________________
સાધનાકાળની અનુભૂતિઓ
૨૩ સ્થાપી અને એમણે આપેલું ફળ ખાઈને હું ધ્યાન કરવા બેઠો.
“બીજે દિવસે સવારથી મારી દશા કોણ જાણે કેમ, કંઈક વિચિત્ર થઈ ગઈ. બેચેની મને ઘેરી વળી. મારું અંગેઅંગ દુખવા લાગ્યું. એવું લાગતું હતું કે જાણે કોઈ રૂંવાડે રૂંવાડે સોય ભોંકતું હોય! એકાએક કોણ જાણે શું થઈ ગયું ! એ મસ્તી, એ આનંદ કોને ખબર ક્યાં લુપ્ત થઈ ગયાં ! મારું અભિમાન, મારો ગર્વ ગળી ગયાં ! હું ફરી પાછો એનો એ દરિદ્રી અને કંગાળ બની ગયો ! મારું મન પશ્ચાત્તાપ કરી રહ્યું હતું. એ મસ્તી ક્યાં જતી રહી ! હાય આ શું થઈ ગયું પૂર્ણ પ્રફુલ્લ મસ્તીનું અવનવું જગત કોણ જાણે ક્યાં લુપ્ત થઈ ગયું ! અત્યાર સુધી હું કેવો હતો અને હવે કેવો થઈ ગયો ! જેમ કોઈ સુંદર અને જાહોજલાલીભરી નગરી અદષ્ટવશ નષ્ટ થઈ જાય અને એનો રાજા એ ખેદાનમેદાન થઈ ગયેલી નગરીને જોઈને જાણે સપનું જોતો હોય એમ અનુભવે એવી જ હાલત સ્વામી મુક્તાનંદની થઈ ગઈ !
“કુટિરની બહાર આવીને હું મારા પ્રિય નિર્વિકાર મિત્ર આમ્રવૃક્ષની નીચે બેસી ગયો. આ કેવું થઈ ગયું ! શું થઈ ગયું. એ જ ચિંતા મને સતાવી રહી હતી. રાતે કેટલાંયે દુઃસ્વપ્ન મેં જોયાં હતાં; ઊઠતાંવેંત જ મને બેચેની ઘેરી વળી. મારી સ્થિરતા ભાંગી પડી. જાનની ચિંતા ઘેરો વિષાદ પેદા કરી રહી હતી. બાબુરાવ પહેલવાન નામનો એક માણસ મારે ત્યાં રાત્રે સૂવા આવતો હતો. એ મારો જૂનો સાથીદાર હતો. તેને મેં પિતાને ઘેર યેવલા જતા રહેવા કહ્યું. એ ચાલ્યો પણ ગયો. આ તરફ મારી મનોદશા વિપરીત બનતી ચાલી. ગણેશપુરીમાં મેં જે મસ્તી પ્રાપ્ત કરી હતી, અદ્ભુત આનંદનું મેં જે સામ્રાજ્ય ભોગવ્યું હતું
