Book Title: Jain Tirthono Itihas
Author(s): Mahabodhivijay
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005337/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munizrI jJAnavijayajI Alekhita ~l tArthono ItihAsa saMpAharU: munizrI mahAbodhivibhyaza Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ORRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRIES munizrI jJAnavijayajI Alekhita ( jaina tIrthono itihAsa saMpAdaka muni mahAbodhi vijaya -: prakAzaka :- zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa 82, badrikezvara hAusIMga sosAyaTI zopa naM 5-6-7, marInaDrAIva I roDa, marIna DrAiva, muMbaI - 2. nnaannaannaannaannaannaannaannaanni Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRIS pustaka jaina tIrthono itihAsa lekhaka paricaya: munizrI cAritravijayajI ziSya munizrI jJAnavijayajI [tripuTI mahArAja saMpAdakaparicayaH pU. AcAryadevazrI vijaya hemacandrasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya che pU. munirAjazrI akSayabodhi vijayajI mahArAjanA ziSya pU. munirAjazrI mahAbodhi vijayajI mahArAja nakala: * 1000 ERRARULUIRRERIRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR prakAzana saMvatH 2050 kiMmataH rUA.30/= prAptisthAna: 1 - prakAzaka 2 - zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa mAraphatIyA mahetAno pADo, goLazerI, pATaNa. mudrakaH rAjula ArTasa ghATakopara, muMbaI - 400 077. phona : 511 01pa7 OMMMMMMMMMMMMMMMMMMMIT Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Z N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N NY rrrrrrrrrrrrrrrrrrr sAtamI gujarAtI sAhitya pariSade "jaina vibhAgamAM'' jainone notaryA tyAre vartamAna yuganA nUtana lekhakomAM navina lohI uchaLI AvyuM, eTale jene jene potAnA aMtarAtmAno avAja lAgyo tene teoe pariSadamAM raju karyo. -: Amukha : amArA nAnakaDA munimaMDaLe eka avAje cha-sAta nibandho taiyAra karI gujarAtI sAhitya pariSadanI ophIsa para ravAnA karI dIdhA, paNa te nibandho vAMcI sAMbhaLe evI pariSadane kayAM navarAza hatI ? amoe je nibandho mokalyA temAMthI mAtra jaina tIrthono itihAsa'' ane 'jainAcAryo" e nibandho pariSadanA riporTamAM vadhAre pAnA roke tema hovAthI amAre te banne nibandhone chapAvavAnI AvazyakatA jaNAI. sAtamI gujarAtI pariSadamAM mokalAvela cha nibandho paikInA eka nibandhu Avazyaka sudhArA vadhArA sAthe prastuta aitihAsika pustakanuM sthAna lIdhuM che. A nibandha mATe kuMvarajIbhAi AdinI evI preraNA thai ke, eka svataMtra daLadAra graMtharUpe kema na chapAvavo ? AthI amone paNa lAgyuM ke tema chapAvavAthI jaina tIrthonI prAcIna gaveSaNA thaze, ane gurjara sAhityamAM aitihAsika graMthanI vRddhi thaze. hiteSI varge paNa A vicArane puSTi ApI, jethI cAritra smAraka sirijhanA navamA pustaka tarIke "jaina tIrthono itihAsa" nAmanA graMthane amoe samAja samakSa raju karela che. A graMthamAM sAlavArI sAthe paramapUnita cAlIza prAcIna tIrthono itihAsa Apela che. jema krizciyanonuM tIrthasthAna jerUsalAma, pArasIonuM tIrthasthAna udavADA, hinduonA tIrtho kAzI, rUdramAla, badrInArAyaNa, prayAga, jagannAtha, mathurA, somanAtha, pATaNa, prAcI, guptaprayAga ane dvArakA; musalamAnonAM tIrthasthAna makkA madInA, svAmInArAyaNanuM tIrthadhAma gaDhaDA ane vaDatAla, Adi tIrthasthAno pavitra manAya che; tema A graMthamAM dazAvela tIrtho pUnitamAM pUnita jaina tIrtha bhUmi tarIke jagamazahura che. vallabhI kamala - cAritra saMvat 7 jyeSTha zukala pratipadA Jain Educationa International TAG: lekhaka For Personal and Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SENTERESIRASINA -: prakAzakIya :munizrI jJAnavijaya ma. Alekhita zrI "jaina tIrthono itihAsa" nAmanA A gujarAtI pustakane ame saharSa prakAzita karIe chIe. AmAM lagabhaga 38 tIrthono saMkSipta itihAsa che. AvA itihAsanI jANa thatA tIrthayAtrAmAM ullAsa ane AnaMda vadhu Ave che. jaina zAsanamAM tIrtha yAtrAne ghaNuM mahatva ApavAmAM Avela che. jenAthI saMsAra samudra tarAya te tIrtha kahevAya che. tIrthanA be prakAra che. jaMgama tIrtha ane sthAvara tIrtha. caturvidha saMgha e jaMgama tIrtha che. jayAre paramAtmAnI kalyANaka bhUmio athavA viziSTa dina pratimAo vagere je sthaLe che te sthAvara tIrtha che. A tIrthonI yAtrAthI tathA temAM rahela jinapratimAonA darzana-pUjana-vaMdanathI viziSTa bhAva utpanna thAya che jenA dvArA mithyAtva mohanIya karmano kSayapakSama thatA sakhyAdi guNonI prApti thAya che. vikrama saMvata 1981nA varSamAM A pustaka "e. ema. enDa kAM. pAlItANA" dvArA prakAzita thayela. lagabhaga 69 varSa pUrve prakAzita A pustaka 8i jIrNa tathA alabhya thavAthI sakala saMghane lAbha maLe te mATe ame Ane punaH prakAzita karIe chIe. A pustakane pharIthI navesarathI ja kaMpojha vagere karIne pU. munirAja zrI mahAbodhivijayajIe saMpAdana karI Apela che. A prasaMge A pustakanA lekhaka pU. jJAnavijayajI ma. tathA punaH saMpAdaka pU. mahAbodhivijayajI che ma. tathA pUrva prakAzaka vagere sarvane ame aMtaHkaraNapUrvaka upakAra mAnIe chIe. prastuta prakAzanano sakala saMghamAM sucAru pracAra thAya ane enA dvArA haii sau koi tIrthonI mAhitI meLavI, tIrtho tathA tIrthapati para atyaMta bahumAnavALA thaI jIvanane saphaLa kare eja aMtarecchA. zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa che 1. caMdrakumAra bAbubhAI jarIvAlA 2. lalitakumAra ratanacaMda koThArI 3. navinacaMdra bhagavAnadAsa zAha 4. puMDarIkabhAI aMbAlAla zAha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ J N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N NNR PRIPIE tAre te tIratha - muni mahAbodhi vijaya zAstramAM tIrtha zabdanI vyAkhyA karI che... je tAre te tIrtha. bIjI eka evI paNa che jenA vaDe saMsAra samudra tarI javAya tenuM nAma tIrtha. kavio paNa tIrthonI yAtrA karatA Atama pAvana thAya' ema kahI tIrthonI tArakatAnuM ja varNana kare che. vyAkhyA gujarAtI Aje tIrtho ghaNA vadhyA che, ane tIrthayAtrArthe cha'rI pAlakasaMgho temaja yAtrApravAso paNa ghaNA nIkaLe che; paNa aphasosa e vAtano che... ATalA badhA tIrtho ane tIrthayAtrAo vadhavA chatAM tAraka tIrtho ane tIrthaMkara devAdhideva pratyenA bhaktibhAvamAM joie tevo vadhAro thayo nathI. hA, tIrthayAtrAmAM jhaDapa jarUrathI vadhI che. ekaja divasamAM AjanA yAtriko daza-daza tIrthonI yAtrA kare che. savArathI sAMja sudhImAM daza tIrthonI yAtrA karIne ghare AvelAne pUchIe ke tame kayA tIrthonA darzana karyA ane te tamAma tIrthomAM mULanAyaka bhagavAna kA bIrAjamAna hatA ? tyAre mAthuM khaMjavALIne kaheze ke sAlu ito bahu khabara nathI.' kadAca bolaze to eka tIrthamAM bIjA tIrthanA mULanAyakanuM nAma kahI goTALA karaze. IN N N N N N N N N N N JJJJJJJJJJJJ Jain Educationa International For Personal and Private Use Only L Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ JN N N N N N yayayayaya Ama thavAnuM kAraNa zuM haze ? AvA nayanaramya tIrtho ane temAM bIrAjamAna ramaNIya jinapratimAjIonA darzana karyA pachI AtmAne e tIrtho ane tIrthaMkarabhagavaMto pratye prema kema jAgato nahi hoya ? A aneka kAraNo AmAM hoi zake. emAMthI mane eka kAraNa A paNa lAge che joie teTalI te tIrthonA itihAsanI jANakArIno abhAva. te te tIrthono paricaya jANavA maLe to te tIrtho ane tAraka devAdhideva pratye prema jAgyA vinA na rahe. eka niyama che - paricaya vinA prema kadI jAmato nathI.' paricaya vinAno prema kAMto upalakIyo hoya, kAMto adhakacaro hoya. ubharAnI jema tene ubharatAya vAra nahi ane zamI jatAya vAra nahi. - tIrthayAtrA karavA jatA AjanA yAtrikone bAvana pattAnI keTa, keseTa thI mAMDIne dADhI karavAnA sAmAna sudhInI jhINAmAM jhINI vastuo levAnuM yAda Ave che, paNa tAraka tIrthono paricaya darzAvatI nAnI bukaleTa bhegI rAkhavAnuM ene sUjhatuMya nathI. padharAvavAmAM pratyeka tIrthonI sthApanA pAchaLa teno Agavo itihAsa hoya che. sadbhAgye Aje ghaNAkharA tIrthono ocho-vadhato itihAsa prApta thAya che. tIrthanI sthApanA koNe karI ? kayA kAraNe karI ? kai sAlamAM karI ? kayA gurUbhagavaMtanI nizrA ane preraNAthI karI ? keTaluM dravya kharcANuM ? keTalI pratimAo AvI? mogalayugamAM tIrthono dhvaMsa jainAcAryo ane jaina saMghoe bhegA maLI rIte aTakAvyo ? vagere vagere aneka mAhitIo itihAsa dvArA prApta thAya Ama tIrthono itihAsa jANyA pachI te tIrthonA darzana karatI vakhate dIlamAM te tIrtho pratye ahobhAva jAgyA vinA na rahe. kevI che. jJAnavijayajIe AjathI lagabhaga 70 varSa pUrve itihAsavid mUnizrI parizrama uThAvI prastuta 'jaina tIrthono itihAsa' pustakanuM Alekhana karyuM che. jemAM te samayanA prasidhdha ane keTalAka aprasiddha ema 37 tIrthono prApta itihAsa samAvavAmAM Avyo che. mukhyatayA A pustakamAM te te tIrthonI sthApanA kai rIte Jain Educationa International N N N N N N N N N N N N N N N N N PRIPIPR INNNNNNNNNNNNJJJJJJJMILY For Personal and Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNa e thaI? kaI kaI sAlanA zilAlekho ane pratimA lekho sAMpaDe che? prabhujInA che prabhAve bhUtakALamAM kayA kayA camatkAro thayA ane vartamAnamAM A tIrthasthAno kayAM che? vagere mAhitIo ApavAmAM AvI che. jemAMnI keTalIka mAhitIo aprasidhdha che to keTalIka alpaprasiddha che. jevI ke - girirAja upara hIrAkuMDa baMdhAvanAra hIrAbAie 99 vAra zrI zatruMjayano saMgha kaDhAvela. (pUrva 99 vAra zrIjhaSabhadeva prabhu zatruMjaya girirAja para padhArelA ane ghaNA bhAvikoe 99 yAtrA karI che te sAMbhaLyuM che paNa 99 vAra zrIzanuM jayano saMgha kaDhAvyo hoya tevo khyAla ghaNA ochAne haze.) girirAja para savAsomAnI TuMka che tevuM sAMbhaLyuM che paNa A TuMka zodhavA jaIe to ya na maLe. to A TuMka kayAM AvI? je caumukhajInI TuMka che teja savAsomAnI TuMka che. AvI aneka mAhitInA bhaMDArasamAM A pustakanI jUnI gujarAtI bhASA temaja joDaNIdoSone lagabhaga yathAvat rAkhI kavacit thayela hakIkatadoSane sudhArI lIdhela che. lagabhaga aprApya thayela A pustikA punaH prApya bane te bhAvanAthI tenuM vairAgyadezanAdakSa pUjayapAda pragurudeva zrImavijaya hemacaMdra sUrIzvarajI mahArAjaprerita zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa dvArA punaH prakAzana karAvavAmAM AvyuM che. saMpAdanamAM koI paNa kSati rahI gaI hoya to tenuM hArdika micchAmi dukkaDaM. prAnta... tIrthayAtrArthe jatA yAtrALuone keTalAka sUcano ApavAnuM mana thaI jAya che. 1. tIrthasthaLo e ArAdhanAnA sthaLo che, halasTezano nathI tema samajIne tyAM rahevuM. 2. tIrthomAM jugAra khelavo nahi. 3. rAtribhojana karavuM nahi, temaja abhakSya, kaMdamULa ane AisakrIma - ThaMDA pINA pIvA nahi. nkhshikhnnikhcitnnnnntnnnnnnnnnnn Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR! 4. dhUmrapAna karavuM nahi, vyasanono tyAga karavo. brahmacarya pAlana karavuM. 6. TI. vI., sInemA jovA nahi. sInemAnA gIto, komenTrI Adi reDIyo / Tepa-rekorDa para sAMbhaLavA nahi, tevA sAdhano sAthe lai javA nahi. kokokokokokokokokokokokokokokokokokokokokokokokokore 5. prabhupUjA avazya karavI. uparokta sUcanothI viparIta rIte vartavAthI tIrthanI AzAtanA thAya che. tIrathanI AzAtanA vi karIe' jevI lokaprasiddha pUjAnI paMkti paNa AzAtanA TALavAnuM sUcave che. tIrthanI pUjAthI jema utkRSTa koTInuM puNya baMdhAya che tema AzAtanAthI utkRSTa kakSAnuM pApa paNa baMdhAya che. eka ThekANe kahyuM che - 7. anyasthAne kRtaM pApaM tIrthasthAne vinazyati / tIrthasthAne kRtaM pApaM vajralepo bhaviSyati / / saMsAramAM karelA pApo tIrthasthAno-dharmasthAnomAM javAthI nAza pAme che, jyAre tIrthasthAnomAM karelA pApa vajanA lepanI jema majabUta thai jAya che eTale ke e utkRSTa kakSAnA pApo dvArA baMdhAyelA karmo jIvane bhogavyA vagara chUTakAro nathI. Ama uparokta sUcano temaja bIjI paNa jJAta ajJAta AzAtanAo TALIne sahu tIrthayAtriko tIrthasthAnomAM tAraka devAdhidevanI bhakti dvArA paramapadane prApta kare evI zubhabhAvanA. 2050, bhAyaMdara (vesTa) khrIstI tA. 5-2-1994 Jain Educationa International - GRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR For Personal and Private Use Only. J N N N N N NIPIPR Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR dravyasahAyako prastuta prakAzanamAM nIcenA saMgho tathA puNyAtmAoe lAbha lIdhela che, jenI hArdika anumodanA karIe chIe. che 1. zrI jaina mitra maMDaLa - pAlanapura rUA. pa000=00 2. zrI jaina je. mUrtipUjaka saMgha - mAlegAma rUA. 5000=00 - (pa. pU. munirAjazrI nayabhadravi. ma. nA upadezathI) ( 3. zrI suvidhinAtha jaina saMgha - rANIbelsara rU. 2500=00 Na 4. zrI jhaveracaMda pratApacaMda supArzvanAtha jaina upAzraya TrasTa rUA. 3000=00 5. devIbena cunIlAla rUA. 1000=00 che 6. kAMtAbena jAmanagaravALA rU. 1000=00 che 7. suzIlAbena kAMtilAla rUA. 1000=00 vaMdanA... vaMdanA... vaMdanA.. divyakRpA pUjyapAda suvizAla gacchanirmAtA siddhAMta mahodadhi sva. AcAryadeva zrImad vijya premasUrIzvarajI mahArAjA tathA pUjayapAda vardhamAnataponidhi, gacchAdhipati, pravacanamarmaprakAzaka AcAryadeva zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjA tathA pUjayapAda saMyamaikanidhi panyAsapravara pavijayajI gaNivarya ********** zubhAzISaH pUjyapAda siddhAMtadivAkara gacchAdhipati AcAryadeva zrImadvijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma. sA. *** ***** preraNAdAtA: vairAgyadezanAdakSa pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijya hemacaMdrasUrIzvarajI ma. sA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only . Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N NE NNNNNNNNNNNNNN 1. zrAddhavaryA bhANabAi nAnajI gaDA muMbai. (pUjyapAda gacchAdhipati sva. AcAryadeva zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma. sA. nA upadezathI) zrutabhaktimAM kAyamI sahayogI zrutasamuddhAraka 2. zeTha ANaMdajI kalyANajI peDhI. amadAvAda. 3. zAMtinagara zve. mUrti jaina saMgha. amadAvAda (pUjayapAda tapasvIratna AcAryadeva zrImad vijaya himAMzusUrIzvarajI ma. sA. tathA saraLasvabhAvI pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya nararatnasUrIzvara ma. sA. nI preraNAthI) 4. zrI lAvaNya sosAyaTI zve. mUrti. jaina saMgha. amadAvAda (pUjyapAda panyAsajI zrI kulacaMdravi. ma. nA upadezathI) 6. 5. zrI zvetAmbara mUrti tapagacchIya jaina pauSadhazALA TrasTa dAdara. muMbai zrAddhavaryA nayanabALA bAbubhAi sI. jarIvALA piravAra hA. caMdrakumAramanISa-kalpeza vagere (pUjya kalyANabodhivijya ma. nA upadezathI) 7. zrAddhavaryA kesarabena ratanacaMda koThArI hA. lalitabhAi (pUjyapAda gacchAdhipati AcAryadeva zrImad vijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma. sA. nA upadezathI) 8. zrI devakaraNa mUlajIbhAi jaina derAsara peDhI (malADa-isTa) 9. zrI muluMDa zve. mUrti jaina saMgha. muluMDa. 10. zrIpALanagara jaina zve. mUrti. derAsara TrasTa vAlakezvara. muMbai (pa. pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI ma. sA. nA upakAranI smRti nimitte pa. pU. AcAryadeva zrImad vijaya mitrAnaMda sUrIzvajI ma. sA. nI preraNAthI) Jain Educationa International JJJJJ J JJJJJJJJAT For Personal and Private Use Only MMMM Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRIS zratoddhAraka)) 1. zrI lakSmIvardhaka jaina saMgha pAlaDI amadAvAda (munizrI nipuNacaMdravijayajI ma. nI preraNAthI) 2. zrI jaina che. mUrti saMgha sAyana muMbaI 3. zrI pArzvanAtha che. mU. jaina saMgha saMghANI esTeTa ghATakopara, muMbaI 4. zrI naDiyAda je. mU. jaina saMgha (tapasvIratna muni zrIvarabodhivijayajInI preraNAthI) (zrutabhakta) 2 1. bI. sI jarIvALA cerITebala TrasTa, vaDodarA (pU. saMyamabodhivijaya ma. nI huM preraNAthI) 2. zrI sumatinAtha zve. mU jaina saMgha memanagara amadAvAda (pU. dharmarakSita vi ma. tathA pU. hamadarzana vi. ma. nI preraNAthI) huM 3. zrI bApunagara je. mUrti jaina saMgha (pU. akSayabodhivijayajI tathA pU. mahAbodhi che vi. ma. nI preraNAthI) 4. zrI munisuvrata svAmI jaina zve. maMdira TrasTa (kolhApura) 5. sva. zrAddhavarya suMdaralAla dalapatabhAI jhaverInA smaraNArthe hA. jAsudabena punamacaMda jasavaMta vagere 6. mAtuzrI ratanabena velajI gAlA cerITebala TrasTa (muluMDa) (pU. ratnabodhi vi. ma. nI dIkSAnI anumodanArthe) che 7. zrI borIvalI jena je. mUrti tapagaccha saMgha (pU. munirAjazrI aparAjita vi. ma. nI preraNAthI) 8. zrI muluMDa tapagacchanA ArAdhakabhAio tathA ghoghArI vizA zrImALI ArAdhaka bhAio. ducatoria international PO Personal and Envate use only Www.jainenbrary.org Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GASTRRRRRRRRRRRRRR anukramaNikA Abu che na tIrtha pAnA naM. na tIrtha pAnA naM. 1. zatruMjaya 2 20. zakunikA vihAra 2. gIranAra 15 21. kAvI 22 22. gaMdhAra sametazIkhara 27 23. bhadrezvara aSTApada 24. sutharI pAvApurI 29 25. ajArA pArzvanAtha 7. caMpApurI 29 26. aMtarIkSajI kesarIyA 29 27. kumbhapAka 9. ArAsaNa (kuMbhArIyA) 30 28. avaMtipArzvanAtha huM 10. zaMkhezvara pArzvanAtha 32 29. phalodhi 11. tAraMgAjI 30. nADulAI jholIkA vihAra 35 31. rANakapura bhoyaNI 35 32. karahaDA 36 33. kAparA pArzvanAtha 60 15. seriyA 36 34. bhopAvara 38 35. mAravADanuM jIrApallI 61 bhIlaDIyA 39 36. navakhaMDA pArzvanAtha-ghoghA 62 khaMbhAta 40 37. siddhapura 19. azvAvabodha 14. pAnasara vAmaja Jain Educationa international For Personal and Private use only www.jan rebrastyorg Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR El g'dari Mela je je sthAnomAM pavitra kriyAoe astitva bhogavyuM hoya che te te sthAno che niraMtara nirmaLa-zuddha rajakaNothI paripUrNa hoya che. AvA sthAnonI nirmaLatA huM e eTalI badhI baLavAna hoya che ke, tyAM AvanAra harakoI pApI prANI upara tenI che huM sacoTa asara thai te prANInI azuddhatAnI vicAramALAno sadaMtara nAza thAya che - arthAt tenI harakoI jIvapara suMdara cAritranI chApa paDe che. A pavitra sthAnanI yAdIne mATe tyAM koIpaNa jAtanAM smAraka cinho hoya che. je smArako ghaNIja pavitratAnA saMsargathI "tIrtha" e saMjJAne pAme che. arthAt tIrtha svarUpa gaNAya che. vyAkaraNanA niyamothI to "tArayatIti tIrtha" "tAre te tIrtha" A pramANe tIrthanI vyutpatti karAya che jenuM uparanA kathanamAM anusaMdhAna che. A rItanA pavitra sthAno tarIke pAvApurI, caMpApurI, zatruMjaya, rAjagrahI, ayodhyA Adi sthAno sivAya, keTalAka devI AkarSaNa zaktithI janatAne pavitratAmAM joDanAra sthAno ane viziSTa purUSoe pApanI zuddhi mATe karela jagajAhera yAdIo che uparAMta keTalIka bhaktithI apAyela bhUmikAo paNa tIrtha tarIke oLakhAya che. jemAM aMtarIkSa, navakhaMDA, tAraMgA, Abu, rANakapura vigereno samAveza thAya che. AvA jainonA pavitra tIrtho aneka che. jeno zIlAlekho sahitano samasta itihAsa letAM to eka madhyama kadanuM pustaka taiyAra thaI jAya paNa ahIM to temAMthI keTalAMka che prasiddha sthAnono mAtra itihAsa sAlanI yAdagIrI sAthe saMkSepamAM lakhavA prayatna karela che. nIce varNavelA ghaNAka sthaLo atyAre paNa tIrthabhUmikA tarIke AbAdI bhogavI rahelAM che. jemAM, zatruMjaya, gIranAra, Abu, sametazikhara ane aSTApada mukhya gaNAya che. gaLagaLAja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRSS zatruMjaya A tIrtha jaina tIrtha tarIke sRSTInI sapATI para prasiddhIne pAmeluM che. A tIrtha kyAre sthapAyuM tene mATe Adi kALa zodhI zakAto nathI. jema hiMdustAnano sarva pradeza, suvarNa bhUminI mAlIkI dharAve che, tema A tIrtha sarva tIrthomAM muguTanI samAnatAne dhAraNa kare che. temaja A tIrtha dareka bAjuthI pavitratAne poSI rahyuM che. teno eka paNa bhAga evo nathI ke je sthAnamAM aneka AtmAoe svAtmadazA pragaTa karI na hoya. kAThIAvADamAM bhAvanagarathI 16 gAu ane sonagaDhathI nava gAu dUra pAlItANA nAme gAma che. A nagara prathama pATalIptasUrinA samayamAM vasAvela che. tethI tenuM nAma pATalIpura hatuM. tyAra pachI bhASAnA saMsargamAM rUpAntara pAmI hAla "pAlItANA" e nAmathI vizvamAM vikhyAtIne pAmela che. pAlItANAthIeka mAila dUra jatAM zatruMjaya parvatanI taLeTI Ave che. jyAM je mUrzidAbAdavALA rAyabahAdUra dhanapatasiMhajIye saMvata 1949 mahAsudI 10ne zukravArane dIvase taiyAra karela vizAla jInAlaya manoharatAne poSI raheluM che. A jInAlaya pAse thaIne pahADa upara caDavAno rasto pasAra thAya che. zatruMjayanA mukhya zIkharanI uMcAI 1977 phITanI che, tenI upara AlazAna maMdIrothI, jagajagAyamAna navaTuMkonI goThavaNI zobhI rahI che. pahelI TuMkamAM rAyaNa vRkSanuM sthAna bahu prAcIna che. A sthAnamAM vizvapitA, AdipurUSa prathama tIrthaMkara AdinAtha prabhu ghaNIvAra Avela che. jethI tenI pAdukAnuM sthAna te prAcIna rAyaNa nIce che. ane tenI pAse eka bhavya maMdIra bAMdhavAmAM Avela che. bharata cakravartIe prathama saMgha kADhIne AvyA tyAre A tIrthamAM uparokta maMdIranA sthAne prathama jInamaMdIra baMdhAvyuM hatuM te avasare saurASTramAM zaktisiMha rAjA hato. zaktisiMhe bharatarAjAnI sArI baradAsa karI hatI tethI bharata cakravartI zatruMjayanI taleTImAM AnaMdapura (vaDagAma) vasAvIne naaninisininnnnnnnnnnnnnnnnnn Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IMANI NINI NINI ANNNNNNANAPATIKANANANANANANANAANNNN Gan Wang Wang Yu Xiang Yu Xiang Yu Wang Wang Wang Wang Xiang Wang Wang Wang Wang Wang Wang Ding "saurASTra deza pUjAmAM samarpaNa karyo hato" ane tyArathI saurASTra paNa devadeza tarIke vizvamAM vikhyAtI pAmyo. bharata rAjA pachI mukhya maMdIranA aneka vakhata jIrNoddhAra thayela che. ane vikramAbda sudhImAM bAra moTA jIrNoddhAra (maMdIra toDI navuM maMdIra baMdhAvavAnI kriyAo rUpa) thayAche. jemAMnA chelA jIrNoddhAra rAmacaMdra ane pAMDavanA hatA. A arasAmAM A tIrthapara bAhubalI, namI, vinayI, carcA Adi 64 vheno, drAvIDa, vArIkhIla, zAMtinAthaprabhunA putra cakrAyudhanA snehI, kaccha mahAkacchanA vaMzajo jaTAdhArIo, puMDarIkasvAmI, sAgarabhunI, bharatamunI, Aditya yazA, somayazA, nArada, vasudevapatnI vigere anaMtA purUSo ne strIo mokSapada pAmyA che. temaja ajItanAtha ane zAMtinAtha prabhue comAsu karyuM hatuM eTale uttarottara A tIrthamAM aneka zubha pravRttioe naTavRtti jamAvI hatI. vikramAdityano samakAlIna kAMpIlyapurano bhAvaDa nAme nirdhanavaNika raheto. jeNe tapana ane vikramAdityanI prasannatAthI madhumati (mahuvA) nagarI prApta karI temaja tene bhAvalA nAme strIthI traNa putra sAMpaDayAM. prathamanA be bAlako bAlyakAlamAM mRtyu pAmyA hatA. kintu tRtIya putraratna jAvaDa dIrghAyuSI hato. jAvaDe gheTI (hAla pAlItANethI be gAu che) nA zuravaNikanI putrI suzIlA sAthe saMsAracakranI gAMTha bAMdhI hatI. tyArapachI daivavazAt madhuti para pANI pharI vaLyuM jethI jAvaDane mogalanA anArya pradezamAM javAnI pharaja paDI. A arasAmAM mogalapradezanA takSazIlA (gIjanI) ne viSe jAvaDane gurUdevano samAgama thayo. ane te AcAryanA upadezathI jAvaDa jANI zakyo ke potAnA hAtheja zatruMjayatIrthano uddhAra thaze. tema jANIne gIjanInA chatrapati jagamallanI anujJA laIne dharmacakranI pratimA lAvIne potAnA kuTuMba sAthe AvI madhumatimAM nivAsasthAna lIdhuM. sadbhAgyanA yoge caturdazapUrvadhArI vajasvAmI tathA potAnA guma thayelA lakSmInA vahANo paNa teja divase madhumatimAM AvI pahoMcyA. tyArapachI prabhu vajasvAmInA amulya upadezathI zatruMjayano saMgha kADhI-navIna kapardIyakSanI sahAyathI saMvata 108 mAM jAvaDazAhe zatruMjayano teramo uddhAra karAvyo. saMghapati jAvaDazAha ane suzIlA (jayati) A banne puNyAtmAo zuddhadhyAnathI zatruMjaya uparaja pudgalathI mukta thaI cothA (3) mamamamamamamamamamamamama For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N NPR ANNPININIS P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P PR devaloka gayA. tyArapachI jAvaDano Atmaja jAMjaNa saMghane raivatakAcalanI yAtrA karAvIne saMgha sahita potAnA nivAsasthAne pahoMcyo. udAyana gayo gurjarapati kumArapAle sorASTrapati muMbara (samarazI) ne zIkSA karavA mATe vaDhavANamAM sainya ekaThuM karI mutsadI prauDha maMtrI udAyanane sorASTramAM mokalyo. paNa sAmaMtone vaDhavANamAM maLIne zatruMjaya parvatanI yAtrA karavA pAlItANA A vakhate ahIM parvata upara muLa jInaprAsAda lAkaDAno hato. te vakhate te juno thaI javAthI udAyanane lAgyu ke uMdaro dIvAnI saLagatI vATa laI Ama tema ghumyA kare che AthI A kASTa maMdIrano nAza thatAM vAra lAgaze nahIM, huM zaktimAn hovA chatAM A jokhamane jemanuM tema kAyama rAkhavuM te mane ucita nathI. A pramANe vikalpa thavAthI udAyana maMtrIe pratijJA karI ke ahIM pASANanuM jInacaitya na thAya tyAM sudhI huM brahmacArI rahIza, ekavAra jamIza, bhumipara zayana karIza ane taMboLano tyAga karIza. tyArapachI te vaDhavANamAM AvI sainyane maLyo ane samarazI sAthe yuddha karyuM. ripunA bANa prahArathI jarjarIta thavA chatAM teNe samarazIne mAryo paNa eka divase vAgelA bANonI asahya pIDA thavAthI murkIta thaI paDayo. zItala upacArathI murchA pAchI utarI jatAM teNe potAnuM mRtyu pAse jANI '"vAgbhaTTa zatruMjaya upara pASANa caitya banAve, AmrabhaTTa bharUcamAM maMdira baMdhAve ane gIranAranA navA pagathIyA thAya.' ityAdi potAnI abhilASA potAnA putrone pahoMcADavAnuM kAma sAmaMtone soMpyuM ane samAdhipurvaka tyAM mRtyu pAmyo. pachI vAgbhaTTa maMtrIe caityano samAraMbha karyo. bhamatIvAluM caitya karAvavAthI vaMzavRddhi thAya che evo zIlpagraMthano niyama hovAthI salAToe be varSe bhamatIvAluM caitya purU karyu, paNa pavanarodha thavAthI bhamatimAM phATa paDI AthI vAgbhaTTa maMtrIe akhedapaNe "kono vaMza sthIra che' ''eto aneka bhavomAM karyo che' ityAdi vacanathI vaMzaviSe nispRhatA batAvIne pharIvAra bhamatipUrAvI daine bhamati vinAnI sajjaDa pattharanI majabuta dIvAla karAvI. A kArya trIza varSe purU thayuM ane kalikAla sarvajJa zrImad hemacaMdrasUrIzvara Adi prabhAvaka purUSonI samakSa saMvat 1211 (1213) mAM A maMdiramAM AdinAtha paramAtmAnI pratimAnI sthApanA karI. A uddhAra vidhAnamAM (4) GRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRIS che 2,97,00000 be kroDa sattANuM lAkha nANakano (te vakhatanuM calaNI nANuM) kharca { thayo hato. ane vAgabhaTTa zatruMjayanI taLeTImAM pArzvanAthanA maMdIrathI zobhatuM vAhaDapura nagara vasAvyuM tathA devapUjAmAM 24 gAma sarmapaNa karyA. A pramANe caudamo uddhAra vAgabhaTa maMtrIe karAvyo. tyAra pachI musalamAnI yugamAM muLanAyaka RSabhadeva bhagavAnanI pratimA saMtADI devAmAM AvI hatI. A samakAlInamAM pATaNa nivAsI samarAsAraMge nava lAkha TakA vyaya karI navalAkha baMdhIvAnone choDAvyA hatA. tethI samarAsAnI pratiSThA bAdazAha pAse sArI jAmI hatI. bAdazAha te samarAsAne mAmo (kAkA) kahI bolAvatA hatA. anukuLatA prApta thaye chate saMvata 1371 (isa-1314) mAM ratnAkarasUrinA upadezathI samarAsAraMga (OFJ.R.H.R.C.E.S.S.) osavAle ahIM paMdaramo uddhAra karAvyo. zrI ratnAkara sUrIye parigrahanA prAyazcittamAM ahIM zreyAzriyAM e zlokathI ratnAkara paccIsI banAvI. tyAra pachI saM. 1462 mAM gajanIno bAdazAha AvyAthI samarAzAye pratiSThita karela janabiMbane traNa pohora sudhI cakkasarIye guma karela hatuM valI vikramanI solamI sadImAM A maMdIrano uddhAra karavAnI jarUra paDI. A vakhate pAlItANAnA rAjyanI mAlIkI kuMbhAjIno putra samarasiMha teno pautra rAjamalanA putra ratanasiMhane hastagata hatI.' tyAre vinayamaMDana pAThakanA upadezathI ane AnaMdavimalasUrinA hAthe saM. 1587 nA vaizAkha vadI chaThThane divase osavaMzI koThArI tolAzAhanA putra cittoDanA pradhAna karamAzAhe navuM jInabIba sthApI solamo jIrNoddhAra karAvyo hato. jenA zIlAlekhano tarajumo A pramANe che. gujarAtanA bAdazAha bahAdurazAhanA arasAmAM saMvata 1582 (sana 1525) varSe rAjyanA divAna mujAdakhAnanA ADatyA dozI karamAzAhe A maMdiramAM bAMdhakAma zarU karela che. A karamAzAhano uddhAra zatruMjaya parvata (citrakoTa nAranora upara) upara solamo che" 1. pAlItANAnI gAdI thoDA varSa thayAMja tyAM sthapAyela che. che te pahelAMte rAjyanuM gAdInagara gArIyAdhAra (gIryAdhAra parvatanA AzrayavAluMA parvatanA AdhAra mATe sthapAyeluM) hatuM. AjIjIAijIjIAjIjI AjIjI ww.athelibrary.org Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SSSSSSSSSSSSSSSSS A uddhAra pachI cha varSe (saM 1593-) asuropadrava thavAthI zvetAMbara ja che jainasaMghe jainAkhkhAya pramANe dudha dhArAthI parvatane snAna karAvyuM hatuM. mULamaMdiranI dvAra pAsenI bhIMtamA coDela ane zrI kamalavijaya vibudha ziSya hemavijayajI (mahAkAvyakAra) e lakhela zilAlekhathI jaNAya che kekaramAzAhanuM maMdira jIrNa thatuM joI teno jagadgurU zrIvijaya hIrasUrIzvaranA upadezathI sonI tejapALe saMvat 1650mAM jIrNoddhAra karyo che ane tyArathI A maMdiranuM "naMdivardhana vihAra" evuM nAma prasiddhi pAmyuM che. saMvata 1820 mAM saMghavI tArAcaMda devacaMda suratI vigere taraphathI muLanAyakanA bIbane sthAne navuM jIna biMba sthApavAne keTalAka prayatno AraMbhAyA hatA paraMtutemAM niSkalatA prApta thavAthI navA ANela biMbane "navAAdIzvara" tarIke pAsenA vastupALanA maMdiramAM sthApela che. zatruMjaya parvata upara sarvamAnanIya vastu AdIzvara bhagavAnanI mUrti che tethI tenA ane AdIzvara bhagavAnanA mukhya maMdiranA sabaMdhamAM je je pheraphAro thayA je che te saMbaMdhe saMkSepa bInA mAtra upara jaNAvela che. A dareka jIrNodhdhAramAM Adizvara bhagavAnanuM muLabIba puMDarikabiMba ane rAyaNa pagalA (AdIzvara prabhunA pagalA) ane yakSa pakSINInI mUrtio tadana navAM sthapAya che ane maMdIra to navuM baMdhAya che athavA prAcIna maMdira majabuta hoya to mAtra tenuM samArakAma karavAmAM Ave che. atyAre draSTipathamAM AvatuM maMdira cakravarti kumArapALanA samayanuM che keTalAeka kahe che ke tethI paNa vadhAre prAcIna che paNa te kumArapALanA vakhatanuM hoya ema banavuM vadhAre saMbhavita che ane tyArapachInA jIrNodhdhAramAM samArakAma karavAnI jarUra jovAyela che gurjareza kumArapAle paNa mulamaMdiranI pAse eka suMdara devAlaya 2. gurjara mahArAjA kumArapALe hIMgaLAjanA haDA nIce eka kuMDa baMdhAvela che jenuM nAma kumArakuMDa-(kuMbhArakuMDa) che zatruMjayanA caDAvanA 1 IcchAkuMDa (saM. 1861) 2 kumArakuMDa (bAramI sadI) 3 chAlAkuMDa (saM. "i 1877) 4 hIrAkuMDa (saM. 1683) ane 5 bhukhaNakuMDa (bhukhaNavAva-rANAvAva sAthe saM. 188) e pAMca kuMDa paikImAM kumArakaMDa prAcIna che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ V N N N N N N N N N N N N N N N N N N baMdhAvela che je atyAre "kumArapALanuM maMdIra" evA nAmathI prasiddha che. Adizvara bhagavAnanuM maMdira sAtazataka javA chatAM potAnI majabutAIne kAyama sAcavI rahela che temAM atyAre dhoLI 190 kALI 14 ane pILI 10 ema ekaMdare 214 mUrtio che ane bIjI gokhamAM chuTaka sthApelI (128+ 4+ 5) 137 jInapratimAo che. AdIzvara bhagavAnanA mukhya maMdira sivAya nAnA moTA seMkaDo devAlayo che je darekanI eka sAmaTI oLakhANa mATe "AdIzvara bhagavAnanI TuMka'" (ratanapoLa) evuM nAma pracalita che. A pahelI TuMkanA maMdiromAM bArIkithI tapAsIye to ghaNA kharA maMdiro purANA dekhAya che ane ghaNI mUrtio to saMprati rAjAnA kALanI che paraMtu tenA purAvA mATenA keTalAka zIlAlekho tIrtha saMrakSaka svasthAnI bedarakArIthI nAza pAmyA hoya ema mAluma paDe che. kemake mI. kavAthaveTe lIdhela zIlAlekha paNa atyAre mojuda hoya ema lAgatuM nathI. tenA ullekhathI jaNAya che ke - kezavajI nAyakanI TuMka pAse(insapekaTarI ophIsanI najIka) dolAkhADInI uttara bhIMtamAM vastupAle zatruMjayanA pagathIyA baMdhAvyA nI yAdIno patthara khoDela hato te tathA sataramI sadInA zIlAlekho atyAre kayAM che te kahI zakAtuM nathI. vaLI keTalAka chuTaka sthAnomAM nakarAnI prathA paDI javAthI Arasa coDavAnI mohakatAmAM Adhunika sthItinA navA maMdIro taiyAra karatAM purANIkaLAnA draSyo 3. kumArapALanA kALa sudhI hiMgaLAjanA haDA nIce kumArapALe kuMDa baMdhAvyo che. A kumAra kuMDathI dhoLI paraba sudhInI pAja bAramI sadImAM baMdhAyela che je mahAmAtya vastupALe baMdhAvI hoya temaja junI pAjanuM samArakAma ryuM hoya ema A lekhathI samajI zakAya che ane dhoLI parabathI jayatalATI sudhinI pAja to Azare poNoso varSa thayAMja taiyA2 thayela che. te pahelAM jayatalATIthI sarasvatInI derIye thai dhoLI paraba sudha pagadaMDI jatI hatI. gheTInI pAgano rasto paNa cAraso varSa pahelA baMdhAyo hoya ema tyAM mArgamAM kotarelA akSaro uparathI samajI zakAya che, (7) APPAR Jain Educationa International PIPIPIRIR PJJJJJJJJJJJJNY For Personal and Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ccccccceed majabuta bAMdhaNI parikaro ane zIlAlekho toDI nAkhela che. AjarItinA marAmatanA pheraphArane lIdhe prAcIna purAvAo chavAI gayA hoya ema banavuM zakaya che. atyAre to zIlAlekhonI amolI kiMmata samajAya che chatAM ahIMnA prAcIna lekho jALavavA ane tene cirasthAyI karavA tIrtha saMrakSaka kamITinuM lakSya kheMcAyuM nathI te Azcaryajanaka che. upara pramANenI aDacaNo hovAchatAM keTalIka yAdIyo A pramANe maLI zake vAghezvaranI derI saM 1064 mAM baMdhAyela che. cakrezvarInA maMdIramAM 1587 no lekha che. trIjI bhamatimAM aSTApadanA maMdira pAsenA AdinAthanA maMdiramAM siMhAsana upara saMvata 1318 nI sAlano zIlAlekha che. AdinAtha derImAM 1300 no paNa lekha che naMdivardhana maMdIranI DAbIbAjunI bhIMtamAM bahAra pArzvanAthanI mUrti upara saM. 1371no zIlAlekha che. jagatazeThanuM derAsara sana 1742 lagabhaganuM che-evuM kahevAya che ke A jagatazeThanA gharamAMthI isvIsana 1742nA eprIlamAM ArIsAnA divAna mIrahatIbanI marAThI TukaDIe ArakoTa sIkkAnI bekaroDanI luMTa karI hatI. chatAM A luTanI asara tene jarApaNa thai na hatI. tene kuTuMbamAM Azare2000 mANaso hatA. te eka kroDa sarakArI darzanI huMDI svIkArI zakato hato (sIramutAkharIna pu. 1 pRSTa 426 tathAbholAnAtha caMdra TAvelsa opha hindu) naMdIvardhana caityano (vidyamAna mukhya maMdira) racanA kAla saMvat 1646 thI 1650 che tene baMdhAvanAra khaMbhAtI sonI tejapAla che karamaNano uddhAra dekhI tejapAlane navuM jInAlaya baMdhAvavAnI icchA thai hatI tethI temaNe ane tenA cAra mitroe ekeka jIna caitya karAvela che. A dareka bInAno zrI kamalavijaya ziSya hemavijayajIe lakhela zIlAlekha pAsenI bhIMtamAM coDela che. (janarala bombe royala ezIyATIka sosAiTI) (8) I J J J J JJJJJJJJJJJNANAANNY Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRS hAthIpoLa pAseno vikamazI bhAvasArano pALIyo sattaramI sadIno che. A 8i bInAnI yAdI kavizrIpAle "vIkamazI cupai" mAM karela che vaLI A pALIyAnA itihAsathI chIpAvazInI TuMka" ane bhAvasArano gADha sabaMdha samajI zakAya che. | mukhya maMdIra sAmenuM puMDarika gaNadharanuM maMdIra saMvata 1587 nuM che A che. maMdirano kAliyAvADInA eka gRhastha daza varSa thayA jIrNoddhAra karela che. eTale mukhya maMdira puMDarIkajI ane AdinAtha bhagavAnanI beThaka upara saMvat 1587no zIlAlekha che. mULa maMdiranI dakSiNa taraphanI devakulikA gaMdhArIyAnuM comukhanuM maMdira mULa maMdiranA