Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIjenazveta sUTa pU0 behIM*ganA hitArthe pragaTa thatuM ReEUR istered. No. B, 875. buddhiprabhA. BUDHI PRABHA. (dhArmika-sAmAjIka-sAhitya-naitika viSayone carcatuM mAsika. ) saMpAdaka-maNIlAla mohanalAla pAdarAkara. . pustaka 7 muM. julAI 1915. vIra saMvata 2441. aMka 4 tho viSaya, lekhaka viSayadarzana, pRSTha 1 " musAphara satya zodhI le " (AcArya buddhisAgarasUrijI.) .... 2 AgamAdaya samiti paratve vicAra ... (cetana.) ... ... >> haTa 3 paMnyAsajI zrI kSamAvijayajI (vakIla--naMdalAla lalubhAI-vaDodarA.) * 100 ja zerIsA mahAtIrtha varNana .. (zeTha mANekalAla choTAlAla kalola.)... - 104 5 mahAkavi zaradIsI... *** .. *** .. *** * 107. 6 sAyanTisTanuM svarga ... .. , 7 kulano mAMDavo ... ... ( kezava-ha- zeTha ) ... * 120 8 amArI noMdha ... * 121 >> ravisAgarajI mahArAjanI jayanti * * * *** * 124 10 munimahArAja AtmArAmajI (vijayAnaMda surIzvara) jayanti prasage be bela. 126 | 11 boDIMga prakaraNa * * * *** .. *** *. * 127 Ta zrI adhyAtma jJAnaprasAraka maMDaLa taraphathI prakAzaka ane vyavasthApaka, zaMkaralAla DAhyAbhAI kApaDIA, nAgAvIsarA-amadAvAda. lavAjama-varSa ekane rU. 1-4-0 sthAnika 1-0-0 chuTaka dara eka nakalanA be AnA. amadAvAda thI " DAyamaMDa jyubilI " prInTIMga presamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthApana sana 1869 savata 1925 jInAmAM jInI (46 varasanI ) zAkhA. jainadharmanAM pustakA kIphAyata kimmatathI vecanAra. amAre tyAM muMbAI, bhAvanagara tathA atrenAM chApelAM dareka jAtanAM jainadharmanAM tathA sArvajanIka pustako jainazALA lAyabrerIo vigere dareka saMsthAone ghaNIja kiphAyata kimmatathI vecavAmAM Ave che. vadhu vigata sArU amArUM moTuM yATalAga AvRtti chaThThI pRSTha 100nuM ardhA AnAnI TIkITa bIDI nIcenA zIranAme maMgAvA. lI. bAlAbhAI chaganalAla zAhe. pustakA vecanAra tathA pragaTa karanAra, The. kIkAbhaTanI poLa--amadAvAda Akhare vijaya maLyeA. hIsTIrI (tANa ) nA daradane kANa jANatuM nathI ? hIsTIrIA nAnI umaranI strIone ghaNo lAgu paDe che. hIsTIrIAnA daradanAM mULa kAraNa zodhI kADhI tenA upAyeA ghaNA daradIo upara ajamAvI ame khAtrI karI che ke hIsTIrIAnuM darada pUrI rIte maTI zake che. hIsTIrIA bhUta nathI. hIsTIrIAnA darada upara khIjA upAyo ajamAvyA pahelAM amArI salAha hyA. hIsTIrInuM darada ame khAtrIpUrvaka geraTIthI maTADIe chIe. vizeSa hakIkatanA khulAsA rUbarU yA patra mAraphate karo. lI. zA. vADIlAla DAhyAbhAi. amadAvAda. ( jhaverIvADa. ) surajamalanuM DaheluM, Ayurveda siddhASadhAlaya, khedajanaka mRtyu. atrenA zeTha surajamala vakhatacaMdanA kuTuMbanA zeTha lAlabhAI cunIlAla jeTha vadI 11 te budhavAranA rAja rAtanA bAra vAge Azare 38 varSanI vaye pAchaLa eka vidhavA khAI mANeka ummara Azare varSa 22 nI muThThI pa'catva pAmyA che te jaNAvatAM amAne dhaNI dIlagIrI thAya che. marhuma svabhAve zAMta ane mIlanasAra hatA. temaja dRDha ane svataMtra vicAranA hatA. temanA sAhitya pratye dhaNA sArA zAkha hatA. temanuM dvitIya lagna sAdAgara DAhyAbhAI jamanAdAsane tyAM thayuM hatuM. teo mukhyatve zeradalAlInA dhaMdhA karatA hatA. temanA amara AtmAne zAMti maLeA ane temanA kuTuMbane dilAsA maLeA evuM aMtarathI icchIe chIe. lavAjama amArA paragAmanA sarve grAhaka bandhune vinaMti ke je 'menu' cAlu sAlanuM eTale sane 1915 nuM ( buddhiprabhAnA sAtamA varSanuM) lavAjama AvyuM nathI temane Avato aka vi. pi. thI mAkalAvavAmAM Avaze te svIkArI AbhArI karazeA,
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ vRddhima. 46 (The Light of Reason) brahmAnandavidhAnake padutaraM zAntigrahayotakam / satyAsatyavivekadaM bhavabhayabhrAntivyavacchedakam // mithyAmArganivartaka vijayatAM syAdvAdadharmapadam / loke sUryasamaprakAzakamidaM 'buddhiprabhA' mAsikam / / tA. 15 julAI sane 1915- [aMka 4 je musA satya zo se" rovvvvvvvvvvvvvvvvvwvw varSa 7 mu]. kavAlI. thaye avatAra mAnavane, bhaNune sarva vidhAo; anukama jJAna pAmIne, musAphara satya zodhI le. kSA bhAga kharuM sukha che, ke duHkhA sakla zAthI; viveke te vicArIne, musAkara satya zodhI le. kharI svAtmonnati karavA, thatAM dukhe sakala haravA; kharI madhyastha daSTie, musAphara satya zodhI le. vicArIne sakala zAse, nihALIne sakla daye; hadayanI sukSma dRSTie, musAphara sAya zodhI le. paraMpara adha zraddhAnI, paDelI Teva TALIne; pramANonI parIkSAthI, musAphara satya zodhI le, svayaM nirNaya karI sahune, asaMkhya daSTi sApekSe; kharA svAnubhave jagamAM, musAphara satya zodhI le. kharI che satyanI kaheNI, kharI che satyanI raheNI; buddhAyebdhi dharmanA paje, musAphara satya zodhI le. Agamodaya samiti paratve vicAra. jaina zvetAMbara mUrtipUjaka komamAM AgamedayasamitinuM mULa bhayamAM zrI malinAtha bhagavAnanI samakSa rapAyuM che. Agamedayasamiti dvArA jaina sUvo chapAvavAne mukhya udeza che, eka AgamanI pAMcase prati chapAvavA prAyaH vicAra che. pistAlIza Agama paikI ibrIza Agama chapAvavA mATe hAla vicAra thAya che. chedasUtra chAvavA mATe nizcaya karyo nathI.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ + : ' buddhiprabhA. prAcIna vicAravALA manuSyo Agame chapAvavA karatAM Aga lakhAvavAnA kAryane teo vizeSa yogya gaNe che ane saMbaMdhI teo dalIla paNa Ape che. sudhArake AgAme pAvavA mATe dalIlo Ape che. zrI devadhigaNinA samayamAM Agame je na lakhAyAM heta te jainadharmane atyaMta hAni pahecata. ajImagaMjanA bAbue pacIsa varSa pUrve jAgane chapAvyAM hatAM te AgamomAM chapAvatA keTalAka de rahyA che tethI punaH te Agame chapAvavA vicAra karavAmAM Avyo che. paMnyAsa zrI AnaMdasAgara gaNie bI chavAra Agama chapAvIne bahAra pADavA mATe AgevAnI bhoM bhAga lIdhe che. ane panyAsa maNivijayajI vagere temanA sahAyaka che. pATaNanA zA. bhogIlAla DAhyAbhAI tathA mahesANuvALA zA. veNucaMda suracaMde Agame chapAvavAmAM AgevAnI bhAga lIdhe che. Aga para niyukti cUrNa, bhASya, TIkAvRtti vagere che tene sAthe sAthe chapAvavAnI jarUra che. AcArAMga sUtra mULa tenA paranI niyukti, cUrNa, ane be traNa TIkAo jyAM sudhI chapAvavAmAM nahi Ave tyAM sudhI paMcAMgI sahita eka Agama chapAveluM nahi gaNAya ane te vinA vAcakane teTalI bAbatanI nyUnatA rahevAnI. eka sUtra yA niyukti, cUrNI, bhASya, TIkA, vRtti vagere je je sAhitya adha paryanta pUrvAcAryoe racyuM hoya te sarve bahAra pADavAthI muni vagerene eka sUtranA AlAvA saMbaMdhI pUrvAcAryonI TIkAomAM paraspara vicArabheda ane vicAranuM e kevI rIte che te jANavAnuM sAdhana nahi maLe mATe pratyeka Agama paMcAMgI sahita chapAvavAnI yojanA thavI joIe anyathA te kAryanI bhaviSyamAM cittA ubhI rahevAnI. ekeka Agama paMcAMgI sahita bahAra paDe te saMbaMdhI bhaviSyamAM pratyeka Agamene aMge chapAvavAnuM rahe nahi. mATe A saMbaMdhI punaH vicAra karI nyUnatAnI pUrNatA karavA prayatna karaze te sucanA sthAne gaNAze. eka bhagavadgItApara sAta TIkAo chapAI bahAra paDI che te pramANe je je sUve para jeTalI jeTalI TIkAo hoya teTalI sarve bahAra pADavI. je A pramANe atyasaMkhyAka Agame chapAya to paNa te paddhatithI AganI sevA sArI bajAvelI gaNAze. Agame chapAvatAM traNa varSanA badale daza varSa thAya paraMtu eke Agama upara paMcAMgI ane vizeSa TIkAo chapAvIne bahAra pADavAmAM Ave te te uttama kArya thaeluM gAze. AmamodayasamitimAM jeTalA sAdhuo bhAga le tene chapAyelA AgamanI prata maLe tevI rIte anya abhyAsI sAdhuone paNa chapAtA AgamanI ekeka prata maLavI joIe. Ama chapAvavAthI azuddhio TaLaze ane jenAgone vizvamAM pracAra thaze tethI sarva varNanA manuSyane jijJAsA thatAM AgamavAcanane lAbha maLaze. Agame chapAIne bahAra pADatAM vidvAnene ghaNuM jANavAnuM maLaze ane ghaNuM goTALA dUra thaze. Agame chapAvavAmAM paMnyAsa AnandasAgara gaNinI prazasya vRti ane pravRtti che tethI A kArya mATe temane koTIzaH dhanyavAda ghaTe che. temanA jIvanacaritramAM A eka udAra pravRttinI ujavalatA sadA smaraNIya raheze. ane vartamAna jamAnAne mAna ApI udAra daSTi ane udAra pravRttimAM teo pragati karavA prayatnazIla thayA che tethI temanA AtmAne jana zAsananI sevA mATe dhanyavAda ghaTe che. zeTha devacaMda lAlacaMda dvArA suratamAM pustaka chapAvavAnI je pejanA thayelI che temAM paMnyAsa AnandasAgarajIne hAtha che ane temAM temaNe Atmabega sArI rIte ApIne keTa lAka grantha chapAvAmAM pravRtti karI che ane hajI jaina gro chapAvavAnuM kArya zarU che. mana
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamedaya samiti para vicAra, vANI ane kAyAthI jaina zAsana sevAnA kAryamAM pravRtti karanAra paMnyAsa A nandasAgara gaNinI sevA sadA ItihAsanA pAne anyone AdabhUta thaze. Agamaya samitine aMge sAdhue jenAgama vAcane karAvavAnI vyavasthA karavAmAM AvI che te kArya kharekhara gurUkulavAnI asalI paddhattine siddha karanAra che. jenAgama vAcana pravRttithI sAdhuomAM temaja sAdhIomAM jana tatvanuM jhAna vRddhi pAmaze ane krame krame saMkucita vicArane laya thaze ane bahoLA vicAronuM bIja ropAze. jaina zAsana sevA ja je koI sAdhu kArya kare te game te gacchane hoya te paNa tene dhanyavAda ane sahAnubhUti ApavA jaina me tatpara thavuM joIe. Ama chapAvavA mATe lAkha be lAkha rUpiyAnuM phaMDa karIne dareka AgamanI paMcAMgI sahita eka eka hajAra nakala nIkaLe e prayatna karavo joIe. Agama vAcana mATe pATaNathI nagarazeThanA nAmathI sAdhuo para vinami pa mele. vAmAM AvyAM hatAM, paraMtu Agama vAcana kamITImAM bhaLatAM pUrva ane anya saMghADAnA sAdhuone Agama vAcana pravRttimAM bhAga levA mATe zrAvakenuM eka pratiSita maMDaLa mokalAvI vidhi karavAmAM AvI hatI te vizeSa uttama rUpa AvI zakata ane udAra daSTithI vizeSa kArya karI zakAta. paraspara sAdhuomAM meLa karavA mATe pUrvanI takarArone salAha saMpathI vyavasthApatra ghaDI dUra karI devI joIe ane je je A bAbatamAM agragaNya sAdhuo hoya teoe jainazAsananI pragati mATe ladhutA, udAra mane ane atyaMta sahiSNutA dhAraNa karI prAraMbhita kAryane dhyApaka bhAvathI karavuM joie ke jethI pUrvanI peThe jaina sAdhuo paraspara prema saMpa meLathI joDAIne jaina dharma ane jenI pragati karavA zaktimAna thai zake. AtmabhogI manuSya dhAre te kArya karI zake che, svArtha, mAna,-kIrti vagerene dUra karI je manuSya jainazAsananI sevA mATe pravRtti kare che teo ane vijayI bane che. jana kemanI sAdhuo parathI hAla zraddhA bhakti bahu mAna ghaTatuM jAya che tethI sAdhuo navA na thaI zake ane che te kArya na karI zake evI sthiti thatAM jaina dharmane nAza thA. ataevA jaina sAdhuoe samayane mAna ApI udAra dRSTithI Agama vAcanamAM vyavasthApUrvaka je je saMsthAo pravartatI hoya temAM bhAga le joIe. pATaNamAM paMnyAsa AnaMdasAgara gaNie bhinna bhinna saMdhADAnA sAdhuone Agama vAcananI pravRttimAM jaina sAdhuonI pragati karAvavA mATe je Atmabhoga Apyo che te mATe temanA AtmAne dhanyavAda ghaTe che. temanA kAryamAM anya sAkSara sAdhuo temanI peThe bhAga lenAra bane. anya sAkSara sAdhuo te kAryamAM bhAga le evI paMnyAsa taraphathI udAra bhAve je prakRti thai che tenA karatAM anaMta guNa vizeSa thAo ema IchI temanI pravRttine anumodanApUrvaka sahAnubhUti ApavAmAM Ave che. bahoLA hAthe bahAnuM kArya thAya ane bhaviSyamAM jainonI unnati thAya evA upAye hAthamAM levAne A samaya che, temAM paMnyAsa AnandasAgarajI paripUrNa Atmabhoga ApIne pravRtti karaze te teo viramI sadImAM blAsTana ane khrisamAMkanI AdarzatAne pitAnA mATe vizvane khyAla karAvI zakaze. jene kAme Agamada samitinA kAryane yathAzakti sahAya ApavI joIe ane vizAla daSTithI sAdhuo ane sAdhvIonA aikayanI sAthe mahAsaMdhanI aikya pragati dvArA jainazAsane aitimAM bhAga levA sadA tatpara thavuM. Agamoda samitimAM bhAga lenArane dhanyavAda ApavAmAM Ave che. lekhaka cetana,
