Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Reg. No. B. B zrI jainazvetAMbara mUrtipUjaka bArkIMganA hitArthe pragaTa thatuM. ~ ~ ~ ~ kriprabhA (eight ok Benson, ) varSa 3 jI. sane 1912 Ape ke 12 me sarva paravazaM duHkhaM, sarvamAtmavazaM sukham / etaduktaM samAsena lakSaNaM sukhaduHkhayoH // nAI pugalabhAvAnAM karttA kArayitA na ca / nAnumantApi vetyAtma-jJAnavAn lipyate katham / / pragaTakattA, adhyAtmajJAna prasAraka maMDaLa. vyavasthApaka, zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka beDIMga taraphathI, suprInTenDanTa za'karalAla DAhyAbhAI kApaDIA, nagArIsarAhu-amadAvAda vArSika lavAjama pAsTeja sAthe rU. 1-4-0, sthAnika 1-4-0 amadAvAda zrI 'satyavijaya' presamAM sAMkalacaMda harIlAle chApyuM.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya. 1 pramANikatA. 2 adhyAtmajJAnanI AvazyakatA.354 3 ka vyazIla jIvana 4 strI keLavaNI. ... ... 5 jIvadayA prakaraNuM. .. 6 kharU sukha. viSayAnukramaNikA, pRSTha 353 bheTa 361 36 351 377 viSaya. pRSTha 7 uttama bedha vacaneA. 378 8 sukha duHkha vakhate samabhAva 381 9 dudha ane tene grahaNu karavAnI rIta. 10 bhADaIMga prakaraNa. 384 384 have mAtra jI nakalAja zIlaka che mATe vhelA te pahelA. malayAsuMdarI. ( racanAra, panyAsa kesaravijayajI ) kRtrIma nAvelAne bhulAvanAra, tatvajJAnane samajAvanAra, karmanI vicItra gatInA apUrva namunA evA A graMtha hovAthI tenI 1800 nakalA jIja vakhatamAM khapI gaI che. kImata mAtra rU. 0-1-0. buddhiprabhAnA grAhako mATe kI. rU. 0-6-0 rAkhavAmAM AvI che paNa je grAhakanuM lavAjama vasula A hAya teneja te kIMmate maLe che. buddhiprabhAnA grAhaka thanArane AvI rIte keTalAka khIndra lAbha paNa apAya che mATe tenA grAhaka nA hAva tA jarUra thAo kAraNa ke tethI meDiMgane sahAya karavAnuM puNya hAMsIla thAya che. ane sadnAnanuM vAMcana maLe che. lakhA.--jaina kheDI --amadAvAda ke. nAgArIzarAha strI keLavaNI ane sadyatana, kapaDavaNaja vALA zA. mahAzukharAma lallubhAnI a. sA. dIkarI caMpAnA smarNArthe chapAyela strIkeLavaNI ane sahana nAmanuM pustaka jaina zALAone temaja strI vargane mata ApavAnuM che posTeja mATe aDadhA zmAnAnI TIkITa khIDI ApavI. lakhA-muddhiprabhA ApIsa. nAgArIsarA.--amadAvAda
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA. (The Light of Reason) brahmAnandavidhAnake paTutaraM zAntipradyotakam // satyAsatyavivekadaM bhavabhaya-mrAntivyavacchedakam // mithyAmArgAnavartakaM vijayatA spAsAdadharmapadam / loke sUryasamaprakAzakamidaM 'buddhimamA' mAsikam // varSa 3 ju. tA. 15 mI mArca sana 1911 aMka 12 me. pramANikatA. kavAli. pramANikatA vinA mAnava, kadI nahi zreSTha banavAne pramANikatA prabhu jevI, sakala vizvAsanuM bIja ja. 1 pramANikatA kharI nIti, pramANikatA kharI rIti, bahu bole vaLe nahi kaMI pramANikatA vinA kyAM dharma. 2 pharI jAve vadane jhaTa, hRdaya vizvAsaghAtI je; gumAvya dharma pitAne, ro nIti thakI dUraja 3 ra nIti thakI pAye, paDe nahi dharmane te mahela karphe AcAramAM mUkI, pramANikatA dhare uttama. 4 pramANikatA gaI te saha, gayuM bAkI rahyuM nahi kaMIka pramANikatA vinA mAnava, pazu paMkhI thake halake. 5 pramANikatA thakI varte, khare te pUjya mAnava che; prabhune dharma te pAme, guNothI sarva pUjAtA. 6
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354 prathama dukha pachIthI sukha, anubhavathI kahuM evuM. sadA tenA zire bhAnu kadApi asta nahi thAta. 7 vinA sattA vinA lakSmI, pramANika che sadA zreSTha ja; buddha bdhi" dharmane pAye, pramANikatA ahI manamAM. 8 bagavADA, piza vadI 4, adhyAtmajJAnanI AvazyakatA. aneka prakAranAM adhyAtmazAstrone abhyAsa karIne AtmAne avadha teja jagamAM mukhyamAM mukhya kartavya che. jaDa ane cetananuM bhinna bhinna prakArathI jJAna thatAM samyaphavanI prApti thAya che. sthUla jaDapathanuM anitya ane AtmAthI bhinavane nizcayakaryA pachI paMDita manuSya potAnA AtmAmAM ja AnaMda mAne che. bhedajJAnanI prApti thatAM bAhya zarIrAdi vastupara mamatvabhAvane adhyAsa TeLe che. gRhasthAvAsamAM sthita manuSya bAhya vyavahArika kAryone kare che paNa vadi jo teo bhedajJAna (adhyAtma )ne prApta kare che te bAhya padArthomAM rAcatA nAcatA nathI ane pRthvI caMdra tathA guNasAgaranI peThe koIka vakhata uttama nirlepa dazAne dhAraNa karavA samartha bane che. sUryanI sAthe prema bAMdhanAra kamala pote jalamAM nirlepa rahI zake che. AmAnA guNenuM poSaNa karanAra adhyAtmajJAna jenA hRdayamAM jAgrata thAya che tenuM mana pitAnA Atmasanmukha rahe che. adhyAtmajJAnathI AtmAnuM vIrya je anAdikA'lathI parabhAvamAM pariNamyuM hatuM te parabhAvIka vIrya paNa zuddharUpa bane che. AtmAne je je guNe vA patha parabhAva sAthe pariNamyA hoya che tenuM ane zuddhapariNumana TALIne zuddha pariNamana karanAra kharekhara adhyAtmajJAna che. bAhya jJAnathI bAhya padArthomAM ISTava jaNAya che tyAre adhyAtmajJAnathI AtmAnA zuddha dharmavinA anya jaDa padArthomAM ISTava jaNAtuM nathI. duniyAnA dareka deze ane temAM paNa yuropa amerikA vagere dezomAM bAhyajJAnathI manuSyo pravRttimArgamAM kAma karIne paDyA che ane tethI teo anya dezone paNa pravRttimArgamAM ghasaDaze. ane pariNAma e Avaze ke bAhyazAnathI pravRttimArganI eTalI badhI dhamAla cAlaze ke tethI manuSya svArtha, mejamajhA, bega ane icchAnA upAsake banaze ane tethI kaSAyAdinuM
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 255 sAmAnya pravartaze. duniyAnA pravRtti mArga ane viSayabhega mejizekha svArtha kaSAyAdinA sAmuM potAnuM baLa ajamAvanAra kharekhara adhyAtma jJAna che. adhyAtma jJAnanI prAptithI manuSya pravRti mArgamAM mandapaNe pravRti kare che. hAya dhana, hAya dhana kahIne dhananA pujArI ekAte manuSyo banatA nathI bAghecchAono nAza karanAra ane AtmAmAM sukhano nizcaya karAvanAra adhyAtma jJAnano je jagatamAM phelAvo thAya to duniyAmAMthI pApanI pravRtti ghaNuM nyUna thaI jAya. adhyAtmajJAnathI AmAnA sanmukha mananI pravRtti vaLe che tethI bAhya padArthomAM ahaM mamatva rahetuM nathI. prArabdha karmanA anusAre bAhya padArthone AhAradipaNe upayoga thAya che te paNa temAM baMdhAvAnuM rahetuM nathI arthAta rAganA manda madatara pariNAme bAhya padA ne bhoga thAya che. duniyAmAM manuSya jIvanI uttamatA paripUrNa avadhe to teono nAza karavA mana vacana ane kAyAthI prayatna kare nahi. aneka pApI manuSya adhyAtmajJAnanA abhAve hiMsAnA ghera dhaMdhAo karIne hajAre pazuo ane paMkhIonA prANane haNe che, je teo jinezvara vANanA anusAre adhyAtmajJAna pAmyA hatA te prANuonI hiMsA jemAM thAya che evAM katalakhAnAM calAvata nahi, haMsa jema dugdha ane nIra bane bhegAM maLI gayAM hoya che tene bhinna kare che tema adhyAtmajJAnathI paNa dharma ane adharmano bheda samajAya che. duniyAnA padArthothI paramukha thaIne AtmAmAM pariNamavuM e kaMI sAmAnya vAta nathI. ulaTI nadI taravI sahela che. samudra taTe sahela che. merUnuM ullaMdhana karavuM saheluM che, kalpavRkSanI prApti thavI e sahela che, vyavahArika jJAnanI prApti thavI e sahela che paNa AtmAne pitAnA zuddharUpe pariNumAvanAra evA adhyAtmajJAnanI prApti thavI e durlabha che. yuLa padArthonuM jJAna karAvanAra evI bAhyavidyAne te lAkho vA kare manuSyo prApta karI zake che kintu samyagratatvane nizcaya karAvanAra evA adhyAmA jJAnanI prApti te viralA manuSyone thaI zake che. bhASA jJAnanAM vyAkaraNathI bhASA jJAnane viveka thAya che ane tema ahaMkAra vagerenI paNa utpatti thAya che. tarka vA nyAyavidyAnAM pustakanuM adhyayana karavAthI ane nyAyAcArya banavAthI zuSkavAda ane ahaMkArAdi denuMja prAkaTaya kharekhara adhyAmajJAna vA tatvajJAnanA abhAve dekhAya che, adhyAtmajJAna ane adhyAtma kriyAthI rAgadveSane kyA thAya che, adhyAtma jJAnanA ane bAhyajJAnanA
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3pa6 vivekamAM AkAza pAtAla jeTalo pheraphAra hoya che. je dharmazAstramAM adhyAtmajJAna nathI te dharmanA manuSya dharmanI laIo karIne dharmanA nAme hajAre vA lAkho manuSyanA prANano saMhAra karIne temAM dharma mAne che. adhyAtmajJAna vinA manuSyo mokSamArga sanmukha prayANa karI zakatA nathI. jeonA matamAM zuSka adhyAtma jJAnanI prarUpaNa che teo paNa samyaga daSTinA abhAve pitAnA AtmAnI ucca dazA karavA samartha banatA nathI. adhyAtmajJAnathI dravyadayA ane bhAvadayA karavI ema hadayamAM viveka prakaTe che temaja AzravanA hetubhUta avata TALavAM joIe ema hadayamAM viveka prakaTe che. medhanA jalamAM evI zakti rahI che ke te game tyAM nadInA A kArane pADI zake che tema jJAnamAM paNa evI zakti rahI che ke te upAya rU5 dharmakriyAne pragaTAvI zake che. zrutajJAnIo pitAnA jJAnabaLathI kartavya AcArarUpa kriyAnA adhikjharane dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI jANI zake che. AtmAnA zuddha paryAyarUpa mekSa kAryamAM jJAna zakti e upAdAnakAraNa che ane bAtha zAkti e nimitta kAraNa che. ghaTarUpa kAryamAM mRttikA upAdAna kAraNa che ane kuMbhAra, daMDa, caka vagere nimittakAraNa che. nimittakAraNa vinA ekalA upAdAna kAraNathI paNa kAryanI siddhi thatI nathI temaja upAdAna kAraNa vinA nimittakAraNathI paNa karoDe bhavamAM kAyanI siddhi thatI nathI. jJAna ane kriyA svarUpa adhyAtma tattva hovAthI tenI prApti vaDe mikSarUpa kArya nI siddhi thAya che. jJAnavinA kriyAnuM svarUpa paNa sabhyazrIyA samajAtuM nathI. je je jJAna pAme che te jIvo dharmakyiA karavAnA adhikArI bane che. AjakAla dharmane AdaranArAo keTalAka jI pitAno adhikAra amuka dharmocAramAM keTalo che te jANavAne zaktimAna thatA nathI tethI gADarIyA pravAhanI paddhatino teo svIkAra karIne vItarAganA vacanonuM samar rItyA ArAdhana karI zakatA nathI. adhyAtmajJAnathI kaI dharma kriyA karavAmAM pitAne adhikAra che tene khyAla Ave che ane tethI je je AcAra AcaravA yogya che teno potAnI meLe manuSya AcAra Acare che. adhyAtmajJAnIe vyavahAramaryAdAne pitAnA adhikArapramANe pALavI joIe. hAlamAM jJAna mArganI vRddhi thatI jAya che tethI pUrvAcAryoe lakhelA adhyAtmagra prasiddhimAM AvavAthI te granthanuM vAcana phelAtuM jAya che ane tethI ajJAnIo paNa adhyAtmajJAna e jainazAsa nanI kharI rUddhi che ema amuka aMze samajavA lAgyA che-samudranI bharatImAM jema tIthInI apekSAe tarata matA che, punama ane amAvAsyAnA divase samudranI
