghaDI be ghaDImAM pharIthI e mAnasika pIDA zarU thaI. mananI caMcaLatA vadhI gaI. mane kahetAM zarama Ave che ke mana kevI apavitra bhAvanAthI bharAI gayeluM ! kharekhara, A rIte atyaMta azuci, dveSaciMtana, pApaciMtana karatAM karatAM baporanA traNa vAgyA. pharI e khetarano mAlika cA lAvyo. huM e garama cA pI gayo. pachI sAdhanAkuTinI AsapAsa pUrvathI pazcima ane pazcimathI pUrva AMTA mAravA zarU karyA. tyAra bAda svAmIjIno yogano abhyAsa tIvra vege AgaLa Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanAkALanI anubhUtio 25 vadhI rahyo hato. eka to divya zaktipAta, bIjuM mahAsiddhakRpA ane trIjuM paramAtmA-prAptinI adamya abhilASA - badhuM ekatrita thayuM hatuM. svAmIjInI sAdhanA mahA nadInA pracaMDa pUranA dhasamasatA veganI jema vadhatI gaI. tribaMdha svAmIjIne potAnI meLe ja lAgI jatA. AsanamAM beThA beThA temanA paganI eDI gudAmULamAM aDI jatI ane ene jorathI dabAvIne saMkucita karI detI. A pramANe apAna vAyu upara tarapha kheMcAto. A kriyAne mUlabandha kahe che. e prANa-apAna vAyuone sama kare che, ane vRddhatva, roga vagereno nAza kare che. svAmIjIne tribanya lAge tyAre teo padmAsana sahita maMDUkakriyA karatA. svAmIjIne je kaMI kriyA thatI temAM AnaMda thato. kyAreka svAmIjI jamaNo athavA DAbo paga laMbAvIne laMbAvelA paganA aMgUThA ane AMgaLIone baMne hAthe majabUta rIte pakaDI letA ane mAthuM be hAthanI vacce rAkhI detA. A kriyAne mahAmudrA kahevAya che. A mudrAthI kuMDalinI saMtRpta thaIne prANavAyu sAthe suSussAmAM praveza kare che. enAthI zarIranI badhI nADIo kriyAzIla thAya che ane zarIranI jaDatA cAlI jAya che. enAthI vIryadhAraNA paNa thAya che. zarIra zAMta, jaTharAgni prabaLa, deha kAMtimAna ane iMdriyo saMyata thAya che. e vRddhatvane paNa dUra haThAve che. tyAra pachI svAmIjIne aneka jAtanA prANAyAma thavA mAMDayA ane siMhabhAva paNa khUba vadhI gayo. eTalA jorathI siMhagarjanA karatA ke thoDe dUra bAMdhelI gAyo paNa doraDuM toDIne bhAgI jatI. temane kuMDalinInI mahAkriyAonAM darzana vAraMvAra thatAM. svAmIjI te vakhate roja divasamAM traNa vakhata dhyAnamAM besatA. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. gurunA sAnnidhyamAM thoDA vakhata pachI bhagavAna nityAnaMde svAmIjIne gaNezapurI AvIne tyAM sthAyI thavA mATe saMdezo mokalyo. potAnA gurunI icchAnusAra svAmIjI sane 1956nA aMtamAM kAyama mATe gaNezapurI AvyA ane bhagavAna nityAnaMde baMdhAvelA traNa rUmomAM rahevA mAMDyuM. bhagavAna nityAnaMde svAmIjIne gaNezapurImAM kaI rIte prasthApita karyA tenI eka rasapUrNa ghaTanA che. sane 1956 daramiyAna evI vAta havAmAM phelAI ke thoDAka samayamAM bhagavAna nityAnaMda mahAsamAdhi lenAra che. keTalAka bhaktoe bhagavAna nityAnaMdane A vAta sAcI che ke kema te pUchatAM temaNe 'hA' kahI. emanA bhakto ciMtAtura thayA. bhagavAna nityAnaMdanI smRtimAM eka maMdira bAMdhIne temAM temanI mUrtinI pratiSThA karavAnuM temaNe vicAryuM. bhagavAna nityAnaMde temAM saMmati ApI ane e bhaktone sUcanA ApI ke e maMdira svAmI muktAnaMda rahe che te rUmonI pAchaLa bAMdhavuM. A sthaLa gAMvadevInA nAmathI oLakhAtuM hatuM. bhagavAna nityAnaMdanA bIjA eka bhaktasamudAye emanI eka suMdara mUrti taiyAra karAvI. teo bhagavAna nityAnaMda pAse gayA tyAre emaNe kahyuM, A mUrtine mahAsamAdhi Apo.'' bhakatoe pUchyuM, "mUrtine kevI rIte mahAsamAdhi ApavI !'' bhagavAne kahyuM: '"ene pANImAM DubADI do.'' emanI sUcanA mujaba mUrtine vidhivat tyAMnI nadImAM jaLasamAdhi ApavAmAM AvI. "" 26 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guru ane ziSya thoDA divasa pachI bhaktoe bhagavAna nityAnaMdane pUchyuM ke gAMvadevImAM je maMdira bAMdhyuM che temAM kaI mUrtinI pratiSThA karavI ? emaNe uttara Apyo : ""muktAnaMda.'' ane bhagavAna nityAnaMdanA Adeza mujaba te bhakto maMdiranI udghATanavidhinI taiyArI karavA lAgyA. tA. 16mI navembara, 1956ne roja maMdira mATe baMdhelI oraDImAM vaidika maMtronA uccAra sAthe pUjAvidhi karIne tathA lokomAM prasAda vahecIne svAmI muktAnaMdane prasthApita karavAmAM AvyA. A rUma svAmIjIno nivAsakhaMDa banyo. dhIme dhIme svAmIjInI dekharekha heThaLa A sthaLano vikAsa thavA lAgyo. svAmI muktAnaMdane loko have 'bAbA'nA hulAmaNA nAmathI bolAvavA lAgyA. have pachI ApaNe paNa emano ullekha "bAbA' tarIke karIzuM. 6. guru ane ziSya bAbAnI sAdhanA saMpUrNa thaI hatI chatAM teo teno dekhAva karatA nahIM, ane bhagavAna nityAnaMdanA eka sIdhAsAdA sAmAnya ziSyanI peThe vartatA. guru-ziSya vacce kevo saMbaMdha hoI zake te bAbA A samaye bhagavAna nityAnaMda sAthe kevI rIte rahetA hatA te uparathI mAluma paDe che. jeone A benI vacceno saMbaMdha ane vahevAra jovA maLyo che temane mATe e anupama lahAvo che. bAbA zvedanA keTalAka jANItA zlokonuM haMmezAM punaruccAraNa karatAH ""je anuzAsana pALe che, te ja zAsana karI zake che.'' bAbA Ano artha bhakto samakSa e rIte karI batAvatA ke je Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 bAbA muktAnaMda paramahaMsa 66 supAtra ziSya thavAnuM zIkhyo nathI te kadI sAco guru banI zakato nathI. bAbA tenuM dRSTAMta Ape che. bhagavAna nityAnaMde eka vakhata emane kahyuM, A kerI tuM khAto nahIM.'' bAbAe te kerI to nahIM ja khAdhI, uparAMta bAra varasa bAda bhagavAna nityAMnake svayaM emane kerI khAvA ApI te paryaMta bAbAe kadI kerI khAdhI nahIM. gurunA AdezanuM akSarazaH pAlana karavA aMgenuM A daSTAMta che. Ama guru ane ziSya baMne bAhya daSTie bhinna lAgatA, paraMtu ghaNI vakhata nAjuka bAbatomAM temanAM vANI