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA, paMnyAsajI zrI kSamAvijayajI. zrI karavijayajInA caritrathI ApaNane jaNAya che ke temanA mukhya be ziSya paMnyAsa hatA. eka zrI vRddhivijayeka ane bIna zrI kSamAvijayajI, zrI vRddhivijacha zrI kSamAvijaya karatAM dikSAmAM heTA hatA, ema jaNAya che. kAraNa zrI kSamAvijayajIne dikSA zrI hivijayajIe ApI hatI. zrI karavijayajI piti hayAtImAM ja pitAnI pATe zrI kSamAvijayajIne sthApyA hatA. tethI ema anumAna thAya che ke te vakhate zrI vRddhivijayajIne abhAva hovo joIe. zrI DhivijajInA ziSya paraMparAmAM hAlamAM kahyuM che, tathA temanuM caritra ke rAsa lakhAyela che ke kema tenI zodha cAle che. te maLI Avaze te temanuM caritra jAheramAM mukavAnI tajavIja karIzuM, paTadhara tarIke zrI kSamAvijayajInuM caritra* ane ApyuM che. mAravADa dezamAM zrI Agiri AveluM che. tenA upara delavADAmAM jaina maMdiro che. prAcIna kArigirI ane kotaraNInA saMbaMdhamAM te maMdiranI kIrti dezavidezamAM prasarelI che. videzI vidvAna ane prAcIna zodhaLanA abhyAsIo tenI khAsa mulAkAta le che, ane phoTAo utArI pitAnA dezanA lokone mAhitI ApavA laI jAya che. - delavADAmAM 4 jaina maMdira che, vimaLamaMtrIe baMdhAveluM zrI AdizvarabhagavaMtanuM bAvana janAlaya maMdira mukhya che. jenI aMdaranI kataraNanuM kAma ghaNuM jovAlAyaka che. hiMdamAM prAcIna zilpIo keTalA hoMziyAra hatA te batAvanAra e namune che. bIjuM maMdira maMtri vastupAle baMdhAveluM zrI neminAtha bhagavaMtanuM che. te daherAsaranA raMgamaMDapamAM praveza karavAnA kAranI be bAju nakazIdAra ArasanA suMdara gokhalA che. je derANI jeThANInA gekhalAnA nAmathI oLakhAya che. tenI pAchaLa nava nava lAkha rUpiyA kharcAnuM kahevAmAM Ave che. A daherAsara paNa bAvana chanAlaya che. daherAsaranI pAchaLanI bAjue ArasanA patharanA hAthIo che tenI kArigirI jovAlAyaka che. trInuM derAsara zrI Adizvara bhagavaMtanuM che. te bhAmAzA zeThanuM baMdhAveluM che ema kahevAmAM Ave che. zuM derAsara e mukhajInuM che. A derAsara salATa lekenuM baMdhAveluM che, ema kahevAya che, delavADAthI pUrva dizAmAM traNa gAupara acalagaDha nAmanI TuMka che tenA upara mukhajInuM maMdira che. temAM dhAtunI moTI suMdara pratimAo che. deharAsara DuMgaranI sauthI uMcI TekarI (ka) upara AveluM che. derAsaranI agAzI upara caDhI DuMgaranI kudaratI racanAnuM avalokana karatAM AhAda thAya che. tyAM pavana te eTale badhe Ave che ke nabaLA bAMdhAnA AdamIthI te TakI zakAya nahi. * kSamA vijayajInI janmabhUmi AbujI upara zI acalagaDha najIka hovAthI prasaMzAnuwoo Tema saMbaMdha che. vaLI ApavAmAM AvyuM che
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMnyAsajI zrI kSamA vijayajI. 101 delavADAthI acaLagaDha jatAM rastAmAM zrI zAMtinAtha bhagavaMtanuM maMdira Ave che. A acalagaDhanI pAse eka payaMdra nAmanuM gAma che. jemAM zrI pArzvanAtha bhagavaMtanuM maMdira che. A gAmamAM ApaNA caDhi nAyaka zrI kSamAvijayajI jeonuM saMsArI avasthAmAM khemacaMda nAma hatuM temane janma thayo hato. temanA pitAnuM nAma kalAzeTha ane mAtAnuM nAma vanAMbAI hatuM. teo oza vaMzanA hatA. temanuM gotra cAmuMDA hatuM. temanI nAnI umaramAM temanAM mAtAjIe kALa karyo hato. eNmacaMda bAvIza varSanI umare kAma prasaMge amadAvAdamAM AvI premapura nAmanA parAmAM potAnA saMbaMdhIne tyAM utaryA hatA. te vakhatamAM AcArya zrI vijayaprabha sUrinA AdezathI zrI karavijaya gaNi ane zrI vRddhivijaya gaNi premApuramAM mAsuM rakSA hatA. temanI pAse khemacaMda dharma kathA sAMbhaLavA jatA hatA. te sAMbhaLatAM gurUnA upadezathI temane vairAga thaye. saMvata 1744 nA jeTha sudI 13 nA roja khemacaMdane zrI vRzcivijayajI paMnyAse dikSA ApI ane nAma khImAvijaya pAyuM. A dikSA pAlaNa puramAM apAI hoya ema anumAna thAya che. kemake temanA rasamAM trIjI DhALa uparanA duhAmAM nice pramANe jaNAvela che - ujala terase jeDanI, saMvata sattara huAla; vRddhivijaya gaNI vrata dIye, saphala tarU surazAla. dazavidha dharma muniMdane, kSamA prathama guNa jANa; sahu sAkhe sAnvayI thavuM, khImAvijaya atirAma, pAlaNapuranI sImamAM, mAddha jihAM yakSa tapagacchanI sAnIdhI kare, samare thaI pratyakSagayabI nagArAM vAjIyAM, zubha muhurta ga; zabda veda gurU tava dIye, zabda zakuna upaga. kaiTuMbIka eka pUchIye, ughama kAraNa keNa? te kahe na nivANa karI, sIMcA cho tarU eNe e pachI trIjI TAlanI pahalI lAIna nIce pramANe che. te sAMbhaLI kare gurU vicAra, e thAze muni kula AdhAra; zrI kSAvijayajI bhadaka svabhAvanA hatA. ane temanuM citta nirmaLa hatuM. temanAmAM vinaya guNa ghaNe ha. zrI karavijayajI gurU pAse temaNe agyAra aMga ane bAra upAMga cha cheda ane dasa prayajA vigere Agama grene abhyAsa karyo hate. pUrvakRta karmodayathI temane patharIne roga utpanna thayuM hatuM. jene mATe zrI kapUravijayajIe yogya na karAvyuM ha, teo gurU zrI vijajI sAthe amadAvAdamAM sarasapure (sasapara) padhAryA hatA, tyAM temane pATa upara sthApI vRddhAvasthAnA kAraNathI gurU pATaNa padhAryA. ane kSamAvijayajIe sarasapuramAM comAsuM karyuM. utsarga mArge je zaheramAM comAsuM karyuM hoya tyAM bIje varSa muniyethI comAsuM thaI zake nahi, paNa apavAdanA kAraNathI zahera ane parAmAM thaIne daza * zrI kSamatavijayajIne patharIne rega thayA hatA te kAraNasara temanAthI vihAra thaI zake te nara che athavA trA vire pota haze tethI paTadhara thayA pachI vaza bAra comAsAM
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 buddhiprabhA bhAra cAmAsAM karyAM hatAM, te daramyAna temaNe upadeza ApavAnuM kAma ghaNuM karyuM hatuM. te sa Mvata 1770 nA kArataka vadI 6 ne budhavAre zrI chanavijayajIne dikSA ApI hatI. temanA guNanuM varNana karatAM rAsakAra zrI vijaya paNa jaNAve che ke?-- seA bhAgI vaDabhAgI tyAgI, vairAgI vAra; kAla pramANe saMyama khapa kare, pAmavA bhavajaya tIre, garvarahita bhadraka pariNAmI, vinaya samatA dhArI; dezanA jaladhArAe sIMce, bhavika ya zubhakArIre. gAyana-sAyama jakhu prabhavA, siya'bhava surIza; mudrA meAhana jenI dekhI, sAMbhare teDu munisara * * pATaNanA saMghanI vinaMtithI ane gurU mahArAjane vadAnI jIjJAsAthI te potAnA ziSya jInavijayajIsaha pATaNa padhAryA ane gurU mahArAjane vAMdhA. A vakhate zrI vijayakSamA sUrIe temane panyAsa paddhi ApI. te pachI teo zrI zakhezvarajInI yAtrA karI pAchA pATaNamAM padhAryA, saMvata 1774 nA mahA mAsamAM za!. rUSamadAsa bhAIe mhoTA mahesa karI 600 jIta bhikha bharAvI zrI kSamAvijayajI pAse sthapAvyA hatA. tyAra pachI satrano Amavu ane gurU mahArAjanI vRddhAvasthAnA kAraNathI teoe sa. 1775 nuM cAmAsuM pArTaNumAM karyuM. saMvata 1765 nA zravaNu vadI 14 semavAranA divase zrI kapUravijapa mA rAja svarge svIdhAyA. ra ma pATaNathI vividha sthaLoe vihAra karI rAjanagaramAM padhAryAM. tyAM suratanA sava vinatI te gaNunAyakano Adeza thavAthI teozrIe savata 1780 nuM cAmAsuM karyuM hatuM. ceomAsu utaryAM bAda suratanA mANekaca'da nAmanA bhAvika zrAvake khIjuM ceAmAM suratamAMja karavA dhaNA Agraha karyo paNa zAstramaryAdA virUddha cekamAsuM utaryAM pachI rahevAyaja nahi ema jaNAvI temanA ghaNA AgrahathI A divasa vADImAM rahyA. tyAMthI vihAra karatAM jaMbusara padhAryAM, tyAMnA sadhanI vinaMtithI saMvata 1781 nuM cemAsuM tyoM karyuM. amadAvAdanA saMdhanA AgrahathI teo zrI jInavijayajIsa amadAvAda AvI upadhAnavahanatA mAlArANa vagerenI kriyA karAvI. te pachI saMvata 1786 nuM chellu comAsuM temaNe dAsIvADAnA apAsare karyuM. A cAmAsAmAM patharInA rAge pAchA sakhta humalo karyo, paNa dhairyatAthI te sahanakaratA ane potAnA upayoga cukatA nahi. rAganI vedanA vakhate pUrva thaelA mahAjJayeA khadhaka muninA 100 ziSyA, arajInamALI, gajasukumALa vigerenA upara je parisaDDA thayA hatA temanuM smaraNa karI petA upara thatA parisaDA sahana karI te potAnA dhyAnamAM dRDha rahI svAdhyAya karatA hatA. daradanA sakhta humalAnA lIdhe potAnA aMtima samaya jANI sadhane bhegA karI zrI jInavijayajI pAse lAvIne temane sadhanI bhAlavaNI karI pote zubhadhyAnamAM rahevA lAgyA. ...A amadAvAdamAM karelAM lAge che. te gItArthe hatA ane dhaNuM vihAra karelA che, tethI pramAdanA raNasara ema thaeluM haze ema mAnavAne kAraNa nathI. matsuke + sAta saiAnavIna chanakhtakha bharAvI pratiSThita karInI hakIkta uparathI aMjana rAmA kA
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ panyAsajI zrI kSamAviSaya 103 savata 1786nA AsA sudI 11 nA divase pArasI bhaNuAvI padmAsanavALI ekasauthI vadhu japa mALA japI sarva jIvarAsIne khamAvI maitrI bhAvanA bhAvatAM sura lekamAM padhAryAM. zrI kSamAvijayajInA janmanI sAla maLatI nathI paN 22 varSanI uMmare 'vata 1744 nI sAlamAM temaNe dikSA lIdhI te uparathI temane janma savaMta 1722 nI sAlamAM thayele hAvA joie. teo 22 varSe gRhavAse rahyA. ane 44 varSa munipaNe rahyA. ekadara 64 varSanuM AyuSya bhogavyuM. emanA virahathI amadAvAdanA saMdha ghaNA dIlagIra thayo te vakhate zrImALI nyAtanA zeTha Apyu lAlaca'da tathA temanA mitra prIkA pArekha gurUnA zarIrane agni sarakAra mATe kSe javA zAstrokta vidhithI zIkhIkA taiyAra karAvI gurU zarIranI kezura caMdanathI pUjA karI zarIre arcana karI zIkhAmAM padharAvI ghaNA DaMkhathI sAbaramattInA kAMThA upara le jaI sukhaDa ane agarathI agni saMskAra karyAM. rastAmAM saMdha senA rUpAnA jhulathI vadhAvatA hatA ane paisA uchALatA hatA. temanI hyuba navA vAsamAM jaina maMdira pAse sadhanI anubhamatithI lakSmIca'da punajIe AgaLa paDate bhAga lai anAvarAvI che. zrI kSamAvijayajIe jatrA Abu, acaLagaDha, zIrAhI, khabhaNavADa, nAMdIyA, vasa tapura, sADI, rANukapura, dhANerAva, vIjA, loTANA, varakANA, nAjhula, nAMdolAI, udayapura, DuMgarapura, sAgavADI, levA, IDara, vaDanagara, vIsanagara, amadAvAda, pATaNa, cANusamA, tAra' gAjI, siddhapura, mahesANuA, rAdhanapura, sAceAza, samI, saptezvara, sAMtala, vAva, vaDhavANu, dAMtA, khaMbhAta, kAvI, jaMbusara, bharUca, surata vigere sthAe vihAra karyA hatA. zrI kSamAvijayajhanI dIkSA vakhate je AkAzavANI thaI hatI te kharI paDI che. teo ghaNu vinamI hAI potAnA nAma pramANe phrAmAnA bhAra hatA, temaja ziSya ane taMtra dikSIta sAdhu vagaeNnA upara vAtsalyabhAva rAkhatA, te kAla AzarI teoe pratiSThA ane * upadhAnanI kriyAo pazu karAvI che, teo gurU AjJA pALavAmAM custa hatAM. jaina munienu mahatva gurUnA pAlaNamAM vinayaguNu ane zAstrAbhyAsamAM ghaNA bhAge raheluM che te tekhAmAM khAsa dekhAI Ave che, teone patharIne AAra hatA, chatAM amadAvAdathI pATaNa gurU mahA rAjanI vRddhAvasthAmAM padhAyA hatA. temaja amadAvAdamAM hatA te vakhate AcArya taraphathI surata ceomAsu karavAnI AjJA thatAM surata padhAryAM hatA. teo suvihIta gItArthakalamaNu chatAM garvarahita vinayI ane bhadraka pariNAmI hatA. je guNe AtmannatinA pAyA rUpa che. 1 zrI avijayajIne rAsa jaina rAsamALA bhAga 1 aaa adhyAtama jJAnaprasAraka ma`DaLa taraphathI ahAra paDele che, tenA pRSTha 137 upara pAyale che. tenI dazamI DhALanA mADhamI thI nice pramANe che. saMvata sattara khAsIe, zrI khImAvijaya panyAsa he; Ase sudI ekAdazI, lar3e sura padavI sukhavAsa ho. A pramANe che. paNa kharI sAlasatarase AthI hAthI oie. kemake zrI kSamAvijaya chanA rAsamAM nice pramANe jaNAveluM che. duhA--semI. gRhavAse mAIrA, betAlIza muni paDyuM; sannI yAsaDa varasa, gaNI khImAvijrayajIva'ta, temaNe sa'vata 1744 mAM dikSA lIdhelI che tethI nivaiNa zAla savata 1786 kharI hevI bleie. kI -
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA. aDhAramI sadI darzana prabhAvanAnI hatI, te vakhatamAM jainamaMdira ane jIna bhikhanI sthApanAnI AvazyakatA vizeSa pramANamAM harI, paNa cAlu sadImAM jJAnanI prabhAvanAnI vizeSa agatya che. A sadImAM dhanavAnoe dazaeNnanI prabhAvanAnI sAthe sammAnanI prabhAvanA karavI nee chIe. vijJAna ane zeSakhALanA jamAnAmAM te tarapha AkhuM lakSa ApavAmAM Avaze tA ApaNe bIjI prajAo karatAM pAchaLa pI jaizuM. mATe darzana prabhAvanA kAma karavAnI sAthe jJAnaprabhAvanA karavAne bhulavu jotuM nathI pazu A kALanI apekSAe e tarapha vadhAre lakSa parAvavA jevuM che. vakIla nadalAla lallubhAI-vaDodarA : zerIsA mahAtIrtha varNana. (zerIsAnu stavana---rAga kayANa ) zrI serizvarA prabhu, pAzrva navarA; prAcina devAlaya mAMhi, mitra khaDu bhA. jaMbudvipanA bharatakSetramAM, zerI sAMkDI mojhAra; vidyAsAgara muni padhAryA, ziSya pAMcase lAra. capaLa ziSya etikSaNa buddhi, gurUpAthI taDI rekha; lAga lI ekAMte rAtre, maLyA maMtranA lekha. maMtra ArAdhana karavA beThA, AbbA bAvanavIra; amane Aje kaeNna teDAvyA, tatra rahI nahI tyAM dhIra. khela karatAM sAcu thayuM A, naya rIoyaNuM khAra; jInavaranuM prAsAda ahIM nahI, cI kare taiyAra. devaladeve ANI ApyuM, jAgyA gurU kRpAla; mudra ziSyoe khATu kIdhu', teDI devI takAla devI e vaDe ziSyA mAMdhyA, gurUjIne paDayA pAMca; dhyA lAvI cheADI dIdhA have, saMdha visAmaNa thAya. thADA divasa mAMhi padhAryAM, devacadra AcArya; dharaNedra devane ArAdhI, zrAvaka citA vAya. - mutranAyaka je pArzvanAthajI, pADayuM loDhANu nAma; cAvIsa arihA kAusaggIyAjha, birAje te dhAma. mahAtirtha mAMhi vastupAle, nami jIna biba bharAya; kALujI vadI khIjanA dIne, viSe semI dharAya. khaMDita tIrtha zerIsA che, kayAre thAze udAra ? ha prAcita pAmate maLavA, vadhu vAravAra. zrI. 1 zrI. ra zrI. 3 zrI. 4 zrI. pa zrI, zrI. 7 zrI. Ta zrI. ha zrI. 10