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ 317 bharatI vadhe che caMdramAnA kiraNAthI sAgaranI bharatI caDhe che ema pUrvAcADaeNnA vacanathI avayyAdhAya chaeN, tat keLavaNInA pratApathI adhyAtmajJAnane phelAvA thAya che tene kASTa nivAravAne zaktimAna nathI, zrI vIra bhagavAnanI adhyAtma vANIne! prakAza dhIme dhIme pRthvIpaTapara vistAra pAmavA lAgyA che. keTalAka nAstika jaDavAdIe paNa vIzamAsaikAmAM AtmAnI nitya tA, punarjanma ane karmavAdane svIkAra karavA lAgyA che--vIsamIsadImAM jJA nanA kiraNeAnI kaIka jhAMkhI thaI che tenA kharA lAbha tA ekavIzamI sadI vALAne maLavAnA ema lekhakanA abhiprAya che. zrIvIra prabhunI adhyAtmavANIne ApaNA pUrvAcAryoe paraparAe vahevarAvI ApaNA hAthamAM samI che mATe temane jeTalA upakAra mAnIe teTalA nyUna che. ApaNA AcA tattvajJAnane jANatA hatA eTaluja nahi paNa jANIne te pramANe dhyAna dharatA hatA ane svIya caitananI zuddhi karavA antaradRSTithI "vatA hatA. ApaNA AcAryaMne adhyAtmajJAna jALavatAM ghaNuM khamavu' paDayu che. pUrve nA badazAhI rAjyAnA samayamAM temaja keLavAyela rAnamAnA vakhatamAM teone svaparatAna phelAvA mATe ghaNuM veThavu paDatu hatu. pUrve manuSyA mAtra sArAja hatA evA abhiprAya kAinAthI AMdhI thakAya tema nathI. pratyeka saikAmAM thatA vidvAneA tattvajJAna vA. adhyAtmajJAnanA game te bhASAmAM game te upAyothI phelAvo kare che. kAI paNa jAtanA vRkSanAM khIje pAtAnA yeAgya saMskArita bhUmimAM ugI nIkaLe che te pramANe adhyAtmajJAnanA vicArA sa MskArita ane adhyAtmajJAna yAgya manuSyeAnA hRdayamAM pragaTI nIkaLe che ane te vicAre potAnA phelAvA karavAne pote samartha bane che. khArI bhUmimAM khIjane ugavAnI apeAgyatA che tethI khArI bhUmimAM nahi uganAra khIne khArI bhUmimAM nAkhyAM chatAM paNu ugI nIkaLatAM nathI ane tene nAza thAya che tepramANe adhyAtmajJAnanA vicAra| ugI nIkaLavAnI arthAta pragaTa thavAnI jeAmAM ayeAgyatA che tevA manuSyeAnA hRdayamAM adhyAtmajJAnanA vicAra| pragaTI zakatA nathI ane tene ApelA upadeza paNuniLa jAya che pratipakSIvicArA game te sekAmAM gametyAM paraspara virUddha bhAva darzAve che. kALu kALa evA gyA nathI tema janAra nathI ke jemAM samyaktvajJAna -ane mithyAtvajJAna ane te tene dhArakAmAM paraspara virUddhatA na heAya-puNyanA vicArAnA pratipakSI pApanA vicAreA samAnakAlamAM game tyAM vidyamAna
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 358 hoya che. adhyAtmajJAnanA pratipakSI vicAro jaDavAdIonA hoya che. nAstika vicAro potAnA baLavaDe Amika vicAre upara kabajo meLavavA prayatna kare che. adhyAtmajJAnIonA vicAre kharekhara jaDavAdane nAza karavA prayatna kare che. arthAt jenAmAM AtmajJAna pragaTe che tevA manuSyo mithyAtvanA vicArono nAza karavAne upadeza lekhanAdidvArA prayatna kare che. anekAntajJAnazakti kharekhara ekAnta miththA vicArano jagamAMthI nAza karavA prayatnazIla bane che athata sArAMza ke anekAnadhAraka jJAnIo ekAntavAdanA kuvicAre no nAza karavAne potAnAthI banatu karyAvinA rahetA nathI-adhyAtmajJAnanA pratipakSIo paNa adhyAtmajJAnIo sAthe vivAdakarIne teone haThAvavA prayatna kare che. jagatamAM anAdikALathI A pramANe cAlyA kare che ane cAlaze-adhyAtmajJAna satya hovAthI tene duniyAmAM sthAyIbhAva hoya che. adhyAtmajJAna pitAnA baLathI mithyAvidyAne haThAvavA samartha thAya che. adhyAmajJAna pitAnA sAmarthyavaDe karmono nAza karavA mATe samartha bane che. ane yAtmajJAnanuM mAhAsya te jJAnane je pAme che te samajI zake che. AzAtRSNanA bIjane nAza karavo hoya te adhyAtmajJAnanI sevA karavI joIe. adhyAtmajJAna pAmIne antaramAM samajavuM joIe ke bAhaya viSe jUThA che. bAyanAM karavA yogya kAryane adhikAra pramANe karavAM joIe ema je na karavAmAM Ave te adhyAtmajJAnathI paNa upAdhi TaLatI nathI ane duniyAnA vyavahAramAM paNa baLa prApta thatuM nathI te upara eka anyadanInuM daSTAnta kahevAmAM Ave che. eka nagarImAM sudhanvA nAmano eka nRpati rAjya karato hata-tene eka sumati nAmanI putrI hatI ane eka bhadraka nAmano putra hata-sudhanvA rAjAne putra ane putrI upara atyaMta prItI hatI, teNe bhadraka putrane upAdhyAya pAse bahetara kaLAne abhyAsa karAvyo ane putrIne cesaTha kalAno abhyAsa karAvya-sumati putrI vedAnta jJAnane abhyAsa karavA lAgI. eka mahAtmA tenA bAgamAM utaryA hatA tenI pAse sumati darAja brahmajJAnanI carcA karavA jatI hatI -sumatine brahmacarcAthI ghaNo AnaMda maLato hato. eka dIvasa rAjaputra bhadraka paNa sumatinI anaveSaNa karatA karatA te carcAmAM bhaLyo. bhadrakane pratidIna carcAmAM rasa paDavA lAgyA. ghaNuM divase bhadraka brahma jJAnamAM pravINa thayo paNa te vyavahArakuzala na hovAthI mahAtmAnA ApelA brahmopadezanI daSTine vyavahAramAM paNa AgaLa karavA lAgyA. vyavahAra kArya.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3pa mAM paNa brahmajJAnanI vArtAo karavA lAgyo. eka dIvasa rAjAe sabhA bharIne tene yuvarAjanI padavI upara sthApyo ane kahyuM ke he rAjaputra tuM have sarva rAjyanI ane lazkaranI saMbhALa rAkha. bhadrake bhadratAne AgaLa dharIne kahyuM ke rAjya ke rAjA vA sainya parva asat che, brahma satya che ane mAyA asatya che, huM paNa nathI ane tuM paNa nathI, yuvarAjaya paNuM nathI ne rAjA paNa nathI mATe asatane vyavahAra kema karavuM joIe ? rAjAe kahyuM ke he putra! AvI gAMDI gADI vAta na kara, tuM have yuvarAja padavInI sebhAne sArI rIte vadhAra ke jethI AgaLa upara tuM rAjAno rAjA banavAne mATe megya adhikArI banI zake. rAjAnAM upayukti vacane sAMbhaLIne yuvarAja bolyA ke he rAjana tame asat mAyAne sata mAnIne gAMDI gAMDI vAta karo cho. je vastuja nathI. tene sata mAnIne murkha bano che tethI tame brAnta thaI gayA cho, sAratye kamizyA nedanAnAhita ni A kRtinuM jJAna hota te asatanuM saMrakSaNa karavAnuM mane kahetaja nahi. A avasara hIna ane prastuta viSaya para arUcikara ane krodha karanArAM tenAM vacana sAMbhaLIne rAjAnA manamAM ghaNuM lAgI AvyuM. rAjAe keAdha karIne sevakane AjJA karI ke bhadraSpavarAje mAruM apamAna karyuM che mATe tene dararoja pAMca khAsaDAM mAravAM. pitAnA hukama pramANe bhadrakane dararoja mAra khAvo paDato hato. sumati dararoja bhadrakanI AvI avasthA dekhIne zoka karavA lAgI. eka dIvasa rAjaputrI sumati pilA mahAtmAnI pAse brahmajJAnanI carcA karatI hatI. tevAmAM rAjaputra bhadraka paNa mahAtmAnI pAse Avyo ane namaskAra karIne brahmacayo karavA lAgyo. brahmajJAnanI cacaoNthI bhadrakane ghaNo AnaMda maLato hato. sumati manamAM kaMIka vicAra karIne mahAtmAne vinavavA lAgI ke he mahAtmana ! Aane ziSya rAjaputra bhadraka ApanA ApelA brahmajJAna upadezathI dararoja pAMca khAsaDAno mAra khAya che mATe kRpA karIne have mArA badhunuM duHkha TALe. Apa jJAnI che. ApanI kRpAthI mArA bhAInuM duHkha TaLI jaze ema AzA rAkhuM chuM. ApanA ziSyanI lekamAM helanA thAya che te ApanI thAya che ema huM mAnuM chuM. mATe have game te upAya karIne mArA bhAIne khAsaDIno mAra paDe che te baMdha karavo. rAjaputrI sumatinAM khetApha vacane zravaNa karIne mahAtmA bolyA ke he sumati-tAre bhAI mAra khAya che te barAbara che. je manuSya cAra kI bAta gamAro meM karatA he usakuM paMcajutikA mAra paDanA cAhiye, brahmajJAnakI bAta brahma jJAnanA adhikArI ke liye hai.