Book Title: Mantri Vimalshah Mahamantri Udayan
Author(s): Jaybhikkhu
Publisher: Jaybhikkhu Sahitya Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005457/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina bAlagraMthAvali zreNI - 2 | 10. maMtrI vimaLazAha udayana lllllll VVV WVAVAVA YTYY IIIIIII jayabhikhu Jain Education international For Personal & Private Use Only wwwatne brary orga Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina bAlagraMthAvali zreNI: 1 [kula pustaka 10]. 1. tIrthakara zrI RSabhadeva, bharata - bAhubalI 2. tIrthakara zrI mahAvIra, tIrthakara zrI pArzvanAtha 3. AcArya zrI jaMbusvAmI, ArdrakumAra 4. mahAsatI aMjanA, satI caMdanabALA 5. kAna kaThiyAro, akSayatRtIyA, satyano jaya 6. rAjA zrIpALa, zeTha jagaDuzAha 7. munizrI harikeza, AcArya zrI sthUlibhadra 8. rANI cellaNA, amarakumAra 9. arjuna mALI, caMdanamalayAgiri 10. mahArAjA kumArapALa, vastupALa-tejapALa, mahAtmA daDhaprahArI For Personal & Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayabhikhkhuM janmazatAbdI graMthAvali jaina bAlagraMthAvali : zreNI 2 - pu.10 mahAmaMtrI udayana dhanya ahiMsA saMpAdaka jayabhikhkha zrI jayabhikhkhuM sAhitya TrasTa 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhuM mArga, pAlaDI, amadAvAda-380 007 For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Balgranthavali Shreni-2 Ed. by Jaybhikhkhu Published by Jaybhikhkhu Sahitya Trust, Ahmedabad-380 007 AvRtti : jayabhikhkhuM janmazatAbdI graMthAvali, 2008 ISBN : 978-81-89160-95-1 kiMmata : rU. 15 10 pustikAnA seTanI kiMmata rU. 150 prakAzaka kumArapALa desAI (mAnad maMtrI) zrI jayabhikhkhuM sAhitya TrasTa, 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhuM mArga, pAlaDI, amadAvAda -380 007 | mukhya viktA gujarAta vizvakoza TrasTa | gUrjara ejansIjha 51-2, ramezapArka sosAyaTI, ratanapoLa nAga sAme, usmAnapurA, gAMdhI mArga, amadAvAda -380 013 amadAvAda -380 001 phona : 2755 1703 phona : 2214 9660 mudraka kriSnA grAphiksa, nAraNapurA gAma, amadAvAda-380013 For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmaMtrI udayana retInA bhayaMkara vAvaMToLa UDe che. jaLa vinAnI dhomadhakha pRthvI tape che. nAnAM chAparAM chAyelAM gAma che. sUraja Akho divasa Aga varasAve che. madharAte retI uDADato pavana phUMkAyA kare che. samI sAMje ke pAchalA pahore pravAsIo pravAsa kheDI zake che. cAretaraphanI ujjaDa bhoma para kera, bora ne bAvaLiyAnAM vana patharAyela che. AvA marudhara (mAravADa) dezamAM udA nAmano juvAniyo vase. unALe AMbA phaLe ema muzkelImAM enI mardAnagI khIlelI. koInuM pIThabaLa maLe to kAMInuM kAMI karI nAkhavAnA ene koDa. paNa hAma, dAma ne ThAma traNeno ene toTo. Akho divasa pharyA kare, ane vicAryA kare ke mArI bhAgyadevI kyAre jAgaze.! mULe enA bApadAdA kSatriya : keDe kaTArI ne DhAlataravAra For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina bAlagraMthAvali zreNI 2- 10 bAMdhanArA. enA pUrvajo vIradeva, yakSanAga ne azvesara koI jaina sAdhunA upadezathI zrAvaka banelA. tIra-kamAnano-hiMsAno dhaMdho choDI, trAjavA-kATalAMno dhaMdho lIdho, paNa kSatriyone ema kaMI jhaTa dhaMdho AvaDe ? rAjakAja evAM thayAM ke dhIre dhIre zrIkaraNa (dANa lenArA)mAMthI paNa gayA, sAmAnya vepArI banI gayA. A pUrvajono vArasadAra dInahIna udo! pagamAM paheravA joDA nahi to caDhavA UMTa kayAMthI hoya ! TUMkI potaDI, jUnuM aMgarakhuM ne lagharavaghara pAghaDI : A eno pozAka. udo ghIno vepAra karato. baLa ne buddhimAM e ocho na hato, paNa jamA-udhAranAM be pAsAM sarakhAM karI na zakato. jema jema enI garIbAI vadhatI gaI, ema ema udAnI mahattvAkAMkSA vadhatI gaI. e musIbato joI hAryo nahi; bevaDI hiMmatathI muzkelIo sAme laDavA lAgyo. bhAre bhaDa puruSa ! e javAna udo mAravADI eka vAra ghI ugharAvavA nIkaLyo. mAthe ghIno gADavo hato. khabhA para dhanuSyabANa hatAM. rAta aMdhArI hatI. khetarane zeDhe thaIne e jato hato. acAnaka enI najara koInA khetaramAM pANI vALatA mANaso upara gaI. udAne lAgyuM ke ATalI rAte koNa pANI vALe ? nakkI A koI heru haze. eNe bANa caDhAvI paDakAra karyo. For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmaMtrI udayana ** * * * 'koNa cho alyA ? sAcuM kahejo, nahi to A tIra tamAruM saguM nahi thAya !" ame nasIbavaMta lokonA vagara pagAranA cAkara chIe.' udAe prazna karyo: 'bhAI, A khetaravALo to eka jaNane paNa nokara rAkhI zake tema nathI. to tenA khetaramAM pANI vALanArA ATalA badhA tame koNa ? | 'ame enA hitaciMtaka chIe!" pelA lokoe javAba vALyo. udAne lAgyuM ke bhAgyazALIne bhUta raLe, jevuM kAMIka lAge che. nirbhaya udAe prazna karyo : 'mArA paNa hitaciMtaka kyAMya haze kharA ? jarUra gujarAtanA karNAvatI nagaramAM.' udAe vigatathI pUchavA mAMDyuM: 'ApaNA bhinnamALa (zrImALanuM bIjuM nAma) pradezanA sAmaMta rAjinA putra mULarAjanuM nasIba jyAM khIlyuM, jaina dharma pALanArI karNATakanA rAjA jayakezInI kuMvarI mInaLadevI jyAMnA rAjAne varI, e ja nagarI karNAvatImAM jAuM? zuM tyAM bhAgyadevI mArA para rIjhaze" 'jarUra rIjhaze. javAba maLyo. udo mAravADI to cAlI nIkaLyo. eNe khabhe khaDiyo For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena bAlagraMthAvali zreNIH 2. 10 nt . t . .t . .n.t nAkhyo che. pAchaLa berI ne be bALako che. eka bALakane calAvatAM, ekane teDatAM, sAthenI gharavakharIno bhAraboja vahetAM e paMtha kApI rahyAM che. vatananAM bhUMDa bhUkha jhAMDavAMmAMya mANasanuM mana bharAI rahe, paNa moTA mananA udAnA dilamAM to siMhasarakho jusso jAgyo che. jyAM cAkarI ne bhAkharI maLe tyAM rahI javuM che. Akhare karNAvatI AvI pahoMcyuM. suMdara saritAo, hariyALAM upavano, phaLaphUlathI lacelAM udyAno ne maNimuktAthI zobhatI havelIo! bhavya rAjamahelo ne gaganacuMbI minArAo ! chellA traNa divasathI kaDAkA karato juvAna udo karNAvatIne nihALI khuza khuza thaI gayo. ene lAgyuM ke jo svarga kyAMya hoya to ahIM che ! dharmazALAmAM sAmAna mUkI udayana zaheramAM pharavA nIkaLyo. AvI phakkaDa nagarImAM pharatAM kaDakAbAlUsa udAne zarama AvI rahI che ! e pote jaina dharmano anurAgI hato. suMdara derAsara dekhI darzana karavA gayo. darzana karanArA to aneka hatA, paNa A udayananI laganI ajaba hatI. sthitinuM to duHkha mAthe hatuM ja, sAthe sAthe karmanI vicAraNA karato e stavana gAto hato. eTale e zabdo bhAvathI bharapUra hatA. For Personal & Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmaMtrI udayana *ane* * lAchI nAmanI eka zrAvikA darzana karavA AvI hatI. e vidhavA hatI. ene bALaka nahotuM. eNe A juvAnane joyo, enA bhAvane pichANyo. are, A to mAro samAna dharmI jaina ! duHkhiyAro paradezI lAge che. are, eka paNa sahadharmAnuM duHkha na pheDuM to dharma maLyo toya zuM ne na maLyo toya zuM? lAchI zrAvikAe darzana karIne bahAra oTalA para beThelA udayanane pUchyuM: 'paradezI lAgo cho !' jI hA, mAravADano zrImALa chuM, jaina chuM." udAnI vAtanI chaTA aura hatI. 'tamAruM nAma ?" 'udayana." 'ahIM zA mATe AvyA cho?' bhAgya ajamAvavA ne dhana pedA karavA. 'konA atithi cho?" koI no nahi. ahIMno sAva ajANyo chuM; dharmabaMdhune hisAbe gaNo to Apano atithi chuM" lAchI A javAbathI khuza thaI, ne udayanane potAno mahemAna banAvyo. rahevA mATe potAno meDo kADhI Apyo. vepAra karavA thoDI mUDI paNa ApI. velAne vADa joItI hatI For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S : Al : HIS : , ' S I : siaa IBUTH jaina bAlagraMthAvali zreNI 2-10 - s kijaja I m /lives - - - - - A SI For Personal & Private Use Only uda ane lAchI :: ? ' . ka fl/ | : *l. 'T :://: J " | | kA, ' ' Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmaMtrI udayana - Aje maLI gaI. thoDA samayamAM eNe bhAre nAmanA jamAvI. thoDI mUDIe bahoLo vepAra kheDavA mAMDayo ! vAha re lAchI zrAvikAnA dharmaputra udayana! kAne zelakaDI, hAthe kaDAM ne page toDA. kapALamAM badAma AkAranuM tilaka. mAthe mAravADI pAgha. dukAna dhamadhokAra cAle che. dhULamAMthI paNa dhana pedA karavAnI AvaData che. dhana, dhana ne dhananA DhagalA ! - bhAgyanuM cakra pharI gayuM : jyAM hAtha nAkhe tyAM dhana ja hAtha Ave che. are ! bhoriMganA daramAM hAtha nAkhuM toya dhana maLe che-ema udayana mazkarImAM kahe che. udAne vicAra thAya che, ke pAse be paisA thayA che, to rahevA iMTonuM pAkuM makAna caNAvuM. eNe lAchI zrAvikAne vAta karI. lAchIne to kaMDa sudhI pathAro hato. eNe