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ zerIsA mahAtIrtha varNana. 105 A jaMbudvipanA bharatakSetramAM sADIpacIza Arya deza che. temane A eka deza hAlamAM gujarAta nAmathI prasiddha che. tenI aMdara prAcIna zerIsAMkaDI nAmanuM zahera hatuM, arthAta zerIsA nAmanuM te zahera bAra jana meTuM vizAla ghaNuMja vakhANavA lAyaka hatuM paNa te zaheramAM eka jInezvarajInuM deharuM nahatuM, tevA vakhatamAM nigraMtha muni vidyAsAgare pAMca ziSyo sahita tyAM padhAryA hatA. te gurU mahArAja sthADika kiMvA kere gayA, te vakhate temanA be ziSya vicAra karavA lAgyA ke gurUmahArAja pustakanI pothIne vegaLI kema rAkhatA nathI. te kAMIka Azcarya jevuM lAge che te vakhate ane ziSya pothI choDI juve che tyAM te manane ghaNeja AnaMda thavA lAgyo. pithInA pahelA pAnAmAM ja maMtravidyA joI bAvanavIrane ArAdhavAnA maMtra hadayamAM dhAraNa karI lIdhA, pachIthI pustaka bodhIne vegaLuM mukI dIdhuM ane gurU mahAjane atyaMta upakAra mana sAthe mAnavA lAgyA. gurUjI pAse pratikramaNa karI rahyA pachI pahAra rAtri gaye gurU mahArAja tathA ziSya nidrAvaza thayA te prasaMge pelA be ziSyo ekAMta lAga joI vicAra karavA lAgyA ke A vakhate bAvanavIrane ahIMyAM teDAvIe, ema banene mata meLavI bAvanavIrane sAdhavAnA maMtrathI bolAvA lAgyA. A prasaMge tejasvI bAvanavIra AvI pahoMcyA. te bAvanavIro DahApaNathI belyA ke zA mATe amane ahIM tAvyA che tyAre celA ane vicAra karavA lAgyA ke ApaNe mAtra parIkSA mATe kAma karyuM che ne ze uttara Apavo, ema karatAM manamAM ema sujhI AvyuM ke A zahera ghaNuM ramaNika che ne eka jInezvaranuM devAlaya nathI to tame ALasa rAkhyA sivAya ekadama eka prAsAda ahIM banAve, te sAMbhaLI utAvaLA utAvaLA bAvanavIre thIra thaMbhI pratimA raMga maMDapavALuM meTuM derAsara leIne AdhyA. te derAsaranI mAMDaNI evaDI meTI hatI ke sarva nAyaka vaDa AgaLa bahAra beThelA hatA. ahIM kavitAmAM pada che ke "vaDasaravaNa paga bAre beThA " te uparathI A pramANe lakhyuM che (pachI te sarva jANe ). te vAra pachI eka pahora rAtri gaI eTale be para rAtri gaye gurUmahArAja. jAgRta thayA, tevAja Ama jyAM sthaMbhovALuM vizALa meTI pratimA suzobhita maMDapa joIne ghaNA uMDA vicAramAM lIna thayA. temanA upara rIza caDI pote cakrezvarI devIne samarI tyAM cazvarI devI turata AvI. tenA pratye kahevA lAgyA ke aho! A celA te mUrNa che? te temaNe A kAma karyuM che. paNa A mUDha ziSya kAMI samajatA nathI ke Agale maleccha thaze, paMcama kalIkALa thaze te cakrezvarIe sAMbhaLI bAvanavIrone kAMika kahyuM che. (zuM kahyuM che barobara samajAtuM nathI) te sAMbhaLI bAvana vIroe eka hAthe biMba tathA sthira bhe mukyA che (mAchImahile melIyAM e padaparathI junA ThekANe mukayA che paNa pAchaLathI tyAM mUrti che tema Ave che te parathI bibo sthame tyAM mukyA che.) have cakrezvarI devIe te banane celAone vaDanA jhADe ucA bAMdhyA ne kahevA lAgyAM ke tame gurUthI chAnuM AvuM adhika kAma kema karyuM, mArA krodhathI tame kevI rIte chuTaze. te vakhate bane ziSyamAM eka te ArAdhaka che. bIjAnuM kAMI kahyuM nathI. teo gurUjIne khamAvavA page lAgyA. tyAre gurUjIne dayA AvI, te devIe jAyuM eTale ziSyane baMdhanamAMthI mukta thayAM. have je biMbo mukyAM hatAM te sthira thayAM. te vAre zrAva vimAsaNa karavA lAgyA ke mulanAyaka (madhya bhAgamAM besADavAnI pratimA) vinA saM karavuM? tevA samayamAM thavA dina tara. --S: -- -
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 buddhiprabhA, temane kaThaNa kAmathI maMtra ArAdhana karI dharaNendra nAmA devane bolAvI AjJA karI ke jAo tame mulanAyakanI pratimA tathA bIjI pratimAo lAve? te vakhate dharaNe savinayapUrvaka tevI zamA tirthaMkara mahArAja purUSamAMhi AdAnikamilA varNavAlA prabhujInI pratimA lAvyA temane namaskAra thAo. bIje ThekANe ema paNa che ke cazvarI devI lAvyAM. vaLI padmAvatI devI lAvyAM, ema traNa deva devInAM nAma che. have te pratimAne (loDhaie pratimA nAgapujA) ema vAya che. enA pachI trIjuM pada "lakSa loka dekhe ati alekhe. nAma thApanA" e pramANe pada che. temAM eka hajAre leka A banAvane Azcarya dekhe temAM zuM Azcarya-pratibhAnI nAge pUjA karI? te uparathI laTaNa pArtha nAma ApyuM ema A padathI samajAya che (pachI te sarvajJa jANe) te vakhate pratimA tyAM sthApana karI. je deva agara devI pratimA lAvyA te pratimAomAM 4 pratimA zaDhI meTI lAvyAM hatAM tathA covIse tikara mahArAjanI kAryotsargavALI pratimA lAvyAM hatAM temaja tyAM deharU paNa tribhUmimaya eka rAtrimAM banAvI ApyuM hatuM. tyAra pachI te mahAna tirthamAMhi ghaNA lAMbA vakhate phAgaNu vadi 2 ravivAre pATaNa nagaramAM rahenArA pioravADa vaMzamAM utpanna thayelA zrI caMDapanA putra zrI caMDaprasAda temanA putra somAmAtAnI kuze utpanna thayelA evA mahAna saMdhapati zrI vastupAla ne zrI tejapAla temaNe potAnA meTA bhAI zrI mAladevanA kalyANa mATe zrI pArzvanAthanA mahA. tirthamAM zrI nemInAtha bhagavAnanuM A biMba karAvyuM ane zrI nAgaeNdra gacchamAM zrI vimalasurIe pratiSThA karI hatI. A pramANe hAlamAM le che tyAM temAM saMskRtamAM lakhyuM che. vaLI eka lekhane bhAvArtha-ati addabhuta lakSmInuM ArAdhana karI. te pratimAnI sthApanA karatI vakhate zrI mAladeva ane amarasiMhanA rAjyamAM phAgaNa vadI 7 nA vRzcika saM...mAM... lakSmI bharI. zrI dhanapAla nAmanA zeThanA hastathI pratimA ke deha sthApana kareluM che. te upara lakhelA sUryanA aMzanI chAyA vakhate mUhurta karI sthApanA karelI che. maMDapa maMdiramAM batAve che te pratimAnI sAmI daSTie je pratimA che te zrInI bele che. mATe A pratimAo je derAmAMthI AvI hoya te derAmAM ane te takSata nAmanA.....nI cokImAM mukyuM hoya tema jaNAya che. zerIsAnI prAcinatA mAlama paDavAnI vigata. 1562 nI sAlamAM samaya suMdarajI mahArAje zerIsA stavana joyuM che (parathI ghaNe A bhAvArtha lakhyo che ke vaLI tirthamAlA paNa samayasuMdarajIe banAvI che. temAM sorIsare saMkhezvare e pada paNa che. cAra pratyeka budhane rAsa paNa teoe banAvyuM che. mATe teone A sthale ApaNe dhaNeja upakAra mAnavAne che. upadeza taraMgImAM saMskR tamAM lakhAyuM che. tIrthakalpamAM bhAgadhImAM lakhAyuM che. zerIsAmAM vastupAlanA lekhe che tathA pratibhAo che. khaMDita meDha chanAlaya che te jovA lAyaka che. 2 pratimAo saptaphaNI khAra pASANunI manuSyanI uMcAInA pramANanI beThelI, be kAusaggIAnI khArA pApANanI tathA bIjI ghaNI jIna pratimAo che. 1 ArasanI che. 5 zrIdevI jevI che. tenI nIce lekha re hAlamAM te pratimAone gAmamAM padharAvelI che. sAcA motInA lepa thAya che. vaLI ane derAsaramAM bhayarUM paNa jovAmAM Ave che. jenA bhe, ceka, kuMbhiyo, bhIte, umarAe vigere jevA jevuM che tathA te ja saMpUrNa khodAvatAM aneka mAtae, aneka prAcI jAnu - - -ane tenuM che. ane tethI dhaNA varSa agAu
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAkavi phArasI 107 sthiti mAlama paDI Ave tevuM che. to tene uddhAra karavA pUrNa bhAgyavAna haze te uddhAra karI zakaze. A zerIsA sthaLe sAdhuo, sAdhvIo, zrAvaka, zrAvikAo pahelAM keTalAM badhAM pAvA mATe AvatA haze! svAmI vatsale, tapa, avadhA, samosaraNo, rathayAtrA meLAo keTaluM badhuM thatuM haze! vaLI lakSmI paNa keTalI AvatI haze! zAstra bhaMDAra keTalA haze vigere dharmane lahAva keTale levA haze ! te tIrthanuM Aje khaMDitapaNuM dekhavAmAM Ave che te puNya prabhAvaka zrAvaka bhAIoe darzana lAbha avazya lAja joIe ke je sthiti prathabanI hatI tevI rithatimAM A tIrtha thAya tevI unnati karavI ja joIe. vaLI A tirtha viSe upalI hakIkta parathI vastupAla 1200 nA sakAmAM thayA tenA paheluM ke tuM devAlaya hatuM te Aje 200 varasa te vastupAlanA vakhatana ne te pahelAM te keTalAka varasanuM devAlaya te keTaluM badhuM AnaMda pamADe tevuM haze! AvAM prAcIna jInabhuvana dekhI kone harSa na thAya ? thAya. A tIrthanI sAzcaryavALI hakIkta prAcIna hakIkata parathI ja lakhI che. mahimA vadhAravA mATe kalpIta kAMipaNa meM lakhyuM nathI. zerIsAvarNanamAM koi prakAranuM chuM, vizeSa, viparIta, azuddha dalita kAMI paNuM lakhAyuM hoya te arihaMta prabhunI sAkhe mimika. kAMI paNa bhula bhareluM lakheluM hoya te vAMcake kRpA dRSTi lAvI zuddha karI vAMcaze evI namratAthI vinaMtI che. lI mANekalAla choTAlAla zeTha, kalola, mahAkavi phIradosI. te sutino saddA vizvAsa nAsti yeSAM yazaH kAye jarA maraNajaM bhayam // Poels are angles, send from the Heaven to the world, "Sor the welfare of mankind. " " kavioe A jagatanA vividhatApathI dajhAyalA, ane kartavyavimukha thaI AzAnatAnA aMdhakAramAM athaDAtA manuSyane, rtiSa, jJAna ane satyAnaMda prati derI javA mATe svargamAMthI vizvamAM mAyalA deva che." "rasabAla." kavi e A akhila vizvamAM kudaratanI moTAmAM moTI zakti che. kavi e A saMsAramAM paramAtmAne mokalelo. divya dUta che. te A jagatanAM manuSyanAM hadamAM utsAha utpanna karIne, jIvanasaMcAra karavA mATe, temanA cAritrane sudhAravA ane unata karavA mATe, nIca ane duSTAne upa ane sacacaritra banAvavA mATe kAyara ane Darapeka manuSyone paNa zUravIra ane sAhasika banAvavA mATe, anyAya dura karI nyAyane pracAra karavA mATe, ane mahApurUSanAM guNagAna karI manuSyane prabhupada pAse laI javA mATe, divya lokamAMthI mekalAvavAmAM Ave che. IslAmIonuM mAnavuM evuM che ke-mAnavajAtinA kalyANa ane unnati mATe Izvare vakhate vakhate je pegaMbara mekavA teomAM hajarata mahamada e chellA pegabara hatA ane
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 buddhiprabhA, hajarata mahamade pote paNa A viSe kahyuM che ke, "lAnavIbI " mArA pachI koI paNuM pagabara nirmANa thanAra nathI. A yukti para eka paziyana kavie kahyuM che ke - dara zayara se tana payagambarAnaMda haracandake lAnabI baadI avasAphe kasI egajhalarA phiradosI o anavarIe sadI. eTale hajarata mahamade jyAre "lAnathI bI " evuM kahyuM che. te paNa tenA pachI traNa paigaMbara thayA. varSAtmaka kAvyane pigaMbara phiradosI, stutipara kAvyane anavarI, ane praNaya kAvyane peigaMbara sadI A traNa mahA kavimAMnAM prathamanA phiradosInuM jIvana caritra vAMca samakSa Adara karavA saMkalpa che. maha kavi phiradosIne janma "tUsa prAMtamAM AvelA "jhAna " nAmanA eka nAnA gAmaDAmAM thayuM hatuM, tene bApa "IsahAka' e sUrobina aba maazaranA "phiradosa " nAmane suMdara bagicAno mukhya mALI hato ema mAluma paDe che. phiradosInuM muLa nAma " hasa" ane AgaLa upara paziyana kavionA "zirastA" pramANe phiradosI nAma teNe dhAraNa karyuM, tenuM kAraNake mahamada gijanavInA darabAramAM phiradesI suddhAMta ATha kavio hatA. A ATha kavione mahamade pavitra "kurAna" mAM varNavelA ada svarganI upamA ApI, ane sarvamAM zreSTha AThamuM svarga je "risa " tenuM nAma kavi zreSTa "hasana " emane ApavAmAM AvyuM anyAya ane duHkhanI AMca lAgyA sivAya manuSyanuM kharuM teja pragaTa thaI zakatuM ja nathI. e sarva sAdhAraNa niyama che. tUsa prAMtane subedAra anyAyI te julamI na hota te phiradesIe pitAnA gAmaDAmAM ja paDI rahIne bIjA kheDutanI mAphaka ja AnaMde kAla kramaNa karyo hota, paNa jo tema thayuM hota te jagatane " zAhanAmu" nAmane suMdara ane apUrva graMtha vAMcavA maLatI nahi. ane phirasInI kIrti paNa ajarAmara thAta nahi. subedAra taraphathI pitAne ane gAma lokone nyAya maLatuM nathI, ane julama gujare che, evuM jyAre phiradesIe joyuM tyAre te gijhanI Abe, paNa mahamada sarakhA bAdazAhanA darabAramAM "hasana" sarakhA garIba kheDute praveza ja zI rIte karI zake? teNe gijhanimAM ghaNA divase gALyA, paNa pitAne iSTa hetu kaMI pAra paDe nahi, paNuM ulaTI pitAnI pAse je kaMI thoDI ghaNI rakama hatI, te purI thaI gaI, ane have zuM khAvuM te savAla thai paDaze. chevaTe kaMi paNa karavuM joIe. e vicAra karIne teNe vagara paisAne kavitA karavAno dhaMdhe svikAryo. nAnI nAnI kavitAo banAvavI, loko pAse te gAI saMbhaLAvavI, ane rasikajane je kaMi the ghaNuM Ape te para udara nirvAha calAvavo, e krama kavie cAlu karyo. dhIme dhIme rAja kavi "unsarI" ne maLavuM, ane ApaNuM kauzalya batAvavuM, ane te pachI tenI mAraphata mahamada gijanavIne maLavuM evA vicAra tenA manamAM ghaLAvA lAgyA, paNa te samayamAM te sAmAnya mANasanI dAda rAjakavi jevA mahAna purUSa pAse lAgavI kaThaNa hatI. ghaNAM phAMphAM mAryo paNa unsarInA gharamAM tene praveza na thaI zakaze. chevaTe eka divase rAjya kavi utsarIne ghera bIjA kavio ekaThA thayA hatA, tyAM ApaNe "sana" kazaLatAthI ghusI gayeA. rAjakavinI draSTi karatI pharatI tenA tarapha gaI eTale