izAna khuNAmAM AvelI be devakulikA uttaradvAranI sAmenI divAlanI bAjunI devakulikAmAM saMvata 1620nA vaizAkha ane azADamAsanA zIlAlekho che. A darekamAM vijaya dAnasUrI tathA zrIhIravijaya sUrizvaranI prati thayela che A sivAya 16para ane1640nA zIlAlekho paNa zrIhIravijayasUrIzvarajIe karela pratiSThAnA che. (epIgrAphIo inDikA) vimala vasahImAM saMvata 1675no vardhamAnazAha tathA padmAzAhano saM. 1683no hIrA(hIrAkuMDa bAMdhanAra tathA navANuMvAra zatruMjayanosaMgha kADhanAra) bAI ane saM. 1676no zeTha zivajI bhaNazALIno zilAlekha che. vastupAla (navA AdIzvara)nA maMdiramAM rahela osavALa samarAzAha ane samarazrInI mUrtiyugala upara saMvata 1414nA vaizAkha zudi 10 gurU ane pratiSThApaka zrIdevaguptasUrino ullekha che ane tenI pAsenA gokhamAM rahela yumamurti upara saM 1414nA caitra zudi 14 ravivArano ullekha che (A bIjA lekhano keTaloka bhAga aspaSTa che jayAre nIcenI paMkti cunAmAM dAbI dIdhela che.) so thaMbhavALA maMdiramAM AzAdharanI tathA tenI sAmenI mUrti upara saM. 1371nA mahA sudi 15 no ane aSTApada pAse muLunI murti upara saM. 1484no zIlAlekha che 4. zatruMjayanI dareka TuMkomAM padma cInhavALI gaNadhara mUrtiyo che mAtra sAkaracaMda TuMkamAM pArzvanAtha sAme sarpanA cinhavALI gaNadhara murti che. niniginigigigigigigigigigigigigigigigigigigigigin Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahasakuTanI DAbIbAju pesatAM saMvata1696no ane be staMbhamAM saMvata 1710nA zIlAlekho che. aSTApadanA maMdIramAM neminAthanI murti upara 1431 ane eka bIjI mUrti upara 1371nI sAlavArI kotarela che. aSTApadanA maMdira pAsenA DAbIbAju gokhamAM saMvata 1389 jeTha vadI somavAranA zIlAlekha vALI devasUrinA ziSya paM. nI mUrti che. aSTApadanA maMdIranI jamaNI bAjunI derImAM saM. 1414nI zrAvakamUrti bharatacakravarti ane bAhubalajInI mUrti upara saMvata 1391nA mahAzudi 15no zIlAlekha che. rAyaNa pagalAM pAsenAM maMtri ane maMtripatnInA yugmapara saMvat 1430nA jeTha vadI 4 mUlArkano tathA zrIjInodaya sUrino zilAlekha che. mULa maMdiranI upara javAnI sIDI pAsenI zrAvakanI murti upara saMvat 168pano zIlAlekha che. vimalavasahImAM eka 1371 no lekha che saccikA devInI murti upara tathA rANAmahipAlanI murti upara saMvata 1371 tathA 1414nA ullekho che. A sivAya saM 167pa saMvata 1684 vigerenA zIlAlekho paNa pahelI A TuMkamAM mojuda che. mahArAjA abhayasiMhanA pradhAna bhaMDArI ratnasiMhe saMvata1791mAM bharAvela pArzvanAthanI pratimAnI yAdI maLI zake che. saMvata1867nA caitrazudi purNimAno hAthIpoLamAM navAM jInamaMdiro nahiM (10) tnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ARRERSTURRRRRRRRRRRRRRRR karAvavA sabaMdheno saMghanI AjJAno zIlAlekha mojuda che jenI upara atyAre cuno je chaMTAI gayela che. vizeSa mATe jAo. prA. zai. le. saM. bhAga. 2) AdIzvara bhagavAnanI TuMka pAse kezavajI nAyakanI nAnI TuMka che temAM saMvata 1618 thI 1848 sudhInA jInAlayo che. A pramANe pahelI TuMkamAM bAramI sadI sudhInA maMdira kavacita draSTigocara thAya che bAramA ane paMdaramA saikA vaccenA bahu maMdira che. soLamAM saikAnA mAtra traNa che (barjesanuM insakIDansa) sattaramI sadIthI Aja sudhInA banelA saMkhyAbaMdha che ane hajI ghaNAM navA jInAlayo baMdhAtA jAya che. sahastraphUTa Adi keTalIka mUrti sivAya bAkI dareka maMdiromAM kula jInamUrti 11541 hovAnuM thoDA vakhata pahelAM noMdhAyuM hatuM hamaNAM temAM juja saMkhyAno vadhAro paNa thayo haze A sivAya keTalIka khaMDita pratimAo paNa che te darekanI upara sAlavArInI noMdhamAM saM. 1131,85,87,1280,81,1310, 14, 40, 70, 71, 91,1418, 30, vigere varSo kotarelA che. pahelI TuMkamAM keTaleka sthaLe zIlpakaLAnA evA tAdaSya citro che jANe ke tadana kharAM ja hoya. kharekhara zatruMjayanI A TuMka sarva TuMko karatAM vadhAre nirIkSaNIya AdIzvara bhagavAnanI TuMkanA kaMpAuMDa bahAra bIjI ATha TuMko che jeno vistAra pahelI TuMka karatAM nAno che tenI saMkSipta sAlavArI nIce pramANe malI zake 2. motIzAnI TUMka - te muMbaInA tavaMgara zeTha motizA amIcaMde sAta lAkha rUpaiyA kharacI taiyAra karela che jenI pratiSThA tenA suputra khImacaMdabhAie saM. 1893nA mahA vadI 2 dine karela che tenA cokanI laMbAI 231 phITa ane pahoLAI 24 phITa che. jemAM pASANanI pratimA 2475 pagalAM joDI 1457 chei ane aneka bIjI mUrtio che. (11) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PORTRETENSKURSSIKERESSER thi 3. bAlAbhAInI TuMka - A TuMka dakSiNa taraphanI TekarI para rahela che che tenuM mukhya maMdIra saM. 1893mAM muMbaIvALA (dhoghArI) kalyANajI kahAnajInA suputra dIpacaMda (bAlAbhAie) baMdhAvela che. ahIMthI ujamabAInI TuMka tarapha jatAM vacamAM adabadajInuM maMdira Ave che. jenI aMdara padmAsana AkRtithI beThelI18 A phITa uMcI AdIzvara prabhunI mUrti che. A mUtinA banne DhIMcaNanuM madhyAMtara 14/, che phITa che A pratimA dolatAbAdavALA zrImALI dharamadAsa devajIe saM-1686 mAM Na kotarAvela che 4. modI premacaMda lAlacaMdanI TUMka - jenAM maMdiro saM. 1843 thI 1894 sudhimAM baMdhAyelAM che. A TuMkamAM kula jIna pratimA lagabhaga poNA pAMcaso pa. premAbhAI hemAbhAInI TUMka - A TuMkanI racanA saMvata 1882mAM vakhatacaMda khuzAlacaMdanA nAme thayela che. A TuMkamAM pASANanI mUrtio lagabhaga savA traNaso che. 6. ujamabAI vakhatacaMda athavA hemAbhAI vakhatacaMdanI TuMka - che A TuMka saM. 1893mAM baMdhAyela che. jemAM mukhya maMdira naMdIzvaradvIpanuM che. A TuMkamAM jIna mUrtio (228+1+11+23) 274 che. 7. chIpAvasI TuMka - A nAnI TuMka jaina bhAvasAre baMdhAvela che. temAM huM mULa nAyaka RSabhadevanI pratiSThA saMvat 1791mAM ane mULa maMdiranI pAchaLanI eka derImAM pratimAjInI pratiSThA saM1788mAM thayela che. A TuMkamAM ajItazAMtinI thi derIo prAcina che temAM sarva pratimAo ekaMdara sattara che. A TuMkanI pAse saMvata 1788mAM mahAzudi ne dina zA dulIcaMda kIkAzAhe e baMdhAvela pAMDavonuM maMdira che. jenA pAchalanA bhAgamAM zrImALI gaTAbhAI lAlabhAI suratIe saMvat 1860mAM karela sahastrakuTa, lokanALa, siddhacakra ane ekaso sittera che tIrthakara maMdira che. BERRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR (12) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSiNiza@i@@@@@ @@ @@@@@@@@@ 8. zeTha sAkaracaMda premacaMdanI TuMka - A TuMka saMvata 1893mAM amadAvAdavALA zeTha sAkaracaMde baMdhAvela che.A TuMkamAM pASANanI pratimAo ekaMdare doDhaso che. kharataravazInI TuMka- jenA dareka maMdiro che. sa. 1618 pachInA che. jemAM jesalamaravALA bhaNazAlI punazInuM maMdira saM. 1675nI sAlanuM che. A TuMkamAM saMvat 1921mAM zeTha narazI kezavajIe maMdira baMdhAvela che.A TuMkano je navamI TuMkamAM samAveza thAya che. 9. comukhanI TuMka - Adizvara bhagavAnanI TuMkanI peThe A TuMka paNa vizAla ane purANI che. tenuM mukhya maMdira bahuja uMcuM che ane te vikramAdityanA che maMdiranA sthAne vikramAdityanA maMdiranI pratikRti (jIrNa maMdiranA namunA) rUpa che hovAnuM saMbhaLAya che, jenA zIlAlekhamAM "sulatAna gurUdIna jahAMgIra savAI vijaya rAjA-sulatAna khuzarU ane khuramAnI haiyAtimAM saM. 1675nA vai. zu. 13ne dine zA somajI ane tenI strI rAjaladevIye A caturmukhI jInAlaya baMdhAvyuM che" evI noMdha che. jo ke zeTha zIvA tathA somajI e banne bhAIonA nAmathI e TuMka prasiddha che, paNa zIlAlekhamAM somajInA putra rUpajIe pratiSThA karAvyAnI noMdha che. A maMdira baMdhAvatAM kula 58 lAkha rUpiyA no vyaya thayo che(mIrAteche ahamadI) mAtra jenA doraDAmAM ja 84,000no kharca thayo che. nave TuMkanA ekaMdara prAsAdo savAso devahulikI savAsAtaso ane jIna mUrtio sADAagIyAra hajArathI adhika pramANamAM che. navamI TuMkanI najIkamAM killAne eka cheDe aMgArazApIranI daragAha che. jaina tIrthamAM A daragAhanI haiyAtIvALo ItihAsa manane vismaya pamADe che. A jagAnI mAlIkI paNa jainonA vArasAmAM che. A pIranI padharAmaNI musalamAnI che. yugamAM thaI haze e to nirvivAda che, paraMtu tema thavAnAM kAraNo judI judI rIte paNa saMbhaLAya che, jeno Azaya nIce mujaba che. (13) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C P P P P P P P P P P P P P P P P P P R karnalaToDa kahe che keH aMgArazA nAme eka phakIra hato. tenA tAbAmAM pAMca bhUto hatA. te aMgArazA marI gayA pachI pUjAmAM harakata karavA lAgyo. jenI zAMti mATe DuMgaranA eka bhAgamAM tenI kabara sthapAi che. bIjI vAta i. sa. 1300 pachI allAudInanA rAjyakAlamAM potAnuM rakSaNa karavAne A kabara ubhI karI hoya ema paNa saMbhave che. kema ke dilhI bAdazAhano bhatrIjo gorIbelama pAlItANAno ThANadAra hato tyAre heMgAra haiyAta hato evI daMtakathA cAle che. (A heMgAra mRtyu pAmI tIrtha saMrakSaka deva thayela che) eka yAdI evuM jaNAveche ke aNahIlapura nivAsI zrImAlI aDAlajA bhANasInI rUpavatI strI koDAine, cithA zerazAhe janAnAmAM rAkhI hatI. te pAdazAha saM 1582 pachI zatruMjaya mahAtmya sAMbhaLI pAlItANe Avyo hato, ane te sainyane nIce rAkhI eka rAtre chAnI rIte koDAi ane cAmaradhArI aMgArazAhane lai DuMgara upara caDI gayo hato. koDAiye potAnA pIra tarIke RRSabhadevanA darzana karyA ane zerazAhane jaNAvyuM ke A beThelA mArA deva pIra che. zerazAhe tenI pAse suvarNamahorano Dhagalo karyo. A banAvathI aMgArazAne dveSa thayo ke "strInA preryA zerazAhe kAphIrapaNuM aMgikAra karyuM ane putaLAne page lAgyo'. eTale zerazAha ane koDAi cAlI gayA pachI teNe gurjarazastra phekI RRSabhanAthanI mUrtinI AzAtanA karI. "paNa tIrtharakSaka deva kopaze to mAro curo karI nAkhaze' evA bhayathI nAsavA lAgyo; ne saratacuka thaI javAthI paga lapasatAM devAlayanA dvAre athaDAi mRtyu pAmyo ane pIra thayo. pIra thayA pachI tenA jANavAmAM AvyuM ke A tIrtha bahu prabhAvika che, ne upAsanA karavA lAyaka che tethI tIrtha yakSone kahyuM ke huM tIrtharakSAmAM tamone madada karIza. asuranA upadrava vakhate mane mAnatA karavAthI upadrava dUra karIza.AvA bhakti bharyA vacanathI pasaMda thai tIrthadevoe tene nivAsa sthAna ApyuM. A daragAha tyArathI haiyAtimAM Avela kahevAya che. upara kahela nave TuMkanI bhUmi Arasa, patthara tathA cunAnA dhAbAthI bAMdhela che. AmAM vividha racanAthI zobhAyamAna dareka sthAno, lAkho rUpiyA kharacAyAnA cacacacaAAAAAAAAAAA For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNuM jei amara kIrti lekha samA zatruMjayanA uMcA zikhara upara dIpI rahyA che. A tIrthanI che bIjI pavitra bhUmikAomAM rAyaNa, siddhavaDa, zatruMjayI nadI, cIllaNA talAvaDI vigere vigere che. evuM kahevAya che ke A parvata bhUtakALamAM vizAla bhUmimAM patharAyelo hato. gIranAra, tAladhvajagiri, zIhoranI TekarI, hAthasaNIno hastagiri, kadaMbagiri, nAMdIgiri,bhADavo, (bhadrazcaMga) tApasagiri vigere bAla pavargo zatruMjayanA zikhara hatAM hAlamAM paNa A dareka parvatono dAMtA(pattharothI bhUmistaronuM saLaMga joDANa) saMbaMdha to eka sarakho ja che ane keTalAka to tadana zatruMjayane maLI gayelA ja dekhAya che. jaina tIrthomAM A tIrtha adhika mahimAvaMta ane prAcInatAnuM namunedAra draSya gIranAra saurASTranI suMdara bhUmimAM uttara akSAMza 210x 1, pUrva rekhAMza 700x 13, vaDhavANathI 168 mAila,bhAvanagarathI12 mAila, ne darIA kinArethI 20 che. mAIlanA phAsale junAgaDha AvI rahela che. tenA paurANika nAmo maNipura,caMdraketupura, rivata ane jIrNadUrga vigere che. te musalamAnIyugamAM mustaphAbAda hatuM ne hAlamAM junAgaDhanA nAme prasiddha che. A nagaramAM ane tenI AsapAsa 171 phuTa uMDo noMdhaNa kUvo, 1533mAM ijIprama (ijIpta) banela lIlama topa, cuDAnAlanI 1 bhAvanagarathI dUra taLAjA gAma pAse tAladhvaja (taLAjAno) DuMgara che. jenI uMcAI 320 phUTa che ne temAM lagabhaga trIzeka nAnI moTI guphAo ane be zikhara che. nIcalA sapATa zikhara upara sAcA devanuM saMvata 1381nuM maMdira ane upalA zaMku AkRti zikhara upara caturmukhI maMdira, jIna pAdukA ane ajItanAthanI dhyAna bhUmikA che. ra zatruMjaya pAMcamAM ArAma yojanA 12 pramANano che, ne gIranAra vize che tenAthI 48 koza thAya che. (15) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ P E E E E E E E E E ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ PERS topa,azoka kSatrayavaMzI rUdradAmA (i.sa. 150) ane skaMdagupta (i.sa. 454)nA zIlAlekho, 15mI sadInA zIlAlekhonI prAcInatAne sAcavanAro 275 phuTa uMDo dAmodara kuMDa vigere sthAno khAsa nIrIkSaNIya che. A junAgaDhathI aDhI mAila dUra ane samudranI sapATIthI 3675 phuTa uMco gIranAra parvata che.A parvata prathama 36 yojana pramANa hato ane zatruMjayanA eka zikhara tarIke lekhAto. tenA prAcIna ane arvAcIna nAmo kailAsa ujyaMta,raivata, svarga parvata,gIranAra ane naMdabhadra vigere che. kurUvaMzI yadurAjAnI gAdI mathurAmAM hatI tenA putra zauri jeNe kuzArta zoryapuramAM gAdI sthApI. zaurinA putra aMdhaka vRSNine subhadra rANIthI daza putro thayA. jemAM moTAnuM nAma samudravijaya ane nAnAnuM nAma vasudeva hatuM. samudravijaya rAjAne nemi nAme putra thayo. pAMDuno bIjo putra suvIra thayo jeNe siMdhamAM sovIranagara vasAvI tyAM potAnI gAdI sthApyA pachI tenA putra bhojavRSNiye mathurAmAM rAjya karyuM. A bhojavRSNinA putra ugrasenanI putrI rAjImati sAthenA sabaMdhamAM nemikumArane vairAgya utpanna thayo. te aMte dIkSA lai aghora AtmasaMvaratAthI kevaLajJAna pAmIne tIrthaMkara thayA. A neminAtha prabhunI dIkSA, kevaLajJAna ane mokSagamananA prasaMgo gIranAra upara thayelA che. jene pratApe A pavitra sthAna 'tIrtha" tarIke prasiddhi pAmyuM che. tethI hAla gIranAra upara mukhya maMdIra paNa neminAtha prabhunuM che. jenI jayooSaNA- gIranArI (bo gIranArI) tarIke prasiddha che. zatruMjayamAM jeTalA jeTalA purUSoe udghAra kAma karela che te dareke A sthAnano paNa uddhAra karyo che. RSabhadeva bhagavAnanA koDIlAputra bharata cakravartIe prathama ahIM jIna maMdira karAvyuM hatuM. te vakhate ahIM zaktisiMharAjA hato. bharate Aja arasAmAM barIrAkSasane harAvI baraDA DuMgara upara be maMdira karAvyAM hatAM. rAmacaMdre zatruMjayano uddhAra karAvyo tyAre bharatamAtA kaikeyIe gIranArano uddhAra karAvyo hato. ane pAMDavoe zatruMjayano uddhAra karAvyo tyAre ahIM kRSNa vAsudeve 1 gIranArajInA cha ArAnA nAmo anukrame kailAsagiri, 2 ujjayaMtagiri, 3 raivatagiri, 4 suvarNagiri, 5 giranAra ane 6 naMdanabhadra che. (16) INDINN N N N N N N N N N N NNNNNNNN Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LAIKINIKINIRANKANAANNNNNNNNNNNNNANANANANAANNNNNNAPAPAPAN P R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R N N N jInAlaya baMdhAvyuM hatuM. temAM atIta covIzImAM sAgara tIrthaMkaranA vArAmAM rAjAe banAvela ane pAMcamAM devaloka vigere sthAnomAM arcAyela prabhunI lepamaya pratimAne sthApana karI hatI ane tenI bhakti-rakSA naravAhana neminAtha karavAnuM kAma vyaMtara devIne soMpavAmAM AvyuM hatuM. vyaMtaradevI pUrvabhavamAM kubera vAsI somabhaTTanI aMbIkA nAmanI patnI hatI. te jaMpApAt khAi pAmIne neminAtha bhagavAnanA zAsanamAM aMbIkAdevI tarIke utpanna thai (koDInAra) maraNa hatI. navuM neminirvANa pachI 8000 varSe kAzmIranA navahaMsa rAjAnA vakhatamAM caMdrazeThanA putra ratanazAe potAnA bhAi madanasiMha tathA pUrNasiMhanI patnI padmI ane putra komala ema samasta kuTuMba parivAra sAthe gIranArano saMgha kADhayo hato. teNe ahIMnI lepamaya pratimAne sthAne pASANanI pratimA sthApI jIrNodhdhAra karyo hato. A uddhAramAM maMdiranA dvAramAM aMbIkAe Apela vajamatikAmaya nemijIna bIbanI karI hatI tathA AkhA maMdiranA pravezadvAra ane garbhagRhano pheraphAra karyo hato. hAla te "ratanazA osavAlanuM maMdira' eve nAme oLakhAya che. sthApanA mahAvIra svAmI pUrve jIrNadUrgamAM samudravaMzIya sumila ane zilekhAnA putro devapAla ane mahIpAla rAjA hatA. tenA vaMzano ripumala ahIM mahAvIrasvAmInI haiyAtimAM rAjya karato hato. kahevAya maMdira ratanazA pachIteno uddhAra bAramI sadImAM thayo hato. tene mATe evuM che ke, siddharAjanA maMtrI jAMbAputra sAjane saM. 1185 mAM bauddhonuM kASTa kADhIne navo jIrNodhdhAra karyo hato; paraMtu tenuM siddhAraja jayasiMhe svAyatta karyu hatuM. jemAM bAra varSanI soraThanI kamAinA 1807200000 nANAMno kharca hato. thayo A be saikAmAM gIranAra upara ghaNAM pheraphAro thayA hatA. jemAMthI keTaloka ta hevAla nIce mujaba upalabdha thAya cheH neminAthanI TuMkamAM da2vAjA bahAra lekha che ke saM. 1115 cai. zu. 7 (17) JIJIJIJIJIJN N N N N N N N N N N NN For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PRIPR RRRRRRR N N N N N N N N R P R R S dIne yaduvaMzI rA. mAMDalike nemimaMdira svarNapatrathI maDhAvyuM che; temaja raMgamaMDapanA thAMbhalAmAM 1113mAM jIna maMdira karAvyAnA, 1135 mAM pratiSThA karAvyAnA ane 1278mAM samarAvyAnA ullekho che. vaLI eka evI paNa noMdha che keH saM. 1215 nA cai. zu. 8 dine zIlabhadrasurinA ziSya dharmaghoSasUri, tenA ziSya yazobhadrasUri ane tenA ziSya devasenagaNie jInA maMdiro kADhI nAkhI navAM maMdira karAvyAM che. maMtrI AMbaDe 63 lAkha TakAnA vyayathI gIranAra para eka navuM caitya karAvela che.ane vAhaDanA vaMzaja salakhaNasiMhe paNa 1305mAM pArzvanAthanuM bIMba karAvela che. sAjanadenA uddhAra pachI saM.1340mAM mAMDavagaDhanA rAjA jayasiMhadevanA maMtri pethaDanA putra jhAMjhaNe ratnAkara sUrinA upadezathI gIranArano saMgha kADhayo hato ane teja varSamAM neminAthano prAsAda karAvyo hato. chelle A maMdirane zrIjayatilakasUrinA upadezathI zrImAlI harapatIe saM. 1449 mAM samarAvyuM