eka makAna udAne vecANa ApI dIdhuM. udAe to gharanA pAyA khodavA mAMDyA. khodatAM khodatAM pAyAmAMthIya dhana nIkaLyuM. udAzeThe vicAra karyo : "bhale jamIna mArI hoya, paNa dhana mAruM na kahevAya.' eNe lAchI zrAvikAne bolAvI, tenI AgaLa dhana rajU karatAM kahyuM: "mAtA, A dhana tamAruM che. tame laI jAo !" For Personal & Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina bAlagraMthAvali zreNIH 2-10 e 2 - '! XW.S, S ji * :", I '. . kawda AAA ? with 1 . ke ja -: // IYA ITa :: * mA 'Sexy ' : - '. - My : . - - - * * :: ': - siddharAja zikAre For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmaMtrI udayana 11 lAchI zrAvikA kahe: 'jenI jamIna enuM dhana; mAre kAMI levAdevA nahi." khUba rakajhaka cAlI. A vAta karNAvatImAM phelAtI phelAtI rAjadarabAramAM pahoMcI, paNa udayana to eka ja vAtane vaLagyo hato : "e dhana lAchI zrAvikAnuM !' Akhare e dhanathI jinamaMdira bAMdhyuM. loko e maMdirane udayanavihArane nAme oLakhavA lAgyA. prajAne lAgyuM ke udo zeTha prAmANika che. eTale emano dhaMdho khUba vadhI gayo. buddhi amApa hatI, dhana amApa maLI rahyuM. udayananI zaktinA camakArA badhe phelAvA lAgyA. sahune thAya tevI icchA e veLA udayanane thaI. rAjakAjamAM paDuM ne nAma kADhuM ! je dharme potAne tAryo e svadharma kAje kAMI karI chUTuM ! A mATe pATaNa zahera yogya hatuM. gujarAtanI e rAjadhAnI hatI. eNe dhaMdhodhApo sameTI lIdho ne gujarAtanA pATanagara pATaNa bhaNI ravAnA thayo. pATaNa to alabeluM nagara. lAkhopatinA AvAse lAkhanA hisAbe dIvA baLe. koTidhvajonI dhajAo pharake. rANI mInaLadevI bhAre catura, nyAyI ne nararatnanI parIkSA karanArI strI hatI. eNe A navA ratnane pArakhI lIdhuM. udayananI For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena bAlagraMthAvali zreNIH 2-10 . . . .. . rAjakAjamAM salAho levAvA lAgI. lokoe temane maMtrInuM biruda ApyuM. pATaNanA mahAjananA agresaromAM paNa udayana zeTha AgaLa paDatA thayA. evAmAM rAjA karNa acAnaka gujarI gayA. emanA vArasadAra kuMvara jayasiMha bALaka hatA. rAjA bALaka hoya tyAre svAbhAvika rIte rAjakhaTapaTanI bhUtAvaLo jAge. AmAM udayana mahetAe mahArANIne sAtha Apyo. udayananI buddhie ghaNo mArga saraLa karI dIdho. udayana maMtrInAM mAna vadhyAM. pATaNanA rAjAne soraThanA dhaNI rA'kheMgAra sAthe laDAI thaI. laDAI te kevI ! varaso vItI gayAM, paNa gaDhanI kAMkarI na khare ! baLiyA rAjA sadharA jesaMganI to AbarU javA beThI. e veLA mahAmaMtrI udayane bIDuM jhaDapyuM. bhayaMkara laDAI thaI. mahAmaMtrI udayananI bahAdurI ane bAhozIthI soraTha sara thayuM. mahArAja jayasiMhadevanA cAra hAtha emanA upara thayA. khaMbhAta jevA baMdaranI saranazInI emane maLI. khaMbhAta eTale corAzI baMdarano vAvaTo! mahAmaMtrI udayana khaMbhAtanA betAja bAdazAha banyA. e veLA AcArya devacaMdrasUri tyAM vihare. temanI sAthe eka moDha bALaka. bALakane enI mA pAsethI dhaMdhUkAthI mAgI lAvelA. gurudeva kahetA hatA ke A bALaka kSatriya kuLamAM pedA thayo hota to cakravartI thAta; vaNika kuLamAM pedA thayo che, For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmaMtrI udayana . . . . . . eTale saMsAramAM rahe to maMtrI thAya; ne jo koI matano svIkAra kare to yugapradhAna thAya; kaLiyugamAM satyayuga lAve." e bALakanI sAcavaNIno bhAra gurujIe udayana upara nAkhyo. thoDe divase cAMgano pitA dhasamasato AvI pahoMcyo. eNe AcArya pAse potAno putra mAgyo. AcArya zAMtithI kahyuM: 'tamAro bALaka maMtrI rAjanA ghera salAmata che. tamArI ja vATa hatI." cAMgano pitA pArakA chokarAne jati karanAra udayana maMtrI upara krodha varasAvI rahyo. udayana maMtrI cAMganA pitAne ghera laI gayo. ramatA putrane lAvIne pitAnA khoLAmAM besADyo, sAthe paMcAMga puraskAra sAthe traNa kImatI pozAka ane traNa lAkha rUpiyA bheTa karyA ane kahyuM : "mana mAne to putranI dezane khAtara bheTa caDhAvo ! ghera rAkhazo to ghara ajavALaze; bahAra kADhazo to duniyA ajavALaze. mAtra potAno svArtha na jozo.' cAMgano pitA khuza thaI bheTI paDyo. e bolyoH maMtrIrAja, mAro putra tamane arpaNa che. mAro putraprema utkaTa che, paNa ethIya tamAro dharma-prema vadhu utkaTa che. mAre eka koDI paNa na khape!" e veLA udayana