ane vartana eka ja hoya evo anubhava thato. ghaNI vakhata teo baMne eka ja viSaya para eka ja jAtanI vAtacIta karatA jaNAtA. eka ja jAtanA upadeza ApatA jaNAtA. teo baMne vacce eka adbhuta samaja hatI ane eka adazya baMdhana hatuM. teo baMne potapotAnI rIte gaNezapurImAM ekasAthe eka bhavya daivI mizananI prApti mATe kAma karatA. keTalAMka varaso pachI loko emane 'baDe bAbA' ane 'choTe bAbA'nA nAme oLakhatA thayA. bAbAnI daivI prApti, akhUTa zakti, UMDuM jJAna ane manuSyasvabhAvanI parakhane kAraNe bhagavAna nityAnaMdano saMdeza Adhunika vizvamAM prasarAvavA mATe teo eka saMpUrNa ziSya hatA. nityAnaMda bAbAe lokone darzana ApavAnuM dhIme dhIme ochuM karyuM. kalAkonI pratIkSA pachI bhagavAnanAM darzana na thaI zakavAthI nirAza thayelA bhakto bAbA pAse AvatA. bAbA potAnA suMdara zabdomAM bhagavAna nityAnaMdano saMdezo ApI bhaktone prasanna karatA. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 gaNezapurI Azramano vikAsa jUna 1961mAM bhagavAna mAMdA paDyA. badhAne lAgyuM ke emano aMta najIka che. bAbAnA zayanakhaMDanI bahAra TAMgelo bhagavAna nityAnaMdano phremamAM maDhelo phoTo tA. 1lI ogasTa, 1961nA roja jamIna upara tUTIne paDI gayo. bAbAe kahyuM: ''gurudeva have jaladI deha choDI jaze tenI A nizAnI che.'' te divasathI bAbA roja potAnA guru pAse jatA ane kalAko sudhI besatA. eka divasa bhagavAne bAbAne potAnI najIka besADyA ane temanA zira para potAnA hAthanI AMgaLI thapathapAvI, pachI emaNe potAno hAtha emanA moMmAM mUkyo ane kahyuM: 'tuM dUra paradeza jaze. duniyA taraphathI tane abhuta mAna prApta thaze ane tuM kaheze te dhyAnathI sAMbhaLaze.'' be divasa pachI bhagavAna nityAnaMda mahAsamAdhi lIdhI. 7. gaNezapurI Azramano vikAsa bhagavAna nityAnaMdanI mahAsamAdhi pachI gAMvadevI Azramane bAbAe jAhera TrasTamAM pheravI nAkhyo ane tenuM nAma "zrI gurudeva Azrama' rAkhyuM. emaNe AzramanA dhyeyane anukULa AzramanuM pratIka (Emblem) banAvyuM. emaNe potAnA gurudevanuM mizana - dhyeyakArya AgaLa vadhAravAno nirNaya karyo. vadhArAnI aMdara ekara jamIna meLavIne Azramane vistRta karyo. bAbAnA bhaktoe tyAM nivAsa mATe potAnAM makAno bAMdhyAM. bAbAnI oraDInI pAchaLa AjubAju eka varaMDo bAMdhavAmAM Avyo jyAM bhakto besIne dhyAna karI zake. thoDA vakhata pachI sUryamaMdira bAMdhavAmAM Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 bAbA muktAnaMda paramahaMsa AvyuM. temAM eka dhyAnakhaMDa ane mulAkAtI bhakto mATe AvAsa bAMdhavAmAM AvyA. bAbA sUryamaMdiranA moTA holamAM divasa daramiyAna besatA. mulAkAtIo - bhakto emanI AsapAsa besatA. koIka vAra praznonA uttaro ApatA, koIka vAra rasaprada muddA upara pravacana karatA. teo vAraMvAra AzramanA bhAvi vize vAta karatA ane jaNAvatA ke Azramano ghaNo vikAsa thavAno che. ane roja seMkaDo mANaso tenI mulAkAta leze. teo pote vakhatovakhata paradeza jaze ane paradezanA aneka sAdhako gaNezapurI Avaze. teo kahetA ke sAdhako zaktipAta meLavaze eTaluM ja nahIM paraMtu ApI paNa zakaze. teo kahetA ke lakSmIdevI ane sarasvatI devI A AzramamAM vAsa karaze ane Azramane suMdara ane samRddha banAvaze. e vidyA ane jJAnanI pITha banaze. teo kahetA ke AzramanuM eka nAnuM rAjya haze ane temAM hAthI paNa haze, dhyAnayogano samagra vizvamAM pracAra thaze. AzramavAsIone bAbAnA AvA zabdothI navAI thatI, kema ke AvuM kAMIka banaze evAM koI cihno te vakhate nahotAM. bAbAe eka divasa ammA(svAmI prajJAnaMda)ne kahyuM ke ahIM AvanAra bhaktone ahIM zuM cAlI rahyuM che ane mAro saMdeza zuM che tenI khabara paDavI joIe. ammAe kahyuM ke Azrama taraphathI eka patrikA pragaTa karavAmAM Ave to e zakya bane. bAbAe tarata saMmati ApI ane sane 1964mAM Azrama taraphathI eka vArSika patra 'gurudevavANI' prasiddha karavAmAM AvyuM. varSo sudhI AzramanuM e mukhapatra rahyuM, jemAM siddhiyoganI samaja ApatA lekho, AzramanI vakhatovakhatanI pravRtti ane pragatino Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAmI mukatAnaMdanI prathama vizvayAtrA ahevAla ApavAmAM Avato. AzramamAM bAbAnAM darzane AvanAra anuyAyIonI saMkhyA dhIre dhIre vadhavA lAgI. bAbAe AzramamAM eka moTuM rasoDuM ane bhojanakhaMDa banAvyAM ane tenuM nAma "annapUrNA' ApavAmAM AvyuM. sane 1970thI AzramanI pragati ane vRddhi atyaMta jhaDapI banavA lAgI. AzramanI vividha pravRttionI javAbadArI bAbAe judA judA bhaktone soMpavA mAMDI. 8. svAmI muktAnaMdanI prathama vizvayAtrA bhagavAna nityAnaMda pAse keTalAka videzIo AvatA hatA. emanI mahAsamAdhi pachI videzIo bAbA pAse AvatA. keTalAke bAbA sAthe AzramamAM rahevA mAMDyuM hatuM. temanI saMkhyA dhIme dhIme vadhavA lAgI. temaNe bAbAne potAne deza AvavA ane temanA upadezano pracAra karavA vinaMtI karI. teo jaNAvatA ke pazcimanA dezomAM sAcA guruono abhAva che. pazcimanA dezomAM AdhyAtmika bhUkha UghaDatI jAya che. e bhUkha saMtoSI zake evA saMtonI te dezomAM jarUra che. oNgasTa 1970mAM bAbAe potAnI vizvayAtrAnI jAherAta karI. A e ja oNgasTa mahino hato ke bAbAne jyAre bhagavAna nityAnaMda pAse divya dIkSAno prasAda maLyo hato. bAbAe potAnI videzayAtrA phakta cAra anuyAyIo sAthe zarU karI. sADA traNa mAsanI yAtrAmAM teo yuropa, amerikA ane oNsTreliyA ghUmyA. A saphara daramiyAna bAbA aneka Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAbA muktAnaMda paramahaMsa bhaktonA saMparkamAM AvyA ane temanA jIvanane sparza karyo. bAbAno upadeza sIdho ane saraLa hato. teo kahetA: ''tamArI pAse duniyAnI tamAma sukhasAhebInI vastuo che. tame dareka vastu prApta