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ terA bandha brahmajJAnakI bAta jyavahAra karyo karatA hai Isa liye usa vyavahAra akuzalatAe paMcabhutakA mAra paDatA hai vaha barAbara nyAyakI bAta che. rAjaputrI tuma laDakI kintu cArekI bAta gamAro nahi karatI he isaliye tuM brahmajJAnakA AnaMda pAtI he phira vyavahAradazAmUbhi tiraskAra nahi pAtI che. mahAtmAnAM uparanAM vacane rAjaputrI sumatinA hRdayamAM barAbara utarI gayAM ane tethI te rAjaputra bhadrakane kahevA lAgI ke bhAI ! A bAbatamAM mahAtmAnA vacana pramANe tuM vyavahArakuzala nahi hovAthI brahmajJAnI hovA chatAM pAMca khAsaDAne mAra khAya che. jJAnIonA anubhava jJAnanI vAte adhikArI je Agala karavAnI hoya che. je tuM vyavahAraku zala hota te hArI AvI dazA thAta nahi, mATe have duniyAnI rIti pramANe aMtarathI nyArA rahIne vartavAnI Teva pADa ke jethI brahmajJAnanI helanA na thAya-anadhikArIne prApta thaelA brahmajJAnathI brahmajJAnane leke tiraskAra kare che ane tethI brahmajJAnI gAMDA jevA duniyAmAM gaNAya che. rAjaputra bhadraka nA manamAM paNa A vAta utarI ane teNe potAnI vyavahAra anabhijJatAno deSa jANI lIdhA. rAjaputre mahatamAne ane pitAnI bhaginIne kahyuM ke havethI huM vyavahAramAM kula thaIza ane brahmajJAnano tiraskAra karAvIza nahi. bIja divase rAjaputra bhadraka rAjAnI sabhAmAM gayA ane rAjAne namaskAra karIne vyavahAramAM vyavahArakuzalatAthI vatane rAjAnI mApha mAgI ane prArabdha yege prApta thaela kAryone bAghanI rItithI karavA lAgyA tethI rAja tene upara khuza thayA ane kahevA lAgyo ke bhadraka yuvarAjanuM gAMDapaNa have cAlyuM gayuM ane te DAhyo thaye che mATe tene khAsaDAM mAravAno hukama baMdha karI dI ane rAjyamAM jAhera karyuM ke sarva prajAe yuvarAjanI AjJA pramANe vartavuM. yuvarAja duniyAnAM kArya duniyAnA vyavahAra pramANe karavA lAgyo ane vakhata maLatAM brahmajJAnane AnaMda levA lAgyA tethI te sukhI thayA, yuvarAja bhadraka putranuM daSTAMta sAMbhaLIne adhyAtmajJAnIo ghaNe sAra kheMcI zake tema che. adhyAtma jJAnanI vAta gamAremAM karavAthI gamAre adhyAtmajJAna samajI zakatA nathI ane ulaTuM teo adhyAtma jJAnIone khAsaDAne mAra mAravA jevuM kare che. vya vahAra kuzala ane zuSkatA rahita adhyAtma jJAnIo vyavahAramAM vyavahAra pramANe pitAnA adhikAre varte che ane nizcayathI adhyAtmasvarUpamAM ramathatA kare che tethI duniyAmAM teo DAhyA gaNAya che. keTalAka zuSka adhyA tmAo vyavahArakuzalatAnA abhAve jJAnInI vArtAo gamAremAM karIne a
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAma tAnanI hAMsI karAve che. nizcaya dANa citta pachInI ja thavA ; puNavaMta te pAvara mAraphuddo pAra zrI upAdhyAyanI A vANIno paramArtha hRdayamAM dhAraNa karIne adhyAtmajJAnIo varte te aneka manuSyane teo adhyAtmajJAnano AsvAda cakhADI zake. adhyAtmajJAnIonI sUkSma buddhi hovAthI teo AtmAmAM uMDA utarI jAya che tethI teone vyavahAramAM rasa paDato nathI ema bane che topaNuM teoe je avasthAmAM adhikArabhede ucita vyavahAra haya, tene na chovo joIe. adhyAtmajJAnIone paNa adhyAtmajJAna AkhI duniyAmAM prasare evA jyAM sudhI bhAva hoya ane adhyAtmajJAna sarvatra ApavAne bhAva hoya tyAM sudhI teoe vyavahAramArgane amuka adhikAra pramANe ane valaMba joIe. khAvAnAM pIvAnAM ladhunIti ane vaDInIti tathA nidrA ane AjIvikAdi ko jyAM sudhI karavAM paDe che tyAM sudhI teoe vyavahAra dharmakriyAone paNa amuka dazAparyata karavI joIe. vyavahArakuzalatAnI sUcana karyA bAda aSamatAnanI upayogitAnuM varNana karavAmAM Ave che. adhyAtmajJAna kharekhara amRtarasa samAna che. adhyAtmajJAnarUpa amRta rasanuM pAna karavAthI janma, jarA ane maraNanA pherA TaLe che. kartavyazIla jIvana. (lekhaka, bhegIlAla maganalAla zAha, mu. godhAvI.) ( aMka agIAramAnA pAne 331 thI anusaMdhAna ) kAryakramanI pasaMdagImAM udyoganA svarUpa ane potAnI zaktinA vicAranI khAsa jarUra che. manuSyanI zaktinA nyUnAdhIkayanA pramANamAM udyoganA darajajA pADavAnI jarUra che. jemAM zALAmAM abhyAsa karatA bALakanA mATe abhyAsanA darajajA che, tema hunnara udyAgAdi mATe paNa tevA darajjA svAbhAvika che. dareka udyAga AraMbhatAM pitAnI sthiti zakti tathA sayogone vicAra karavAnI khAsa jarUra che. evuM dhaNa vakhata bane che ke manuLyo potAnI sthiti ane zaktine vicAra karyA sivAya gajA uparAMtanA kAryamAM jhokAve che. pariNAme yatna niSphaLa jAya che. yatna aphaLa jatAM teo nAumeda thAya che ane Akhare prArabdhano deva kADhI nirudyamI banavA lalacAya che. yananI niSphaLatA kramazaH tenA kartavyabaLano kSaya kare che, ane
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo nibaLatA punaH punaH anubhavavAmAM Ave te tenuM udyogabaLa taddana viziNa thAya che. tene potAnI zakti para pUrNa zraddhA rahetI nathI; bhaviSyamAM kaI paNa udyAga AraMbhatAM te Dare che; ane tenI sAhasikavRtti nirmaLa thAya che. jema devatAnI cINagArIpara lAkaDAne moTo Dhagalo karavAmAM Ave te te bujhAI jAya che tema gajA uparAMtanuM kAma manuSyanA baLano mithyA kSaya kare che. ethI ulaTuM mAphakasarano udyama manuSyanI zaktimAM vikAsa karI kramaza: mahAbhArata kArya karavAne tene samartha kare che. tenA kartavya beLanuM piSaNu thaI temAM uttarottara vRddhi thatI jAya che. kartavya baLamAM zraddhA hovAthI tenAmAM navina utsAha-jIvana reDAya che, ane kAryasiddhinuM sukha te anubhave che. kAryapravRttisamaye dharmanI ghaNI jarUra che. adhIrA thavAthI aNInA samaye munuSyo AkhA kAryakramane nukasAna pahoMcADe che. kelase tenA batI nAvikanI adhIrAIne vaza thaIne pAchA pharavAnuM svIkAryuM hota to teNe bhAgye ja amerikA khaMDa zodhI kADho heta. apakava phaLa miSTa hetAM nathI; Amra phaLamAM mRgazara nakSatramAMja mIThAza Ave che; kheDuta pAse betInI sarva sAmagrI chatAM paNa akAle pAka nIpajAvI zakato nathI; vAvyA pachI tene be traNa mAsa rAha jovI ja paDe che; tema udyAganI paripAka sthitine AdhAra samayane avalaMbIne rahe che. samudramAM prayANa karatA vahANanA mArgamAM aneka kharAbA Ave che; chatAM te pitAnA nizcita mArganI AzA cheDatuM nathI, tema manuSyone temanA kArya pravAhamAM aneka vini naDe che, tAM dhIra purUSo dhIraja khetA nathI. adhIrA manuSyo avicArI gaNAya che. anArambhohi kAryANAM, prathama buddhi lakSaNaM / prArabdhasyAnta gamanaM, tiya yuri DhakSaNa kArya na AraMbhavuM te sAruM paraMtu AraMbhyA pachI tene aMta sudhImAM ane tyajI devuM na joIe, adhIrA manuSyathI kaI paNu kArya siddha thaI zakatuM nathI. kAcuM kApavAthI nukasAna thAya che. evA ghaNu manuSya hoya che ke jeo kAryakramanI siddhi mATenA yogya samaya pahelAM utAvaLa kare che, ane pachI pastAya che. adhIrA manuSyamAM buddhibaLa karatAM utsAha baLa vizeSa hoya che. utsAha ejananI varALarUpe che; je tenApara buddhibaLane aMkuza na hoya to te svacha varte che. kArya sAdhanAnA atIva utsAhathI prerAIne vivekabuddhinI preraNuone te dabAvI de che, ane manuSyane kAryapravAhanA krama prati durlakSya rAkhI tenA phaLaprati Atura banAve che,
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 362 kartavyane kartavayanI khAtaraja karavuM joIe. phalanA adhIrA ane atyaMta Atura manuSya kartavyaparAyaNatAne hetu samajI zakatA nathI. manuSya jIvanamAMnA dhaNu prasaMge evA heAya che ke je samaye niSkAmavRttithI kArya karavAnI jarUra paDe che. te vyAvahArika kAryo jevAM ke mitra vA saMbaMdhInA lAbha arthe koI kAma karatAM ghaNe prasaMge niHsvArthabuddhi dharavI upayukta gaNAya che. paropakAranAM kRtyomAM svArtha sAdhavAno ke kAMI badalo maLavAno hetu bhAceja hoya che. koI paNa dhArmika kArya karatA pratyakSa hika lAbha alpAMze ApaNe draSTie paDe che, chatAM zAntinA sukha arthe badhe AmuSmika sukhane arthe, ane vArata sujJa manuSya kartavyane kartavya gaNIne ja Acare che. kartavya meva karttavyaM prANaiH kaNTha gatai rapi / akRtyaM naiva karttavyaM prANaiH kaNTha gate rapi / / je kaMI karavA yogya che, te kaMThe prANu AvatA sudhI karavuM ane je kAMI karavuM anucita che te AmaraNAMta kaSTa Ave to paNa na karavuM. jyAM sudhI chavamAM che, tyAM sudhI manuSyamAtrane potAnuM kartavya karavAnuM hoya che. te game tevA alpa saMyogomAM hoya paraMtu te sagAne anusarIne tenI hAjate pramANe tene pitAnI pharajo bajAvavAnI hoya che. ApaNe aMtima udeza paLane hevA chatAM paNa prAraMbhamAM te udezanI siddhi arthe caDhatA utaratA kamo uparaja daSTi rAkhavI paDe che ane krama sacavAtAM phaLanI siddhi paNa prApta thAya che. mAtra phaLapara dRSTi rAkhavAthI adhIrAI Ave che, ane kavacita niSphaLa thaye kartavyapara zraddhA rahetI nathI. A hetuthI phaLane hetu gauNa rAkhIne je kartavyaparAyaNatAne ja prAdhAnya ApavAmAM Ave te kavacit niSphaLatA AvatA chatAM paNa svastha rahI zakAya che. ane je cAhe ja sthitimAM reDa pAna karatAM je amuka kArya siddha thAya nahi te temAM deSa kADhavAjevuM thoDuM ja hoya che kAraNa ke kartavyazIla manuSyane tenuM hRdaya dhIraja Ape che. teNe yatna karela hovAthI tenuM citta svastha rahI zake che. kartagyakramamAM pravRtta thavAne vIratvanI AvazyakatA che. satahina nirbaLa susta manuSya koI kArya sAdhI zakatuM nathI. baLahIna manuSya zramathI kaMTALI kAI paNa sAhasanI mahenata mAthe letoja nathI. raMka manuSyanA maneranI mAphaka nirbaLa manuSya game teTalo utsAha rAkhe, paraMtu jema varSa