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAkavi phIraso. 108 turataja " A gAmaDIe ahi kayAMthI ?" e vicAra AvyuM, ane teNe hasIne kahyuM: "kavijanenI mijalasamAM kavieja besavuM joIe." A sAMbhaLI tarUNa hasana" adabathI beH "sevaka paNa cheDe ghaNo te kaLAne rasIyo che." paNa tenA A bolavA para kendri vizvAsa beTho nahi, paNa tenI parIkSA jovI. ema dhArIne utsarI bejoH "ThIka ame badhA kavitAnI eka eka lITI bolIe chIe ane chevaTanI lITI bolI, je tuM pAdapUrti kare te, tAruM kahevuM ame mAnIe." ubharAtA hRdaye kiradesIe anumati ApavAthI kinnarI pahelI lITI bolyo - cu Ara tU mAha na bAza6 rozana (sundarI ! tArA vadananI prabhA AgaLa caMdranI prabhA kaMIja nathI). asadI nAmanA bIjA kavie bIjI kahIM: mAnanda rUkhata gula nabuva6 dara gulezana (tArA gAlanI spardhA kare tevuM gulAbanuM phula koI paNa udyAnamAM javAnuM nathI.) phakhI nAmavA kavie trIjI paMkti saMbhaLAvIH mujha gAnata hamI gujarakuna ajhazana (tArAM netra kaTAkSa kavacanuM paNa dANa (chedana karavuM) karavA samartha che). chevaTe phiradosIe nIce pramANe pAdapUrti karI mAnanda sanAne gIva dara aMge pazana (tene pazenanA yuddhamAM mahArathI gIva ene bhAlAnI ja upamA ze ) kiradesInI AvI uttama kalpanAzakita, IrAnanA prAcIna itihAsanI mAhitI, ane AvuM hiMmatabharyuM spaSTa vakRtya joIne tene bhAre Azvarya lAgyuM. unsArIe A sivAya bIjI judI judI jAtanI agavaDavALA vicitra kaThaNa kavitAo banAvavA kahyuM te paNa phiradesIe tyAM ne tyAMja karI batAvI, ane pitAne puchelA bIjA praznonA paNa gya uttara Apyo. A sAMbhaLIne utsarIne atyaMta AnaMda upaje, ane pIrasI jevA kaviratnane prathama na oLakhyo te mATe tenI kSamA mAgI ane tene pitAne tyAMja rAkhI lIdhe. AvI rIte acAnaka risI jevuM kaviratna maLavAthI unsarIne ghaNo AnaMda thaye, kAraNe te eka ciMtAmAMthI mukta thayA. mahamada gijhanavI tene ghaNA vakhatathI irAnanA prAcIna ItihAsa saMbaMdhI eka mahAkAvya lakhavAnuM kahyA karatuM hatuM. potAnI zaktinI te bahAra hevAthI agara bIjA kAraNe te AgaLa para mulatvI rAkhyA karate ho, ne zAhane navAM navAM bahAnAM batAvate hate. kisIne A bAbatanI khabara paDatAM ja teNe meTI khuzIthI e kAma karavAnuM mAthe lIdhuM. unsarIne AthI atyAnaMda thayo, ne eka prasaMga bAdaghAhanI sAthe tenI mulAkAta karAvI, badhI hakIkata tenA kAnapara nAMkhI. bIjA bAdazAhonI bhAThakaja mahamada gajhanavI paNa pote stuti priyaja hatuM. teNe phiradosIne pitAnI stuti jemAM haiya tevuM ekAda suMdara kAvya kahevA jaNAvyuM. phiradesI zidya kavi hevAthI teNe bilakula vilaMba na lagADatAM mahamadane rUce tevI sarasa ane atizaktivALI kavitA karI gAI batAvI. teja divasathI kiradesIne bIjA rAja kavionI mAphakaja mAnamaratabo maLavA lAgyo. gijhanavIe tene pitAnA khAsa bAgamAM rahevAnI jagyA ApI, ane tenI
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 buddhiprabhA yogyatA pramANe musArI paNa ApavA cAlu karyAM. AvI rItanI anukULa paristhiti prApta thayA pachI kiAsIe potAnuM kAvya zAnAnAmuM lakhavAnuM tha karyuM. cAra varSa didAsI gijhanImAM rahyA, ne tyArabAda zAhanI rA laI ne tene gAma pA AvyA. tyAM te cAra varSa rahyA, punaH gijhanI gayA. A arasAmAM lakhAyale "jJAhanAmA"nA bhAga vAMcI mahamada ati prasanna thayA, te tenA taraphathI parAsIne vAravAra moTI moTI bakSIzA maLavA lAgI. pazu diradAsInAM are kahe ke mahamada gijhanavInAM duve A sthiti ghaNA vakhata TakI nahiM. sulatAnanA AvAjha nAmanA eka atyaMta priya gulAma hatA. kiradesI pAtAnuM mana manAve te potAnI stuti gAya evI aiyAjha icchA karatA hatA, paNa khuda mulatAna ane mahamada binhasana ala maimandI mukhya vajhIranI potAnApara pUrNa kRpAdRSTi hovAne lIdhe teNe aiyAjhanI jhAjhI paravA karI nahi. maiyAjha pazu jakharA kArastAnI hatA. mahamada gijhanInI dharma dhelA keTalI badhI tIvra che te, te pUrNapaNe jANatA hatA, ane mahamadanuM dharmadhapaNuM kridevInA nAzamAM Ika kAma Avaze ema tene lAgyuM, ane eka divase teNe mahamadane sucavyuM ke:-kridAsIe zAhanAmA"mAM khadhA pArasI rAjAonIja stuti karI che. A uparathI tenI islAmI dharma upara mudla zraddA nathI e spaSTa jaNAya che, jyAM dharmanA savAla Avyo ke mahamadanI vicArazakti guma thaI gaI, ane aiyAjhanA kahevA para bharAMsA rAkhIne teNe kiradosIne khelAvye te krodha karI kahyuM: " krUradesI! tu nAstika che, evI mArI khAtrI thai che. hamaNAMja tane huM hAthInA paga taLe capAvI nAkhuM chuM, te IslAmI dharma para zraddhA nahi rAkhanArane zI akSisa maLe che te sarva nAstikAne samajAvuM chuM." 39 kriskrAsI adhmathI khATyAH " khudAtrI~ka ! mArApara kAi paNa duSTa buddhivAne A Aropa ApyA che. hajarata mahamada pegambaranA dharma para mane acala zraddhA chaeN. * mahamade kahyuM: d. ghaNAkharA prasiddha nAstiko tRtyu prAMtamAMthIja bahAra paDyA che, maiM tu pazu tUsU prAMtanIja rahenAra che, tethI mArA manamAM te sabadhI vadhAre yakA utpanna thAya che, paNa A vakhate huM tane kSamA karUM chu, havethI evA kudamAM paDatA nA! kriEAsI jema tema A dharma saMkaTamAMthI chuTayA kharI. paNa beunAM mana hameza mATe, ekIna mATe kuSIta khATAM thaI gayAM te thayAMja, "zAhanAmA"tA bAkInA bhAga jema tema purA karI AkhA graMtha teNe mahamada pAse mokalyA. peAtAnI ane peAtAnA parIzramane yAgya kadara zAha karaze, ema hajI paNa krisIne lAgatuM hatuM. paNa mahamada gijhanavI muLathIja lobhI, ne temAM kiradAso uparathI tenuM mana utarI gayeluM, tethI teNe "zAhanAmA"nI dara lITI dITha eka "dirama" (cAMdInuM nANuM) e hiMsAme sATha hunnara udarama phiradosIne mekalAvI ApyA, phidAsIne lAgatuM hatuM ke zAha dara lITI dITha ochamAM ochA eka dinAra" (gInI) paNa Apazeja. paN sA hAr dinArane badale sApha hunnara dama joi tenuM mana udAsa thaI gayuM, ane gussAmAM te gumAmAMja te rakama lai bhAramAM game. tyAM sArvajanika hamAmakhAnAmAM snAna karIne hamAmakhAnAnA mAlikane teNe vIza hajAra dima mApI dIdhA. rAnamAM snAna karyA pachI javamAMthI taiyAra kareluM pANa' pIe che, te pINAne eka yAtrA diAsIe pIdhe te tenA vIsa
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAkavi dhIrasau. 111 ujAra dima ApyA, ane khAnA vIza hajAra dima teNe garIkha gurakhAMmAM vaheMcI dIdhA. A rIte je mAzusa eka divasa kavitAe banAvI udara nirvAha karatA, teNe sATha hunnara dima eka bAdazAha jevA hradayathI khacI nAMkhyA. kharekhara! kavie bedarakAra nispRhI ne udAra mananA hAya che. 4. mahamadanI bakSiza tarapha AvI rIte jAhera tiraskAra darzAvI te. gajhanImAMja chupAi rahyA. tyArabAda sulatAnanA kitAbakhAnA (lAyabrerI) mAMthI teNe yuktithI zAhanAmAnI prata pAchI meLavI ane mahamadanA halakaTapaNA badala eka nAnuM sarakhuM kAvya racIne te zAhanAmA" nI chevaTe joDI dIdhuM. A kAvyanA jeTaluM suprasiddha kAvya parziyana sAhityamAM khIjuM nathI ema kahevAmAM atizayokti nathI. parziyana bhASAnA zAkhInA darekane A kAvya meDhe thayeluM hoya che. nIcenI lITIomAM kiradeAsInA satApatI paramAvadhi thai jAya che ! agara zAharA zAndvabUdI pitara >> asara ara nahAdImarA tAjejhara ! '' tr (mahamada kadAca jo mukyA hota, pazu teno Apa r rAjAnA chokarA hAta te teNe mArA mAthApara sAnAnA mugaTa paDayo. gulAma ! ") .. "3 agara mAdare zAkhAnlR khudI ! " mahAsamI jhara tAajhAnukhudI !" (mahaMmadanI mA jo zajakuLanI hota te teNe mArA sAme sAnAnA Dhaga karyA hAta !) " ,3 " cU aMdara tamAraza khajhurgI nabUd nArasta nAme bhajhugAna zada ! ' (mahaMmadanAmAM mananuM moTApaNuM nathI, ane kuLamAM paNa moTApaNuM nathI to pachI "zAhanAmA" mAM varNavelA asalI junA rAjAnA vaibhava tenAthI zI rIte sahana thAya ?') kisI bhI cAra mahInA gijhanImAMja rahyA, ane tyAMthI pachI guptapaNe hirAta zahera tarapha gayo, ane tyAM paNu pAchaLa pAchaLa mahaMmadane Asusa AvI lAgavAthI te meTI muzkelIthI tUsa prAMtamAM AvyeA. tyAMthI paNa mahamadanI dhAstInA mAryAM paradesI phastamadAra zaheramAM jaIne tyAMnA mukhedAranA Azraye rahyA tyAM tenI yogyatA pramANe tenu svAgata thayuM. mahamadanI apakIrti thAya te ThIka nahi ema dhArIne subhedAra te nidAyukta kAvya deAsI pAsethI dhaNuMja dravya ApIne kharIdI lIdhuM, teA pazu te kAvyanI prasiddhi thavAnI te thaIja have dadAsInI vRddhAvasthA thavA lAgI hatI. AkhA janmAre parizrama karyo chatAM pazu chevaTe kaMi paNa sArthaka thayuM nahi, A vicArathI te bahuja utsAhabhaMga khatI gayA. gAmegAma bharAtAlupAtA karavAnI have tenA zarIramAM zakti paNa naheAtI, tethI have thavAnuM hAya te thAya, pazu khAkInuM AyuSya tA janmabhUmImAM gALavuM evA nizcaya karIne rUstamadaranA sukhedAranI paravAnagI lakhte te potAnA rAta gAme pAchA jevA gayA teja ii pAchA AvyA. Aja arasAmAM mahamada gajhanavIe hiMdustAnapara svArI karIne dillInA khAdazAha pAsethI khaMDaNInI mAgaNI karI hatI. eka divase mahaMmade vara ahamada bina hasanaala maminadIne pUchyuM keH--
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 buddhiprabhA. kadAca dilinA bAdazAhe tamAruM svAmitva kabula karatA nathI e javAba Ape te ApaNe zuM karIzuM?" A uparathI vajIre phirasInA zAhanAmAmAMthI nIcenI lITIo vAMcI batAvI, agara jujha bakAme man Aya bAba "mane gu maidAne apharAsiyAda ! " _(je bhArI irachA pramANe javAba na Avyo. te pachI huM chuM, mArI gadA che, laDAnuM medAna che, ane ApaNuM zatru apharAsiyAda che.) A lITI sAMbhaLatAM ja mahamadane phiradosI yAda Avyo, ne tenI sAthe calAvelA anucita vartana badala ghaNe pazcAtApa thaye, ne teNe tenA hAlahavAla saMbaMdhI puchagAcha karI. mamandIne phiradosI para paNa prema hovAthI teNe tenI duHkhI hAlatanuM atyaMta hRdayadrAvaka varNana karyuM. A sAMbhaLIne mahamadane dhaNuja kheruM lAgyuM. ane teNe uMcA prakAranA bahu mUlya samAnathI lAdhelAM base uo phiradosI tarapha ravAnA karyo. A hakIkata sabaMdhI keTalAka yuropiyana vidvAnoe eka hAsyajanaka bhula karI che. teo kahe che ke-"mahamade phiradosI tarapha base uMTa upara tala (Indigo) mekalI" paNu tala mokalavAnuM kAraNa zuM tene khulAse ApatA nathI. mahamada kaI gaLIne vepArI nahota, agara kiradesI kaMI ugAre nahote. A bhulanuM kAraNa evuM che ka-mULa pazciyana hakIkatamAM A ThekANe "nayala' (mAlamatA) e ArabI zabda che. jema gujarAtI marAThI bhASAmAM saMskRta zabdo suMdaratA lAvavA mATe ThekANe ThekANe vaparAya che, tema parziyana bhASAmAM bhASAnI camatkRtI mATe ArabI zabdano upayoga karavAmAM Ave che. yuropIyana lokee te paziyana zabda che ema jANIne tene "nIla" (nILa) (gaLI) e uccAra karyo, ane tethI mahamade gaLIthI lAdhelAM base uo phiradosI tarapha bakSisa tarIke mekakyAM eve sadarahu vAkayane artha karyo. paNa mahamade melelI mAlamatA ne paibhavane upayoga karavAnuM phiradosIna nazAbamAM lakheluM nahotuM ema kahevuM joIe. kAraNake mahamade mokalelAM uMTa ne phiradosInuM murada bane gAmanA daravAjAmAM ekaThAM thayAM, Aja saMpatti je eka ja divasa pahelAM AvI hatI te mahamadane chevaTe pitAnI kharI kImata mAluma paDI. A vicArathI risIne aMtakALe bahuja samAdhAna lAgata. bAlAbacyomAM phiradesIne mAtra eka chokarI ja hatI. mahamade melelI dolatanI kharI rIte teja mAlIka gaNAya. paNa pitAnA "pitAnI hayAtImAM je bakSisa nathI maLelI te tenA mRtyu pachI huM mudala lenAra nathI " ema te nAnI chokarIe spaSTa jaNAvyuM - phiradosIne "zAhanAmAM e graMtha paziyana bhASAnA badhA pramAM mugaTamaNuM gaNAya che. june itihAsa rUkSa lAgaze, te paNa phiradosIe pitAnI pratibhAsaMpanna vANIthI tene praNaya kAvyathI paNa vadhAre hadayagama banAvI muke che. prAcIna irAnane meM mArA kAvyathI punaH jIvatuM karyuM." evuM phiradosI je abhimAnapUrvaka kahe che te khoTuM che ema koNa kahI zakaze? sahanAmAnI bhASA ghaNIja saraLa, zuddha ne jussAdAra che. arabI zabdanI madada 4 thIba vaDATa pAga paziyana bhASA kevI philma rIte lakhAya che. ene A graMtha eka Azcarya
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAkavi phIradesI. 113 janaka purAve che, ApaNAmAM gujarAtI agara marAThI lakhavAmAM karNa manahara paNuM dudha evI saMskRta bhASAnI vinAkAraNa bharatI karavAne je pracAra cAlu che, te ja arabI bhASA saMbaMdhI paNa che. jema vadhAre arabI zabdane upayoga kare, tema vadhAre vidhAna evI samajuta tyAM cAlu che. lekhaka evI kaMI vilakSaNa pazciyana bhASA lakhe che ke kriyApadane vibhaktine pratyaya cheTe lAve che, ne tene saMbaMdha arabI vAnAM vA goThavI daItinI sAthe kare che. ane Aja ekAda paziyana lekhakane bIlakula arabI zabda na vAparatAM zuddha paziyana bhASAmAM lakhavA kahIe to te tene azakya lAge.. "zAhanAmAM je AvaDA moTA graMthamAM AMgaLIne Terave gaNAya eTalA arabI zabda temAM ApyA che, ema kahIe te krisInI vidatA badala, ne lekhana kauzalpa badala vadhAre lakhavAnuMja rahetuM nathI. kiradesIe kudarata-kaLA-praNaya-vijJAna upara ane bIjA paNa ghaNAM suMdara nAnAM meTAM rasethI ubharAI jatAM kAvyo paziyana bhASAmAM lakhyAM che. phiradosInuM maraNa hijarI sana 411 mAM thayuM. tenI kabara tUsa zaheramAM che.. ema kahevAya che ke phiradosIe pArasI rAjAonI stuti karI tethI zekha abula kAsama gurgAnI nAmane vidvAna tenI kabara pAse nImA ja na pa teja rAtre svamAmAM abula kAsame phiradesIne svargamAM ghaNAja uMce pa beThele che. A uparathI kAsame kiradesIne pUchayuM keATalI badhI zreSTa paddhI tane zAthI maLI? kiradosIe uttara Apyo ke;-" IzvaranI stutipara meM nIcenI be lITI lakhI hatI tenuM A phaLa che - jahAnarA bulandI vapastI suI nadAnam e harae hastI tuI, (vizvanA vaibhavane ane sukatAne kAraNabhuta tuja che "tuM zuM che te huM jANutA nathI, paNa je kaMI che te "tuM ja che, te kharekhara satya che.). phiradosInuM maraNa sAMbhaLI mahamada gijhanI ghaNoja dIlagIra thaye hati. kahe che ke eka vakhate te pharate pharate phirasInI kabara jevA gayo hato. tene kabara pAse ubhelo joI eka vidvAna kavie nIcenA uddagAra jevA udgAro kahADyA hatA - mArA phiradosIne tenA pavitra asthI mATe, eka yuganI mahenatathI, baMdhAyelI samAdhinI zI jarUra che? agara AkAzane cumbana karatI pIrAmIDa nIce tenA zabane saMtADavAnI zI AvazyakatA che? yAdazaktinA mArA putra ! kIrtinA mahAna vArasa ! tAruM nAma amara rAkhavA mATe AvAM nabaLAM cinhAnI tAre zI garaja che ? te tAre mATe amArA Azcarya ane acaMbA vacce acaLa kIrti staMbha sthAe che, kemake jyAre jyAre vikasavA prayatna karatI kaLAne zaramadI karavA mATe tArAM saraLa pade vahetAM raheze, ane dareka hadaya tArA amUlya graMthanA pRSTamAMthI tArI jJAnarasathI chalakAtI kaDIo grahaNa karaze tyAre tyAre tuM amArI kalpanA zaktimAM AvI ume rahIza. ane amane tArA gaMbhIra vicAronuM cittavana karatAM karatAM AzcaryathI Arasa jevAM karI mukIza ! A pramANe tArI kabara evI te ramaNIya che ke jene mATe zahenazAhe paNa maravA irache ! AvA mahAna haze, AvA mahAna lekhake, AvA mahAna tatvajJAnIo ApaNuM bhAratavarSamAM jaladI utpanna thAo evuM IcchIzuM. kAraNa ke,-Fine writing is next to fine doing, the top thing in the world. - Keals. saMpAdaka,