karI che. tamArI pAse aihika samRddhi che, paraMtu saMtoSa ane zAMti nathI. tame game teTalI dolata kamAo, paraMtu jyAM sudhI tamArI aMdara je Izvara vaselo che tene jozo nahIM, tene prApta karazo nahIM tyAM sudhI tamArI aihika dolatanI koI kiMmata nathI. tame DaoNkaTara, enjiniyara, udyogapati ke game te hazo, game eTalA zrImaMta hazo, paraMtu tamArI siddhi ane sAcI oLakha tamArA aMtaranI jAgRti dvArA ja meLavI zakazo ane tamArA aMtaranI jAgRti mATe dhyAna ja ekamAtra ilAja che. dhyAna e koI dharma nathI. te koI eka deza ke paMthano saMpradAya nathI. te aMtaranI zAMti mATe eka upAya che. te darekane mATe che. Izvara darekano che ane darekane mATe sarakho che. te tamArAmAM ja che; tame ja Izvara cho.' . bAbA jyAM jyAM pravacana karatA tyAMnI bhASA teo jANatA nahIM ane ghaNI vAra bAbAnA upadezanuM bhASAMtara karanAra koI hotuM nahIM. bAbA koI videzI bhASA jANatA nahotA, chatAM temano upadeza prema ane bhAvathI temane sAMbhaLanAra pratyeka mAnavI samajato hoya tevuM lAgatuM. kharI rIte bAbAnI hAjarI ja eTalI prabhAvazALI ane cetanavaMtI hatI, emanuM AkarSaNa eTaluM bhAre hatuM ke emane koI ThekANe bolavAnI jarUra nahotI. emanI hAjarI ja dhAryuM vAtAvaraNa UbhuM karI zakatI ane moTA samudAya para asara karatI. bAbAnI bhASA AtmAnI bhASA Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAmI muktAnaMdanI prathama vizvayAtrA 33 hatI, bAbAno avAja emanA aMtarano avAja hato. jemaNe AMtarika avAja - spaMdano jhIlavAnI taiyArI karI che teo bAbA sAthe ekatAra thaI bAbAne samajI zake che. bAbA deza, bhASA, dharma, jAtinI sImAothI para hatA. atyAra sudhI videzIo samajatA ke guru te che je camatkAra karI zake che; bhUta-bhaviSya -vartamAna kahI zake che; bIjAnA manamAM zuM vicAro cAle che te kahI zake che ane jAdu karIne Icchita vastu najara samakSa lAvI zake che. have temane khAtarI thaI ke AvuM badhuM karanAra sAco guru nathI, paraMtu sAco guru to te che ke tamArAmAM AmUla parivartana karI tamane navuM jIvana bakSe che ane tamane navI dizA sujhADe che. je tamArAM duHkha-darda miTAvI zake che, je sAcuM sukha zuM che ane sAco AnaMda zuM che tene anubhava karAvI zake che. sAco AnaMda to te ja che je dareka saMjogothI para che, game tevA viparIta saMjogomAM paNa je khkhalita thato nathI. prathama vizvayAtrAmAM bAbAe oNsTreliyA ane amerikAnAM aneka moTAM zaheronI mulAkAta lIdhI, tyAM pravacano karyA. temanI mulAkAtanI asara eTalI pracaMDa hatI ke temanA haoNla choDI gayA bAda paNa loko vikherAtA nahIM ane lAMbA samaya sudhI dhUna gAvAnuM cAlu rAkhatA. sTenphorDa yunivarsiTImAM bAbAnA pravacana pachI dhUne eTaluM joradAra svarUpa pakaDyuM ke pravacananA zrotA lagabhaga eka hajAra vidyArthIo ane prophesaro UbhA thaI nAcavA lAgyA. A yunivarsiTI rUDhicusta gaNAya che. AvuM vAtAvaraNa A pUrve tyAM kadI sarjAyuM nahotuM. amerikAnI eka Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. bAbA mukatAnaMda paramahaMsa moTI pustaka prakAzana saMsthAe bAbAnuM pustaka 'citazakitavilAsa' amerikAmAM 'guru' zIrSaka heThaLa prasiddha karavAno karAra karyo. bAbAnI prathama vizvayAtrAnI A eka moTI siddhi hatI. A pustaka vAMcIne hajAro amerikano bAbAne maLavA gaNezapurI AvyA. bAbA prathama vizvayAtrA pUrI karIne gaNezapurI AvyA, A vakhate bAbAe eka mahattvanuM kArya karyuM. AzramanA pravezadvAra AgaLanA svAdhyAya khaMDanI upara 70 phUTa UMco ghUmaTa banAvavAmAM Avyo. svAdhyAya maMdiranI aMdaranI racanA bAbAe pote AyojI hatI. bhagavAna nityAnaMdane A sthAnamAM prasthApita karavAmAM AvyA. A prasaMge pAMca divasanA yajJanuM Ayojana thayuM. pujAro bhakato bhegA thayA, benDavAjA vAgyAM, loko AnaMdathI nAcyA-kUdyA ane bhajano gavAyAM. divaso sudhI mIThAI vaheMcAI, kArakApIThanA jagadaguru zaMkarAcArye A maMdiranuM udghATana karyuM. agAu ApaNe vigato joI che te pramANe bhagavAna nityAnaMde gAMvadevImAM potAne mATe nirmita sthAna upara svAmI muktAnaMdane pita karyA hatA. svAmI muktAnaMda bhagavAna nityAnaMdane A zramanA maMdiramAM prasthApita karyA. A samaya daramiyAna gaNezapurI Azramano ghaNo vikAsa thayo. gaNezapurI eka nAnuM nagara banI gayuM, hajAro bhaktonI avarajavara thavA lAgI. Adhunika bhAratanA mahAna saMto - AnaMdamayI mA, raNachoDadAsa mahArAja, raMga avadhUta, gulavANI mahArAja, tukaDojI mahArAja, potrIjI mahArAja, buddhadeva, vageree AzramanI mulAkAta lIdhI ane bAbAnA atithi tarIke Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAmIjInI bIjI vizvayAtrAo rahyA. zrI ramaNa maharSinA AzramamAMthI paNa phirojA, tAlyArakhAna, Arthara ane veMkaTarAmana gaNezapurI AvyA. dezanA khUNekhUNethI kavio, kalAkAro, saMgItakAro, bhajaniko gaNezapurI AvavA lAgyA. A rIte Azrama aneka saMtonAM punita pagalAMothI aMkita thavA lAgyo ane mahAna kalAkAronI kalAthI guMjavA lAgyo. Aje Azrama eTalo samRddha che ke tyAM hajAro lokone bhojana maLe che, kapaDAM maLe che, rahevAnAM ghara maLe che, zikSaNa tathA AdhyAtmika rAha maLe che, davA maLe che. te phakta AzramavAsI ke tenA mulAkAtIo mATe ja nahIM, paraMtu AjubAjunI hajAro garIba, kacaDAyelI, bhUkhI AdivAsI prajAne paNa prApta thayuM che. harigiribAbAe bAbAne kahyuM hatuM ke, 'tAruM eka rAjya thaze ane tuM mahArAjA banaze' e bhaviSyavANI sAcI paDI. 9. svAmIjInI bIjI vizvayAtrAo prathama vizvayAtrAthI bAbAne pazcimanA lokonI AdhyAtmika bhUkhanI pratIti thaI. teo prAmANikatAthI satya zodhavA mAgatA hatA tenI bAbAne khAtarI thaI. bAbAnI pahelI vizvayAtrA bAda