________________
૧૪
બાબા મુકતાનંદ પરમહંસ પોતાને જેટલા પૈસા આ રીતે મળ્યા હોય તે તમામ ચંદ્રભાગા નદીમાં નાખી દેતા અને કહેતા, “મા, ચંદ્રભાગા, મારા આ બધા પૈસા તું તારી પાસે સલામત રાખજે.'' જાણે ચંદ્રભાગા નદી એ સંતની બૅન્ક હોય !
એક દિવસ સ્વામીજીએ બાપુમાઈને પંઢરપુરની શેરીમાં જોયા અને તેમની પાછળ ચાલવા માંડ્યું. થોડુંક ચાલ્યા પછી બાપુભાઈએ તેમની પાછળ કોણ આવે છે તે જોવા પૂંઠ ફેરવી. તેમણે સ્વામીજીને પૂછ્યું, તમે કોણ છો ?'
સ્વામીજીએ કહ્યું : ““વટેમાર્ગ.' બાપુમાઈ : ‘‘તમે ક્યાં જાઓ છો ?'' સ્વામીજીઃ ““તમારી પાછળ.' બાપુમાઈ: ‘‘મારે ઘર નથી, હું સ્મશાનમાં રહું છું.''
સ્વામીજીએ જવાબ આપ્યો, ““મને તેની ફિકર નથી. ન તો સ્મશાનથી હું બીઉં છું, ન તો ત્યાં જવાથી અભડાઉં છું.'' ત્યાર બાદ બંને સાથે ચાલતા રહ્યા. રસ્તામાં બાપુમાઈ ચંદ્રભાગા નદી પાસે ગયા અને તમામ પૈસા નદીમાં નાખીને કહ્યું : 'મા, આ તારી પાસે રાખજે.'' ત્યાંથી તેઓ બંને સ્મશાનમાં આવ્યા. ત્યાં તેમણે સ્વામીજીને પૂછ્યું, “તને ભૂખ લાગી છે ?'' સ્વામીજીએ કહ્યું, ““હા.'' એટલામાં એક માણસ ત્યાં થોડાં દાળ, ભાત અને રોટલી લાવ્યો. બાપુભાઈએ સ્વામીજીને તે ખાવા કહ્યું. સ્વામીજી ઘણા ભૂખ્યા હતા તેથી તેઓ તરત બેસી ગયા અને જે હતું તે બધું ઝાપટી ગયા. સ્વામીજી વિચારમાં પડી ગયા કે સ્મશાન જેવી એકાંત જયામાં આવું સ્વાદિષ્ટ ખાવાનું લઈને કોણ આવ્યું ? તેથી તેમણે ખાવાનું