Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ muhapatti-carcAsAra saMpAdaka :paM. kalayANuvijayajI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ : prAptisthAna: zeTha bhegIlAla sAkaLacaMda The. zrI vijayanItisUrIzvarajI jaina lAIbrerI patAsAnI pioLa : amadAvAda. zeTha jAdarAjI AnaMda prInTIga presa bhAvanagara. prathamavRtti prata 1000 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ pra tA 1 nA mukhavastrikA cAritranA agane vadhAre prakAzita karanAra hAvAthI ameAe carcA-sAra nAmanuM pustaka mhAra pADela. carcA-sAra hAra pADavAnuM prayAjana ApanI najare teA AvI gaela haze, chatAM 'devabhaktimAlA ' :vigere granthakArAe mukhavastikAnA khaMDanamAM peAtAnu` mAthuM uMcakayuM hatuM. sAdi ane sarala nivadya praNAlikAnA vaMsakAraka manI mAthuM uMcakanAranI avasthAnuM dhyAna peAtAnI meLe nIhALe tA te rastA te AtmAone svIkArAya emAM lagAre atizayAkti nathI. paga taLe mArI nivadya praNAlikA ke sAvadya eTalu ja mArI dRSTie dekhAya te ja satya najara AgaLa tarI Ave. astu. amee amArI dRSTinI AgaLa mukhavaSikAne cAri Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ tranA aMga tarIke svIkArI tenI puSTikAraka pustikA carcA-sAra amAre vagara vilaMbe hAra pADavI paDela che. temAM kaI kaI jagyA para mukhavastrikAne vizeSa sthAna apAyela che te bAbata amArA vAcakenI daSTi AgaLa rajU karuM. 1. svAdhyAya, 2. vyAkhyAna, 3. paDilehaNA, 4. kAje, 5. dhaiDila, 6. sAdhunA mRtaka-vigere sthaLe mukhavasikA nAka para rAkhI kAne bharAvavAnAM spaSTa ane nirvivAda ullekha maLe che, chatAM vIsamI sadInA jamAnAmAM ame jyAre saM. 1990 nI sAlanuM cAturmAsa muMbaImAM karela te ja sAlamAM asADa suda 15nA pAkSika siddhacaka patramAM khaMDanAtmaka svabhAvane avalaMbI lekha lakhAya. saMmelanamAM sAthe besanAra chatAM te bAbatane nirNaya karavAnI himmata pradarzita karAI nahI. saMbaMdhI sAdhAraNa UhApioha paNa pragaTa thayela nahI, temaja vicAraNuM paNa nahI; chatAM siddhacakrakAre pAMca mAsanI aMdara A carcA upasthita karI hAra pragaTa karela ane amane Ana ApatAM aMka 2, tRtIya varSa, Aso vada 0)) tA. 7-11-34 nA siddhacakramAM lakhAya ke-"hajI paNa pratijJA karI madhyasthAnAM nAma ApI jAhera karaze te bIjAo taiyAra ja che." A ArkIna kevuM suMdara ! ApanAra siddhacakakAra, lakhanAra siddhacakranA lekhaka ane Ana jhIlanAra bIjAo taiyAra. vAcake vicAre, lakhanAra AtmA "keLA" "nare vA kuMjaro vA'nA nyAye pitAnA mAthA parathI kalaMka utArI anyanA upara nAMkhavA taiyAra ! anya keNu? tene paNa amAre vicAra. amAre kenA para vicAre pheMkavA? AvI cAlabAjInI ramatamAM raheto AtmA sUtranA pAne pitAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ mati pramANe artho lagAvI bIjA AtmAone bhramita banAvavA kuTilatA zuM svIkArI na zake? zAstrane zastranA rUpamAM zuM pheravI na zake? utsa-sthAne ayavAda ane apavAdane sthAne utsaga banAvavA kozIza nahI karAtI hoya ? badhuMe buddhinI viSamatAnA prabhAve. upayoganI zUnyatAnA saddabhAve e bane ne? jANuM joIne kUvAmAM je paDe ne ? temAM navAI zuM ? paNa ajJAnAvasthAnA madamAM masta banI kadAca koI paNa AtmA rastAnI lAInadArIthI alaga vibhAgamAM cAlavA kadAca taiyAra thAya; paNa bhAvinA yogathI te bAju hAra Ave to tenAM phala kevAM maLe ? te ja vicArAya to badhuM samajAya. paNa karmAvalIne vadhAravA jyAM kozIza karAtI hoya tyAM sajajaDa upadezaka paNa hatAza thaI jAya che, to sAmAnyanuM zuM gajuM ? A carcA upADanAra siddhacakrakAra, jhIlanAra jainAcArya vijayahaSasUrIzvarajI mahArAja Adi. rItasara je je pramANenA muddAo ghaDI lokonI jANa sAruM amAe bahAra mUkela che tene vicArI satya vastunA saMzodhakone tenI zodha karavA bhalAmaNa karuM chuM. | mukhavastrikA cAritranuM eka mahAna aMga che. tenI vyavasthA karavI te amArI pharaja che. te aMgane vyavahAra pUratI rAkhavA hAla amArI praNAlikA jAelI dekhAya che, paNa te aMgane jeTalA pramANamAM je je jagyAe upa gamAM Ave che te jagyAe vAparavA amArI khAsa bhalAmaNa che. pramAdAvasthAmAM kadAca upayoga na karAya te prAyazcittanA adhikArI kahela che paNa te vastune Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDananA rUpamAM pheravI devA kozIza karAtI hoya tyAM prAyazcitta kenuM? te ja vicAraNIya che. vAstu ame e siddhacakakAra sAme je je lakhANe lakhAelAM hatAM te te lekhene prazna-javAba Ama be nAmo ApI AkhI lekhamALA rUpamAM saMgraha karI prakAzita karyA che. te bukane vAMcI vicArAze te pustaka prakAzanane zrama sArthaka thaze. Ityalama paMnyAsa yANuvijaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI gaiAtamasvAmine nama: jainAcArya vijayanItisUrIzvarajIsa gurubhyo namaH muhapatti carcAsAra saM. 1990nI sAlamAM jainAcAya vijayanItisUrIzvarajI mahArAja muMbai zaheramAM cAturmAMsa mATe padhAryA hatA. te daramyAna 'siddhacaka' pAkSikamAM saM. 1990nA asADa zu6 15 tA. 26-7-34 guruvAranA varSe bIjuM aMka vIsamAmAM samAleAcanA prakaraNamAM jainAcAya sAgarAnadajI mahArAje eka carcA UbhI karela. carcA UbhI karavI te vidvAnenu kartavya che. pUrvanA samayamAM vidvAne dvArAe aneka carcAo upasthita thayela ane thAya che. paNu satya vastu jo hAthamAM Ave te te vastune tarataja svIkArI bhUlane kabUla karatA hatA. A jherI jamAnAmAM carcA te! utpanna karAya che, paNa satya vastune amalamAM mUkAya nahI, tema bhUla pazu kabUla karAya nahIM. jyAM sudhI bhUlane bhUla tarIke manAya nahIM tyAM sudhI carcI samApti thAya paNa nahI ? je carcAnI samAptimAM jenuM mana lagAre lAgelu na heAya tevI carcAmAM vitaMDAvAda sivAya bIjuM zuM hAi zake ? A carcAsAra je cApaDI AkAre bahAra pADavAmAM Avela che te pepara dvArAe savAla-javAba ke vAdI-prativAdI tarIke lekhA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 2: bahAra paDelA te vAcakajanAnI AgaLa rajU karuM chuM. te lekhAne manana-pUrvaka vaMcAya te| ja parizrama sala thaze ema huM mAnIza. kAI paNa AtmA zaMkA kare ke AvA zuSkavAdamAM utaravuM te hAlanA jamAnAmAM vyAjakhI che ? javAbamAM mukhastrikA eka cAritranuM upaharaNa zuM ApaNane dekhAtuM nathI ? dareka bAhya kriyAemAM tapAsa karatAM mukhavastrikA mukhya sAdhana tarIke gaNela che, paNa amArA lekheAmAM te| vyAkhyAnAdi samayamAM mukhavatrikAnuM pratipAdana karelu che. vyAkhyAnAdimAM mukhavastrikA bAMdhavAnu prayeAjana zu' ? tItha kara prabhunI vANI ameAdya. tenA mukhadrArAthI nIkabelA zabdane gaNadhara prabhue guthaNImAM gu Mthela. te guMthela AgamAdinI AzAtanAne nAbUda karavA vyAkhyAnAdimAM mukhavastrikA AMdhavAnu prayeAjana upayeAgavAna jIvA hAthamAM mukhavastrikA rAkhI vyAkhyAnAdi zuM vAMcI na zake ? tIrthaMkara prabhue eka samayamAM eka ja upayeAga. je samaye vANIdArAe bhASAva NuAnA puddagalA zrotAvaga AgaLa pheMkAtA haiAya te samaye mAMmAMthI nIkaLatA thuMkathI Agama-zAstronI agara pustakAnI AzAtanA dUra karavA sArUM mukhavastrikA bAMdhavAnI jarUra che. khIju` kAraNa vyAkhyAna vAMcanAra munie eka hAthamAM pustaka ane khIjA hAthamAM mukhastrikA rAkhI upayAga kai rIte rAkhI zake ? tenI vAste paNa jarUra. trIjuM kAraNa munie pravacanamudrAe dhama dezanA Ape. pravacanamudrA jamaNe hAthe karAya ane DAbe hAthe pustaka rAkhavAmAM Ave te muhapatti kathAM rAkhavI ATalA khAtara paNa vyAkhyAnAdimAM muhapatti AMdhavAnI AvazyakatA rahelI che. sthAnakavAsIpaNAmAMthI chuTA thayelA sAdhue muhapattine teADI sarvagI pakSamAM AvyA vAste karI badhAya kema ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ javAbamAM covIsa kalAka muhapatti bAMdhanAra sthAnakavAsI varga temAMthI AgamoThArAe jANelI satya vastune amalamAM mUkavA teoe jyAre satya vastunA pratApe sthAnakavAsI paMthane tyajI saMvegI pakSa ravIkAryo. te temAM paNa pUrvAcAryonA saMzodhanathI, parApUrvathI AvelI satya vastune amalamAM mUkavI te AtmArthI chanI pharaja che. satya vastune mATe AkhA sthAnakavAsI saMpradAyane choDI saMvegI banAya te A vyAkhyAnAdimAM muhapatti bAMdhavAnI satya vastune svIkArAya temAM Azcarya zuM ? tIrthakaranI pUjAvidhimAM paNa mukhakeza bAMdhavAnuM vidhAnapratipAdana karaluM che, tema vyAkhyAnAdimAM muhapattinuM baMdhana vidhipratipAdana svIkAravuM paDaze. kAraNa mukhakezabaMdhanathI jinezvara prabhunI AzAtanA dUra karAya tema muhapati bAMdhavAthI jinezvara prabhunA AgamonI AzAtanA dUra karAya. A baMne vastuo AzAtanAne nAbuda karavA svIkArAya temAM zuM AzcaryA? astu. saM. 1990 asADa suda 15 gurUvAra tA. 26-7-34 varSa bIjuM aMka 20, samAlocanAnA prakaraNamAM prathama unna karanAra hevAthI te nIce pramANe che. prazno (1) lAMbA tADapatra uparathI vyAkhyAna vAMcavA vakhate pUrvapuruSoe muhapatti bAMdhI, ane te eka hAthe pAnAM vaMcAya tevI pratonA vakhatamAM cAlu rahI, paNa te nIkaLI javI yogya hoI nIkaLI gaI che ema mAnavuM zuM khoTuM che? (2) carcAsAranA traNe phoTA oTha muhupattinA che mATe te kapita che ane jUThA hoI lekhaka ane prakAzakane nukazAna karavA sAthe dharmane hAni karanAra che. (3) pradarzanamAM seMkaDo pratemAM hajAre citra vyAkhyAna prasaMgamAM hatAM ne temAM ekemAM muhapatti baMdhana na hatuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 4 : (4) traNa traNa cAra kalAka AMdhIne vAMcanArA AkhA visa mukha AMdhanArane samUrcchama manuSyanI hiMsA karanAra kema kaheze ? (5) aNuvratadhArIne paNu aticAra karanAra evA kahyu - vaidha sAdhune paNa kadAca anucita chatAM karavA paDaze. (6) eka paNa zAstra pAThe vyAkhyAnanA muhupattibaMdhanane vihita karatA nathI, (zIlAMkAcAya ne jinabhadranI vidhiprathA kayA bhaMDAramAM che? ) (carcAsAramAM khATA ardhAM ane khATA pATho che.) (7) 5`ca astumAM 957 mAM gAthAnI TIkAmAM muttanniSThA yA vidhigRhItathA sthagita mukhakamalaH e paTTA hAthamAM pakaDelI muhapatti ja vyAkhyAnamAM mukha DhAMkavAnuM spaSTapaNe lakhe che. javAma uparanA carcApatra sAme prathama jainAcAya vijayanItisUrIzvarajI mahArAjanA ziSya jainAcArya vijyahasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya panyAsa kalyANuvijayajIne lekha nIce pramANe cheHeka ja zAstrIya lITI paDI ana karanAra eka lekhaka zAstrIya vAtanA niNaeNya pratyakSa maLyA chatAM khulAseA karavA mana lalacAyuM nahI, ane peparA dvArA mana lalacAya te kevuM Azraya ? peparA dvArAe atyAra sudhI zAsrIya eka bAbatane nirNaya thaele vAcakAe sAMbhaLyA che ke ? phrAgaNa mAsamAM amadAvAdamAM sAdhu saMmelana ekatra thayela hatuM. siddhacakranA lekhake je carcA hAla upasthita karela che te carco khAsa amAre munisa'melanamAM upasthita karI niyata karavA vicAra hatA. parantu nagarazeThanA prathama pravacanamAM `( bhASaNamAM) inkAra thaela sAMbhaLI hRdayamAM dilagIrI pedA thaela hatI. amadAvAdanA nagarazeThanA mAnanI khAtara ameAe muhapattinI carcA saMmelanamAM upasthita karela nahAtI, te ja vAta siddhacakranAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 5 : asADa suda 15ne aMkamAM upasthita karelI amoe joI, vAMcI, vicArI, ane pratyuttara ApavA mana prerAyuM che. jena komamAM atyAranA samayamAM aneka dAvAgnio jAgelI dekhAya che. temAM bhAre navIna agni pedA karavo te mArUM kartavya nathI, chatAM pratyuttara apAya nahI to satya vAtane asatyanA rUpamAM loke ghasaDI jAya, tevA ja kAraNe bhAre pratyuttara ApavAnI pharaja paDelI che. satya vastune asatyanA rUpamAM badalavA koI vyakti taiyAra thatI hoya to te vyaktie zAstrIya praNAlikAnuM ullaMghana karyuM kahevAya ne ? zAstriya maryAdAnuM ullaMghana karanAra vyakti pramANikatAnA rUpamAM TharI zake che? apramANika rUpamAM AvatAM lakhANe janatAne avaLA raste dorI khAbocIyAmAM ghasaDe che, tevI ja rIte "siddhacakra" pAkSike asADa suda 15 tA. 26-7-34 guruvAsnA aMkamAM samAlocanAnA prakaraNamAM 376mA pAne eka ja zAstrIya lITI lakhI janatAne avaLe raste dorI che. koIpaNa sAdhu muhapatti vyAkhyAnAdi samaye bAMdhe agara na paNa bAMdhe tevo amane kadAgraha ke haTha nathI. kAraNa dareka cho je rUce te pramANe karI zake che, paraMtu satya vastune asatyanA rUpamAM pheravavAnI cAlabAjha khelI lekane doravA mAge tyAM tarata ja sajana mANasee satya vastunI eALakhANuM karAvavA A lekhinI taiyAra thaI che. te vAMcakagaNe vAMcI vicAraze. siddhacakanA lekhaka paMcavastumAM 957mI gAthAnI TIkAmAM"guNavatrikA jifSagNItA niragulazana: " A lITI svIkArI artha kare che ke " hAthamAM pakaDelI muhapattithI ja vyAkhyAnamAM mukha DhAMkavAnuM spaSTapaNe lakhe che." uparanI lITIne upara batAvelo artha lakhI siddhacakranA lekhaka vyAkhyAnamAM muhapati bAMdhavAnuM vidhAna nathI ema spaSTapaNe batAve Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. vAMcako ! eka ja lITImAMthI lekhaka mahAzaya! tAravaNa kADhI janatAne avaLe raste doravA prerAya che. eka mANasa asatya belo hoya te bIjAne asatya bolAvavA preraNa kare ne ?" hAla dasakAmAM keTalAka adhUrA lekhake adhUruM lakhI jaina kamamAM vaimanasyo utpanna kare che. adhUrA lakhANathI avazya kaleze dinapratidina UMDA utaratAM jAya che. vAMcake! jyAM sudhI sUtronI ke granthanI aDadhI ke AkhI gAthAo AgaLa ke pAchaLanA saMbaMdha sivAyanI lakhI, managamatA artho lakhI janasamUha AgaLa mUke te jane bhramita bane ke nahI ? bhramita banAvanAra mANasa kevo kahevAya ! tene nyAya karavAnuM kArya vAMcakone sepuM chuM. vAMcake ! have paMcavastune pATha kevA svarUpamAM batAvela che te para ApanuM dhyAna kheMcuM chuM. paMcavastunI 957 mI gAthA- iyarI viThio saMto suNei pottai Thaia muhkmlo| saMviggo uvavattA accaMta suddhapariNAmA // 957 // TI-s-ziSyaH cita: - sthAnena, zULati, mukhavastrikayA vidhigRhitayA, sthagitamukhakamalaH san iti sa eva viziSyate-saMvignA mokSArthI, upayuktaH tatraikAgratayA anena prakAreNa atyantazuddhapariNAmaH zuddhAzayaH Iti gAthArthaH // bhAvArtha-sAMbhaLavAmAM tallIna thaela, atyanta zuddha pariNAmavAlA, mekSanA abhilASI ziSya muhaparivaDe mukhakamaLa gita karIne UbhA UbhA sAMbhaLavI. zuM sAMbhaLavI ? te adhyAhAra che. uparanI gAthAne artha gurU ziSyane kAMika saMbhaLAve che ke ziSya vinayapUrvaka, upayoga sahita, vidhipUrvaka sAMbhaLavA tallIna thAya che. AvA bhAvavALI gAthAne sihacakranA lekhaka UlaTA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 7 : svarUpamAM gAthAnA bhAvane eka lITImAM sthASita karI zuM citare che ! 6 hAthamAM pakaDelI mudghapattithI ja vyAkhyAnamAM mukha DhAMkavAnuM spaSTa5NuM lakhe che' AvA arthe vALI lITIne siddhacakramAM lakhI janatAne avaLe rastedAravA cAhe che ne? AvA aneka lekhe! the kAne bhramita banAvavA zuM pAkSikamAM nahI AvatA hAya? vAMcakA ! juo zAstrIya paddhatine kai rIte varNavI lAMbA lakhANe lakhAya che. bhAi ! bhramita banatA nahI, * je thAya te sArA mATe ' A sAdI kahevata yAda rAkhaze. 46 vAMcakA! siddhacakranA lekhaka ameAne muhapatti carcA-sAramAMnI sUcanA kare che ke temAM khATA arthI ane khATA pADe che. " cAra kATavALane krUre che." mahAzayA ! khATA arzI kANu kare che ! tene A prathama purAvA janatAnI AgaLa rajU karela che. te janatA vicAraze temaja siddhacakranA lekhakane paNa jaNAvu' chuM ke carcA--sAramAM je je sthaLeAe kheATA pADI temaja arzI tamAne lAgatA hoya te amene jaNAvazo te! ame paNa usUtramAMthI khazuM. tene lAbha tameAne maLaze, paraMtu upara pramANe eka ja lITI lai amene sUcanA karaze| tA te sUcanA tameAne ja suparata karAze. lekhaka mahAzaya ! tamArI thaelI A bhUlane tame pathu svIkArI kharI vastune bhAra pADaze| teA ja janatA tamArA para phIdA zIdA thaze. kharI vastune chupAvavI te sajjana mANusane dharma nathI. vyAkhyAnAdimAM muhapatti AMdhavI te avazya zAstrAdhAre ame dekhADavA taiyAra chIe; ane kayAM sudhI, kai vyaktithI chUTI te paNa dekhADavA taiyAra chIe, hajI paNa bahulatAe amuka saMghADA sivAya badhAe AMdhI rahyA che. nahI bAMdhanArane keTaluM nukazAna thAya che. tenA tAjo banelA dAkhalA janatAnI AgaLa mUkuM chuM. amadAvAda zaheramAM amuka...upAzrayamAM sthiratA karatA amuka...AcAya mahArAja vyAkhyAnanI pITha para besI vyAkhyAna C Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ khUba joradAra karI rahyA hatA. jussAmAM cAlatAM vyAkhyAnamAM makSikAe mukhamAM praveza karyo. karatAM vyAkhyAnane dhvani aTake che ane vamanane dhvani jhaLake che. bhAIo ! vicArajo ! vItarAganA vacanAmRtanuM pAna karatAM zrotAo zuM sAMbhaLe che ! A pratApa kene? vyAkhyAnamAM muhapatti nahI bAMdhanArAonA mukhamAM makSikA praveza karI zake che ? evA aneka kAraNoe zAstrakAra mahArAje muhapati bAMdhI vyAkhyAnAdika karavA bhalAmaNa karela che. rIkhabhadAsa kavinA hitazikSAnA rAsamAM nIcenAM padenA artho karavA siddhacakranA lekhakane mArI bhalAmaNa che. mukhe bAMdhI te muhapatti, heDI pATa dhAra, ati heThI dADhI thaI, jetara gale nIradhAra; eka kAne dhvaja sama kahI, khabhe pacheDI ThAma, keDe besI kothaLI, nAvI puNyane kAma ! uparanAM hitazikSAnAM padene vAMcI vicAraze ke parApUrvathI cAlatI AvelI praNAlikAne dhvaMsa karI uparanI kharI vastune beTI banAvavA kezIza karavI te sajajana mANasane AcAra nathI. ATale TUMka ullekha vAMcI-samajI pitAnI bhUlane smaraNamAM rAkhI aTakazo evI mane AzA che; chatAM bhAvInA udayathI aTakaze nahI te vAMcakene avaLA raste javA devA te mArI bhAvanA nathI, ema lakhI viramuM chuM. tathAstu lI. jainAcArya vijayanItisUrIzvarajI mahArAjanA praziSya paM, kalyANavijaya keTa, vorA bajAra, muMbaI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ siddhacakranA prazno. [ saM. 1990 nA zrAvaNa suda 15 tA. 24-8-34 zukravAra aMka. 22 varSa bIjuM.] 1. paMcavastunI TIkAmAM-"piriyA supatriyA cAtamuni:" AvuM spaSTa vyAkhyAna chatAM bAMdhavAno artha karyo te kheTa nathI ? lekhamAM saMskRta pATha ApyA chatAM A vAkyano to artha ja nathI Apyo. 2. amadAvAdanA zrImAna nagarazeThanI pAse muhapattinI carcA saMmelanamAM nahIM karAvavAnI kabUlAta muhapatti nahI bAMdhanAra pakSe lIdhI nathI. 3. bhASAsamiti ane vacanaguminA prasaMgo mAtra baMdhanamAM goThavyA che te khoTuM che. 4. A carcApatra lakhAvIne ane upADelI che. pAkSika temAM niSphaLatA ane zAntinA bhaMganA bhaye utaravA mAgatuM ja na hatuM. 5. paMcavastunI gAthA gurunA naMdI vyAkhyAnanA kathanane ziSyanA te zravaNa vakhatanI ne api zabdanA cece samAnatAne sUcavanArI che te jovuM heta to mAlama paData. (lekhake anya joyo ja nathI tethI kaMIka saMbhaLAvavAnuM che ema lakhe che) TIpa-prathama ane pAMcamA naMbaramAM keTalo taphAvata dekhAya che. paMcavastunI gAthAmAMnI TIkA prathama naMbaramAM lITImAM pakaDI avaLA arthanI puSTi ane pAMcamA naMbaramAM gAthAmAM rahele bhAva gurUnA naMdI vyAkhyAnanuM kathana ne ziSyanuM zravaNa chatAM ane kevo maraDe che te ja pote pitAnA AtmAne avaLA atha karatA dekhADI Ape che. A te vidvattAne ? AvI ja vidvattAvALA jIvone vidvAna tarIke jaina zAsana gaNatuM hoya tema vAMcakane lAge che ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 10 : prazna tA. 12 ogasTa 1934 nA jaina patranA aMkamAM eka jaina munidrArAe muhapatti carcAnu spaSTIkaraNa karatAM sAla muddAo rajU karyAM che te nIce pramANe-- ( hAlamAM jyAre kriyAvidhinI niraka carcAnA amala nathI tyAre muhapatti carcAne grantha bahAra paDavAthI nIcenA khulAsAthI AvI carcAnA aMta Ave tema AzA rAkhIe.) 1. bhuvanabhAnu citra ane bhavabhAvanAnI vRttimAM vikathA ane parivAdanA tyAgane zrAvikAe mukhabadhana gaNyu' che, chatAM te granthA ane te uparathI thaela rAsanA nAme svAdhyAyamAM muhupatti bAMdhavAnu gAThavavuM nirarthaka che. 2. carcA upAsaka yA pUrva puruSA ke kAinI paNa sAdhvIo svAdhyAya prasaMgamAM muhapatti khAMdhe che? 3. hita zikSAnA rAsamAM hAthamAM muhapatti rAgI vyAkhyAna karavAmAM aniSTatA kayAM batAvI che! 4. aneka sUtra ane granthAmAM paDilehaNune vidhi savistara chatAM temAM nahI jaNAvela mukhabaMdhana zraddhALune navA grantheAthI zraddA karavI kema thAya ? 5. vacanaptimAM mukhanuM AcchAdana kathA chatAM bAMdhavAnuM kahenAre vacanaguptinA vakhatamAM sarvatra mukha-baMdhana karavAnuM kaeNma pAlavatuM nathI ? 7. muhapattinI gaNatrI jaNAvatAM dareka zAstrakAra ekeka muhupatti jaNAve che. teA vyAkhyAnamAM muhapatti bAMdhanArane muhapattie e rAkhavI paDe che; mATe te sa tA te zAstrothI viruddha che, ema jANyA chatAM kema Agraha karAya che ? 8. vicAra ratnAkaranuM DhALya vyAkhyAna vakhatanI dazA mATe che. enA kAI purAvA nathI. sabhAnu tyAM nAmanizAna paNa nathI. temaja tenI mudrAnu vaSa~na hovAthI hAthathI meDhe muhapatti rAkhI ema spaSTa thAya nahI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 11 : 9. kevaLa hAthathI ja yogamudrA thatI hovAthI ne temAM muhapatti dhAraNa karavAnuM vizeSa jaNAvavAthI spaSTa thAya che ke vyAkhyAna vakhate AcAryo hAthamAM ja muhapatti rAkhatA hatA. 10. kAje kADhavAne je spaSTa pATha sUtro ane granthomAM che tene kaI paNa kabula karyA vinA rahetuM nathI. vyAkhyAnamAM muhapatti bAMdhavAnuM vidhAna karanAra tevo eka paNa pATha apAyo nathI, paMcavastu ane brahaddabhASya jevA grantha to vyAkhyAnamAM muhapati hAthamAM rAkhavAnuM spaSTapaNe jaNAve che. 11. AchAdita, aMcita, svamita zabdo baMdhana arthavALA ja che ema kahenAre zAstro ane kezAdi tapAsavA. vasati pramArjana ne mRtakane aMge to ceka baMdhanane pATha ja che. 12. vAcanA lenAre mukhatrikA bAMdhavI e hakIkata navAInI . hevA sAthe mukha baMdhanavALA paNa tema karatA nathI. 13. pravacana mudrA eka hAthe levAthI pustaka sApaDA upara ke khoLAmAM rAkhI eka hAthe muhapati rAkhI zakAya. 14. zIlAMgAcAryane pATha nizita che tathA kAnathI laIne muhapatti heDe rAkhavAne che; paNa choDavA mATe ke bAMdhavA mATe te pATha nathI. 15. mahAnizithamAM vaMdana, pratikramaNa, bagAsu vigerenI mAphaka ja svAdhyAya ane vAcanAdi (vAcanA, pRcchanA, parAvartana, anuprekSA ane dharmakathA vyAkhyAnamAM) muhapati rAkhavAnuM spaSTa sUcave che. 16. Indra mahArAja dharmadezanA vakhate mukha ane nAka bAMdhatA hatA evI navI zodha A carcA-sAramAM maLe che, jyAre upAdhyAyajI te pUjA ane dezanA vakhate indra mahArAja mukha DhAMke che eTaluM lekhaka-jena muni TIppaNa-lekhakanA hRdayamAM pila lAge che. nahI te potAnuM nAma zAne chupAvata? carcA-sAra mananapUrvaka vAMcela dekhAtuM nathI eTale bhrama. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 12 : tA. ra6 mI ogaSTa 1934. eka khulAsenA javAba. tA. 12 mI ogaSTa 1934 nA zrAvaNa sudi 2 "jaina" patramAM "muhapatti carcAnuM spaSTIkaraNanA mathALA nIce je 16 muddAo "jaina muni " nA nAmathI pragaTa thayA che te vAMcatAM nanAmA lekhano javAba Apavo te je ke ucita nathI; kAraNuM ke nAma-vinAnI pragaTa thatI lekhamALA bhale game teTalI ucca hoya ke artha vinAnI heya ema chatAM tenI kiMmata eka kuTI badAma karatAM vadhAre gaNI zakAya nahIM. A carcA evI rIte rajU karavAmAM AvI che ke temAM nathI sAruSTie prazna ke nathI koI prAcIna pramANa. mAtra tarkanI daSTie A badhA prazno taiyAra karavAmAM AvyA hoya ema jaNAI Ave che. mAtra zAstronA nAmo ApI lekhaka eTaluM ja jaNAve che ke "muhapatti hAthamAM rAkhI vyAkhyAna vAMcavAnuM spaSTa vidhAna che, ane muhapati bAMdhI vyAkhyAna vAMcavAnuM nathI. " paraMtu zAstranA pATha vinAnuM A vivecana zA kAmanuM ! mAtra eka ja dalIlathI lekhane javAba AvI jAya tema mane lAge che. bAra mAsanI saMvatsarInA divase muni mahArAje bArasA sUtranuM vAMcana sabhA samakSa kare che. vAMcanAra munirAje eka samayamAM be upagavALA bane che. eka hAthamAM bArasA sUtra, bIjA hAthamAM mukhatrikA. gRhastha caDhAvo belI bArasAnAM citro batAvavA UbhA rahe che. citro batAvavA UbhA rahenAra gRhastha mukhakoNa bAMdhI citro batAve che. A baMne jaNAomAM mahAvIrane ArAdhaka koNa? te praznane lekhaka vicAra karaze ke? gRhasthane citro batAvatI vakhate bolavAnuM nathI chatAM paNa mukhakeza baMdhAvAya che. ane sAdhune sabhA samakSa bArasA lokanuM vAMcana karavAnuM che te te sAdhuone upayoga pAnAmAM ke hAthamAM rahelI muhapattimAM ? A badhee vicAra vAMcakagaNune suprata karuM chuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ . 13 : 4 cera kATavALane daMDe' e nyAye hAlanI pravRtti cAlI rahela che. satya vAtane asatyamAM pheravavA kAzIza karAvAya che. asAra zuda 15 nA sicanA 'kamAM paMcavastunI gAthAnI TIkA anatha karanArI batAvelI hatI. tevuMna ane ! te dhyAnamAM rAkhaze. carco upasthita karanArAoe je je pADe ApavA vicAra hAya te pADo sabaMdha vagaranA ApavA maherabAnI kasyuM| nahI; nahIM teA utsUtrabhASI banaze| kADhavA amAruM suhapatti carcA-sAra nAmanuM pustaka saMmelana pahelAM hAra paDela hatuM. mane puchanArAone meM saMmelanamAM vAta sUcanA karela hatI, chatAM peparAdvArA carco calAvI rahyA ame yeAgya mAnatA nathI, kAraNu ke AvI carcA perAnA pAne caDhAvI nakAme mithyAvAda vadhAravAmAM lAbha zuM ? e uparanA zabdomAM munirAje pUchelI kalameAne samAveza thaI jAya che, chatAM judI judI kalameAnA pratyuttarA ApavA mana lalacAya che, paraMtu lekhaka munirAja peAtAnuM nAma jAhera kare tA ame javAba ApavA khuzI chIe. ane pAThenA karA sahita avasya zAstrIya dRSTie vAtane siddha karavA mArU mana paNu derAya che. nanAmA lekhAne mATe nahIM, kAraNa ke A carcAnA jokhamadAra kANu ? lekhaka muni mRtakane muhapati bAMdhavAnuM svIkAre che eTalI temanI saralatA lAge che. astu. } kATa vArAbAra muMbai zekhakaHjainAcArya vijayanItisUrIzvarajI mahArAjanA praziSya 5. kalyANavijaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ muMbaI samAcAra zanivAra tA. 13 akaTombara 1934 lekhaka-jaina prabhupUjana vakhate ane zAstrAvAMcana vakhate jenone eka bhAga mukha upara eka lugaDuM bAMdhe che. athavA kharA zabdo mUkIe te prabhupUjana vakhate mukhakeza bAMdhe che ane zAstravAMcana. vakhate muhapati bAMdhe che. A mukha bAMdhanAra varga te tAmbara mUrtipUjaka varga. e sivAya jeo mUrtipUjaka thI teo Akho divasa ane rAta dareka prasaMge mukha upara muhapatti bAMdhelI rAkhe che ane jyAre AhAra khAvo ane pANI pIvuM hoya tyAre ja te muhapatti dUra kare che. upalA muhapatti bAMdhanAra vargamAM be pakSa che. e A vIgatethI khulluM jaNAze ke pahele varga zAstra vAMcatI vakhate ja muhapati bAMdhanAra vargamAM be pakSa che. e A vigatothI khulluM jaNAze ke pahelo varga zAstra vAMcatI vakhate ja muhapati bAMdhe che, jyAre bIjo varga Akho divasa. rAta-mAtra AhArapANI levAnA vakhata sivAya muhapatti bAMdhe che. A baMne varga vacce muhapattinI carcA Azare 30-35 varSo agAu thaI hatI. te veLAe sthAnakavAsI samudAyanA zrI vADIlAla motIlAla zAhe temAM bhAga laIne evuM batAvavA prayatna sevyo hato ke jeo Akho divasa rAta muhapati bAMdhe che teo ja mahAvIranA kharA anuyAyIo che; jyAre jeo cheDA vakhata muhapatti bAMdhatA hatAM teo ane te sivAya muhapatti nahIM bAMdhavA chatAM zAstro vAMcanArAo zrI mahAvIranA dharmathI vimukha hatA. A carcAe bahu ugra svarUpa lIdhuM hatuM ane sAmasAme bahu lakhANa thayAM hatAM, paNa tene aMta Avyo na hato. thoDA varSo agAu eka pustaka eka sthAnakavAsI munirAja taraphathI bahAra paDayuM hatuM te pustakamAM zrI mahAvIra ane temanA gaNadhare temaja temanA pachInA AcAryo muhapati bAMdhatA hatA tevuM dekhADanAra teonAM citro ApavAmAM AvyA hatAM. ane jeo tema nahIM karatA hoya teone ghaNuM ja uzkeraNI karanArA vizeSaNe lagADavAmAM AvyAM hatAM. A pustaka sAme zvetAMbare taraphathI mATe khaLabhaLATa thayo hato Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane teo taraphathI tene virodha karanArA lekhe paNa pragaTa thayAM hatAM. paNa koI vyavasthA pramANe kAma nahIM thavAthI te bAbata paNa pAchaLathI pastI mukAI hatI. zvetAMbara mUrtipUjako ane sthAnakavAsIo vaccenI muhapatti carcA, A uparathI jaNAze ke varSo agAu paDatI mukAI hatI ane sau saunA vicAra svAtaMtryamAM ghumI rahyA hatA, e carcA daramIyAna ane te agAu 60-70 varSa para zvetAmbaromAM eka trIjA pakSe judI ja vaLaNa batAvI hatI. e trIjA pakSanI mAnyatA e hatI ke zAstro vAMcatI vakhate muhapatti bAMdhavI ja joIe evo Agraha rAkhavAnI jarUra nathI. zAstronI AzAtanA nahI thAya tevI rIte je zAstronuM vAMcana karavAmAM Ave te AzAtanA TALavAne je hetu rAkhavAmAM AvyA che te pAra paData hovAthI, muhapatti mukha AgaLa, thuMka pustaka para nahIM paDe, tevI rIte rAkhI zakAya ane tema karavAthI zAstronI AzAtanA TaLe che. sthAnakavAsIonI sAthe carcAmAM utarI teone pote mAneluM satya samajAvavAmAM niSphaLa nIvaDele pakSa zAstra vAMcana vakhate mukha AgaLa muhapatti rAkhavA jaNAvanAra pakSa tarapha. A vakhate zAstrajJA baMga karanAra tarIke jovA lAgyA ane te kAraNathI aspasa carcA cAlI. dareka pakSe potAnA samarthanamAM zAstranA pithA te vakhate AgaLa karyA. ema kahevAya che ke zrI vijayAnaMdasUrIjInI hayAtImAM A carcA paMnyAsajI zrI ratnavijayajI mahArAje cIThIo mAraphate zrI muLacaMdajI mahArAja sAthe zarU karelI ane te bAda zrI vijayAnaMdasUrijI sAthe paNa thaelI. ema kahevAya che. zrImAna buTerAyajI mahArAjane je zAstronA pATha barAbara samajAvavAmAM AvyA hatA te teo muhapati bAMdhavAnI tarapheNa karyA vagara na raheta. vaLI zrI AtmArAmajI mahArAjanA haste saM. 1947nA varSamAM lakhAele eka patra raju karIne evuM darzAvavA prayatna karavAmAM Avyo che ke teoe e patra mAraphate jaNAvyuM che ke "muhapatti bAMdhavI sArI che ane je rivAja paraMparAthI cAlyo Avyo che tene lopa kare ThIka nathI." A badhuM ema kahevAya che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 16 H ke A daiva bhaktimALA'mAM panyAsajI devavijayajI mahArAje evu jaNAvyuM che ke muhapatti mAMdhanAra pakSanI hAra thavAthI e carcA aMdha thai hatI. jyAre panyAsajI ratnavijayajI mahArAja ke jeoe zrI mULaca'dajI mahArAja sAthe cIDIe lakhIne carcA zarU karI hatI tee ema jaNAve che ke sadhamAM kAipaNa rIte vikSepa na paDe mATe carcAne aMta lAvavAnI amArI icchA hatI, paraMtu amee ghaNA prayatna karyAM chatAM tene| aMta AvI zakayA nahI ane tenuM pariNAma vizeSa vikhavAdamAM Avaze ema dhArIne amee e carcA cheDI dIdhI." anavAjoga che ke panyAsajI devavijayajI mahArAje AvI rIte AvelA atane hAra tarIke varNavI hoya. panyAsajI zrI ratnavijayajI mahArAjanI saMkalanA upara jaNAvelI vigate parathI jaNAze ke virAdhI pakSane jItavAne badale zvetAMbara mUrtipUjakomAMthI e pakSa zrI mULacaMdajI mahArAja ane yuTerAyajI mahArAjanA vakhatamAM paDayA ane vijayAnaMdasUrijI paNa muhapatti bAMdhavAnI paraMparAne vakhANanAra chatAM, teoe muddatti hAthamAM rAkhIne azAtanA na thAya evI rIte zAstro vAMcavAnI prathA cAlu rAkhI. muhapatti bAMdha vAnI carcA cIDIe lakhIne zarU karanAra panyAsajI mahArAje e vakhate carcAnA aMta lAvavAmAM savikSepa joi e carcA paDatI mukI hatI, ema teoe lakhyu che ema upara jaNAvavAmAM Avyu che paNa e carcA paDatI mukavA chatAM peAte ja cIkIe lakhI hatI. tene ane tenA je javAkheA maLyA hatA, tene temaja zAstranA muhapati baMdhananA pAthAne eka pustakamAM teoe ekaThA karyAM ane tene neAMdhI rAkhyA. e vakhate khullA e pakSa paDayA. eka pakSa vAMcana vakhate mAM ane nAka upara aMdhAya evI muhapatti kAnanA chedamAM tenA cheDA kheAsIne zAstra vAMcatA, jyAre bIjo pakSa hAthamAM muhapatti mukha AgaLa rAkhIne, zAstra AzAtanA na thAya e rIte zAstra vAMcatA. A baMne pakSeA hajI paNa vidyamAna che ane temAM pahelA pakSamAM mukhyatve zrI vijayasiddhisUrIzvarajI mahArAja, zrI vijayanItisUrIzvarajI mahArAja, zrI vijaya ha sUrIzvarajI mahArAja ane temanA ziSya samudAya mukhya che. khIjA pakSamAM upara|kta AcAryoM sivAyanA AcAryo ane temanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 17 : sAdhuo mukhyatve jaNAya che. A AcAya mahArAjemAM muhapatti matabheda chatAM te>> amadAvAdakhAte chellA maLelA sAdhu samelanamAM ekatra beThA hatA ane suleRs-sapathI dareka kAryamAM eka sAthe maLIne kAma karyu hatu, pazu e chatAM pahelA pakSane bInne pakSa mudghapatti mAMSatA na hatA, tethI zAmAnAnA bhaMga thavAnA ane te kAraNe khIjAonA AtmAne droha thavAne bhaya lAgyA ane tene satya dharma para lAvavA mATe teee sAdhu saMmelana maLavA agAu AgaLa jAvela. paMnyAsajI drArAja zrI ratnavijayajIe ekatra karela vigatanA granthanA sAra taiyAra karIne " zro. muhapatti thA~sAra " nAme pustaka kAre te pragaTa karyo. e pustaka pragaTa thatAM bhInna pakSe te sAthe agAu kromad mULacaMdajI mahArAjanA vakhatamAM C nyu hatu tema vAte karavA mAMDI ane muni saMmelananA vakhate pahelA pakSanA e AgevAna AcAryae khAna pakSanA AgevAna AcAryone rAte mAnekSA sAra dharma samajAvavA carcAmAM utaravA taiyArI batAvI. ema kahevAya che ke musi'melanane, pahele ja vise, muni saMmelanane Amatra ApanAra, amadAvAdanA nagarazeThe, mupattinI ke gacchanI samAcArInI carcA nahI karavA sarvane vinati karavAthI muhapattinI carcA Atha dharAi nahI, ane te A suni samelana pUrU thatAM eka pakSa muMbaImAM AvyA. ane cAturmAsanI sthiti mu MbaImAM karI upara jaLuAvyA pramANe zrI murkhatta mA~sAra nAmanuM pustaka e agAu pragaTa thaI gayuM hatuM. ane tene AdhAra vadhavAthI sAme khIjA pakSe mAtAnI hastakanA eka bhAskimAM keTalAka bahu TuMkA lakhANuM! kAinA nAma lIdhA vagara pragaTa karyAM ane temAM evuM jaNAvavAnI kAAza karI ke muhUtta hAthamAM rAkhIne AzAtanA na thAya te rIte zAstro vAMcavAnA pA zAstromAM maLI Ave che. uparokta mAsika patramAM mukhya lekha tarIke AcArya zrI sAgarAna sUrijI che. ane te mAsika patranu nAma zrI siddhaca che ra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 18 : e mAsikamAM mAtra jaina dharmane lagatI bAbate carcavAmAM Ave che ane te mAtra jene kAmamAM phelAyeluM ja patra che. e patramAM je TIkA koIpaNa sAdhu ke AcAryanuM nAma lIdhA vagara thAya che. te bahu TuMkI hoya che ane te zaMkAnA samAdhAna tarIke ja zAstrAdhAre lakhAya che ema temanA saMcAlaka jaNAve che. zrI "muhapatti carcAsAra" nA pustakamAM Azare doDhaso pRSTho bharIne bhakhAyelI vigate sAme uparokta "siddhacakra"mAM koI ekAda lITI lakhatAM pahelA pakSanA eka munirAje muMbaI samAcAranA tA. 8 ogaSTanA aMkamAM jaina samAja sAvadhAna ekaja zAstrIya lITI pakaDI anartha karanAra eka lekhaka e mathALA heThaLa eka lITInI sAme be kalamano eka lekha pragaTa karAvyuM, eka lITI lakhanAra eka AcArya hatA. be kalama lakhanAra eka munirAja hatA. AcAryanI eka lITI sAme lakhatAM munirAjazrIe je keTalIka bAbate lakhI hatI tene zAstrathA sAthe ke muhapattinI carcA sAthe zuM saMbaMdha che te samajI zakAtuM nathI, paNa temaNe muMbaImAM zAMta vAtAvaraNamAM javALA pragaTAvI che ane AcAryo ane munirAje potAnA jevA bIjA AcAryo sAme kevI rIte lakhI zake che te jovAnuM bhAgya muMbaInA jenone prApta thayuM che. "eka ja zAstrIya lITI pakaDI anartha karanArA lekhaka" viSe lakhatAM je prathama vAkaya lakhAya che ke AvI carcA chApAomAM karavI nakAmI che ema lakhanAranI manodazA jaNAve che teo lakhe che ke " zAstrIya vAtane nirNaya karavA maLyA chatAM khulAso karavA mana lalacAyuM nahI ane pepare dvArA mana lalacAya te kevuM Azcarya! pipare dvAre atyAra sudhI zAstrIya eke bAbatane nirNaya thayelo vAMcakoe sAMbhaLyuM che? ane te chatAM pepara dvArA ja lekha lakhavAmAM ja nirNaye AvI jaze ema mAnIne munirAjazrI eka zAstrIya lITI lakhanAra AcArya mahArAjane anartha karanAra lekhaka tarIke jaNAvI, temanA upara gusso ThAlavatAM jaNAya che. muni saMmelanamAM sAthe besIne aneka nirNaya karanAra munirAje jaina zAstrIya vAtane jaina chApAomAM carce to jena kema tene vadhu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 19 lAbha meLavI zake. sAgarAnaMdajI mahArAje temanA lakhAelA pustakamAM pragaTa thaelI mAtAnI samAyAcanA jaina chApA sicakramAM karI hatI, ane jo te chApAmAM tenA pratyuttara aMgata humalA karyo vagara apAya te temAM jeone satyane! prakAza karavAnI hAMza che temane temaja jaina janatAne lAbha thayA vagara rahe. nahI tema na karatAM anya chApAmAM tene lagatI zAstrIya carcA karavAmAM jeene jaina zAstra viSe mAhitI nathI, ethI AgaLa vadhIne jaNAvIe te munirAjazrInA potAnA lakhyA pramANe chApAmAM lekhA lakhIne AvI carcAonA aMta Avye nathI tA te ja bhula teozrI pete ja zA mATe kare che? AvI zAstrIya carco rUbarUmAM maLAne ja karavAnuM chaSTa hoya to cAturmAMsa pachI kAI sthaLe te ane pakSe maLe ane sAmasAmA zAstranA pAThe zrImad naimIrIzvarajI ke zrImad vijayasiddhisUrijI samakSa rajU karIne, taTastha dRSTie jIta meLavavAnI icchA AtmasAkSIe rajI karIne `tenA artha samajavA kAzeza kare te atyAre je matabheda, abhimAna ane kusaMpanI taradArI rahyo che te judo ja bhAga le ane aMte pakSa eka ekanA dRSTibiMdu ane artha samajI zake. tema karavAthI prema vadhavAnA saMbhava che; jyAre hAlanI rIti tethI UlaTI sthitimAM temane ane temanA anuyAyIone muko. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 20 : jaina lekhakane pratyuttara mubaI samAcAra tA. 27 kAbara 1934 lekhaka:-5. kalyANavijaya muMbai samAcAra tA. 13 akaTAmbara 1934 Ase| zuda 5 nArAja jaina carcAmAM muhapattinI carcA viSenA lekha jainanA nAmathI aMkita thayelA che. meM te lekhanu avale kana karyuM. vicAryuM. A muhapatti carcA sthAnakavAsI sAthe asadhavALI che. sthAnakavAsI sAdhue AkhA divasa muhapatti bAMdhI rAkhe che. jaina zvetAmbara mUtti pUjaka sAdhueka tA vyAkhyAna samaye stha'Dila bhUmimAM, mRtaka munine ane sthApanAcAya pratilekhanamAM vigere sthaLAe sahapatti kAne lagAvI, nAka para rAkhI, bAMdhavAnuM spaSTa vidhAna kare che. sthAnakavAsI munie te dArI muhapattie bAMdhI ADe paheAra rAkhe che. anemAM ATalA badhA tAvata dekhAya che, tethI tenA mukAbaleA asthAne che. muhapatti carcA kriyA viSayaka che. jeTalI kriyAnI zithilatA teTalI dhanI (thilatA tamene zu nathI lAgatI ? pUrve jeTalA kriyAA thayA te zAthI thayA ? sattaramA saikAmAM nyAsajI savijayajI mahArAje kriyAdAra karyo te zAthI karyAM hatA ? enA pUrve akabara bAdazAha pratiSe dhaka sUrisamrATra jagatagurU vijayahIrasUrIzvarajI mahArAje niyamAvalI taiyAra karelI te zAthI karela hatI ? enA pUrve AnaMdavimaLajI mahArAje kriyAdAra karela hatA te paNa zAthI karela hatA ? AvI rIte paraMparApraNAlikAne vicAra karIe te AtmavikAsI mANase| avasya zithilatAne nAbuda karI vikAsa bhAvanAne pedA kare che, teA vikAsa bhAvanAne pedA karavA siddhacakrakAre muhapattinu prathama pagathiyuM svIkArI mananI bhAvanAne dArI hoya ema tame!ne zuM nathI lAgatuM? siddha-cakranA lekhaka tamArA lakhavA pramANe AnaMdasAgarajI mahArAja che, paraMtu sAgarAna-dasUrIzvarajI mahArAja mArA anubhava pramANe hAtha, paga vagaranI eka lITI pakaDI anya arca kare tevA mane saMbhava nathI, anya atha kavA tene purAveA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ je ke meM Apela che, chatAM A sthaLe vAMcakenI jANa khAtara ApuM chuM, paMcavastu grantha te suratavAsI zeTha devacaMda lAlabhAI pustakoddhAra taraphathI bahAra paDI cUkela che. gA. 957 mI chApela pAnuM 245. Iyare viDio saMte sueI pittaI ThAI amuhakamale, saMvi uvavatte acaMtasuddhapariNAme 95DA itarapi ziSyaH sthitaH sana-UrvasthAnena zUNeti, mukhavAstriyA vidhihitayA sthagitamukhakamala sat Iti evaviziSyate-saMvi mekSAthI upayukta tasaikAgratayA ane zuddhaprakAreNa atyanta pariNAma zuddhAzaya iti gAthArtha : upalI mAthA temaja TIkAne A bhAva A pramANe che. "sAMbhaLavAmAM tallIna cittavALA, atyanta zuddha manavRtivALA, mekSanA abhilASI ziSya vidhie grahaNa karelI muhaparivaDe mukhakamaLa sthagita karIne (zrInaMdI) UbhA UbhA sAMbhaLavI. evA bhAvavALA mAthAmAM ane kevI rIte guMlATa khavarAve che te khANe pAsIe. sukhatrikathA vidhi hItayA rathagita mukhakamala " A pade vathamAMthI svIkArI asADa suda 15nA siddhacakra makSikamAM kevI rIte ane lakhAya che te juo - hAthamAM pakaDelI muhapattithI ja vyAkhyAnamAM mukha hAMkavAnuM spaSTapaNe lakhe che." Ama hAtha-paga vagaranI eTale pUrvIparanA saMbaMdha vagaranI lITI ApavI te; temaja lITInA bhAvane anyAya ApanAra te; ane haribhadrasUrI. zvarajI mahArAjanA granthanuM apamAna karanAra ane te sAmAnaMdasUtrarIzvarajI mahArAja lAgatA nathI. sAgarajI mahArAja siddhAntavAdI che ane AgAhAraka paNa kahevAya che, tethI AvI gerasamajutI phelAvavA teo kadibaddha thAya ema kema saMbhave ? kadAca bhAvInA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ L: 22 : yogathI manuSya bhUle te che paNa sAgarajI mahArAja jevA nara avazya bhUla sudhArI bahAra pADe tevuM mAruM anumAna che. asADa suda 15nA siddhacakranA aMkamAM teozrIe samAjanA lakhelI hoya ema mane lAgatuM nathI. kadAca heya te Agame dvArakanA birUdane avazya kalaMka lAge ema mane lAge che. astu. je hoya te ! AgaLa vadhatAM teo lakhe che ke munimelanamAM sAthe besIne aneka nirNa karanArA munirAje jaina zAstrIya vAtane chApAomAM carce to jena kema tene vadhu lAbha meLavI zake. AnA khulAsAmAM lakhavAnuM ke ApaNe jene kAmanI hAlanI sthitinuM avalokana karIe to mAluma paDaze ke ApanI sAdhAraNa vAta paNa jAhera peparamAM bahAra Ave che. zAstrIya, jJAtinI ke samAjanI game tevI bAbato Adhunika jamAnAmAM hAra peparamAM AvavA lAgI chedAkhalA tarIke be eka aThavADIA pahelAM mahAvIra vidyAlaya saMbaMdhI jAhera peparamAM sthAna apAyuM hatuM ne! mahAvIra-vidyAlaya saMbaMdhI mArA vicAro nathI. mahAvIra vidyAlaya jenonI ke jAhera janatAnI ? eka saMsthAmAM game tevI vAta banela hoya chatAM te vAta jAhera peparamAM suMdara lAge ke jaina peparamAM ? A vAta yAda karAyelI hota to AvI peparo saMbadhI vAta tame lakhata nahI. gAMDI sAsare jAya nahI ane DAhIne zikhAmaNa Ape-A loka kahevata yAda che ne? saMbhAre ApaNuM dasa varasanI praNAlikA. bhAI ema ja cAle che ! jAhera peparamAM ApavAnI ApanI manodazAnuM sucana karAya che te manodazA nimULa jyAM sudhI nahI thAya tyAM sudhI sArA ke kheTAnI parIkSA mArA jaina lekhake karI zakaze nahI satyane sthAna Apaze nahI. patthara ane maNInI kiMmata tyAM sudhI aMkAze nahI. AgaLa jatAM lekhaka mArI ja vAtane puSTi ApatAM lakhe che ke zAstrIya vAtane nirNaya pratyakSa maLyA chatAM khulAso karavA mana lalacAyuM nahI ane peparo dvArA mana lalacAya te kevuM Azcarya ! vAta satya che. haju paNa janatAnA kAna khelavA, lekhakonI manodazA bhulA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 23 : navA mAre lakhavuM paDe che ke atyAra sudhI peparA dvArAe je je carcAo utpanna karelI hatI ane che. te carcAne aMta atyAra sudhI AvelA lekhakone yAda che OM ? pUrve devadravyanI carcA upasthita caelI hatI. amadAvAdamAM vidyAzALAnA hAlamAM jainAcAya vijayanItisurIzvarajI mahAsajanA pramukhapaNA nIce sabhA ekatra thaela hatI. sabhAmAM AcArya zrI vijayadAnasUrIzvarajI mahArAja tathA upAdhyAyajI premavijayajI mahArAja, temaja panyAsajI rAmavijayajI mahArAja Aphri munimaMDaLa ekatra thayela hatuM. pramukha sAhebe peAtAnA vyAkhyAnamAM ema jAhera karela hatu ke AvA samayamAM devadravyanI carcA upasthita thayela che te carcA pepareAdvArA nahI catAM cAturmAsanI samApti bAda sAdhuone ekatra karI samAdhAna karavuM te ja ApaNuM ka che. " A kartavyane bhUlatA nahI. pepareAthI kAIpaNu ni ya thAya ema mane lAgatuM nathI. Ama paSTapaNe vyAkhyAna karela hatuM. chatAM ApaNuM mana pepara dvArAe niNya karavA cAhatuM heAya tyAM doSa kAne ? atyAra sudhI pepare|dvArAe je je carcoe upasthita thaelI hatI. ane che temAM mane kalezAnI vRddhi sivAya kAMi bIjuM dekhAtu nathI. ane je samayamAM carcAe vibhAga dazA dekhADI che. te adyApi sudhI vibhAga dazA tarI AvatI hAya ema mane lAge che, carcApaNu peparadvArAe utpanna thAya nahi te mATe saMmelananA pahelA sAdhu-sa MmelanamAM ni ya karavA carcA-sAra bahAra pADelI hatI. carcA upasthita karavA meM samelanamAM preraNA karelI hatI, chatAM dila lalacAyuM nahi ane te ja carcA siddhacakramAM upa sthita thAya che te lekhaka mahAzaya, doSa konA ? ethI ja A amee sAdhu chevaTe lekhaka lakhe che ke A carcA ujayanemIsUrIzvarajI ke vijayasiddhisUrIzvarajI samakSa rajU karI taTastha dRSTie, jIta meLavavAnI icchA vagara, AtmasAkSIe rajU karIne tene artha sama- javA kArazeSa kare te atyAre je matabheda, abhimAna ane kusa'pa tarapha deArI rahyA che te judA ja mArga che. A vAta mane paNa ThIka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 24 : lAge che. carcA upasthita karanArane avazya uparanI badhI vAta dhyA namAM utarI jAya to ja matabhedanA ane abhimAna ane kusaMpa nAbuda thAya evuM mane lAge che. abhimAnanA baLe kusaMpanuM sthAna ApaNI kAmamAM raheluM hoya evuM mane bhAse che. uparano paMcavastunI gAthAne artha kAI vidvAna paMDita pAse vaMcAvI, satya vastune oLakhI mArA jaina lekhaka, vicAre te ja ApaNA matabheda maTaze evI mArI khAtrI che. amee mukhavastrikAnA sthAnane jyArathI gumAvyuM che tyArathI ja rIkhabhadAsa kavinuM kAvya yAda amane Ave che. " kheMsI kethaLI, navI puNyane kAma" A vAkayAnusAra muhapatti cAlI rahelI che. te tamArA dhyAnamAM nahI he ke? jyAM kadAgrahane sthAna apAyela hoya tyAM avazya satya vastu bAju pararahI jAya che, A cokkasa jANaze ATaluM lakhI hAla viramuM chuM. astu. siddhacaka aMka 22, varSa bI. zrAvaNa suda 15, tA. 24-8-34, zukravAra 1. nAnAM ne kAgaLanAM pustako pahelAM hatAM tene purA de. 2. pustakanI pratimAjI mAphaka vagara bAMdhe AzAtanA gaNanAre dareka vAcana vakhate bAMdhavuM. snAnane prasaMga paNa le. 3. te eTha uparanI muhapatti bAMdhyAnA pheTA jUThA ane dharmahAnikara nahIM to bIjuM zuM? 4. muhapatti bAMdhanAranI muhapatti bhInI thAya ne thAya paNa che. 5 muhapati mATe kAna viMdhavAnuM prAyazcita kakyA sUtramAM che? 6. carcAsAramAM te ja gAthAne artha bAMdhavAmAM jaNAvyA che. 7. hAthathI ja gamudrA che ane temAM muhapatti rAkhavAnI heya te ja bhASyakAranA vacana pramANe viziSTatA thAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ sihacakra aMka 2, varSa bIjuM tA. 8-9-34. zanivAre 1. zAstranA pATha ane arthe asaMgata hoya tenA upara karelA praznone tarka kahI uDAvavAne uttara na devA e cacasAranI copaDI lakhI, carca upADyA pachI yogya che? 2. bArase dekhADanAra be hAthe pakaDe che, snAna karI vAta laMkArathI sajaja thAya che ne te paNa jinezvaranA gabhArA mAphaka gurUdeva pAse mukhazathI mukha bAMdhe che. mupattinAM ATha 5Da nathI hatAM ne te mukhakezanAM to ATha paDa hoya che, chatAM zrAvakanuM anukaraNa zreya lAge che. 3. bArase AdhinAM vyAkhyAna. vakhate be upaga taLavA muhapati bAMdhI paNa bAkInA bhASaNane vAcanAnA prasaMgamAM be upAgavAdI banavuM iSTa haze tethI Akho divasa nahI bAMdhatA hoya. (be kiyAnA sthAne upaga kahenAre zuM vicAryuM haze ? samajapheranI hada kaI ?) TIpaNa-1. dareka sUtramAM zrAvakanuM anukaraNa sahu kare ke.. sAdhunuM anukaraNuM zrAvaka kare? eja vicAraNA karAya to ja. vAta samajI . zakAya ne? 