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 364 Rtune gA~va ghaMTInA nAda karatAM vizeSa bhayaprada thai paDatA nathI, tema tene utsAha game teTalA tIvra hAvA chatAM tene kArya pranttamAM kheDavA sama thatA nathI. niLa ane pAcA hRdayanA manuSya alpa ane najIvAM saMkaTAthI kaMTALI jAya che. te kASTha kArya Ara MbhatA nathI, ane kadAca Arbhe te aneka prakAranI muzkelI kalpI, kAi paNa prakAranuM bahAnuM kADhI peAtAnA mananuM samAdhAna kare che, ethI ulaTu vIrapurUSa kAi paNa sAhasa kheDavAmAM pAchI pAnI karato nathI. te zASa khALa mATe yatna kare che; niSphaLatAthI himmata nA hAratAM punaH puna: yatna karI Akhare vijaya pAme che. bhIrU kaMgALa, ane kAi paNu kArya pravRttimAM na kAvanAra manuSyamAM himmatanA ze paNa prAdurbhAva thate nathI. te parAkramI ane baLavAna thateA nathI. tenAmAM hRdayakhaLa, himmata, mardoSanA guNNA AvatA nathI, parArthe prANApaNu karavAnA ke svAtmabhAga ApavAnA atyuttama guNu je vIratvanuM ugrasvarUpa che, te guNunA khIjanA smaze paNa tenAmAM vikAsa thatA nathI. je gurune lIdheja jagatamAM mahA purUSAe amara kIrti meLavelI hoya che, ane sva temajapara ubhayanA kalyANa nimitte dehArpaNa karyuM hAya che, te guNunA aMze paNa tenAmAM prAdurbhAva thatA nathI. vIratvane guNu ke je kramazaH vadhatAM jyAM tenA ati mATA svarUpamAM bhAse che tyAM tene adbhuta camatkAra jaNuAya che. ekadare niLa, niHsava, bhIrU manuSyathI kAMi paNa mahAbhArata kA thaI rAtuM nathI. te bhAgyeja svAzrayI hAya che, pIDe pelI ane svArthI hAI svarakSaNumAMja te janma sArthaka mAne che. manuSyajanmanuM sAkabhUta dayA te karI zakatA nathI. te ALasu ane susta thai paDI rahe che, ane anyane mAjArUpa thai paDe che. ALasa e manuSyanA zarIramAM rahele mATe zatru ane udyoga baMdhu samAna che. udyAga karavAthI mANusa vati pAmatA nathI. AlasyaM hi manuSyANAm zarIrastho mahAriSu / nAstyudyama samo bandhuH kRtvAyaM nA vasIdati / / udyoga manuSyanA mananA viSAd dUra kare che, ane tene aNita sukha apa che. ughANI manuSyane lakSmI vare che. te mULavAna ane vidvAna gaNuAya che. te nItivAna DrAi guNavAna gaNuAya che. te khArAgya prApta kare che, ane
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ dareka prakAranuM sukha anubhave che. kudaratanA mahAna tothI zarU karIne kIDI jevA cheka nAnA prANu sudhI kudaratanI sarva cIje kartavyazIla jIvana gALatI dRSTigocara thAya che. madhamAkhI jevuM nAnuM prANa paNuM keTaluM udyAgI che. aheniza niyamasara sUrya ane caMdrane udaya asta thaye jAya che. TADha tApa vRSA kramazaH AvyA kare che. varatumAtra potAnA dharma pramANe kartavya kare che. kartavya sAcA mitra samAna che. kartavya manuSyane saMsArasamudramAM taravA nikAsamAna che. mahAtmA zrImadda hemacaMdrAcArya viSenA pitAnA bhASaNamAM che. pITarsana kahe che ke temaNe kartavyanA saMbaMdhamAM manuSyane je bodha karelo che tenI jeTalI prazaMsA karavAmAM Ave teTalI jUna che teo kahe che ke " jagatamAM kartavya e vastu sarvathI moTI che, je manuSya kartavya samaje che, te hamezAM pariName sukhI thayA vinA raheto nathI. A dunIArUpI samudranA agAdha pANImAMthI DUbatA bacavuM hoya te kartavyarUpI nAkA phakta tamane bacAvI zakaze. darIe pRthvI para pharI vaLatuM nathI. ne vAdaLAMo varasAda Ape che, te saghaLuM te dareka pita pitAnuM kartavya bajAvavAthI kadI paNa pAchaLa paDatAM nathI tene lIdheja che. kartavya eja mANasanA sAcA mitra samAna che. te lAcArane eka AzrayadAtA samAna che. je potAnuM kartavya karavAmAM sAce che tene kadI kaMI nukasAna thavA pAmatuM nathI. kartavya eja mANasane narakamAM paDatAM bacAvI le che, ne svamAM teDI jAya che. " jainagha0 pra0 aMka 8 me. manuSya jIdagInA nAnA ke moTA je svarUpamAM hoya tene tadanurUpa dharmakartavya karavAnuM che. je manuSyo kartazila hoya che teo vyAdhinA bhoga thaI paDatA nathI, teo ugI hevAthI zarIra Arogya ane manathI zAnta ane svastha rahI zake che. kartavyane sAro mitra nirlobha ane niSkAma vRttithI potAnuM kartavya kare che. je kartavyamAM prerAyeluM che te kAryasAdhanAne mArga saraLa rIte zodhI kADhe che. .
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ strI keLavaNI. The woman's cause is man's they rise of sink Together, dwarfed or godlike, bond or free; If she be small, slight-natured, miserable, How shall men grow? Tenyson. artha-strIone paNa teja manuSyane pakSa che. vAmana tarIke ke deva tarIke, gulAma tarIke ke svataMtra tarIke teo sAtheja uMce caDe che ke nIce paDe che. je strIo nAnI, halakA svabhAvanI ane kaMgALa haze te manuSyone udaya zI rIte thaI zakaze ? A uparathI amArA vAcakavRMda joI zakaze ke purUSoe kadi strIo ne keLavaNuthI banazIba rAkhavI joIe nahi. nizALIAmAM durgaNa TAya te tene javAbadAra tene mAstara gaNAya, putrI kharAba hoya to tenI javAbadAra tenI mAtA gaNAya, tema je strIonI avanati gaNAya to tenA javAbadAra purUSa varga ja che. mATe baMdhuo ! strIone purUSoe keLavaNI ApavI te tenA mATe A duniyAmAM moTAmAM moTI pharaja jAelI che. je teonI te vyatA sabaMdhI nihALIzuM te ApaNane spaSTa samajAze ke teo pune keTalo temanA grahakAryamAM AnaMda Ape che. saMtapta manuSyone jema vRkSanI zItaLa chAyA vizrAma sthAna che tevI ja rIte manuSyane saMsArI khaTapaTamAM baLI jhaLI rahela manane te eka ghaDIbhara zAMtinuM sthaLa che. vaLI te manuSyonA aMtaHkaraNane AnaMda Ape che. mahenata majurIne ati vizrAmasthAna che. dukhanI chellI ghaDIe dIlAso A panAra che ane badhI vakhate khuzI khuzI karanAra che. eja ghara ke jyAM sadUrNa strI che. A pramANe sArAmAM sArUM ghara e eka sarvottama nizALa che ke je yuvAvasthAmAM temaja ghaDapaNamAM paNa ghaNI ja upayogI che. tyAM juvAna ane dharaDAo AnaMda, sahanazIlatA, pitAnA mana upara aMkuza prabhujInA guNanuM pavitra kathana ane pitAnA ratanaciMtAmaNIrUpI pavitra dharmane jussa zIkhe che. ghara e vaLI sabhyatAnI paNa sarvottama nizALa che ane te nizALane zikSaka strI che. je bALakee vakhate ajJAnathI bha
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ G rapura temaja bIna keLavAyalI strInI sa`bhALa nIce ne rAkhavAmAM Ave pazu te bALaka ne nAnapaNathI sArI keLavaNI pAmelu haze te tenA kAmaLa ArasI jevA daidippamAna magaja upara eTalI badhI kadI paNu nArI a sara te kharAba strI karI zakaze nahIM. e strI ALasu, durAcArI, ajJAnI ane juvaDa haze ane je tenA gharamAM haMmezAM kaleza asateja ane kaTheratA haze te ghara eka duHkharUpa smazAnanI mAphaka lAgaze ane te gharanI pAse javA karatAM tenAthI sajjana purUSAne dura rahevu. vadhAre pasanna paDaze. keLavaNI pAmelI strInA saMsArarUpI bagIce mahAna guNArUpI pulAthI dhaNAja dedIpyamAna thAya che ane ethI ulaTuM abhaNu ane khIna keLavAyalI strInA che. be jaMgalano dara vAdha varU vagere khIjA hiMsA karanArAM pazuA haiya che te te raste javAne kAi paNa mANasa hiMmata karaze nahI temaja abhaNu strInA kleza, kredharUpI vAdhavak AgaLa tenA jaMgala rUpI dhara AgaLa kAra vAne hiMmata karaze nahi. mApaNuM dharatra strIonA hAthamAM che ane te dharanA vyavahAranI sutradhAra che. jyAre ApaNA dezanI mAtA sudharaze athavA keLavaNuMI leto yaze tyAre ApaNune paNa uMcu jJAna prApta thaze ane je kAMi A Nubhagura dunIzmAmAM ApaNe karavA cAhazuM tepaNAthI sahelAIthI banI zakaze. jo strIe ApaNA sAstranA lakhAyalA ke kahelA ratnaciMtAmaNI rUpI dharmanuM jJAna jANutI thaze ane tenu anukaraNa karatI haze teja ApaNe ApaNA pUrvakALanA jevA jAheAjalAlInA vakhata eka vakhata pA jevAne bhAgyazALI thaIzuM, mATe mArA hai sutta madhue ! bALaka bALakIAne zikSaNu ApavAne suvuM nahi. temanI prAthamika zALA te temanI mAtAeja che. bIjI aneka skulAmAM vaSa~taka zikSaNa levAmAM Ave tA. mAtA taraphanA zikSaNanI je asara thAya che te bIjI nizALAthI cavAnI nathI kAraNa ke IjI nizALamAM mahenata karavAthI jJAna maLe che tyAre A prAthamika nIzALamAM khIna mahenate, anAyase nAna prApta thAya che. jevI rIte mAtAe cAle che tevIja rIte temanA baccAMnA kumalA hRdayarUpa Adarza mAM pratibiMbarUpe paDe che ne te AkhI jIMdagAnI sudhI jatuM nathI, mATe prathama tA mAtAe eja satana rAkhavu yogya che. jyAM satana hetu nathI tyAM te da MpatI kadI paNa sukha pAmatAM nathI mATe mArA hai sujJa khAMdhavA 1 prathama strI keLavaNInIja khAsa jarUra che. ApaNu! mahAt tIrthaMkara bhagavAnA temaja gadharA mahAtmAAnA udbhava paNa strImAMthIja
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 thayelAae mATe IMdrAdika devatA paNa namA ratnakukSidhArikA" ema kahI bhagavAnanI mAtAne namaskAra kare che ane be hAtha joDI araja kare che ke AvA putraratnane tame janma na ApyA hota to A sarTInA ane amArA zuM hAla thAta te ame kahI dAkatA nathI, tamArA putraratnanA avalaMbanathI A bhoMkara sasArasamudrane tarI bhavya prANIo ajarAmara padane meLavavA bhA gyazALI bane che. ataH eva zrI rUSabhadeva bhagavAne potAnI brAhmI ane sudarI nAmanI putrIone sArUM zIkSatru ApI LavaNInI zarUAtane duniyA upara dAkhalA besADayA che te dIvasathI ApaNAmAM ( jainamAM ) na* dardInA pravAhanI peThe cAlatA AvelA sIkreLavaNInA rIvAjane anusarIne malayAsu darI pramukha bAlIkAoe laghu vayathIja sAMsArika-naitika ane dhA mika jJAna saMpAdana karavAnA prAraMbha karyAM hatA, tenuM pariAma evuM suMdara AvyuM hatu` ke tene patisevA bajAvI, peAtAnA pitAne dharmAtmA khanAvI sAkSAt dhArmika klanA purAve Apa dunIyAne evI ajAyekSImAM noMkhI dIdhI che ke tenAM keTalAMka varasa thai gayAM paNa tenA haju sudhI guNugAna thAya che eTaluMja nahi paNa dharmagurUo paNa cha cha mahine caitra AsA mAsanI zAzvatI aTTA AmAM arthAMta AMkhilanI ALIomAM zrIpAla ritra vAMcatAM tenA sArA guNanuM vyAkhyAna Ape che. vaLI parma pra bhAte je seALa satIonAM nAma levAmAM Ave che temAM cauda pUrvaCdhara zrI sphullibhadra svAmInI sAta menAnAM nAma mAjIda che. temane bAlyAvasthAmAM na rAjAnI sabhA samakSaprajJatA dakSatA ane vidvatAthI 108 mahA kAvyAnA vicArapUrvaka uccAra karI AkhI rAjasabhAne AzcaryamAM garakAva karI hatI, jenuM pariNAma evuM mAdhyu ke prakhyAta varUci vidvAnane rAjasabhAmAM thI palAyana karavuM paDyuM hatuM. te sAte menAnuM buddhibala evuM teDu mAyekhI upajAvanArU hatu ke vidvAnonI mAphaka eka, be, traNa, cAra, pAMca, cha, sAta, vAra sAMbhaLelA kAvyAne te kramathI uccAra karI zakatI hatI eTale pehelInI magaja zaktI evI khIlelI hatI ke, te ekavAra jeTaluM zravaNu kare te yAda rAkhI zaktI hatI. khIjha be vAra ane trIjI traNavAra evI rIte sAtamI sAtavAra sAMbhaLeluM dhAraNu karI zakti hatI. vaLI bhAjarAjAnI rAjasabhAmAM chuTathI meAlanAra dhanapAla paMDite paNu potAnI putrIne bAlapaNAthI sArUM zikSaNa ApI tenI magaja zaktI evI khIlavI hatI ke tene eka advitya madadagAra thai paDI hatI tenu varNana prabaMdha ciMtAmaNI mAdi graMthAmAM evuM vAMcavAmAM AvyuM che ke eka vakhate
