________________
૨૦
ગણેશપુરી આશ્રમનો વિકાસ જૂન ૧૯૬૧માં ભગવાન માંદા પડ્યા. બધાને લાગ્યું કે એમનો અંત નજીક છે. બાબાના શયનખંડની બહાર ટાંગેલો ભગવાન નિત્યાનંદનો ફ્રેમમાં મઢેલો ફોટો તા. ૧લી ઓગસ્ટ, ૧૯૬૧ના રોજ જમીન ઉપર તૂટીને પડી ગયો. બાબાએ કહ્યું: ‘‘ગુરુદેવ હવે જલદી દેહ છોડી જશે તેની આ નિશાની છે.'' તે દિવસથી બાબા રોજ પોતાના ગુરુ પાસે જતા અને કલાકો સુધી બેસતા. એક દિવસ ભગવાને બાબાને પોતાની નજીક બેસાડ્યા અને તેમના શિર પર પોતાના હાથની આંગળી થપથપાવી, પછી એમણે પોતાનો હાથ એમના મોંમાં મૂક્યો અને કહ્યું: ‘તું દૂર પરદેશ જશે. દુનિયા તરફથી તને અભુત માન પ્રાપ્ત થશે અને તું કહેશે તે ધ્યાનથી સાંભળશે.'' બે દિવસ પછી ભગવાન નિત્યાનંદ મહાસમાધિ લીધી.
૭. ગણેશપુરી આશ્રમનો વિકાસ
ભગવાન નિત્યાનંદની મહાસમાધિ પછી ગાંવદેવી આશ્રમને બાબાએ જાહેર ટ્રસ્ટમાં ફેરવી નાખ્યો અને તેનું નામ “શ્રી ગુરુદેવ આશ્રમ' રાખ્યું. એમણે આશ્રમના ધ્યેયને અનુકૂળ આશ્રમનું પ્રતીક (Emblem) બનાવ્યું. એમણે પોતાના ગુરુદેવનું મિશન - ધ્યેયકાર્ય આગળ વધારવાનો નિર્ણય કર્યો. વધારાની અંદર એકર જમીન મેળવીને આશ્રમને વિસ્તૃત કર્યો. બાબાના ભક્તોએ ત્યાં નિવાસ માટે પોતાનાં મકાનો બાંધ્યાં. બાબાની ઓરડીની પાછળ આજુબાજુ એક વરંડો બાંધવામાં આવ્યો જ્યાં ભક્તો બેસીને ધ્યાન કરી શકે. થોડા વખત પછી સૂર્યમંદિર બાંધવામાં