'ra: je kriyAmAM upaga rakhAyuM-te kriyA kevAte ja samaya te ja samayamAM phera maIne ' . ' . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ javAba muMbaI samAcAra. tA. 18 okaTobara, 1934. gurUvAra. jainAcArya vijayaha sUrIzvarajI mahArAjano vadhu khulAso. goDIjI upAzraya muMbaI. zrI siddhacakra pAkSika aMka 22, tathA 23nI samAlocanAne viSaya. muhapattimAM nAnA ane kAgaLanAM pustake pahelAM hatAM tene purAvo mAMgavAmAM Avyo che. tenA pratyuttaramAM jaNAvavAnuM je aSabhadeva bhagavAne brAhmIne lIpIo zIkhavI tyArathI lIpInAM vidhAnanA kSetranI aMdara abhAva thayo nathI; cAlu ja rahela che. kemake asi, mami ane kRSi e traNanI jyAM pradhAnatA vartatI hoya tene ja karmabhUminAM kSetre kahela che. eTale vartamAna bhAratano temAM samAveza thato hebane e traNe vastuo pUrve pravartatI hatI, vartamAnamAM mojuda che ane bhaviSyamAM raheze e nirvivAda che. vaLI vartamAna yuganA manuSyo karatAM pUrva samayanAM manuSya Atmika jJAnanAM dhAraka hatA. purUSanI bahetara ane strIonI cosaTha kaLAo saMpUrNa nahI topaNa ghaNe aMze to khIlelI hatI ja. ane lekhanakaLA khIlelI heya e svAbhAvika ja che. vaLI gaMDI, karachapI, Adi pustakanAM pAMca bheda sUtramAM kahelA che. Agama pustakArUDha thayA pahelAnAM che. vaLI vikramanI agyAramI zatAbdimAM TUMkA bhojapatra ane TUMkA tADapatra para lakhAyelI prato atyAre paNa punAnI bhAMDArakara lAyabrerImAM mojuda che. temaja zrI kAlikAcAryanI kathA IglIzamAM DokaTara normana brAune bahAra pADela che temAM vikramanI 12 mI zatAbdimAM lakhAela TuMkA pAnAnI batamAMhenAM phaTAonA bloka Apela che. tathA zodhakenI e mAnyatA che ke IsunI trIjI sadImAM kAgaLonI utpatti thaI che. saMzodhakonI daSTie joIe to zrImAna devahiMgaNI kSamAkSamaNajInA vakhate kAgaLa hovA saMbhave che. dalIlane khAtara mAnI laIe te lAMbA pAnAnI prata heya te paNa ekaluM pAnuM hAthamAM laIne vAMcI zakAtuM nathI, paNa pATalImAM rAkhIne vaMcAya che ke jethI eka hAthe vAMcavAmAM kaze bAdha AvI zake nahI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ A uparathI e svataH siddha thAya che ke pUrve meTA pAnAnI pratonA kAraNathI be hAthe jhAlIne vAMcavuM paDe eTalA mATe ja muhapati bAMdhavAnI prathA hatI, ema kahenAranI vAta egya nathI. vAstavika rIte joIe to jJAnanI AzAtanA TALavA mATe ja te prathA hatI ane che ema mAnavuM paDaze. moDhuM DhAMkyA sivAyanuM IndranuM vacana paNa sAvai (pApavALuM ) kahyuM che. " pustakanI pratimAjI mAphaka vagara bAMdhe AzAtanA gaNanAre dareka vAMcana vakhate bAMdhavuM ane snAnane prasaMga paNa levo ". A pramANe vagaramAgI salAha ApavAmAM AvI che. tenA javAbamAM jaNAvavAnuM ke pUrvanA mahApuruSoe je je sthale muhapatti bAMdhavAnuM darzAvela che te te sthAne bAMdhavAnuM svIkArIe chIe. ochI jagAe baMdhAtI hoya tene pramAda ja gaNI zakAya che. satyanuM pAlana to dUra rahyuM paNa satyane asatyanuM rathApana karavuM te zuM egya che?' mUrti e sthApanA tIrthakaranuM biMba che. siddhacakranA yanTanI aMtargata jJAnanI sthApanA hoya che to tenuM pUjana paNa gRhastho snAna karIne ja kare che. sAdhuo to snAnanA abhAve dravya pUjAne niSedha hoine bhAvapUjA ja kare che. tevI ja rIte vAMcanane aMge paNa sAdhuone jJAnanI jarUra na ja heya e sau koI samajI zake tevI spaSTa vAta che.. - zrI dazavaikAlika sUtramAM bhramaranAM daSTAMte sAdhuone gaucarIe javAnuM jaNAvela che, arthAta jema bhramara pupane kalAmaNuM upajAvato nathI, IjA karato nathI ane judA judA puSpamAMthI parimala grahaNa karI svAtmAne saMtoSe che, tema muni paNa jude jude sthaLAe bhamI, koIne paNa kIlAmaNuM upajAvA sivAya gaucarIe, jAya ane tevA vizuddha AhArathI svAtmAne saMte. have A uparathI sarvIze muninI sAthe ghaTAvIe to ayukata ja banI jAya che, kemake bhramara te avirati che, to munine paNa avirati banavuM paDaze. vaLI bhramara puSpanAM dIdhA sivAya potAnI meLe ja sugaMdhane grahaNa kare che, to ahIM munie paNa gRhasthanA: vaherAvyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 18 : sivAya ja AhArAdika levA joie, paraMtu tema na ja hoi zake. draSTAMta sattAe ekadezI ja hoya. sarva dharmothI dRSTAntamAM samAnatA saMbhavI zake ja nahI". zrI tIrthaMkarAe zrI tIrthaMkarA jevu" ka" emAM paNa badhA Sa+nI samAnatA nathI. muhapatti mAMdhanAranI muhapatti bhInI thAya te thAya paNa che, " je lakhyuM che tenA pratyuttaramAM jaNAvavAnuM ke ame| bAMdhanArA hAine amAre anubhava che ke muhapatti nAka upara rahetI haiAvAthI bhInI thatI nathI. jo muhapatti hAthamAM rAkhIne mukha pAse rAkhavAmAM Ave tA paNa jeone thuMka lAgatu haze tene teA lAgaze ja. citta mAnIe OM bhInI thatI hoya tA paNa tene mukAbale paherela kapaDAM pasInAthI(parasevAthI) vadhAre bhInAM thAya che, ane Akhe| vakhata zarIra para ja rahe che jyAre muhapatti te| amuka vakhata ja mukha para ja rakhAya che. ane temAM paNu vacamAM chuTI karAya che. * te kapaDAmAM jIvAtpattinA saMbhava che. ke nahIM ? ane te te| vakhatAvakhata kapaDA badalavAne! rivAja heta temaja tenA aMge vidhAna paNa hAta ane vadhAre saMkhyA kahI heta; para`tu tema nathI. e uparathI mAnI zakAya che ke emAM tevA saMbhava nathI. ' 66 kayA satramAM che ?" muhapatti khAMdhavAnA jeone kazu vela na muhapatti mATe kAna vIMdhavAnu prAyazcita tenA javAbamAM jaNAvavAnu ke sAdhunA mRtadehane sUtrapAThane svIkAra tA sahue karela che, teA ela hAya teone te vakhate karavA paDe che teA pachI hayAtImAM paNa AzAtanA TALavA tema kare temAM zuM nukazAna che? te ja nathI samajI zakAtu vaLI dareka jAtanA pramAdanuM prAyazrita levuM hoya te| aparA- dhanA pramANumAM jItakalpa tathA IMdrasutrInA AdhAre ApI zakAya che temaja laI zakAya che. ceAgamuddAnA viSaya paratve jaNAvavAnu ke banne hAthanI za AMgaLIone anyAnya bhIDAvavAthI yAgamudrA ane che. yegamudrA mukha pAse rAkhavAnu` blyuAvyuM nathI. vAMcatI vakhate ceAgamudrA karavAnuM jazuAvyu che. te ceAgamudrA mukhathI dUra tyAre ja rahI zake ke jyAre sukha para muhapati aAMdhela hoya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ : ra9 : te uparathI e paNa sidhdha thAya che ke Agama pustakArUDha thayA te pahelAMnI muhupatta AMdhavAnI para paNa che. A vAtane vidhi prathAnA pATha paNa sidhdha kare che, jene tame niveza atha kA che. tene prakaraNathI bAMdhavAne arthe ja spaSTa thAya che, ane te ghaTe paNa che, temaja tenI paraMparA paNa cAlu ja che. dIlanI khAtara tamArA niveza atha laie to paNa nAka upara rAkhI kAnanA chidromAM bharAvyA vinA ghaTaze nahIM; kAraNa ke nirdezanA artha sthAna che ane te sthApana kAnamAM bhAvyA sivAya banI zakaze nahI. eTale nivezathI paNa bAMdhavAnA atha sidhdha thAya che. paraMtu tema na karatAM je yAgamudrAmAM muhuti rAkhe ane baMne hAyane mukha pAse lai jAya tA vivekabhareluM jaNAtu nathI. vaLI pAnA upara muhapatti bAvavAthI vAMcI zakAze nahIM, mATe jo yAgamudrAne akhaMDita rAkhIne vyAkhyAna vAMcavu hoya te nAka upara muhapatti rAkhI, kAnamAM bharAvavI ja Avazyaka thai paDaze, v niHzuka che. carcAsAramAM Apela pacavastunI gAthA 957 mAM maMdIsUtra sAMbhaLavA tathA sAMbhaLavAne age che temaja temAM khAtara va zabda gurunI mAda UbhA rahIne sUtra sAMbhaLavAnI samAnatAnA sUcaka che, paNu muhapatti DhAmAM rAkhavAnI samAnatAne sUcaka nathI. " zrIM bhagavatI sUryanA AraMbhamAM zrImAna sukhamAsvAmi mahArAje prathama brAhmI lIpIne namaskAra karI che. A uparathI zAstralipi keTalI mAnanIya che te samajI zakAya tema che. bArasAmAM darzana karAvanAra jyAre sukhakAza bAMdhIne aena karAve che te! pachI vAMdhanAra bAMdhIne vAMce te temAM zu' vAMdhA hoI zake ? te samajAtuM nathI. bAkI muhapattinA aMge A paDatuM vidhAna kArya paNa che ja nahI. daSTAMta sadAe emnezIya jaDA. sava dhama thI sanmAna ne ja kema te pUrve darzAvI gayA chIe eTale punaHkita karavI vyartha che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 3 : prazna bhAdaravA vidda 0)) tA. 8-10-33 sAmavAra dvitIya varSa, aMka-24 1--sAmAnya rIte tADapatra meDhAM ja te dhaNI prate meTA tADapatra upara ja che te tethI ja vacamAM tathA e cheDA upara kArI jagyA dArIne sthAne rahe che. te moTAnI apekSAe te baMdhana kalpAya che. pustaka upara ja vAMcana chatAM pustaka sa Mgrahane saMyama gaNAvyuM tyAM pazu baMdhanane lekha nathI, mATe kadAca te kAraNa hAyane ! pramAda hAya teA jJAnI jANe. kAraNa ane vidhAnane spaSTa lekha kema nathI apAtA ? T--prasa`gApAdanane salAhanA phera na samaje tene zuM kahevuM ? 3-thuMkathI kalAko sudhI bhInI alaga rahetI muhapattimAM jIvAtpatti na mAnavA zarIre lAgelA parasevAthI bhInAM kapaDAM AgaLa karanArane zuM kahevu' ? 45 cavastunI 905 gAyAnA bAMdhavAne atha kheATA jaNAvyA chene ? amAM carcA-sAramAM 5-sAdhunA bhRtakane rokavu paDe tA kaheluM mukhaba'dhana karavA te vakhata kAna vidhavA ema kahenAre te pATha Apave a'gulIneA cheH te kahyo che ne te kSatapaNA mATe che. jo kAna zIkhyA hoya te tenI jarUra zI ? ) --AcAradinakarane Avazyaka bAlakheSa vigeremAM muhapattinA ATha paDane lekha chatAM te dhanavALAnI apekSAe Arase vakhate ApaDe baMdhAtA chatAM tene aniyama karatAM pADanI jarUra che. vedha TIppaNI--2 AcAradinakara pA. 17, bhA. 1 leA sa kAravidhimAM bAlyAvathI karNavedha saMskAra thAya che chatAM paNa vedha karavA paDe tA prAyazcita levuM paDe AvA prazno asthAne che, mRtakane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 31 H tA. 17 navembara 1934 - vijaya harSasUrIzvarajI mahArAjane khulAse siddhacakra pAkSikanAM dvitIya varSanA ra4mA aMkamAM Avela praznonI vizeSa samAlocanA nIce pramANe che. je vastu paraMparAthI cAlI Avela che, viveka daSTithI jotAM paNa sAdhudharmamAM jenuM sthAna mahattvanuM che, jenA satata upayogathI uccArAeluM vacana nirvatra gaNAya che evI "mukhatrikA'ne vyA khyAnAdika vakhate mukha upara na bAMdhavAno Agraha keTalAka AcAryodika ane munivare taraphathI thaI rahyo che, te khedajanaka che. satya vastusthitine heTa karavAnA zubha AzayathI ja A ane A pUrvenA lekho lakhAela che. astu ! teozrI taraphathI ema lekhAela che ke "sAmAnya rIte tADapatra meTA ja hAyane ! dhaNI prata moTA tADapatra upara ja che ' ne tethI vacamAM tathA be cheDA upara karI jagyA derIne sthAne rahe che te moTAnI apekSAe te baMdhana kalpAya che. pustaka upara vAMcana chatAM pustaka saMgrahane saMyama gaNAvyuM tyAM paNa baMdhanane lekha nathI, mATe kadAca te kAraNa hoyane? pramAda hoya to jJAnI jANe. kAraNa ane vidhAnane sApha lekha kema nathI apAto ? AnA pratyuttaramAM jaNAvavAnuM ke "tADapatra meTAM ja hoya ane ghaNuM prate tADapatra upara ja lakhAela che." A vAtane ame sAda inkAra karIe chIe. arthAta te vAta bhUlabharelI che. dazavaikALika cUrNa adhyayana bIjuM pRSTa 81mAM ' paNa kavidha karavAnI AvazyakatA dekhAtI nathI. jyAM je AtmA vyAkhyA nadimAM mukhatrikA baMdhanane abhAva dekhADe che teone jarUra te paDene ? AgrahI jIvone jarUra zI ? 3. paMca vastunI gAthAnAM avaLA artha karI anyAya karanAra AtmA carcA-sAramAM artha cheTe jaNAvyo kahenAra pote ja peTA kare che. beTA atha karanAra prAyazcitanA adhikArI hoI zake ne ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 3ra : "cANakko Agao bhavadIchIM na deI tAhe cANakko citaI sako ahaM gayAtti kAuM davaM pura pittANuM dAUNuM saMgavittAya gaMdhA saMjoIe, pattaya ca lihiNi sevi jege samu chuDhe." A candragupta, rAjAne gAdI apAvanAra ane pAchaLathI tenA tathA putra biMdusAra rAjAnA pradhAna tarIke kAma karanAra zrI cANakya viSe A pramANe varNana Ave che. (candragupta rAjAne saMprati mahArAjanI pAMcamI pATe pUrve thaela che te ja sUtranI haribhadrasUrie karelI TIkAmAM adhyayana bIjuM pAne 81mAM cANakya viSe nIce pramANe varNana Ave che, "raLio hiMda do, ahaM. gayAUti kAuM davaM putpottANaM dAUNaM / sagovidhAya: gaMdhA saMjodayA, pattayaM ca lihiUNa sodhi jogo samugge chUDho // cANakaya vicAre che ke A rAjA raSTa thayo chuM, gatAyu thayo chuM ema dhArIne dravya putra-prapAtrone ApIne, gopavIne, sugaMdhI vastuo meLavI patrane lakhIne, te patra ane yoga dAbaDAmAM mukyA. A pATha uparathI e siddha thAya che ke pUrve kAgaLo hatA. ane vaparAyela patra (pattaya) zabda kAgaLanA arthamAM ja jAyela che. cANakyanI bInA Agama pustakArUDha thayA pahelAnI che. eTale te vakhate kAgaLa hatA to tyAra pachInA kAlamAM arthAta jyAre jJAna lakhAyuM tyAre te khAsa karIne kAgaLanuM astitva saMbhave che. A te bhagavAna mahAvIranA pachInA samayanI vAta che, paraMtu khuda bhagavAna mahAvIra devane temanA mAtApitA nizALe besADe che tyAre paNa kAgaLavAcaka zabda zrI kalpasUtranI TIkA tathA bAlAvabaMdhamAM vaparAela che. vaLI vartamAnamAM paNa pATaNa, amadAvAda, jesalamera ke bIje game tyAMnA prAcIna jJAna bhaMDAronuM avalokana karavAmAM Ave te temAM paNa tADapatra para lakhAela prate te bahu ja alpa saMkhyAmAM jaNaze; paraMtu moTA pramANamAM te kAgaLa upara lakhAela prAcIna prate joI zakAze. pustaka ane tenA gaMDI Adika bhedothI ja kAgaLa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Adika sAdhane pUrve hatAM ema spaSTa samajAya che. A sarve uparathI ja svataH phalitArtha thAya che ke pUrve kAgaLe avazya hatA ja ane tethI jeo ema kahe che ke tADapatra para ja vadhAre lakhAela che teonI e vAta A pramANothI TakI zakatI nathI. astu ! e ja peregrAphamAM teo jaNAve che ke "pustaka saMgrahane saMyama gaNAvyuM tyAM paNa baMdhanane lekha nathI." A vAta paNa vAstavika nathI te ApaNe joIe. dazavaikAlika sUtranI cUrNa pAnA 21mAM upara jaNAvela ke varta pukha ghaNupa rANA prokisi nimitta ca geNhamANassa pottharA saMjamo bhava / vaLI kALane AzrIne caraNakaraNane mATe ane amyuchittine mATe pustakane grahaNa karatAM saMyama thAya che. A pAThadvArA zAstra-- kAra maharSi spaSTa rIte jaNAve che ke avicchedanA nimitte ja pustakanA saMgrahane ajIva saMyama kahela che. pravacanasAro dhAra pA. 135. " jIvavAvi utArI na suvArikAvidhaa''yukvaasNvegocmvlaavihiinaa'dhkaaliivaavinebjaanaa nugrahAya pratilekhanApramAnadhapUrva yatanayA dhArayato'jIka raya >> AchavarUpa paNa pustaka vagerene dukhamAdi doSathI tamArakAma budhdhi, AyuSya, zraddhA, vairAgya, ullAma, baLAdikanI hAnithI varta. mAnakALanA ziSyanA upakArane arthe pratilekhanA tathA pramArjanA - pUrvaka avarUpa pustakane yatanAvaDe dhAraNa karatAM sAdhune ajIvasaMyama kahela che, je uparanA pAThathI siddha thAya che. AmAM vAMcatanI vAta nathI, tema vyAkhyAno prasaMga paNa nathI. ' tyAM bAMdhavAnuM nA kahevAthI vyAkhyAnamAM bAMdhavAnuM amAruM kahevuM khoTuM nathI. kAraNa ane vidhAnanA spaSTa lekhanI mAMgaNI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 34 : karanArane jaNAvavAnuM ke-amee tA carcIsAranI bukamAM vidhi prathA Adi zAstronA spaSTa pATha ApelA che. eTale have amAre navesarathI zAstrapAThI ApavAnA rahetA nathI. muhupatti AMdhavAnI nA pADanAra taraphathI atyAra sudhImAM amArA pAThanA virAdhI pAThe apAyelA nathI, temaja eka paNa pATha muhapatti hAthamAM rAkhIne vyAkhyAna vAMcavA viSenA mhAra pADavAmAM Avela nathI ke jethI amAre vadhAre pATha ApavAnI jarUra paDe. hastalikhita prAcIna tADapatranI pratA viSe teozrInA evA prakAranA abhiprAya temanA lakhANu uparathI jAya che ke " tAHpatranAM pAnAnI pratA para vacamAM ane banne bAjue rahelI khAlI jagyAnA aMge dArIthI baMdhana kAya che. ' A vAta paNa avAstavika jAya che, kemake kAgaLanI nAnA pAnAnI pratAmAM paNa tevI ja vacamAM ane banne bAjue khAlI jagyA haiAya che. dArIthI vIMdhIne AMdhavAnuM eka pazu pratane aMge anubhavAyuM nathI. vaLI ApaNuA vacce mukhyatve karIne mukha para muhapatti vyAkhyAna prasaMge bAMdhavA viSenI carcA che, eTale te viSayane catAM viSayAntara karIne pratanI vAta karavI te vaLa asthAne ja che. te ja samAyeAcanAmAM AgaLa cAlatAM teozrI lakhe che ke prasa`gApAdana ne salAhanA phera na samaje tene zuM kahevu* ? tenA javAbamAM jaNAvAnu` ke prasa`ganuM ApAdAna tathA salAhanA spheTa karyA vinA na samajyAnu lakhe tene amAre zu kahevu' ? temanI eka dalIla e che ke " thuMkathI kalAke| sudhI bhInI alaga rahelI muhapattimAM jIvAtpatti na mAnavA zarIre lAgelA parasevAthI bhInAM kapaDAM AgaLa karanArane zu kahevu? ' A praznanA pratyuttaramAM jaNAvAnuM ke pUrve paNa lakhAi gaela che ane hajI paNa amArU 25STapaNe mAnavu mukha para AMdhavAthI muhapatti bhInI thatI nathI. A amArA svAnubhavanI vAta che, tema chatAM rASTrane thuMka UDatuM hoya teA hAthamAM rAkhIne meADhA najIka rAkhavAthI pazu bhInI paroja. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ H 35 : sukhathI cheTe rAkhe teA mADhA para rAkhI gaNuAya nahI tema ja sapAtIma jIve nivadya, vacana tathA vAyukAyanA jIve, sacitta raja Adi pRthvIkAyanA jIvA, udaka bindurUpa akAyanA jIvA ane nAnAzAtanA paNa TALI zakAze nahI. arthAt mukhathI muhapatti dUra rAkhavAthI A sarva paNa dUra thaI zakaze nahI, e samajI zakAya tevI vAta che. kadAca ema kahevAmAM Ave ke bhASAnA puddagalA cAra sparzavALA hAvAthI vAyukAya AdinI hiMsA nahI thAya, te kahevu paNa vyAjabI nathI, kemake bhASAnA pudgaaA zarIranA acitta parvananI sAthe nIkaLe che eTale te pavana unhA (garama) sparzavAmA hAine tathA ATha spavALA hAine mhAranA vAyukAyanA jIvAne nAza tenAthI thAya che. dazavaikAlika sUtra, tathA AcArAMga sUtra vigeremAM spaSTapaNe varSoMna che ke bhinna bhinna vargu, gaMdha, rasa ane sparzavALA javAnA meLApathI anyonya sajAtIya jIvAnA nAza thAya che, kemake svAya zastra paNu kahela che, enA pragaTa dRSTAMtA ApaNI sanmukha meAjuda che; jemake eka kUvAnuM jala khIjA kUvAmAM paDe athavA khArA pANInA jIve| mIThA pANImAM bhaLe te teone nAza thAya che. e dRSTAMte mukhamAMhena pavanathI vAyukAya AdinI hiMsAnA sapUN saMbhava che. prAnta kahevAne bAvA e ja che ke mukhathI muhapattine dara rAkhavAthI A sarva DhASAtpattine saMbhava che; jyAre hAthamAM rAkhI sukha najIka rAkhavAthI jenu thuMka uDatu haze tenI muhapatti te| bhInI thaze ja; te sa karatAM nA* upara rAkhI muhapattinA ane cheDA kAnamAM bharAvavArUpa paraparAgata pravRtti zuM khATI che ? te ja nathI samajI zakAtuM. astu. r atha AgaLa cAlatAM Apa jaNAve che ke paMcavastunI 975 gAthAnAM amAM carcAsAramAM bAMdhavAnA ne? paraMtu carcosAramAM 975mI gAthA ja zuM ApavA khATA jaNAvyeA che nathI tyAM tene javAba Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyArapachI Apa jaNAvo che ke-"sAdhunA mRtakane rokavuM paDe te kaheluM mukha baMdhana karavA te vakhata kAna viMdhavA ema kahe nAre te pATha Apo (aMgulIne cheda to kahyo che ne te kSatapaNuM mATe che. je kAna viMdhyA hoya te tenI jarUra zI?) AnA pratyutaramAM jaNAvavAnuM ke sthApanAjI, paDilehaNa, upadhI, pAtrAdikanA paDilehaNa vakhate muhapatti meDhe bAMdhavAnuM kahyuM che te uparathI jeo vidhi jALavatA haze teonA to kAna viMdhAelA ja haze. dorAthI bAMdhavAno niSedha karyo che, eTale na viMdhela hoya tene viMdhavAne artha-sAmartha svayaM siddha thaI jAya che. vaLI jeonA kAna viMdhAyelA hoya che teo paNa apAThanA anusAra aMgulIne cheda te kare ja che; kemake aMgulI-che te ja kSAta mATe che; temaja te prathA parApUrvathI cAlI AvelI che, eTale temAM koIne leza paNa i-kAra nathI ja, paDilehaNa, sthApanA, paDilehazu, vyAkhyAna Adi samaya para bAMdhavAnuM kahevA chatAM jeo na ja bAMdhatA hoya teone jabarajastI koNa kare che ? vaLI eoe amuka prasaMgoe bAMdhavAnA vidhAna parathI Akho divasa bAMdhI rAkhavAmAM zuM vAMdhe ! ema kahetA hoya teone jaNAvavAnuM ke prasaMge prasaMge bAMdhavAnuM kahela hovAthI Akho divasa te bAMdhavAnuM nathI ja kahela e vipAka sUtranA pAThathI svataH siddha thAya che. vaLI ghaNuonuM ema kahevuM che ke tame vyAkhyAnAdi prasaMge mATe muhapattine Agraha rAkhe che. te tyAra pachInA prasaMgamAM muhapattine joIe teTale upayoga kema rAkhatA nathI ? A prazna vartamAna sAdhu saMsthAnA vAtAvaraNane sucaka ane vAstavika paNa che, paraMtu kadAca badho vakhata na jALavI zakAya te te uparathI evo nirNaya na thAya ke jeTale vakhata jALavatA hoIe teTale vakhata paNa jALavavuM. je Ama karIe te sarvathA mArgathI parAkSukha thavAne vakhata Ave mATe bAkInA samayamAM banI zake teTale upaga rAkhavo ema ame sAdhuonuM jarUrI kartavya samajIe chIe. paNa pUrvanA mahAna purUSonI je saMskRti vArasAmAM maLI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ hoya ane tenuM yogya pAlana thatuM hoya temAM zithila banavuM e artha to laI zakAya ja nahI. astu ! tyArabAda Apa jaNAvo cho ke AcAradinakara ne Avazyaka bAlAvabaMdha vigeremAM ja muhapattinA ATha paDane lekha chatAM te baMdhanavALAnI apekSAe bArasA vakhata ATha paDe baMdhAtA chatAM tene niyama karatAM pAThanI jarUra che. AnA javAbamAM lakhavAnuM ke AcAradinakara vigeremAM lakhavAnuM ke AcAra dinakara vigeremAM ATha paDanI muhapattinuM vidhAna hAthamAM rAkhavAne aMge che, paNa mukhe baMdhAtI muhapattine aMge nathI. zrAvaka te mukhakeza bAMdhe che sAdhu mukhakeza bAMdhatA nathI; paNa muhapati bAMdhe che, vaLI sAdhunuM anukaraNa zrAvakane hoya paNa zrAvakanuM anukaraNa sAdhune karavAnuM na hoya tenuM kAraNa sAdhu sarvara virati che ane zrAvaka dezavirati che. ATha paDanI muhapati bAMdhavAnuM vidhAna je ApanA jANavAmAM che te muhapattinA ATha 5DanA e pATha ApIne vAtane phiTa zA mATe karatA nathI ? ane zA mATe nA kahe che ? zA mATe bIjA pAThe mAMge che ? Ape ApelA AcAradinakara Avazyaka bALAvadha vyAkhyAnAdikamAM muhapatti bAMdhavAnI siddhimAM basa che. have mAtra ATha paDa ke cAra paDanI vAta rahI to jaNAvavanuM ke cAra paDa bAMdhavAnI te paraMparA che ane hAlamAM enuM AcaraNa paNa che, eTale Apa ATha paDanI muhapatti sAdhune vyAkhyAnAdikamAM bAMdhavAnA pATha Ape ke jethI ame paNa vicAra karIe. Apa mukha para muhapati bAMdhavAnA nidhanI carcA kare che to temAM ATha paDanI muhapatti bAMdhavAnA pAThane jANatAM chatAM kare che te Apane vyAjabI gaNAya kharuM? mu, muMbaI baMdarIlI. AcArya vijayaharSasUrIzvarajI geDIjha upAzraya. ' mahArAja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazna-A suda 15 tA.20-10-34 semavAra tRtIya varSa aMka 1 lo 1-tApanI prati TUMkI thoDI tyAre lAMbI ghaNI heya che. ra-pATalI sAthe pAnuM rAkhe te paNa lAMbI pATalI eka hAthe rahe nahIM ane vaMcAya paNa nahIM. 