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhanapAle navIna graMthanuM guMphana karI te graMtha bheja rAjAne dekhADyo te joi vaMcAvI tenI citra " kavitAthI citrIta cittavALo te bheja ghaNe khuzI thayo ane temAM nAyaka tarIke pitAnuM nAma dAkhala karavA tathA rUSabha devane badale Izvara ane ayodhyAne badale dhArA nagarI evo pheraphAra karavAne tene lalacAve. paraMtu e dharmavirUddha hevAthI dhanapAle tema karavAnI nA pADI tethI te bheja rAjAe te graMtha mahAna balAtkArathI dhanapAla pAsethI laine devatAmAM bALI nAMkhe. AthI dhanapAla ghaNeja dIlagIra thaze ane pitAne ghera Avyo tyAre tenI prIya putrIe potAnA bApane dIlagIrI thavAnuM kAraNa pUchyuM te vakhate paNa tenI marajI kahevAnI na hatI topaNa tenA ati AgrahathI saghaLI rAjasabhAmAM banelI vAta kahI tyAre te jaladIthI belI uThI ke pitAzrI A5 nirAza thazo nahi kAraNuM ke ApanA banAvelA graMthanAM pAnAM huM bAlakrIDAthI jotI rahI chuM tathApi te graMtha mArA kaMThastha rahelo che. vAste Apa have jhaDapathI lakhavAne AraMbha kare. tevuM putrInuM karNAmRta sadaza vacana sAMbhaLI dhanapAla ghaNe khuzI thaye ane jANe navuM jIvana AvyuM hoya tema te pharIthI graMtha lakhavA lAgyA. jyAre te pure. pure lakhAI gayo tyAre te kadaradAna pitAe putrInuM pavitra nAma te pustaka sAthe joDI daI "tilaka maMjarI"nA nAmathI te pustaka prasiddha karyuM. A pramANe ApaNuM jainanA graMthamAM strIkeLavaNInA hajAre balake lAkha dAkhalA che tepaNa haju sudhI ApaNe kAMI paNa karatA nathI. prIya bAMdhavo! AvI rIte keLavAyelI bAlIkAo ubhayakulane zobhAvavA dIpaka samAna nIvaDe che eTaluM ja nahi paNa badhe vAve te laNe' e kahevata pramANe temaNe zikSaNa ApanAra A svAda levA bhAgyazALI bane che. alabata e te nirvivAda che ke keLavAyelI kaNaka jyAre keLavanArane purI, kacorI, puraNapoLI ane roTalI roTalArUpa thaI saMpUrNa tRpta kare che te keLavAyelI nAnI bAlakIe kula dIpAvI saMsArIka, sAmAjIka ane dhArmika kAryamAM madadagAra thaI mAtA pItA, grAma nagara ane janapadavAsIone madadagAra thAya temAM zuM Azcarya che. mATe ApaNAmAM (jainamAM) jyAM sudhI strIkeLavaNInI madada nahIM thaze tyAM sudhI ApaNuMmAM pUrepuruM jJAna prApta thavAne bIlakula saMbhava nathI. vaLI ApaNI paDatI nAM kAraNono vicAra karatAM anekamAMnuM mukhya ane sabaLa kAraNa ApaNI abaLAonI zAcanIya sthitinuM mAluma paDe che. jyAM sudhI mAtAo anAnanA aMdhakAramAM athaDAya, temane pazusamAna sthitimAM sabaDavA devAmAM Ave
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 370 tyAM sudhI ApaNI unnatinAM bIjAM kAryomAM-prayAsamAM saphaLatAnI AzA zI rIte rAkhI zakAya ? vaLI keLavaNInI AvazyakatAnA saMbaMdhe varNavatAM eka mahAna vidvAna lakhe che ke mALI lo ke jemAM nAnA pAne pANI vigere siMcI tenuM barAbara jatana karI phaLanI AzAe te vRkSanA rUpamAM uchare che jo ke kharI rIte tene praLI, DALAM, pAMdaDAM vigerenI agatyatA vizeSa prakAre hotI nathI chatAM DALI DALAM, pAMdaDAM vigere sarvanuM jatana karI rAdhAne uchere che te phakta eka phaLa meLavavAnI AzAe. temaja purUSoe uttama prajAprANIvAste paNa harIone keLavavI joie. jo ke strIkeLavaNIthI thatA agaNya lAbha che chatAM ApaNe ApaNuM eka moTA prakArane lAbha meLavavAne strI keLavaNInI ghaNuM ja AvazyakatA che. vaLI dezonnatinA kAmamAM paNa strIvarga mahA agatyano bhAga bhajave che. mahAna nepalIana te sabaMdhamAM kahe nepalIana dezane, karavA AbAdAna; sarasa rIta te eja che, do mAtAne jJAna. mATe dezanI abhivRddhi paratve paNa strIvargane keLavavAnI jarUra che. vaLI zAstromAM strIone purUSonI ardhAMganAo kahelI che arthAta te tenA purUSanuM adhuM aMga gaNAya che. have je Apa A saMbaMdhI vicAra karaze te ApaNane saheja jaNAze ke jyAre koI vastunAM be pAsAmAM eka pAsu nabaLuM hoya ne bIjuM sAruM hoya to te zebhAmAM paNa kevuM zobhI zake! eka pAse senuM ne eka pAse pItaLa, eka pAse kasturI ne eka pAse DuMgarI, eka pAse suraMga ne eka pAse kuraMga, zuM Ama hovAthI te kadi zebhAne ApI zake che ? kadi nahi. mATe baMdhuo! purUSo vidvAna rahe ane strIone vidvAhina rAkhe e zuM purUSone chAjatI vAta che ? je koI paNa moTAmAM moTI svArthatA hoya to purUSonA aMge AnAthI bIjI kaI vArthatA kahevAya. kharekhara je purUSavarga strIone keLavaNIthI nazIba rAkhe che te eka temane moTA kalaMkabhUta che. mATe je zAstranuM kathana satya pADavuM hoya te paNa strIone keLavaNI apAvavI joIe. chevaTa amArA sujJa vAcakachaMdane vijJapti ke A viSaya para teoe pUrNa lakSa ApavuM joie, ane strIkeLavaNInA saMbaMdhamAM yathAzakti dareka prayatna karavo joIe eTaluM kahI varamuM che. OM zrI guruH
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 jIvadayA prakaraNa. (lekhaka-zaMkaralAla DAhyAbhAI kApaDIA,) je mAMsanuM bhakSaNa karatuM nathI teja kharekhara dayALu che. baMdhuo ! huM gayA aMkamAM mAMsabhakSa vize mI. thomasa ke je laMDanamAM meTA vahANe bAMdhavAnI jagyAnA uparI che temaNe ApelA bhANune sAra TAMkI game chuM te uparathI jaNAyuM haze ke mAMsa e khorAkane mATe mudala vAparavA yogya nathI. tenAthI pAcanakriyA paNa barobara thatI nathI. tema te kharcamAM paNa vadhu che. AvI rItanA temAM arvANuta geraphAyadA samAyelA che. A uparAMta vaLI mAMsabhakSaNamAM bIjA aneka due gabhItapaNe samAyela che jenuM yatkiMcita A sthaLe huM varNana karuM chuM. mAMsabhakSaNa IndrIo ane vikArene jAgRta kare che ane AkhA zarIrane uzakerI muke che. A mujaba jAgrata thaelA vikArone saMtoSavAne tathA poSavAne ghaNuM uttejaka padArtho khAvAnI jarUrIAta rahe che jethI dArU pIvAnI khAyaza paDe che kAraNake jema aphINa mANasane aphINa vinA cAle ja nahIM tema mAMsabhakSaNa karanArane ghaNekhare bhAge dArU pidhA vinA cena paDatuja nathI. nazIbavAna mANasane jema bhAgyadevI varelI hoya che tema mAMsabhakSIone dArUdevIe svahastathI varamALA arpelI ja hoya che. have dArUthI kevAM nukazAna che te hAlanA jamAnAmAM kaMI batAvavAnI jarUra nathI. tapatapatA sUryanA teja AgaLa mazAla dharavI e nirUpagI che temaja dArU niSedhaka maMDaLIoe, dezazubhechu vakatA. ee te viSe hAlanA jamAnAmAM ghaNuM ajavALuM pADyuM che ane dArUthI thatA DhagalAbaMdha asaMkhya nukazAne, dAkhalA sAthe samajavA manuSyanI draSTisamIpa raju karyA che eTale e viSe isAre karavAnI A sthaLe huM AvazyakatA dhAratuM nathI. TuMkANamAM eTaluM ja ke mAMsabhakSaNathI dArU pIvAnI laDhaNa paDe che ane tethI te vaye karavAnI jarUra che. vaLI vikArI mANaso raMDIbAjIne unmAdI paNa thaI zake che. temaja kapaTI ane durjana mANasonA hAthamAM vakhate madArInA hAthamAM vAMdarAnI jema AdhIna thaI rahe che. zAstramAM atizaya vikArI AdamIne AMdhaLA kahyA che kAraNake kamaLA
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 372 vALA AdamIne sarvatra pILuM jaNAya tema vikArI AdamIne sAra asAranI khabara paDatI nathI te vakhate mahA anarthane prApta thAya che. unmAdathI ghela2chA vadhe che ane ghelachAthI gAMDApaNuM prApta thAya che. arthAt mAMsabhakSI ene chevaTe AvI dazA prApta thAya che. mAMsabhakSI AthI potAnI mAMsa khAvAnI Teva choDaze te tethI karI ucca dazA prApta karaze ane je ucca dazA thAya teja manuSyajIvana saphaLa -nahIM te rogaThAbAjInA segaDA peThe A saMsAramAM corAzI lAkha chavAnImAM avAranavAra janma lIdhAMja kare. ghAMcInI ghANInA baLadanI peThe AMTA mAryA ja kare. AthI karI mAMsabhakSIne aneka prakAranAM duHkha bhegAvavAM paDe che mATe ucca lAgaNI khIlavavAne mAMsabhakSIoe mAMsa tyajavuM joIe. mAMsa bhakSaNathI mANasa cIDIo bane che. vaLI bIjuM moTuM nukasAna e che je mAMsabhakSIne svabhAva cIDIo thaI jAya che. cIDI A svabhAvathI mANasanI vakhate ucca lAgaNane kSaya thAya che. je ucca lAgaNI hoya toja ucca kArya thAya ane ucca kArya thAya teja manuSya uttattinA zikhare caDhI zake che. cIDIApaNuthI mANasa kadi vastunuM kharU svarUpe prApta karI zakatA nathI temaja te sahana zIlatAno guNa prApta karI zakato nathI tema vakhate AMDanuM cAMDa vetarI de che temaja sAhasa kAma karI de che. AvI rIte cIDIApaNAthI ghaNuM nukazAna che te mAMsa bhakSI prApta kare che mATe mAMsano rAka te kaI paNa prakAre uttama che ema te kadI kahI zakAze nahiM. vaLI mAMsa khAvAmAM ghaNe bhaya rahelo che kAraNa ke koI prANIA roganI upAdhithI saDI gaelAM hoya che yA te kaI rogavALAM paNa hoya che. AthI te prANIonuM mAMsa khAvAthI mAMsabhakSIone ghaNuM nukazAna thAya che. AthI karI tevA javAnuM mAMsa khAnArane vakhate ghaNuM bhayaM. kara mAMdagI bhogavavI paDe che. regavALAM yA saDIgaelAM janAvaronuM mAMsa khAnArane nukazAna thAya e ravAbhAvIka che. jeTalI jhaDapathI manuSyanA roga dAdara parakhI kADhe che teTalI jhaDapathI kaMI TeronA roga parakhI zakAtA nathI tema tene pArakhavAne mATe manuSyavarga jeTalI herapITalo paNa nathI rAkhavAmAM AvI, tema vadha karatI vakhate temane ke tenA dAkaTara pAse tapAsarAvavAmAM AvatAM hoya evuM paNa kavacita ja bane che mATe AthI paNa mAMsabhakSIone mAMsa khAvAmAM temanI jAtane mATe bhaya samAyelo che. mATe vakhate mAMsabhakSIone AthI karIne " bakaruM kADhatA uMTa pese