paradezanA vadhu ane vadhu sAdhako gaNezapurI AvavA lAgyA. temanI IcchA bAbAno upadeza samajavAnI hatI. teo pazcimanA vadhu ane vadhu loko bAbAnA saMdezano lAbha le e IcchAthI bAbAne AmaMtraNa ApavA lAgyA. samaya Avyo tyAre bAbAe e AmaMtraNa svIkAryA. tA. 26 phebruArI, 1974nA Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 bAbA muktAnaMda paramahaMsa roja bAbAe bIjI vizvayAtrA mATe prayANa karyuM. pahelo deza hato oNsTreliyA. ahIM bAbAne hArdika ane uSmAbharyo AvakAra maLyo. oNsTreliyAthI bAbA amerikA gayA. bAbAnuM nAma amerikAmAM atyaMta jANItuM thavA lAgyuM. ane badhAM sthaLe emane bhAre mAna maLavA lAgyuM. nyU yaoNrkanA carca taraphathI temane AdhyAtmika ane mAnavautkarSanA kArya mATe 'bAla-zema-tova' eNvaoNrDa ApavAmAM Avyo. eTalAnTA jyorjiyAnA meyare bAbAne 'sarTiphikeTa oNpha siTijhana' ApyuM ane mAyAmI-phlorIDAnA meyare bAbAne 'skrola oNpha phrenDazipa' arpaNa karyuM. nyU yaoNrkanA naeNzanala blaeNka thiyeTare bAbAnuM ati uSmAbharyuM svAgata karyuM. bAbAnI khyAti prasaratAM amerikAnA agragaNya vaijJAniko, mAnasazAstrIo, udyogapatio ane ghaNI mahAna vibhUtio temanI pAse AvavA lAgI ane temanI sAthe vizvavyApta caitanya, AdhyAtmikatA, dhyAna ane sva vize vArtAlApa karavA lAgI. manuSyane jIvanamAM kaI rIte zAMti maLe te aMge teo carcA karatA. AvA mahAnubhAvomAM vaijJAniko jaoNna lIlI, DaoN. heralDa puracoka, mAnasazAsrI rolome, nATyakAra nIla sAyamana ane enI prakhyAta abhinetrI mArthA mesana tathA jANItA gAyako jaoNna Denavara, A guparI, jemsa Telara ane kArlI sAyamana, lekhaka ane saMzodhaka jemsa vele, be amerikana avakAzayAtrIo eDagara micela ane vaoNlTara kaniMgahAma, prasiddha lekhaka kArlosa kAsTeneDA, tibeTanA upadezaka cogyAla vRngavA rImpoca, kavi elana jIMjhabarga, jarmana paMDita rAmA Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAmIjInI bIjI vizvayAtrAo 37 goviMdA, esTanA sthApaka veranera erahArDa, yogazikSaka raoNya hyujIna Devisa, rAjyanA gavarnaro, jerI brAuna oNpha kaeNliphorniyA ane havAInA jaoNna barnsa mukhya hatAM. 1975nA me mAsamAM bAbAnI varSagAMThanA dine siddhayoga dhAma eNsosiyezana (SYDA) nAmanI eka moTI saMsthAnI amerikA khAte sthApanA thaI, jeno uddeza bAbAnA upadezono pracAra karavAno hato. * 1975nA julAI mAsamAM bAbAne ekAeka sakhata mAMdagI AvI. temane haoNspiTalamAM khaseDavAmAM AvyA. keTalAka divaso sudhI teo jIvana ane maraNa vacce jholAM khAtA rahyA. emanA bacavA vize DaoNkTaro anizcita hatA, paraMtu temane potAne saMpUrNa vizvAsa hato. e paristhitinuM varNana bAbA A zabdomAM kare che: ''huM jIvanamaraNa vacce jholAM khAto hato. mArA upara avAranavAra pakSAghAtanA humalA thatA hatA. keTalIka vAra mArI nADI dhabakatI baMdha thaI jatI hatI. DaoNkTaro gabharAI jatA. temane Azcarya thatuM ke A mANasa kaI rIte jIve che ! huM mArA gurunuM smaraNa karI dhyAnamAM DUbI jato. pakSAghAtanA humalAthI mane asahya vedanA thatI, paraMtu huM mArA AtmAthI dehane alaga karIne koI eka mulAkAtI dardIne jue tema mArA dardane joto ane mane koI pIDA thatI nahIM. huM AnaMdamAM raheto. A ja jIvananuM rahasya che. ApaNA zarIra pratye ane AjubAju tamAma sAthe ApaNe sAkSIbhAva keLavavAno che. e bhAva Ave tyAre sAdhanAmAM prApti karI che tevuM mAnavuM. ApaNuM kAMIka astitva che te mithyA che. paraMtu je cetanAzaktino vilAsa cAlI rahyo che Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 bAbA muktAnaMda paramahaMsa temAM ApaNe eka abhinetA chIe ane ApaNe je bhAga bhajavAno che te eka sAkSI tarIke bhajavavAno che.' mArca 1976mAM bAbAnI vizvayAtrAno chello tabakko zarU ghayo. bAbAe emanI A yAtrAnA chellA cha mAsa DIvIlanA siddhayogadhAmamAM pasAra karyo. A sthAna nyU yorkanI uttare keskela parvata upara vihAradhAma upara AveluM che. bAbAnI bIjI vizvayAtrAnuM A caramasImA biMdu hatuM. saMkhyAbaMdha mahAnubhAvo, bhAratIya bhakto ane saMnyAsIo bAbAne vidAya ApavA mATe DIvIla Azrama AvI pahoMcyA. DIvIla Azrama oNkalaeNnDa Azrama karatAM ghaNo moTo hato, paraMtu thoDA samayamAM ja te nAno paDavA lAgyo. bAbAnI chellI zibiramAM eka hajAra mANasoe bhAga lIdho. jemano dhyAnakhaMDamAM samAveza thaI zakyo nahIM temaNe khaMDanI bahAra annapUrNAmAM goThavela Telivijhana vyavasthA dvArA kAryakrama nihALyo. bAbAnI bIjI vizvayAtrA daramiyAna amerikAmAM traNa moTA Azramo sthApavAmAM AvyA. pazcimamAM sAnDrAnsiskookalenDamAM, uttaramAM enDa ArtharamAM ane pUrvamAM nyU yorkamAM. bAbAnAM pustako ghaNI yunivarsiTIonI yoga saMsthAomAM pAThyapustako tarIke jAhera karavAmAM AvyAM. saMkhyAbaMdha yunivarsiTIo tathA saMsthAoe siddhayoga-korsa eka viSaya tarIke dAkhala karyo. gaNezapurI zabda amerikAmAM eka maMtra banI gayo. lokone gaNezapurI AvavAnI tIvra IchA UbhI thaI. saMkhyAbaMdha mANaso bAbAne gaNezapurI AvavA mATe pUchanA. AthI AvA Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAmIjInI bIjI vizvayAtrAo jijJAsuone saMtoSavA mATe bhArata AvavA mATe eka jambojeTa vimAna cArTara karavAnI bAbAne pharaja paDI. 39 A yAtrAnA AkharI divaso daramiyAna eka hRdayasparzI ghaTanA banI. sAutha pholsabargathI trIsa jeTalA mahAnubhAvoe bAbAnA AzramamAM AvIne bAbA samakSa eka Avedanapatra rajU karyuM, jemAM emaNe jaNAvyuM ke bAbAnI vidAyathI A zaheramAM eka du: khada avakAza Ubho thaze, mATe emaNe sAutha pholsabargamAM AvI kAyamI nivAsa karavo. A zaheranI bAbAe lIdhelI mulAkAta badala tathA bAbAe potAnI sAhitya ane AdhyAtmika samajano je lAbha lokone Apyo te badala emaNe bAbA