3 - bAMdhanAra pakSa vadhAre carcA na vadhAravA mAgatuM hoya ke satyanuM samarthana karavA mAMgato hoya te vyAkhyAnanI vakhate bAMdha. vAne purAvo Ape e ja sAruM che. 4-AzAtanA TALavA mATe ja mukhakeza bAMdhavAnI jarUra gRhasthanA anukaraNe zAstranA vidhipATha vagara jaNAvI tethI tenI mAphaka prasaMga Ave. pa-bhramaranuM draSTAMta che nahI ke anukaraNa tamAre to gRhanA mukhakozanuM anukaraNa levuM che. tema ja AzAtanAnA bhayathI te mAnIne anukaraNa kare che. -bAMdhanAranI muhapatti bhInI thAya te zrotAne draSTA dekhI zake che, ne te nAka upara hevAthI adhara rahe che. 7-mRtakanA kAna viMdhavAnA pATha te Ape ke jethI bIjA prasaMge te chavi chedanuM yogyapaNuM che ke kema? te vicArAya. - zrI bhagavatIjInA vAkyathI belatAM mukha DhAMkavuM eTaluM ja nakkI che. je tethI sAvala vacanapaNuM TALavA bAMdhavAnuM hoya te badhI vakhata bolatAM bAMdhavI paDaze. 9-namuthaNuM kahetAM mukha AgaLa hAthane muhapatti rAkhI mukhamudrA bane che. hAthamAM hovAthI ja jinezvaranI gamudrAthI A judI paDe. 10-mukha AgaLa muhapatti hAthe rakhAya te sthApana nahIM? 11-carcAsAramAM 957nA arthamAM juduM kahela che. 1ra--mukhakeza bAMdhanAra mauna hoI tamAre vAMcavuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 39 : tRtIya varSa aMka 2 je Aso vada 0)) tA. 7-11-34. budhavAra 1. muhapatti carcAsAramAM paMcavastunI rojha e gAthA ane tenI TIkA ApIne tenA tAtparya tathA bhAvArthamAM mukha bAMdhavAnuM jaNAveluM hovAthI satyatA mATe - vidhi tathA muvatrikriyA parigulAma,' e pATha artha sAthe jaNAvI mukhyabaMdhanane artha kheTo che e jaNAvAyuM che (emAM mAtra lITI hAtha paga vagaranI kahevuM te upayogI vastune nahi samajanAranuM kArya che.) 2. muhapatti carcA-sAra hAra pADIne je vAstavika nirNaya karavo hato te nagarazeThanI pAse vyAkhyAna vakhate muhapatti bAMdhavAnA viSayane kema bAda karAve tathA saMmelanamAM eka vidvAna munie tamane te carcA karavAnuM kahyuM hatuM chatAM kema khasI gayA ? hajI paNa pratijJA karI madhyasthonAM nAma ApI jAhera karaze to bIjAo taiyAra ja che. carcAsAranI mAphaka khoTA pATha ane artho na ApatAM vyAkhyAnanI vakhate muhapati bAMdhavAnA vidhAnane pATha apAya te te pakSane zobhAvALuM che. kAjo kADhavA vigeremAM kAna viMdhyAne pATha hoya to paNa lekhake Apa joIe kAraNa ke tyAM te garadane gAMTha vALa vAnI vAta che. TIpaNu-1. eka hAthanI AkhI TIkA hayAtImAM vidyamAna chatAM te pADelA pUchanI mAphaka pitAnA kAne satya TharAvavA prayatna karAya te ja misyA tamene nathI lAgatuM ? AvA anartha upajAvanArA artho karanAra paMDitaryo tene kevA kahe? te ja vicAraNaya. 2. nagarazeThanI pAse vyAkhyAnAdinI carcA bAda karAvanAra bIjAne kahe che ke bAda karAvela, vAha ! buddhine upaga khUba dekhADAya. bAda karAvanAra lakhanAra te nathIne? mane vidvAna eka munie saMmelanane vakhata paNa thatAM lAgyA bAda cAlatAM, kIdhela tene javAba carcA karavAne ja ApavAmAM Avela te to tame bhUlI gayA haze ne! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 7 : satya vastu te A jamAnAmAM bhalAma, temAM vIsamI sadIne ja cheSa ne? A bAbata prathamathI ja carcA-sAra bahAra pADI celeMja pheMkela chatAM kAyarathI celeMja svIkArAya nahI ane Aghe rahI pepara dvArAe cadvA dvA lakhI bharaDI nAMkhe temAM cheSa kene? je nirNaya karavAnI bhAvanA hota te vAtane saMmelanamAM upADI. avazya satya vastune nirNaya karata, paNa jayAM gurU 5ra zraddhAne abhAva dRSTigocara thato hoya tyAM anya para zraddhA kevI rIte saMbhave ? ApanA ja gurU vyAkhyAdimAM muhapatti bAMdhatA hatA ke ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 21: jAma tA. 25 navembara 1934 samAlocanA para dRSTipAtaH-- "6 TUMkA kAgala upara pratA lakhavAnI zarUAta vikramanI 11 mI sadIthI zarU thayelI jaNAya che. zAsanamAnya parama gItA hIrasUrIzvarajI mahArAjA vyApyAna samaye muhapatti bAMdhatA hatA ema te samayanA vidyamAna kavi ruSabhadAsajI hIrasUrirAsamAM lakhe che. haribale eka prazna pUchatA. kapaDA yuM adhekha " thuMka khitAba upara jaI lAge teNe babyA hai ehi ! 1 !! harialA krUra ema puchatA " zuka pAka OM nApAka ? " hIra.kahe " mukhamAM tava pAchI, nIkaLe nAma nApAkI / / 2 / / vAcaka, e ganI aMdara tADe patranA lAMbA pAnA ke lAMkhI pATalInI gaMdha sarakhI paNa nathI. haribala macchI rAsamAM te! sAdhue meDhe muhapatti AMdhI vyAkhyAna kare evA cAkakhA akSaro che. bIjo khaMDa, 6 ThThI DhAla. 39 sulabhAdhI vaDA, mADa tija khaTa krama, sAjana mukha muhapatti, bAMdhI kahe jinaSama / / 1 / samAlAcaDhanI para parAmAM thaI gaelA pUrvApurUSAe paNa muhapatti bAMdhelI che, te samAyeAcaka ane bIjA vRdgha mANase paNa jANe che. pUrva purUSAe muhapatti bAMdhI eTaluM svIkAra karIne emAM jIvA tpattinA 'bhavanI 5nA karI, pUrvadhara mahArAjA Adi mahApurUSa upara doSanuM AreApaNu karavuM e pUpurUSAnI mazkarI nahi te bIjI zuM kahevAya ? muhapatti bAMdhanArA hAla paNu vidyamAna che. samAlAcaka pratyakSa jue che chatAM " nIkaLI gaI che" evu lakhe e haDahaDatuM asatya nahi te| bIjuM zuM ? 1. vyAkhyAna prasaMganA citrAmAM mukhanA dekhAvanI khAtara muhapatti baMdhana na karyuM hoya tethI muhapatti nathI bAMdhatA ema zI rIte kahevAya ? jIe luvAranI pALe 5 maNivijayaddAdAnI * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ chabI che temAM muhapatti baMdhana nathI karyuM eTale teozrI muhapatti nahetA bAMdhatA ema keNu kahI zake che ? 2. jenA hRdayamAM evI bhAvanA hoya ke sAcuM te ja mArUM tene mATe muhapatti carcAsAranI aMdara muhapatti baMdhanane vihita karanArA ghaNuM pADe che. bAkI jene ema ja hoya ke huM kahuM te sAcuM, mAruM te sAcuM tene mATe eka pATha nathI. paMcavastumAM 957 mI gAthAnI TIkAmAM kulavA viSiNItavA gulAmaNa - e padono artha sAgaracha hAthamAM pakaDelI muhapattithI ja vyAkhyAnimAM mukha DhAMkavAnuM spaSTapaNe lakhe che. e padane sAgarajI je artha kare che te haribhadrasUrIzvaranA abhiprAyane anusarato nathI ema amAre kahevuM paDaze. uparokta padomAM vyAkhyAna sAMbhaLanArane mukhyabaMdhana karavAnuM hotuM nathI e jagajAhera che, chatAM cacasAranI aMdara Apela muhapati baMdhanane lagatA pAThone, asatya TharAvavAnI khAtara vyAkhyAna zabda umerIne, manamAnya artha kare che tethI khulAso karavAnI jarUra rahe che. vAcaka! paMcavastunI uparokta gAthA AcArya padavI-pradAna prasaMgane anusaratI che. AcAryapada apAya te vakhate AcArya ziSyane naMdIsatra saMbhalAve che. ane ziSya kevI rIte naMdI sAMbha, te, vidhine nirdeza A gAthAmAM karelo che. eno saMbaMdha pUrvanI gAthAnI sAthe che, TIkAnA uparokta padone sAgarajI je artha kare che tenI sAthe vicArIe. muhapita e sAdhunuM ciha che. pAMcavastumAM sAdhune be prakAranI muhapatti rAkhavAnuM kahyuM che ? hAthamAM rAkhavAnI ane meDhe bAMdhavAnI. enuM pramANa tyAM Apela che. me bAMdhavAnI muhapattine avasare upayoga thAya che ane hAthamAM rAkhavAnI muhapatti te hamezAM dareka sAdhunA hAthamAM ja rahe che eTale guNavattA sthAnitamuhamataH' e pada uparathI hAthamAM pakaDelI muhapattithI mukha DhAMkavuM e artha spaSTa AvI jAya che eTale vidhiphItayA padanI jarUra rahetI nathI; paraMtu AcArya pada prasaMge ziSya paNuM naMdIsatra sAMbhaLatI vakhate muhapati baMdha karavuM joIe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ '' :43 - ma te mATe je haribhadrasUrie muhapattinA vizeSaNu tarIke '' vivijJAAcA 56 muzkela che. e padma uparathI meDhe bAMdhavAnI ja mutpatti levAya paNuM hAthamAM rAkhavAnI levAze nahI. tethI cIsAramAM bAMdhavAnu lakhyuM che te khATuM nathI. eka vidvAna `paNu aMgrihathI vaza thaI satya vAtane janatAnI AgaLa kevI rIte asatyanA rUpamAM phelAve che jaNAvavA mATe ATaluM lakhavu paDayuM che, r {' javAma I tA. 5 DIsembara 1934 sicakra pAkSika varSa 3, aMka 1lAmAM Avela samAyAcanAne jainAcAya vijayaha surIzvarajI taraphathI khulAse. kArya samaMjadAra ane sarala vyaktine apavAda tarIke khAda karatAM prAyaH karIne satra e ja niyama pracalita thayelA jaNAya che ke peAtAnI vAtane siddha karavA mATe manuSya dareka prakAranA prayatne kare che. ane keTalIka vakhata 'DUbatA mANusa taNakhalAne pakaDe ' e nyAye vyAkhyAnAdika prasaMge muhapatti bAMdhavAnI prathA sanAtana ane satya hAvAthI tenI virUddha kheAlatAM ghaNI vAra asa'ahaM lIlA thatI jovAmAM Ave che. .. ' ( janasamAja satya vastusthitithI nAta thAya. te hetuthI ' carcA paratve amArI taraphathI avAranavAra prakAzanAM kiraNA pheMkavAmAM Ave che. aratu ! temanA tarathI lakhavAmAM AveluM che ke " tADapatranI prA TukI gheADI tyAre lAMkhI ghaNI hoya che. '' AtA javAbamAM jaNAvavAnuM ke A viSaya paratve anya lekhamAM savistara radIe Apela che te paNa te viSe TuMkAmAM jaNAvavAnu ke-prAcIna jJAnabhaMDArA jotAM spaSTa jaNuAya che tADapatra para lakhAela pratA ja cADI che, jyAre meTA pramANamAM kAgaLa upare prAcIna prA upalabdha thAya che. vaLI tADapatra upara je thADe aze lakhAyela che temAM paNu keTaleka sthAne nAnA tADapatra para tathA bheAjapatra para paNa lakhAelI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat " www.umaragyanbhandar.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ prato amArA sAMbhaLavAmAM Avela che. A uparathI lekhakanI vAta TakI zaktI nathI. AgaLa cAlatAM teo jaNAve che ke "pATalI sAthe pAnuM rAkhe te paNa lAMbI pATalI eka hAthe rahe nahI, ane vaMcAya paNa nahIM.'' AnA pratyuttaramAM jaNAvavAnuM ke e to saunA sarvasAmAnya anubhavanI vAta che ke eka hAthamAM pATalI khuzIthI rAkhI zakAya ane vAMcavAmAM paNa kaze bAdha AvI zakaze nahI. teozrI lakhe che "bAMdhanAra pakSa vadhAre carcA na vadhAravA mAgatA hoya ke sAyanuM samarthana karavA mAMgato hoya te vyAkhyAnanI vakhate bAMdhavAno purAvo Ape e ja sAruM che." AnA javAbamAM jaNAvavAnuM ke cacIMsAranI bukamAM spaSTapaNe zAstrIya pADe apAyelA che. tema chatAM jo nahI bAMdhanArAo bAMdhatA thaze to te viSenA pratye rajU karavAnA prayatna karazuM. AgaLa cAlatAM Apa jaNAve che ke " AzAtanA TALavA mATe ja mukhakeza bAMdhavAnI jarUra gRhasthanA anukaraNe zAstranA vidhipATha vagara jaNAvI tethI tenI mAphaka prasaMga Ave." AnA pratyuttaramAM lakhavAnuM ke zrI tIrthakara bhagavAnanA mukhethI tripadI sAMbhaLIne gaNadhara mahArAjAo aMtarmuhUrtamAM dvAdazAMgInI racanA kare che, tema ja sAdhunI sthApanA prathama ja che ane muhapattine svIkAra dIkSAnI sAthe che. gRhasthanA mukhakezanA anukaraNathI sAdhuo vyAkhyAnAdika samaye mukha para muhapati bAMdhe che, ema lakhavuM e vyAjabI nathI. prabhu ane jJAnAdikanI AzAtanA sarvavirati cAle che enA anukaraNe dezavirati paNa TALe che. sarvavirati muhapattino upayoga rAkhI bole che. enA anukaraNe dezavirati paNa muhapati athavA vastrano upaga rAkhI bese che. vaLI mukhakeza judI vastu che. ane muhapatti judI vastu che eTale anukaraNa gaNAya ja kaI rIte ? athata te vAkya taddana agya ane asaMbaMdha che, e dareka sujJa vicAraka svayameva samajI zake tema che ane tevA vAkayadvArA pUrva purUSonI paNa AzAtanA thAya che, je dukhada bInA che. A prathA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. e kAMi AjakAla zarU thayela prathA nathI, paraMtu pUnA zrI gaNudhara mahArAjAdika suvihita pUrvadhara mahApurUSA taraphathI paraMparAmAM maLela vArase che temaja zrI buTerAyajI mahArAjanAM pahelAMnA badhAnA pUrvajo bAMdhatA hatA e niHsazaya khInA che. zrI mudrerAyajI mahArAjanA parivAramAM paNa zrI nItivijayajI mahArAje bAMdhela che, tema temanA piravAre paNa mAMdhela che. bahuzruta panyAsajI zrI gaMbhIravijayajI mahArAje paNa amadAvAdamAM luvAranI pALanA upAzraye vyAkhyAna samaye bAMdhela hatI eTaluM ja nahI paNa e prathA satya ane vAstavika che tema teozrIe lakhela paNa che. adbhuta rivAe paNa para parAthI AMdhavAnuM svIkAyu che. temanA hastAkSara paNa janatAnI jANa mATe prasiddha thayelA che. prasid sUrIzvarAe paNa kahela che ke gurUmahArAja naheAtA bAMdhatA eTale ame nathI bAMdhatA; paNa bAMdhavAnA rivAja khoTA nathI maNutA. kanuM sArUM' jJAna dharAvanAra prasiddha upAdhyAyajIe paNa amArA eka sAdhunI sAthe vAtacIta daramyAna kahela che ke-muhapatti AMdhavA viSenA pATho tamArA karatAM paNa amArA vAMcavAmAM vadhAre Avela che. prasiddha panyAsajIe paNu amArA eka sAdhu sAthe vAtacIta daramyAna kahela che ke muhutti bAMdhavAnuM khaMDana karanAra virAdhaka che. A sarva nakkara hakIkatA uparathI dareka sunu manuSyA samajI zakaze ke te vastu svayaM prakAzita ane satya che, kadAca muhapatti na baMdhAtI hAya te| mauna rahevuM ucita che, paraMtu tenuM khaMDana karavAthI tA atyAra sudhInA jJAnIonI avajJA karavA jevu thAya che. trAmAM sAdhutu anukaraNu gRhasthAne hAya che paNa gRhasthanuM anukaraNa sAdhuoe karyuM" tevu" jovAmAM ke sAMbhaLavAmAM Avela nathI. zrI bhagavatIjI temaja zrI jJAtAsUtrAdimAM AzAtanA TALavAne age jamAlI, meSakumAranI dIkSA prasa Mge temanuM mastaka kuMDanAra mANasa mukhe mukhake!za bAMdhIne muMDana kare che tevA pADe che, A uparathI jANI zakAya che ke mu`DanAra vyakti gRhastha evA rAjaputrAnI avajJA TALavA mATe meDhe sukhakAza bAMdhe che te sAdhu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnanI AzAtanA TALavA mukhe muhapatti bAMdhe e te svAbhAvika ja che. e ja samAlocanAmAM AgaLa cAlatAM gRhasthanA anukaraNanI enI e vAta vaLI pharI pharIne lakhe che ke-bhramaranuM daSTAMta che nahI ke anukaraNa tamAre te gRhasthanAM mukhazinuM anukaraNa kevuM che. temaja AzAtanAnA bhayathI te mAnIne anukaraNa kare che ! temanA A vAkyone savistara javAbu upara apAI gayela che, chatAM TuMkAmAM jaNAvavAnuM ke amAre gRhasthanA mukhakAzanuM anukaraNa karavuM ja nathI. paNa akhaMDaTheTha pUrvadharethI cAlI AvatI prathA tathA Agama temaja zAstravacanene mAna ApIne ja bAMdhIe chIe, nahI ke kadAgrahavaza, teothI lakhe che ke "bAMdhanAranI muhapati bhInI thAya te zrotA ne daSTA ema dareka jANI zake che. bAkI hAthamAM rAkhIne vAMcanAranI te viSe keTalI upagazanyatA che te viSenI bhUla kabUla karyAnA daSTAMta mojuda che ane zrotAone paNa suvidita thayela che. hAthamAM rAkhIne vAMcanAranI upagazunyatA hoya che. '; teo lakhe che ke "mRtakanAM kAna vIMdhavAnA pATha te Apa ke jethI bIjA prasaMge te chavi chedanuM yogyapaNuM che ke kema te vicArAya." AnA javAbamAM lakhavAnuM ke Avazyaka bahavRtti haribhadrasurikatmaa nayA tuMDase muhapottiyArA bandhaha "jANi saMghANANI aMgUlo katAnI tarachara jini nAra" artha-tenuM maha muhapattithI bAMdhe che je AgalInA vacalA sAMdhA che temAM cAmaDImAM jarA cIre pADe che, paga ane hAthanA aMguThA bAMdhe che. athata tenuM mahe muhapattithI bAMdhe che e vacanathI muhapatti bAMdhavAnuM jaNAvela che. tathA derAthI bAMdhavAnuM vidhAna nathI. A uparathI kAna viMdhIne paNa muhapati mRtakanA mukhe bAMdhavI evo artha sAmarthyathI heje. AvI ja jAya che. - AgaLa cAlatAM teo lakhe che ke " zrI bhAgavatIjInAM vAkathiI besatAM mukha DhAMkavuM eTaluM ja nakkI che, je tethI sAvala Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ vacanapaNuM TALavA bAMdhavAnI hoya te badhI vakhata bolatAM bAMdhavI paDaze." AnA pratyuttaramAM jaNAvavAnuM ke zrI bhagavatIsUtra zrI mahAnizithasa AdinA zAstrapAThe pramANe joIe te beka udhaDa mukhe upacArAyeluM vacana sAvadha vacana-pApavALuM vacana che: badho vakhata bAMdhavAnuM nathI kahyuM, paraMtu vyAkhyAnAdika niyata karela samaye ja bAMdhavAnI che. bAkInA samayamAM hAthamAM rahelI muhapatine upayoga rAkhavAne che. 'teo lakhe che ke " namuthuNuM kahetAM mukha AgaLa hAtha ne muhapatti rAkhI yogamudrA bane che. hAthamAM hovAthI ja jinezvaranI yogamudrAthI A judI paDe che. * vyAkhyAnanI ane jinezvaranI dharmadezanAnI gamudrA cityavaMdana bRhabhAganA pAThathI judI nathI ema siMha che, chatAM judI paDe che ema kahenAre vyAkhyAnanI ega mudrAnA spaSTa pATha ApavA. AcAradinakaranAM 33 mA udayamAM pravacana mudrAe dharmadezanA karavAnuM jaNAvela che. vidhiprathA zrI jinabhadrasUrikRta 21 mA dvAramAM kanakayA rinA dharmanA nAtha' '' arthasUrie pravacana mudrAe dharmadezanA karavI. " ivarana kayA junA gharAnA a ', atha-gurae pravacana mudrAe dharmadezanA karavI. " UIche tenA laga rAyapura prasAra pravacanamuka " artha-jamaNe hAthane aMguThA sAthe tarjanI AMgaLI joDavI ane bAkInI chUTI rAkhavAthI pravacanamudrA thAya che. vAMcanAra muhapati nAka para rAkhI kAnamAM rAvyA vinA vAMce te kaI rIte pAnAM ane muhapati hAthamAM rAkhanArathI (be hAtha avarUda hevAthI) zI rIte mudrA thaI zake? AgaLa cAlatAM teo lakhe che ke "mukha AgaLa muhapatti hAthe rakhAya te sthApana nahI ?" AnA javAbamAM lakhavAnuM ke mukhane aDADIne ja rAkhI zakAya ane vAstavika yAtanA jaLavAya. paraMtu mukhathI dUra rAkhavAthI pUrNa thatA jaLavAtI ja nathI. vyAkhyAnamAM to nAka para rAkhIne kAnamAM bharAvavAnuM ja kahyuM che.' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke 48H vaLI teo lakhe che ke- "carcAsAramAM 957nA arthamAM bAMdhavAnuM juTha kahela che tenA pratyuttaramAM jaNAvavAnuM ke te gAthAne artha khoTo che ja nahIM, paraMtu vAstavika che. mAtra AjubAjunA judA judA zAstrone pAThone khyAla rAkhIne bAMdhavAne artha levAnuM sUcavyuM che e samAcanAne samApta karatAM chevaTe teozrI lakhe che ke- mukeza bAMdhanAra mauna hoya, tamAre vAMcavuM che. A vAkyanA pratyuttaramAM jaNAvavAnuM ke e te sarvamAnya ane sAmAnya bALaka paNa samajI zake tevI spaSTa vAta che ke je mona rahenAra paNa bAMdhe che. te bolanAre te khAsa karIne muhapati bAMdhavI ja joIe. mauna rahenAra zrAvakane te jJAnA zAtatAnuM kAraNa nathI. mukhamAM kAMI paDavAno saMbhava nathI. tema chatAM paNuM je mukhakeza bAMdhe che, te munione to vAMcanane aMge jJAnanI AzAtane TALavI hoya che, tathA vAyukAyAdika chAnI rakSA karavAnI hoya che, te kAraNa mATe zrAvakathI paNa sAdhunI javAbadArI vizeSa vadhe che, mATe munioe te khAkhyAnamAM muhapatti bAMdhavI ja joIe. vaLI Apa vAraMvAra spaSTa pAThanuM jaNAve che to tevA pATha apAyA che ane jarUra paDaye apAze, tema chatAM ghaNuM bAbato evI hoya che ke je vadhAre prasiddha ane nityanA AcaraNamAM mUkAyela hoya che. tenA pAThe theDAmAM ja hoya che. te uparathI vastune niSedha nathI thaI zakato. dAkta tarIkenavakAravALInI aMdara parameThInA "108' guNe dvArA "105" pArA nIce "ka" pArA meranI jagAe. e pramANe rAkhavAne june rivAja che. meLane nahI ulaMdhavAnA pAThe te che, paraMtu merane gaNAya nahI evA niSedhaka pATha che? nahI gaNAtA pAra rAkhavA kevaLa nirarthaka che, temaja tethI kALAMtare karIne " 108 "thI adhika pArAnAM saMbadhaMthI paramethInA guNonuM paNa vismaraNa thavAne saMbhava che. A viSayamAM paNa jyAM sudhI merane nahi gaNavAne pATha rajU na thAya tyAM sudhI te darzAvyA vicAre ja yogya arthAta merUnA pArA sahita navakA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ ravALI pUrI gaNyA pachI pheravIne navakAravALI gaNavAthI meru ulaMdhanane doSa Avato nathI, arthAta "100 thI vadhu pArA rAkhavA ThIka jaNAtA nathI, temaja A vastu paNa pracalita hovAthI te viSe paNa ghaNuM granthamAM pArAnI saMkhyAne khAsa ullekha nathI tevI ja rIte agAunA vakhatamAM dareka garachanA munio muhapati mukha upara bAMdhatA hovAthI te vizenA pAThe thoDA granthamAM havA saMbhave che. vaLI ghaNuo zAstramAM keTaleka sthAne dAMtanI kAntinuM varNana Ave che te parathI muhapatti nahi bAMdhatA hoya tema kahe che, paraMtu te varNana to kevaLa varatusvarUpanI draSTie karAyela che, ane teyA muhapati bAMdhavAnA abhAvane siddha karanAra nathI, kemake tema karavA jatAM teo UghADe mukhe bolatA hatA tema siddha thaI jaze. amadAvAdamAM maLela sAdhu-saMmelana vakhate zrImAna nagarazeThanI vinaMtithI ame muhapati AdinI carcA upADela nahI. te samelanamAM nakkI thaela ke sAdhu-sAdhuo vacce koI viSayamAM matabheda Ubho thAya to je eka ja gAmamAM banne pakSano nivAsa hoya te rUbarU maLIne khulAso karo, ane je bahAragAma hoya te prathama patra-vyavahAra karI pachI yogya jaNAya tema karavuM. ame carcAnI buka bahAra pADela te pUrvenA aneka AkSepanA pratikAra tarIke tathA vastusthitinA nirNayanA hetuthI bahAra pADela. ApanI pAse paNa amArI jema pustaka bahAra pADavAne bhAge khullo hato, paraMtu Ape te bhAgane grahaNa nahI karatAM peparamAM carcAnI prathama zarUAta karI. eTale nirUpAye amAre jAhera peparamAM A praznane chaNo paDyo che. have je A lekhanI sabhAlocanA nahI Ave to amAre kAMI paNa lakhavApaNuM rahetuM nathI. asta suSa ki bahunA OM zAntiH vijayaharSasUrIzvarajI mahArAja goDIjI upAya, muMbaI 7. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 40: javAma tA. 12 DIsembara 1934 siddhacakra pAkSika, varSe trIjuM, aka bIjAmAM Avela samAmecanAnA jainAcAya vijayaha sUrIzvarajI mahArAja taraphathI khulAsA Apa paMcavastunA carcAsAramAM Apela atha khATA jaNAvA che. tathA te ja gAthAne a Ape siddhacakra pAkSika, varSa 3, aMka 20mAM nIce pramANe karela che. " mukhabatrikaer fedhigRhItayA sthagita mukhakamakaH " e pado hAthamAM pakaDelI muhupattithI ja vyAkhyAnamAM mukha DhAMkavAstu spaSTapaNe lakhe che. AnA javAbamAM jaNAvavAnuM je-uparanI gAthA, sAMbhaLanAra ziSyanI sAMbhaLavAnI vidhinu vidhAna karanArI che. Ape te gAyAnI vaccenI pa kti laIne tenA artha vAMcanArane lAgu pADavA prayAsa karelA jAya che, paraMtu te gAyAnA atha kAi paNa rIte vAMcanArane lAgu paDI zakatA nathI. vyAkhyAnadAtAne aMge lAgu pADI tathA 957mI gAthAo pUrepUrI atha vAMcanArane hAthamAM muhapatti 957mI gAthAmAM AvatA arpi jo Apa tevA artha zakatA hai| te paMcavastunI 9pa6 TIkA sAthe ApI tenA spaSTa rAkhavAnA lAgu karI batAveA. zabdanA artha ame pUrve karI gayA chIe eTale have teA AgalA pAchalA saMbaMdha sahita Apane te pramANe siddha karavAnuM bAkI rahela che. vaLI upara jaNAveaA tamArA arthe ja vyAkhyAnamAM hAthamAM pakaDelI muhapattithI mADhuM DhAMkavAnu kahevAthI vyAkhyAnamAM vAMcanArana mATe ja che ema siddha thatuM nathA eTale vAMcanArane aMge khAMdhavAnuM siddha ja che. sAMbhaLanAra sAdhu-sAdhvI--zrAvaka-zrAvikA Adi pazu muhapattithI mADhuM DhAMkatA haiAvAthI uparanA atha zrAtAne ja lAgu paDe che, paNu vAMcanArane nahI. carcAsAramAM te gAthAnA tApa tathA bhAvAmAM AgaLapAThanA anusAre bAMdhavAne arthe levAnuM sUcavyu che. pAchaLanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka para ka vaLI samAleAyanAmAM AgaLa cAlatAM Apa lakhA " muhutti-cauMsAra" bahAra pADIne jo vAstavika niNaeNya karavA hatA teA nagarazeThanI pAse vyAkhyAna vakhate muhapatti bAMdhavAnA viSayane kema bAda karAbyA ? tathA sammelanamAM eka vidvAna munie tamane te carcA karavAnuM kahyuM hatuM chatAM kema khasI gayA ? haju paNa pratijJA karI madhyasthAnAM nAma ApI jAhera karaze! te! khIjAo taiyAra ja che. cauMsAranI mADha kheTA pADe ane a| na ApatAM vyAkhyAnanI vakhate muhapatti bAMdhavAnA vidhAtAnA pATha apAya te te pakSane zAbAvALu che. kArbo kADhavA vigeremAM kAna vIMdhyAnA pATha hoya tA paNa lekhake ApavA joie, kAraNa ke tyAM tA garadane gAMTha vALAnI vAta che. AnA javAbamAM jaNAvavAnuM ke nagarazeThanI sAthe amArI mulAkAta huThIbhAInI vADImAM thayela. prasagApAta vAtacIta daramyAna muhapatti viSayaka carcA karavA Apa taiyAra che! ? ema temaNe kahyuM. pratyuttaramAM amArA taraphathI paNa taiyArIsUcaka javAba apAyelA ke je vakhate temanI sAthe khIjA paNa gRhastha hatA. Apa jaNAve che ke eka vidvAna munie carcA karavAnuM kahyuM chatAM kema khasI gayA ? tenA javAbamAM jaNAvavAnuM ke mane kAya paNa munie ke kAie carcA mATe kahela ja nathI. mAtra nagarazeThanI gaccha, samAcArI ane muhapatti viSayaka vAta nahI cavAnI vinatithI ja te vAta te prasaMge upasthita thayela nahI. vaLI Apa amane pratijJA karI madhyasthanA nAma sUcavavAnuM lakhA che te jaNAvavAnu ke amArA ekalA taraphathI apAyalAM nAme madhyasthanA rUpamAM krama gaNI zakAze ? te nAmeA te| bannenI sammatithI ja thai zake. bAkI ame paN carcA mATe taiyAra chIe, paraMtu Apatu kheDa anukaraNa karavA taiyAra nathI. daSTAMta tarIke mAnI lye ke Apa kAi khatara darzananI vyakti sAthe kAi paNa viSaya paratve carcAmAM UtaryAM huM ane temAM kSayApazamanI vicitratAthI athavA buddhimattAthI ApanA pakSa nirmULa paDe te| tethI Apa kaMi tenA dharma svIkAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ pat nahI tevI ja rIte ame paNa ApanuM khoTuM anukaraNa te nahI ja karI zakIe. vaLI vartamAnamAM joI zakAya che ke nyAyamaMdiramAM cukavAtA dareka pheMsalAomAM dareka manuSyane sAce ja nyAya maLe che evuM kaMI nathI, paNa jeno dhArAzAstrI potAnA asIlanA kesanI rajuAta suMdara rIte karI zakato hoya tenI tarapheNamAM nyAyanI tulA name che. A uparathI satya nyAya thayo che ema na ja mAnI zakAya. ApanuM aAgya anukaraNa karavA ame taiyAra nathI enA samarthanamAM ApanA thaDA kAryonI ane nedha levI asthAne te nathI ja. utsarga ane apavAda mArgae banne mArgo pitapatAnA viSayamAM athavA pitAne sthAne baLavAna hoya che. apavAda e vizeSane aMge che. eTale tene sAmAnya rUpe karavA jaIe athavA jyAM utsarganI prAdhAnyatA hoya tene gauNa karIne te sthAne apavAdane upayoga karavAmAM Ave to apavAdane durUpayoga ja thayo gaNI zakAya temaja apavAda e ja usarganuM sthAna laI lya. nimnalikhita zAstrapATho spaSTapaNe comAsAnI dIkSAno niSedha kare che. "utsarga mArga e ja che. kavacita apavAdI pADe che. te vizeSa puruSane aMge ja che. temaja vartamAnamAM comAsAnI dIkSA nahI devAno rivAja pracalita chatAM Ape tene Adara karyo nathI e jANItI vAta che. eTale te kAryathI samagra sAdhusaMsthAnA niyamanuM ullaMdhana thayuM che temaja gaNI zakAya, comAsAnI dIkSAnA niSedhanA pATha artha sAthe vazavakAlika hAribhadrIya TIkA a0 2, pR. 203 uDubami na aNalAvAsA vAseu do'viNo sehA dikkhijati pAyaM ThavaNA kappo imo hoi|| zeSAkALamAM agyane dIkSA na Ape ane comAsAmAM mAgya ane ayogya bane (dIkSA) na Ape. prAyaH A sthApanA kalpa che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ * zArika cUrNa 50 2, pR. 226 uDubaddha bhaNalA Na pavAvijjati, vAlAsu samve'dhi, aNadANA nA lAve che -zeSAkALamAM agyane ane varSARtumAM sarvane dIkSA na Ape. akalpa sthApanAgata A kalpa che. sAdhunA mRtadehane muhamati baMdhananA pATho aneka vakhata ApanA vAMcavAmAM AvavAno saMbhava hovA chatAM kriyAmAM mUkavAnI vAta to dUra rahI paraMtu ApanA taraphathI prakAzita thayela " sAdhu Avazyaka kriyAsUtra' nAmanI pratamAM paNa te vidhine sthAna nathI apAcela, te bInA Azcarya ane khedajanaka che. vaLI nIcenA pAThathI joI zakAya che ke paraMparAyaNa Agama che ane te prathA mAnanIya che. tene lepa saMsAranI vRddhi karanAra che. " paraMparAnI AcaraNe prabhu AjJA samAna che." eTale hAlamAM paNa te svIkAra karyA sivAya cAle tema nathI ja. __ AcaraNAyAzca lakSaNamidaM kalpabhAjye-" asaDheNa samAiNNaM jaM katthiya keNai asAvajaM / na nivAriamannehi bahumAmayameamAyariaM // 1 // " AcaraNA ca jinAjJA mamAnava yad bhASitaM bhASyAdau asaDhAiNNa'Navajja gIattha avAriaMti mamatthA AyaraNA vi hu ANatti vayaNao subahu mannati // 2 // AcaraNanuM lakSaNa kalpabhASyamAM A prakAranuM che-azaTha pue je AcaraNa karyuM ane koI jagyAe paNa koIe sAvava rahita jANI niSedha na karyuM ane anya evA ghaNuM puruSoe je svIkAreluM evuM je AcaraNa te AcaraNa kahIe. te AcaraNe paNa zrI jinaparamAtmAnI AjJA samAna ja che je mATe bhALyAdimAM kahyuM che ke-azaTha puruSe AcaraNa kareluM hoya ane anavadya hoya ( nirdoSa haiya) ne gItArtha puruSoe nivAraNa na kareluM hoya to te AcaraNuM paNa nizca jinAjJA ja che. evA vacanathI madhyastha puruSo ghaNuM mAna Ape che. tevI ja rIte muhapatti nAka upara rAkhI kAnamAM bharAvIne vyAkhyAna vAMcavAnI AcaraNa paNa TheTha zrI gaNadhara mahArAjathI ja cAlI Ave che eTale te zrI jinAjJA samAna ja che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 54 & Agama, niryukti, bhASya, cUrNi, TIkA, avacUrI Adi zAstra prAkRta, saMskRta, bAlAvabodha Adi ghaNI bhASAomAM che, te carcAne aMge Ape kaI kaI bhASAnAM zAstra pramANamAM levA mAMgo cho? vaLI ghaNuM gacchanAM aneka AcAryonA racelAM zAstro vila. mAna che to Apa darekanAM racelAM zAstrane pramANabhUta mAnI carcAmAM sammata gaNe che ke nahI ? tenuM spaSTIkaraNa karavAnI AvazyakatA che. vaLI zAstranAM racanAkALane aMge kaI sadI sudhInAM racAyelAM zAstrane paNa mAnya gaNe che? teno khulAse karaze. cUrNi, TIkA AdinA pAThono amala thato jovAmAM AvatA nathI, to te nahI mAnavAne lIdhe ke pramAdavaza te jaNAvaze. vaLI "bAMdhanAra tathA nahI bAMdhanAra e bemAMthI ArAdhaka keNa?" A praznane paNa khulAso karaze. kAjAne aMge Apa garadane bAMdhavAnuM jaNAve che tenA virodhI ame paNa nathI, paraMtu upadhI-sthApanA vigerenI paDilehaNAmAM to muhapatine kAnamAM bharAvIne paDilehaNuM karavAnuM cokakhuM jaNAvela che. eTale jeone na lIdhela hoya teone vIMdhavAne bhAvArtha saheje AvI jAya che. Ape kAjAnI vAta darzAvI paNa tenI sAthe jANavA chatAM A vAtane kema nathI lakhatA ? paDilehaNanI vidhi te dIkSAnI zarUAtathI ja thAya che. Ape Avazyaka bAlAvabedhanAM pAThanuM nAma sUcavyuM che te uparathI mAnI zakAya che ke-bhASAnAM zAstra ane bAlAvabodha zAstra vAda vakhate sammata che, ema ame samajIe chIe. vaLI ghaNI vakhata kahevAmAM Ave che ke bAMdhanAranI muhapatti bhInI thAya che, to te viSe lakhavAnuM ke hAthamAM rAkhIne vAMcanAranI muhapatti moDhA para nahI rakhAtI hoya temaja mukha para muhapattinA abhAve jJAnanI AzAtanA tathA jIvavirAdhanA teo TALI zakatA nahI hoya tema ApanA lakhANa parathI ja jaNAya che; kemake bAMdha nAranI te nAka para rahetI hovAthI mukhathI kaMIka aMze dUra paNa rahe che, jyAre hAthamAM rAkhanAra je barAbara upagapUrvaka varte Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 55 te teNe mukhane aDADIne ja rAkhavI joIe ane tethI tenI to vadhAre bhInI thAya ja, paNa jeonI bhInI na thatI hoya teo mukhathI dUra rAkhatA haze, ane tethI upayoga barobara jaLavAto nahI ja hoya tema jANuM zakAya che. moDhAthI vyAkhyAna vaMcAtuM tyAre paNa gamudrAe ane pravacanamudrAe vaMcAtuM te mudrAnA aMge hAtha chUTA rakhAtA heine muhapatti bAMdhavAne rivAja TheThathI cAlyo Ave che. pAMcamanI cotha kAraNe pravartelI hovA chatAM hAla e kAraNa nAbuda thavA chatAM paNa AcaraNa tarIke svIkArAya che to pachI muhapatti vyAkhyAnamAM bAMdhavAnAM kAraNe te jJAnAzAtanA, jIvavirAdhanA, sAvaghavacanane parivAra upasthita che ja te pachI zA mATe na bAMdhavI? bIjuM kapaDavaMjanA-bAMdhelAnuM ja sAMbhaLavAnI pratijJAvALA gAMdhI bAlAbhAI raNachoDanA kahevA pramANe Ape paNa kapaDavaMjamAM paMcanA upAzrayamAM muhapatti bAMdhIne vyAkhyAna karyuM che ane temaNe be sthaLe e rIte vyAkhyAna sAMbhaLyuM che. tapAsa karatAM te vAta sAcI che, tenA jenArAonI paNa hayAti che eTale e vAtane svIkAra Ape karyo ja che, chatAM asvIkAra zA mATe ? nAka upara rAkhI kAnamAM muhapatti bharAvIne vyAkhyAna vAMcavAnI satya vAtane siddha karavA ame-te taiyAra ja chIe. e ja. lekhaka enAcArya vijayaharSasUrIzvarajI mahArAja geDIjha, pAyadhUnI, muMbaI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ siddhacaka aMka 3 je, vasIya varSa, tA. 21-11-34 budhavAra 1. lai zabdathI kAgaLanI siddhi karanAre anugadvAra patra 34, pRSTha 1 travALi taRlAhayAra savaMdhAma ane tAraghAtaminnA jevuM, jethI paNa mAlUma paDaze ke mukhyatAe tADapatranAM pustaka hatAM. nAnA dAbaDAmAM bhujaMpatra heya. 2. carcAsAramAM pRSTha 68-69 thasfe e gAthA 957 che te tenA tAtparyamAM naMdIsUtra saMbhaLAvatI vakhate ziSya paNuM muhaparivaDe mukhyabaMdhana karavuM paDe ema samajAya che, ema cekanuM vidhivRrNatayAnA pAThathI virUddha-jUThuM lakhela che. 3. dazavaikAlika cUrNimAM duSamakAlamAM pustaka rAkhavuM saMyama che ema te A patre jaNAvela ja che, paNa zAstromAM kahela lekhana prAyazcitane tethI apavAda thAya paNa kAgaLane aMge karavAM paDatAM baMdhanane apavAda temAM nathI ema jaNAvyuM hatuM, to tenI avA staviktA kahenAre te cUrNimAMthI pustakabaMdhanane apavAda siddha thAya tevo pATha Apa. 4. hAthathI thatI gamudrAmAM muhapatti dhAraNanA bhedane jaNavanAra bhASyagAthA ane AdIzvaracaritramAM sUvarSo supapurva faugNaahAvA eTale mukha pAse mukhavastrikAnuM rAkhavuM vigere pAThathI baMdhana TakatuM nathI. ne te vidhiprathA mATe pahelAM ja lakhyuM che ke te pustaka kayAM che ? vaLI tethI paNa bAMdhavI ja paDe tema siddha thAya tema nathI. koI paNa pAThamAM vidhi chevaizvika evo pATha che ja nahI. sthApana, sthagana vigere zabdo to kTAmAM paNa lAgu thAya. 5. saMpatima AdinA bacAva te vyAkhyAna sivAyanA vakhatamAM bAMdhanArA karaze tema bIjA te ane bIjI banne vakhata paNa karI zake. 6. jema vasati pramArjana vakhate kRkATikA baMdha che tema koI paNa jagA para vyAkhyAnamAM karNavadha baMdha hoya te pATha Apo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 7 : 7. AThe paDatA zekha hAvAthI bAMdhavAvALA e paDe bAMdhe che, mATe temane tevA lekha ApavAnI jarUra che. 8. tatA AnIdhiti nivRttisatamaH patto munIe prAda jevA aneka pAThe bhavabhAvanA, puSpamAlA, vAsupUjyacaritra vigeremAM vyAkhyAna karanAra munirAjonA mukhaadhana vinAnI sAbitI mATe spaSTa che. (1) yogamudrAmAM hAtha mukha AgaLa rAkhavAnA. na. hAya tA zakrastavamAM krama karavuM ? (ra) muhapatti vyAkhyAna vakhate hAthamAM rAkhavAnI hovAthI ja suti ane navAM e be pado che. (3) kAraNasara thayelI, kAraNa na hAya tA pheravavAmAM DahApaNu kema niruM? (4) adhikatA thai anaMtAnuba'dhInA prasaMgane vAravA catu thInI savatsarI yAvata tItha rahe svAbhAvika che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 58 : javA tA. 26 DIsembara 1934 siddhacakra pAkSika, tRtIya varSa, aMka trIjAmAM amArA lekhanI samAlocanA letAM Apa lakhe che ke """ zabdathI kAgaLanI siddhi karanAre anuyAgadvAra patra 34, pRSTha 1 "patranLa tattatAhAviradina" ane "tararaMvAtavijhAtu puta" jevuM, jethI paNuM mAlUma paDaze ke mukhyatAe tADapatranAM pustake hatAM, nAnA DAbaDAmAM bhUrjapatra heya"--AnA javAbamAM jaNavavAnuM ke-tame lakhela anugadvAra sUtranAM pAThanI sAthe ja nIce lakhela pATha paNa che. temAM vastra upara lakhAyelane paNa pustaka kahela che. tema ja talatAtyAdimAM Adi zabda hevAthI koI paNa rIte kAgaLano abhAva puravAra thaI zakato nathI, eTale tADapatra upara ja lakhAyela che e kathana vAstavika nathI. vaLI gaMDI, kacchapI, muSTI Adi pustakonA bhedo darzAvyA che te uparathI lAMbI prate ja hatI e vAta uDI jAya che, ane lAMbI pratone kAraNe ja muhapatti bAMdhatA e vAta paNa svataH UDI jAya che. tADapatranI vacamAM ane banne paDakhe derAnuM parovavuM ApanA zabdathI dalIlanI khAtara mAnI laIe te paNa e te pratanA rakSaNane aMge che. e baMdhana meDhA para bAMdhavAnuM pravartaka bane tema nathI. temaja vAMcatI vakhate baMdhAyela prata laIne vAMcavAne saMbhava nathI, paNa chUTA pAnA laIne vAMcavAne saMbhava che; eTale be hAthathI pheravavAnI AdinI dalIla TakI zakatI nathI. nIcenA pAThathI vastra upara lakhAyela pustaka, pustaka tarIke siddha thAya che. " pattayapotthaya lihiyaMti patrakANi-talatAlyAdisambadhIni narasaMghAtaniSpannAstu pustakAH tatazca patrakANi ca pustakAzca teSu likhitaM patrapustakalikhitam / athavA patthayati potaM vastra patrakANi ca potaM teSu likhitam ptrkpotuttalata . " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ | paTa : ahI talatAtyAdimAM Adi zabda hevAthI tADapatra, bhAjapatra, kAgaLa vigere paNa AvI jAya che, ane tenA samUhathI banelA te pustaka che. vastranI aMdara lakhAyelAne to svataMtra pustakarUpe kahela che, eTale tADapatranI mukhyatA rahetI nathI. A viSayane ja svataMtra jaNAvanA pATha anuyAgadAra cUrNi pAnA 15mAM paNa che. "kari id tAtimAri sTirti che je tAmaNi pattApAtthakatA te lihitaM vatthe vA lihitam // " vaLI isunI pUrvenI pAMcamI sadImAM cIna dezathI Avela eka musAphare hindustAnanuM varNana lakhyuM che-temAM lakhe che ke te vakhate hindustAnanA loko "rUne kuTIne kAgaLa banAvatA hatA. A uparathI paNa siddha thAya che ke bhagavAna mahAvIra devanAM AsapAsanA vakhatamAM paNa kAgaLonuM astitva hatuM, temaja lakhANamAM tADapatra ane vastrane amuka jAtanAM saMskAra karyA pachI ja tenAM upara lakhavAnuM banI zake. jyAre kAgaLa upara saMskAranI AvazyaktA na hAI sIdhI rIte lakhI zakAya evA ghaNuM kAraNethI kAgaLa para lakhAyela pustaka vizeSa pramANamAM saMbhave che. te samAlocanAmAM AgaLa cAlatAM Apa lakhe che ke-"carcAsAra pR4 68-69 mAM e gAthA 957 che ne tenA tAtparyamAM naMdIsUtra saMbhalAvatI vakhate ziSya paNa muhaparivaDe baMdhana karavuM paDe, ema samajAya che ema lakhyuM "vividhatA nA pAThathI virUddha-sUkuM lakhela che. " AnA javAbamAM jaNAvavAnuM ke carcAsAramAM te sthAne AsapAsanA pATha uparathI bAMdhavAne artha levAnuM sUcavyuM che. bAkI hAthamAM te hamezAM rakhAya che, chatAM "vividhata" zabda ja hAthamAM rAkhavA karatAM kaMi judo ja artha sUcave che. hAla paNa naMdI sAMbhaLatI vakhate muhapatti vizeSa rIte rakhAya che. vaLI vAMcanAra muhapati bAMdhI vAMce che tyAre prAyaH sAMbhaLanAre paNa mukha DhAMkIne sAMbhaLavAne rivAja hovAnuM saMbhava che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ : $0: vaLI Apa lakheA che ke " dazavaikAlika cUrNimAM du:SamakAlamAM pustaka rAkhavu sama che ema te Apane jaNAvela ja che, paNa zAstromAM kahela lekhana prAyazcitanA tethI apavAda thAya, paNa kAgaLane aMge karavA paDatA aMdhanane apavAda temAM ' nathI ema jaNAvyuM hatuM. te tenI avAstavikatA kahenAre te kRNi mAMthI pustaka baMdhanane apavAda sidda thAya tevA pATha ApavA." AnA javAbamAM lakhavAnuM ke vAcakavarga na samajI zake tevu' aspaSTa ane bhulAvAmAM paDe tevu' geALamaTALa lakhANu ApanA taraphathI Ave che e paNa navInatA ja che. astu. tenA javAbamAM jaNAvavAnuM ke ApanA jaNAvavA mujaba pustaka dauthI AMdhavAnuM temaja bIjI jAtanAM uparanAM baMdhana karavAnuM te| pustaka rAkhavAnAM ajIva sa`yamathI ja AvI jAya che, kAraNa ke te tenu rakSaNu kare che. jo zarIra dharmAMsAdhananu aMga che tethI tenA aMge upAdhi paNa levAya che tema baMdhana paNa pustakane aMge jANavu' ane te tA pustakarakSaNane mATe ja heAya che. eTale je ema kahe che ke te kAraNathI ja bAMdhavAne rivAja pravatelA hatA e vAta barAbara nathI. A viSenA vadhAre khulAsA uparanA javAbamAM AvI jAya che. AgaLa cAlatAM Apa jaNAvA che ke "hAthathI thatI yAgamudrAmAM muhapatti dhAraNanA bhedane jaNAvanAra bhASyagAthA ane AdIzvara caritramAM "pUriyeyivapurNa vindhatamulayastri: ' eTale mukha pAse mukhavastrikAnuM rAkhavuM vigere pA|thI baMdhana Takatu nathI. te te vidhi prathA mATe pahelAM ja lakhyu che ke te pustake kayAM che? vaLI te uparathI : AMdhavI ja paDe tema siddha thAya tema nathI. kASTa pazu pAThamAM " naitriya ; saMdhilaya " nahI. sthApana, sthagana vigere zabdo teA chUTAmAM paNa lAgu thAya." AnA javAbamAM jaNAvavAnu ke mADhA para dhAraNa kare e bhASyanI gAthAnAM lakhANa uparathI bAMdhavAnu siddha thAya che, kama yAgamudrA e hAthathI bane che, eTale jo muhapatti meDhA para bAMdhelI heAya te| ja ceAgamudrAne akha'Dita rAkhIne vAMcavAnuM ane; anyathA nahI. vaLI evA pADe che ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApanA taraphathI AdIzvara caritranI je paMkti pramANa tarIke ApavAmAM AvI che temAM vyAkhyAnasUcaka zabda ja nahI hovAthI e prasaMganuM ja lakhANa che ema kema mAnI zakAya? jo temaja heta to te sarva prasaMganuM khyAna ApanA taraphathI lakhAyela heta. amAre ane tamAre vyAkhyAnaprasaMgane aMge muha5tti baMdhananI carcA che jyAre Ape ApelI paMktimAM te vAta muddala nathI, kemake vyAkhyAnAdi vinA bIjA prasaMgamAM te ame paNa mudrA vigere karavAnuM vidhAna nahI hovAthI te vAtane sammata chIe. vaLI Ape jaNAvelA pAThathI hAthamAM muhapatti rAkhIne vyAkhyAna vAMcavAnI vAta siddha thatI nathI, kemake "afju Na sthitapulavalika" ahIM AcAryavarya meDhAnI pAse vizeSa rIte sthApanA karI che muhapatti jemaNe ema kahevAthI moDhA para rAkhI kAnamAM bharAvIne ja vyAkhyAna kare te ja piyatano artha yathArtha ghaTI zake, nahI te hAthathI meDhA para dhAraNa karavAnuM lakhyuM heta. vaLI hAthamAM muhapatti rAkhIne vyAkhyAna vAMcavAnuM vidhAna karanAra pATha Apa na Apo tyAM sudhI ApanI vAta siddha thAya tema nathI, temaja ApanA taraphathI Avazyaka bAlAvabodhanAM pAThanA AdhAre ATha paDI muhapatti bAMdhavAnuM kahevAmAM Ave che eTale nahI bAMdhavAne pATha maLavo zakya nathI, kAraNa ke tamArA ane amArA zAstro eka ja che. ame bAMdhavAnuM svIkAryuM che tyAre tamo bAMdhavAnA pATho Ape che ane te pATha ja tamAre mATe paNa bAMdhavAnuM vidhAna kare che. vaLI eka taraphathI Apa prazna pUche che ke vidhiprathA Adi zAstro kyAM che ? ane bIjI ja taraphathI lakhe che ke tethI baMdhana siddha thAya tema nathI. AvA AzcaryakAraka kathananA javAbamAM lakhavAnuM ke e viSayane spaSTa pATha te granthAmAM hovAthI koIthI tene inkAra thAya tema nathI tathA judo artha paNa nIkaLI zake tema nathI. vaLI pUrve ame lakhI gayA chIe ke nahI bAMdhanArAo te bAMdhatA thaze to te pratAne paNa rajU karavAno prayatna karIzuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaLI hatI, saMdhIvana e zabdo ja baMdhananA arthavALA che ane bIjA baMdhananA arthavAcaka zabdo ja na hota ane ema ja jaNAvela heta te vAstavika gaNAta, paraMtu te zabdo sivAya paNa bIjA ghaNA zabdo baMdhanavAcaka zAstromAM che, eTale baMdhanavAcaka zabdothI baMdhananA arthanA niSedha thAya tema nathI. "sthApana," "sthagana' vigere zabdo te TAmAM paNa lAgu thAya. ahIM paNa kahevAthI ja baMdhanane artha paNa ApanA lakhANa pramANe paNa nIkaLI zake che, ane je je sthAne baMdhanane artha anyakAre karyo hoya te paNa svIkAravo