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 373 tenI mAphaka zarIra puSTa karavA jatAM mAMdagIne zaraNe thavuM paDe che mATe tethI paNa mAMsabhakSaNa varyuM che. mAMsa khAnAranI buddhi maMda thaI jAya che ane mananI sthiratA rahI zakatI nathI. AjakAla eTaluM to spaSTa rIte sarvene jaNAyuM che ke manano asara zarIrapara thAya che. mANasa je vakhate cIDIo thAya che te vakhate tenuM zarIra joIe tevuM rahetuM nathI kAraNa ke ciMtAthI tenuM zarIra zoSAI jAya che. saMgrahaNI vigere roga paNa tene lAgu paDe che. A vAta nirvivAda che. ethI eTaluM to siddha thAya che ke mANasanA mananI aMdara rahelI citA tenA zarIra upara amala calAve che. temaja manuSyane thaelo ke tenuM zarIra tAvI nAMkhe che. mANasane vakhate sukelA lAkaDA jevo dha banAvI de che. zAstramAM paNa kahyuM che ke kaDavAM phaLa che kedhana jJAnI ema bele A uparathI paNa samajI zakatuM haze ke kedha e dareka rIte mANasane aniSTa kare che. pazuene kodhati rahelI hoya che. dAkhalA tarIke je ApaNe tene lAkaDI ke koI cIja mArIzuM to te tarata ApaNuM sAmAM zIMgaDAM dharaze ane vakha te tene bahu krodha bharAye haze te tene satAvanArane kacarI paNa nAMkhaze. A batAvI Ape che ke manuSyanI mAphaka chavAmAM paNa kedha rahele hoya che. jyAre pazuone vadha karavAmAM Ave che tyAre te vadha karanAra upara bahu gusse thAya che ane te vakhate tene ghaNe krodha caDhe che. A krodha tenAmAM te vakhate eka jAtanuM jhera utpanna kare che te jhera tenA aNuaNumAM prasarI jAya che ane tethI karIne tenuM mAMsa khAnArane vakhate bhayaMkara roga lAgu paDe che. AvA ghaNA dAkhalAo majuda che. eTaluM te ApaNe upara pragaTa karI gayA chIe ke mananI asara zarIra para thAya che to pachI A banavuM azakaya nathI. mATe mAMsabhakSIoe mAMsa khAvAnI laDhaNune dezavaTo devo joIe. je koI paNa prakArane phAyade hoya to te ThIka che paraMtu AvI rIte mAMsa bhakSaNamAM dareka prakAre nukasAna che to amArA mAMsabhakSIe zA mATe gadhekI puMcha jhAlI te jhAlI ne choDavI nahIM ema kare che. phakata jIbhAIndrIyanI lAlasAe bicArA alA prANInA vadha karAvavA e zuM manuSyajIvanane chAjatI vAta che ? mATe amArA mAMsabhakSI janA mAMsa bhakSaNano tyAga karaze. mAMsa kherAkane mATe bIlakula yogya che ja nahIM A saMbaMdhamAM rApha vAlpha phAina nAmane dayALu lekhaka jaNAve che ke
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 ** A bAbatane saMpUrNa karyAM pachI, ane brA varasanA mAMsanA| nahIM' upayAga karavAnA mArA jAti anubhavaparathI huM bedhaDaka kahIM zakuM chuM ke sAMsa khArAkane vAste jarUranA khArAka nathI tenA upayogathI gheADAne kadAca lAbha thaye| haraze paNa ghaNA mANasAne tA nukazAnaja thayuM che, ane jyAM jyAM tenA atizaya upayAga thayA che tyAM tyAM hAnikAraka pariAma AvyA vinA rahyuMja nathI. aa mujaba te peAtAnA abhiprAya jAhera kare che. AvA AvA eka rnAha. pazu seMkaDo vidvAnA ke jeAe prathama mAMsa bhakSaNa karyuM hatu tevAmae paNa mAMsanu' bhakSaNa nahIM karavuM ne e te khAkhatanA vigatAvAr ane asarakAraka dukhalA TAMkI zAkhIta karI ApyuM che ke mAMsa e khArAkane mATe lAyaka nathI, vaLI amerikAnI pAThazALAne eka adhyApaka che jeNe chellA 18 varSathI mAMsa khAvAnuM' tyajI dIdhu che. chatAM tenu zarIra evu baLavAna ane dRDha che ke lAMkhA vakhata sudhI kArya karavAnI ane sahanazILatAnI bAbatamAM kAIpaNa mAMsAhArI tenI sarakhAmaNI karI zake tema nathI. AvI rIte mAMsabhakSaNu va vAthI dhaNuAene kAyadA thayA che ane thAya che mATe dareka mAMsabhakSI janAe kruva dhaLa dine aMdhArAmAM na kuTAi maratAM mAMsanA khorAkano tyAga karavA joie. tathAstu OMOM zrI guru ( harakeAi bhASAmAM pharIthI chapAvIne jJAna phelAvavA kRpA karaze ) vAMcA ! vacAvA !! dayA karo !!! caDAMnI vastu vAparanArAM kevuM mahA pApa kare che ? "" laMDanamAM Humanitarian League " nAmanI eka dhyALu matI che. kacakaDAM mATe mIcArA lAkhA kAcabAne kevuM trAsadAyaka duHkha devAmAM Ave che te sabaMdhI traNa jude sude sthaLe najare jonArAAe je vana lakhyAM che te sadarahu maMDaLIe ekaThAM karIne chapAvyAM che. temAMnu eka nyuyArkamAM prasIdha thatAM Evening Post nAmanAM vatamAnapatramAM prathama chapAyeluM hatuM, te nIce pramANe che;--
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 "At night the fishers conceal themselves along the shore as well as possible, and when the turtles come up=out of the water on he beach they rush forth and turn them over on their backs with iron hooks, leaving them secure in this position until morn. ing. It is the method by which the scales are loosened which is the repulsive part of the business. The turtles are not killed, as that would lead to extermination in a very few years. After capturing them the fishers wait for day-light to complete the work. The turtles are turned over again in their natural posi. tion and fastened firmly to the ground by means of pegs; then a bunch of dried leaves or sea-grass is spread ovenly over the back of the turtle and set afire. The heat is not great enough to injure the shell, merely causing it to separate at the joints. A Jarge blade, very similar in shape to a chemist's spatula, is then inserted horizontally between the laminae, which are gently pried from the back. Great care must be taken not to injure the shell by too much heat, and yet it it not forced off until it is fully prepared for separation by a sufficient amount of warmth. The operation, as one may readily imagine, is the extreme of cruelty, and many turtles do not survive it. Most of them do live, however, and thrive, and in time grow a new covering, just as a man will grow a new finger nail in place of one he may lose. artha-"rAte mAchImAre kInArA upara jema bane tema chupAI rahe che ane jyAre kAcabAo pANInI bahAra nIkaLIne jamIna upara Ave che tyAre te mAchImAre doDI jaine loDhAnA AMkaDA vatI temane cattA karI nAkhe che, ane savAra sudhI temane eja sthItImAM rAkhe che. je kriyAthI e kAcabAnI DhAla utAravAmAM Ave che te trAsa dAyaka che. kAcabAne mArI
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 nAkhavAmAM AvatA nathI, kemake tema karavAthI thoDAM varasamAM tee tamAma nAza pAme, temane pakaDayA pachI peAtAnuM kAma purU karavAne savAra paDavAnI mAchImAreA rAha juve che. kAcabAone pAchA temanI kudaratI sthItImAM uMdhA pADe che ( eTale ke DhAla upara ne peDha nIce ) ane jamInamAM khADelI khIlIe sAthe temane mabhuta bAMdhe che. pachI sukAM pAMdaDAM athavA tA darImAI brAsa sarakhuM karIne temanI pITha upara pAMtharIne saLagAve che. DhAla sAMdhAethI chuTI paDe paNa te khagaDe nahIM eTalI garamI rAkhavAmAM Ave che. pachI rasAyu zAstrIo vApare che tenA jevI eka mATI kharI DhAla nIce sIdhI dhAlIne Aste Aste tene kAcabAnI pITha uparathI kApI levAmAM Ave che. atIzaya garamI thavAthI DhAlane nukasAna na thAya te mATe ghaNI sabhALa levI be e, ane tepaNu pIthI te DhAla chuTI pADI zakAya teTalI garamI karyAM vInA te kApI levAmAM AvatI nathI. kASTa pazu mAsa saheje samajI zakaze ke e kriyA ghaNIja dhAtakI che ane traNA kAcabAe tethI marI jAya che paraMtu dhaNA kharA tethI maratA nathI, ane mATA thAya che, ane vakhata jatAM mANusanI AMgaLI uparathI ukhaDelA nakha pA uge tema te kAcabAAne paNa navI DhAla uge che." upara pramANe jyAMsudhI bIcArA kAcabA vatA rahe ane temane DhAla Ave tyAMsudhI kIkIne temane pakaDIne laya'kara duHkha devAmAM Ave che. mATe dareka yALu strI purUSanI pharaja che ke khanatAM sudhI kacakaDAMnI vastuo vAparavI nahIM. lAbhazaMkara lamAdAsa, junAgaDha, tA0 3 jI jAnevArI 1910. eka arja khyAla ApavA A ane mANusanA svArtha khAtara bIcArAM mugamAM jAnavare uparavu. vu bhayaMkara dhAtakIpaNuM gujare che tene prajAne khIjA lIleMTA gujarAtI, marAThI, baMgALI tenA mata lAvA karavAmAM Ave yathAzakti madada karavA dareka dayALu strI vIgere bhASAomAM chapAvI kAmamAM che. mATe A mahA dayALu purUSane araja karavAmAM Ave che. lallubhAi gulAma, AnI vyavasthApaka, zrI vayA jJAna prasAraka Da, 309, zarAbajAra muMbaI,