che. ahIM mULa siMhAsane neminAtha bhagavAnanI mUrti che. bhoMyarAmAM amIjarA pArzvanAtha, rahanemi tathA jIvitasvAmI(neminAtha)nI mUrtio che. neminAthanA maMdiramAM bhamatInI 175, raMgamaMDapanI 38 ane gabhArAnI 5 ema kula 218 jInapratimAo che. A maMdiranA lattAvALI bhUminuM- 'neminAthanITuMka' evuM yathArtha nAma che. te maMdiranI pachavADe poravADa jagamAla gordhananuM 1849mAM banAvela jInamaMdira che ane te jInabhuvananI jamaNIbAju nemInAthaprabhunI sAthe manathI paraNI cukelI paNa bAlabahmacArINi satI rAjamatinI caraNapAdukA che. A TuMkamA thai me2kavazI sagarAma sonI ane kumArapAlanI TuMkamAM javAya che. tenI bhamatInI jALI bIDavA zeTha devacaMda lakSmIcaMde sAro prayatna karela che. merakavazInI TuMkamAM jatAM adabadajI i. sa. 1412 pUrvanAM tathA merU parvatanA comukhajI Ave che. me2kavazImAM mukhya pratimA pArzvanAtha prabhunI che.jenI sthApanA-pratiSThA saM. 1859mAM thayela che. A TuMkamAM kula pratimAo merUnI pratimA sAthe gaNatAM samasta jIna bIbonI saMkhyA 113 che. A TuMkanI banAvaTane mATe evuM kahevAya che ke, siddharAjanA maMtrI sAjanadeve saurASTranI bAra varSanI (18) PPPPPPPPPPPPRRRRRRRRR Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ upajanuM tamAma nANuM kharacI ahIM suMdara jInamaMdira baMdhAvyuM. tyAra pachI siddharAja jayasiMhe sAjanadeva pAsethI saurASTanI Avaka mAgI.jyAre sAjanadeve bhImakuMDalIA (bhIma kuMDavALo) pAsethI rAA karoDa sonaiyA laI siddharAja jayasiMha pAse jaI kahyuM. mahArAja, ApanA sonaiyAthI jIna bhuvana banAvyuM che mATe tenuM puNya saMpAdana karo athavA A rerA karoDa sonaiyA grahaNa karo'. rAjAe premapUrvaka jInabhavana banAvyAnuM puNya aMgIkAra karI te sonaiyA bhImakuMDalIAne pAchA sopyA. A bhIma kuMDalIAnA sonaiyAthI A TuMka tathA bhIma kuMDa thayela che. temaja TuMka baMdhAvavAmAM melakazA paMca tathA caMda rAjAe paNa dhana vyaya karyo che ema kahevAya che. merakavarI TuMkanI bhamatInI koraNI tathA kArIgarI jovAlAyaka che. tathA pratimAjInI alaukIka mudrA sonAnI koraNImAM sonAnA tAra AMgalIyo ane nakha sahita Abehuba dekhAya che. tyAra pachInI sagarAma sonInI TuMkamAM 37 jInabIbo che. temAM mULa nAyakanI navI pratiSThApanA saM. 1589 nI che. gIranAranA sarva jInabhuvana karatAM A maMdira bahu uMcuM che. kumArapAla maMdiranI samarAmaNa kriyAmAM garolI dharamazI hemacaMdanA hAthe thayela che. tenI pAse vastupAla tejapAlanI TuMka che. jenA vacalA raMgamaMDapamAM vastupAle pArzvanAtha prabhunI pratiSThA karI che evo lekha che. paNa mULanAyakanA padmAsanamAM saM. 1306nA vaizAkha zudi trIja ane "bAhaDa maMtrInI" noMdha che. vaLI gIranAra pavarta upara aSTApada, sametazikhara ane zatruMjayanA maMdiro paNa vastupAla ane tejapAle karAvyAM che. vastupAlanI TuMka pAse eka pattharamAM DuMgaranI 3100 phuTanI uMcAino levalano AMka khodAvela che. tenA pAse chatrapati saMpratirAjAnI TuMka najare paDe che. A saMpratirAjA i. sa. pUrve magadhanI gAdI upara thaI gaela che. je custa jaina hato. jene bauddha graMtho "saMpadi" nAmathI oLakhAve che. te rAjAnA saMbaMdhamAM eka evI mAhIti maLela che ke saMpratirAjAe ahIM pAMca jIna bhuvana baMdhAvyAM hatAM. jemAnuM eka maMdira saMpratinI TuMkanA madhya bhAgamAM hatuM. A bhUminuM saM. 1933mAM khoda kAma karatAM keTalIka madhyama kAlanI jIna mUrtio che (19) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N nikaLI hatI. ane tenI sAthe saM. 1523 mAM banAvela hiMdustAnanI prAcIna kaLAnA namunArUpa vimalanAthano dhAtu parikara nIkaLyo hato je hAla neminAthanI TuMkamAM vRkSa nIce sAcavI rAkhela che. bIjA maMdIranuM sthAna atyAre neminAtha zAsana rakSaka devI aMbAjInA maMdIra tarIke prasiddha che. A aMbAjInA maMdIranA kamADa saM. 1882nA a. zu. 2 dIne jaina maMdIranI saMrakSaka peDhIye karAvela che. trIjuM maMdIra dAmodara kuMDa para hatuM. cothu maMdIra saMgIvAva pAse hatuM. jene sthAne atyAre masIdanuM draSya najare Ave che. ane pAMcamuM maMdIra mArI gaDhecInI jagyAmAM hatuM. A jagyAmAMthI 1863-93mAM vIra pratimA nIkaLela che. ane paDI gayelA makAnomAM saMpratinI yAdInA zeSa cinho mAluma paDe che. barjesa sAhebe paNa potAnA rIporTamAM A yAdI lIdhela che. pAMca maMdIramAMthI saMpratinI TuMkanuM maMdIra ane aMbAjInuM maMdIra potAnA sthAnane sAcavI rahyA che. A sivAya bIjA keTalAMka chuTaka devAlayo che. koTanI bahAra paNa zAMtinAtha, pArzvanAtha vigere jInamaMdIro tathA rAjulaguphA (rAjImatInI guphA) tIrtha prabhAvane dekhADI rahyA che. prAcIna kALamAM A tIrtha zvetAMbara, dIgaMbara e banne pakSone mAnya hatuM. temaja bauddho paNa tene pavitra sthAna tarIke mAnatA hatA. paraMtu hAlato ahIM zvetAMbara jainonA dareka jInabhuvano jalahaLI rahyA che. mAtra malavAlA derAsara pAse 1915mAM eka dIgaMbara maMdIra astitvamAM Avela che. A maMdIranA AraMbha vakhate dIgaMbara saMghe "amAre zvetAMbara sAthe haLImaLI cAlavuM" A Azayano maitrIdarzaka karAra zvetAMbara saMghane lakhIApela che. musalamAnI yuganI asarathI A tIrthamAM prAcInatAnA draSyo joie tevA pramANamAM maLI zakatA nathI kemake maMdIramI sadInA madhyabhAgamAM ahIM rA' mAMDalikanuM rAjya hatuM. te murtipUjaka rAjA che ema jANI saMvata1647 mAM mahamada begaDAye tene musalamAna banAvI junAgaDha potAne kabaje karyu hatuM ane te nagaranuM mustaphAbAda nAma rAkhyuM hatuM.temaja keTalIka mUrtiyo toDI nAkhI hatI. basa! tyAM sudhI A tIrthanI mUrtiyo akhaMDita hatI. paraMtu tyAra pachIno Akho rAjyavaMza custa musalamAna hato ane che. uparokta kAraNe tapagacchAcArya vijaya jInendrasUri vigereye saM. 1858 thI187pa sudhinA varSomAM tIrthanI AbAdi sAcavavA mATe ghaNI pratiSThAo karI AAAAAATATIGe For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A N N N N N NNNNAANNNNNNNNNN atyaya yayayayaalla hatI. jethI gIranAranI ghaNI mUrtiyo ogaNIzamI sadInA madhyAnta kAlanI che A dareka maMdiro eka sapATa medAna upara rahelA che. tyAMthI AgaLa cAlatAM thoDeka dura gomukhIgaMgA Ave che. A sthAna jainAnuM haze ema tyAMnA zIlAlekho puravAra kare che. paNa atyAre to vaiSNavatIrtha tarIke vadhAre prasiddhi pAmela che. tenI upara trIjA caDAvamAM (trIjI TuMkamAM) nemInAtha prabhunI pAdukAche. AgaLa cAlatAM nIcANamAM cothI TuMka Ave che jemAM saM. 1244 nI pratiSThAno lekha mojuda che. pAMcamA caDAve(pAMcamI TuMke) nemanAthanI pAdukA tathA murti che tyAM coka nIcenA bhAgamAM saM.1108 mA varSano moTo zIlAlekha che. vaLI A TuMkamAM nemanAtha prabhunA mukhya ziSya datta (varadatta) mokSapada pAmyA che. tenI pAdukA "dattAtrayI'"nI pAdukA tarIke pUjAya che. tyAMthI AgaLa cAlatAM chaThThI TuMka reNukA zIkhara ane sAtamI kAlikA TuMka Ave che. temaja A parvata upara keTalIka pavitra guphAo ane nIrIkSaNiya bhumIkAo che. je paikInA prasiddha sthAno adhyAtmayogI cIdAnaMdajInA gurUbhAi kapuracaMdajInI guphA, gadhdhesiMgano DuMgara, tAMtaNIyodharo, 84 siddhanI TekarI (TagamagIyo DuMgara), azvatthAmAparvata, sahasrAmravana, bharatavana, vigere vigere che. Priev (21) samaya For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IPIPIR Abu muMbai ilAkAnI uttare chellA bhAgamAM zIrohI saMsthAnamAM aravallInI pazcime 7 mAila para Abu parvata che tenI taLATInI laMbAi 20 mAila mAthA para 14 mAila ane vRMdI be mAilanI che. AbunI uMcAi 3000 phITa, samudra sapATIthI 4000 phITa, ane gurU zIkharanI apekSAye 5363 phITa che.A parvatano ullekha mahAbhArata zatruMjaya mahAtmya tathA grIka graMthomAMthI maLI zake che ane utpattinA sabaMdhamAM keTalIka purANI kathAo paNa astitva dharAve che. AbunI hakumata prathama caMdrAvatInA kabajAmAM hatI. AbuthI traNa gAu dura raheluM ane khaMDiyera thai gayeluM caMdrAvatI prAcIna kALamAM jAhojalAlIthI bharapura paramAra vaMzanuM rAjanagara hatuM. ujjaina cittoDa amarakoTa ane pATaNa vigere paramAra rAjyonA yazasvIkALamAM caMdravatI nagara paNa sArI rIte tapyuM hatuM. paraMtu i. sa. 1212mAM nAMdodanA cavhANa soNadeva caMdrAvatInA paramAra dhArAvaMzano aMta ANyo hato ane pachI i. sa. 1296 thI 1303mAM A rAjya zIrohInA rAjya raMbhAnA hAthamAM AvyuM hatuM je adyApi(?) zIrohI tAbe che. parvata paNa zIrohIsTeTanA kabajAmAM che. khareDI sTezanathI sattara mAilano caDAva caDatAM saMgamaramarI pattharathI banAvelA maMdirothI alaMkRta delavADA (devalavADA) gAma che. zvetAMbara jInAlayono suMdara ththo hovAne lIdhe ja A gAmanuM nAma devalavADA paDela che. temAM ghaNAM jInabhuvano che jemAM sahuthI prathama AdinAthanuM maMdIra banela che. gujarAtamAM i. sa. 1032mAM bhIma-bANAvaLI hato tyAre AbucaMdrAvatI dhanarAja paramAranA tAbAmAM hita, paNa dhanarAje bhojano pakSa svikAryo jethI bhIma rAjAye caMdrAvatInA daMDAdhipati tarIke vimaLa maMtrIne mokalyo-nImyo. vimala caMdrAvatImAM Avyo tyAre A nagaramAM 444 jInabhuvano ane 900 zIva maMdIro hatA. temaNe vAlInAha nAgarAjane haThAvyo hato. vimalane vAhila nAme bhAi ane zrI nAme bhAi ane zrI nAme patnI hatI vardhamAna sUri (dharmaghoSasUrinuM nAma LINN N N N N N N NNNNNNNNNNNN (22) INNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAPANIRANKARANAKAKAPAKANKAANAN sAtha PC C C P R R R R RRRRRRR! paNa maLI zake che)nA upadezathI AbumAM jInamaMdira karavAnI tIvra jIjJAsA thavAthI vimala maMtrIye joitI jagAmAM svarNa TaMkA pAtharIne bhUmI kharIdI lIdhI ane tyAM saMgemaramarano suMdara arbudaprAsAda karAvyo. A prAsAda taiyAra karavAmAM kharcAyela dravya maMtrIne te sthAnethI bhumimAMthI ja maLyuM hatuM. vimaLamaMtrIe vikrama saMvata 1088mAM dharmaghoSa sUrinA hAthe arbudaprAsAdamAM aDhAra bhAra pramANa pIttaLathI banAvela AdinAtha prabhunA bIMbanI pratiSThA karAvI hatI teNe bahu kharca karI A prAsAdane ja apUrva zobhAvALo banAvela che. maMdiranA mukhya daravAjA sAme hAthAkhAnuM che. jemAM madhya trikoNAkRti staMbhamAM kotarela jInamUrti che daza hAthI che ane ghoDA upara besADela vimaLa maMtrinuM bAvaLuM che. vimaLazAhe prAsAdanI banAvaTamAM mAtra A eka ja bhula karI che ke teNe prabhunI sAme potAnuM putaLuM ubhuM na rAkhatAM ghoDA upara besADela che, raMgamaMDapanA ghumaTamAM sola apsarAnI putaLIo mArmikatAthI khodela che.maMDapamAM kamAna ane dhummaTanI racanAmAM judI paddhatino svikAra karI acakona, vartula 1. A maMdiranA mATe evuM banyuM che keH vimaLamaMtrine ahIM maMdira karavAnI icchA thatAM te Abu upara bhuminI zodha karavA Avyo ane maMdiranI zarUAta karI paNa tyAMnA zaivavarge A saMbadhamAM vAMdho uThAvyo ane caMdrAvatInA nareza pAse A maMdira nahI thavA devA vInaMtI karI. caMdrAvatI pAMtae vimaLane bolAvIne kahyuM ke narapuMgava! A tame zuM karo cho? zaivatIrthamAM jainatIrthanI sthApanA thAya te salAmatI bhareluM nathI vimalamaMtrie jaNAvyuM ke A sthAnamAM jainamaMdira hatuM paNa brAhmaNazAhImAM teno nAza thayela che AthI caMdrAvatIpatie tebInAne pu2vA2 ka2vA sAta divasanI mahetala ApI. te daramyAna vimaLamaMtrie paNa cakrezvarI devInI ArAdhanA karI,jethI devIe svapramAM kahyuM ke''bALakumArIkAne kuladaDo ApI badhe pheravavI teno daDo hAthamAMthI chaTakI je sthAne paDe te sthAnamAM khodavAthI prAcina jInamUrti maLI Avaze'' A pramANenuM svapra dekhI te sAtame divase rAjasabhAmAM gayo-ane devInA vacana pramANe eka brAhmaNa kanyAne phulaguccho ApI badhe pheravI. mukhya zaivamaMdiranA dvAra pAse jatAM te daDo hAthamAMthI chaTakI paDayo. jethI caMdrAvatIpatie tyAM khodAvyuM, to jInamUrti maLI ane te tIrtha jainonuM che ema sAbIta thayuM. tenAthI caMdrAvatIpatie vimaLamaMtrine ahIM jInabhuvana karavAne rajA ApI. A taraphathI zaivavarge vimaLamaMtrine jaNAvyuM ke tamArUM maMdira thatAM amArI AjIvikone dhakko pahoMcaze tethI vimaLamaMtrie tyAMnA boTikone jamIna pramANa dravya pAtharI te dravya ApyuM ane te sthAne arbudAcala prAsAdanI racanA karI kALAMtare A zaivavarga nIrdhana thatAM tyAMthI ravAnA thai siddhapura pATaNa AvI vadhyo hato. (23) ANNNNNN N N N N N NNNNNNNNN Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ STARTSESERSERSRSRSRSRERS haii kamAna parano pattharano tIrakasa, ane pattharanI kheMcI, ityAdithI pattharanA bojane che judI judI rIte vahecI nAkhI sthAnane majabuta karela che. vaLI aSTakoNa toraNa coDela che ane ghumaTamAM tathA chatra upara aneka vidha AkRtio kotarela che, raMgamaMDapanI AgaLa maMdira che jemAM madhya siMhAsana upara padmAsane AdinAthanI mUrti besADela che maMdiranA cokanI para kamAnomAM jInamUrtio besADela che murti, kamAna, khAMbha, kaDIpATa ane purANika kathA bhAganI kotaraNImAM saMgemaramarI pattharano ja upayoga thayela che kaDIpATanA uparanA bhAgamAM paNa suMdara AkRtio kADhela che. atyAre A prAsAda AvI sthItimAM che, paNa te pUrve kaI sthItimAM haze te kalpI zakAtuM nathI, kemake vimala maMtrinA arbada prAsAdano saM. 1339 mAM dilhI bAdazAha ghoghara suratrANe (?) toDIne mulamAMthI nAza karyo hato ema kahevAya che je jethI A dekhAto abUda prAsAda tyArapachI haiyAtimAM Avela che. joke tenI kArIgarI jovAthI to te vimala vakhatano hovAnuM anumAna karI zakAya che paraMtu te Na vimala maMtrIme karAvelo prAsAda nathI te bInA jo sAcI hoyato ema zaMkAvAnuM A sthAna maLe che ke vimala maMtrino prAsAda keTalo badho manohara haze! A maMdiranuM samArakAma saM. 1675 mAM vijayAnaMdasUrinA upadezathI zIrohIvAsI poTalIyA gotrIzA AMbA vIrapAle karAvyuM hatuM. delavADAnuM bIjuM maMdIra paramAradhArAvarSanA arasAmAM vAghelA viradhavalanA maMtrI vastupALa ane tejapALe potAnA moTAbhAI luNiganA zreya mATe (saMvata che 1286 thI 1296 sudhImAM) karAvela che. maMdiramAM madhya siMhAsane "nemanAtha" ane be bAju zAMtinAthanI murtiyo sthApela che. maMdIranI pharato prazasta vizAla coka che. tenA daravAjAnA mAthA upara A derANI, jeThANI ane dvArapAlanI murtio che dareka sthAnanI kotaraNImAM Abehuba je zIlpa kalAno namuno che devAlayanA pagathIyAnI ugamaNI bAjuye zIlA para 79 jInabIbo che maMDapa saMgemaramarIno banAvela che ne temAM sArI khAMbho nAkhela che (24) naanaannaannaannaannaannaannaannaannaannnnn Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NNNNNAR J N N N N N NN RRRRRRR R R R R R R R R R R R R maMDapane 26 khAMbhothI coka sAthe joDela che maMDapanA ghumaTamAM laMbaka choDela che A laMbakamAM evI kaLApUrNatA jaNAya che keH- jANe te kamala guccho sphaTIkanA ja na hoya? maMDapanA khAMbhAnI ane kaDIpATanI AkRti pramANabaddha ane sauMdarya pUrNa che. cokamAM 39 kamAno hoi darekamAM jInamUrtiyo che. maMdIranA pAchalA bhAgamAM dazahAthInI AkRtivALuM hAthIkhAnuM che temAM jhula,zuMDha,ane alaMkAranI kotaraNImAM paNa kautuka upajAvanAra draSyo che. A dareka hAthI upara vastupALanA kuTuMbInI daza mUrtio hatI je musalamAnI yugamAM nAza pAmela che paNa tenI yAdIo zIlAlekharUpe kotarAi rahela che. hAthIkhAnAnI pachavADe vastupAlanA kuTuMbanI tathA AcAryonI AkRtio che maMDapa madhyanA kamaLaguccha ane ardha khIlela kamaLadaLanuM kauzalya joi tenA banAvanAra mATe ane banAvavAmAM sahAya karanAra mATe mukhyatve dhanyavAdanA udgAra nILavA mAMDe che AryAvartanA prAcIna zIlpanA A smArako abhimAna ane AnaMda prakaTAve che. vastupAle chatrIzamuDA(6220800) drammo pAtharI mAtAnA boTako pAsethI jamIna kharIdI hatI ane te jamIna upara 125300000 dravyano vyaya karI A nemanAthanuM maMdira taiyAra karela che. maMdIranuM kAma udAnI Ekharekha nIce cAlatuM hatuM. tejapAlanI patnI anupamAdevI paNa - te kAryamAM kIti madada ApatI hatI - jarUrI buddhibhoga ApatI hatI. A pramANe daza varSe maMdira taiyAra thayela che. A devAlaya baMdhAvavAnA traNa kAraNo saMbhaLAya che. 1 - haDALAmAM ghana dATavA jatAM ulaTuM dhana maLyuM jethI apAra saMpattino zo upayoga karavo e vivecanamAM DahApaNavALI-anupamAdevIye DuMgara upara te dravyano upayoga karavAnuM jaNAvyuM je kathana sarvane rUcikara thai paDayuM ane aMte (zatruMjaya, gIranAranA maMdironI peThe Abu upara) A jInamaMdira astitvamAM AvyuM che. ra zIlpIyo hathIyAra vaDe jeTalAM patharA kotarI bahAra kADhe tenI - bhArobhAra majurInA rUpaiyA ApI kaLAnA namunA rUpa A maMdira taiyAra karela che (25) SPIPA PANINI NNNNNNNNNN IP P P P P P N N N N N N N N N N N N N N N N N Mary For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Q R R R R R R R R R R R R R R R R R R ER jene jovA mATe dara varSe ghaNA kaLArasiko tyAM Ave che jene aMdara praveza karavA mATe chUTa rAkhela che. paNa ''teo joDA kADhIne'' maMdiramAM praveza kare ema sUcavavA mATe maMdIranI bahAra pATIyuM mArela che. 3 - keTalAka Adhunika vidvAno ema mAne che ke - AbumAM ekaThA thayela duSkAla pIDita majurone madada karavAnA hetuthI A maMdiranI racanA janmela che. A traNe muddAno sArAMza e tarI Ave che ke A maMdira karavAmAM "anupamAM" ane "lIlunI" buddhi mUlaAdhArarUpa che tathA A mahatkArya niSkAma bhaktinuM pariNAma che. maMdironuM nirikSaNa karatAM vizeSa Azcarya to e thAya che ke AbumAM AvA patthara (lAdI) nI khANa nathrI paNa te ahIMthI paccIseka mAila dura jarIyAmAM tathA aMbAbhavAnInA DuMgara pAse bakhara prAMtamAM (ArAsaNa-kuMbhArIyAnI najIkamAM) che to pachI A patthara tyAMthI kayA mArga vaDe kaii rIte kevI dukAna tathA jaLAzayanI sugamatA karIne keTalA zramathI ane keTalA dhananA bhoge lAvyA haze te kalpI zakAtuM nathI. A maMdirane paNa musalamAnoe toDayuM hatuM jenuM samArakAma maMtri pethaDe karela