________________
૧૨
બાબા મુક્તાનંદ પરમહંસ
સ્મૃતિ થતી હોય એવું લાગ્યું. તે સ્થાન એમને ઘણું ગમ્યું, પરંતુ દોલતાબાદના કિલ્લાની બિસમાર હાલત જોઈ એમને દુઃખ થયું. એક સમયનો રાજા પોતે પ્રત્યક્ષ જાણે પોતાની જગ્યાની દુર્દશા જોતો હોય એવો ભાવ તેમણે અનુભવ્યો. ત્યાર બાદ સ્વામીજીએ એ સ્થળ અને આસપાસનાં સ્થળોની અનેક વાર મુલાકાત લીધી. રામદાસ ઝિપ્પુ કહે છે કે એક વખત હરિગિરિબાબાએ સ્વામીજીને વૈજપુર આમંત્ર્યા. સ્વામીજી રામદાસ સાથે ત્યાં ગયા. બીજે દિવસે સવારે હરિગિરિબાબાએ રામદાસને કહ્યું, ‘‘તમારા સ્વામી હવે સ્વામી રહ્યા નથી. તે મહારાજા બન્યા છે.’' પછી સ્વામીજી તરફ ફરીને કહ્યું, ‘‘તારે હવે યેવલાના ઝૂંપડામાં રહેવાની જરૂર નથી. તારે હવે મહેલમાં રહેવાનું છે. તારાં આ જીર્ણ વસ્ત્રો ફેંકી દે અને તેને બદલે નવાં રેશમી વસ્ત્રો પહેર. હવે તું સંન્યાસી રહ્યો નથી, પરંતુ મહારાજા બન્યો છે. તારે કોઈની પાસે માગવાની જરૂર પડશે નહીં, પરંતુ તું હવે દાતા બન્યો છે.’’
આ બનાવ પછી બે જ માસમાં સ્વામીજીને અવધૂત શ્રી નિત્યાનંદનો ભેટો થયો અને તેમના આશીર્વાદ મળ્યા. જે ગુરુની શોધમાં તેઓ વર્ષો સુધી ભટકચા, જે તેમને અંતિમ ધ્યેય તરફ દોરી જવાના હતા અને જેમની કૃપાથી તે અનંતમાં ભળી જવા પામ્યા તે અંતે તેમને મળી ગયા. સ્વામીજીએ સર્વસ્વ છોડ્યું હતું. પરંતુ તેમને રાજયોગ હતો અને ત્યાર પછી મહારાજાની જેમ રહ્યા. હરિગિરિબાબાએ સ્વામી મુક્તાનંદ વિશે જે ભવિષ્યવાણી ઉચ્ચારી હતી તે આખરે સાચી પડી. જ્યારે સ્વામીજીની કુંડલિની શક્તિ જાગ્રત થઈ અને તેમને આધ્યાત્મિક