prati AbhAra vyakata karyo. bAbAnI vidAya nimitte DIvIlamAM moTA pAyA upara be divasano utsava yojAyo. amerikAnA dUra dUranA pradezomAMthI saMkhyAbaMdha mAnavIo A utsavamAM sAmela thayA. amerikA khAte bAbAe karelI pravRttinI prazasti karavAmAM AvI. hajAro amerikana bhakto kaeNneDI eNraporTa upara bAbAne vidAya ApavA AvyA. temanI AMkhomAMthI AMsu nIkaLatAM hatAM. nIrava zAMti hatI. koI bolatuM, cAlatuM ke hAlatuM nahotuM. hRdaya bharAI gayAM hatAM. mana khAlI thaI gayuM hatuM. AMkho azruthI UbharAtI hatI. zuM karavuM tenI koIne samaja paDatI nahotI. eTalAmAM koIe 'OMOM nama: zivAya'nI dhUna zarU karI ane saue te jhIlavA mAMDI. kaeNneDI havAIaDDo madhura ane divya saMgItathI guMjavA mAMDyo. bAbAnuM vimAna UpaDyuM. dhUna cAlu rahI. bAbAnuM vimAna Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 bAbA muktAnaMda paramahaMsa dUra kSitijamAM adazya thaI gayuM paraMtu dhUnanA paDaghA paDatA rahyA . pAchaLa eka anaMta ane daivI sugaMdha phelAI hoya ane pratyeka jana eno pratyakSa anubhava karI rahyA hoya tevuM saune lAgyuM. amerikAthI nIkaLI bAbAe cha aThavADiyAMnI iMglaeNnDa, jarmanI, sviTjharlaeNnDa ane phrAnsanI yAtrA AraMbhI. dareka ThekANe zibiro yojI. zibiranA khaMDo zibirArthIothI UbharAI gayA. dareka sthaLe zibirArthIone samAvavA jagyA vistAravI paDI tathA zibirArthIonI noMdhaNI baMdha karavI paDI. paDI. laMDanamAM bI.bI.sI.e bAbA vize 30 miniTanI dastAvejI philma utArI ane samagra iMglenDamAM pradarzita karI. iMglenDanAM devaLonA pratinidhi skInIDara temanA deza taraphathI bAbAnuM svAgata karavA AvyA. jyAM jyAM bAbA UtaratA tyAM tyAM sthAnika mahAnubhAvo temanuM svAgata karavA AvatA. maharSi maheza yogInA AmaMtraNathI bAbAe temanA TrAnsamaeNDiTezana mathakanI mulAkAta lIdhI. maharSie bAbAnuM prAcIna vidhisara vedanA maMtro sahita adbhuta svAgata karyuM. yuropamAM aneka ThekANe Azramo ane kendro sthApavAmAM AvyAM. Aje paradezamAM bAbAnA aneka moTA Azramo tathA 300 jeTalAM dhyAnakendro che, jyAMthI bhagavAna nityAnaMdano tathA bAbAno saMdezo prasArita karavAmAM Ave che. bAbAe pazcimamAM siddhayogano pracAra karyo che, pazcimanA dezonI AdhyAtmika bhUkha ughADI che - saMtoSI che. jeo bAbAnA saMparkamAM AvyA emaNe potAnA jIvanamAM parivartana anubhavyuM che. jeo potAnI samasyAo mATe DaoNkTaro, haoNspiTalo ane mAnasazAstrIonI pAchaLa bhamatA hatA, temanI Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 svAmIjInI bIjI vizvayAtrAo samasyAonuM nirAkaraNa thayuM che. temane potAnA jIvanamAM navI dizA ane navo artha prApta thayAM che. eka bhakta sAcuM ja kahyuM che ke, ""bAbAnA saMdezathI eka sIdho tAtkAlika lAbha e thayo che ke amane eka dizA maLI che, ame koNa chIe tenI samaja maLI che. ame koNa chIe teno AnaMda pAmavAnI amane zakti maLI che. AzramamAM rahevuM kaThaNa che, paraMtu jIvananA koI paNa tabakkAmAM jeTalA samayamAM manuSya je pragati kare che tenA karatAM aneka gaNI pragati AzramamAM rahevAthI thoDAka ja divasomAM thAya che. bIjI vizvayAtrAethI pAchA pharyA bAda bAbA lagabhaga eka varSa bhAratamAM rahyA. 18 oNgasTa, 1978nA roja temanI trIjI vizvayAtrAno AraMbha thayo. trIjI vizvayAtrA e bIjI vizvayAtrAnuM vistRta svarUpa hatuM. have bAbA oNsTreliyA, amerikA ane yuropIya dezomAM atyaMta prasiddha thaI cUkyA hatA. emaNe trIjI vizvayAtrA daramiyAna siddhayoganuM sAmrAjya vadhArIne sudaDha karyuM. A vakhate paNa teo lagabhaga be varSa rahyA, aneka ThekANe Azramo sthApyA ane kendro zarU karyA. sane 1981nI gurupUrNimAnA dine sAutha pholsabargamAM gurupUrNimA utsava vakhate bAbAe nATyAtmaka rIte yuvAna svAmI nityAnaMdanI potAnA uttarAdhikArI tarIke jAherAta karI. pUrvAzramanA subhASa zeTTI te svAmI nityAnaMda. te mAtra vIsa varSanI vayanA che. bhakto AzcaryamAM garakAva thaI gayA. temane lAgyuM ke bAbA potAnA aihika dehane tyajavA mAge che. lokonI AMkhomAMthI AMsu nIkaLavA mAMDyAM, paraMtu bAbAe AzvAsana ApyuM ke, "huM haju jIvavAno chuM, ATalI jaladI vidAya Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 bAbA muktAnaMda paramahaMsa bAbA * tA. 19-10-1981nA roja levAno nathI.'' vizvayAtrAethI pAchA pharyA. A veLAe gaNezapurImAM emano je satkAra thayo te kadI vIsarAI zake ema nathI. koI paNa manuSyanA jIvanamAM AvI kSaNa bhAgye ja Ave che. gaNezapurI AvIne AzramanI vyavasthAmAM bAbAe mahattvanA pheraphAro karyA. haoNspiTalanuM kAma jhaDapathI AgaLa vadhAravA mAMDyuM. bIjAM aneka moTAM bAMdhakAmo cAlu karyAM. TrasTImaMDaLamAM pheraphAra karyA. dareka ThekANe navuM lohI dAkhala karyuM. tA. 5-5'82nA roja temaNe svAmI nityAnaMda tathA svAmI civilAsAnaMdane potAnI gAdI upara sthApita karyAM ane potAnI nivRttinI jAherAta karI. svAmI civilAsAnaMda, pUrvAzramanAM mAlatI zeTTI te svAmI nityAnaMdanAM bahena thAya. jUna 1982mAM surata khAte zibira yojAyo. bAbA tA. 4thI jUna, 1982ne roja surata khAte potAnA beu uttarAdhikArIo sahita padhAryA. suratanA bhAvika janoe emanuM bhavya svAgata karyuM. cha divasa sudhI suratamAM adbhuta vAtAvaraNa sarjAyuM. bAbAnA mukAma upara roja savAre emanAM darzana mATe lAMbI katAro lAgatI. raMgaupavana khAte sAMjanA bAbAnA pravacanamAM pAMceka hajArathIye vadhu bhakto upasthita thatA. bAbAe 1982nA jUna tathA sapTembaramAM muMbaI khAte tAjamahAla hoTalanA haoNlamAM moTI zibiro karI. anekone zaktipAtano lAbha maLyo. 