che. (jai. le. 2) uparokta be maMdironI pAse trIjuM AdinAthanuM maMdira che jemAM AdinAtha, pArzvanAtha, zAMtinAtha, vigerenA bIbo che paNa te sivAya A maMdiramAM kAMi prekSaNiya zIlpa kAma nathI. cothuM caturmukhI pArzvanAtha prabhunuM maMdira che jenA raMgIna gAlIcA ane ghumaTa suMdarache. pAMcamuM eka sAmAnya maMdira acalezvaranA rastAnI pelI pAra che. A sivAya 'zakunikAvihAra' citra che. jemAM saMvata 1338no zIlAlekha che tathA ahiM saM. 1725mAM vijayarAjasUri nA upadezathI amadAvAdanA zrImAlI maNiyAnA putra zAMtidAsazeThe zAMtinAthano prAsAda karAvyo hato. delavADAthI dura traNeka mAilanA caDAve paramAravaMzano killo-acaLagaDha Ave che tyAM paNa keTalAka jaina maMdiro che, gaDhamAM pesatAM ja prathama hanumAnano daravAjo ane pachI caMpA daravAjo Ave che, madhyamAM pArzvanAtha prabhuno be majalAvALo (26) J N N N N N NNNNNNNNNNNNNADA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR che caturmukhI prAsAda che, jene saM. 1566 varSe jagamAlanA rAjyamAM jayakalyANasUrinA hai che upadezathI sahasAke karAvela che ane teja sUriye A prAsAdanA uttaradvAramAM RSabhadevanuM bIMba sthApela che. nIcenA cokamAM kuMbhArANAnA pautra udayasiMhanuM I. sa. 1509 (saM. 1566) mAM ubhuM karela bAvaLuM che. vaLI eka evI yAdI maLe che ke saMvat 1554mAM sumatisAdhusUrinA upadezathI mAMDavagaDha nivAsI prA. vR. saraDIyA pAdazAhanA khajAnacI sahasAbhAI sulatAne pAMtrIsa lAkha manuSyono acalagaDhanI yAtrAno saMgha kADhayo hato ane che teNe teja varSamAM RSabhadeva prAsAda nIpajAvI temAM caudaso maNa pramANa sAtadhAtunA banAvelA cAra bIbo ane ATha kAusaggIyAnI (kAyotsarga mudrAvALI ubhI jInamUrtinI) pratiSThA karI hatI. (zIlAlekho AthI judA paDe che) AbumAM upara lakhyA pramANe jainonA pavitra sthAno che. che temaja ahiM junAmAM juno zIlAlekha saM. 720no che. te zIvamArgIno the karAvela che. A sivAya Abu uparanA maMdAkinI kuMDa. rUSyazRMga, acalezvaranuM maMdira, bhartRharinI guphA, gurUzIkhara, gaumukha, nakhI taLAva vigere jainetara prasiddha sthAno che (sametazIkhara) pUrva dezamAM 4500 phuTa uMco pArzvanAthahIla che jenuM purANuM nAma sametazIkhara che che. A parvata upara vIza tIrthakara sIddhi pada pAmyA che tenA virAgadazAnA rajakaNothI mana upara A parvata suMdara asara kare che. tenA uparanA bhAgamAM 25 je TuMko che jemAM saMvata 1816 pachInI sAlanA zIlAlekhovALI jInezvaranI je caraNapAdukAo sthApela che tathA zAmaLIyA pArzvanAtha vigere daza maMdiro che jenA (27) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SERRURERRARAURKRRITURRRRR che zIlAlekhomAM saM. 187pathI1910 sudhinA varSonI noMdha maLI Ave che. sametazIkhara (pArzvanAtha hIla) nI taLeTImAM najIkamAM gIraDI sTezana che tyAMthI daza mAila dura barAkaDa gAma pAse nIraMtara pANIne vahana karanArI juvAlukA (brAkara) nadI che jyAM vIra kevalajJAnanuM samavasaraNa che. A samavasaraNano uddhAra saMvata 1930mAM thayela che.vaLI temAM eka nemanAthanI pratimA che. brAkara nadIthI 11 mAila cheTe madhuvana che. jyAM daza derAsara che. aSTApada) RSabhadeva bhagavAna potAnA ziSyo sAthe vihAra karatAM karatAM ayodhyA { pAse aSTApada parvata upara padhAryA ane tyAMja siddhipada pAmyA. tyAre bharatacakravartIche Idroe traNa cItAomAM prabhuno, prabhunA mukhya ziSyagaNadharono, ane bIjA sAdhuono agni saMskAra karI tenI upara traNa stupa banAvyA hatA. pachI tyAM siMha niSaghA nAme vihAra karI temAM vartamAna covIzInA dareka tIrthakaronI jenA je je pramANe dehamAna ane dehavarNa che ke te pramANa, ane raMganI mUrtiyo banAvI pratiSThA karI hatI tathA potAnI AMguThInA pAMce ratnanI eka jINI "mANijyadeva" nAmanI mUrti banAvI tenI paNa pratiSThA karI hatI.A tIrtha teja saMbhave che ke jene purANagraMtho himAlayano kailAsa kahe che. athavA jene jagannAthapurInA yAtrALu daivIgaDha (paramezvarano killo) tarIke darzana kare che. atyAre A tIrtha draSTipathamAM AvI zakatuM nathI. 1. keTalAka yAtriko mAne che prAcina kALanI RSabhadevajInI mUrti atyAre jagannAthajI tarIke pUjAya che ane pUjArIo paNa banatA sudhi A maMdiranA garbhagRhamAM koi yAtrikane jvA detA nathI. tIrthonA itihAsamAM to A sthAne "jIrAvelA pArzvanAtha'' hovAnI yAdIo che. (28) nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn Jain Educationa international For Personal and Private use only www.jamienbrary.org Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ @@@@@@ @@@@@@@@@@@ _pAvApurI zramaNa bhagavAna mahAvIra pAvApurImAM mokSa pAmyA che. tyAre temanA dehano saMskAra je sthAne thayo te sthAne hAla 84 vIghAnuM taLAva che.A taLAva mATe evuM kahevAya che ke mahAvIraprabhunA agnisaMskAranA sthAnethI tenA dehanI rAkha pavitra mAnI lokoye potAne ghera laI javA mAMDI. rAkha thaI rahetAM tenI dhuLa paNa loko laI gayA. A kAraNathI tyAM moTo khADo paDayo, ane aMte A vizAla taLAva banyuM che. taLAvanA madhya bhAgamAM suMdara viramaMdira che. tyAM javA mATe eka taraphathI pattharanI pAja bAMdhela che. taLAvamAM pANInI bharatI purI rahe che temaja ghaNAM kamaLo paNa thAya che. A maMdira mATe vizeSa navAinI vAta e che ke ahIM | divALInA divase agninA saMyoga vinA ja dIvo prakaTe che. A sthAna ja eTaluM badhuM cittAkarSaka ane ramaNIya che ke ahIM AvanArane sarvAge zAMti vyApe che ahIMnA zuddha rajakaNo evI asara kare che ke A maMdIramAM AvelAno AtmA AnaMdasAgaramAM jIle che-hIloLe che. pAvApurIthI thoDAeka koza dUra caMpApurI (caMpAnALA) mAM vAsupujya svAmI siddhipada pAmyA che. A sthAna paNa AnaMdajanaka che. sametazIkharanA yAtrIko rAjagRhi pAvApurInI sAthe A tIrthanI yAtrAno lAbha lya cheA nagarI bhAgalapura sTezanathI cAra mAIla dUra che. kesarIyA udepurathI 20 koza dUra dhulevA gAma che. tyAM hajAra varSa pahelAM mahArAjA (29) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SUSASTRUKTORISERET mokalajInA vakhate RSabhadevanI prAbhAvika pratimA nIkaLI hatI. ane tyAMja sthApIta karI hatI. A mUrti upara bahu kesara caDatuM hovAthI tenuM kesarIyAjI evuM nAma prasIddha thayuM che ane sarva lokone te tIrtha mAnanIya thaI paDayuM che. A maMdIrano jIrNoddhAra saM. 1431 akSayatrIjadIne tathA saMvat 157ranA vaizAkha sudI 5 dIne thayo hato ema zIlAlekhothI samajI zakAya che. maMdIranA mukhya siMhAsane te RSabhadeva bhagavAnanI alaukika pratimA che, bhamatImAM saMvat 173thI 1790 varSa sudhInI pratimAo che.junA bhIla lokonA ikarAranAmA ane zIlAlekho ahIM draSTigocara thAya che. A mevADamAM moTAmAM moTuM tIrtha che te zvetAMbara saMghane samarpaNa karyAnA keTalAka paravAnA maLyA che jemAM 1 akabara bAdazAhano, 2 mahArANA pratApasiMhano, saM. 1635nA Aso vadIpa gurUvArano, 3 mahArANA jagatasiMhano saM. 1802 nA vaizAkha zudi 6 budhavArano, ane 4 mahArANA bhImasiMhajIno saMvat 1876 mAgazara zudi 1 ne gurUvArano che. A pramANenA paravAnAthI A tIrtha zvetAMbara saMghane svAdhIna karela che. ArAsaNa (kula AbunI taLeTImAM ArAsaNa gAma hatuM jene atyAre "kuMbhArIyA" evA nAmathI oLakhAya che. temAM gogA maMtrIno putra pAsila vasato hato. te bahu nIrdhana thaI gayo hato jethI eka dIvase vyApAra mATe pATaNa gayo. tyAM devadarzane jatAM rAjAye karela prAsAdane jovA lAgyo. tenA duHkhI dedAra dekhI hAMsI nAme bAI mazkarI karI bolI ke "bhAI tamAre zuM AvA pramANanuM caitya karAvavuM che? ke je mATe prAsAdanuM sUkSmadraSTithI nirikSaNa karo cho?" A upahAsyanA vacanathI kheda pAmato pAsala gurU pAse Avyo gurUve che che paNa tenuM caLakatuM bhAgya joI tene aMbIkAno maMtra Apyo, pAsIle paNa vidhipUrvaka te maMtrathI aMbikAdevInuM ArAdhana karyuM ane navo jInaprAsAda karavAnI potAnI che Na icchA darzAvI. saMtuSTa thayelI aMbikAe kahyuM ke, "tuM sIsAnI khANa khodAvaje te huM (30) jIjAbAvALATM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN rUpAnI thai jaze" A rIte devInI salAha thavAthI pAsIle navA caityano AraMbha karyo tathA eka sIsAnI khANa khodAvI temAMthI rUpuM nIkalyuM. jemAMthI bAra pahora sUdhI rUpuM bahAra kaDhAvyuM ane te dravyamAMthI zIkhara sudhI maMdira taiyAra thayuM tyAre koi gurUe pAsilane puchyuM ke caityanuM kAma nirvighna cAle che ne ? pAsile uttara Apyo ke devagurUnI kRpAthI barAbara cAle che. AthI aMbikAne kopa caDhayo kepAsIla mArI kRpAne gaNakArato nathI, kRtaghna che mATe have tene sahAya karavI nahIM. basa! tyArathI caityunuM kAma aTakyuM. pachI A maMdiramAM teNe vAdicakracuDAmaNa devasUrinA hAthe (saMvat 1180 thI 1226) mAM pratiSThA karAvI. V N N N N N N NNNNNNNNNNNNNNNNNNIN PIRIR pATaNanI hAMsI zrAvikAye paNa pAsIlanA bahAdurIbharyA kAmamAM sahAya karI ane navalAkha dravya kharcI meghanAda raMgamaMDapa karAvyo hato. A bAbatamAM mI. bhAMDArakara potAnA rIporTamAM mahIkAMThA ane zIrohIne lagatA zodhakhoLanA itihAsathI kAMika navuM ajavALuM pADe che. te potAnA riporTamAM jaNAve che ke jainadharmIonA madhyabIMdu kuMbhArIyAnI AjubAju cormera paDelA pattharAonI daMtakathAthI evuM batAvavAmAM Ave che ke kudaratane lagatA pheraphAro deva devIyo mAraphate paNa thai zake che. evuM banyuM che ke-te zaheramAM eka prAcIna rAjAye 360 jainamaMdIro baMdhAvyA hatA kAraNa teNe potAno bhAgyodaya potAnI kuladevI mAraphate nahIM paNa eka jainAcArya mAraphate thayo hato ema mAnyu hatuM.A parathI tenI kuladevIye kopAyamAna thai gussAnA AvezamAM mAtra pAMca derAsaro sivAyanA saghaLA bALI bhasma karI dIdhA hatAM. bAkI rahelA pAMca maMdIro jevAM ja saghaLA derAsaro ArasapASANanA bAMdhelA hovAthI teno nAza thatAM zaherane ghaNI moTI nukazAnI gayelI hovI joie. joke phArbasa sAheba kahe che ke dharatIkaMpa thavAthI ema banavA pAmyuM haze, paraMtu tevA pattharo amuka hada sudhImAMja jovAmAM Aveche mATe e siddhAMtamAM mAnya rAkhavA yogya nathI. jainamaMdIranA zIlAlekho uparathI A nagaranuM prAcIna nAma ArasanA (ArAsaNa) hoya ema samajI zakAya che. A nagaranI cArebAju ArasanI TekarIyo che tethI te nAma paDayu haze. A bhabhakAdAra zahera kadAca baLI (31) IN N N N N N N N N N N N N N N N N N NNNNNN III Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KAZININININNNNNNN yayayayayayayayayayaya gayeluM hovuM joie paNa teno koNe nAza ryo haze te kaLI zakAtuM nathImusalamAnoye teno nAza ryo hoya e to banavuM saMbhavIta nathI. kadAca te zaherano nAza brAhmaNonI dharmAMdhatAne lIdhe thayo hoya e saMbhavIta che. A pramANe mI. bhAMDArakara paNa potAnA rIporTamAM noMdha lye che ane amuka aMze te bInA pAsIlanA banAva sAthe maLatI Ave che. ArAsaNanA maMdIramAM mukhya siMhAsane saM. 1675 mAM vijyadeva sUrinA ziSya paMDita kuzalasAgarajIe sthApela neminAthanuM bIMba che. ahIM vikramanI bAramI, teramI caudamI ane sattaramI sadInI mUrtio che. A maMdIranA be daravAjA baMdha karI devAmAM AvyA che paNa tema thavAnuM zuM kAraNa, te maLI zakatuM nathI. bIjA maMDapamAM naMdIzvarano AkAra ane RSabhanAthanI mUrti che jenI upara saM. 1675nI noMdha che A sivAya navAMgIvRtikAra zrI abhayadevasUri saMtAnIya caMdrasUri ane paramAnaMdasUriye karAvela pratiSThAnA saM. 1305 thI 1365 sUdhInA ghaNA zIlAlekho che mAtra jamaNI taraphanA daravAjAmAM ja saM. 1345mAM paramAnaMdasUriye pratiSThA karela 19 jInamUrti che temaja caMdragacchIya ratnaprabhasUri ziSya paramAnaMda sUrinA upadezathI saM. 1310nA vaizAkha vadI 5 gurUvAre poravAla AsapALe ariSTaneminAM maMdirano maMDapa banAvyo teno zIlAlekha eka staMbha upara sAcavavAmAM Avela che. maMdIranA gabhArA bahAra ekaMdare 164 jInamurti che. zaMkhezvara pArzvanAtha kALagaNanAmAM cha ArAno eka "avasarpINI'' ne cha ArAno utsarpiNI thAya che. A dareka utsappaNI ne avasarpiNI kALomAM judAjudA covIza covIza tIrthaMkaro thAya che. A cAlu avasarpINImAM RSabhanAthathI mahAvIra svAmI sudhInA (32) raca For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SRENDRRRRRRRRRRRRRRRRR covIza tIrthakaro thayA che. temaja tenI pahelAM paNa utsarpiNImAM covIza tirthaMkaro { thayA hatA. teomAnAM "dAmodara" tIrthakaranI haiyAtImAM "ASADhI" zrAvake pArzvanAtha prabhunI murti karAvI hatI. te pratimA kALAMtare traNelokamAM pUjAyela che.jarAsiMdha sAthenA yuddhaprasaMge naravIra kRSNavAsudevane te jInamurtinI prApti thaI ane tenA daivI prabhAvathI kRSNa vAsudeve jayadhvajA pharakAvI. pachI A pavitra murtine sthApana karavA mATe yAdavAsthaLInI pAsenI bhUmimAM dvArakAthI dekhI zakAya tevuM uMcuM maMdIra karAvI temAM (atyArathI lagabhaga 86 hajAra varSa pUrve) te pavitra bIMbanI sthApanA karI. te sthAna zaMkhezvara pArzvanAthanA nAme prasiddha che je hAla jayazikharInA paMcAsarathI pAMca koza dUra che. tyAM AsapAsanI bhUmimAM yAdavAsthaLInA avazeSa smArako nAma mAtrathI mojuda che.ghaNAya (paccArI hajAra) varSo vahI jatAM te mULa sthAnathI eka mAila dUra navuM jInabhuvana taiyAra karI temAM saMvat 1155mAM sajhana zeTha tathA durjanazailya rAjAe zaMkhezvara pArzvanAthanA bIbanI padharAmaNI karI. A sthAna paNa hAla gAmanI madhyamAM jIrNazIrNa dazAne bhogavI rahyuM che. A sthAnano paNa ekavAra jIrNoddhAra thayo hoya ema saMbhave che. temaja tyAM soLamI ane sattaramI sadInI rAdhanapura, amadAvAda, sANaMda ane mAMDalanA grahasthoe karAvela zIlAlekhonA bhUMsAyelA akSaro joI zakAya che, tathA te maMdIranI mukhya pAMca derIyo ane bIjI devakulIkAo niravapaNe hajI potapotAnI pUrva sthItinuM bhAna karAve che. tyAra pachI aDhAramI sadInA aMtabhAgamAM rAdhanapuranA dhanADhayo be majalAnuM navuM maMdIra taiyAra karavA prayatna karyo, paNa kArya karanAranI khAmIne lIdhe tema banI zakayuM nahIM, jethI nIcalA bhUmigRha tarIke taiyAra karela sthAnamAM ja zaMkhezvara pArzvanAthanI pratiSThA karI che. A maMdIra paNa atyAre raMgamaMDapa vigerenI goThavaNIthI suMdara zobhAvALuM banyuM che, te jInamaMdIranI cAre bAju nAnI nAnI bAvana darIyo che. ane tenI pharatI yAtrALune utaravAnI junI gharmazAlA che. A tIrthamAM dareka prAcIna jInamUrtinI bhavya mudrA apUrva AnaMda Ape tevI che. (33) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SANSKRATTAROSSERRESTRE tAraMgAjI. A tIrtha mahesANAthI 20 mAila dUra Avela TIMbA gAma pAsenI TekarI para che. jyAre zatruMjayanI taLATI vaDanagara, (AnaMdapura) pAse hatI tyAre A TekarI tAragIri (zatruMjayanA 108 nAma paikInuM eka nAma) nA nAmathI zatruMjayanI sAthe joDAyela hatI, ane tethI ja siddhazilA, koTizilA,mokSanabArI, vigere sthAno A TekarI pAsenI TekarIomAM ja che. ja kALAMtare A TekarImAM jainatIrthano lopa thayo haze, jethI keTalAka ema mAne che ke prathama (gurjarasamrATa kumArapALa pUrve) A bhUmimAM bauddhonA dhAmo haze, ane tethIja A bhumIe "jainatIrtha tarIkenI nImaNuka" paramahaMta gurjarasamrATu kumArapALa rAjAnI prAyazcita zuddhimAM pharIvAra saMpAdana karela che. teno vigatavAra itihAsa A pramANe che. mAMsabhakSaNano niyama karyA pachI gurjarapati kumArapALane koIka vastu khAtAM ja mAMsabhakSaNano svAda Avyo. jethI kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdrAcAryasUrinA upadezathI teNe A pApanI zuddhi mATe tAraMgA parvata upara bAvana devakulIkAvALo batrIza mALano prAsAda karAvyo. jemAM madhyasiMhAsana upara 125 aMgula ucI ariSTanemiratna (pravAla) thI banAvelI RSabhadevaprabhunI mUrti sthApI. joke A maMdIra bahu uMcu thavAthI ekavAra paDI gayuM hatuM, paNa pAchaLathI bIjIvAra keTalAka mALa majalA banAvI te upara "keganA" cokaThA goThavI batrIza mALa purA karela che, chatAM tenI 84 gajanI uMcAI jonArane AzcaryamAM garakAva kare che. AbunI koraNInI peThe "tAraMgAnI uMcAI" paNa vizeSatAno namuno che. A maMdIramAM vAparela "kegara" lAkaDAM evI sthItinA che ke jene agnino upadrava thatAM temAMthI pANI chuTe che, na mAluma A lAkaDA te vakhatamAM kayAMthI meLavyA haze? (34) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SORERASESTRARRESTRESS tyAra pachI cAraso varSa sudhI A maMdIramAM kAMI navIna pheraphAra thayo nahIM, che paraMtu paMdaramI sadInA madhyamAM aMdhAdhuMdhi (asuropadrava)no prasaMga AvI paDatAM e kumArapALa rAjAye sthApela pravAlanA jIna bIbane bhoMyarAmAM bhaMDAravAnI jarUra paDI hatI. jethI saM. 146ra lagabhagamAM devasuMdarasUrinA upadezathI rAyakhaMDI vaDAlI vAstavya o. vR. zAha govInda tAraMgA parvata upara ajItanAthanA navIna bIbanI pratiSThA karI hatI. tyArathI atyAra sudhI ghaNAM yAtrIko te tIrthamAM pavitratAnA pAThane zIkhatA AvyA che. mULamaMdiranI uttara, dakSiNa, ane pUrvamAM, siddhazilA, koTizIlA ane mobArInI TekarIo che, jyAM nAnI nAnI derIomAM jInamUrti besADela che. jholIkA vihAra rAjAdhirAja kumArapAle zatruMjayano saMgha kADhayo tyAre kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcAryasUrinI janmanIja jagyAe dhaMdhukAmAM jholikAvihAra caitya baMdhAvyuM hatuM. tathA pAdaparAmAM eka muzakavihAra baMdhAvyuM hatuM. vaLI maMtrI AdmabhaTe paNa khaMbhAtamAM kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcAryasUrinA tathA gurjarapatikumArapALanA meLApane sthAne eka caitya baMdhAvyuM hatuM, A traNe sthAnanA ullekho sivAya bIjI kAMI bInA maLI zakatI nathI. bhoyaNI / mahesANA ane viramagAmanI vacamAM bhoyaNI gAma che. tyAMnA kevaLa paTela chesaM. 