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 buddhiprabhA. sAyanTisTarnu svarga. paNa tuM paraNate kema nathI ?" eka hAnI goLa Tebala upara TopI pheMkI khurazI para paDatAM paDatAM meM prazna karyo. mahAro mitra eka suMdara phulanI pAMkhaDIo teDI teDIne tapAsate hate. te eka bAyoleMjIsTa hate. DArvinanI mAphaka AkhI jIMdagI kula tathA choDa, prANuo tathA paMkhIo, vigere kudaratanA muMgA paNa mahAna samAjamAMja maLI jaine gALavA mAMgatA hato. heTI umarane chatAM tenA mAnItAM phulenA je ja sukamala tathA bALakanA je AnaMdI hate. henAM nirdoSa hAsya vagara eka paNa divasa mahane hena paDatuM nahi. grAmya jIdagInuM varNana lakhatAM eka lekhaka kahe che ke " bALakane maLavuM che te hemane ghera na jatA. gAmanA vaDa taLe ke taLAvanI pALa uparaja teo hamane maLaze." mhArA mitranuM hevuM ThekANuM ene mAnIta bAga hatA. pa pa nUtana jIvavALA choDanI karelI "nirI"mAM ekAda khuNAmAM koI nhAnA cheDanI, eka mAtAnI mAphaka saMbhALa le te maLI Avate. eka be khurazI ane eka hAnI ArasanI Tebala tyAM nAkhI hatI, eka nhAnA paNa suMdara hajabhAM kamala tathA pANInA bIjA velAonI jALa guMthAI gaI hatI. heja bArIka avalokanathI jaNAI AvatuM ke vanaspatizAstranA abhyAsa mATe ja te bAga hate. dareka jhADa upara henuM nAma tathA hene varga lakhyAM hatAM, ahIMja henAM mananuM vizrAntisthAna hatuM. ahIMja he Izvara hata-svarga hatuM. "paNa tuM paraNuta kema nathI?" dhArmika, sAMsArika ke zAstrIya, game te viSayanI carcAne "zrava" mahA A prazna hatA. A ja praznathI huM hene haMmezAM satAvato ane henAM mIThAM hAsya rate. hamezanI Teva mujaba te hasI paDe. manuSa jAtinI jIdagImAM saMkrAnti lAvanAra A prazna sAMbhaLI eka phirastAnA jevuM umadA hAsya te hasatA. A hAsyanuM pRthakaraNa huM barAbara karI zakyo na hato. te tiraskAra yukata te nahija paNa zAnta ane saMdha hatuM, ane evI rIte mehaka hatuM. mArAmAM mizra lAgaNI utpanna karatuM. meM henA AtmAne hajI pUro oLakhe na hate. "hasavuM choDI de ane sIdho javAba Apa." meM kAMIka gAMbhIrya dhAraNa karIne kahyuM. "paNa tyAre kahevuM che zuM?" "eja ke A badhAMnI khAka kara." ane ?" "para." henAM hAsyanI madhuratAmAM dayA ane dilagIrI vadhyAM, A vakhatanAM henA hAsya mane hasAvyo nahi. AMkha jamIna tarapha rAkhI, phaktata najara uMcI karI, pitAnA nhAnI vastuo tapAsa vAnA kAca sAthe ramatAM ramatAM te be.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAyanTisTanuM svarga. 115 "paraNuM? mamhArI A priya sRSTine be vaphA thAuM?" "be vaphA kevI rIte ?" A AnadI kula, A bAlaka De, ane mhAre hAthe ucherelAM A lakSane huM ja nAza rUpa thaI paDuM? zuM Ane khAtara mahAro A snehIone tyAga karuM? mahArI nidoSa kudaratane huM tarachoDuM? mitra ! jIMdagI pachI zA kAmanI?" teNe najhara nIcI karI dIdhI. eka sapheda kulanI pAMkhaDI teDIne kAMI paNa hetu vagara AMkha AgaLa dharI zUnya hRdayathI te hasavA lAgyo. "paraMtu paraNIne A badhuM kyAM nathI karAtuM?" "eTale paraNyA te strIne bevaphA thavuM." bevaphAine A vicitra khyAla hamArAmAM kyAMthI AvyA ?" "kema? koI eka mahAna lekhaka ke sAnTisTanI jIMdagIne abhyAsa kara. AvA purUmAM, paraNyA chatAM, paraNelI sukhI jIMdagI keTalAe bhogavI che?" "eka te hArA vhAlA DArvine." "hajAramAMthI eka ane e kevI yugala A pRthvI uparanuM hatuM ema huM mAnatA nathI." tyAre maMgaLamAMthI utarI AvyuM haze." ame bane hasI paDyA. mArA mitre peluM sapheda kula stune mAyuM. mahAruM kahevuM na samajavAne tu prayatna kare che. " te bolyo. "ghaNA heTA samUhamAMthI ekAda AvAM sukhI joDAne dAkhalo maLI Ave che tethI mahAruM kahevuM cheTuM karatuM nathI. AvA AtmAo jeTalA mAnuSI che henA karatAM vadhAre pegambarI ane amAnuSI che. bAkI to, lekhaka ke sAyanTisTa, game henuM jIvana tapAsa. jagatanI AMkhe kadAca AvA loko bekadara mAlama paDayA haze. jagate hemane bedarda kahI tucchakArI kADhayA haze. paraMtu vastusthiti evI hatI ke jagata kahe che tevA "dardI " thayA heta to hemanAM kharAM sneha svane ane hemanI uca bhAvanAone hemane tyAga karavo paData." chellA zabdothI hune Azcarya lAgyuM. vAta raMga pakaDatI hatI. mArA mitrane AtmA dhIme dhIme khullo thatA hate. kAM te manuSya hRdayane nIrasa TukaDe henAmAM hato, athavA te kai phirastAne AtmA tyAM chupAyo hato. meM pRthakkaraNa karavA mAMDayuM. jANe AkhI manuSya jAtine apamAna thayuM hoya ane hemAMnI vyakti tarIke mane paNa apamAna lAgyuM hoya tema huM be. darda zuM ane sneharga zuM te hamaje che? AvI cetanarahita vastuo tarapha meha e hArI ucca bhAvanAo ! e hAruM darda ! e hArAM svargo ! bhAI! hArI ne dayA Ave che. svarga te tuM paraNaze tyAre ja joI zakaze. kyAM sudhI AvI ekAnA jIdagImAM rahevuM hane gamaze? kyAM sudhI A miyA mAM bhamyAM karIza? zuM manuSyajAtinA ucca nehathI tu be nasIba che? kAMI vicAra kara ane--" ' acAnaka teNe ahAsya karyuM. meM khIjavAIne pUchayuM, "kema? eTaluM badhuM hasavA jevuM meM kahyuM? paraphayA vagara sneha zuM te tuM zuM jANI zake ? "
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 buddhiprabhA. - - - "cAla, dhAra ke mahAre sneha keIna upara che. pachI?" eka sneha bharyuM smita meM karyuM. ke bAlakanA jevo prazna ! meM TuMke javAba dIdhe, pachI hene paraNI jA." nirAzA ! dhAryuM ke have henA mukha upara " arUNamayatA " ramI raheze ane yuddhamAM huM nIza. paNa huM nirAza thaze. te u ane eka manahara kula teDI lAge. hArI AgaLa dharIne pUchayuM, " A kevuM suMdara kula che ? " "hane ema thAya che ke jANe A divasa enI sAme joyA karuM, ane enI suvAsa layAM karuM, " hA ! strI - cupa thoDo vakhata te suvAsita raheze ane pachI karamAvA mAMDaze." " paNa tethI tuM zuM-" * "sabura: dhIraja rAkha thoDA vakhata nI suvAsa raheze ane pachI te karamAvA mAMDaze. chatAM te mahane eTaluM gamI gayuM che ke hene dekhAva mAtra mane AnaMda Ape che. AthI huM e kulane haMmezAM levA mATe pelI davAnI zIzImAM nAkhIne mahArI Tebala upara rAkhI muka chuM. lAMbe vakhata te raheze ane loke svArA pulanA zekhane mATe mahane dhanyavAda Apaze." " hA. paNa tevAja kaIka hetuthI, paraNIne, mArI suMdara strIne mhArAM suMdara divAnakhAnAmAM rAkha." " eta hAruM bhaluM thAya !--" vaLI be ! mane pUruM karavA de. mhArI strInI hAme joIne huM ema mAnIza ke huM khuza thayela che. mahArI pasaMdagI mATe leko taraphathI prazaMsAnI AzA rAkhIe ke skUla neha! keTalo svAthI eha ! ane teTalA mATe eka strIne keda karavI?" " bolI rahyA?" "keTalA premathI ane keTalAM kamala hRdayathI hArI saMbhALa leze ? " "ane teTalAM ja kAraNathI kula karatAM strIne pahelI jagA ApavI, ane vaLI haravA karavAnI chUTa ApavI ! svArthaparAyaNatAnI parisImA ! A hRdaya ne kabula nahi kare." "ne akkala vagaranIja takarAra karavI hoya te sAhebajI." meM uThIne cAlavA mAMDyuM. te hArI pAchI AvIne gaLAmAM hAtha nAkhI, mhane ghasaDI lAvyo. ame beThA. gheDe vakhata zAMta rahyA pachI mAre "va" nIkaLyo - " bhAI! tuM paraNa." te vicAramAM paData ja hato. meM savAla muko. "zuM strI snehanI pratimA nathI? strIne sneha ane svarga e emAM zuM phera che ? hArI hAlanI jiMdagImAM 9ne zuM AnaMda maLe che huM samajI zakatA nathI, zuM Ama divase pasAra karavA tane game che ? "
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAyanTisTanuM svarga. 117 te smita karyA karatuM hatuM. meM calAvyuM. "zuM strI nehanI pratimA nathI ?" "haze." "sneha vagaranuM jIvatara nakAmuM che ema huM mAne che?" "hA." "hAruM jIvatara nuM nakAbu gumAvavA nathI mAgate ema huM dhAruM chuM." "e hArI dhAraNuM kharI che." "ane tethI, tarkazAstrathI siddha thAya che ke tyAre paraNavuM, " meM phatehathI kahyuM. "paNa zuM ekalI strI ja snehanI pratimA che? bIjI jAtanI snehanI pratimA nahi hAtha? " che e vaLI kAI hArI navI zedha che ke zuM ? sneha eTale strI ja, bIjuM kAMI nahi." beeka miniTa sudhI teNe pitAnA nAmanA ghATa tathA raMgane abhyAsa karyo. pachI eka phUlanI pAMkhaDI teDIne te cAvI gaye. pachI kAMI kAma hoya tema uThe. sAme eka Tana hatuM henAM pAtAM uparathI dhULa sApha karI AvIne eka ArAma khurazI upara paDe. heno AkarSaka mukha upara peluM bhavya smite vikasyuM. phisuphIne te nahi paraMtu philsane mane sAre abhyAsa hate. AvI hilacAlathI cetI jaI, gaMbhIra banIne, "snehanI pratimA," e viSaya upara eka bhASaNa sAMbhaLavA huM taiyAra thaI rahyA, ane zabdo nikaLavA mAMDyA. svIDanaborga! surIe! kavio! hamArAM svargadarzana adhurAMja. svargane ekAda hAne bhAga hamArA prabhue hemane batAvyuM haze hene badhuM svarga hame mAnI lIdhuM. svIDanaborga ! kudarata viSenI hArI bhAvanAe keTalI saMkucita ! zuM rAphela jevA, potAnI priya suSTine tyAga karavo paDe to tema karI, svargamAM strIne svIkAra karaze? ane tema nahi kare te hemane svarga nahi maLe? svIDanaborga! caMdra ane tArAnI sAthe yAtrA karatA saMyamI khagoLavettAne hArAM strI snehanAM svarganI darakAra nathI. kudaratanI vADImAM ucharanAra ane jJAna benAra manuSya svargamAM evA eka bagIcA sivAya bIjuM kAMI mAgaze nahi. te ane kudarata-svargamAM A sivAyanAM bIjAM yumanI te IcchA rAkhaze nahi. pRthvI upara jyAM sudhI A hene maLe che tyAM sudhI pRthvInI bahAranAM evAM koI svarganI hene paravA nathI. mitra! mahane e maLyuM che eTale svIDanabarganuM strI sneha svarga huM jevA bhAga nathI." tyAre jIdagI kema gALaze?" vo, velAo, phulo, tathA mahArAM sukSmadarzakayaMtranI sAthe. verAne tathA jaMgalamAM kudarata sAthe bhaTakIza. pahADe ane ketamAM jaI vanaspatinA navA vargo zodhIne mane abhyAsa karIza. manuSya paga nahi muka haze tevA pradezamAM jaI kudarata chUpI khubIo hamajIza. jaMgalamAM vasatAM nAnAM jIva jaMtuonI camatkArika chaMdagIne abhyAsa karIza, e rIte kudarata taraphane mahAre neha sthApI karIza. ane manuSya dhAre che tema pRthvInI bahAra je svarga haze te tyAM kudaratane maLavAne mhAro haka sAbIta karIza. kahe, have strIne ha mAMthI kADhIne Ape? ane itara snehane hArA hRdayamAM sthAna kayAMthI Apa! "
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 buddhivabhA. te bhavya smita uDI gayuM hatuM. hA ! meM je te AnaMda mukha upara Aje gAMbhIrya ApyuM hatuM. Aje te eka nirdoSa, bAlaka, phira lAgatA hatA haine AtmA pitAnI sRSTimAM maLI gayeluM hatuM ane hene AsapAsanuM bhAna hoya ema lAgatuM na hatuM. hajI paNu jItanI AzAthI huM be. tyAre zuM ramInuM nirmaLa sneha ane madhura hAsya hane nahi ja Akarve ? " bhAI! pUjana karavA mATe, nirmaLa sneha ane madhura hAsyavALI strInA jevuM ja devI evuM ghaNuM kudaratamAM che. dareka jaMtu, dareka pAta, ane dareka kula, ane A darekamAM otaprota thayelA vina, vaeNlesa, AvabArI, vagerenA AtmAo; kudaratanI te sukomala bhavyatA; kudaratanI te premamayatA; kudaratanuM, svAnubhavathI ja hamajI zakAya evuM, te hAsya. bhAI! A badhAe mahane AkarSe lIdhe che. e badhuM mAruM pitAnuM ja che ethI mahane pUrate sateja che. vadhAre bIjuM kAMI paNa mAruM pitAnuM karavA IcchatA nathI." zabdo baMdha thayA. sapheda kulanI eka pAMkhaDI toDIne AMkha AgaLa dharI, snehAddha nayanathI te hasavA lA. eka adbhuta citrapaTa teNe hArI AgaLa Aje ukelyuM hatuM. vicAronI paraMparA hArAmAM cAlavA mAMDI. " mitra ! hane vijJAnI kahe ke kavi? nA. kharuM kavitva e kharuM vijJAna hovuM ja joIe, ane kharuM vijJAna kavitAmaya ja che. hArAmAM tethI bane che. kalApI ! hane vijJAnI kANuM nahi kahe ? hane huM Aje ja rahamajI zakyo. " mArAthI moTethI bolI devAyuM- " khulantAM thI amara rasanAM bindu karaze, " vaLI devI vAte cakkI, mRgalI tyAM kahI jaze. "kumArI kanyA e kudarata 9ne tyAM paraNaze, " ane banne vacce cira kiraNo kaika vahaze." ( manuSya ane kudarata. ) "mahAtman ! kudarata upara Ave ananya prema rAkhanArane bIjA koI svarganI jarUra nathI. sukhI ho tuM hArI sRSTimAM cAla, have rajA lauM chuM, " ane te navuM citrapaTa jete he gaye. vasaMta, he karuNAsAgara Atma prabhu! (saMgraha) -hA meralI jevo mIDe avAja sAMbhaLavAne mArA kAna rAha joI beThA che. o premamUrti ? e vAMsaLI vAgavA de ! -gupta AnaMdamAM DubAvanAra hArA dedAranAM darzana karavAne, mahArAM netro tAtura che. e zAnidAtA ! mane darzana thavA de ! -dhanya che hemane ke jeo hajAro malaka padArtho vacce hovA chatAM paNa dvArA dedAra paraja ekaTasa najara rAkhI zake che !