13 sapTembara 1982ne roja bAbA kAzmIranI paMdara divasanI mulAkAte nIkaLyA. kAzmIranI mulAkAta mATe bAbAnI ghaNA Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAmI mukatAnaMdanuM mahAnirvANa 43 samayanI IcchA hatI. kAzmIrI zaivavAdanA abhyAsI bAbAne kAzmIranI guphAomAM paththara upara kotarAyelAM zivasUtromAM rasa hato. A zilAlekhono abhyAsa karI zakAya ane kAzmIrayAtrA potAnI rIte mANI zakAya te hetuthI emaNe mulAkAta khAnagI rakhAvelI. 10. svAmI mukatAnaMdanuM mahAnirvANa bAbAne 1975nA julAI mAsamAM hRdayarogano prathama humalo thayo hato. tyAra pachI bIjo humalo 1977nA phebruArImAM thayelo. bIjo humalo atyaMta gaMbhIra ane jIvaleNa hato. DaoNkTaro doDI AvyA, paraMtu bAbAe kahyuM, "mane mArA para choDI do.' teo tarata dhyAnamAM UtarI gayA. sAta-ATha kalAka bAda temaNe dhyAna choDyuM tyAM sudhI sauno jIva tALave hato. bAbAnI sUcanAne kAraNe DaoNkaTaroe kazo upacAra karyo nahoto. bAbA potAnI sAdhanAnA baLe A humalAmAMthI bacI zakyA. Ama chatAM DaoNkaTaronA Agrahane vaza thaI ArAma ane vizeSa sAravAra mATe muMbaInI nANAvaTI haoNspiTalamAM teo bharatI thayA. tyAM emanI tabiyatamAM sudhAro thayo. dhIme dhIme teo svastha ane haratApharatA thayA. sane 1978nI 3jI jUnanI ghaTanA che. huM suratanA eka nAnA bhaktasamudAya sahita bAbAne maLavA gaNezapurI gayo hato. bAbAe mane temanA nivAsakhaMDanI aMdara bolAvyo. bAbAnI trIjI vizvayAtrAnI taiyArI cAlatI hatI. bAbAe mane kahyuM, Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAbA mukatAnaMda paramahaMsa "A mArI chellI videzayAtrA che. paradezamAM mAruM kArya pUrNa thayuM che. mAre javAnI jarUra nathI. paraMtu ahIM mAruM kArya bAkI che. AdivAsI vistAra mATe eka moTI haoNspiTala, eka zALA tathA AdivAsIo mATe AvAso bAMdhavA che. A kAma mATe mAre nANAMnI jarUra che. huM thAkelo chuM. paraMtu haju sudhI mAruM kAma bAkI che. A videzayAtrA pachI bIjI vAra huM videza javAno nathI.'' A agAu AdivAsI kalyANanI bAbAnI ghaNI pravRttio cAlu thaI gayelI hatI. temane mATe 700-800 jeTalA pAkA AvAso baMdhAyA hatA. eka pharatI haoNspiTala cAlu karavAmAM AvI hatI. zALAnA makAnanuM bAMdhakAma zarU thayuM hatuM. bAbAnI trIjI vizvayAtrA mArI daSTie emanA dehanuM jokhama hatuM. kema ke hRdayaroganA be humalAo pachI DaoNkaTaroe temane kAMI paNa parizrama nahIM karavAnI cetavaNI ApI hatI. bAbA videzayAtrAethI sukharUpa pAchA pharaze ke kema te vize mane potAne ciMtA hatI. bAbA pote te jANatA hatA, chatAM haju temanuM thoDuM kAma bAkI hatuM. trIjI vizvayAtrAethI pAchA pharyA bAda emaNe pAchI cothI vizvayAtrAnI jAherAta karI. surata, amadAvAda, dilhInA pravAso yojAyA. daramiyAna tA. rajI oNkTobarano divasa Ugyo. bIje divase bAbAnA uttarAdhikArI svAmI nityAnaMda pUnA janAra hatA. bAbAe emane rokyA ane kahyuM, ''tuM moDo jaje. kAle eka suMdara bhaMDAro thavAno che.'' bAbAe trIjI oNphaTobare Azrama khAte eka suMdara bhaMDArAnuM Ayojana karyuM hatuM. bIjI oNkTobaranI rAtre bAbAe AzramamAM goThavAyela Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAmI mukatAnaMdanuM mahAnirvANa 45 kAryakramamAM bhagavAna nityAnaMda vizenuM eka citrapaTa joyuM. svAmI muktAnaMda kevI rIte potAnA gurunI chAyA ane ArasI banIne rahyA hatA te bAbatanuM A citrapaTamAM nirUpaNa hatuM. citrapaTanuM nAma hatuM paraphephaTa mirara' (saMpUrNa darpaNa). svAmI civilAsAnaMda keTalAka divasathI kamaranA sakhata daIne kAraNe pathArIvaza hatA. rAtre 8thI 9nA citrapaTanA kAryakrama daramiyAna cAlu citre bAbA svAmI civilAsAnaMdanI khabara pUchavA mALA upara gayA. emaNe khuzamijAjamAM ghaNI vAto karI. tyAMthI teo potAnA zayanakhaMDamAM AvyA ane sUvA gayA. lagabhaga dasa vAgye emanA khaMDamAMthI ghaMTaDI vAgI. kaMIka tAkIdanI jarUra hoya tyAre teo A rIte ghaMTaDI vagADatA. bAbAnI sAravAramAM rahenAra svAmI sevAnaMda ane narasiMhabhAI bAbAnA khaMDamAM dhasI gayAM. bAbAnI sAravAramAM haMmezAM rahenAra narasiMhabAI eka pAraMgata narsa hatAM. bAbAe chAtImAM dukhAvAnI phariyAda karI. tarata bAbAne davA ane oNkisajana ApavAmAM AvyAM. thoDI vAra pachI bAbAe kahyuM, ""have sAruM che, tame jAo.'' paraMtu teo besI rahyAM. bAbAe thoDI vAramAM potAnI zAla kheMcIne mAthA para oDhI lIdhI. pote sUvA mAge che tenuM A sUcana hatuM. teo tarata nidrAmAM paDyA ane temanI nAbhimAMthI zvAsocchavAsa saMbhaLAvA lAgyA. bAbA UMghamAM hovAnI A nizAnI hatI. badhA dhIre rahIne bahAra nIkaLI gayA. poNA agiyAra vAgye pAchI ghaMTaDI vAgI. svAmI sevAnaMda ane narasiMhabAI aMdara doDI gayAM. bAbA eka paDakhA para hatA. emanA javAthI bAbAe paDakhuM pheravyuM, eka dIrgha Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAbA mukatAnaMda paramahaMsa zvAsa lIdho ane teo zAMta thaI gayA. badhA doDI gayA. paraMtu dehamAM cetanA nahotI. tarata DaoNkaTaro doDI AvyA. ekathI doDha kalAka emaNe koziza karI paraMtu badhuM vyartha hatuM. bAbAe mahAsamAdhi lIdhI hatI. buddhapUrNimAnA dine janmelA bAbAe gAMdhIjayaMtInA dine mahAsamAdhi lIdhI. bAbAno cahero zAMta ane svastha hato. teo jIvaMta hoya ane game te paLe bolI UThaze ema lAgatuM hatuM. bAbAnuM kartavya saMpUrNa thayuM hatuM. manuSyane potAnI jiMdagI saphaLa ane saMpUrNa-paripUrNa thayelI lAge teno je AnaMda ane saMtoSa hoya te ja bhAvo A mahAmAnavanA caherA para hatA. temanuM kArya have temanA uttarAdhikArIoe upADI levAnuM hatuM. 