1930nA mahA zudi 15 ne zukravAre potAnA khetaramAM kuvo khodAvatA hatA. huM keTaloka uMDo khodAtAM te kuvAmAMthI saMgemaramaranI eka mallInAtha prabhunI mUrti ane 4 be kAusaggIyA ema traNa mUrti nIkaLI. A banAvanI kukAvAva nivAsI tribhuvanadAsane khabara thatAM te mUrtine levAne tyAM AvI pahoMcyo. kaDInA zrAvako paNa AvyA (35) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR che jyAre bIjI taraphathI bhoyaNInA ThAkorane paNa te mUrti bhoyaNI laI javAnI icchA che thaI, dareka jaNe potapotAne gAma mUrtine laI javA IcchA darzAvI. jethI mUrti kayAM che laI javI e nizcaya karavA mATe te traNe pratimA baLada vinAnA gADAmAM padharAvyAM, che eTale turata gADAnuM ghosaruM bhoyaNI tarapha pharI gayuM. ane mahA AnaMda sahita te A traNe mUrtine bhoyaNImAM laI jaI amathA paTelanA gharamAM padharAvI. tyAra pachI moTu maMdIra taiyAra karI temAM saM. 1943nA mahAvadI dazamadine mallInAtha prabhunI che ane banne kAusaggIyAnI pratiSThA karI. krame A tIrtha bahu prasiddhi pAmyuM, atyAre paNa tenI jAhojalAlI mazahura che. CpAnasara A tIrtha paNa bhoyaNIthI thoDeka dura che. jenI pratiSThA saMvat 1974nA vaizAkha zudi 6 ne divase thayela che. A tIrthanI gharmazALAno vizeSa upayoga havA khAvA ke mojamajAnA seneTerIyama tarIke thAya che, jene samAjamAM A mArga-vartaNuMka prazaMsanIya nathI. seresA nAgendragacchIya devendrasUri pAse vIrAkarSaNa vidhAnuM pustaka hatuM, teo vihAra karatAM karatAM serisA nagaramAM AvyA. eka rAtre sUrIzvara nidrAmAM hatA tyAre temanA ziSya caMdranA tejamAM vIrAkarSaNa vidyAvALA pustakanuM adhyayana karyuM. te pustaka AkhuM vaMcAI rahetAM tyAM bAvana vIra AvyA, ane bolyA ke - "amone zA mATe saMbhAryA che, je kArya karavAnuM hoya te pharamAvo" turatajavAbI buddhimAna ziSya javAba Apyo ke - A nagaramAM jainamaMdira nathI mATe ahIM eka maMdiranI jarUra 8 che to tamo kAMtipurIthI eka jInamaMdira ahIM laI Avo. A sAMbhaLI vIroye jaNAvyuM ke "tamArA kahevA pramANe karIzuM, paNa savArano kukaDo na bole tyAM sudhI huM jei amAruM jora cAlaze." ema kahI teo kAMtipurI gayA. ane eka pArzvanAthanuM che (36) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikSaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNa trei maMdira laI AvyA. paraMtu A koLAhaLathI devendrasUri jAgyA, ane potAnA che huM pustakanA AdhAre A prayoga thayo che ema lakSyamAM AvatAM, rAtrI purI thavAne hajI ghaNI vAra lAgaze ema cItavI cakrezvarI devIdvArA kukaDAno zabda karAvyo. je sAMbhaLI vIro potAne sthAne cAlyA gayA ane jInaprAsAda serisaka nagaramAM sthira thayo. tyAra pachI saM. 11 x x varSe serisakamAM "loDhaNa pArzvanAtha" * tarIke sthApanA thaI tathA te sthAna tIrtha tarIke prakAza pAmyuM. te vakhate ahIM cAra moTI mUrtio ane covIza tIrthakaranI kAusagga dhyAnavALI covIza mUrtio hatI. A gAmanuM mULa nAma prajJApura hatuM, te bAra yojanAnA vistAravALuM hatuM, jyAre hAlanuM (nava gAu dura rahela) kaDIgAma tenI sAMkaDI zerIrUpe oLakhAtuM hatuM. AthI AcAryanA ziSyane jInamaMdiranI jarUrIyAta jaNAI, paNa AcAryazrIne potAnA jJAnamAM te nagarano dhvaMsa najIkamAM hato jethI tyAM maMdiranI pratiSThA karavAmAM bhaya lAgato hato. atyAranuM serisA jotAM A nagnasatya ApaNA draSTipathamAM pratyakSa thAya che. koI ema paNa kahe che ke - vidyAsAgarasUrinA ziSya A maMdira bAvanavIra dvArA ANI maMgAvela che, jenI mUrtio vidyAsAgarasUrijIe adazya sthAne mokalI hatI, paNa saMghanI vinaMtithI zrI devacaMdrasUrIzvare cakrezvarI ke gharaNendra dvArA te pratimAone maMgAvIne A maMdiramAM pratiSThA karAvI hatI. vaLI saMvat 1400mAM kotarAyela eka lekhamAM lakhyuM che ke devacaMdra nAmanA yuvaka sAdhue cakrezvarInuM varadAna meLavI ekaja rAtrimAM covIza. kAusaggIyA sahita pArzvanAtha vigerenI pratimAthI zobhIta traNa mALano prAsAda taiyAra ryo hato. - ahIM poravADa caMDaprAsAda vastupALa ane tejapALe nAgendragathvIya vimaLasUrinA hAthe zrI neminAtha prabhunI pratiSThA karyAno zIlAlekha che, temaja mAladeva amarasiMhanA rAjyamAM phAgaNa vadI ne vRzcika rAzi (lagnamAM) * A mUrtinI nAgadeve pUjA karI, tethI "loDhaNa pArzvanAtha' nAmathI ei prasiddhi pAmela che. Dabhoi ane pAlI pAsenA vithurAgAmamAM paNa loDhaNa (vaja che jevI) pArzvanAthanI mUrti che. nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnitte Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghanapAla zeThe + + + pratimAnI pratiSThA karyAno bIjo zIlAlekha che. zrI vijayahIrasUrIzvaranA samayamAM loDhaNapArzvanAthanA maMdirone kamADa caDAvAtA na hatA, paNa, kadAca kamADa (kAra) caDAvI baMdha karatAM te bAraNAM savAre keTaleya dura jaI paDelA dekhAtA hatA. AvI camatkArI bAbatothI paMkAyeluM A tIrtha traNa saikA paryata bahuja gupta dazAmAM rahyuM hatuM, jethI te mAMhelI jInamUrtio na oLakhI zakAya tevI sthitimAM hatI, paNa chellA daza varSa thayAM A tIrthasthAna pAchuM pharI pragaTa thayuM che. A gAma amadAvAda jIllAnA kallola gAmathI be koSa dura che, je che gAmanuM cAlu nAma seraiyA che. te gAmanI pUrva dizAe eka camatkArI ubhI "i jInamUrti hatI, jene lIdhe vizeSa tapAsa karatAM eka ArasanuM maMdira traNa { (cAra)jInamUrtio ane be kAyotsargI jInamUrtio maLI AvI che. jene hAla gAmamAM AsthAna maMDapa karI temAM padharAvela che. A . A tIrthanI jAhojalAlI vadhatI jAya che, yAtrALu paNa niraMtara AvyA jAya che, ane ahIM vijaya nemisUrIzvavaranA upadezathI amadAvAdanA vatanI zA. sArAbhAI DAhyAbhAIe lagabhaga traNa lAkha rUpaiyA kharce navuM jInamaMdira taiyAra karela che. jethI have ahIM TuMka mudatamAM navI pratiSThA thaze. vAmaja ) kalolathI cAra koza vAmaja gAma che, ahiM trIbhovana kaNabInA ghara pAsenI paDatara jamInamAM prathama vizALa janamaMdira hatuM, ane serisAthI ahiM sudhi eka bhoMyaruM hatuM paNa kALAMtare te maMdirano nAza thayo hato, ane temAMnA kAusaggIyAnA paragharathI pAsenA mahAdevanA maMdira taiyAra thayA hatAM, paNa lokone A bhUmi pratye kAMI vizeSa AsthA hatI, ane avAranavAra ghoLI muchALo nAga dekhA deto hato. (38) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR saMvat 1979nA mAgazara vadI pane dine ahiMnA daMDI sanyAsIe che devI svamAthI prerAI te devasthAnakavALI jamInanuM khodANa kAma karAvyuM, jemAMthI eka saMprati rAjAnA vakhatanI cAra phuTa uMcI zAMtinAthanI murti cAra kAusaggIyA ane Idra IdrANInA be joDalAM maLI AvyA che, ane tyArathI A sthAna tIrtha tarIke prasiddhi pAmyuM che. bhoyaNI, pAnasara, sereyA, kallola ane vAmaja e bhoyaNIjInI paMcatIrthInA gAmo gaNAya che. bhiIlaDIyo DIsAnI pazcimamAM ATha koza dura bhIlaDI gAma che, jenuM saMskRta nAma (tAlIma) bhImapallI hatuM. A nagaranI utpatti mATe evI daMtakathA cAle che ke i. sa. pUrve 600 varSe rAjagRhano rAjakumAra zreNika pItAthI rIsAI paradeza pharavA nIkaLyo hato, tyAre te traMbAvatImAM eka bhIlakumArInA premamAM paDyo hato. je premanI yAdI mATe bhIlaDI evuM nAma paDela che, ane teja arasAmAM zrI gautama svAmInA vAsakSepathI zreNIka rAjAe bhIlaDIyA pArzvanAthanI pratiSThA karela che. A daMtakathA jo A nagara mATenI satya hoya to temAMthI bhImapallInI prAcItAnuM pramANa kalpI zakAya che. kemake A nagaranA seMkaDo kuvA, vAvo, savAso maMdiro, prAcIna Arasano kuvo, saMvat 11nA ullekha vALI gautama svAmInI murti!, * paththaranI parabo vigere bhImapallInI prAcInatAnA namunA che. bhIlaDImAM teramI sadI sudhI puSkaLa jAhojalAlInA sthAno haze, paNa caudamI sadInA madhya bhAgamAM ahIM somaprabhasUri cAturmAsa rahyA hatA, je comAsAnI aMtamAM be kArtika mAsa hovAthI teone bIjA kArtika sudi punama * A 11 no saMvat vikramanI sahasrAbdI sadI pachIno che ke pahelAno te tapAsavAnI jarUra che. (39) nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnitin Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ V N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N dInecomAsuM purUM thavAnuM hatuM. paNa TuMka mudatamAM A nagarano nAza thavAno che ema jANI somaprabhasUrIe pahelAM kAryakamAM comAsI pratikramaNa karI vihAra ryo, ane A sUrinA jJAna upara vizvAsa rAkhI nagaranA lokoye paNa ghaNe dura eka nagara (rAdhanapura) vasAvI tyAM nivAsa karyo hato. tyAra pachI thoDA divasa jatAM te nagarano agnithI nAza thayo. A jhapATA pachI 500 varSa jatAM vaLI A nagara kAMika jAgRta dazAmAM AvyuM che. bhIlaDIyA gAmanI pazcima bAjuM eka bhoMyarAvALuM maMdira che, jemAM bhIlaDIyA pArzvanAthanI purANI pratimA che. temaja tyAM saM. 1215thI 1358 sudhInA zIlAlekhavALI gautama svAmI vigerenI tathA tadana zIlAlekha vinAnI neminAtha prabhu ane pArzvanAtha prabhu vigerenI mUrtiyo che. bhIlaDI gAmanA madhyamAM saMvat 1892mAM karela nAnuM neminAthanuM maMdira che. dara varSe poSa dazamIne dIne bhIlaDIyA pArzvanAthanI yAtrA mATe ahIM moTo meLo bharAya che. bhIlaDIyAthI bAra koza dura rAmaseNa (rAmasainya) gAmamAM paNa agIyAramI sadInA zIlAlekhavALI mUrti che, te nagaranI pazcimamAM bhoMyarAmAM cAra camatkArI mUrti che. jene tyAMno prajA varga bahu AdarathI pUje che-mAne che ane tenI jarA paNa AzAtanA na thavA devA puratI kALajI rAkhe che. bhIlaDIyAthI traNa koza dura jasAlI gAma che. tyAM paNa RSabhadeva bhagavAnanuM pratibhAzALI maMdira che. khaMbhA ta APAPAPARARAPATANAFANANANNNNNNNNNNNNNN kuMthunAtha tIrthaMkaranA samayamAM zramaNopAsaka mammaNa vyavahArIyo hato, teNe potAno mokSa pArzvanAthanA anuzAsanamAM jANI ArAdhana karavA eka (40) -----tyaco For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SSSSSSSSSSSSSSSSSS zuM pArzvanAthanI mUrti banAvI hatI. ghaNo kALa jatAM idra, kRSNa, (laMkA sAdhanAmAM) che rAme, dharaNendra, samudranA adhiSThAyaka deve ane kAMtipuranA dhanadatte A mUrtinI pUjA karI hatI, ane pachI nAgArjunane tenA prabhAvanI pIchANa thaI hatI, jethI siddhamaMtra nAgArjune paNa vikramanA kALe A mUrtinI upAsanA dvArA rasasiddhi prApta karI hatI. kALAMtare A mUrti upara ghuLanA paDa caDI gayA hatA. bAramI sadInA Adi bhAgamAM navAMgI vRttikAra zrImAn abhadevasUrI gujarAtamAM vicaratA hatA, temane zarIre koDha nIkaLyo hato. tene zAsanadevIye saM. 1119mAM eka pAtrIya svapramAM kahyuM ke tame A nava sutaranA kokaDA ukelajyo. Ama kahetAM sAthe devIye sUrine nava kokaDA soMpyA. vaLI devIye jaNAvyuM ke-staMbhanaka (thAMbhaNA) gAmamAM seDhI nadIne kAMThe palAzanA jhADa nIce thoDI cIkaNI bhUmi che. jyAM haMmezA kapilA gAyanuM dudha jhare che, te sthAne pArzvanAtha prabhunI prabhAvazALI mUrti che, jene mammaNa vyavahAriyAye hiM banAvela che, aneka bhavyoye pUjela che, ane jenA dvArA nAgArjune rasasiddhi saMpAdana karela che. te mUrtinA darzanathI tamArA roganI zAMti thaze eTale tame sukhethI nava kokaDA ukelI zakazo. savAra thatAM abhayadevasUri saMghanI sAthe devIye darzAvela sthAne gayA, ane tenI sanmukha ubhA rahI stuti karavA lAgyA. soLa zloko thatAM te bhUmimAMthI sarvAga saMpUrNa pArzvanAtha prabhunI mUrti prakaTa thaI bahAra nIkaLI AvI. tyAra pachI abhayadevasUriye "paccakha' zabdathI AraMbhIne bIjA soLa zloko dvArA pharI stuti karI hatI. A batrIza zlokavALuM jayatihuyaNa stotra kahevAya che. A mUrtinA prabhAvathI sUrinA roganI zAMti thaI ane teja varSathI loko tenI yAtrA karavA AvavA lAgyA. A vakhate jainonA che Agama sUtro paikI agIyAra aMgomAMthI be aMgonI TIkA maLI zakatI hatI ane bIjA nava aMgasUtronI spaSTa bhAvavALI TIkA karavAnI AvazyakatA che che hatI. jethI saM. 1120thI zrIabhayadevasUrijIye nava aMganI TIkA racavAno che (41) UERRERRERRRRRRRRRRRERETIRRURERIERREIRRITUR Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PANALANKANNANIR P P P C L L L L L P F F F F F F F F F F F FR prAraMbha karyo, ane te karIne jagatane vizAla jJAna vAraso Apyo. tyAra pachI saM. 1362mAM te prabhAvazALI murtinI khaMbhAtathI pAMca koza dura thAMbhaNamAM sthApanA karI hatI, je atyAre to khaMbhAtamAM potAno prabhAva pAtharI rahela che. azvAvabodha rAmacaMdranA rAjyakAlanI purve harivaMzotpanna sumitrarAjA magadhamAM rAjya karato hato, tene padmAvatI rANIthI munisuvrata nAme putrano janma thayo. temaNe dIkSA lai ghAtIkarmano nAza karI kevalajJAna prApta karyuM, ane vIzamA tIrthaMkara tarIke jagaprasiddha thayA. eka dIvase temaNe AvatI kAle mArA pUrvabhavanA snehI ghoDAno bharUcanA yajJakuMDamAM homa thavAno che" ema jANI rAtre vihAra karI pratiSThAnapurathI siddhapura thai 60 yojananI majala kApI savAra thatAM bharUcanA koraMTaka udhAnamAM AvI pahocyA. dIvase samavasaraNamAM bIrAjI upadezanI dhArA varasAvI dezanAnI purNAhuti thatAM bharUcanA jitazatru rAjAe puchyuM ke-he jaganAtha ! ApanI dezanAthI A sabhAmAM koNa koNa dharma pAmyA che ? prabhue jaNAvyuM ka-mAtra A tAro azva ja pratibodha pAmela che, bIjA koine dharmaprApti thai nathI. rAjAe puchyuM ke- A azva koNa che ke jene dharmanI prApti thai. devAdhideve jaNAvyuM ke eka bhave huM caMpAnagaramAM sura nAme zeTha hato tyAre e maMtrIsAgara maMtrI nAme eka mAro mitra hato. te ghaNAM bhavo karI padmInI khaMDamAM sAgaradatta nAme vaNika thayo. teNe potAnA zrAvaka mitra sAthe upAzrayamAM jatAM jInabIMba bharAvyAnuM mahAna phaLa sAMbhaLI sonAnuM jInabIMba karAvI potAnA gharamAM sthApyuM. tyAra pahelAM teNe eka zIvAlaya karAvyuM hatuM, jethI uttarAyaNane dIvase te zIvAlayamAM darzana karavA gayo, tyAM ghInA ghaDA upara (42) N N N N N N N N N N N N N N N N N N N NAJJ Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SALARARSASSERRATASTERS je bahu udhaI thaI jatAM sAgaradatta vastrathI yatnapUrvaka udhai dura karavA lAgyo. e che A dekhAva pujArIne rUTyo nahIM, eTale pujArIye to paga vaDeja udhaIna curNanI peThe pIlI nAkhI, ane vaLI sAgaradattane uddezIne bolyo ke, A sAgara pAkhaMDIthI chetarAI gayo che, jethI have jaMturakSAnA DhoMga kare che. sAgaradatta AvI pravRttithI duHkha pAmI zavanI pUjA karI ghera Avyo, ane te divasathI prANI rakSAmAM adhika parAyaNa banyo. mAtra satyadharmapaMthanI prApti thayA vinA mRtyu pAmavAthI te azvayonImAM utpanna thayo che. he jItazatru! teja jAtivaMta azva upara besIne tuM ahIM Avyo che, huM paNa tene bogha karavA pratiSThAnapurathI ahIM Avela chuM. ahIM AvavAno mAro prayatna saphala thayo che, kemake pUrvabhavamAM banAvela jInabIbanA puNyathI tene mArA upadezano yoga ane dharmanI prApti thayela che. azvane paNa A vRttAMta sAMbhaLI pUrva bhavanuM jJAna thayuM, jethI te AhArano tyAga karI samyakatva pUrvaka sAtame dIvase mRtyu pAmI sahastrAra devalokamAM devapaNe upajyo, ane potAnA azvanA bhavavALA vRttAMtanI yAdagIrI darzAvanAra navA tIrthane sthApavA ahIM Avyo. pachI teNe navuM tIrtha sthApatAM suMdara jinabiMba sthApyuM hatuM, ane tenI sAme azvanI mUrti karAvI ubhI rAkhI hatI, te pavitra tIrtha "azvAvabodha" nA nAmathI lokamAM prasiddha thayuM. | narmadA nadInA bhRgunA zikhara upara kacchAnA jevuM lIlotarIvALuM te nagara hovAthI bhRgukaccha eve nAme vikhyAta thayuM hatuM je hAla bharUcanA nAme oLakhAya che. azvAvabodha tIrthanI vizeSa mAhitI maLI zakatI nathI, paNa bharUcathI ( cha gAu dura rahela doDha gAunA vaDa nIce A sthAna hovAno saMbhava che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RRRRRRRRRRR zakunikA vihAra munisuvrata svAmInA arasAmAM bharUcanI bahAra eka AMbalInA jhADa upara samaLI rahetI hatI. teNIe eka dIne kalAla (khATakInA) mAMsamAMthI thoDoka pIMDa lai pAsenA vaDa upara jai beThI, ane khATakIye paNa lAga joi teNIne bANathI vIMdhI nIce pADI. samaLI paNa taraphaDIyA mAratI mAratI cIso pADavA lAgI,A vakhate tyAM Avela koi sAdhue dayArdra citte samaLIne namaskAramaMtra saMbhaLAvyo. du:khI samaLI paNa bALa baccAMnI mamatA tyajI A maMtrane saMbhAratAM saMbhAratAM mRtyu pAmavAthI siMhaladvIpanA caMdrarAjAne tyAM putrIpaNe utpanna thai. te moTI ummaranI thatAM koi kAraNe bharUca AvI, ane tyAMnA RSabhadatta vyavahArIyAnA mukhathI namaskAramaMtra sAMbhaLI vicAravA lAgI ke- A zabdo meM koi vakhata kayAMka sAMbhaLela che. bahu uhApohane aMte teNIne tyAMja pUrvabhavanuM jAtismaraNa prakaTayuM, ane potAne samaLIno bhava jJAnagocara thayo. tyAra pachI te rAjaputrIe samaLInA mRtyunA sthAne bAvana devakulikAvALo jInaprAsAda baMdhAvI temAM munisuvratasvAmInI murtinI sthApanA karI hatI, temaja vaDanI nIce samaLInuM rUpa karAvyuM hatuM. A pramANe tIrtha sthApI ananya zraddhAthI namaskAramaMtra ArAdhI te rAjaputrI izAna devalokamAM devapaNe utpanna thai hatI. A sthAnanA prAcIna kAlamAM ghaNAM jIrNoddhAra thayA haze. saMvat 1220 lagabhagamAM paNa gujarAtanA nAmIcA maMtrI udAyananA putra AMbaDamaMtrIe mahAprayAsathI A sthAnamAM navo jinaprAsAda baMdhAvI temAM zrImad hemacaMdrasUrIzvaranA hAthe navI pratiSThA karAvI hatI. valI seMdhavA vyaMtarIe eka dIneA maMdiramAM nRtyakalA karatAM AMbaDane bhramita karI dIdho hato, paNa ka. sa. zrIhemacaMdrasUri ane yazazcaMdra gaNInI prabhAvazaktithI tenI (44) Jain Educationa International G R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R RRR! PIPIPIR For Personal and Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PARIRIRIRIR zAMti thai hatI. teramI sadInI Akhare vastupAlamaMtrInA putra caitrasiMhe paNa A maMdIrano jIrNoddhAra karAvyo hato. yayayayayayayayayayayayaya tyAra pachInI A sthAnanI (bAdazAhI arasAmAM masjIda baMdhANI che AvI loka mAnyatA sivAya) vizeSa mAhitI spaSTa rUpamAM maLI zakatI nathI paNa A tIrtha (bAra lAkha pUrvanuM) purANuM che ane ghaNA vakhata sudhI lokomAM upakAra karela che ema mAnavuM nirvivAda satya