maMtrIe kahyuM : "bhAI ! A bALaka mane arpaNa karavAthI to e madArInA mAMkaDAnI jema nabaLAne For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina bAlagraMthAvali zreNIH 2- 10 14 . . .t. .t. nacAvato raheze ne sabaLa pAse nAcato raheze, paraMtu gurudevane arpaNa karavAthI bIjanA caMdranI jema traNa lokane namavA yogya thaze !' e bALaka cAMgo te ja gurudeva hemacaMdra prabhu! dhana ne sattA pAmIne kone mada nathI thayo? chatAMya udayane deva, guru, dharma ne svAmInI bhaktimAM leza paNa kacAza rAkhI nahi. mahArAja jayasiMhadevano krodha kumArapALa para Utaryo. kumArapALane upara Abha ne nIce dharatI rahyAM. e veLA kumArapALano mitra maMtrIrAja pAse madada mAgavA gayo. maMtrIrAja udayane cokhkhuM kahyuM: mane lUNaharAma na banAvA. koI rAjasevaka na jue te pahelAM ahIMthI cAlyA jAo !" ane e ja kumArapALa mATe jyAre gurudeva hemacaMdrAcArye kahyuM: 'kumArapALane Azraya ApavAmAM svAmIdroha nathI, paNa rASTrasevA che. mAruM jJAna bhAkhe che, ke kumArapALa gujarAtano cakravartI rAjA thaze.' tyAre pote ene Azraya Apyo. paNa vAha re kudarata ! jene eka vAra pote haDadhUta karyA hatA, e ja kumArapALa rAjagAdI para AvyA, paNa Azcarya e thayuM ke khuda rAjA kumArapALe ja temane maMtrI thavA mATe kaheNa mokalyuM. sAthe kahevarAvyuM, "maMtrIrAja, tame rAjanA zatrunA For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmaMtrI udayana 15 * lnlynnnnnnnnnnnnyllyd : : : : ::::: chac 0 .y) Mi H w i cha RKS * S ((NG 'kathaka ( For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina bAlagraMthAvali zreNI : 2 - 10 zatru cho, paNa rAjanA hitasvInA to parama mitra cho. meM tamane pArakhI lIdhA che. huM rAjano mitra chuM, mArA tame mitra bano !' 16 mahArAja kumArapALane jeTalA vALa teTalA duzmana hatA. maMtrIrAja sAthe rahyA, sAthe jhUjhyA, ne temanI sattA sthApI. gujarAtanI nava khaMDamAM nAmanA karI. * sittera varSanI avasthA thaI che. udayana maMtrI nivRtta thayA che. patnI gujarI gaI che. dIkarA ne vahu, dIkarAne ghera dIkarA, ema lIlI kuTuMbavADI jAmI che. have pote kAmakAjano saMje2o karyo. pravRttinuM dhAma pATaNa ane khaMbhAta choDI karNAvatImAM AvI vasyA, paNa nirAMta to nasIbamAM hoya to levAya ne ! soraThamAM baMDakhorono julama khUba vadhI gayelo. keme karyA e kabaje thAya ja nahi. e veLA sahune udayana maMtrI yAda Avyo. eMzIthI u52nI uMmaranA maMtrIrAja udayane bIDuM jhaDapyuM; juvAnIne zaramAve evI chaTAthI lazkara doryuM; raNakuzaLa senApatinI jema vyUha racyA. potAnA niyama mujaba laDAI pahelAM maMtrIzvara zatruMjayanI yAtrA karavA gayA. yAtrA karIne kAle ja pAchA pharyA che, ne Aje to emaNe taravAra pakaDI raNamedAnamAM jhukAvI dIdhuM che. For Personal & Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmaMtrI udayana If yrT/ ' Tue S :: Hy S SS --- For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina bAlagraMthAvali zreNI 2- 10 melagapuranA medAnamAM sAMgaNaDoDIAnuM e yuddha bhayaMkara hatuM. dhAryA karatAM duzmano vadhu nIkaLyA. e baLa karatAMya kaLa vadhu vAparatA. pITha pAchaLa ghA karavAmAM kuzaLa hatA. gujarAtanAM lazkaro pIchehaTha karavA mAMDayAM. tarata ja maMtrIrAja udayane raNamedAnamAM potAnA ghoDAne mokhare doryo. raNano raMga barAbara jAmyo. dhIre dhIre senA ochI thatI gaI. zatruoe ekasAmaTo maMtrIrAja para dhasAro bolI dIdho, paNa pAchA haThe e bIjA. maMtrIrAje eMsI varSanI vaye navajuvAna joddhAne paNa zaramAve tevA raNaraMga dAkhavavA mAMDyA. maMtrIrAjanuM AkhuM aMga vetarAI gayuM, mastaka DolavA lAgyuM, chatAMya emanA hAthamAM samazera camakI rahI che. mAgIne khAto, jayaNA pALato jIvanane dharmathI jIvato. loko hasI paDatA ne kahetA : "alyA, rAInA bhAva rAte gayA, have to veza utAra !" pelo vezadhArI gaMbhIra thaIne kaheto : 'have e nahi Utare; loDhAne pArasamaNino sparza thayo; je vezane lIdhe maMtrIzvara jevAe mane vaMdana karyuM, mAruM ATaluM mAna karyuM, e vezane huM kema choDuM? bhalA, evo te koNa mUrkha hoya ke hAtha Avelo ciMtAmaNi pheMkI da!" loko kahetAM : "pAko vezadhArI !" lokonI A TIkA tarapha e vezadhArI munie roSa na For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmaMtrI udayana karyo. samatAthI eNe e TIkA sahI lIdhI, manamAM jarA paNa dveSa na Apyo. lokoe ene mAnyo na mAnyo, paNa e vezadhArI potAno beDo pAra karI gayo. 19 maMtrIrAjanuM mRtyu Ama maMgalarUpa banyuM. lokoe kahyuM: hAthI jIvato lAkhano, marye savA lAkhano te AnuM nAma !' For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya ahiMsA e ja nadIno dharo, e ja jALa ne haribaLa mAchI. ziyALAnI sakhata ThaMDImAM juo, unALAnA aMgArA jevA tApamAM juo ke comAsAnI varasAdanI jhaDImAM juo, paNa evuM koI vakhata na bane ke haribaLa potAnI jALa laI nadInA kinAre Avyo na hoya. gharanI taddana garIba hAlata ane kuLaparaMparAno e ja dhaMdho. eTale ene e sivAya bIjuM kaMI sUjhatuM nahi-gamatuM nahi. e uparAMta A sthaLa pasaMda paDavAnuM eka bIjuM paNa kAraNa hatuM. mANasa jyAre gharathI kaMTALe tyAre jyAM visAmo maLe tyAM jaIne bese. haribaLane strI taraphanuM sukha nahotuM. gharamAM niraMtara strI kaleza macAvatI eTale paNa haribaLa ghera bahu nahIM besatAM ahIM AvIne besato. eka vakhata nadInA e ja dharA pAsethI eka munirAja nIkaLyA. temaNe haribaLane jALa laIne Ubhelo joyo. eTale kahyuM: 'bhAI ! tuM kaMI dharma jANe che?' For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya ahiMsA haribaLa kahe, huM to kuLAcA2 e dharma jANuM chuM. mArA bApa mAchalAM mAratA ne gujarAna calAvatA. huM paNa mAchalAM mArIne gujarAna calAvuM chu. 21 munirAja kahe, evo kuLadharma zA kAmano ? zuM pitA durAcAra karato hoya, kharAba hoya, to putre paNa evuM ja karavuM joIe? dharma to te ja kahevAya ke jemAM jIvadayA hoya. badhAM prANIne sarakhAM gaNavAM, koIne mAravuM nahi, tenuM nAma jIvadayA. dharmanuM mULa ja dayA che. jIvadayA pALanArane ghaNuM sukha maLe che. mATe bhAI ! tuM kaMIka jIvadayA pALa. haribaLane vAta sAcI lAgI, paNa mAchalAM na mAruM to zuM karuM e sUjhyuM nahi. teNe kahyuM: "munirAja ! mArAthI zI rIte jIvadayA paLAya ? huM jo A kAma na karuM to mArAM bAyaDIchokarAM bhUkhe mare.' muni kahe, A dhaMdho taddana choDI na zake to paNa thoDA niyama to le. ema kara ke jALamAM paheluM mAchaluM Ave tene choDI devuM. ATalo paNa niyama pALIza to bhaviSyamAM ghaNo lAbha thaze. haribaLe e niyama AnaMdathI grahaNa karyo. niyama to nAno hato, paNa pahelA ja sapATe eka moTuM mAchaluM pakaDAyuM. haribaLe potAnA niyama pramANe tene jIvatadAna ApIne pANImAM mUkI dIdhuM. pharIthI jALa nAkhIne bahAra kADhI to enuM e ja mAchaluM pakaDAyuM. teNe vicAra karyoH A For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina bAlagraMthAvali zreNI : 2 - 10 to te ja mAchaluM che, jene meM jIvatadAna dIdhuM che to ene kema marAya? pachI ene oLakhavA mATe gaLe koDI bAMdhIne pANImAM mUkI dIdhuM ane tyAMthI dUra jaI jALa nAkhI, paNa banyuM evuM ke tenuM te ja mAchaluM pakaDAyuM eTale haribaLa ethI paNa dUra gayo. ema ThekANAM badalatAM badalatAM sAMja paDI. 'hajI sudhI kaMI maLyuM nahi. Aje strI nakkI bUrI vale ka2ze, mATe kAle kaMIka laIne ja ghera jaIza.' ema vicArI ghera javAnuM mAMDI vALyuM. ane gAmathI thoDe dUra jaMgalamAM eka maMdira hatuM tenI aMdara jaIne sUto. 22 * duniyAmAM keTalAka akasmAta evA bane che ke sAdI buddhithI eno ukela na sUjhe. vasaMtazrI nAme eka rAjakuMvarI eka zrImaMta putra para mohita thayelI. enuM nAma paNa zeTha haribaLa. baMne jaNAMe eka rAte nAsI chUTavAno saMketa goThavyo. jajhaverAta ane potAnA mATe tathA potAnA premI mATe be sArA ghoDA lIdhA. TharAvela samaye e bahAra paDI. haribaLa mAchI je maMdiramAM sUto hato, te ja emanuM saMketa-sthaLa hatuM, paNa pelo vANiyo haribaLa gaNatarIbAja nIkaLyo. eNe vicAryuM ke rAjakuMvarIne laIne nAsI javAmAM bhAre jokhama cheH vaLI pachI bApa paNa kyAMthI saMghare. e gharamAM ja besI rahyo. For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya ahiMsA rAjakuMvarI maMdire pahoMcI. coradIvAnA jhAMkhA aMdhArAmAM aMdara koIne sUtelo joyo. e ja vANiyo haribaLa haze, ema dhArI kuMvarIe bUma mArI. haribaLa mAchI to enI kabhArajA strInI bIkamAM hato. tyAM eNe A devakanyA jevI strIne joI. paLa vAra e cUpa rahyo. kuMvarIe bIjI vAra bUma mArI toya haribaLa cUpa rahyo. trIjI vAra kuMvarIe bUma mArI. haribaLe