11. bAbAno saMdeza ane upadeza gurukRpA kevaLa mAnavasamAjanuM zA mATe, carAcara jagatanA badhA jIvonA jIvananuM dhyeya duHkhanI nivRtti ane paramAnaMdanI pUrNa prApti che. pazupaMkhI sau tene mATe parizrama kare che. sukhanI prApti mATe ja manuSya nRtya, nATaka, ItyAdi kalAo prApta kare che. nitya AnaMdanI prAptine ja mokSa, paramAtmAdarzana athavA Izvara sAkSAtkAra kahe che. e ja dharma che. e ja mAnavajIvanano aMtima uddeza che. paramArtha eTale jIvanano parama artha - parama uddeza - jagatamAM aneka prakAranA paMtha che. temAM jJAna, bhakti, yoga tathA gurukupAyukta siddhimArga mukhya che. A badhA mArga paraspara saMkaLAyelA che. badhA ja mArga pUrNa che. badhA dhamAM, Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAbAno saMdeza ane upadeza 47 badhA paMtha ane badhA saMpradAya eka ja paramAtmAnA che. jJAnamArga : tenuM sAdhana che jJAna - guru dvArA manuSyanuM pote potAne oLakhavuM te jJAna - sAmAnya rIte gItA, brahmasUtra ane upaniSadanA mata pramANe caitanya AtmA je sarvavyApaka che, jIvamAtramAM samAna rIte vyApta che, darekano parama AdhAra che, je paripUrNa che, svayaMbhU che, sarva prakAranA zarIramAM vAsa karavA chatAM paNa je zarIrAkAra banato nathI. potAnA svarUpane badalato nathI, te ja caitanya AtmArAma che ane sauno ArAdhya puruSottama che. citta prakAzamaya che. te jaDathI nirALuM parama caitanya badhI jaDa vastuomAM pravezIne jaDane caitanya banAve che. darekane cetanavaMta karIne paNa je darekathI alaga ane parama svataMtra che te ja viSNu, ziva, aMbA, gaNapati ane sUrya - arthAt paMcadeva - che, te ja sauno paramezvara che. AvA AtmArAmane zrI guru pAsethI zravaNamanana karIne nididhyAsana dvArA jANavo ane temAM tadrupa banI javuM e ja jJAnIono mata che. guru dvArA upadezAyelA jJAnamArge potAnI sthitine caitanyamAM meLavIne caitanyarUpa banAvI le che. tyAra bAda soham japatAM ja huM sarva koI, sarva koI mArA ane huM temano, ane sarva eka thaI jAya che - tyAre jJAnI aMdararahita, bahArarahita, ekarahita, anekarahita, sauno pote, sauthI nirALo ane pUrNa thaI jAya che yAne te aham brahma che. A ja vedAMta che. zvetAzvatara upaniSadamAM kahyuM che: "IzvaranuM jJAna thatAM ja sarva baMdhanomAMthI mukta thavAya che. A ja jJAnamArga che.'' yogamArga bIjuM sAdhana che yoga. cittavRttinA saMpUrNa Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 bAbA mukatAnaMda paramahaMsa nirodhane yoga kahe che. maharSi pataMjalinA kathana pramANe aSTAMganI sAdhanA karIne potAnA cittanuM caitanyamAM pUrNa tAdAmya sAdhavuM te yoga che. vIkharAyelA prANone sama karIne samatAyoga prApta karavAno hoya che. citta saMpUrNa rIte zAMta thaI jatAM hRdayamAM paramAnaMdano udaya thavo te paNa vedAMtokta AnaMdanI ja prApti che. je jJAna che te ja yoga banI jAya che. eTalA mATe ja gItAmAM kahyuM che - jJAna ane yoga baMne vaDe thatI prApti eka ja che. yogasAdhanAmAM gurunI atyaMta AvazyakatA hoya che. yoga paNa eka pUrNa sAdhana che. ane e paNa jJAnanI apekSA rAkhe che. jyAre cittanI vRttiono nirodha thaI jAya che tyAre tene kaivalya avasthA prApta thAya che. gItAmAM kRSNa arjunane yogI banavAno Adeza Apyo che. yoga sarvajJa RSioe raceluM eka aprameya zAstra che. bhakitamArga trIjuM sAdhana che prema - jevI rIte jJAna ane yoga pUrNa sAdhano che tevI ja rIte bhakti paNa eka svataMtra ane pUrNa sAdhana che. bhakti premane kahI che. prema amRtatulya sAdhana che. prema, AnaMda, saccidAnaMda e badhAno bhAvArtha eka ja che. jyAre jJAnI, jJAna dvArA carAcarane parabrahma samajIne rAgarahita, dveSarahita, verabhAvarahita, IrSArahita thaI jAya che tyAre te potAnI aMdaranA pUrNa AnaMdano bhoktA bane che. prema kayAM nathI ? paramAtmAnuM svarUpa ja prema che, AnaMda che, mastI che. AnaMdamAMthI ja vizvano udaya, sthiti athavA laya thAya che. jagatanuM mULa prema che. darekanI vRddhi premathI thAya che. jIvavAnuM paNa premathI thAya che ane chevaTe laya paNa premamAM ja thAya Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAbAno saMdeza ane upadeza che. prema sarvavyApaka che ane eTalA mATe sAdhanA paNa prema che. gurukRpAyukata siddhimArga : A sulabha ane zreSTha sAdhananuM nAma che gurukRpA. zrI saddagurunI kRpAthI ziSyano durgama mArga sulabha thAya che. gurukRpAnI dIkSAne 'zaktipAta dIkSA' kahe che. je kRpA vaDe zrIrAmakRSNanA sparzathI svAmI vivekAnaMdane paramezvaranI anubhUti thaI te zaktidIkSA mahArasamaya ane AzcaryakAraka che. te purAtana kALathI cAlI Ave che. zaktipAtanA viSayamAM keTalAka lokone zaMkA thAya che ke A koI tAMtrika vidyA che, paraMtu te teonuM ajJAna che. zaktipAta anAdi kALathI cAlI AvatuM RSimunionuM dIkSAnuM sAdhana che. potAnA divya brahmatejane ziSyamAM saMcArita karIne tene tatakSaNa brahmAnubhUti karAvavI te ja teno mukhya artha che. manuSyamAtramAM kuMDalinI nAmanI divya zakti rahelI che. te zakitanAM be rUpa che : eka rUpa vyavahArane pragaTa kare che. bIjuM rUpa paramArthane sAdhya kare che. jyAre zrI guru potAnA ziSyo upara adhyAtmazakitanuM teja pheke che tyAre tenI te pAramArthika zakti potAnI meLe kriyAzIla bane che. A prakriyAne kuMDalinInuM aMtara kriyAzIla banavuM kahe che. ane tenuM ja nAma dIkSA athavA gurukRpA che. brahmAnaMdamayI citizakti zrI gurumAM pUrNa svarUpe nivAsa kare che. je zaktimAM parama svataMtratAthI vizvane racavAnuM sAmarthya che tene citi kahe che, te citi ja bheda-abheda bhedabhedamayI thaIne eka ja vastuthI anaMta rUpa brahmAMDa racIne ekamAM aneka, anekamAM eka karIne nirvikAra AtmAmAM savikAra rUpa jagata Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 bAbA mukatAnaMda paramahaMsa batAve che. A kAryakAriNI zaktinAM aneka nAma che, jevA ke citi, yogiNI, kuMDalinI, bhagavatI