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ he karUNAsAgara prabhu! 114 -hArA gumanAdane sAMbhaLavAne, ane hArAM gupta darzana karavAne jeo bahAranI saghaLI lAlaca, ane dhamakIo tarapha baherA kAna karI zake che tevA viralA nara zivAya bIju ke hArI kRpAne pAtra thaI zakavAnuM hatuM ? -o ! mahArA jIva ! hArAM racUla caluM ghaDibhara baMdha kara ! hArA kAna baherA kara ! hune hArA prabhunAM darzana peTa bharIne karavA de che ane mahArA nAthanA mIThThA dhvanIdhI hajAro varSanI vhArA kAnanI tRSA chIpAvavA de -- kevA mahArA nAthane amRtamaya zabdo ? "huM hAre mekSa chuM, hArI zakti chuM ! hAra Azraya sthaLa chuM. hArU jIvana chuM ! mane vaLagI rahe! pachI have mekSa, zAnti, Azraya ke jIvana TUTavAvavuM nahi paDe ! " -saghaLI kSaNika cIjo parathI hArU citta uThAvI le, ane amRtatvane ja pujArI thA!" -"eka tarapha saghaLI kSaNika cIjomAMthI malatuM sukha teya, ane bIjI tarapha eka mAtra amara zatarUpa huM houM, kahe hane bemAMthI vadhu priya keNu thaze?" -" tyAre tuM eka eka pasaMdagIja kara; ane teneja varamALA Aropa. satI strI varAyelA pati zivAya bIjanA zabdamAM AnaMda mAnatI nathI, bIjAnuM rUpa jovAnI darakAra karatI nathI." -pramANika dara pitAnA zeTha zivAya bIjAnA hukamane mAna ApatA nathI; zeThane hukta zuM che? ane zeTha zAthI prasanna rahe che, e jANavAne te nokara hamezAM kALajI dharAve che." + + + + + -o vahAlA! e mAleka! hArAM vacana che. tu bela! have belahamezAM belyAja kara, mahane tene dharo kadApI paNa nahi ja thAya.. jhAkaLa biMdunI mAphaka hAra vacanAmRta mahArA sUkSma kaNuM upara paDavA de! ane tyAMthI enI sAta nadIne AkhA zarIramAM-AkhA vizvamAM phelAi saghaLI uDatAne dUra thavA de ! -pitA ! dvArA mahemAMthI zabdo nahi paNa satye vahe che. sume nahi paNa sumenI cAvIo vahe che ! --koI gurU hamane mAtra rasto batAvI zake-paNa tuM te te raste cAlavAnI zakti Ape che; koI hamane zA saMbhaLAve che, paNa tuM te e zAsanAM chUpAM rahasya samajAve che. upadezako ane graMtho mAtra bahArathI madada kare, tuM aMtaramAM pezI ajavALuM karI Ape che. - prakAza ! e sUrya! mahArA jIgarane ajavALa ! oSA zAstra ! bhomIyo thA ! o meralIdharazurU hArI dilma barInA isArA mAtrathI mahane nipUNa banAva ! --je zravaNa kArya rUpe pariNamyA vagara rahetuM ja nathI evA zravaNanA dAtA ! tuM bolyAja kara ! gAyAja kara ! hArI madhurI baMsI bajAvyAja kara ! hArA Azritane hAthamAM lIna ja kara !
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 buddhibhA. kAvyakuMja. phulano mAMDavo. kulane mAMDa che rAja ! manabhara madhurI parimala Ape ! kulane mAMDave che rAja ! pamarI prANa pralita rAkhe ! kulane mAMDa he rAja ! haiDAM haLavAM karI amI chAMTe ! kulane mAMDave huM rAja kaDavI vAsa hRdayanI kApe ! pulane mAMDa paNuM rAja ! maheke madhurUM adhUrAM mApe ! pulane mAMDave che rAja ! karamaI tana mana tapeve tApe ! zILAe mAMDave che rAja ! jene! adhavaca DhaLatAM nAMkhe ! e mAMDe che rAja ! nA nA avicaLa zAnti sthApe ! eve mAMDave che rAja ! mana kyAM thanagana thanagana nAce ? pulane mAMDave ho rAja ! mana kyAM rasa raMge masa rAce ! santana mAMDe che rAja nandanavana ye maheke Ave ! rUDale mAMDave e rAja ! " nirmaLa avicaLa zamatA sthApe ? prabhune chAMyaDe he rAja ! bhava bhavanA bhaTakArA bhAge ! pulane mAMDe che rAja ! manabhara madhurI parimala Ape ! -kezava haze,
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ amArI noMdha. amArI noMdha. 11 khedajanaka mRtyu----atyaMta dIlagIrI sAthe evA e purUSonI noMdha levAnI karaja bajA vavI paDe che ke jee hamaNAM thoDAja sabhaya upara ApaNI vaccethI potAnA amulye manuSya deha cheADI gayA che. jJAnIo kahe che ke jagatamAM haMmeza-dararoja hajAro manuSyA janme che ane mRtyunA zaraNe thAya che paNu jene janmI peAtAnI dAnAdika zaktinA sadbhAga-are ! peAtAnA mAnavabaMdhue-jAtIbae ane dharmabandhuonI unnati arthe upayoga karyAM nathI tevAne krANuM yAda kare che ? kemake teenuM jIvavuM paNu nIrthaMka manAyuM che. jyAre svazaktinA upayega karanArA purUSonA guNAnuvAda tenI hayAtimAM gavAya che teja rIte teonI pAchaLa paNa gavAya che. jaina kAme thoDAka varSamAM evA vadhu purUSo gumAvyA che ke temAMnA eke navA utpanna thaI zakayA nathI, Aje amadAvAda jaina zvetAMbara egatA sthApaka, pALakapitA dAnavIra zeDa lallubhAI rAyacaMda jhaverI tathA muMbaI madhye aneka khAtAMone utsAha bharI snAya ApanAra dAnavIra raze hemacaMda abhacaMdanA kheda yukta maraNanI noMdha letAM kheda utpanna thAya che ke khoTa purAvAnA badale kheATa vadhu paDatI jAya che. karADapati ke tevI samRddhivALA purUSo peAtAnI icchA mujaba lAkha rUpIA game tyAM kharce tenA karatAM vartumAna samaye zakti mujaba jJAna mArge kAmanI unnati arthe keLavaNInAM sAdhano ubhAM karavAmAM kharce tenI kiMmata ame vadhAre mAnIe chIe ane ukta khanne purUSo tevI uMcI kakSAne tadana yogya hatA ema teonAM kAryo tarapha jene premapUrvaka najara karI che. teo kabUla karyA vinA rahI zaktA nathI. (1) zera lallubhAI te ghaNA zrImata nahotA tema chatAM svazaktivarDa vyApAramAM AgaLa vadhI chevaTe traNu mIlenA ejanTa thayA hatA. garImA tarapha baMdhubhAva rAkhI niyamita madada karavAmAM, jaina baMdhuene mIlAnI aMdara dAkhala karI ughame lagADavAmAM, lulAM lUgaDAM mATe AzramamRtyu peAlAvavAmAM, jaina bhae mATe hItavardhaka gRta kheAlavAmAM ane ucca keLavaNI laI AgaLa vadhI jaina kAmane karmavIra purUSo utpanna karavAnA amulya sAdhanarUpa jaina borDIMgane sthApana karAvavA-tenA pALapitA thavAmAM je svakhaLa pheravyuM che tenuM aLa bhAgyeja kAI tevI sahasa ghaNI dolata dharAvatAra paNa karI zakaze. te potAnI pAchaLa kherDIM ga vaDe karI aneka purUSone utpanna karavAnI jabAvadArI pUrNa karavAnuM kAma jaina krAma mATe muI gayA che ane te saMsthAne sahAya karI temanA hetu pAra pADavAnI tenA guNa grAhIjanenI temaja kAmanA zubhecchAnI karaja che eTaluMja kahI A sAthe teonA jIvana nRttAMtanA sakSipta ahevAla pragaTa karI grAhakone bheTa ApavAmAM AvyA che te tarapha dhyAna khe'cI. teonA AtmAne zAMti pachI vIramIe chIe. (2) ze! hemaca'dabhAI, pAtAnA pItAnA pagale cAlI upara jaNAvyuM tema kema hItanA kAceramAM jAta mahenate umaga bharyo bhAga levA uparAMta hareka paLe dravyanI mATI sahAya karanAra keLavaNInI kiMmata samajanAra, vyApAramAM paNa kuzaLatA dharAvanAra eka yuvAna nara hatA. mAtra 35 varSanI akALa vaye kSayaroganA bhAga thaI paDatAM dhamapura khAte deha che.DayAnuM jaina kAma jANI cUkI che. te purUSane paN ame dAnavIra eTalA mATe kahIzuM ke
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 buddhiprabhA. jene vakhata oLakhyo ane vartamAna samaye jaina komanI unnati mATe pitAnA dravyane meTo bhAga vApare che teja samaya ucIta dAna hovAthI dAnavIra che. muMbaI mAMgaroLa jainasabhA, mahAvIra vidyAlaya, mAMgaroLa maMDaLa ane samAja-pAThazALA-muMbaImAM vasatA mAMgaroLanA vidyArthIo mATe beDIMga hAusanI sagavaDa-oNlarazIpa-dhArmika jJAna mATe harIphAInI parIkSA rAkhI daravarSe meTI rakamanuM inAma-yunIvarasITImAM jaina lITarecara mATe rU. 10) hajAra ApavA vagere kAmomAM zeTha amaracaMda talacaMde ane te pachI zeTha hemacaMdabhAIe pite je dravya vAparyuM che te temAMthI vizeSa dravyavALA gRhasthane anukaraNIya che eTaluM ja kahI te sAhitya premI-suzIla ane utsAhI naranA AtmAne zAMti icchI vIramIe chIe. * * jyatio gata mAsamAM zrImad vijayAnaMda surizvarajInI ane zrImad ravisAgArajI mahArAjazrInI judA judA sthaLe jayaMti ujavAI che ane tema karI tevA mahApurUSonA guNAnuvAda gAvAmAM aneka manuSyoe bhAga Ape che te harSanI bInA che. munirAje arasaparasaguNuM mahAtmAonA kIrtanamAM sAmelagIrI ApavA lAgyA che te bInA vadhAre AnaMdajanaka ane premane vadhAre karavAmAM AvakAradAyaka che. jenapAmAM pragaTa thatA ahevAlothI vizeSa hakIkata jaNAtI hovAthI ane te mATe vadhu ne jaNAvatAM have pachI zrImad mehana lAlajI mahArAja, zrImadda dayAvimalajI mahArAja Adi je uttama munirAjazrInA samakAlIne hatA ane garada nAyake hatA teonI jayatI paNa cAlu rahe to dareka samudAyane eka bIjAnA guNa jANavA-guNAnurAga prakaTa karavA vadhAre saMjoga prApta thAya ane pitAmAM cheDA paNa guNe pragaTe ema kahevAnI jarUra jaNa che. zrIyazovijayajI pAThazALA ane beDa ga-pAlItANA-majakura saMsthAne rIporTa jotAM te saMsthAno janma nahi dhArelA saMjoga vacce thaye chatAM tenA sArA hetune laI te judI judI vyaktio vaDe posAI have kaMI sArAM phaLa prApta karavAnI AzAmAM AvI che ane te mATe teone munizrI cAritravijayajI (kacchI)nA akhalita prayatna mATe dhanyavAda ApIe teTalo ocho che. jenI pragati mATe hRdayapUrvaka bhAga lenArA munirAjamAM zAstra vicAra jainAcArya zrImad buddhisAgara sUri, zAstraviNArat zrImad dharmavijayajI sUri, zrImad ANaMdasAgarajI paMnyAsajI mahArAja Adi thoDAka munivare che. temAM majakura munirAjane kemanI unnatinI pragati mATe dhaNe upakAra dhaTe che. samayane jANa pitAnA svarUpamAM rahI pragati mATe prayAsa karanAra nisvArthI mahApurUSanI jaina komane hAlamAM bahu jarUra che. vaktA tarIke prakhyAta munizrI cAritravijayajI paNa jaina pragati mATe keTaluM kArya kare che te paNa 'jaina hitecchupatranA jaNAvyA mujaba pransipalane vaLagI rahenArA purUSonI khoTa jaina komamAMthI dura thayelI jaNAya nahi tyAM zuddhi jaina kAma pragatimAM varAe AgaLa vadhI zake te azakaya che. jana hitecchanA lekhakanA vicArothI bhale keTalAka judA paDe paNa tenI spaSTa lekhanI mATe te dhanyavAdane yogya che. vicArapUrvaka miSTa zabdomAM paNa satya vicAra pragaTa karanAra paNa pragatinuM kArya bajAvanAra che ema amAruM mAnavuM che. majakura pAThazALAnA sthApaka athavA saMcAlaka munizrI cAritravijayajI jeo karachI tarIke oLakhAya che teoe pAlItANAmAM thayela jaLa pralaya samaye manuSyanA jIva bacAvavAne je samayasUcakatA vAparI hatI. pitAnA