vicAryuM, koI DeNa DAkaNa haze, toya zuM karaze? eka vAra to maravuM che ja. re jIvaDA, cAla ! jIvyA karatAM joyuM bhaluM ! haribaLa to kUdIne ghoDA upara savAra thaI gayo. thoDI vAramAM baMne kyAMyanAM kyAMya nIkaLI gayAM. savAre sUraja Ugyo, ne kuMvarIne lAgyuM ke bhayaMkara bhUla thaI gaI. have zuM thAya ? vAta karatAM haribaLa saMskArI mANasa lAgyo. baMne jaNAM vizALApuramAM sAthe rahyAM. are, ApaNe jo anya jIvo upara dayA rAkhIe, to kudarata ApaNA upara dayA rAkhe ! kyAM kAlano mAchI huM ? eka ja divasamAM munino meLApa, vratanuM levuM ne rAjakanyA sAthe lagnathI joDAvuM. eNe haribaLanA chupAI rahelA saMskArone jAgrata karyA. teNe vicAra karyo ke nAnA sarakhA niyamanA For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina bAlagraMthAvali zreNI : 2 - 10 pAlanathI mane A sarva kaMI maLyuM che. mATe A lakSmIno ane A takano barAbara lAbha levo. teNe udAra thaI garIbagarabAM tathA dInaduHkhIne dAna devA mAMDyuM. thoDA vakhatamAM to nagara AkhAmAM vAta phelAI ke, 'koI dhanavAna rAjaputra Avyo che. te ghaNuM dAna Ape che. te mahAguNavaMta ne dayALu che.' nagaranA rAjAe A vAta sAMbhaLI. tene bahu mAnapUvarka teDAvyo ne sabhAmAM besADyo. have to haribaLa vasaMtazrInA samAgamathI badho viveka ne ziSTAcAra zIkhyo hato. rAjAe tenI sAthe aneka prakAranI vAto karI ane kahyuM ke Apa A ke nagaramAM ja raho ne mArI sabhAne zobhAvo. 24 haribaLa ane rAjA vacce prIta baMdhAI. moTAnI mitratAthI zo lAbha na thAya ? haribaLane badhI rIte lAbha thavA mAMDyo. eka vakhata haribaLe vicAra karyo ke rAjA sAthe ATaATalo sneha baMdhAyo che to tene eka vakhata mAre ghera jamADavo joIe. tethI teNe rAjAne notaruM ApyuM. tene prasanna karavA bhAtabhAtanAM miSTAnna taiyAra karAvyAM. vakhata thayo ne rAjA jamavA padhAryA. vasaMtazrI soLe zaNagAra sajI rUmajhUma karatI vAnIo pIrasavA lAgI. rAjAne lAgyuM ke vIjaLI jhabUke che ke zuM? enA mukha upara jovAya nahi eTaluM teja hatuM. rasoI rasoInA ThekANe rahI. rAjA bhAna bhUlI gayo. jamatAM jamatAM vasaMtazrInA ja vicA2o ka2vA For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya ahiMsA lAgyo. koI paNa upAye jo A haribaLane mArI nAkhuM to A strI mArA hAthamAM Ave. rAjA kAmAtura thaI pAcho pharyo. pradhAne vAta jANI. sArI zikhAmaNa devAne badale te duSTa UlaTo rAjAne caDAvyo ke jarUra koI paNa rIte vasaMtazrIne meLavIzuM. eNe eka yukti zodhI kADhIne rAjAne kahI. rAjadarabAra bharAyo che. badhA sAmaMta ne zeThazAhukAra AvyA che. temAM rAjaputra gaNAto haribaLa paNa Avyo che. te vakhate rAjAe vAta upADI. mAre moTo vivAha-utsava karavo che, paNa emAM laMkAnA rAjA vibhISaNa ThATha sahita padhAre to ja utsava zobhe. mATe mArI sabhAmAM evo koI puruSa che ke je ene teDI lAve ? sabhA to A sAMbhaLI sUnakAra thaI gaI. kevuM ajaba kAma ! koI na bole ke na cAle. sahu nIcAM moM rAkhIne vicAramAM paDyA. kyAM laMkAnA rAjA vibhISaNa ane kyAM ApaNA rAjA madanabega ! TheTha laMkAthI ene parivAra sAthe teDI AvavAnI azakya vAta rAjA kema karatA haze? jyAre koI bolyuM nahi, tyAre pradhAna bolyoH mahArAja ! ahIM bIjA to koI bahAdura dekhAtA nathI. eka rAjakumAra haribaLa che te parAkramI che. te tamAruM kAma jaladI karaze. For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina bAlagraMthAvali zreNIH 2- 10 rAjAe haribaLa sAme joyuM. eTale haribaLe zaramanA mAryA hA pADI. haribaLa ghera Avyo. vasaMtazrIne vAta karI. vasaMtazrI to vAtano bheda pArakhI gaI. nakkI rAjAnI buddhi bagaDI che. rAjAne ghera jamavA notaryA tenuM A phaLa ! svAmInAtha ! rAjA to mahAkapaTI che; tame paNa bhoLAbhAve rAjAne ekadama kema hA pADI dIdhI? haribaLa kahe je banavAnuM hatuM te banI gayuM, paNa have ApeluM vacana pALavuM joIe. je vacana ApIne pALe nahi te mANasa nahi. huM game tevI muzkelIothI Darato nathI, paNa eka tArI ciMtA thAya che, ke rAjA zuM karaze ? vasaMtazrI kahe, "nAtha ! huM kSatriyANInuM dUdha dhAvI chuM. jAna jaze, paNa ziyaLa sAcavIza, mATe mArI ciMtA karazo nahi. tamane to huM zuM kahuM? paNa avicArI kAma karI ekadama pataMgiyAnI peThe AgamAM kUdI paDazo nahIM. haribaLa ne vasaMtazrI dardabharyA dile judAM paDyAM. haribaLa