ja joIe. vaLI Apa lakhe che ke-"saMpAtima Adine bacAva to vyAkhyAna sivAyanA vakhatamAM bAMdhanArA karaze tema bIjA te ane bIjI vakhate paNa karI zake." AnA javAbamAM jaNAvavAnuM ke bIjA TAImamAM mudrAnuM vidhAna nathI" ane vyAkhyAna samaye te mudrA karavAnuM spaSTa vidhAna che eTale bAMdhyA vinA bIjA prasaMganI mAphaka saMpatima Adi chAnI rakSA thaI zake tema nathI. te ja samAlocanAmAM AgaLa cAlatAM Apa jaNAvo cho ke "jema vastI pramArjana vakhate kRkATikA baMdha che, tema kaMI paNa jage para vyAkhyAnamAM karNavedha baMdha hoya te pATha Apa." AnA javAbamAM lakhavAnuM ke A viSaya paratve A pUrve ghaNI vakhata lakhAI gaela che. temaja atre saMkSepamAM jaNAvavAnuM ke paDilehaNanI vidhi karatAM kAnamAM muhapatti bharAvavAnuM jaNAvela che eTale jeo te vidhine yathAyogyapaNe jALavatA haze teone karNavedha to haze ja. na vIMdhela hoya to tene vIMdhavAno artha sAmarthyathI AvI ja jAya che. vaLI paDilehaNanI vidhi te dIkSAnA prathama dInathI ja jALavavAnI hoya che. jyAre vyAkhyAna devAnuM te kALAMtare bane che. kadAca vyAkhyAnane aMge karNavedhanuM vidhAna chuM heya te saMbhava; paNa paDilehaNa AdinI vidhithI vIMdhavAnuM prathama thayela hovAne lIdhe haze. vaLI Apa lakhe che ke " ATha paDane lekha hevAthI bAMdha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ : $3 : vAvAlA e paDe bAMdhe che, mATe temane enA lekha ApavAnI jarUra che. " tA lakhavAnu ke ATha paDatuM vidhAna jAhera karanAre vyAkhyAna samaye AThe paDe bAMdhatA thavu joie ane tevA pAThe rajU karavA joie, ane mAMdhavAnu svIkArI nahIM bAMdhavAnI carcAne badha karavI joe. ' bAMdhanArA e paDe bAMdhatAM ja nathI evu kahenAra satya vastusthitithI ajJAta ja che.' ' cAra paDanI muhapatti ja baMdhAya che' ane te DeDathI cAlI AvelI paraMparAgata AcaraNA che eTale tene viSe pAThanI AvazyakatA na ja hAya te svAbhAvika ja che. bAkI AThe paDanA spaSTa lekhA che tema darzAvanAranI tathAprakAranI AcAraNA jovAmAM AvatI nathI. tevA pAThe| ApavA jethI tenA upara vicAra karavAmAM Avaze, tema havethI muhapatti bAMdhavAnA pATha nathI tema kahevu paNu na joie. . > "" te samAyecanAnI samApti karatAM Apa jaNAve che ke " tato zamamIiita nikRtitamaH pa munImUH prANu '' jevA aneka pAThA bhavabhAvanA, puSpamAlA, vAsupUjya caritra vigeremAM vyAkhyAna karanAra munirAjonAM mukhabadhana vinAnI sAbitI mATe spaSTa che AnA javAbamAM lakhavAnu ke je je sthAne tevA munIndravarSoMnu varNana karAyela che. te vastusvarUpanI daSTie karAyela che ema samajavuM ghaTe che, paraMtu te uparathI te te mahApuruSAe vyAkhyAna samaye muhapatti khAMdhI nathI ema siddha karavA jaze teA mApanI vAta te siddha thavI dUra rahI paraMtu teo udhADe mukhe khelatA hatA tevuM viparIta sidda thaze. siddhacakra pAkSikanA te ja pRSTha para jainamAM A viSe Avela lekhanI samAleAcanA Ape lIdhI che temAM prathamanA e peregrAphanA javAba te uparanA javAomAM AvI jAya che, AgaLa cAlatAM Apa lakhA che ke " kAraNasara thayelI pravRtti kAraNu na heAya tA pheravavAmAM DahApaNa kema nahI ? " AnA javAbamAM lakhavAnuM ke sabhA samakSa kasutra vAMcavAnI ane sAMbhaLavAnI pravRtti kAraNasara thayela temaja pratikramaNunI aMtagata 'mAlaNyA' nI stuti te paNa kAraNusara dAkhala " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ karela. atyAre te banne kAraNono abhAva che. baMne kAraNe sadaMtara nAbuda thayAM che chatAM te baMne pravRttine DahApaNuM mAnIne kema pheravatA nathI? e ja pramANe kema cAluM rAkhe che ? jyAre muhapatti baMdhanamAM te eka paNa kAraNuM nAbUda thayuM nathI. jenAM kAraNene abhAva che tene cAlu rAkhe che, ane jenAM kAraNone abhAva nathI tevI pravRttine lepe che e sakheda anicchanIya che. vaLI Apa lakho che ke " adhikatA thaI anaMtAnubaMdhInA prasaMgane vAravA caturthInI saMvatsarI yAvatIrtha rahe te svAbhAvika che." A viSe jaNAvavAnuM ke ceAthanI saMvatsarI kAraNasara thayelI e barAbara che, vacalA gALAmAM keTalAkane tene aMge virodha thayela ane tethI keTalAka gachavAlA hAlamAM paNa tema karatA nathI chatAM cothanI saMvatsarI tIrthanI hayAtI sudhI rahevAnI che, to pachI muhapatti baMdhananAM kAraNe mojuda che chatAM tene niSedha kema karI zakAya ? bAMdhavI yA na bAMdhavI te alaga vAta che paraMtu satyane satya tarIke kabUla karavuM e ja kharA AtmArthI mumukSu janonuM lakSaNa che. arad jainAcArya vijayaharSasUrIzvarajI mahArAja pAyadhUnI, goDIjI upAzraya, muMbaI baMdara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazna sikacaka, vatIya varSa, aMka 4 the, tA. 6-12-34 gurUvAra 1. cUrNikAra mahArAje pustaka rAkhavAmAM caraNakaraNa ane amyuccheda be kAraNo kahyAM che. 2. baMdhanane adhikAra to tyAM nathI ja. 3. pANI prate moTA tADapatrAnI che ema spaSTa lakhANa che chatAM anyathA lakhavuM ke carcavuM te zobhArUpa nathI. 4. paMcavastumAM muhapattinA pramANamAM be pakSa che, paNa be muhapatio nathI. 5. viviguNItA padathI bAMdhavAne artha karanAre satya samajavAnI jarUra che. zuM e pada na hoya tyAM vasati pramArjanAdimAM bAMdhavAne artha nahi karavo ? 6. AkhA cacasAramAM eka paNa pATha vyAkhyAnanI muhapattinuM vidhAna karanAra nathI. 7. "carcAsAranA phoTAo te kalpita ja che ne! - 1 1. jesalamera vigere bhaMDAromAM ghaNuM prate nAnI paNa che. ApanI daSTi doSathI kadAca smRti bahAra jAya temAM deza ke ne ? 2. muhapattinA be pakSonI yAdI mUkavAnI AvazyakatA dekhAtI na hatI ? - 3. riticAM padane AgaLa-pAchaLanA saMdhANa sivAya bahAra kanAre satya samajavAnI jarUra nathI lAgatI zuM ? che. AkhA carcAsAramAM eka paNa pATha muhapati vagara vyAkhyAna vAMcavAnuM vidhAna karanAra nathI.. - pa. hAthamAM mukhatrikA rAkhI vyAkhyAnAdinA pheTAo badhAe asatya ane kalpita ja che ne ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. cacasArane eka paNa pATha kAna vIMdhavA ane vyAkhyAna vakhate muhapati bAMdhavAnuM vidhAna karanAra nathI. 2. moTAM tADapAne traNa derIthI baMdhAya che ne tenuM anukaraNa kAgaLanI pratamAM paNa jagA khAlI rAkhI thayuM che. 3. carcAsAramAM 957mI gAthA che. tene artha to che, 4 vasati pramArjana vakhate kATikA baMdha che, kAna, vIdhavAnuM nathI. pa, ATha sapanuM jyAre vidhAnuM kabUla che te pachI vyAkhyAna vakhate be paDa thAya che tene lekha Apavo joIe. 1. agIAramI sadI pahelAMnI prato jonArA spaSTapaNe kahI zake che ke prAcIna kALamAM ghaNe bhAge tADapatranI ane ghaNuM bhAge moTA pAnAnI prato lakhAtI hatI. ( tADanAM pAnAM moTAM hoya te svAbhAvika che. nAnAM pAnAM paNa mAtra AzAtanA TALavA jevAM heya te paNa upayogamAM levAyAM heya.) 2. aDhI aDhI, traNa traNa phuTanI pATalIo pAnA sAthe eka hAthe rAkhI vAMcavI na phAve te svAbhAvika che. 1. carcAsAranA pATha vyAkhyAnAdimAM muhapatti bAMdhavAnA vidhAna karanArA che, satya vastu na samajAya tenuM zuM? 2. carcAsAramAM 95 mI gAthAne artha satya ja che. TIkAnI vacalI lITI levAya che ke khoTo ne? 3. vipAka sarakAra prathama adhyayanamAM 1 thayAM | mALI. A pATha cAra pai ke A paDa te dhyAnamAM laI vicArAze, te badhuM ye samajaze, paNa samajavuM kone ? jene je bahAnuM lAge te prasanna paDe ne ? 4. agIAramI sadI bAda nAnAM tADapatra ke pAna thayAM . 1. tema ApanuM kahevuM te nathI ne ? paNa vyAkhyAnAdinI praNAlika parApUrvathI thAlI Ave che, enI sAthe zatAbdino savAla ja rahetA nathI. 5. moTA moTA pAnAnI prate, ApanA vicAra pramANe sApaDA upara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. muMbaIthI patra lakhAvIne bAMdhavALAe ja pharI carthI zarU karI che. 4. carcAsAranA kayA pAne vyAkhyAnamAM muhapattinA baMdhanane vidhAnane spaSTa pATha che te jaNAvavuM. 5. mukhakAzanuM anukaraNa karavA baMdhanavALA paNe ja kahyuM che. 6. pAThanI mAMgaNI vakhate pravRtti ke kAinA abhiprAye jaNAvavA te yogya nathI. 7. zrI bhagavatIjI ane zrI sAtasatramAM tamAre jeNuMane hajAmano mukhakeza oTha paDane che, nahi ke be paDane. 8. pavidhAnanI carcAmAM puruSa pravRttine goThavavI e nabaLAI che. rAkhI pUrve AcAryo vyAkhyAna to nahI vAMcatA hoya ne ? te mukhavilikAnI jarUra zuM hatI ? te ja khyAla sarala hRdayamAM Ave to badhuM ya samajAya ne ? 1. muMbaithI bAMdhavAvALI kaI vyaktie patra lakhyA hatA ? asatya vastune svIkArI ApanA hRdayamAM asatyatA rahelI hoya ema spaSa tarI Ave che. jaina zAba satAnA avalaMbanamAM ja Aja sudhI avicchinnapaNe cAlyuM Ave che ane cAlaze. satyatAnA dharmanI keseTI che. satyatAvALo AtmA satyatAnA pathe cAlI bhavabhramaNane nAbUda kare che. 2. carcAsAranA dhaNae pAna para muhapatti baMdhananA pATho che. 3. vyAkhyAnAdimAM mukhavArikAnuM viziSTa prayojana pUrvanA samagra bApAe kIdhuM ame amoe tenuM anukaraNa karyuM. Ape nathI karyuM te ja mahAna AcAryonI avajJA te nathI karI ne te khUda ApanA gurunI AvatA to nathI ne ? 1. pa8inI mAMgaNI dareka lekhamAM Apa ja karyA kare che ne ? 5. vidhAnanI utpatti karanAra puruSa,te puruSa pravRtti nahI mAnanAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9. vasati pramArjana karatAM kAna vIMdhyA vagara paNa muhapatti baMdhAya che tema mRtakane paNa banI zake. 10. razeSa vakhata vAcanAdikamAM jema upaga rakhAya tema vyAkhyAna vakhate paNa rAkhI zakAya. (prasaMge pustaka sApaDa upara paNa rAkhI zakAya che.) 11. cityavaMdana bahabhASyamAM prati rivaM navara' e pAThathI ja jinezvara mahArAjanI yogamudrA karatAM zeSa vyAkhyAna kArAnI gamudrAmAM bheda che ema spaSTa che. 12. purataka sApaDA upara hevAthI eka hAthe muhapatti ane eka hAthe pravacanamudrA paNa banI zakaze. (jo ke AcAradinakara ane vidhiprapAne tame paNa savaze mAnya karI zake tema nathI) 13. Akhe vakhata belatAM jema muhapati mukha pAse rakhAya tema vyAkhyAna vakhate paNa rakhAya ane tene sthApana kahevAya temAM navAI nathI. 1. kAna vIMdhavAnA pake je che te tamArA mantavya pramANe nakAmA batAvyA ne? 2. vyAkhyAna vakhata sivAya ApaNuM saMsthAmAM mukhavAcikAne keTale upaga rakhAya che, te tamArI ane mArI pyAna bahAra nathI ne? sApaDA para pustaka rAkhI vyAkhyAnAdi karanAra keTalI vyaktio dekhAya che? Apa paNa e pramANe ja vAMcatA haze ne ? . . 3. tIrthakaranA kAma ane AcAryonA kalpamAM phera te tamane dekhAtuM haze ? 4. pustaka sApaDA upara rAkhI vyAkhyAna vaMcAya ema ApanuM kahevuM che, paNa cauraMgulaM vihatyI evaM muhaNaMtagassa u pamANaM, bitIyaM muhappamANaM // 1 // eka veMta ane cAra AMgaLa pramANa jeTalI muhapatti ane bIjI mukhanA pramANa jeTalI. A baMne muhapatine barobara vyavasthApUrvaka Apa goThavI dezene ? mukhanA pramANe muhapatti batAvavAnuM prayojana zuM te vicArAze? eka yAnathI vicAro te sApa rakhAze ne ? 5. Akho divasa muhapattine upayoga hato ? kayAre ke jyAre vyAkhyAnAdimAM pracAra ApanA jevAe rAkhela hatuM tyAre ne? bAkI anya te nathI ne ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14. "vyAkhyAnamAM nAka upara rAkhIne muhapatti kAnamAM bharAvavI evA vidhAnane lekha kema nathI ApatA? 15. 2paMcavastunA pAThathI naMdIsUtra sAMbhaLatAM vidhigrahItayA zabdathI hAthamAM rAkhavAno artha thAya che, mATe bAMdhavAno karelo artha beTa che ane naMdIsUtra sAMbhaLanAro koI bAMdhato paNa nathI. 16. AzAtanA TALavA bAMdhavI hoya to sabhAnA vyAkhyAna vakhate ekalI na bAMdhatAM samagra vAMcana vakhate bAMdhavI joIe. 17. navakAravALInA maNakA mATe upadezarasAyaNamAM spaSTa sUcanano lekha che, chatAM te maNakAnI saMkhyAne jema paraMparAmUlaka jaNAvAya che paNa temAM lekhane DoLa karavAmAM Avato nathI tema je muhapatti baMdhanamAM paNa karavAmAM Ave to caca saheje ochI thAya. 18. padAMtanI kAntinuM vyAkhyAna vakhate varNana muhapatti na bAMdhI hoya te ja gya gaNAya. 19. saMmelanamAM sakala saMdha samasta zrImAna nagarazeTha 1. vyAkhyAnAdimAM mukhavastrikA nAka upara rAkhI kAnamAM bharAvavAnA pATe carcA-sAramAM ApI dIdhelA che, tene vicAro. bAda bIja navIna pADe apAze. jene jeTalI zraddhA thAya teTaluM ja apAya ne ? 2. lakhanAra vyaktine bAMdhavAnI bhAvanA che ja kayAM? 3. vyAkhyAna samayamAM ekI dhArAe je vAMcana thAya ane zrotAvagane AnaMda apAya tevuM te samaya bAda karI kahI zake che ne ? vyAkhyAnasamaye mudrAnA ullekha jema zAstramAM karAyelA che tema bIjA samayamAM mudrAne ullekha ApanA dhyAnamAM Ave to haze ne ? 4. navakAravALAnA maNakAno upadezarasAyaNamAM je ullekha che. te te dekhADa hatuM ne? 5. mukhavastrikA kAna para caDhAvelI hoya ke na ja heca chatAM kavio zuM varNana nathI karatA? 6. saMmelanamAM sakala saMdhanI samakSa nagarazeThe zuM uccAreluM hatuM te mAna ApI nIhALe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 70: jaNAvyuM hatuM ke temanA (vyAkhyAnamAM muhapati bAMdhavAvALAnA ) kahevAthI muhapati baMdhananI carcA nahI karavA huM vinaMti karuM chuM. tA. ka. vyAkhyAnamAM lIdhelA be kAnamAM muhapatti bharAvIne ane te nAka upara rahe tevI rIte muhapatti rAkhI vyAkhyAna vAMca vAnuM vidhAna che e spaSTa pATha bAMdhavAvALA taraphathI jyAM sudhI nahI ApavAmAM Ave tyAM sudhI A patrane piSTapeSaNa jevuM samAlocana karavuM ThIka lAgatuM nathI. javAba siddhacaka pAkSika varSa 3ju, aMka kathAmAM Avela samAlocanAne vijayaharSasUrIzvarajI mahArAja taraphathI khulAso * pAkSikanA lekhaka lakhe che ke-"jivihotara" padathI bAMdhavAne artha karanAre satya samajavAnI jarUra che. zuM e pada na hoya tyAM vasatI pramArjanAdimAM bAMdhavAne artha nahI kare?" AnA javAbamAM jaNAvavAnuM ke "dhikRta " e padathI vAMcanArane age muhapati hAthamAM rAkhavAne artha lAgu karanAra satya samajavAnI jarUra che. vaLI e pada na hoya tyAM bAMdhavAne artha na karavo evuM koNe kahyuM che? temaja vasatI pramAjananI vinaMtirUpe sUcanA karuM chuM ke-A saMmelananA kAryamAM gaccha samAcArI ane muhapattinA viSe viSe carcA thaze nahI ema huM jyAre sarva gonA munione AmaMtraNa ApavA maLyuM hatuM tyAre mahuM (vAtAvaraNanI zAti mATe) kabUla karyuM che tethI saMmelanamAM A viSayanI carcA na thAya tema karavA mArI vinaMti che.' upara pramANe nagarazeThanuM varNana che jyAre siddhacakakAra asatya vAtanA gapageLA pheMkatAM, bIjanA upara nAMkhatAM kAMI Dara khAya che! asatya vAtanI jhuMbeza te te siddhacakra patrakAranI pharaja. cAkhyAna vidhAnanA spaSTa pATe carcA-sAramAM ApI dIdhelA che te ja para ApanI buddhine avaLA raste derI artha na samajAya tyAM sudhI ApanA ja taraphathI piSTapeSaNanI vAta peparamAM AvatAM javAba te apAya ne ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMdara paNa kaTIkA baMdhane niSedha koNe karyo che ke jethI tamAre vAraMvAra te vAtanuM punarAvartana karavuM paDe che. carcA-sAramAM muhapatti baMdhanane eka paNa pATha nathI ema lakhe che, paraMtu carcAsAramAM to vyAkhyAnanA prasaMganuM AkhuM prakaraNa che (pra. 8muM), ane temAM baMdhana viSayakanA vidhi apA Adi ghaNuM zAsenA pAThe spaSTapaNe ApelA che. te jANavA chatAM nakAra bhaNe che e mRSA che. vaLI pAkSikanA lekhaka lakhe che ke "carcAsAranA phoTAo te kalpita ja che ne ?" paraMtu A prazna ja asthAne che, kemake te pheTAemAM muhapatti nAkathI nIce hoTha para rakhAyela che. tenuM kAraNa e che ke tema karavAthI mukhane saMpUrNa AkAra joI zakAya. e phoTAo parathI baMdhana khoTuM che ane pheTA kalpita che ema kahevuM e "utAvaLIo abhiprAya che. kemake vartamAnamAM bAMdhanArAonA phoTA paNa bAMdhyA vinAnA ja paDelA che. ethI teo bAMdhanArA nathI ema siddha thaI zakatuM nathI. vaLI prAcIna vArasAnI pratamAM tevA bAMdha vAvALA pheTA che tema amArA sAMbhaLavAmAM Avela che. prasaMga Ave prayatna karIne tevA phaTAo rajU karAze. ApanuM vAMcana baheluM che tema Ape ghaNuM derAsara AdinA citro joyelAM haze, kAraNa ke Apane vihAra ghaNe thayo che eTale tevI jAtanA baMdhanavALA TAo ApanA jovAmAM nahI AvyA ema pratijJApUrvaka tame paNa kahI zake tema saMbhavatuM nathI. kahevAne bhAvArtha e ja che ke carcA-sAramAMhenA phoTAthI baMdhana khoTuM che, ane pheTAo kalpita che ema siddha thaI zake tema nathI. vaLI pUrve ghaNI vakhata je viSe pratyuttara apAI gayela che te viSe ja karI lakho cho ke-"prAcIna kALamAM tADapatranI pratI hatI." tenA javAbamAM jaNAvavAnuM ke-anuyAgadvAra caNi tathA TIkAmAM spaSTapaNe vastra upara lakhAyelAMne paNa pustaka kahela che ane pATaNanA prAcIna anyabhaMDAremAM tevA pustake hAla paNa mejuda che. tADapatrane pATha laIne tenI nIce ja vana sUcaka pATha che. tene choDI de temAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ satyapriyatA samAyelI nathI. temaja tADapatranI sAthe rahela Adi zabdathI levAtA kAgaLa, bhejapatra vigere arthane choDI daIne tADapatra para ja jJAna lakhAyela che ema kahevuM e paNa yogya nathI. vaLI zAstramAM jaNAvelA pustakonA bhede gaMDI, kacchapI, muSTi vigere ghaNI vakhata ame jaNAvI gayA chIe, te jANavA chatAM enI e vAta-lAMbA tADapatra para lakhAyela che te Agraha karavo ane pustakanA bhedane khyAla na kare te ghaTita nathI. tADapatranI lAMbI ja pratA hatI tema vAraMvAra kahevuM e eka prakArane Agraha nahI te bIjuM zuM che ? AgaLa cAlatAM pAkSikanA lekhaka lakhe che ke-"muMbaIthI patra lakhAvIne bAMdhavAvALAe ja pharI carcA zarU karI che." A zabda satyathI tadana vegaLA che. arthAta ke amArA taraphathI tevA prakArane koI paNa patra lakhAyela ja nathI. je lakhAyela hoya te nAma-ThAma sAthe te kAgaLane prasiddha karo. ame te vAtano sApha InkAra karIe chIe, kAraNa ke tevo patra ame lakhyo nathI temaja koIne lakhavA mATe preraNuM karI nathI, eTale te AkSepa taddana khoTe che. tene badale sihacakanA taMtrI para tame patra lakhela. temAM taMtrIne amane sUcavavA jaNAvela ke-pAkSikamAM muhapatti viSe amAre noMdha levI paDaze mATe te viSe khoTuM na lagADaze. AnA pratyuttaramAM ame kahela ke- zAstrIya bAbatamAM khoTuM lagADavAnuM amane kazuM prayojana nathI. bAkI kaMI chapAze to amArA taraphathI yogya javAba apAze. A uparathI spaSTa joI zakAya che ke-carcA koNe zarU karI che ane samelananA TharAvane kANe toDyo che? amArA para kAgaLa hota to tene javAba ame Apata, paraMtu tene badale te praznane piparamAM cho eTale amAre paNa jAhera peparamAM javAba ApavAno rahyo. satyapriya janatA AmAMthI satya tAravI zake che. vaLI Apa lakho che ke"vidhAnanI carcAmAM puruSa pravRttine goThavavI e nabaLAI che." AnA javAbamAM jaNAvavAnuM ke amArA para nabaLAInuM AropaNa karanAra pAse ghaNI vakhata hAthamAM muhapatti rAkhIne vyAkhyAna vAMcavAnI vidhinuM vidhAna karanArA zAstrapAThA bhAgyA chatAM maLatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAmAM ane tene sthAne asaMgata dalIlo karAya che te nabaLAI nahIM te zuM che? ame to vidhiapA, caityavaMdana mahAbhASya vigerenA bAMdhavAnuM vidhAna karanArA pAThe ApelA paNa che. vaLI vAlI parva leka kare te ja divase ApaNe paNa karIe chIe, e to phakta zrImAna harasUrIzvarajI mahArAjanAM vacanathI karIe chIe, te pachI te ja mahApuruSe muhapatti baMdhana karela che tene ApaNe svIkAravuM joie. tene badale tenuM khaMDana karavAmAM AtmAnuM zreya nathI. temanA vacanane je ApaNe anusarIe chIe te pachI temanI karaNuM te vizeSa AcaraNIya hAya te ravAbhAvika ja che, eTale temanI karaNInuM khaMDana karavuM te temanI avajJA karavA samAna che, tema ApaNuM sarvanA pUrvajonI pravRttinuM khaMDana karavA samAna che. AgaLa cAlatAM te samAlocanAmAM lekhaka lakhe che ke-"zeSa vakhata vAcanAdikamAM jema upayoga rakhAya tema vyAkhyAna vakhate paNa rAkhI zakAya. ( prasaMge pustaka sApaDA upara paNa rAkhI zakAya che.)" AnA javAbamAM lakhavAnuM ke vyAkhyAna Adi prasaMgamAM je bIjA prasaMganI mAphaka upayoga rAkhI zakAto hato te mahApuruSonI bAMdhavAnI pravRtti na hatA temaja tevA baMdhananA zAstramAM vidhAna paNa na karata: bAkI vyAkhyAnamAM sApaDA upara kalpasUtra Adi zAstranA pAnAo rAkhIne vAMcanArA evA keTalA sAdhuo anubhavamAM AvyA che ? A vidhAna to jAtine age che, vyakitane aMge nathI. . jinezvara devenI yogamudrAthI vyAkhyAnakAranI rogamudrA alaga che ema lakhe che to mAMgavA chatA tevA prakAranA pATha kema ApatA nathI ? ane "pati rupa' e pada parathI ja bheda che ema kema sAbita karavA cAho cho? navakAravALI. mATe upadezarasAyaNamAM pATha che tathA muhapatti baMdhana paraMparAsalaka che tema mAne te carcA ochI thaze ema Apa lAkhe che to jaNAvavAnuM kenavakAravALI mATe kayAMya paNa vidhAna mAvA pATha nathI ja ema ame nathI kahyuM, paraMtu te vastu ati 1e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 74 : pracalita heine ghaNA prAmAM tenuM vidhAna nahI hovAnuM jaNAvyuM che. bAkI muhapati baMdhana mATe te ame pUrve lakhI gayA chIe ke te pravRtti paraMparAgata heIne jinAjJA samAna che. pATha te vAraMvAra tame ja mAMge che. je paraMparAne svIkArI hatI te carcA na ja laMbAta e satya che, paraMtu A zabdothI ema jaNAya che ke tame paNa paraMparAmUlaka pravRttine svIkAro cho e harSanI bInA che, eTale have paraMparAgata paNa pravRttirUpa muhapatti baMdhananuM khaMDana to nahI ja karI zake ema ame mAnIe chIe. ane vaLI AThapaDI muhapatti bAMdhavAnuM Avazyaka bALAbedhanuM vidhAna jaNAvIne tame paNa zAstradaSTie bAMdhavAnuM svIkAre che. bAkI vAta karatAM vitaMDAvAda vadhe che, eTale carcA laMbAyA kare che. e samAlocanAmAM chevaTe Apa lakhe che ke-saMmelanamAM sakala saMdha samakSa zrImAna nagarazeThe jaNAvyuM hatuM ke-"temanA (vyAkhyAnamAM muhapati bAMdhavAvALAnA) kahevAthI muhapatti baMdhananI carcA nahi karavA huM vinaMti karuM chuM." AnA javAbamAM lakhavAnuM ke A zabda paNa satya paristhitithI tadana vegaLA che. tene saheja vistArathI joIe. munisaMmelana samApta thayA bAda tene TharAva vigerenI prasiddhi mATe te viSenuM pustaka prasiddha thayela che. temAM nagarazeThanuM bhASaNa paNa chapAyela che. te pustakanA chaThThA pAnA para nagarazeThanAM bhASaNa mAMthI nIce paMktio utAravAmAM Ave che te uparathI joI zakAya che ke-pAkSikanA lekhake nagarazeThanA mukhamAM je zabdo mUkyA che tenAthI A uccArAyelA mULa zabdamAM keTalo mahAna taphAvata che? nagarazeThanA bhAvaNane te zabdo joIe. vinaMtirUpe sUcanA karuM chuM ke-A saMmelananA kAryamAM garacha, samAcArI ane muhapattinA viSaye viSe carcA thaze nahi, ema huM jyAre sarva gacchanA munione AmaMtraNa ApavAne maLe hato tyAre mahe (vAtAvaraNanI zAti mATe) kabala karyuM che, tethI saMmelanamAM A viSayanI carcA na thAya tema karavA mArI vinaMti che." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ che G5 ? A uparathI spaSTa jANI zakAya che ke-nagarazeThanA pitAnA zabdathI tamArI vAta leza paNa TakatI nathI, chatAM jo tame te ja vAtane pakaDI rAkhavA mAgatA he te spaSTapaNe jaNAvo ke-saMmelanamAM muhapattinI carcA nahI kADhavA mATe amArA samudAyanA kayA sAdhue nagarazeThane kahela. te vAta nagarazeTha dvArA ja prasiddha karAvo ke jethI janatAne satya vastusthitinI khabara paDe. UlaTuM ame to nagarazeThanI sAthenI vAtamAM jaNAvela ke tevA prakAranI carcA mATe taiyAra chIe. vaLI atyAra sudhImAM tamArA taraphathI je pATho apAyA che te saMpUrNa nahI paNa TUMkI paMktio ja hoya che ane temAM vyAkhyAnanuM nAma paNa nathI hotuM. tathA hAthamAM rAkhavAne artha paNa nathI nIkaLI zakata. Ape hamaNunA pAkSikamAM jaNAvela ke-catuthInI saMvatsarI yAvata tIrtha sudhI raheze, to Ape pote sarva saMdhathI alaga paDIne peTalAda AdimAM trIjanI saMvatsarI karela che, e bhUla te kharI ne? AzA che ke Apa te bhUlane saralatAthI svIkArI leze. uparakta samAlocanAmAM keTalAka praznone amAre cheDI devA payA che, kemake ghaNuM dalIlanA javAba prathamanA lekhomAM apAI gayelA che. karNavedha saMskAra te bAlyAvasthAmAM ja thaI jAya che. juo AcAradinakara Adi zAstro, eTale muninA aMge tenuM ochuM vidhAna heva ne saMbhava che, kAraNa ke prathama te darekane thayelA hoya che, kavacita ja prathama na thavAnAM kAraNe karavAne prasaMga saMbhave che. temaja keTalIka bAbato artha zunya, aspaSTa ane piSTapeSaNavALI javAthI tenA javAbamAM punarukita doSane nahI vaheratAM te vAtane javA devI iSTa samajIe chIe. atu. jainAcArya vijayaharSasUrIzvarajI mahArAja ke. goDIjI upAzraya, pAyadhunI, muMbaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ : } : prazna--siddhacakra, tRtIya varSa, aMka 5 meA. tA. 20-12-34 gurUvAra. 1. 10vyAkhyAna vakhate mupatti AMdhavI te te mATe kAna vIMdhavAnuM vidhAna karanAra eka paNa pATha ApeA. 2. jinezvara mahArAja ane anya vyAkhyAnakArAnI mudrAnA bheda khUda caityavaMdana bhASyakAre pati munArthi nava ema kahIne spaSTa jaNAvyA che. 3. kaipustaka vagara agara pustaka sApaDA upara rAkhI vAMce tA yeAgamudrA ane nAnA pustakane eka hAthamAM rAkhI pravacanamudrA mAne tA mupatti hAthamAM rahI zake che. 4. vyAkhyAna sivAyanA svAghyAyAdimAM jaLavAze ne sAvala vacana nahi thAya teA vyAkhyAnamAM paNa tema kema nahI thAya ? 5. pazrAvakane tenI rItie pustakanI ke temAMnI sthApanAnI 1. kAna vIMdhavAne pATha AcAradinakara dazama udaca bhA. 1 lAnuM pAnuM 17, kaveSa saMskAra vidhimAM zaivA tasdI levI. 2. kAnti muddaittirva navaruM A pATha parathI jinezvara mahArAna ane anya vyAkhyAnakArAnI yogamudrAne bheda dekhAtA nathI, vAste rAjyanA AkhA pATha lakhA, nahI tA DukhavA taiyAra thaze ne ? 3. ApanA pUrvanA AcAryo ( hIravijayasUrIzvarajI mahArAja, kriyAAraka panyAsajI satyavijayajI mahArAja vagere) ApanA lakhavA pramANe karatA te harone ? ke Ape navA ja mAga svIkAra karela hoya ema mane lAge che. yAgamudrA, pravacanamudrA vAparavAnI buddhi alaikika ne ? 4. vyAkhyAnakAra je samaye vyAkhyAna karavA pATa upara bese te samayanuM citra Alekhe! eTale mAhitI badhIe AvI jaze. AvI tA haro, paNa kabUla karAya teA deSanA bhAgIdAra bane te ? 5. Apa hamezAM zrAvakanuM anukaraNa karavA bhAgyarAALI banyA haze ? pazu zAstrakAra te sAdhunuM anukaraNa zrAvake karavAnuM vidhAna pratipAdana nathI kyuM.? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 77 : AzAtanA TALavA bAMdhavAnuM hoya chatAM tamAre tenuM anukaraNa karavuM heya to badhI vakhata pustaka jhAlatAM bAMdhavuM. 6. maNukA mATe upadezarasAyana dekho. 7. kiraNane svabhAva prasaravAne che ne tethI kAtinuM kathana banayanane jaNAve che. varNanane adhikAra pazu nathI. 8. bAMdhanAra pakSe muMbathI carcApatra lakhIne carcAnI zarUAta karI che. ------- 1. 3paMca vastunI 957mI gayAnuM carcA-sAravALuM tAtparya gAthAnI TIkAthI saMgata nathI ema have tame paNa mAne che, tema temAM Apela api zabda vakratA ane zrotAnI sarakhI avasthA jaNAve che te vicAre. 2. carcA na karavAnI tamArA pakSe kabulAta lIdhI e vAtanuM bhaukhika tatva javA daIe, paNa khuda zeThazrInuM bhASaNa vAMcavuM. te vakhate chApuM kADhanArane pUcho ke jethI khasyAnuM mAluma paDe. 3. "taTasthathI sAco nirNaya maLe nahIM ema tame mAne 1. kavio zarIranA AkhA avayavanuM varNane AnaMdathI kare che temAM dAMtanuM varNana paNa AvI jAya ne ? kAtinuM varNana ane vyAkhyAnAdi samaye mukhasikA baMdhanane koIpaNa jAtane saMbaMdha nathI te dhyAnamAM te haze ne ? 2. nahI bAMdhanAra pakSe patra lakhAvI carcA UbhI karI hoya ema tamene zuM nathI lAgatuM ? bIna vratanI mAyAmAM kadAca Apa phasAtA te nathI tene ? 3. paMca vastunI 95mI gAthAno artha pUrve karyo te khoTe ne ? pitAnI buddhine aMge zAstranA arthone paNa te raste doravA prayatna karAya tenuM zuM ? 4. carcA nahI ja karavAnI ApanA pakSe kabulAta lIdhela hatAM ane mA nAMkhavA prayatna karAya tenuM zuM ? 5. taTastha bhAnamAM Apa te rahyA che ne ? ApanA para bAjI cheDAya te Apa teyAra cho ne ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ H chUTa H che! te ThIka nathI. tameA mukhyastha buddhie jeone nIme te kabUla hatA tethI tamane nImavA lakhyu hatuM.. tarasya * * tarIke 4. AAmAsAnI dIkSAnA purANu ane bhAvita zrAddha mATe niSedha nathI e hakIkata vizeSa bhASya 10 thI spaSTa che. anya mATenA niSedhamAM dRza. vRttikAra mahArAja paNa prAya zabda lakhe che. 5. 2para parArUpe kahevu te zAstranA anathaka pATha ApavA e krama zAle ? 6. AcaraNAne Agame!kta kahenAre samajavuM jarUrI che. 7. niSetuka temaja sAvadha caraNA mAnavAnI zAstrakAro sthAne sthAne manAi kare che. 8. 4zrI kAlikAcAya mahArAje aMtaravi pAThathI AcaraNA karI che tA tamArI AcaraNAmAM kAi pADe che ke ? 9. paryuSaNA kalpaka NumAM apavAdanA lekhA che. 1. cAmAsAnI dIkSA bhAvita kANuM ? dIkSA lenAra AtmA bhAvika tA hrAya ne ? bhAvika vagara dIkSA apAca ne ? dhArI mAnuM avalaMbana khAntu para rAkhI ApanI buddhinA arthane AgaLa dharanAra kevA te ja vicAraNIya ? ApaNe mAnIe te bhAvika ne ? 2. paraparAnA saMbaMdha sAthe zAstrAnA pArTIne saMbadha askhalitapaNe rahelA che. anatha karanArA ja sasaranI bhIrutA vagaranA ne ? 3. vyAkhyAnAdikamAMmukhavagnika khadhana sAvadya agara nihetuka che te ? ema ApanI mAnyatA hAya te| ApanA vaDIle paNa sAvadyanuM agara niSetuka kriyAnuM pASaNa karatA haro ema tA ApanI mAnyatA nathI ne ? 4. kAlikAcArya mahArAja vyAkhyAnAdimAM mukhavastrikA bAMdhatA hatA ne? tene spaSTa pATha maLavA joie. na bAMdhatA haiAya te paNa pADha tA che ne ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 5. apavAdanA lekhe ApanI samakSa ghaNAe haraze paNa utsarganA lekhA tA Apa rAkhatA nahI hai!! www.umaragyanbhandar.com
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 10, 1gaNadhara mahArAje vyAkhyAna vAMcyAnA purAvA ApavA. 11. vyAkhyAna vAMcavAmAM muhapatti vIMdhelA kAnamAM bharAvavI evA purAvA vidhAnavALA ApyA pachI tenI pramANikatA jovAya. 12. kAnana vIdhyA hoya te paNa vasati pramAtAM mukha bAMdhI zakAya che ema tame mAne che eTale sAdhu thatAM paDilehaNu karavA kAna vIMdhavA evA pATha teA tamAre Apave. 13. thADe aMtare muhapatti rahevAthI te sukAze ne yatanA paNu thaze.bAMdhanAre saMmUrchimanI utpatti ne hiMsAmAM bacAvanA pATha devA. 14. uMcAyatuM kAraNu adhikatA che ne te cAlu che temaja tenI pravRttinA nizItha AdimAM spaSTa lekha che. 15. pamAMdhyAnI vAta kahenAra sarvathA juA che. tamAe te mAnI te pazu navAI che. 1. 15tra zabdathI kAgaLa ja levA e jADhuM hatuM ne ? zAstrakAre te| tADapatrAdi lIdhAM ja che. 1. vipAka sUtranA mUla pAThamAM prabhue cAra paDathI mukha te| bAMdhyuM vicAravuM. je kAraNa hatuM. tenA karatAM vo dhAelA haro ne ? mRgAputrane dekhavA gayA tyAM gotama hatuM ne ? zAthI? kevA hetue ? te ' A kAraNa adhika tA nathI ne ? kAna 2. pramANikatA teA ApanI hAla nelAi rahelI lAge che. pramAkritA vagara pUrvAcAryonI sahetu tathA anavadya praNAlikAno dhvasa ApanA lakhANAthI Apa zuM nathI karI zakatA ? e ja pramANikatA. 3. amArI muhapatti cADe a Mtare,ja rahe che. hAthamAM rahelI muhapatti hAthanA temaja mAMnA nIkaLelA cuMthI bhInI paNu ane te Apa pratyakSa nahI netA ho. carIra para rahelA bhInA kapaDAmAM sa'mUmi jIvAnI utpatti tA nahI thAya ne ? 4, jema cAnu kAraNa adhikatA Apa mAne che tema muhapattikAnI adhikatA Apane zuM nathI lAgatI 5. Ape bAMdhI, sAMbhaLanAre dekhI tA haze ne ? te paNa tevA. 6. tADhapatrane mukhya gaNI vajrAdinA pATha eka bAnu mUkI aya kare te nahI ne ? cAcA2e tADapatranI sAthe vA, kAgaLa vigere paNa lIdhela che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 2. traNa kANAMthI pratanuM lAMbApaNuM ne tethI muhapattine hetu gaNAya, vastramAM lakhela patraka kahenAre anune indra je. 4. I. sa. pUrve pAMcamIne lekha Apo. 5. is mAM bAMdhavAne artha kalpita che ema mAnyuM te ThIka che. vivihatanathI bAMdhavAne artha kahenAre zuM kahevuM 6. upadhimAM azakita kAraNa gaNAya, ahIM te dareka Te prAyazcita che. 7. hAthathI yogamudrA che te temAM Apela muhapati dhAraNane apavAda mukhane nahi vaLage. 8paNane sthAne pAkulAne pATha lAve. 9. ATha paDa muhapattinA heya e vAtane bAMdhavAmAM samajanAre vAMcatAM dhyAna ApavuM. 10. te dezanAnA adhikAra che, juo kyArerAnAM 11. vidhivpa nathI ema nahI paNa jinabhadra ane zIlAMkAcAryanI vidhiprapA batAvavI. 1. vasamAM pustaka lakhAyelAM dekhAya che, jenI daSTimAM na Ave tenuM 2. carcAsAramAM rokapi gAthAne artha satya ja lakhela che, paNa jene temAM pitAnI mati na cAle tenuM kema? 3. ApanA hAthamAM rahelI muhapatti keTalA paDanI che ? te tapAsAya te ja satya vastu hAthamAM Ave. catidinacaca-sAvasUrImAM mu5sinuM pramANe cAmuM vidathI caM...vIrya guruSamA A be pramANa visthA rAya te badhuM samajaca. muhapatti rAkhavAnuM prajana zuM? 4. tame jyAre baMdhananA sanmukhanA bhAgamAM Avaze, hadayanI saraLatA amArA bhaNavAmAM Avaze tyAre ja vidhiprapA graMtha batAvavAmAM Avaze. tra pA rAkhavA te amAre AcAra nathI, pAne eLavavA te amAre dharma nathI, satya vastunI gaSaNuM te ja amAra. - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12. zrI uttarAdhyayana, paMcavatu, e niryukti AdimAM patilehaNa vidhi che. tyAM upadhi paDilehaNa karatAM baMdhana che. 13, 1a na vAMce ne snAtasyA na kare temAM itaranuM jora nahIM. 14. pAMcama karanAra nizItha cUrNine mAne che ke temAM eka ja tithi kahI che. 15. " muhapattinA viSaye viSe carcA thaze nahI ema huM jyAre sarva gonA munione AmaMtraNa ApavAne maLyo hato tyAre meM (vAtAvaraNanI zAti mATe) kabUla karyuM che." e vAkapa vicAro te kabulAta koNe lIdhI te jaNAze. javAba siddhacaka, tRtIya varSa, aMka 5 me. ApanA taraphathI vAraMvAra karNavedha saMbaMdhamAM kahevAmAM Avela che. te viSe jaNAvavAnuM ke juo, AcAradinakara, dazamo saMskAra, pRSTha 17 muM. bALakone trIjA, pAMcamA ane sAtamAM varSe karNavedha saMskAra karavAnuM jaNAvyuM che. tema ja hindu saMskAra pranthamAM paNa karNavedha nAmane dazama saMskAra che, eTale A uparathI ema siddha thAya che ke jana tema ja hindu zAstra mujaba gRhasthapaNAmAM ja yAne bAlyA 1. anya na bAMdhe temAM anyanuM jora nahI. vAtane svIkAre nahI temAM paNa anyanuM era nahI. 2. ApanI pAse vinaMti karavA nagarazeTha Avela. uparanI vAta karela haze to te kabulAta Ape lIdhelI haze. eTale Apa te vAyane na samajyA eTale bIja upara te vAkayane kADhavA taiyAra banyA che. kabulAta lenAra nagaraze ane ApanAra Apa. A ja artha Apa svIkArI hAyamAM rAkhI AtmA sAthe khulAse te karazo ne ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 82 hala vasthAmAM ja karNavedha saMskAra tha joIe eTale dIkSA lIdhA pachI te vAta pharI karavAnI jarUra rahetI ja nathI; kemake gRhasthapaNumAM te saMskAra prA thaI gayA hoya che. zAstrakAra maharSioe tene utsarga mArga kahela hoI tevA utsargane apavAdarUpe karavAthI virAdhaka thavAya che. tema ja apavAdane utsargarUpe karavAthI ArAdhakamAM virAdhakapaNAnI bhajanA che ema paMcakalpa cUrNimAM kahela che. ussago apavAyaM AyaramANo virAha bhnnio| . avadhArA puNapatte ussaga nisevaNe bhayaNA // 1 // arthAta-usargamAM apavAdanuM AcaraNa karatA tene virA dhaka kahyo che ane apavAdane prasaMge utsarganuM sevana kare te virAdhakapaNunI bhajana jANavI. mAsI dIkSA e vizeSa puruSane aMge che ane apavAdarUpa ja che, tema chatAM Apa te te vAtane utsarUpe karavA mAge che emAM spaSTapaNe virAdhakatA ja samAyelI che. A zabdano artha gurunI mAphaka UbhA rahIne sAMbhaLavAnI samA natAne sUcaka che e vAta pUrve ghaNI vAra kahevAI gaI che. bhASyakAranI gAthAthI "pati rivaM nava" e padathI gamudrAne bheda kaI rIte siddha thaI zakato nathI. muhapatti bAMdhIne vyAkhyAna karavuM e sAvadha AcaraNuM nathI, paraMtu nirvadha AcaraNuM che, e te niHzaMka che. sAvadya AcaraNuM hota to pUrva mahApuruSo te AcaraNane svIkArata ja nahI. tema hAthamAM rAkhIne vAMcanArano upayoga prAye barAbara raheto nathI, e saunA anubhavanI vAta che, eTale upagazanya vAcana e sAvadya vacana kahevAya. e bAbata bhagavatI sUtranA pAThathI siddha che. vaLI temAM saMmarNima jIvonI utpattine saMbhava nathI, kema ke nAka upara rahetI hevAthI kadAca thuMka lAgyuM hoya to nAkamAMthI nIkaLatA pavanathI sukAI jAya che, eTale bhInI thavAno saMbhava nathI. bAkI hAthamAM rAkhanArane paNa jeone ghUMka uDatuM haze temanI te bhInI thaze ja, ane tethI saMbhUmi che utpanna thavAnA ja. tene nIvAravA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ USAo mukhe belavAne prasaMge upasthita thaze, ane ethI udhADe mukhe bolAyeluM vacana bhagavatIjInA kathana mujaba sAvadha vacana banaze. A sarva dene TALavA mATe vyAkhyAnasamaye muhapati bAMdhavI te ja cogya che. vaLI paheravAnAM kapaDAM te prasvedathI, mahapatti karatAM paNa vadhAre bhInAM thAya che, to digaMbarapaNuM svIkAravAno samaya Avaze mATe bhInI thavAnI dalIla kevala asthAne che. pUrve Ape pote muhapatti bAMdhIne vyAkhyAna vAMcela che, ema ApanA keTalAka paricita mANasenuM kahevuM che, jemAM muMbaI ane amadAvAdamAM mojuda che je prasaMge rajU thaI zakaze. paMcavastune 957 mI gAthAne hAthamAM rAkhIne vAMcavAne Ape karelo artha khATo to kharo ne? kemake te gAthA sAMbhaLanArane aMge che. - tADapatra upara ja lakhAyAnI mukhyatA kahenAre tenI sAthe ja vastra para lakhAyAne pATha cheDI dIdho che, temaja tenI sAthe Adi zabdathI levAtA kAgaLa, bhojapatra ItyAdi ane paNa jatA karyA che" e geravyAjabI che kharuM ja ne? | vijaya vIrasUrijInA bhaMDAranI ane Ape zodhIne chapAvelI naMdIsUtranI pratAne meLavI jotAM ApanA taraphathI prasiddha thayela pratamAM ghaNI gAthAo nathI. e parathI lAge che ke pATha choDI devAnI ApanI rIta prAcIna che. siddhacakranA gatAMkamAM Apa lakhe che ke "AcaraNane Agamokta kahenAre samajavuM jarUrI che." AnA javAbamAM jaNAvavAnuM ke sutra zabdano artha ane AcaraNAnuM pramANikapaNuM jUthaLa gujarANA ja na tathA sIsAyariya kameNa hI najate sippasatthAI // 18 // vAcavA mAguvA jJAthaLa para dutta vize vi zrIzakAro vi padave nAha dI sudIhIhiM // 13 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ caityavaMdana mahAbhASya-athota ke sUcana mAtra kare te sUtra kahevAya che paraMtu te sUtrane vAstavika artha to AcaraNAthI ja jANI zakAya che. ziSya ane AcAryanA kramavaDe zilpazAse jaNAya che. sUtranA abhAve bahuzrutanA kamathI cAlI AvelI AcaraNa mAnya karAya che. jema dIpaka olavAI gayelo hoya to paNa sArI daSTivALA mANase jeelI vastune jANI zakAya che. AcaraNa e sUtra tulya che - tamhA anAyamUlA hIMsArahiyA suhamANa jaNaNIya, sUriparaMparapattA sutavva pamANamAyaraNA // 25 // caityavaMdana mahAbhASya-athata te ja kAraNa mATe A pravRtti kANe calAvI che tenA mULa puruSanI khabara na hoya ane hiMsArahita zubha dhyAnane utpanna karavAvALI AcAryonI paraMparAthI cAlI AvelI AcaraNa sUtranI mAphaka ja pramANabhUta ja che. caityavaMdana mahAbhASyanI A gAthAothI spaSTapaNe jANI zakAya che ke sUtramAM koI paNa vastu vistArapUrvaka kahelI nathI. temAM te sUcana mAtra che. vizeSa je kAMI jANI zakAya che te to pUrva mahApuruSonI AcAraNAdhArA ja jANuM zakAya che. emAM leza mAtra paNa zaMkAne sthAna nathI. sUtranA upara bhASya, cUrNa Adi lakhAyA te paNa AcaraNathI ja lakhAyAM che. sUtra te daza pUrvadharanA lakhelAM ja mAnya che, tethI ochuM jJAna dharAvanAre AcaraNuM Adi joIne tenA para bhASyAdi racela che. eTale nirveva evI pUrva pravRttine nahi mAnatA tenuM khaMDana karavuM e sujJa jananuM kartavya nathI ja. saMsAravRddhine bhaya jeone na hoya tevI ja vyakti AvI satya sanAtana ane AcAraNasiha vastune virodha kare.' bAkI jeone saMsAra para vAstavika nirveda utpanna thaye te puruSa kadAgrahathI prasita banI satya pravRttine virodha karI pite virAdhaka bane ja nahI. koI vastunI kAraNavazAt AcaraNa na thAya te alaga vAta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ che paraMtu tethI vastusvarUpane beTuM pADavA prayAsa kare te yogya nathI. cetyavaMdana mahAbhASyanI uparAMta gAthAothI AcaraNa e pramANabhUta che e ApaNe joI gayA, tema chatAM AcaraNa e sUtrANA samAna ja che athavA gaNadhara vacanatulya che, e ApaNe pravacanasAravAranA pAThathI paNa joIe. gItArthAcaraNaM tu mUlagaNadharabhaNitamiva / ...... sarva vidheyameva sarvairapi mumukSubhiriti // pravacana sArAhAra, patra 106, pRSTha 1luM arthAta ke gItArtha puruSanI AcaraNuM mUla gaNadharanA karelA vacananI mAphaka ja sarve mokSanI IcchAvALAoe sarva karavA lAyaka ja che. AcaraNa viSenA AvA spaSTa pAThe pachI koI paNa sarala puruSa pUrva mahApuruSonI nirvastra pravRttine vize zaMkA uThAve ja nahI temaja tenuM khaMDana paNa na kare. bAkI te jeone nathI ja samajavuM ane kadAgraha dhAraNa karavo che tene upakArIo paNa samajAvI zakatA nathI. keNika narezane "tuM cakravarti nathI" ema kahenAra anya koI nahI paNa khUda bhagavAna mahAvIra deva ja hatA. te chatAM kadAprahathI grasita banela te dumati rAjA prabhunI te vAtane nahI sadahato thake kalpanAthI 14 ratna upajANI laDavA cAlyo ane prANa gumAvI narakagAmI thayA. Ama na samajanArane koNa samajAvI zake? nahItara AcaraNa e prathama gaNadhara mahArAjanA vacanaM tulya che ema jANavA chatAM tene niSedha ane khaMDana karAya kharAM? atyAre ghaNae evI bAbato ApaNe AcarI rahyA chIe ke je viSe siddhAntamAM spaSTa ullekha nathI jaNAte, tema chatAM pUrvanI AcaraNAthI te pravRtti cAlu rahelI che. jemake siddhANuM buhANuMnI traNa gAthA bolavA mATe vyavahAra bhAgyamAM pATha che, paraMtu cothI, pAMcamI gAthA ke je hAlamAM baMne vakhata pratikramaNamAM belAya che te te mAtra AcaraNAthI ja belAya che. Ama AcaraNa e darekane svIkArya ja hovI joIe. " AcaraNAne AgAmIta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahenAra samajavuM jarUrI che" A pramANe kahenAra vyaktine ame pUchIe chIe ke " pUrva mahApuruSonI pUrvadharAnI AcaraNAnuM khaMDana karanAra samajavuM jarUrI che." AcaraNanuM khaMDana karanAre samajavuM jarUrI che ke AcaraNuM Agamata che e vAta pravacanasArohAra ane caityavaMdana mahAbhASyanA upara Apela pAThathI siddha che. sihacAnA chelA aMkamAM ane te pUrvanA aMkamAM Apa lakhe che ke, "bAMdhanAra pakSe muMbaIthI patra lakhAvIne carcA zarU karAvI che." A viSe spaSTa khulAse ame pUrvanA lekhamAM karI gayA chIe tema chatAM jaNAvavAnuM ke A vAta khoTI chepAyA vinAnI che ane samAjane UMdhA pATA baMdhAvavA jevI che eTale je te vAta satya hoya te te patra tathA lakhanAranA nAma-ThAma sAthe prasiddha kare. bAkI eka vidvAnanuM cirasthAyI vAkaya che ke "cheDA mANasene thoDA vakhata sudhI avaLuM samajAvI zakAya che paNa sarve janene lAMbA samaya sudhI banAvI zakAtA nathI. eTale samAjamAM AvI UlaTI rIta ApanI have cAlavI azakya che. sihacAnA aMkamAM lIdhela samAlocanAmAM kevaLa pISTapeSaNa heI keTalIka bAbatene jatI karI che. zAsanadeva sahune sanmati Ape evI zubhecchA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 87 : prazna sihacavatIya varSa aMka 7 me, tA. 19-1-35 1. zrI paMcavastunI vi gAthAnI TIkAmAM vidhithI cA pAThane sAkSAta artha mukhe muhapati bAMdhI nantisUtra sAMbhaLavuM e nathI. mAtra carcAsAra mukhyabaMdhananI siddhi mATe hevAthI te artha karyo che ema tamAruM kathana baMdhanamAM tenI nirupayogitA svI'kArAve che. 2. te gAthAne api zabda naMdisatranA vaktAnI zretA jevI dazA jaNavI vaktAne paNa mukhyabaMdhana na hatuM ema spaSTa kare che te vAta tamAre asvIkArya nathI, 3. zrI zIlAMkAcArya ne zrI jinabhadrAcAryane vidhiprapAna pATha te granthanI prApti vinAno che. tilakAcAryanI samAcArImAM kAlagrahaNa vidhimAM kAne muhapatti rAkhavA jaNAve che, paNa vyAkhyAna ke baMdhananI vAta ja nathI. 4. pitya zabdane pita paryAya karatAM patraka ane potAne dhanDasamAsa bhUlAI gayo che. patraka zabdathI kAgaLa ja levAmAM bhUla thaI ema have samajAyuM haze. 5. ramukha AgaLa muhapatti rAkhavAnI zrI AdIzvara caritra 1. zrI zIlAMkAcArya ne zrI jinabhadrAcAryane vidhiprapA nAmane kanya ApanA hastakamAM na Ave eTale te granya ja nahI ema kahenArA deSita Thare che. evA keTalAe granthA ApanA hAthamAM nahI AvelA hoya ema Apane zuM nathI lAgatuM? 2. AdIparicaritra ke puSpamAlAnuM nAma ApI ApanI abhilASAne tRpta karavA cAhatA ho to te galata che. nAma ApavAthI kAryasiddhi nathI paNa saMbaMdhapUrvaka pATha ApavAthI kAryasiddhi che te yAnamAM rAkho. asaMbaMdhavALA pAThathI paNa kAryasiddhine abhAva Apane zuM nathI dekhAte ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ : z : ane puSpamAlA vigerenI vAta dezanA vakhatanI che tema te! te sthAna jovAthI samajI zakAze, 6. carcosAramAM ApelA phoTA mukha sAk dekhADavA mATe AThathI muhapattivALA karyAM che te kathana te phATAenI kalpitatA jaNAvavA basa che. 7. eka paNa purAvA hajI sudhI vyAkhyAna vakhate mukha baMdhananA carcA-sArathI ke ATalA lekhAthI ApI zakAya| nathI mATe tenI jAherAta karavI jarUrI che. 1. ATalA lekhAmAM keTalAe purAvA ApanI AgaLa mUkelA chatAM te purAvA ApanI buddhimAM na Ave te doSa konA ? buddhinA ke Agrahane ? javAma siddhacakra, aMka 7meA, tA. 19-1-75. vyAkhyAnAdimAM mukhavastrikA bAMdhavAnu pramANu nIcenA pAThathI Apa svIkArI leze. 1.zrI hIravijayasUrIzvarajI mahArAja muhapatti bAMdhatA hatA tenA purAvAmAM hIvijayasUrirAsanA traMbavatyA gAmanA adhikAramAM nIcenI kaDIo majabUta TekArUpa che, ha bibaleA harSNe manamAMhi, dIse avala kUkAreza; guru dekhI zAha akbara, mAne meTA hiMdu pIrA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 5.1 | www.umaragyanbhandar.com