jagadaMbA vagere. zakti vinA zAkta nathI ane zAkta vinA zakti nathI, ane eka ja che. jyAre nirguNa nirAkAra sattA je vizuddha parama caitanyarUpa che te spaMdanayukta thAya che tyAre A zakti kriyAzIla banI jAya che. te ja paramAtmAnI mahimArUpa mahAzakti zrI kuMDalinI che. A kuMDalinIne kriyAzIla karavAnI kriyAne ja zakitapAta anugraha dIkSA ke gurukRpA Adi saMjJAothI oLakhavAmAM Ave che, yogavAziSThanA nirvANa prakaraNamAM kahyuM che: darzanAt sparzanAt zabdAt kRpayA ziSyadehake / janayedyaH samAvezaM zAMbhavaM sa hi dezikaH // jemanA dIkSArUpa darzana, sparza ke maMtra upadezathI ziSyane parabrahma sAthenI ekatAno anubhava thAya che te ja guru che. kulAvarNa taMtramAM kahyuM che ke, guroryasyaiva saMsparzAt parAnando'bhijAyate / guruM tameva vRNuyAt nAparaM matimAnnaraH / / jemanA sparza vaDe aMtaramAM parama AnaMdanI anubhUti thAya temane ja buddhimAna puruSe guru tarIke pasaMda karavA, anyane nahIM. kuMDalinI jAgRtinI anubhUtio - guru pAsethI dIkSA pachI ziSyamAM aneka prakAranI AMtarika kriyAo thAya che je agAu A pustikAmAM jaNAvavAmAM AvyuM che. TUMkamAM zivasUtramAM kahyuM che te pramANe, "prANa samavAre samaranam' arthAt prANa sama thatAM ja yogIne samadarzana thaI jAya che. ane "huM amuka chuM evA saMkucita bhAvane tyajI daIne 'huM sarvavyApI caitanya chuM' - evo Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAbAno saMdeza ane upadeza 51 vikasita bhAvayukta banI jAya che. eTale ke saMpUrNa ke vizvane je saMvinI krIDA samaje che ane je satata vyApaka caitanya sAthe ekarUpa banIne rahe che te A janmamAM ja jIvanamukta thAya che, emAM koI saMdeha nathI. zivasUtra vimarzinImAM kahyuM che, guru pAmeravI anuprA irAzi - arthAt paramezvaranI anugraha zaktinA rUpamAM zrIguru pote ja dIkSA samaye ziSyanI aMdara praveza kare che. praveza thatAM ja te ziSyanI kAyApalaTa thaI jAya che. A yogane siddhayoga paNa kahe che. paramAtmA samasta vizvADaMbarano parama AdhAra che. A ja kAraNe te sat che. te Atmatattva jagatanI utpatti, sthiti ane layano parama AdhAra che. te ja pote sarvakAya che, te pote ja sarvastu che, satyano upAsaka tene prApta kare che. paramAtmAnuM bIjuM vizeSaNa cit che. cit e ja sthiti che, je sarvadA, sarvakALa, sarvadeza ane sarvavastuone Idam kahIne prakAzita kare che. A citi mAnavamAtrazrI svAminI che, tene koI paNa mata, saMpradAya ke paMtha vaza karI zake tema nathI. vedAMtanA jJAtAo AtmatattvamAM vizva samAyeluM hovAnuM kahe che. evI ja rIte jagatanA badhA paMtha citimAM samAyelA che. jethI cidAtmAmAM Izu, mahammada, rAma ke rahImano bheda raheto nathI. citi paramAtmAno ja vilAsa che. jemane citinAM darzana thAya che temane te citimAM ja AkhuM jagata ane badhA paMtho dekhAya che. vAtmAm sarva tu - athavA tireva nAtsarvam - kahyuM che e saMpUrNa satya che. saccidAnaMda zabdanuM trIjuM pada AnaMda che. AnaMdamAMthI ja Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para bAbA muktAnaMda paramahaMsa sakaLa jagatanI utpatti, AnaMdamAM ja sthiti ane AnaMdamAM ja laya thAya che - ema upaniSadamAM darzAvavAmAM AvyuM che. emanA bhakato, paricito teo koI paNa dharma ke saMpradAyamAM mAnatA nahIM. tema ja koI paNa jJAtibheda ke varNamAM paNa mAnatA nahIM. teo kahetA ke A sarva manuSyaracita che. bAbA kahetAH ''Apa kisI deza ke hoM, kisI darzana ke hoM, kisI dharma ke hoM yA kisI rItinIti ke hoM, yadi kucha satyanA sAkSAtkAra karatA ho to vaha Apa ke aMdara hogA - phira Apa sabhIkA samAna rUpa se svAgata kareMge kyoMki sabhImeM Apa usI satyako dekheMge - vahI sabase baDI pUjA hai. '' pU. bAbA mUrtipUjAmAM mAnatA nahotA. teo kahetA ke je tame mUrtine mUrti ja samajo to eno koI artha nathI, paraMtu temAM citi juo to ja te mUrtipUjA yathArtha che ane jenAmAM e daSTi che te dareka ThekANe citinAM ja darzana kare che. bAbA dArU, mAMsa, madirA, sigAreTa kazuM choDavAnuM kahetA nahotA. teo kahetA ke tamArAmAM kuMDalinI jAgrata thAya pachI ApoApa tame badhuM ja choDavAnA cho. bAbA ziva, viSNu evA bhedomAM paNa mAnatA nahIM. teo kahetA: "ziva na zaiva hai na vaiSNava hai na baudha hai | terI AtmA hai japA kara isako ziva na hindu hai na musalamAna na khristI hai sabhI kI AtmA hai japA kara isako !'' Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiMmata . 2-00 9- 00 | 0 o 9-00 2- 00 | 0 o 16 - 00 | 0 o 9-00 9- 00 '0 0-00 ' | 0 o 's 0- 00 saMtavANI graMthAvalI - 2006 1. jagadaguru zrI Adi zaMkarAcArya 2. zrIrAmakRSNa paramahaMsa 3. svAmI vivekAnaMda 4. zrI zrImA AnaMdamayI mA 5. bhagavAna mahAvIra 6. mahAtmA gAMdhIjI 7. Izu khrista 8. maharSi vinobA bhAve 9. hajarata mahaMmada payagaMbara 10. bhagavAna gautama buddha 11. svAmI sahajAnaMda 12. azo jarathuSTra 13. guru nAnakadeva 14. saMta kabIra 15. mahAprabhu zrIvallabhAcArya 16. zrI svAmI rAmadAsa (kanahanagaDha-kerAlA) 17. maharSi dayAnaMda 18. zrImad rAjacaMdra 19. sAdhu vAsavANI 20. pUjya zrImoTA 21. zrI ramaNa maharSi 22. maharSi araviMda 23. zrI raNachoDadAsajI mahArAja 24. zrI raMga avadhUta 25. zrI punita mahArAja 26. svAmI muktAnaMda ra7. svAmI zivAnaMda sarasvatI (hRSIkeza) 28. svAmI cidAnaMda sarasvatI | 0 o 's 's | 0 o | e o 's ' 9- 00 | o o ' 0 - 00 ' ' 9- 00 0 - 00 12-00 10-00 | o 6 '= | o 0 | o 12-00 12-00 300 - 00 A graMthAvalinAM 28 pustakonI kiMmata rU.300 thAya che. graMthAvalino | saMpuTa kharIdanArane te rU.200nA rAhata dare ApavAmAM Avaze rU.200 (seTanI) ISBN 81-7229-237-6 (set)