aneka ajANyA pradezone kheDato dariyAkinAre pahoMcyo. laMkA ahIMthI thoDe dUra hatI, paNa jevuM kevI rIte ? teNe vahANanI khUba rAha joI, tapAsa karI, paNa vahANa dekhAyuM nahi. thoDA vakhatamAM to kAma patAvIne pAchuM vaLavuM che, eTale te mUMjhAvA lAgyo. te vakhate eka mahAna matsya tenI najare For Personal & Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya ahiMsA paDyo. sAhasika haribaLe iSTadevanuM nAma laI enI pITha 52 jhukAvyuM. matsya ekadama cAlavA lAgyo ne laMkAnA kinAre nIkaLyo. haribaLa kAMTho AvatAM kUdI paDyo ne laMkAnA beTamAM dAkhala thayo. laMkAno gaDha to sone maDhyo che. eTale te sonAnI laMkA kahevAya che. haribaLa A badhuM joto naga2mAM dAkhala thayo. tyAMnI ronakadAra bajArone joto ane zerIo pasAra karato eka zerImAM Avyo. tyAM eka bhavya makAna tenI najare paDyuM. te aMdara gayo to koI mahAna dhanADhyanuM ghara lAgyuM, paNa mANasa koI maLe nahi ! AthI tene vadhAre kutUhala lAgyuM. te bIje mALe gayo. pachI trIje mALe gayo. tyAM maravAnI taiyArI karatI eka yuvAna bALA dIThI. haribaLe hAM hAM kahI teno hAtha pakaDyo ne bolyoH juvAnInI A avasthAmAM tane evaDuM zuM duHkha che ke tuM Ama ApaghAta karavA taiyAra thaI che?" 27 haribaLano A premabharyo prazna sAMbhaLI bALA bolIH 'mArAM du:khano pAra nathI. mAro pitA ja mArI sAthe lagna karavA cAhe che. hamaNAM te ghara-bahAra gayo che. enA julamomAMthI chUTavA huM ApaghAta karuM chuM, paNa Apa kyAMthI AvyA ?' haribaLe kahyuM : 'jIvadayA e mAro dharma che. tuM naciMta rahe. koIne bacAvavA mAro prANa ApavA taiyAra chuM. For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena bAlagraMthAvali zreNI 2-10 . . . . . . vizALApura nagarathI huM rAjAnA kAma prasaMge Avyo chuM, paNa have A gaLethI phAMso choDI nAkha pelI yuvAna bALAe kahyuM: 'jo mArA dehanuM dAna Apa svIkArI zakatA ho to ja huM A vicAra mAMDI vALuM." haribaLe jIva bacAvavAnA hetuthI te svIkAryuM. bane tarata gAMdharva vivAhathI joDAyAM. pelI bALA kahe, have ghaDI paNa A gharamAM rahevuM yogya nathI. mAro pitA Avaze to koNa jANe zuM karaze? eTale bane tyAMthI nIkaLI gayAM. A bALAnuM nAma kusumazrI. kusumazrIe vibhISaNane bolAvI javAnI vAta jANI eTale kahyuM ke vibhISaNa koI divasa potAnuM sthAna choDIne jatA ja nathI. mATe svAmInAtha ! have vakhata gumAvazo nahi. temanI eka talavAra mArI pAse AvelI che tene ja nizAnI tarIke laI lyo. haribaLe kabUla karyuM ne koI machavA dvArA laMkAno beTa choDI hiMdustAnamAM dAkhala thaI gayAM. pachI mArate ghoDe vizALApura tarapha AvavA lAgyAM. haribaLanI gerahAjarI daramyAna vasaMtazrI khUba sAvacetIthI rahe che. rAjAe bIje divasathI tene ghera bheTo mokalavA mAMDI che. ahIM vasaMtazrI badhuM samaje che ne teno mUMgA moDhe svIkAra kare che. chatAM teNe eka vakhata dAsIne pUchyuM ke "rAjAjI mAre tyAM A badhI vastuo kema mokale che?" For Personal & Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya ahiMsA dAsI kahe, 'haribaLa rAjAnA mitra rahyA. temanI gerahAjarImAM khAsa gharanI saMbhALa rAjA na rAkhe to koNa rAkhe?" "haM' kahI vasaMtazrIe te sAMbhaLI lIdhuM. thoDA divasa pachI rAjAe eka dAsI sAthe saMdezo kahevarAvyo ke tAro svAmI laMkAe gayo che te pAcho AvanAra nathI, mATe mArI sAthe prema bAMdha. vasaMtazrI rAjAnAM AvAM vacano sAMbhaLI mUMgI rahI. eka rAtrie rAjA haribaLanA makAna para Avyo. vasaMtazrIe tene jaNAvyuM. eka mAsanA vAyade mArA svAmI gayA che te mahino pUro thavA do. pachI huM tamArI ja chuM. rAjAe jANyuM ke mahino pUro thaye e kyAMthI AvavAno che? eTale te vAta svIkArI. Aje svAmInAthane gaye mahino barAbara pUro thayo. te nahi Ave to zuM karIza? duSTa rAjA nakkI mAruM ziyaLa lUMTavA prayatna karaze. sakhIne eno upAya pUchatI vasaMtazrI bolI. sakhI kaheH "jIvadayAno dharma pALo. koI sAcA saMtanA AzIrvAdathI tamAruM darda TaLaze. bAIe to bhAre dayA karavA mAMDI che. te ja kSaNe koI puruSa tyAM dAkhala thayo. e ja vasaMtazrIno priyatama haribaLa hato. vasaMtazrI ene jotAM ja ghelI thaI gaI. haribaLa paNa khUba AnaMda pAmyo ne banelI badhI vAta kahI. For Personal & Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina bAlagraMthAvali