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ kharaM sukha. ( lekhaka-zeTha, jezIMgabhAI premAbhAI 5DavaNaja). ikiyAdika viSayanAM sukho kSaNika che evuM jyAre satyazodhaka manuSyane mAlama paDe che tyAre tenA AnaMdane pAra raheto nathI. temAM kevo alaukika ane hadayabhedaka artha samAyale che. je tevuM satya svarUpa manuSyanA samaja. vAmAM Ave ane svasvarUpamAM ramatA kare, enI kaMI hadayamAM jhAMkhI thAya tevA hetune mATe A lekhane ullekha che. manuSyone karmAnusAre prApta thatAM du:khanA prasaMge A mujaba vicAra sphare che paraMtu pAchA sAMsArika viTaMbaNAnA kAryomAM paDatAM te vicAronuM vismaraNa thAya che tethI jevA joIe tevA pramANamAM temane lAbha thato nathI. A vicAra jeTalA satyathI bharelo che tevI ja rIte tene prAptakartavyamAM mukavAnI jarUra che kAraNa ke ApaNuM sArthaka ApaNI potAnI AtmIka ramaNatAthIja thAya che ane e vAta ni. rvivAda che to paNa tenI kaDAkuTamAM ane satya zodhavA hajAro mAyAkuTa karyA kare che kAraNa ke duniyAmAM hajAro dharmavALAe judA judA satyane judA judA rUpe kheMcyuM che ane manuSya hajAra tarapha athaDAyAM kare che paNa A vastu jeTalI jainIjhame kada ane syAdvAda pragaTa karI che tevI anya koI karI zakayA nathI. kaMIka apekSAe bIjAmAM satya raheluM haze paNa te ekAMta mArganuM avalaMbana karavAthI vastunuM satya svarUpa samajI vAkAtuM nathI ane AthI ja karIne jaina dharma je sarva dharmathI tatvajJAnamAM chatA bhegave che te tenA anekAMta mArgane leIneja che. ApaNuM mahAna pUrvAcAryoe A viSayamAM ghaNuM ja manthana karI mahAna graMthomAM tene pragaTa kIdhuM che tethI ApaNane ghaNuM ja jANavAnuM maLe che. tethI tevA graMthAne abhyAsa karavAnI jarUra che. tevA pUrvAcAkRta pustakanA anusAra satya ukatI tarapha dareka manuSya pravRtti karavAnI jarUra che. jo ke zubha kAryonI pravRttithI kadAca sahaja sukha prApta thAya che, paNa tethI sthAyI sukha prApta thatuM nathI kAraNa zubha kArya te paNa AvAja che. adhyAtmIka jJAna vinA manuSya joIe tevuM sukha karmakAMthI prApta karI zake tema nathI paNa sAthe eTaluM khAsa lakSamAM rAkhavAnI AvazyakatA che ke zuSkatAnI na banavuM. AtmIkaramaNutA vinA manuSya joIe tevI zAMti prApta karI zakato nathI kAraNa ke AtmIkaramaNutAthIja eTale ke
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 378 AtmAnA mULa svabhAve dhyAna dharavAthI AtmAmAM rahela je svAbhAvika guNa jevAke anaMtajJAna, anaMta darzana, anaMta cAritra ane anaMta vIrya pragaTa thAya che. zuM A deha te satya dhana che ! nA nahi ja. te to kSaNika che, AkhuM purU thatAM tene vIkharAtAM vAra lAgatI nathI. te maTImAM maLI jAya che. vra ane tene saMbaMdha jyAM sudhI che tyAM sudhI ja A mArUM ane A tArUM e sarve mAyA che, mATe mumukSuoe A mArUM ane A tAruM mAnavuM e bhula bhareluM che. satya AtmA che te ja sarvadA ApaNe che bAkI sagAM saMbaMdhI sarva kuTuMbALa miyA che mATe ApaNe ApaNuM mULa svabhAvamAM ramaNatA karavAnI khAsa AvazyakatA che. tethIja zAMti maLe che. karmo kaMI manuSyane choDatAM nathI tema te bhegavyA vinA prANIone chuTake thatAja nathI. mATe kharA sukhanI irachAvALAe pitAnA AtmAnA mULa svAbhAvIka guNamAMja ramaNatA karavI. ane saMsAra samudra taravA prayatna Adaravo. teja A bhave tema para bhavamAM sukhadAyI che. zrImad yavijayajI upAdhyAya kahe che ke - adhyAtma zAstra sammutta, santoSa sukha zAMtinaH kALayAnA rAgA, ne zrIThuM nApivAya A saMsAranA janma maraNa dikanA bhayathI mukta thavA manuSyo ghaNe mArga zodhe che, paNa jyAM sudhI teo satya prApta karatA nathI tyAM sudhI sukha meLavI zakatA nathI tema mukta paNa thaI zakatA nathI. ajJAna tapasyAo bhale game teTalI kare paNa satya jJAna meLavyA vinA manuSya kaMI karmathI mukta thaI zakato nathI jJAna kriyAppAM mA mA jJAna ane kriyAthIja pakSa prApta karI zakAya che. ekaluM jJAna ke ekalI kriyA te kaMI mikSa meLavI ApatI nathI. bannenI sAthe jarUra che, ane tethI jJAna prApta karavAnI khAsa AvazyakatA che. ane te ekaluM vyavahArika nahi paNa mAnasika ane adhyAmika temaja vyavahArIka e traNe prakAranuM jJAna prApta karavAnI Avazya katA che. mATe dareka jana baMdhue SaTa dravya ane nava tavAdi padArtho jANuvAnI jarUra che, kAraNa ke tenA jANapaNathIja Amatatva pamAya che, vaLI mahAtmA uvAsvAmI maLe che ke je manuSya AtmaraNitA karI nathI tene avatAra eLe che. A pUjaya mAhAtmAnA vAkayanA akSareakSara mumukSuoe pitAnA hRdayamAM senerI akSare jaDI rAkhavA. AtmajJAna vinA
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 379 sukha thatuM nathI tema tene zodhavAne ghATa, DuMgara, ke pahADamAM kheLavA javAnuM nathI. tema kasturI mRganI peThe bhulA paNa bhamavAnuM nathI. te tamArI najIka che. sata purUSane saMga kare, temanA vacanamAM zraddhA rAkhe ane tata mujaba prayatna Adare eTale tarataja te sukha potAnI meLe tamArI najadIka ApI ubheluM tamane jaNAze. duHkha Ave ke du:khanA prasaMgo najIka dekhI ke dukhI sthaLa jemAM keTalAka manuSya vairAgya dhAraNa kare che ane pachI duHkhanI parisamAtI thatAM pAchA duniyAnI pravRtimAM paDI jAya che. AvA baTuka vairAgyathI kaMi AtmIyasukha prApta thatuM nathI. sarvadA sarva samaye je udAsIna bhAve pravRti karavAmAM Ave che te te lAbhaprada nIkaLe che. AmAnI ramaNatAthIja krodha, lobha, kSaya, anizcitatA, ciMtA Adi durga para jaya meLavI zakAze. ane zAMti, sukha, AnaMda, nIramaLatA, svasthatA pAmI zakAze. duniyAnA kSaNika sukhamAM ramaNutA karyA karatAM AtmIka ramaNatA karavI eja Avazyaka che. che eTaluM ja IcchIza ke A pramANe vartana karavAthI darekane lAbha thAya che ane amArA sujJa vAMcaka baMdhuo A vAMcI haMsavata sAra grAhaNa karaze eja aMtIma AzA che, Ityalama. uttama bodhavacano. sarva saMgomAM sarva manuSyo bhaNuM udAratA, sabhyatA, paropakAra ane nisvArthatA dAkhavavI; avaguNe cAlatA rathane paDAnI khIlI mAphaka jagatane upayogI che. koThAramAM bharI mukelA khajAnAne nAza thAya che; paNuM manamAM saMhele khajAne nAza pAmato nathI. koI paNa vastunA khajAnA lAMbA vakhata sudhI cAlatA nathI mATe jJAnane ja tArA khajAnArUpa jANuM, dAna ApavuM te, nyAyayukta vartana, aniMdya AcAra-A sarva tathA pApaprati tiraskAra, pApa viramaNa, mAdya vastune niSedha, satakAryamAM utsAha-A sarva sukhanAM uttama sAdhano che. jeno AtmA jIvananA pheraphAranA sapATAmAM nizcala, nirvikArI dIlagIrI rahita, ane svastha rahe che te sarva sukhanAM uttama sAdhane pAme che. mRtyono tiraskAra karatA nahi paNa tenAthI tame saMtoSa raho. kAraNa
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke A bAbata paNa kudaratanI eka IcchA che. jevI rIte nAnapaNathI pukhta ummare pahoMcavuM ane gharaDuM thavuM data, dADhI ane dhoLA vALa AvavA, prANInuM utpanna thavuM, garbhavanta thavuM ane janmavuM-A ane AvI bIjI kudaratI kiyA amuka amuka varSe thAya che. tevI rIte mRtyu paNa svAbhAvika che, tethI DAhyA manuSyanI pharaja e che ke teNe tenI beparavAI, adhIrAI athavA tIraskAra karavo nahi paNa te eka kudaratI kriyA che tema tenI rAha jovI jevI rIte bALaka tenI mAtAnA udaramAMthI nIkaLe che te vakhate tenI rAha jovAmAM Ave che. tevI rIte sthUla zarIramAMthI tamAro AtmA bahAra nIkaLe tyAre tenI rAha juo. je manuSya bIjAne nukazAna kare che te ( kharI rIte ) pitAne ja hAnI kare che. je manuSya bIjI tarapha anyAyathI varte che te pitAnAja tarapha anyAyathI varte che kAraNa ke AvI rIte te pote adhama thatuM jAya che. tamArA taraMge dAbI do. tamArI vAsanA niyamita kare. tamArI pazu vRtti nirmaLa kare paNa tamArI niyAmaka zakitane (AmA) yogya avakAza Ape. saMsAranI upAdhi tamArA cittamAM vikSepa upajAve che tenAthI tamAruM mana cakaDoLe caDhAvavAne badale tame kaI navIna ane sAruM zikhavAne tamAre vakhata gALe. AkhA zarIranuM baMdhAraNa nAzavaMta che. java vamaLarUpa che. prArabdha jANI zakAtuM nathI ane kIrti vivekahIna vastu che. TuMkAmAM zarIra saM. baMdhanI sarve varatu pravAharUpa che. jIvanavyApAra svani ane dhUmADA jevo che. manuSyajIvana kalaharUpa che, te musApharanA utArA barAbara che. maraNa pachInI kIrti zunya vastu che tyAre manuSyane sIdhe raste derI zake evI kaI vastu che ? te eka ja vastu ane phakata eka ja vastu-tatvajJAna che paNa tatvajJAnane artha e che ke manuSya tenA aMtara AmAne kaMI 5Na IjA ane julamamAMthI mukta rAkha joie. teNe sukha ane duHkha upara jaya meLavavA joIe. koI paNa bAbata egya udeza sivAya karavI nahi. temaja te daMbha ane asatyathI karavI nahi, tene bIjA mANasanI jarUra lAgavI joIe nahi. temaja kaMI kAma na karavuM ema nahi. je sarva bAbata pitAnI bAbatamAM bane che ane je pitAnA mATe nirmANa thayuM che te tamArA pUrvajanma kRtyanA anusAra thayeluM che ema dhArI teno svIkAra