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ amArI taidha. 123 jIvanA jokhame je kArya karyuM hatuM tenI kadaramAM tyAMnA maherabAna eDamInIsTreTara sAhebe bahuja ochI kIMmate pAThazALA-bAvI gurUkuLa-mATe maTI jagyA sTezana pAse ApI che, ane tyAM 200) vidyArthI rahI zake tevI sagavaDavALI imArata paNa baMdhAI gaI che. ane tenI mulAkAta levAno prasaMga prApta thayo che tethI kahI zakAya che ke tene vahIvaTa karavAnuM kAma koI gRhastha upADI leze te muni cAritravijayajI pote tene dravyanI sahAya saMpUrNa apAvI zakaze, teo pote dravya mATe upadezakanuM kArya ane saMcAlaka tarIke vyavasthA karavAnuM kArya ema banne bAvA karatAM eka kArya bajAvavA vadhAre itAra che ema temanA udgArathI jaNAyuM hatuM ane amArI khAtrI thaI hatI ke teo pAThazALAne niyamita baMdhAraNa sAthe kamITI vagere mukarara karavAnA prayAsamAM che te pAra paDatAM vyavasthAnuM kArya bIjAnA hAtha rAkhI pite dravyanI sahAya mATe ja pitAne udyama zarU karaze ane teo dhAre che tema eka divasanuM rU. 20 thI 30 ) kharca ApanAra 360 dAna ApanAra meLavI zakaze. A neMdha lakhatAM kamITI saMbaMdhI halacAla muMbaimAM thatI saMbhaLAI che. dUchIzuM ke tema thAo ane munizrI cAritravijyajI tathA anya munirAje ane gRhastha jeoe je prakAre madada karI che ne karAvI che te cAlu rAkhI tene kharA gurUkuLanA rUpamAM laI javAnuM puNya hAMsala kare. kahyuM che ke: " uttama purUSo game tevuM vinna Ave chatAM hAtha lIdhelA kAryane kadI paNa tyAgatA nathI, te pachI A te uttama kArya che tene tyAga kema thAya ! vaMthalI pratiSThA mahotsava ane pariSada-A kArya bahu zAntipUrvaka prasAra thaI gayuM che ane zeTha devakaraNa muLajIe pite zarU kareluM kArya pUrNa karyuM che. teonI icchA te pratimAjI jamInamAMthI nIkaLI tyArathI ja hatI temAM vitA munirAjazrI cAritravijayajInuM sIMcaNa thatAM dacchA pUrNa thaI. manuSya samudAya sAro maLavA prathamathI ja saMbhava hato tenI anukuLatAne lAbha pariSada rUpe sAre levAyo hate. jaina ane jenetara vidvAnoe jainenI pUrva sthiti ane pUrvAcAryone jaina sAhitya mATe sadughama yAda karI vartamAna samaye samAje zuM karavuM joIe te upara jANavA joga uhApoha thayo hate. AvA prasaMge tevuM thavAthI kaMI ne kaMI lAbhaja che te paNa banI zake tyAM sudhI tene prAMtika kenapharansa evuM nAma ApI zakAya tevI vyavasthA karavAmAM Ave te muLane-konapharansaneupayogI sahAya ApI zakAya ema amArU mAnavuM che. pariSaddhA aMte junAgaDha madhe sthApana thayelI saurASTra jaina beDI gane sahAya mATe apIla thaI hatI ane tene svikAra the hate. nAnA gAmamAM 200 jeTalI moTI saMkhyAnI hAjarI chatAM amaladAronI maherabAnI vaDe saghaLI vyavasthA bahu uttama jaLavAI hatI. have pachI zeTha devakaraNabhAI pitAnI udAratAne lAbha thI muMbaI mAMgaroLa sabhA, mahAvIra vidyAlaya ane jana bALAzrama, ke tevA I cAlu khAtAne amara karavA mATe arpe te jainamanI pragati karatA khAtAnA amara vaDe pote paNa asara thaze. IjhIzuM ke prinsIpalavALA purUSe pitAnA prinsapalane vaLagI rahI AvA dAna ApavAmAM udAra purUne paNa tadamArga gherI jaina samAjanI pragati vaDe pine kArtivaMta thAya.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 buddhiprabhA. mahAvIra jana vidyAlayanuM udhaDavuM-A saMrathA muMbaI madhe zarU thaI cukI che. selIsITara metIcaMdabhAI sekreTarI tarIke ghaNA utsAhathI kAma hAtha lIdhuM che. tA. 18 julAInA divase sara vasanajI trIkamajI tene khullu mukvAnI kriyA karanAra che. ame tenI phateha IvachIe. ene koI sakhI grahasthanI svAye eka sArA makAnamAM te pitAnuM kArya kare te jovAne ItejAra chIe. " zrI jainazvetAMbara mUrtipUjaka kaoNnpharansa baMdhAraNa saMbaMdhe sUcanA." zrI jaina konpharansa baMdhAraNa mATe jAheramAM je je vyaktioe chApodArA pitAnA mato pragaTa karyA che temAM mehanalAla hemacaMda, kalyANacaMda sobhAgyacaMda, ane kuMvarajI ANaMdajI vigere AgaLa paDatA jaNAya che. kenpharansane tIrthanA rathAne bharavI joIe. khurazIo rAkhavI na joIe. sAdhue konpharansamAM upadeza Ape tenA mATe vyavasthA thavI joIe. jaina dharmamAM sAruM jJAna dharAvanArane pramukha nIma joie. karAve mAtra kAgaLa upara na karatAM tene amala tha Ie. caturvidha saMgha pitapotAnI regyatA pramANe besI kenpharansamAM bhAga laI zake evI vyavasthA thavI joIe. kenpharansane kharcA karavI nahi joIe. je dharmatatvathI atta evA upadezaka na rAkhavA joIe. kenpharansamAM jaina dharma sAhitya keLavaNI sAmAjIka sudhAraNA vagere viyenA pracAra mATe bhASaNe thavAM joIe. konpharansanI AvayakatA ane hetuone nirNaya kare joIe, ravisAgarajI mahArAjanI jayanti. tA. 8-7-15 ne saMvata 1871 nA jeTha vada 11ne gurUvAre rAtre sADAATha vAge jhaverIvADe AMbalI piLanA upAzraye munimahArAja zrI ravisAgarajInI jayanti ujavavAne eka sabhA maLI hatI, jemAM rA. rA. zeTha jagAbhAI dalapatabhAI bI. e. jhaverI bApAlAla nahAlacaMda vakIla vardhamAna svarUpacaMda, jhaverI mANekalAla cunIlAla, jhaverI jesaMgabhAI maganalAla, jhaverI mohallAlabhAI cunIlAla, sodAgara hIrAlAla kezavalAla, bhoLAbhAI vamaLabhAI tathA paMDita vizvanAtha vigere tathA beganA vidyArthIoe hAjarI ApI hatI. zarUAtamAM jhaverI bApAlAla nahAlacaMdanI sucanAthI ane vakIla vardhamAnadAsa svarUpacaMdanA anumodanathI zeTha sAheba jagAbhAI dalapatabhAIne pramukhapada ApavAmAM AvyuM hatuM. tyArabAda beDIMganA vidhArthI maNIlAla jemale, mI. maganalAla mAdhavajI mahetAe racelI prasaMgane anusaratI nIcenI kavitA madhura svare gAi batAvI hatI. * AjanI sabhAnuM pramukha sthAna zrIyuta zeTha jagAbhAI dalapatabhAI bI. e. e lIdheluM che amene pArAvAra AnaMda thAya che. Ama pUjya muniratna ravisAgarajI temaja temanA saMghADAratve teonI temaja temanA kuTuMbanI lAgaNI te pradarzita kare che. vidrata ratna paramapUjya jenAcArya buddhisAgara sUrijI ke jeo te gajhanA AcArya ane alaMkAra rUpa che teo paNa roDaunAM vaDIlavayovRddha buddhizALI mAtuthI bAI gaMgAnI vyavahArika keTalAMka kAryomAM anumati le che e ja nahi paraMtu tata mujaba vartana kare che. AvI rItane temanA kuTuMbane sAgarasaMdhADa mara
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ ravisAgarajI mahArAjanI jayati. 125 - - - - - - - kavAlI. vahetI harSanI dhArA, hRdayanA annathI Aje; thatA meM magna AnaMde, nA nAma zravaNethI. malyA te sajIne Aje, guNenuM gAna gAvAne; smRti zrImAnanI karIne, punIta A AtmA karavAne. vibhUSita guNamALAthI, yA zAnti kSamAdithI; karI cAritrathI zuddhi, banI zuravIra zraddhAthI. ravisAgara gurUzrIe, ravisama teja ArmIne; karI tamirane dure, karyo uddhAra zAsanane vicaratA gAma gAmamAM, niraMtara baMdhane detA; karyo uddhAra kiyAne, kriyA tatpara rahi pita. karyA sajajaDa zIthIlone, thatA je bhraSTa AcAre; karI ema dharmanI caDhatI, bajAvI dharma pitAne. gurU tevA thayA celA, munivara sukhasAgara; karI che prApta kIrtine, khare cAritra zuddhithI. are tama zISya budhyabdhi, dIse buddhi mahi baLIA, banI adhyAtmamAM baMkA, sadA ughAtane karatA. ulaTabhara vaMdIe Aje, karI kIrtana gure ! garavA sadA ramIe ane bhaNue, manamAM nitya DelIne. 8 kavitA gavAI rahyA bAda beganA suprInTenDenTa mI. zaMkaralAle jaNAvyuM je munirAjazrI ravisAgarajI uravihArI zuddha saMyamanA vahana karanArA samatAdhArI ane krioddhAra hatA ke jenuM nAma na AlamamAM prasiddha che vigere prazasti karI temanA jIvanane TuMkasAra kahI batAvyuM hatuM. tyAra bAda IDaranA vatanI mI. vardhamAnadAse jaNAvyuM ke jaMgalamAM aneka yupe khIle che temAMnA keTalAMka khIlI keinA paNa upagamAM aAvyA vagara kharI paDI karamAI jAya che, keTalAMka koI mANasenI Dekane zobhAve che, keTalAMka devanA mastake caDe che ane keTalAMka cagadAya che te pramANe mANasamAM paNa keTalAka agatimAM paDI rahe che, ne pitAne janmAro vRthA gALI maraNa pAme che, keTalAka gheDA ghaNuM prakAzamAM Ave che, be cAhe che te vAta dura rAkhIe te paNa eTaluM te kahyA sivAya cAlatuM nathI ke zrIyuta zeTha jagAbhAinI dhArmika vRttinI abhirUcI ApaNane AEzuM kare che. atre jyAre zrI mahAvIra jayaMtI ujavavAmAM AvI tyAre pote je ke pitAne te vakhate TAImanI ghaNI agavaDa jevuM khAsa hatuM chatAM paNa hAjarI ApI hatI. temanuM kuTuMba atyAra sudhI avicchinnapaNe kemanI sevA bajAvatuM AvyuM che. mama saradAra zeTha lAlabhAInI bajAvelI sevAthI atyAre jenA kAmamAM bhAgye ja koI ajANa haze, temanA baMdhu zrIyuta zeDa varNabhAI tathA jagAbhAI tathA temanA suputra zeTha cImanabhAIne tenuM anukaraNa karavA ame bhalAmaNa karIe chIe. zrIyuta zeTha maNabhAI zeTha AnaMdajI kalyANa tayA pAnasara vigerenA kAmamAM je AgaLa paDato bhAga le che te stutya che. ame AzA rAkhIe chIe ke temanA kuTache temanI sevA banavI je avicaLa kita saMpAdana karI che te teo dipAvaze 2 uimhita vadhi karaze evI AzA rAkhIe chIe.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 buddhipabhA. keTalAka pitAnA vIrthaMthI pitAnI jAtane zreSTha banAvI bIjAnA pUjApAtra thAya che ane keTalAka halakI jagAomAM ane dArUnA pIThAomAM pitAne vakhata gALI jIvana vyatita kare che, munimahArAjazrI ravisAgarajI devane caDhatA puSpanI sarakhAmaNImAM AvI zake che. eka pAlI gAmanA rahIza zrAvake saMsArathI virakta banI zuddha cAritrathI ane pitAnA vidhAnA baLathI keTalA chane uddhAra karyo che. temanAmAM guNa arpavAnI zakti ghaNI ja adbhuta hatI. teozrI jene jene maLatA tenAmAM sadgaNonuM AropaNa karatA te ApaNe paNa je je ApaNA prasaMgamAM Ave tene guNa ApI sAre raste deravA eTaluM bolI temaNe temanA bhASaNanI samApti karI hatI, tyArabAda beganA vidyAthI mI. maganalAla mAdhavajI mahetAe bhASaNa ApyuM hatuM. temaNe jaNAvyuM ke jayaMtIe ujavavAnI paraMparA ghaNA vakhatathI cAlatI Ave che ane te ujavavAne hetu e che ke mANase mahAtmAonI smRtithI ane dAkhalAthI pitAnuM cAritra sudhArI pitAnuM jIvana zreya banAvI zake. zuddha cAritravALA mahAtmAe pitAnI pAchaLa evAM pagalAM mukI jAya che ke kaI saMsArI manuSya ke jenuM cAritra saMsAra rUpa raNamAM bhaTakatAM zIthIla thaI gayuM hoya ane je patita thavAnI taiyArImAM hoya tevo mANasa te pagalAne anusarI dhIraja dharI pAcho rastA upara AvI pitAnuM jIvana sudhArI zake, cAritravAna vA saddhartanavALA manuSyane A duniomAM sarva kaI name che, tenA upara sarva ke vizvAsa calAve che ane cAritravAna mANasa A duniyAmAM je je sAruM che tene rakSaka che. koI paNa dezanI AvaThAnIne AdhAre temAM vasatA dhanIke-vidvAne ke moTAM moTAM suMdara makAna upara nathI paNa temAM vasatI pratyeka vyakitanA cAritra upara che. mANasa ekAeka vidvAna athavA dhanavAna thaI zake, paNa ekAeka cAritravAna na thai zake. vidyA ane dhana upara cAritra sarasAI meLave che ane te dalIla rAvaNaaura gajeba ane cANakya vagere cAritrahIna narenA dAkhalA ApI sAbIta karI hatI. jIvanacaritromAMthI mANase ghaNuM zIkhI zake che, ane dhAre te ghaNu guNe svAdhIna karI zake che. A duniyAmAM jenuM cAritra zuddha nahi te mANasa kazA lekhAmAM nathI, vigere kahI muni mahArAja zrI ravisAgaranA ucca cAritraguNanuM varNana karyA bAda potAnA bhASaNanI samApti karI hatI. tyArabAda pramukha sAhebane upakAra mAnI muni mahArAjazrI ravisAgarajInI jaya vaNAo sAthe sabhA visarjana thaI hatI. A sivAya pethApura, sANaMda, mANasA vigere sthaLe munimahArAja zrIravIsAgarajInI jayaMtI ujavavAmAM AvI hatI. jene mukhya hevAla ane AgAmI aMkamAM prasiddha karIzuM, atre sthaLa saMkocane laine ame prasiddha karI zakyA nathI. te meM mita munimahArAjA AtmArAmajI (vijayAnanda sUrIzvara) jayantI prasaMge ve bola. zrImad AtmArAmajI mahArAjanI jayantI bhAvanagara, pATa), vaDodarA, muMbAI, stalAma vagere sthaLe ujavAI che. temanA jIvanacaritra saMbaMdhI ghaNuM kahevA megya che. temaNe je je kAryo karelAM che te nIce pramANe -- 1-45jAbamAM DhaMDhakonuM ghaNuM jora hatuM tyAM svadharmane pracAra karyo. - - - , ,..