zreNIH 2- 10 'tyAre kusumazrI che kyAM?' vasaMtazrIe adhIrAIthI pUchayuM. haribaLa kaheH "nagara bahAranA udyAnamAM." bicArI ajANIne tyAM ekalI mUkIne kema AvyA?" vasaMtazrIe prazna karyo. haribaLe jarA vinodathI javAba Apyo: gRhadevInI rajA sivAya gRhamAM kaMI koI navInane dAkhala karAya ! vasaMtazrI kahe, 'jhaTa tene laI Avo." ema kahI bane jaNa kusumazrI hatI tyAM AvyAM. pachI haribaLe rAjAne AvI pahoMcyAnA samAcAra kahevaDAvyA. rAjA e sAMbhaLI kheda pAmyo, chatAM bahArathI DoLa karI tenuM sAmaiyuM karyuM ne badhI vAta pUchI. haribaLe paNa cAlAkIthI badhI vAta goThavIne kahI ke rAjA vibhISaNe mArA sAhasathI rAjI thaI A potAnI putrI paraNAvI che. ane pote kahevarAvyuM che ke lagnano divasa haze te ja vakhate huM AvIza.' tamAro saMdezo maLyo che enI nizAnImAM A talavAra mokalI che. rAjAe talavAra joI e vAta sAcI mAnI ne tene keTalIka bheTo ApI. hajI rAjAnuM mana vasaMtazrI para evuM ne evuM lAgyuM che eTale haribaLane yamadhAmamAM pahoMcADavAnA vicArathI kaMIka kAme bahAra mokalyo ne rAtre tenA ghera gayo. vasaMtazrIe tene khUba khUba samajAvyo chatAM te julama karavA taiyAra thayo tyAre vasaMtazrIe laTTu banelA rAjAnA moM para jorathI eka mukkI For Personal & Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya ahiMsA ............ mArI dAMtanI batrIsI pADI dIdhI ne tenI sAna ThekANe ANI. rAjAne e pachI potAnA kAmano pastAvo thayo ne pradhAnane sAco rasto nahi batAvavA mATe sakhata zikSA karI. tenuM mana vilAsamAMthI ekadama pAchuM paDyuM. - haribaLa jevA mitrane ApelA kaSTano vicAra karatAM tene kamakamATI AvI ne teno badalo vALavA putrI, ratna tathA rAjya tenAM caraNe dharyA. pote nivRttino rasto laI AtmakalyANa karyuM. vasaMtazrInA nAsI javAthI tenAM mAtapitAne khUba kheda thayo hato. te dezaparadeza potAnI putrInI tapAsa karAvatAM hatAM. keTalAka vakhate temaNe vasaMtazrI tathA haribaLanI vAta sAMbhaLI. temaNe bahu mAnapUrvaka haribaLane teDAvyo. haribaLanuM parAkrama, sAhasa ne bIjA guNo joI potAnA putrasama gaNyo ne chevaTe rAja ApyuM. ahIM haribaLe potAnI kabhArajA strIne saMbhArIne khUba zikhAmaNa ApI tathA sArI rIte rahetAM zIkhavyuM. haribaLa potAnA jIvananI badhI caDatInuM mULa eka nAnuM sarakhuM vrata che e kadI bhUlyo na hato. te haMmezAM manamAM bolato dhanya ahiMsA ! tArA saheja pAlanathI mane ATaATaluM maLyuM to je mahAtmAo pUreparI ahiMsA pALe For Personal & Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ura jaina bAlagraMthAvali zreNIH 2- 10 . . t . n . che temane keTalo lAbha thato haze. ahIM tene saMta-samAgama paNa vadhato gayo. dhIme dhIme te dharmanuM svarUpa pUrepUruM pAlana karavA icchato hato te kSaNo AvI pahoMcI. te vakhate potAnA vaDIla putrane rAjya ApI traNe rANIo sAthe pAMca mahAvrata aMgIkAra karyA. pachI tapa ne saMyamanuM ArAdhana karatAM te nirvANa pAmyo. Aje paNa e haribaLa mAchInuM nAma jaina zAstromAM ahiMsAnA pAlana mATe gavAI rahyuM che. ahiMsAno jaya ho, ahiMsakano jaya ho. For Personal & Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina bAlagraMthAvali zreNI: 2 kula pustaka 10] 1. tIrthakara zrI zAMtinAtha, tIrthakara zrI mallinAtha 2. zrI bhadrabAhusvAmI, zrI siddhasena divAkara 3. rAjarSi prasannacaMdra, mahAmaMtrI abhayakumAra 4. mahAsatI sItA, satI mRgAvatI 5. zreNika biMbisAra, jJAnapaMcamI 6. khemo dedarANI, vIra bhAmAzA 7. zrI naMdiSeNa, jaina sAhityanI DAyarI 8, mayaNarekhA, IlAcIkumAra, dhanya ahiMsA 9. cakravartI sanatakumAra, vIra dhano 10. maMtrI vimaLazAha, mahAmaMtrI udayana For Personal & Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAmo siddha CNI, NamozAyariyA //WWU Namo uvaja satya, ahiMsA, vIratA ane mUlyaniSThA jevA guNone khIlavatI jaina bAlagraMthAvali e UgatI peDhImAM caritro dvArA saMskAranuM saMvardhana karanArI che. tIrthakaronAM caritro, mahAna sAdhu-mahAtmAonI kathAo, dRSTAMtarUpa jIvana gALanAra satIonI dharmaparAyaNatA darzAvatAM A caritro bALakonA saMskAraghaDataramAM atyaMta upayogI bane tevAM che. emAMthI maLato nIti, sadAcAra : - bALakonA jIvanama |IIIIIIIIIIIIII Serving Jin Shasan For Personal Private Use Only www.ainelibrary org