che. vaLI pUjyagaNadhara zrIgautama prabhue paNa jagaciMtAmaNI caityavaMdanamAM bharuacchahiMmuNisuvvayaM e padathI tenI prAcInatAne puSTa karI che. kAvI jaMbusara jIllAmAM gaMdhArathI paMdara gAu dura purANu kAvI tIrtha che, tyAM saMvat 1649 mAM vaDanagaranA bAhu gAMghInI patnI hIrAe navIna prAsAda baMdhAvI somasUrinA hAthe RSabhadeva bhagavAnanI pratiSThA karAvI hatI. pachI eka vAra hIrAbAinI putravadhu vIrAMbAie sAsune kahyuMke, mAtAjI ! A bhavyamaMdiranuM bAraNuM nAnuM che. tethI sAsue mheNuM mAryuM ke"pItAnA dhanathI moTA bAraNAvALuM maMdira baMdhAvone ?' A madhurAM vacanathI prerAi vIrAMbAie paNa saMvat 1955mAM moTA bAraNAvALo sAsunA maMdirathI vizeSa suzobhita bAvana jInAlayavALo ratnatilaka prAsAda karAvI somasUrinA hAthe aMjanazalAkA karAvI dharmanAtha prabhunI pratISThA karAvI hatI. rahyAM che. A banne bAvana jInAlaya maMdiro svarga vimAnanI peThe kAvImAM dIpI (45) MMMMMNNNNNNNATATATATATAMMMMMMN For Personal and Private Use Only MMY Jain Educationa International Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikSaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNa (godhA (ra) bharUcathI 17 koza dura gaMdhAra nagara che jyAM purANA kALanuM amIjarA pArzvanAtha ane saM. 1500nuM mahAvIra svAmInuM maMdira che. A banne maMdira prAcIna dAnavIratAnA muMgA zIlAlekho che. bhadrezvara) kaccha dezamAM aMjArathI dazeka gAu dura vasaI gAma che, tyAM bhadrezvara che nAme purANuM sthAna che. ahIM prathama bhadrAvatI nAme moTuM nagara hatuM, ane che eka vakhate Adarza brahmacArI vijayazeTha ane vijayAzeThANI jevA nararatnone che potAnI godamAM sAcavatuM hatuM, paraMtu kALanA prabhAve mAtra AlIzAna maMdIra sivAya tyAM kAMI paNa najare paDatuM nathI. ahIM vIranIrvANathI 23me varSe devacaMdra nAmanA zrAvake pArzvanAthanuM bIba sthApyuM hatuM, jeno zIlAlekha pAlIne maLatI bhASAthI tAmrapaTamAM kotarela che. A mULa paTa bhUjanA koI yati pAse che. ane tenI nakala bhadrezvaranA maMdIramAM sAcavI rAkhela che, temaja kacchanI bhUgoLamAM paNa chapAI gayela che. - tyAra pachI A maMdIrano uddhAra teramI sadInA AdikALamAM kumArapALe ane saM. 1323 pachInA varSamAM jagaDuzAhe karyo hato. tyAra pachI A maMdiranI murtio bAvAnA kabajAmAM gaI hatI. paNa aMte chello uddhAra tathA pratiSThA soLamAM saikAmAM thayela che, jyAre mukhya Asane mahAvIra svAmInI ane pAchaLanI derImAM pArzvanAtha prabhunI murti besADela che. atyAre A maMdIra 450 phuTa lAMbA ane 300 phuTa pahoLA kaMpAuMDanA madhya bhAgamAM mAluma paDe che. tenI DAbI bAju upAzraya ane cAre tarapha yAtrALu mATenI (46) gnnitnnnnnnnnnnnnitnikhitnikhcitte Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PRIPIR V N N N N N N N N N N N N N N N N N N N dharmazALA taiyAra karavAmAM Avela che, tema cAre bAju kIllo paNa karI lIdhela che.maMdIranI laMbAi 150 phuTa, pahoLAi 80 phuTa, ane uMcAi 38 phuTa che. maMdIramAM 218 thAMbhalA che, banne bAju agAzI che, AgaLanA bhAgamAM suMdara kamAno che, ane kamAno upara Abehuba mahorA goThavavAmAM Avela che. maMdIranuM samArakAma saM. 1920 mAM dezali (dezalaputra) prAgamalajInA rAjyamAM thayela che. tathA saM. 1939 nA mahAzudi 10 dine mAMDavI nivAsI moNazI tejazInI patnI bAi mIThIe paNa sAmArakAma karAvela che. A maMdIranI sonerI raMgarogAnanI kArIgarI prazaMsA karavA lAyaka che. sutharI bhadrezvarathI thoDAeka koza dura sutharI gAma che. te paNa pArzvanAthanuM purANuM tIrtha che. tyAMnA nIvAsIo A pArzvanAtha prabhune dyutakallola pArzvanAtha'' evA nAmathI oLakhe che. A nAma paDavAnA kAraNamAM evuM kahevAya che ke sutharInA udezIzAha nAmanA nirdhana zrAvake adhiSThAyaka devanA svapra pramANe eka mANasa pAsethI roTalAnA poTalAne badale pArzvanAtha prabhunI murtivALu poTaluM kharIdyuM ane pachI te pratimAne udezIzAhe roTalAnA goMkha (bhaMDArIyA)mAM goThavI dIdho. udezIzAhane to roTalAno gokhalo akhuTa thai gayo. A vAtanI koi yatirAjane khabara thatAM teNe udezIne pratibodha karI te murti upAzrayamAM padharAvI, paraMtu rAtri paDatAMja te mUrti udezIzAhanA gokhamAM AvI sthIratAne pAmI. have yatirAje paNa eka derI baMdhAvI saMghanI sammatithI temAM jInamurtine padharAvI, ane AnaMdautsava ujavAyo, jemAM saMghavAtmyamAM eka kuDalAmAMthIja eTaluM badhuM ghI nIkaLyuM ke je joi darekane Azcarya thayuM, ane kuDalAmAM hAtha nAkhI tapAsa karI to te jInamurti kuDalAmAM IMkhavAmAM AvI. AthI lokoe te kuDalAno kAMTho kApI te pArzvanAthanI mUrtine bahAra kADhI "dhRtakallola pArzvanAtha" evA nAmathI moTA mahotsavapUrvaka jInamaMdIramAM padharAvI. IIIIIIIIIIIIIIII For-Personal and Private Use Only Jain Educationa International A N N N N N NNNAANNIN www.janelibrary.org Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRIS tyAra pachI keTaleka kALe A derAsarajIno jIrNoddhAra vigere thayela che, je ane bhadrezvarajInI paMcatIrthIe janAra A sthAnanI yAtrAno avazya lAbha bhe che. ajArA pArzvanAtha ayodhyAmAM sUryavaMzI vijaya rAjA hato. teno putra puraMdara, puraMdarano kIrtidhara, ane kIrtidharano sukozala nAme putra thayo. teno marIne siMhaNa thayelI potAnI sahadevI mAtAthI ghAta thayo. teno putra hiraNyagarbha ane hIraNyagarbhano nahuSa thayo. nahuSarAjAnI rANI zuddha satI hatI. tenI rAjyaparaMparAmAM covIzamo kakustha rAjA thayo, teno putra raghu hato, te raghunA putra anaraNya (ajayapAle) potAnuM rAjyanagara sAketapurane TharAvyuM. te eka divase zatruMjayanI yAtrA karI dviIpanagara (dIvabaMdare) Avyo, ane zarIramAM roganI pIDA ghaNI hovAthI keTaloka kALa tyAM sthiratA karI rahyo. A arasAmAM ratnasAra nAme vyavahAriyo samudrayAtrAmAM hato, tenA che vahANane madhyasamudramAM pratikula saMyogo ubhA thayA, vAdaLAM caDhI AvyA, ane pavana paNa josathI phUMkAvA lAgyo. koI paNa rIte vahANa kAbumAM na rahyuM, tyAre nAvike vicAryuM ke taraMganA prahArothI vahANane manuSyonI sAthe nAza thaze, mArA jIvatAM A trAsadAyaka banAva bane te koI paNa rIte ThIka nathI, mATe huM mAro aMta prathama lAvuM e vadhAre hitakara che. A bhAvanAthI te samudramAM paDavA taiyAra thayo, tevAmAM eka madhura adazya vANI thaI ke "tame koI bhaya pAmazo nahiM, A sthAne kalpavRkSanA pATIyAnA saMpuTamAM A pArzvanAtha prabhunI pratimA che, jene lAkho ane hajAro varSa sudhI gharaNe A kubere tathA varUNe pUjela che. hamaNAM ajayapAlanA bhAgyathI te pratimA ahiM che Avela che, mATe tene samudramAMthI bahAra kADhI dviIpanagaramAM rAjAne arpaNa che karajo. huM pratimAnI adhiSThAtrI devI padmAvatI chuM, ane A bhayaMkara prasaMga paNa meM upasthita karela che." (48) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara pramANenI AkAzavANI sAMbhaLI tarataja ratnasAre mANaso dvArA che pratimA samudramAMthI kADhI bahAra lIdhI,jethI samudra paNa zAMta thaI gayo, ane huM anukuLa pavananA yoge te vahANa dvIpabaMdara jaI pahoMcyuM. ajayapAle paNa mahotsavathI pratimAne nagara praveza karAvyo. pachI ramaNIya siMhAsana banAvI te upara kalpavRkSanA saMpuTa mUkI temAMthI pratimAne bahAra kADhI, to parikaravALI pArzvanAthaprabhunI pratimA dekhavAmAM AvI. rAjAe harSa sahita te boMbane namaskAra karyo, jenA prabhAvathI rAjAno roga paNa zAMta thaI gayo. tyAra pachI ajayapAle ajayanagara vasAvI tenA madhyamAM bhavya jInaprAsAda karAvI temAM te ratnasAre Apela boMbanI pratiSThA karI hatI. ane maMdiranA bhogavaTAmAM daza gAma sAthe ajayanagara samarpaNa karyuM hatuM, jenI trikAla pUjAthI rAjAne divase divase kalyANanI vRddhi thatI hatI. A vakhate saurASTramAM tenA gotrano vajapANi rAjA gIrIdurga (junAgaDha) mAM raheto hato, te paNa ajayanagaramAM Avyo, A rAjAnA zAsanamAM be tIrtho hatA jethI ajayapAle vajapANino bahu satkAra karyo. cha mAsa tyAM rahI siddhagarinI yAtrA karI ajayapAla rAjA sAketapuramAM cAlyo gayo. ajayapALa (anaraNya) rAjAne anaMtaratha nAme moTo putra hato, tene pRthvI" rANIthI dazaratha nAme putra thayo, je rAjA rAmacaMdranA pitA tarIke jagamAM prasiddha thayela che. A ajayapArzvanAthanuM atyAranuM pracalita nAma "ajArA pArzvanAtha" A che,je kAThiyAvADa dvIpakalpanI dakSiNe dIva thI cAra koza ane unAthI eka koza pAse Avela che, jenA bhogavaTAmAM atyAre cha vIghA jamIna jaLavAI { rahI che. (49) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TRANSPARENTARARRERRRRRRR ja ajArA gAma atyAre nAnuM che, tenI AsapAsanI bhumimAM aneka { jInamUrti tathA zAsana deva-devInI khaMDita mUrtio nIhALAya che. gAmanA che A pAdaramAM cakrezvarI ke padmAvatInI mUrti che, jene loko pAdradevI (pAdaradevI) che tarIke pUje che ane mAnatA mAne che. gAmanI najIkamAM ajayapALano cotaro che ane eka kRtrima taLAva che. bAdazAhI vakhatamAM ahiM cotarAmAM-taLAvanI pALamAM pAMca jInamaMdironI mUrti saMtADavAmAM AvI hatI, jyAM AjubAju khodakAma thatAM jInamUrtio maLI Ave che. saMvat 1940 mAM A sthAnethI bAvIza jInamUrti ane yakSayakSINInA parikaravALA saMvat 1323 mAM pratiSThAyela be kAusagIyA maLI AvyA che. vaLI ajayapALano oTalo khodatAM zrImALI hariyALe mAtA mahAnInA kalyANa mATe saM. 1343mAM pArzvanAthanI pratiSThA kyano lekha (bhA. prA. zo. 1 naM. 115) maLI Avyo che, temaja tyAM khodakAma thatAM bIjI ghaNI mUrtio ane zIlAlekho maLI AvavAno saMbhava che. ajArA pArzvanAthanA maMdiramAM nIce mujaba zIlAlekho maLI zake che - 1 saMvata 16 67 nA vaizAkha zudi trIja rohINI ane maMgaLavAre unAnivAsI zrImALI jIvarAja dozInA putra kuMarajI dozIe dIvanA saMghanI sahAyathI vijayadevasUrinI vidyamAnatAmAM A prAsAdano jIrNoddhAra karela che. (A jIrNoddhAra caudamo che*) tathA dozI madane RSabhadeva bhagavAna ane * parikaravALuM cIMtAmaNI pArzvanAthanuM bIMba saMvata 1936mAM gAmanI pAsenI sImamAMthI maLyuM hatuM, tathA nIcenA lekho maLI AvyA che. 1 saMvata 1343 mAM lAkhaNanA dikarA vIramanA dikarA vAsaNe pArzvanAtha ei prabhunI sthApanA karI (naM. 111) 2 vikrama saMvata 1346mAM lAkhaNanA putra vIramanA dikarA vAsaNe pArzvanAthanI murti karAvI (naM. 114). | vikrama saMvata 1677mAM pArzvanAthano 14mo jIrNoddhAra zrAvakoe karAvyo. (saMvata 1942mAM chapAyela bhAvanagara prAcIna zodha saMgraha bhAga 1 pariziSTa lekha naM. 112) A lekha raMgamaMDapanI dakSiNa taraphanI dIvAlamAM coDela che tenI che muLa kopI lenAre bahu bhula karela che) (50) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SERRRRRRRRRRRRRRRRRANTY ATha gurUvaryonI pAdukA karAvI che, tathA zAbhAie dipasaMghanI sahAyathI (dozI) saMghanI tuSTi mATe dharmazALA baMdhAvI che A prazasti zrI kalyANakuzaLa gaNi ziSya paM. dayAkuzaLa gaNinA ziSya lakhI che zloka 1-15 2 saMvata 1678 phAgaNa zudi 9 zanivAre RSabhajananI pAdukAnI pratiSThA zrI vijayadevasUri rAjya kalyANakuzala gaNinA hAthe dIvabaMdaravAsI kAkA dozI bhAryA hIrAdenA putra madanake karela che. A lekha maMdiranI jamaNI bAju chatrAkAre maMdira che, jyAM upara rAyaNanuM vRkSa che, ane te maMdiranA madhyamAM stupa che, tenI upara kotarela che. panA madhyamAM RSabhadeva bhagavAnanI pAdukA che. purvAdi cAra dizAmAM 1 AnaMdavimalasUri, 2 vijayadAnasUri, 3 zrI vijayahIrasUri, ane 4 vijayasenasUrinI pAdukA che. tathA agni vigere vidizAmAM 1 mehamuni 2 jai tatvakuzaLajI 3 RSivarajI ane 4 upAdhyAya vidyAsAgaranI pAdukA che. 3 cIMtAmaNI pArzvanAthanA bIba upara saMvata 1343nA mahAvadI rane zanivAranI pratiSThA karyAno lekha che. 4 be kAusaggIyA bIbo upara saMvata 1323nA jeTha vadi 8 gurUvAre udayaprabhasUrinA paTTAlaMkAra mahendrasUrie pratiSThA karAvyAno ullekha che. 5 eka 35 ratalanA bhAravALA purAtanI pIttalanA ghaMTA upara "zrI ajArA pArzvanAthajI saM. 1014 zA rAyacaMda jecaMda" evA akSaro kotarelA 6 eka bIjA ghaMTa upara nIce mujaba lekha che. "saMvata 16dara varSe azADa zudi 2 unAvAstavya zrI ujAvaMzajJAti kAvatarA jagamAla bhAryA bAI TabakAI puNyArthe ghaMTAkA. patrikA lAlabAI riMbhA hI." (51) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GRAR RESURRRRRRRRRRRRRRRTS cauda vAra jIrNoddhAra thavA chatAM muLa pArzvanAthanI murti jvalaMta pratApa pAtharI rahI che. A pratimAne hamaNAM lAla lepa karAvyo che, jemA lepa karanAre behada AsthA-kALajI rAkhela che. ajayanagaranI prAcInatAne cotaro, doDhaseka vAvo, tadana vicitra che ajayavRkSo, haLavuM pANI, pArzvanAthanI murti, ghaMTa, bhagnAvazeSa murtio, che ane zAMta vAtAvaraNa sArI rIte pUravAra kare che. (lekhakanuM maMtavya che ke, A kharekhara A sthAnamAM zaMkhezvara pArzvanAthano paDachaMdo-pratikRti che. aMtarikSajI eka dIvase rAvaNanA kahevAthI mAlI ane sumAlI vimAnamAM besIne kayAMka jatA hatA. teone cAlatAM cAlatAM baporano vakhata thayo, eTale AhAra levA mATe potAnuM vimAna varADa dezamAM nIce bhUmi upara utAryuM. te bannene jInapUjA karyA vinA bhojana nahIM karavAnI Teka hatI, jethI teo 8i niraMtara jIna pratimAne sAthe ja rAkhatA hatA. paNa Aje utAvaLathI jInabIMbane sAthe levAnuM bhUlI gayA. jethI temaNe bhojana avasare gAyanA chANa sAthe veLunI navI pratimA banAvIne tenuM pUjana karyuM, ane sAMje potAnuM kArya karavA mATe AgaLa cAlyA. te pratimA divyaprabhAvathI akhaMDa rIte majabuta-ghaTTa banI gaI, ane tenA prabhAve sarovaranuM pANI paNa akhuTa ne nIrmala rahevA lAgyuM. che eka dIvase bIMgalapurano koDhIo zrIpAla rAjA tyAM AvI pahoMcyo, che e tene te sarovaranA jalanA pAnathI roga zAMti thai, jethI "A sarovaramAM che kAMIka prabhAva che" ema samajI teNe dhUpadIpathI devArAdhana karyuM, adhiSThAyaka e deve zrIpAlane svadhAmAM jaNAvyuM ke ahIM bhAvijIne zrI pArzvanAthanI murti che. (para) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SPIRAREARERSERERRRRRRRRRIS che te pratimAne bahAra kADhI sAta divasanA janmela vAchaDAthI joDela rathamAM huM besArIne tuM sArathi banIne sAre sthAne laI jA. paNa yAda rAkhaje ke icchita sthAnamAM pahoMcyA pahelAM pAchuM vALIne joiza nahIM. rAjAe prabhAte jAgI teja pramANe karyuM, paNa keTaleka dUra jatAM saMzaya Avyo ke pratimAjI pachavADe rathamAM Ave che ke nahIM? ema cItavI jarAka pachavADe daSTi pheravIne joyuM to jotAM vAra jInamUrti AkAzamAM sAta hAtha uMcI sthIra thaI gaI ane gADuM AgaLa cAlyuM gayuM. A vakhate A bIba eTaluM adhdhara hatuM ke jenI nIcethI beDhA sahita panIyArI khuzIthI cAlI jAya. rAjA to AvuM svarUpa joI vismaya pAmyo ane potAnI bhula mATe pastAvA lAgyo. pachI ahIM zrIpura nagara vasAvI (sIrapuramAM) saMgha dvArA navuM jInamaMdira karAvI mallavAdI abhayadevasUrinA hAthe saMvata 1142nA mahA suda 5 ravi vijayamuhurte bIbanI sthApanA karI. A pramANe zrIpAla rAjAe ghaNA kALa sudhI te boMbanI arcanA-pUjA karI, ane te vakhatathI aMtarikSa tIrtha sthapAyuM che. atyAre paNa A pArzvanAthajInuM bIba bhUmithI ?i sTeja uMce nIrAdhArapaNe rahela che, jenI nIcenA bhAgamAM sahelAithI ArapAra kapaDuM jaI zake che. dakSiNanA pravAsIyo A tIrthano lAbha levAnuM cukatA nathI. FLEISUREIRINEUERERIRALLERESIRETIRRERIERRRRRRRIER x prakSepa-zrI vijayadevasUrinA ziSya bhAvavijayajI gaNIne AMkhe paDala Na vaLI gayA hatA, tethI gurUnI AjJAthI teo pATaNa rahyA hatA, jene zAsanadevIe aMtarikSa pArzvanAthano prabhAva svamAmAM kahI saMbhaLAvyo, jethI teo pATaNathI eka nAno saMgha kaDhAvI sIrapura AvyA, ane aThThama karI prabhunI stuti karavA lAgyA, ane pazcAttApa karatAM teonA netra ughaDI gayAM-paDala utarI gayA. jethI je bhAvavijayajI gaNIe saMghane upadeza ApI navuM jInamaMdira taiyAra karAvI pharI saMvata 1715 caitra suda 6 ne ravivAre aMtarikSa pArzvanAthanI pratiSThA karAvI che. bhoMyarAmAM mANIbhadranA sthAna mAM zrI vijayadevasUri ane zrI bhAvavijayagaNInI caraNapAdukA mojAda che. (53) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PINNATURALRRRRRRRRRRRRR kundhapAka RSabhadeva bhagavAnanA putra bharata cakravartIe aSTApada gIri upara covIza bhagavAnanI pratimA bharAvI hatI. teja avasare potAnI AMgaLInI 3 vIMTInuM pAMcaratna (nIlamaNI athavA mANeka) kADhI Sabhadeva prabhunI jINI. pratimA bharAvI hatI ane tenuM nAma "mANikayadeva" evuM rAkhyuM hatuM. A manohara pratimAne vidyAdharo potAnI zreNimAM laI AvyA, ane temanI che pAsethI Idra potAnA vimAnamAM laI gayA. eka dIvase rAvaNe zakranuM ArAdhana karI mANikadeva bIbanI yAcanA karI potAnI paTTarANI maMdodarIne ApyuM, che je ghaNA vakhata sudhI laMkAmAM pUjAyuM. paNa jyAre laMkAno nAza thayo tyAre A bIba samudrAdhiSThAyaka devanA tAbAmAM AvyuM. vaLI karNATakanA zaMkara rAjAe padmAvatIdevInA kahevAthI te bIba samudradeva pAsethI meLavyuM. ane te rAjA samudrAdhiSThAyakanA kahevA pramANe mANikayadevane potAnI pITha upara sthApI potAnA sainya sAthe karNATakanI rAjadhAnI tarapha cAlavA lAgyo. kumbhapAkanagara pAse AvatAM zaMkararAjAne saMzaya thayo ke "mane jInabIbano bhAra lAgato nathI to zuM te mArI pITha upara che ke sarI gayela che? A pramANe saMdeha thatAM ja mANijyadevanuM bIba tyAM sthira thaI gayuM, je tyArathI 680 varSa sudhI A che AkAzamAM nirAdhArapaNe sahyuM. zaMkara rAjAne A devanI pUjAnA prabhAvathI marakInI zAMti vigere aneka lAbha thayA, jethI rAjAe bhaktibhAvathI te bIMbanI pUjA mATe bAra gAma ApyA. ane tyArathI te kulpapAka nagara Na mANikayadevanA tIrtha tarIke vikhyAti pAmyuM. vaLI auraMgajhebanA putra bahAdarazAhanA subedAra usaphakhAM bAdazAhanA A vakhatamAM paMDita kezarakuzala gaNie e maMdirano zAke 1633 mAM