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ boDIMga prakaraNa 127 2-5ra zAne sArI rIte abhyAsa karyo. 3-dezadeza upadeza ApI jemAM jAgRti karI ane amerikAmAM vItyaMda rAdhavajI gAMdhIne mokalyA. 4-ziSya tarIke sAdhuone karyA. (sAdhvI karI nahotI.) asatyane tyAga karavAmAM vIrya pheravyuM. --jaina dharma pratipAdaka pustaka lakhyAM.. cha-pratiSThA aMjana zalAkA karAvI. 1-ogavahana karatAM jJAnAbhyAsa para vizeSa kALajI hatI. ra-vyAkhyAna samaye mukhe mukha vastrikA dhAraNa karavAnA rIvAjane dUra karyo. -anya sAdhue sAthe haLImaLI rahevAnI pravRtti sevI. 4-paMjAbanA jene upara vizeSa upakAra karyo. anya darzanIya vidvAnonA jaina dharma prati thatA AkSepone dUra karyA tathA pAzcAtya vidvAne sAthe saMbaMdha bAMdhI teone jaina dharma saMbaMdhI praznonA uttara ApyA. A prasaMge jaNAvavAnuM ke, jaina dharma pALanArA sarva manuSyamAM nAta jAtanA bheda rAkha nahi ane jeo jaina dharma pALe teonI sAthe besI khAvAmAM doSa che nahi evuM sarvatra pracArIne jenI unnati karavAnA temanA upadezane je AtmArAmajI mahArAjanA sAdhuo AcAramAM mukAvavA prayatna karaze to te sArthaka kahevAze. cetana, -- --- boDIMga prakaraNa. A beganA sthApaka pitA tulya parepakArI dayALa zeTha lallubhAi rAyacaMdano dehasarga thayo che tethI begane eka asAdhAraNa phuTa lAgyo che. mahUmanI borDIMga pratye avirachatra prema bharI lAgaNI, ame bajAvelI bega pratyenI stutya sevA, tathA temanA dehabharga mATe dIlagIrI darzAvavA borDIganI menejIMga kamITI, tA. 30-5-15 nA roja nAgarI rAhamAM maLI hatI. jemAM thaelA TharAvanI nakSa buddhiprabhAnA vadhArA tarIke teonA janma caritramAM amoe ApelI che je uparathI jaNAI Ave che ke ame bega pratye kevA upakAranI dhArA varasAvI che. borDIganA vidyArthI varganI paNa temanI dIlagIrI darzAvavA mITIMga maLI hatI je mITIMgane TuMka hevAla paNa amoe temanA jIvanacaritramAM pragaTa karyo che. upAra, 2. ra. cImanalAla nANAvaTI bI. e. e boganI mulAkAta lIdhI hatI. teoe dara pakhavADIe vidyArthI varganI thatI DIbeTIMga sosAITInA mATe kAyama pramukha tarIkenI govaNu karI ApavAnA temaja pite temAM bhAga levAnI utkaMThA jAhera karI hatI. AthI vidyArthI vargane ghaNo saMtava thayo hato. tene mATe beDIMga teone upakAra mAne che ane AzA rAkhe che ke zrIyuta cImanabhAI jeo uchaLatI vayanA yuvaka ane vidvAna che teo prazaMsAt borDIMgamAM padhArI pitAnA jJAnane vidyArthIone lAbha Apaze ane AbhArI karaze. ja
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA. lAyabrerInI gaNa, paparo e dezanI lata che. tethI maLatA lAbha apAra che. jenA lAbhathI vidhArthI baMdhuo banazIba nA rahe tenA mATe beganA makAnamAM eka IlAyadA rUmamAM nAnA skela upara eka lAyabrerI khelavAmAM AvI che. jenI aMdara buddhiprabhAnA badalAmAM AvatAM tamAma mAsikapatro temaja abhiprAya arthe AvatI buke ApavAnI goThavaNa karavAmAM AvI che jethI vidyArthI baMdhuone vAMcanane sAre lAbha maLe ane teonI zArIrika mAnasika ane AdhyAtmika zaktio vikasvara thAya. hAlane mATe beDIMganA vighAthI devakaraNa kulacaMde lAyabrerInuM vilaMTIyara tarIke kAma karavAnuM mAthe lIdhuM che. ame sarve mAsikanA peparonA adhipatine vijJapti karIe chIe ke jeonAM pa thI mAsike A saMsthA upara buddhiprabhAna na AvatAM hoya teo A paropakAranuM kAma jaNI mekalAvI Apaze. ame amArA janabaMdhuone vijJapti karIe chIe ke je je baMdhuo upara IglIza pepara mAsika vigere AvatAM hoya teo badalAmAM mokalI Apaze te te upakAranI sAthe svIkArIzuM. zrI bakSiza khAte 5-0-0 zA. semacaMda haragoviMda bA. lagna nimitta. ha. zeTha manasukhabhAI jhavera bhAI mu. kAvIThA. 15-0-0 mAstara manasukharAma anepacaMda amadAvAda, lAlAbhAInI poLa, 35-0-0 zA TAlAla motIcaMdanI vatI zA, harIlAla choTAlAla amadAvAda, pAchIAnI paLa. 100-00 rA.sa. caMdulAla jesIgabhAI ha, punamacaMda goradhanadAsa amadAvAda pAMjarA poLa. - tA. ka, A rUpIA kAyama rAkhI tenuM vyAja baDagamAM vAparavuM. 5--0 zA. somacaMda haragovIMda bA. bhAI vADIlAlanA lagna prasaMge ha. aMbAlAla lallubhAI mu. bAda, 50-0-0 iDara nivAsI mama bAI sAMku mAdhavajI che. temanA vIlanA TrasTIo jhaverI lalubhAI gulAbacaMda; zA. sarUpacaMda rAjakaraNa tathA sAMkaLacaMda mAdhavajI muMbaI mAsika madada khAte 15-0-0 rA. ra. zeTha sArAbhAI DAhyAbhAI amadAvAda hAthIkhAnuM. bA. mAsa eprIla, me ane juna mAsa traNanA. 5- - rA. rA. zrIyuta zeTha jagAbhAI dalapatabhAI bA. mAsa junanI madadanA, amadAvAda, zrI khaca khAte 5-3-. zA. lIlAcaMda dIpacaMda ha. mohanalAla lIlAcaMda bA. bhAI maganalAlanA lagnanI khuzAlImAM kerIo lAvavA nimitte. 10-2-6 beganA vidyAthI pipaTalAla mAnacaMda, bA. meDIkamAM pAsa thayA te nimite. khuzAlImAM-amadAvAda. - 5 -0-0 che. mANekalAla maganalAla bA. kerIo lAvavA nimite.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ borDIMgaprakaraNanA vadhArA. rA. rA, choTAlAla metIca`da pAchIAnI poLavALA taraphathI zrI catuvati jInastuti dezanA sagrahanI copaDIe na. 21 tathA zrI vIza sthAnapada thA sa'grahanI cApaDIo na. 21 rA. rA. AlAbhAi kukalanI mAraphata vidyArthIone InAma ApavAmAM AvI che tathA A kheArDIMganA sadAnA zubhecchaka rA. rA. amRtalAla mahAllAlabhAI jhaverIe mArkIMgamAM bhaNatA vidyAthI aMbAlAla trIbhovanadAsane rU. 17-8-0 kolejanI pImAM ApavA-vidyArthI maganalAla mAdhavajIne rU. 10-2-0 copaDI lAvavA, vidyArthI kesarIcaMda motIca'te rU. 10-0-0 skula phI mATe ApavA ApyA che. Ane mATe anne sad. gRhasthonA orDIMga AbhAra mAne che. sacanA:--mA N gaprakaraNamAM khAI sAMDhuM je iDara nivAsa lakhyuM che te vaDAlInivAsI sudhArIne vAMcavu. jAhera sucanA amadAvAda zrI jainazvetAMbara mUrtipUjaka kherDIMganA sane 1912 tathA sane 1917 nI sAlanA rIporTa chapAi bahAra paDayA che, je badhuone vAMcavAnI abhilASA hoya temaNe khA gate saranAme patra lakhavA jethI temane zrI meAkalAvI ApavAmAM Avaze. svIkAra. 1 zrI zetruMjaya mahAtidi yAtrA vicAra zA. zivanAtha lubAjI mu. punA, 2 samAyaka sUtra artha sAthe zA. aMbAlAla sAkaLacAMda, 3 zrI navapada mahAtmya ane vIsa sthAnakAdi tapazuNu vaNu. zrI jaina yuvaka maMDaLa, mu. sALuMdara 4 paMca pratikramaNu sutra sAthe avasUrikA sahita zeTha. veNIda suracaMda zrI jaina zreyaskara maMDaLa. mu. mahesANA 5 dayAnaMda da bha darpaNu, mahA jyAMti. zrImad devacaMdrajI kRta cAvIzI graMtha bheTa ApavAnA che. vIjApuranivAsI zA. muLacaMda svarUpadanA vIlamAM sakalpelI rakamamAMthI temanAM TrasTIenI AjJAnusAra chapAvela zrImad devacadrajIkRta covIzI, (khAsaha ) vIzI, gataceAvIzI tathA dhyAnadIpIkAnA graMtha rAyala batrIsa pejI guTakA AkAre pRSTha 625 pAkI bAMdhaNI saLa'ga chIMTanuM pU..." embejha sAthe bheTa ApavAnA che. muni mahArAjAoe patra lakhI ma'gAvI levA ane jaina pustakAlayA tathA jJAnabhaMDAro mATe poSTa kharcanA rU. 0-1-6 mAkalI tathA jaina grahasthAe polTejanA rU. 0-1-6 tathA nAmanI kImatanA jJAna khAte levAnA 0-2-0 maLI kula rU. 0-3-6 mAkalI nIce sahI karanAra pAsethI maMgAvI levA vinaMtI che. velyupebalathI bhagAvanArane te pramANe mokalavAmAM Avaze. vakIla mAhanalAla DhImacaMda. pAdarA--(guja
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 * 3 4 ws 5 -0 6 0 08-0 $ $ | | | | | | | | $ $ $ je ja 6 - 0 0 8 0 0 0 che 10. zrImada buddhisAgarajI granthamALAnA-pragaTa thayela granthA. bhULyAMka pU8 - kIM, rU. A, pA. 0. bhajana saMgraha bhAga 1 le .., in 0 0-8-0 1, adhyAtma vyAkhyAna mALA ... 1. 206 2. bhajana saMgraha bhAga 2 3. bhajana saMgraha bhAga 3 jo ... *** 2 15 ... 4, samAdhizataphalma ... 340 5. anubhavaparicazIjha ... ... 248 6. Ama pradIpa .. 315. 7. bhajana saMgraha bhAga 4 the ... 304 8. paramAmadana ... , 432 0-12-7 9. paramAtmajAti .... 50 0 10, tattvabiMdu 11. guNAnurAga (AvRtti bIjI) ... 0-1-0 12. 13, bhajana saMgraha bhAga 5 me tathA - jJAnadIpikA che. 14; tIrthayAtrAnuM vimAna (AvRtti bIjI) ... -1 -0 15. adhyAtma bhajana saMgraha - 16, gurU Adha * * *** 17ra . -4-0 17, tattvajJAnadIpikA * ... ... 18. gaheM'lI saMgraha ... | ... 112 ... 19. zrAvaka dharma svarUpa bhAga 1 lA ( AvRtti trIjI. ) ... 01-0 20. bhAga raje (AvRtti trIjI). 0-1-0 21, bhajana padasaMgraha bhAga 6 The... 0-12-0 22. vacanAmRta -0 23, gadIpaka 20. 268 ... ra4, jaina aitihAsika rAsamALA... 408 25. adhyAtmazAnti (AvRtti bIjI ... 132 ... ... - 26, Anandaghana padasaMgraha bhAvArtha 27, kAvyasaMgraha bhAga 7 me ... ... 14ra 28. jaina dharmanI prAcIna ane arvAcIna sthiti 86 - 20 0. kumArapALa caritra ... .. ... 287 .... A nIzAnI vALA grantha zIlaka nathI. granthA nIcalA sthaLothI vecANa maLaze, 1, amadAvAda--buddhimabhA rIsa-De. nAgArIzarAha. 2, muMbAImesarsa meghajI. hIrajInI kuM.--ke, pAyadhuNI. , zrI adhyAtmajJAna prasAraka maMDaLa-The. caMpAvalI. 7, punA zeTha vIracaMda kRSNAjI--che. vaitAla pe'&.. . 40 . 808 ... : -0 -0 -0
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jaina prajA mATe eka nirbhaya ane bharUsApAtra ThekANuM ! che . ke jyAM agADI che =ii apaTuDeTa phezananA sonAnA ! masIna paoNlIsa dAgInAo | nI seMkaDo phezanono moTo jaththo taiyAra rahe che ! ane nirbhaya rIte taddanaja cepyuM ane saphAIbaMdha phensI kAma gharAkAnA senAnuM kIphAyata majurIthI ane ghaNIja jhaDapathI vAyadesara banAvI ApavAmAM Ave che. | taiyAra dAgInAonI majurI kApI nANAM pAchAM ApavAnI lakhIta geraMTI maLe che. IMglIza javelarI, rAlDagolDa javelarI, ane cAMdInI seMkaDo phezanebala cIjono jaMgI sToka taiyAra rahe che, khAsa vilAyatathI AvelA bIlIyAna keTanA hIrA, mANeka, pAnA, vigere jhaverAtanuM kAma dharA ane vahepArIonuM sagavaDa paDatI rIte karIe chIe, raoNyala javelarI mATe. prAprAyaTara-jhaverI muLacaMda AzArAma vairATI. 4pa6 rIcIroDa-amadAvAda,
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ godarejanI tIjorI ane motI. godarejanI tIjorInA saMbadhamAM garImA vAre vAre savAla uThAve che ke e tIjorIomAM AganI vakhate kAgaLa baLatA nathI e kharuM che chatAM tIjorInI aMdara melelAM motInuM Aba uDI jAya ke nahi, e gayA navembaramAM gIragAma beMkaroDa upara zeTha lAlajI dayAlanA makAnamAM meTI Aga thaI te gharamAM zeTha goradhanadAsa paTelanI mAlIkInI eka tIjorI gAdAnI banAvelI hatI ane temAM kogaLA uparAMta metInI re pATalI hatI te motInI hAlata A pachI kevI hatI te zeTha goradhanadAsa gAra'** upara lakhelA nIcalA kAgaLa uparathI samajI zakAzeH-- mesarsa godareja ane bAisa joga thoDA dahADA upara gIragAma beMkarADanA mArA gharamAM Aga lAgI te vakhate mArA vaparAzamAM tamArI eka tIjorI hatI. mArI rahevAnI jagyAmAM sadhaLuM baLIne rAkha thaI gayuM hatuM ane jyAM AMga bahu joramAM thaI tyAM tamArI tIjorI hatI. tIjorImAM karansI nATA ane khatapattaro uparAMta sonAnA dAgInA hatA ane thoDAMka chuTAM mAtAnI eka pATalI hatI. tIjorI godarejanI banAvelI eTale saunI khAtrI hatI ke kAgaLa jarUra salAmata raheze paNa mAtInI hAlata sArI raheze ke nahi te mATe keTalAkane zaka hatA. tIjorI khelatAM hAjara rahelAonI ajAyabI vace kAgaLA temaja mAtI sa'pUrNa sArI hAlatamAM maLI AvyAM hatAM ane mAtAnA Akhane jarAe IjA thaI hatI nahi, tA. 28-11-14. lIsevaka, goradhanadAsa vI. paTela. kArakhAnuM - gesa kaMpanI pAse, parela muMbaI. zAkhAH-cIcIrADa --amadAvAda.