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 89 H habibalA eka prazna pUchatA, kapaDAM kayu adheSTha ? zuMka kitAba upara jai lAge, teNe adhyA hai ehI bhikhaaA kira ema pUchatA, zuSka pAka ke nApAka ? 66 hIra kahe " mukhamAM tava pAkI, nIkale . nAma nApAkI." * // 2 // // 3 // uparanAM vAkayamAM vijayahIrasUrIzvarajI mahArAjanA samayamAM habibalAne khUda hIrasUrIzvarajI mahArAjane prazna che, paNa AjanA vIsamI sadInA jamAnAmAM nAnA-moTAM tADapatrAnAM pAnAnA prazno. A baMnenI avasthAnuM jJAna ApaNune keTalu karAve? eka musalamAna sUbAne prazna-hIrasUrIzvarajI mahArAje mukhavastrikA mukha para bAMdhI, vyAkhyAnanI zreNI cAlatAM prazna, javAba--khitAba para cUka paDe vAste mukhe mukhavastrikA bAMdhela che. prazna - 'ke pAka ke nApAka ? ' javAba-jyAM sudhI mAMmAM rahe tyAM sudhI pAka ane bhAra nIkaLe tyAre nApAka. ATalA javAbasavAlamAM badhIe vAta jANukArane AvI jAya che tyAre amArA murabbI munirAjo sAdI ane sarala vAtA dhyAnamAM nahI letAM khaMDanAtmaka nyAyanI zailI svIkArI kAya mAM guMthAya te kevuM Azraya ? 2. AdIzvara caritramAM jhulAvyuvamuLuM vanyastamulayadi e pAThamAM vinyasta zabdanuM heAvApaNuM ane hasta zabdanu na heAvApaNuM' muhapattinu AMdhavuM ja sAbita kare che, 3, je rIte amA sAbita karIe chIe ke buTerAyajI mahArAjanA vakhatathI ja hAthamAM muhapatti rAkhI vyAkhyAna vAMcavAnuM zarU thayu tevI rIte lAMbA tADapatrathI ja bAMdhavAnuM zarU thayu enu'purUSapramANu ke zAstrapramANu paNu Apa ApI zakatA nathI. 11 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. paraMtu ame sajajaDa purA vipAkasUtrane ApI zakIe chIe ke bhayacaM gAyama ! tumbhe viyaNaM bhaMte ! muhaposiyAe muhaM baMdhA tate gaM bhagavaM gotame miyAdevIe evaM vutte samANe muhapattiyAe muhaM vaidhti| artha - bhagavAna gautamaprabha ! Apa paNa muhapatti vaDe meM bAMdhe tethI te bhagavAna gautamasvAmI mRgAdevIe e pramANe kahyuM eTale muhapattithI moTuM bAMdhe che. mRgAdevI bIjA vastrAdikathI bAMdhavAnuM na kahetA muhapattithI ja bAMdhavAnuM kahe che, ethI sAbita thAma che ke prasaMge pAta gaNudharAmAM paNa muhapatti bAMdhavAno rivAja hato ane muhapatti bAMdhavAnA prasaMgamAM vyAkhyAnane prasaMga mukhya ane mahatvano che. 5. uparanI vastune praznottarasArdhazataka gadyanI paNa samya anumati che. gaLadharAmic ghaNAMvare kuNe khuNaati - sIt na sarvadA yadi sarvadA baddhA bhavet tahi vipAkasUtrapAThAsaMgatiH syAt / bhAvArtha-gaNudharAdivaDe paNa prasaMgopAta mukha para muhapatti baMdhAtI hatI (sarvadA nahi), je sarvadA baMdhAyelI hoya to vipAka sUtranA pAThane virodha Ave, 6. taduparAMta bahuta zrImAna vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAja (AtmArAmajI) paNa vastune je ke amalamAM nahAtI mUkI chatAM A vAtane sammata hatA ema teozrInA lakhelA ane munizrI vallabhavijaya zrImAna vijayavallabhasUrijI)nA sahIvALA kAgaLa parathI bita thAya che. A rahyo te patra, * zrI mu. surata baMdara, munizrI AlamacaMdajI yogya li. prAcArya mahArAja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrI zrI 1008 zrImadvijayAnaMdasUrIzvarajI (zAtmArAmajI) mahArAjajI Adi sAdhu maMDala ThANe 7 ke tarpha khe vayA'nu. aMdaNA 1008 bAra vaacnii| ciThI tumArI AI, samAcAra sarva jANA hai| yahAM sarva sAdhu sAtAmeM hai, tumArI sAtA samacAra likhanAH... muhapatti vize hamArA kahanA itanA hI hai ki mutpatti baMdhavI acchI hai aura ghaNe dinoM se paraMparA calI AI hai ina ko lopanA yaha acchA nahIM / hama baMdhanA acchI jANate hai, parantu hama duMdIe loka meM se muhapatti toDake nIkale hai isa vAste hama baMdha nahIM sake hai aura jo kahi baMdhakI icchIpa to yahAM bar3I niMdA hotI hai aura satya dharma meM Aye hupa loko ke mana meM hIlacalI hojAve isa dhAste nahIM baMdha sake hai so jAnA / aparaMca hamArI salAha mAnate. ho. jhe tumako muhapatti baMdhana meM kucha bhI hAni nahIM hai, kyoM ki tumAre guru baMdhate hai aura tuma nahIM baMdho vaha accho bAta vahIM hai| Age jaisI tumArI marajI, hamane to hamArA abhiH prAya lIkha dIyA hai so jANanA / aura hamako to tuma bAMdhoge to bhI vaisA ho aura nahIM bAMdho to bhI vaisA hI ho, paraMtu tamAre hitake vAste likhA hai, Age jaisI tamArI marajI / / 1947 kArataka vadi 0)) vAra budha sakhata vallabhavijaya vaMdanA vAMcanI / dIvAlo ke roja daza baje ciThI likhI hai| [ zrImad AtmArAmajIe muhapati bAMdhavA saMbaMdhe surata birAjatA muni mahArAja zrI AlamacaMdajIne Apela temanA patrane pratyuttara -zrI muhapatti carcAsAranA breka parathI.] 7, varSa bIjAnA aMka 20 mAM Apa lakhe che ke-"lAMbA tADapatra parathI vyAkhyAna vAMcatI vakhate pUrvapuruSoe muhapatti bAMdhI, " AgaLa jatAM aMka 22 mAM Apa lakho cho ke-"nAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke kAgaLanA pustake pahelAM hatAM tene purAvo devo." to ame jaNAvIe chIe ke nizithacUrNimAM spaSTa pATha che ke - - diho bAhalla puhutteNaM tullo caturasso gaMDIputthago, aMte taNupro majhe pihalo apa bAhallo kacchabhI caturaGgalo dohovA vRttAkRti muTThI putthago ahavA caturaGgulo doho caurasso muTThi putthago, dugaI phalagA-saMpuDagaM, doho hasso vA pihalo appa bAhalo chivADI, ahavA taNu pattehi ussio chivADI" ti AmAM muSTi pustaka vigere pATha spaSTa sucave che ke pahelA eTale devardhigaNi pahelA paNa pustake hatAM ane te nAnA paNa hatAM. : 8. AnA darzita purAvAmAM atyAre paNa kAgada, tADapatra, vAja, patrAdi para lakhelI prato maLI Ave che ane sauthI vadhAre spaSTa ane suMdara purAvA ApanA ja zabda che. varSa 3, aMka 1314-15 pAnuM 34-343mAM nIcenA phakarAmAM Apa pote ja te vAtanI kabulAta ApanA ja zabdomAM kare che. "bhagavAna mahAvIra vakhate paNa pustakonI hayAtI. A uparathI temaja bhagavAna mahAvIra mahArAjanA kevaLajJAnanI pahelAM jinadAsa nAmano zeTha aSTamI ane caturdazIe pauSadha karIne pustaka vAMcato hato, A vAta Avazyaka vigere sutrAmAM spaSTa hovAthI siddhAnta ane zAstranA pustakanuM lakhavuM zrI devardhigaNI kSamAzramaNajI pachI ja thayuM che ane tethI A zrI pALa mahArAje karelI jJAnanI ArAdhanAmAM pustako lakhavA saMbaMdhI Avato adhikAra asaMgata che ema kahI zakAya nahI. bhagavAna devardhigaNu kSamAzramaNajIe Agama purataka pAnA upara lakhyAM, athata pahelAM bIjAM zAstro pustaka pAnA upara lakhAelAM hatAM paNa Agamo pustaka pAnA upara lakhAelAM na hatAM ema kahevuM paraMtu zrataskaMdhanA adhikAramAM dravyazrata tarIke pustaka pAnA lIdhelAM hovAthI ane zrutaskaMdha tarIke vibhAga AgamamAM ja paDatA hevAthI Agame pahelAM lakhAtAM ja na hatAM ema kahI zakAya nahIM. eTalI vAta jarUra che ke aMgAdikanuM jJAna AcAryAdika paraMparAThArAe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAsanamAM pravartatuM hovAthI nigraMtha zramaNa bhagavaMtane Agama pustake nI jarUra rahetI na hatI ane tethI pAMca prakAranA pustakamAMthI koIpaNa prakAranAM pustaka rAkhavA, lakhavA ke bAMdhIne sAcavavAM e darekamAM nispagitA hevA sAthe upAdhipaNane lIdhe prAyazcita Apatti zAstrakAroe jaNAvelI che. paNa bhagavAna vajasvAmIjI sarakhAne karAvelA abhyAsanI sthitine vicAra karatA dhAraNuM rahita evA zramaNa nircanyAdi mATe paNa pustakone upayoga thato nahato ke? AgamanA pustake rakhAtAM nahatAM ke? ema kahI zakAya tema nathI. vaLI pahelA kAgaLanA pustake nahatA tene Apa ja zo purAvo ApI zako cho ? 9. to chevaTamAM ame Apane pUchIe chIe ke paraMparAthI agara zAstrapAThathI koI paNa rIte Apane A vastu ( muhapattinuM vyAkhyAna samaye bAMdhavuM ) mAnya che ke nahIM ? 10. ane " vyAkhyAnakAramAM muhapatti bAMdhanAra ane nahI bAMdhanAramAM ArAdhaka koNa ? ane virAdhaka koNa ?" e amArA praznane pratyuttara haju sudhI kema maLato nathI ? 11. prati-samAlocanAnI samAptimAM ame eTaluM ja kahevA mAMgIe chIe ke vastunuM piSTapeSaNa nahI karatAM chellA be praznano ( 9-10 ) jAhera khulAse jene janatAne ApI deze, ane pAMca prakAranAM pustake TheThathI hovAthI amuka vakhate lAMbA tADapatranA ja purata hatAM ane tethI ja muhapatti bAMdhavAnuM zarU thayuM te kahevuM purUSa ane zAstra pramANa vinAnuM hovAthI bhAjabI nathI. Apane paNuM tevA citra jovAmAM AvyAM haze, tethI ja pUchavA chatAM paNa niSedha karelo nathI. eTale ApanA jovAmAM paNa tevAM citro AvyA hovAnuM anumAna thAya che. muhapati bAMdhavAno parivAra sahita Adara karazo to carcAsAranAM citro karatAM paNa prAcIna citro prayatna karIne rajU karazuM. AcAryazrI vijayehaSasUrIzvarajI mahArAja, punAsITI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazna sihaya, vatIya varSa, bhAdaravA vada 0)) zukravAra 1991 aMka 24 1. vipAkanuM baMdhana gadhathI bacavA - 2. nAnA vakhate baMdhanane lekha nathI. Aroha moTAmAM ghaNe che. 8. vinyasta zabda che te nyAsa karanArane kheMce che. subaha kha nathI 4. kAgaLa lakhanArane mAnatA hoya tene pUchavuM. 5. carcA-sAra beTA arthavALA ne kalpita TAvALA ja che. 6. vyAkhyAnanI vakhate bAMdhavAne lekha hoya to koIne paNa mAnavAmAM vAMdho hoya ja nahIM, paNa haju sudhI eka paNa te lekha che ja kayAM? 7. zAstranA arthane pherave te paraMparA che. te vakhata upayoga nathI rahe te mATe bAMdhuM chuM dhArI bAMdhe che athavA liMga pharI jAya che, pramAdane poSaNa maLe che, vidhizAstromAM lekha nathI ane upayoga zakaya che; mATe na bAMdhavI sArI che. mAne ne bAMdhe che te baMne ArAdhaka thAya. javAba 1. vipAka sUtramAM je gautamasvAmI prabhue mukhatrikAne bAMdhI paNa nAka ane kAnanA saMbaMdhavALI bAMdhela haze ke anya rIte? gadhathI bacavA prabhu gautamasvAmIe bAMdhI te vAta te spaSTa rIte sUtranA mULamAM ja varNavela che. jyAre jIvo dUdhIthI bacavA mukhavastrikAno bAMdhavA rUpamAM upayoga kare che te khUda tIrthaMkaranI vANIdhArAe nIkaLelA zabdone gaNadhara prabhue guMthI je Agama rUpamAM rajU karyA che te AgamonI AzAtanA dUra karavA pUrva mahApuruSanA gherI rastAne nAbuda karavA bhAgyazALI bane tene sajajana na kevI upamAne Ape te vicAraNIya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. carcA-sAramAM jeTalA le je je vidhAnamAM ApelA che te te pATha arthasaMbadhathI lagAre pheraphAra nathI. duniyAnI kahevatane Azraya laie to "jene kamaLA thayA hoya te te darekane pILA rUpamAM dekhe." A kahevatane yAda karAya te ja dhyAnamAM Ave, nahI te badhuM e avaLA rUpamAM ja dekhAya ne? paNa mArA murabbI bhAIo, jeTaluM ApaNAthI banI zake te ja pramANe vicA karAya. "zAstra gahana, zAstranAM artho paNa gahana je mANasanI jevI praNAlikA heya te ja tevuM ravIkArI zake che. ApaNAmAM paNa ApanI vAtane je satya rUpamAM svIkArI le te ApaNane khUba hAlo lAge che? paNa na svIkArI zakAya te te vyaktine Apa halake pADavA prayatna nathI karatA zuM ? ATaluM Apa vicAro eTale basa. satya vastu ApanI pAse avazya AvI UbhI raheze. satya vastunI avagAhanA ApaNAthI jyAM sudhI karAya nahI tyAM sudhI ApaNe paribhramaNa karavAnuM kharuM ne? carcAnsAra satya ja che. kheruM kahenAra AtmA AtmAne bamita banAve che. pitAne kakko khare karavA prayatna kare che ne? 3. zAstranA arthane pherave te bhavonI paraMparA vadhAre che ane zAstrane zastrarUpe pariNabhAve tenuM zuM? vAte vicArAya te ja budhigrAhI kahI zakAya ne? 4. te vakhata upayoga nathI raheto vAte bAMdhuM chuM. A praznane avalaMbI lakhAya ke jainAcArya vijayahIrasUrIzvarajI mahArAjane upa ga rahetuM na hatuM eTale bAMdhatA hatA ne? A vIsamI sadInA jamAnAmAM ApaNe jevA upayoga rAkhanArA jIvo khUba ja che ne? ApaNu karatAM vijayahIrasUrIzvarajI mahArAja jevAne upayogano abhAva hato ne? eTale bAMdhatA haze. vAha! ! ! jamAnAnI balihArI che ! jenAmAM upayoga, kriyA vagerene abhAva daSTigocara karatA hoIe tyAM upayoganA saddabhAvanAne piSavA mana lalacAya tyAM bAkI rahyuM zuM? bAMdhanAra bAMdhavI mAne ane nahI bAMdhanAra zuM pramAdanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ piSaNarUpa bane ane pUrve mahAna puSe vyAkhyAnAdimAM sukhavastrikA bAMdhI vyAkhyAnAdi karatA hatA to te AtmAone pramAdanuM poSaNa thayuM ne ? tamArA ja lakhANa parathI pUrve jeTajeTalA AcAryo vyAkhyAnAdimAM mukhatrikAnuM baMdhana svIkArI bAMdhatA te badhAe pramAdanA poSaNarUpa thayA ne ? A panA karatAM pUrva mahApurUSo niHpramAdI hatA te tamAre ravIkAravuM ja paDaze. yazavijayajI mahArAja, paMnyAsajI satyavijayajI mahArAja vigere mahAna purUSo apramAdI hatA te tenA jIvana parathI ApaNane mAluma paDe che, to tevA purUSone pramAdI banAvatAM ApaNe zuM pramAdI nathI banatA ? | mukhavazikAne vyAkhyAnAdimAM nahI bAMdhanAra AtmA nirvAda praNAlikAne dhvaMsa karanAra zuM Apane nathI lAgatuM? sAvala praNAlikAne svIkAranAra ApaNane nathI lAgatI zuM ? eka vastune nAza karavA jeTalI kAzIza thAya teTalI ja ApaNuM bhavaparaMparA zuM vRddhi pAmatI dekhAtI nathI ? sAthe jJAnAvaraNuM karma ane AzA tanA nathI dekhAtI zuM ? ane tyArathI ApaNe cAritranuM aMga mukhatrikAne amuka aMze gumAvelI nathI zuM ? upayoga rAkhanArA paNa keTalA upagapUrvaka vartI rahelA che te to tamArI ane mArI daSTi bahAra nathI. nAnAmAMthI ApaNe moTuM ghaNuM ye gumAvyuM che ane gumAvatA jaIe chIe te je dhyAnamAM Ave to najaronajara badhuMe tarI Ave che. jamAlI jevA tIrthakaranI amuka eka bAbata nahI mAnanArA nihavarUpamAM mUkAyA, to ApaNanI gaNatarI zemAM ? lekhaka-paMnyAsa kalyANavijaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAlocanA para daSTipAta tA. 18 naveMbara 1934 hAla zvetAmbara jaina sAdhuomAM be pakSa che. eka pakSa vyAkhyAna samaye muhapati mukha upara bAMdhe che tyAre bIjo pakSa nathI bAMdhato ane mAnasika kalpanAothI satya vastune asatyanA rUpamAM jAhera kare che. vyAkhyAna samaye muhapatti bAMdhavAno rivAja mArI samaja pramANe ane vAdItAla sAtisUriviracita caityavaMdana mahAbhASyanA AdhAre tIrthanI sthApanA thaI tyArathI cAlu thayela hovo joIe. tada- siMhApaNe nisano pAe ThaviuNa pAyapIThami / SaNa ko binA re gugara / 80 mA teNaM ciya sUrivahA kuNaMti vakkhANa jogamuhAe / . jaM te jiNapaDisvA dharati muhapatti navaraM // 85 // arthajinezvara bhagavAna siMhAsana upara besI, pApITha upara paga sthApana karI, hAthamAM yogamudrA dhAraNa karIne dezanA Ape che, tethI jinezvaranA pratirUpa (pratinidhirU5) gaNadhara mahArAjAe paNa yogamudrAe ja dharmadezanA Ape che. vizeSamAM eTaluM ke teo muhapatti dhAraNa kare che. ahiM gaNadharane mATe muhapatti dhAraNa karIne cogamudrAe dezanA ApavAnuM lakhyuM che -ogamukA-be hAthanI anya daza AMgalIo bharAvIne hAthanI koNI peTa upara rAkhe te pagamudrA kahevAya. arthanI dezanA ApanAra AcArya tIrthakara tulya che ema vyavahAra bhASyanA 6 ThThA uddezAnI gAthA 202 mAM kahyuM che. ahiM yogamudrA jinezvaranA anukaraNane mATe che ane sAvala bhASAnA parihAra mATe muhapatti dhAraNa karavAnuM kahyuM che. atre nahi bAMdhanAra pakSa dhati padano artha hAthamAM rAkhavAno kare che, paraMtu mUla gAthAnI aMdara to hAthamAM phakta yogamudrA ja dhAraNa karavAnuM vidhAna che. sAthe muhapatti rAkhavAno nirdeza nathI eTale muhapatti judI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ TeTa: paDe che, tethI te sAvadha bhASAnA parihAra mATe mukha para dhAraNa karavI joIe. gamuMdrAnI sAthe je muhapatti hAthamAM rAkhe to te cogamudrA sAvala bhASAnI parihAra mATe TheTha mukha sudhI laI javI paDe. tyAM sudhI laI javAnuM athavA mukhane nIcuM rAkhavAnuM vidhAna A gAthAmAM nathI, mATe zAMti padane artha muhapati hAthamAM rAkhavI e karatAM mukha para dhAraNa karavI eTale bAMdhavI e artha ja athapatti nyAyathI susaMgata lAge che. e muhapati baMdhana pustaka uparathI vyAkhyAna vAMcavAnuM hoya tyAre thaMkathI thatI zrutajJAnanI AzAtanA ane sAvadya bhASAnA parihArane mATe che. nahi ke pramAda! hAla je ke tathA prakAranA zArIrika balanA abhAve vyAkhyAna pUrNa thAya tyAM sudhI yogamudrA rahI zakatI nathI, maMgalAcaraNa sudhI rahe che tethI muhapati mukha upara na bAMdhatA hAthamAM ja rAkhavI ema na kahI zakAya kemake muhapati baMdhanano viSaya ja bhinna che. jeo muhapati bAMdhatA nathI ane pustaka uparathI vyAkhyAna kare che, teo jethI thatI chatAAnanI AzAtanA ane sAvala bhASAne parihAra keTalo karI zake che e to zrotAone pratyakSa ja che. nahi bAMdhanAra pakSa evI dalIla kare che ke bIjA samayamAM zrutajJAnanI aMzAtanA dUra karavA mATe kema bAMdhatA nathI? enA pratyuttaramAM kahevAnuM ke gaNadhare mahArAjA Adi pUrva puruSoe bAMdhela nathI, paNa muhapattino upayoga ja rAkhela che; tethI ame paNa upayoga rAkhIe chIe. jema hAla kALanI viSamatAne laIne cAritranA zAstrokta uttaraguNAnuM saMvaze pAlana thatuM nathI, tethI kaMI mUlaguNene tyAga thaDa ja karAya che ane kare to cAritrane abhAva thAya tevI rIte dharmadezanA samaye yogamudrA na rahI zake eTale muhapatti baMdhanane paNa cheDI devuM e zuM egya che? nahi bAMdhanAra pakSanI zAstrazanya ane mAnasika kalpanAthI udabhavelI asatya dalIlothI bhadrika jIvo Udhe raste na derAya, jinezvaranI AzAnA ArAdhaka bane ane anya vastune oLakhe te mATe ja bAMdhanAra pakSa taraphathI muhapatti carcAsAra" nAmanuM pustaka prakAzita thayela che te vAMcavAthI sujJa samadaSTi manuSya tenI upayogitA jANI zake che. e ja pustakanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAcanA karatA siddhayakAra tA. 26-7-34 nA aMka mAM lakhe che ke " lAMbA tADapatra uparazI vyAkhyAna vAMcasthA vakhate pUrva puruSoe muhapatti bAMdhI ane te eka hAthe pAnAM vicAya tevI pratAnA vakhatamAM cAlu rahI, paNa te nIkaLI javI cagya hoI nIkaLI gaI che ema mAnavuM zuM khoTuM che ?" atihAsika dRSTie vicAra karatAM ema lAge che ke vIra saM. 980 mAM aMtima pUrvadhara zrI devahiMgaNI kSamAkSamaNu mahArAjAe Aga pustakArUDha karyA eTale tADapatra para lakhAyA te samayathI vyAkhyAna vakhate muhapatti bAMdhavAnI zarUAta thaI hoya ema sAgarajI potAnA zabdothI muhapatti bAMdhavAnuM jAhera kare che. Ajadina paryata e pravRtti cAle che, ema jene jagata sArI rIte jANe che. tADapatra upara pustake lakhAyAne Aje 500) varSa thayAM che eTale muhapati bAMdhavAno rivAja samAlocanAnA kathana pramANe AjakAla to na ja gaNAya; paNa 1400 athavA 1500 varSa prAcIna gaNAya. vikrama saM. 12nI AsapAsa catyavAsa zarU thayo hato. ane munisuMdarasUrIzvarajInA samayamAM tene aMta Avyo hato. pUrvadhara kAlikAcArya mahArAje zAlivAhana rAjAnA kahevAthI bhAdaravA zu. 4 nA divase sAMvatsarika parva karyuM ane te samayanA sarva gItArthoe ene saMmati ApI. eTale pUrvAcAryonI paraMparAthI cothanA divase e parvanI ArAdhanA karAya che. vikrama saM. 1156 mAM caMdraprabhasUrie cothane virodha karyo ema itihAsa kahe che. A ethanI ArAdhanA paraMparAthI che ema dharma saMgrahamAM paNa lakhyuM che, keI sthale sUtramAM vidhAna nathI. nizithacUrNimAM cothane kAraNika kahela che, chatAM A bAbata sAgarajI jarAe virodha karatA nathI ane paraMparAne sUtra tulya mAnIne tenuM samarthana kare che, to pachI A muhapatti baMdhananI paraMparAne teozrI kema toDe che ene hetu samajAto nathI. paraMparA toDanArane mATe AnaMdadhanajI mahArAja zuM kahe che? caraNi bhASya sUtra niyukti vRtti paraMpara anubhava re / samaye puruSanA aMga kahyA e je chede te durabhava re // // 8 // (gAya sapanA) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 100 : vyAkhyAna samaye muhapatti bAMdhavAnI pravRtti amuka AcAryathI zarU thaI che, evuM atihAsika pramANa sAgarajI mahArAja paNa ApI zaktA nathI temaja aMtima pUrvadhara devaddhigaNI kSamakSamaNa mahArAjathI AraMbhIne atyAra sudhImAM mAnatuMgarijI yAkinImahArAsanuM haribhadrasUrijI, kalikAlasarvajJa hemacaMdrasUrijI, semiprabhasUrijI, munisuMdarasUri, ANaMdavimaLamUri, jagadaguru hIravijayasUri, prakhara vidvAna upAdhyAyazrI yazovijayajIgaNI vigere ghaNu vidvAna thayA che. emAMthI amuka AcAryo mupatti bAMdhavAne virodha karyo e paNa etihAsika purAvo ApI zakatA nathI, chatAM samAlocaka pitAnA zabdomAM ema jAhera kare che ke "nIkaLI javI yogya hAI" to teozrI kaI apekSAe 150 varSanI jUnI paraMparAne nIkaLI javI yogya samaje che? jo ema mAnatA hoya ke muhapatti bAMdhavI e kuliMga che (?) te gaNadhara mahArAjAe paNa avasare avasara muhapati bAMdhI che ema praznottarasArdhazatakamAM lakhyuM che ane vipAkasUtramAM gautamasvAmIjIne dAkhalo che, eTale kuliMga paNa kahI zakAya nahI. kadAcita sAvalanI apekSAe nIkaLI javI yogya mAnatA hoya to te paNa vyAjabI nathI. kemake " vyAkhyAna vAMcavA vakhate pUrvapuruSoe muhapati" ema te sihacakAra paNa pitAnA zabdomAM kabUla kare che. bIju sabhAnI aMdara pasUtra vAMcavAnI zarUAta vIra saM. 997 thI thaI che. jo ke bIjA vyAkhyAne mATe samaya niyama nathI, marajI pramANe vaMcAya che; paNa kalpasatranAM vyAkhyAne te pUrA karavA ja paDe eTale vadhAremAM vadhAre traNa cAra kalAka to cAle ja; paNa muhapatti nAka para rahe, che tethI koI koI vAra thuMka lAge te paNa nAkamAMthI nIkaLatA pavanathI sukAI jAya che tethI muhapati baMdhanamAM pUrvapuruSoe chetpattine saMbhava mAnya nathI. je vyAkhyAna samaye muhapatti bAMdhavI emAM chavotpattine saMbhavarUpa deSa heya te pUrvapuruSo evI pravRti kare ja kema ? kemake pUrva trividha trividha sarva sAvalanA tyAgI hatA ane emaNe sAvagha pravRtine virodha karyo che te vAta nirvivAda che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com