navo che jIrNoddhAra karAvI te maMdiramAM saM. 1760 nA caitra suda 10 puSpArkadine je vijaya muhUrtamAM zrI mANekasvAmInI (mANikayadevanI) pratiSThA karAvI che "i ema tyAMnA zIlAlekha uparathI samajI zakAya che. (54) zALaggggggggggaJlWOOM/ Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ANNNNNNNNNNN PAPAPARIR A tIrtha atyAre dakSiNamAM vikhyAta che paNa dareka pradezamAM tenI joie tevI prasiddhi dekhI zakAtI nathI. A mUrti kesarIyAjInI pratimA sardeza che. avaMtipArzvanAtha i. sa. pUrve 290 varSe ujjayinInA nIvAsI bhadrAputra avaMti sukumAle nalInIgulma vimAna meLavavAnI lAlasAthI saMprati rAjAnA pratibodhaka zrI AryasuhastisUri pAse dikSA lIdhI hatI. ane zIyALaNInA upasargathI mRtyu pAmI saudharma rAjadhAnInuM te vimAna meLavyuM hatuM. A avaMti kumAranA mRtyu sthAne tenA putre "avaMti pArzvanAtha" no prAsAda karAvyo hato, paraMtu TuMka mudata jatAM brAhmaNazAhInI asarathI pArzvanAthanA bIMba upara mahAkAlezvara (siddhasena divAkaranA dAdAnuM A nAma hatuM) nA pIMDanI sthApanA thai hatI. jethI vikramAdityanA gurU tArkika zIromaNI siddhasena divAkare svaracita kalyANamaMdiranI stuti dvArA zivalIMga toDI tenI nIcethI pArzvanAthanI murtine punaH pragaTa karela che, je hAla "avaMtipArzvanAtha" evA nAmathI ja prasiddha che. atyAre paNa ujjainamAM maMdirathI thoDe dUra moTA zIvaliMganI sthApanA che, paNa uparokta ghaTanA banyA pachI tenA pujArIo te zIvalIMganI pAse jaina munione javA detA nathI. lodhi bAramI sadImAM eka dIvase mAravADa dezamAM phalodhi gAmanA pAsila zrAvake nagara bahAra zuddha bhUmimAM nahIM karamAyela phUlanA DhagalAvALuM eka (55) ; J N N N N NNI For Personal and Private Use Only Jain Educationa International PRIPRIN JP N N N N NNNNNNNNNNNNNNNN MAP Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SPARRRRRRRRRRTERRANEARERS che eN joine te vRttAMta vAdidevasUrine kahI saMbhaLAvyo. sUrie paNa te sthAne che jInabIba hovAnuM jaNAvyuM. jethI pAsile te bhUmi khodAvI eka pArzvanAthanuM bIMba bahAra kADhayuM, ane sArA sthAnamAM padharAvI tenI nitya upAsanA karavAnuM zarU karyuM. te bIMba pAse mukelA cokhA hamezA sonAnA thaI jatA hatA. keTalAka divasa sudhI ema cAlyuM, paNa eka dIvase A dhanaprAptinI vAta potAnA AgrahI putrane jaNAvatAM je sonAnA cokhA thatA hatA te devaprabhAva baMdha thayo. tyAra pachI pAsile potAnI pAse bhegA thayela svarNAkSatathI navuM jInamaMdira taiyAra karAvI vAdidevasUrinA ziSya munisuMdarasUrinA hAthe saM. 1221 mahAzudi 6 dine mahAna caityapratiSThA karI hatI. vaLI zrI somasuMdara sUrijI to lakhe che ke saM. 1274 phalodhimAM mahApratiSThA mahotsava thayo hato. mulanAyaka sivAyanI A maMdiranI ghaNI murtio zrI hIravijayasUri, | vijayasenasUri ane vinayasuMdara gaNinA vakhatamAM bharAvela che. nADulAI, mAravADamAM sAdarI pAse nAphulAI gAma che, te nagaranI pUrva tarapha sonagarA cohANano baMdhAvela jAnA killAno khaMDera che. A killAnI jekala che TekarIne jaino zatruMjaya parvata samAna pavitra mAne che. cohANa killAmAM sarva che prakArano jenono haka che, tathA ahIM jainonuM AdinAthanuM purANuM maMdira che. A maMdira mATeno hevAla nIce lakhyA mujaba Azcaryajanaka maLI zake che. je evuM banyuM che ke khaMDerakagacchI yazobhadrasUri ane eka kApAlika yogIe potapotAnI maMtrazakti ajamAvavA mATe evI harIphAI karI ke mAravADanA pAlANI khaMDamAMthI (kheDa nagarathI) potapotAnA iSTadevanA maMdira upADIne nADulAI laI AvavA, ane je potAnA maMdirane savAra thatAM pahelAM (56) tnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ peNaNaNaNaNaNaNaNaadhyayaNaNaNaNaNaNaNaNaNa che jekala TekarI upara prathama sthApana karaze tenI jIta thaI jANavI. yazobhadrasUri che { AdinAthanuM maMdira laI AkAzamAM cAlavA lAgyA. kApAlIka yogIe paNa tapezvaranuM maMdira upADI mArga kApavo zarU karyo. banne harIpho nADulAI pAse AvatAM kApAlika AgaLa nIkaLI gayo, ane nADulAInI TekarI upara caDavA taiyAra thayo, eTale yazobhadrasUrie kukaDAno zabda karyo, A zabda sAMbhaLI kApAlika camakayo tathA bhramamAM paDyo ke zuM suryodaya thaI gayo?. A pramANe vicAra karatAM maMtravidyAno vega maMda paDavAthI yazobhadrasUri tenI sAthe thaI gayA, ane teja vakhate sUryodaya thavAthI banne maMdiro TekarI nIce sthapAyA che. A daMtakathAnA purAvAmAM nADulAInA loko eka doharo bole che ke - "saMvata daza dAhutarUM, vadIyA corAzI bAda; kheDa nagarathI lAvIyA, nADulAI prAsAda. | 1 |" sohamakula paTTAvalImAM upalI bInAne maLato adhikAra che, temaja kavi zrI lAvaNyavijayajI mahArAja paNa lakhe che ke, A maMdira saMvata 954mAM yazobhadrasUri maMtrazaktithI bIje sthAnethI laI Avela che. te sUrIzvare Aja vakhate nADulanA vatanI cohANa rAvala lAkhaNanA vaMzanA cohANone custa jaina banAvyA hatA, ane te cohANa jainonuM "bhaMDArI" gotra sthapAyuM hatuM. yazobhadrasUrinA mukhya ziSya zAlisUri paNa cohANa vaMzanA hatA. atyAranA mAravADanA badhA bhaMDArIo potAnA pUrvaja tarIke rAvala lAkhaNane ane Adi jainagurU tarIke zrIyazobhadrasUrine mAne che. AdinAthanA maMdiranA zIlAlekha uparathI evuM maLI zake che ke, yazobhadrasUrinA ziSya IzvarasUrinA upadezathI A maMdirano jIrNoddhAra maMtrI sAyara bhaMDArIe karyo hato. tyAra pachI bIjA be jIrNoddhAro paNa bhaMDArI gotramAMthI thayAnuM itihAsa jAhera kare che. chello jIrNodhdhAra mahArANA jagatasiMhanA rAjyamAM saM. 1686 ve. che zu. 8 zanivAra ane puSya nakSatramAM zrI vijayadevasUrinA upadezathI nAdulAInA (57) PERSPERRRIERERERRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SIERRRRRRRESERRESTRERTERS je saMgha karAvela che, A zIlAlekha paNa tyAM mojuda che. je eka kALe nADola ane nADalAI banne gAmo eka haze, paNa atyAre Sii to A banne gAmamAM traNa kozanuM AMtarUM paDI gayela che, ane nADalAinI e peThe nADola paNa prAcIna tIrtha che. rANakapura | mAravADamAM jodhapura tAbe sAdarIthI traNa gAu dura eka vizAla cogAnamAM keTalAka jinamaMdirono latto che. ahIM prathama rANakapura nagara hatuM. paMdaramI sadImAM rANakapuramAM 3000 zrAvakonA ghara hatA, ane teja pramANamAM bIjI vastInA gharo haze. atyAre tyAM jInamaMdirano killo bAda karIe to manuSyone je nivAsa karavA yogya eka paNa ghara nathI. eka divase tyAMnA dharaNa osavALe svapramAM nalInIgulma vimAna joyuM hatuM, tethI teNe rANakapuramAM svadhrAmAM joyela vimAna jevo 1444 thAMbhalAnI bhulavaNIvALo nakazIdAra covIza raMgamaMDapavALo be majalAno caturmukhI kailokayadIpaka prAsAda karAvyo, ane temAM cAra sUri, nava upAdhyAya, tathA 500 sAdhunA parivAra sAthe padhArela somasuMdara sUrinA hAthe saM. 1496 mAM RSabhadevanI pratimAnI pratiSThA karI. A vakhate tyAM gohIla rAjya tapatuM haze, kemake zilAlekhamAM bappavaMza tathA gohilavaMzanA 40 peDhInA rAjAonI nAmAvalI Apela che. A maMdiranA bIjA majalA upara paNa comukhajI che, jyAM saMvata 1501 thI 1508 sudhInA zilAlekho che. pharatI bhamatImAM 84 derIo che, jemAM saMvata 1548 thI 1556 sudhInA zilAlekho che, ahIM eka sADAtraNa hAthanI mahAvIra prabhunI mUrti 8 che, jenI upara saM. 1651 ma. zu. 10no ullekha che. (58) nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRAS maMdiranI nIcenA bhAgamAM ghaNA bhoMyarA che. jemAM ghaNI jinamUrtino che saMgraha kALajIthI sAcavI rakhAya che. maMdiramAM eka adhuro staMbha che, tene mATe evI kiMvadaMtI che kecittoDanA rAjAe gharaNanA railokayadIpaka prAsAdanI harIphAithI A staMbha bAMdhavAno prAraMbha karyo hato, paraMtu tema banI zakyuM nahIM ane staMbha adhuroja rahyo che. 500 varSa pahelAM AvA harIphathI zobhatuM rANakapura kyAre kyA kAraNathI nAza pAmyuM te samajI zakAtuM nathI. paNa e to mAnI zakAya che ke tyAMno prajAvarga pAsenA gAmaDAomAM cAlyo gayo che, kemake dharaNano parivAra rANakapurathI nIkaLI ghANerAvamAM vasavATa karI rahyo che, ane atyAre paNa tenA parivAranA mANaso ghANerAvamAM che. rANapuramAM dara varSe caitra vadI 10 dine meLo bharAya che tyAre jinamaMdirano dhvajAdaMDa dharaNanA parivAra taraphathI caDAvAya che. rANakapuranA railokayadIpaka prAsAdano jIrNoddhAra zrIhIravijaya sUrIzvaranA 8i upadezathI saMvat 1647 mAM thayela che. maMdiranA cokanI bahAra neminAtha ane pArzvanAthanA be navAM maMdiro zuM che, jemAMthI eka kharataragacchanA zrAvake karAvyuM hoya ema lAge che. pArzvanAthanI pratimAmAM kamaThano upasarga, jaLadhArA ane nAgeDhe ghArela chatra adbhuta zobhAne Ape che. A banne maMdiramAM pAMca bhoMyarA che. ( karahaDA) i.sa. pUrve ra92mAM thayela saMprati rAjAe lAkho navA jinAlayo karAvyA hatA, temAMthI 900 jinaprAsAdono jIrNoddhAra vikramabda 861mAM je jJAnabhaMDAranA sthApaka zrI jayAnaMda sUrinA upadezathI thayo hato. (59). Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR Aja arasAmAM jayAnaMdasUrinA upadezathI upakezagotrI zA khImasiMdhe karahaDAmAM pArzvanAtha prabhuno prAsAda karAvyo hato. vaLI zrI dharmaghoSasUrinA huM upadezathI kSetrapAlane prasanna karI saM. 1340mAM jhAMjhaNakumAre teno jIrNoddhAra che karI sAta mALanuM zikharabaMdhI maMdira baMdhAvyuM hatuM. A prAsAda jIrNa thavAthI te tIrthane prasiddhimAM mukavA tyAMnA vatanIo sArI kALajI rAkhe che. karahaDA gAma cittoDa ane udepuranI madhyamAM che. kAparaDA pArzvanAtha jodhapura tAbe phalodhI pAse kApeDA gAma che. tyAMnA karaDAnA jhADa nIce bhumimAM eka pArzvanAtha prabhunI mUrti hatI, jenA pratApathI jodhapuranA jetAraNa zeThanI loDhAnI beDIo tuTI gaI hatI, jethI tAraNa zeThe tyAM saMvat 1675mAM navuM moTA thAMbhalAvALuM cAra majalAnuM zIkharabaMdhI jinamaMdira baMdhAvI temAM pArzvanAtha prabhunI pratiSThA karI hatI. A maMdiramAMthI bAjaragaDha javAya tevuM cha gAunuM bhoMyarU che. mAravADamAM eka evI mAnyatA che ke, je varSe kAparaDA pArzvanAthanA maMdiranA zikhara upara mora bese te varSe dukALa paDe. A tIrtha paNa A kALamAM pUrNa prabhAvazALI manAya che. bhopAvara ahIM gAmathI dura vRkSanI gIca jhADImAM eka jIrNa maMdira che, jemAM daza phuTa che uMcI zAMtinAtha prabhunI camatkArI mUrti che. jeno zarIrano bhAga tyAMnI bhumi ane maMdiranA raMgamaMDapanI sapATIthI nIcANamAM che, jethI mastakano bhAga mAtra upara sa hovAthI darzana karanArane turata joI zakAya che. A maMdiranA gabhArAmAM ghaNI vAra thi eka zAMta zveta sarpa besI rahe che, je koIne jarApaNa aDacaNa karato nathI ema che tyAMnA yAtriko kahe che. (60) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grerererererereeeeeeeeeeeeeeeeee mAravADanuM jIrApallI eka dIvase brAhmaNa gAmanA dhAMdhala nAmanA zrAvake sAMbhaLyuM ke haMmezAM eka gAya devItrI nadInI guphAmAM potAnuM dudha jharI Ave che, tethI A sthAnamAM prabhAva che. ema jANI tenI badhI mAhitI potAnA mitrone-saMghane kahI saMbhaLAvI, ane thoDA divasa pachI dhAMdhala vigere vyavahArIyA tyAM ArAdhanA karavA beThA. teone adhiSThAyaka deve svapramAM kahyuM ke- "ahIM jinabiMba che, tene tamo jIrApallInA mahAvIramaMdiramAM sthApajo" vyavahArIyAoe bIje dIvase te mUrti bahAra kADhI, ane saMvat 1109 mAM jIrApallI (jIrAvalI) mAM tenI pratiSThA karI. eka dIvase jAvAlanA zIkhoe jIrAvalIne ghero ghAlyo, paNa hArIne nAsI javuM paDyuM. tethI keTalAka jAvAlIone ema lAgyuM ke, amArI hAra e thavAnuM kAraNa devatra guphAvALI mUrti che, tethI te mUrtino nAza karavo che. joIe. A pramANe cIMtavI rAtre jinamaMdiramAM pesI temaNe mUrti upara lohI chAMTayuM, tathA te murtinA navakhaMDa (nava kaTakA) karI nAsI gayA. bIje divase savAre A banAva dekhI sarvane kheda thayo, jethI adhiSThAyaka thi deve ghAMdhalane jaNAvyuM ke--te khaMDa navazera caMdananathI coTADI sAta divasa huM maMdira baMdha rAkhazo to ThIka thaI jaze. A pramANenA devavacanathI saMghe paNa temaja karyuM. cha divasa sudhI to devAlaya ughADayuM nahIM. paNa sAtame divase koIka mahAsaMdha yAtrA karavA AvavAthI devamaMdira ughADavAnI jarUra paDI, tyAre sarva jaNe utsukatAthI joyuM to nave khaMDo barAbara coMTI gayA hatA, che paNa tenI sAMdho spaSTa dekhAtI hatI. A taraphathI jAvAlamAM aneka utpAta thavA lAgyA. tethI tyAMnA rAjAe potAnA sainikonI bhUlanA prAyazcittarUpa jIrApallImAM AvI mAthuM muMDAvyuM. huM 1 atrAgatya nRpoyacetU, svaziro muMDayiSyati (upadeza samitikA) (61). innnnnnnnnnisnisniniynnnnnnn Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSiNiNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNaNa che jethI jAvAlamAM zAMti thai. paraMtu jIrAvalImAM to gatAnugatika zaramuMDananI hai A navI prathA zarU thaI hatI. vakhata jatAM A sthAne tIrtha tarIke khyAti meLavI, eTale adhiSThAyaka e devanA kahevAthI jaina saMghe navakhaMDI jIrNamUrti siMhAsananI jamaNI bAjA sthApIne madhyabhAgamAM pArzvanAthanI navI mUrti padharAvI hatI. paraMtu prathama namaskAra ayyarpaNa dhvajA ane zIromuMDana to junI dAdApArzvanAthanI mUrtinI sanmukha thatA hatA. A tIrtha atyAre paNa mAravADamAM dIpI rahyuM che * navakhaMDA pArzvanAtha-ghoghA. kAThiyAvADamAM bhAvanagarathI cha koza dura ghoghA baMdara che, tyAM navakhaMDA pArzvanAthanI mUrti che. te jinabiMbanI aMjanazalAkA ajItasUrinA samakAlIna mahendrasUrinA upadezathI saMvata 1168mAM zrImALI nANAvaTI hIrUe karAvela tenA navakhaMDa thavAno itihAsa amuka aMze jIrAvalApArzvanAthanA banAva sarakho ja che. * jIrAvalA pArzvanAthanI mUrtio nIcenA gAmomAM che. 1 jagannAthapurImAM jIrAvalA pArzvanAtha prabhunI addabhuta pratimA che. che (tenA citra uparathI to te AdinAtha prabhunI hoya ema jaNAya che.) zaMkarAcAryajInA vakhatamAM A maMdira tathA mUrti vaiSNava samAjanA kabajAmAM javAthI tyArathI te vaiSNava tIrtha tarIke khyAti pAmyuM che. ghANe rAva, zIrohI jIllAnuM jIrAvalI, Abu pAsenuM jIrAvala, nAMdola, che ane joTANA pAse balola; A dareka gAmomAM jIrAvalA pArzvanAthanuM maMdira che. jaina samAjamAM pratiSThA, vRdhdhasnAna, laghu zAMtisnAtrA vigere dareka mAMgalika kAryamAM zrIjIrAvalApArzvanAthAya namo nama: e maMtranI avazya agatyatA rahe cheche khAsa jarUra paDe che. (2) naanniniginignnitnnnnnnnnnnitin Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SERRESTRENAR ER siddhapura. sulatAna allAudIna khunIe rUdramALano nAza karyo tyAre teNe siddhapuranA pArzvanAthanuM maMdira toDavAno IrAdo rAkhyo hato, paNa bhojakoe allAudIna bAdazAhanI hAjarImAM dIpaka rAga gAI 108 dIvA pragaTAvyA, ane teja vakhate eka sarpa pragaTa thayo je sulatAna sAme jaI beTho. A camatkArathI sulatAne mUrti toDavAnuM mokupha rAkhyuM, ane "A deva to bAdazAhanA bAdazAha je sulatAna che" ema kahI cAlato thayo. tyArathI A pArzvanAthanuM "sulatAna pArzvanAtha" evuM nAma jagajAhera thayuM. sAMprata kALamAM A tIrthano prabhAva maMda paDato jaNAya che. aMtima sUcanA. A tIrthono itihAsa avalokatAM samajI zakAya che ke, dareka pavitra sthAnomAM uccadazAnA Adarza rUpa jinapAdukA ke jinamUrtionI sthApanA thayela che. jainAgama pramANe jinamUrtino AdikALa zodhI zakAya tema nathI, ja che temaja tIrthaprabaMdhonA kathana pramANapaNa mUrtinI racanA amuka vakhata thayAMja che za thayela che ema kahevuM azakya che. maLI zakatA prAcIna zilAlekho eTaluM to thi nirvivAda siddha kare che ke, mahAvIra nirvANa pachInA trevIsamA varSathI atyAra sudhI jenomAM mUrtipUjA sthAyIpaNe manAyela che, paraMtu teothI paNa vadhAre prAcIna zilAlekho nahIM maLI zakavAthI ema to na ja kahevAya ke tenI pUrve jenomAM mUrti pUjA nahIM hoya. kemake zilAlekho to Adhunika saMzodhakonA Agamo che, paNa gaNadharapraNIta dvAdazAMgI vigere graMtho to te zIlAlekho karAvanAranA paNa Agamo hatA, ane Agamono sAra ja atyAra sudhI jinamUrtinI upAsanA jainanA zvetAMbara ane digaMbara ema banne phIrakAmAM che pracalita che. (63) WWWWWWWWWWWWWgaLavAI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Z N N N N N NNNNNNNN N N N N N N N N N N N N N N N N N N N NI NINI NI NINI P R R R R R P R R P R R R R R R R R RE NIPPIPIRRRRRRRRRK caudamI sadI sudhI jinamUrtinI vizALa saMkhyA hatI, paNa musalamAnI yugamAM te saMkhyAmAM ghaTADo thavA lAgyo, jethI jainAcAryoe potAnuM lakSya te tarapha doDavyuM hatuM, ane je je sthAne mUrtinI jarUrI jaNAi te te sthAne navI mUrtio sthApI junA tIrthone kAyama karyA che. A kAraNane lIdhe prAcIna tIrthomAM paNa soLamI-sattaramI sadInA zilAlekho vadhu pramANamAM joi zakAya che. vaLI Aja arasAmAM mUrtipUjaka jainomAMthI musalamAnI asarathIja hoyanI zuM ! ema mUrtine nahiM mAnanAra eka varga nIkaLyo che, ane teno Adi purUSa eka RSi hoi lokAgacchamAMthI judo paDela che. A varganuM nAma 'DhuMDhaka (zodhaka) jaina" evuM che, teo mAtra mUrtine mAnatA nathI-mUrtine darzAvanArA AgamapATho tarapha upekSA kare che, paNa jema musalamAno masIdanA pASANamaya siMhAsanane mAne che, krizciyano lAkaDAnA krosane pUje che, AryasamAjIsTo dayAnaMda sarasvatinI chabIne name che, tema teo paNa sImaMdharasvAmIvALI dizAne tathA lAkaDAnI pATane namaskAra kare che. kadAca jaina tIrthomAM paNa jAya che, tathA potAnA dharmanA pravartaka Adi purUSanA nivAsasthAnane tIrtha tarIke mAne che. ekaMdare jaino A harakoi tIrtho dvArA Atmapragatino lAbha meLave che. (4) Jain Educationa International G C R P R R R R R R R R R R R R PPPPPPP IN N N N N NR For Personal and Private Use Only | Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Educationa International For Personal and Private Use Only