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ karo. je sarva jIvItavastu drazya che dhArI tenuM visarjana ja phakata mRtyu che ema dhArI tenI rAha AnaMdathI juo. mRtyu e zuM che? je saMskAra indriya dvArA maLe che te baMdha thAya che je taMtrathI vicAranI kriyA, sukha duHkhanI IcchA nakAmI che, ane zarIranI vAsanA pradarzana thAya che tene nAza thAya che. koI paNa mANasa ApaNuM svataMtra IrachAzakita luMTI laI zakatA nathI. jeTalA pramANamAM manuSya manovikArathI mukata che teTalA pramANamAM te zaktimAna thAya che. jema duHkhanI lAgaNI e nirbaLatAnuM cinha che tema gusse paNa (mAnasika ) nirbaLatA batAve che, kAraNa ke je mANasa duHkha ane dedhane tAbe thAya che te ( mAnasika draSTithI ghAyala thayela che ane ( tenI jAtane gulAma che. - je vastu hayAta che ane utpanna thAya che ane keTalI jhaDapathI drazya thaI adrazya thAya che teno vicAra karo kAraNa ke padArtha e eka satata vahetA pravAhanI mAphaka che. vastunI gati hamezAM badalAyA kare che ane tenAM kAraNa asaMkhya rIte tenA upara kriyA kare che. bhAgyeja koi padArtha sthira mAlama paDe che. sukha duHkha vakhate samabhAva. (lekhaka, zaMkaralAla gIradharalAla caMdrabhANu-amadAvAda ) gajhala sadA AnaMdamAM rahevuM, sukhe dukhe sahu sahevuM; vakhata varatI sadA vahevuM paDe kahevuM zuM samajune. 1 khare caDatane paDatI te, saravane mATe sarakhI che, anubhavathI jyAM parakhI che, paDe kahevuM zuM samajune. 2 samajune badhu sarakhuM, upAdhI nA na AvI, kasoTI che kare bhAvI, paDe kahevuM zuM samajune.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 382 hatuM zu ne have che zuM, thaze zuM khyAla cheTe che; palakane e parade che, paDe kahevuM zuM samajune. 4 kadI pASANu siyAmAM, paDayA rahevuM to zuM agara sehe malete zuM! paDe kahevuM zuM samajune. 5 kadI mALA malyA te zuM, kadI pAchA pharyA te zuM, jaI jhuMpaDe TharyA te zuM, paDe kahevuM zuM samajIne. 6 kadI khIrarasa khAvAnAM, maLyAM mana mAnatAM te zuM? kadI TukaDe sare te zuM, paDe kahevuM zuM samajune. 7 karI ane ajaba nage, maLe AvI anAyAse; bhabhUti je kadI bhAze, paDe kahevuM zuM samajune. kadI saga zebhavavA, maLe vajarI te zuM kadI kaphanI dharI to zuM, paDe kahevuM zuM samajune. 9 kadI jala pAnane kAje, male suvarNa leTe; kadI sukhI taNe TeTe, paDe kahevuM zuM samajune. hajAre hAjI hAjI jyAM, kare hAjara rahI haradama, zaraNa ke dina letAM zrama, paDe kahevuM zuM samajune. 11 dhIraja dharavI sadA haiye, zaMkara sahu nehathI sahIe; suniti sAthamAM lahIe, paDe kahevuM zuM samajune. 12 koIpaNa vakhata jamIne turata nahAvuM nahI, temaja koIpaNa jAtano bahu thAka caDI gayela hoya te vakhate turata nahAvuM nahi; paNa thoDe thAka utarI gayA pachI tema karavuM, teja pramANe gusAthI aMga tapI gayuM hoya athavA koIpaNa rIte gussAmAM mana AvI gayuM hoya tyAre te zamI gayA pachIja nahAvuM.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 383 moDhethI bolavuM e paNa eka jAtanI upayogI kasarata che. nabaLA kedamAM ane nabaLI hejarIvALA paNa dararoja mATe sAthe vAMcavAnI Teva rAkhe te temane ghaNuM phAyado thAya che. Akho divasa aMganI mahenata karavAthI jeTalo thAka lAge ane zarIrane jeTalo ghasAre pahoMce teTalo thAka ane ghasAre mAtra 2 kalAkanI magajanI mahenatathI thAya che. TakaTara branTana kahe che ke -ThaMDImAM dArU pIvAthI garamI AvatI nathI ulaTI ThaMDI vadhAre lAge che. maraDAvALAM, kSayavALAM, ane pittavALAM daradIone lIlI darAkha khAvAthI phAyado thAya che. DIthana svIphaTa nAmano eka aMgrejI lekhaka kahe che ke - jeo rahavAra thayA pachI paNa bichAnAmAM pacyA rahe che, teo kadI maheTAI ane mAna meLavI zakatA nathI teja pramANe jANatA amerikana kenkalIna kahI gaye che ke jeo moDA uThe che teo game te Akho divasa cAlacAla kare te paNa teo rAte paNa pitAnuM kAma pUruM karI zakatA nathI. sagarbhA athavA halavALI strIoe cekhI havAnI temaja kasa ratanI jarUra che, temane jema bane tema khullI havAmAM pharavuM e salAhakAraka che, ane cheka chellA divasa sudhi A pramANe cAlavAnI kasarata jArI rAkhavI joIe, A hAlatamAM siAthI sArI kasarata cAlavAnI che. paraMtu eTaluM ja khAsa dhyAnamAM rAkhavAnuM che ke sagarbhA strIne jarA paNa thAkanI nizAnI jaNavA lAge te pahelAM kasarata baMdha karavI joIe. hemipathI 5 nA janmadAtA haimaeNna sAhebe kahyuM che ke, je ke manuSya zarIranA koI paNa aMga upara trAMbu bAMdhI rAkhe che tene kelerAnI bImArI thatI nathI. trAMbAmAM vaidyakIya guNa che.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 dudha ane tene grahaNa karavAnI rIta, bIjA pradArtho karatAM dudhamAM piSTika tatva vadhAre che mATe te AhAranA mATe uttama padArtha lekhAya che. bIjA je ke ghaNuM paSTika padArtho che paraMtu dudha je ochAzrame ane vaheluM pace che tevA te padArtho ghaNuMja echA che AthI dudha te AhArane mATe ghaNuM uttama kahevAya che. je tene barAbara rIte grahaNa karavAmAM Ave che to ghaNuMja lAbha prada nIkaLe che. keTalAka mAhuse sera bazera dudha sAmaTuM paDI jAya che paNa te ekadama ema sAmaTuM ne pItAM cheDe theDe aMtare thoDuM pIvuM joIe. A rIte pIvAthI nabaLI pacana zakitavALo manuSya paNa sahelAIthI baporanA be vAgatA sudhImAM cAzera dudha pacAvI zake che. dudha pInAre savAre bIlakula khAvuM nahi. sAMje mAtra ekavAra jamavuM vaLI A dudha bALaka jema dhAve che tema cusIne pIvuM. cusIne pItAM ardha zera dudha pItAM daza athavA paMdara miniTa jeTalo samaya jAya che. Ama dhIre dhIre dudha pIvAthI te peTamAM dahIM thaI jatuM nathI paNa jarUra tenA upara tatkALa pacanakriyA thavA mAMDe che. beDIMga prakaraNa A mAsamAM AvelI madada 25--0 bAI maNi te zA vajecaMda dIpacaMdanI vidhavAnI vatI jhaverI lallubhAI gulAbacaMda-ha-jhaverI cImanalAla sArAbhAI. muMbaI. 9-0-00 zA. devacaMdabhAI. sANaMda 15-0-0 dezI maNilAla nathubhAI bI. e, bA. ci, bhAI mANekalAlanA smarNArthe amadAvAda 49-0-0, belanAra ane sAMbhaLanAra baMne upara zabdonI atyaMta bhAre asara thAya che-pachI te zabda mukhathI belelo heya, ke manamAM belele heya ke lakhelo hoya. tamArA lakSane sArI athavA naThArI dizA tarapha khecavAnuM kAma kSada kare che ane je dizA tarapha tamAruM lakSa kheMcAya che te tarapha tamAruM AkhuM jIvana kheMcAya che. Ama havAthI zabdo bolatAM ane sAMbhaLatAM atyaMta vicArane kara. sukhanI, zAMtinI ane vijayanI ja vAta karaje, ane tevI ja vAta sAMbhaLajo.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImad buddhisAgarajI grasthamALA pragaTa thayelA grA. che | i | | N che | | N | ? | | | N | | | N 0 | | | N s | | N | | - | nY | - 1 | = | na | | | kha | | grantharTa, kI. rU. A. pA. 0, bhajatupada saMgraha bhAga 1 lA. 0-8-0 1. adhyAtma vyAkhyAna mALA --4-0. 2. bhajanapada saMgraha bhAga 2 ne 3. , bhAga 3 ne 4. samAdhi satakama pa. anubhava pazcizI 6. Ama pradIpa. 7. bhajanapada saMgrahuM bhAga 4 thI 8, paramAtama darzana 9. paramAtma jAti 10. tattva biMdu ... 11. guNAnurAga ( AvRtti trIjI ) . 12. 13. bhajanapada saMgraha bhAga 5 meM tathA jJAnadipIkA 14. tIrthayAtrAnuM vimAna .. 15. adhyAtma bhajana saMgrahuM. 16. gurUAdha ... . 17, tattvajJAna [iLvv 18. gahalI jhargraha... che. zaryakradharma svarUpa bhAga 1 lI ( AvRtti mAjI. ) , , , bhAga 2 ne ( vRtti. trIjI. ) --1- bhajanapadasaMgraha bhAga 6 Dro 0-12-7 22. vayanAmRta 014-0 23. yAgadIpaka 0-14-0. granthA nIcalA sthaLethI vecANa muLaro. 1. amadRAvAda-jaina meDIMga--. nAgArIzArAhe. 2. muMbaI-mesarsa maiyajI hIrajInI .-The. pAyadhunI. 3, 77 - zrI adhyAtmajJAnaprasAraka maMDaLa-The. caMpAgalI. 4, punA zA. vIracaMda kuNAjI.-The. vitAla pai'. | | 8 La 9 | | = S | 8 S | 9 0 9 | -1-0 ja 0 d | S
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ lavAjamanI pahAMca. vADIlAla chaganalAla dalasukhabhAI mAnacaMda mAhAlAlabhAI mulacaMDa tArAcaMda motIcaMdra lallubhAI jIvarAja lAlabhAI karamacaMde, hauzaliAla pAnAcaMda kezArajI premacaMda harajIvanadAsa gulAbacaMda | kacarAbhAI motIcaMda zeTha lAlabhAI dalapatabhAI zeTha gAbhAI dalapatabhAI. zeTha maNibhAI dalapatabhAI hirAcaMda chavaNuche. bahena sarasvati pAsubhAI bhImasI surajamala lallubhAI jezIMgabhAI sAMkalacaMda ratanacaMda lIlAcaMda bAlAbhAI chaganalAla jIvarAja hAthIcaMda gAlamAI bhagAbhAI DAhyAbhAI savacaMda kAlIdAsa bahecaradAsa nahAnacaMda rAyacaMda | amRtalAla chaganalAla dalasukhabhAI lallubhAI jecaMdabhAI dolatarAma lAlabhAI hirAcaMda bhurAbhAI kezavalAle. zeTha mAhollAla aganabhAI IzvarabhAI lAmbacaMda khemacaMda bahucaradAsa. sakaracaMda jagajIvanadAsa hImatabhAI cunIlAla hoTha purazottamabhAI sAnabhAkha. thAlAla kAlIdAsa | kezavalAla gokaladAsa bismIllA khAnajI lAyabrerI 1 jAI cUkulAi viTThaladAsa maiAtIlAla sakaracada mahAlAlabhAI u42) 19tamala maganalAla kapuracaMda roha sAmalAbhAI nathubhAI. hirAcaMda zAcake sAmAbhAI bhAIlAla jIvaNalAla trIkamalAla AzArirmi dvadhyAbhAi galabhAI sAMkalAcaMda caMdarahyANa daMtakaraNa kacarAbhAI nathujaa. khatacaMda revAI jazarAja pulacaMda mANulAla vADIlAla chakaDabhAI harajIvanadAsa sakaLacaMda vakhatacaMdA purUSAttama dAmAdara cImanayAma maMgaladAsa maNilAla humalalaca'da lakhamIE laghunnAI 1 rIlAla rANAnatAla mA de huM rikSA jecaMdabhAI kAlIdAsa hImaMta' mANakacaMda dIpacaMda melApaca zrI vRddhicaMdajI rAmacaMdajI adadhI che. pAThazALA jamanAdAsa suracaMda nemacaMda pItAMbaradAsa jagajIvana harajIvanadAsa talakacaMda dhanAjI) tArAcaMda hemacaMda maganalAla kasturacaMda jaina lAyarI khIlImorA. chaganalAla amathAlAA choTAlAla gulAbacaMda nagInacada kapuracaMda DAhyAbhAI devacaMda , jaina jJAnavardhaka sabhA kaMDalA. rAyacaMdabhAI ravacaMde kaThalabhAI lavajIbhAI kezavalAla saiAtIcaMda DAhyAbhAI premacaMda DAhyAbhAI nAthAlAla . zeTha manasukhabhAI bhagubhAI. kezavalAla bahecaradAsa cunIlAla garabaDabhAI gemacaMda mIsarImala nAthAbhAI jagajIvanadAsa jIvarAja mAvajI gAviMdajI vIracaMda bhagubhAI ratanacaMde bAlullAi kapuracaMda ghIyA phaoNnajI kapuracaMda vADIlAla khImacaMda vIracaMda mulacaMda sAmracaMda bhagavAnadAsa kamarazIbhAI gulAbacaMda nagararoDa cImanabhAI lAlabhAI. (bAkInA AvatA aMkamAM)