Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ | zrI yazovijayajI K, jaina graMthamALA REETsAheba, lApa22. Behest-2020 : 3004847 vaarivaarnnpaadpaadistotrsNgrhH| saMzodhaka:muni-vinayasAgarajI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI hindI jainAgama prakAzaka sumatikAryAlaya pranthAGka-34 aham / vAcanAcAryazrIpadmarAjagaNisandRbdhaH zrIbhAvArivAraNa-prAdaprati stotrAdi-saMgrahaH saMgrAhakaH saMzodhakazcakharataragacchAlaMkAra-hindIAgamoddhArakazrImajinamaNisAgarasUrIzvarANAM ziSyo muni-vinayasAgaraH acee(o)bsa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka:-- Tan bhIhindIjainAgama prakAzaka sumati kAryAlaya . jaina presa, koTA. vIrAbda 2474 ] prathamAvRttiH [hinda saM01 meTa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ bam / vividhagranthanirmANakArakANAM mAhityavAcaspatinavaratnazrIgiAradharazammakavirAjamahodayAnAM sammatiH MOBILE vidvadvaramunirAjazrIpamarAjagaNigumphitaM bhAvArivAraNAntyapAdasamasyApRAtmakaM svopajJavyAkhyAsahitaM bhagavato jinadevasya samasaMskRtastavanaM mayA vigatanetrazaktinA svaputryAH zakuntalAkumAryA vadanAt krnngocrmkaari| stavana midaM kartaH zabdazAstropari mahAntamadhikAraM sUcayati, vAcakAnAM ca cittacamatkRtiM janayati / durUhasyAsya mudraNaM paramavidyAnurAgimunirAjazrImaNisAgarasUrimahodayAnAM ziSyeNAyuSmatA munivara. vinayasAgaramahodayena parizramapUrvakaM sampAdya kRtamiti prasIdati cetaH / sampAdayitAsya zaradaH zataM jIvatu, bahUni pani satkAryANi ca vidadhad gurujanAnAM lokAnAM ca sarveSAM sukhazAnti samarpayatu / navaratasarasvatIbhavanam jhAlarApattanaM nagaram zrIgiridharazarmA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTha pakti zuddhAzuddhipatram / azuddhiH zuddhiH bhavapAraNa tava pAraNa pAraNadAya dAnena sadmasu-paraNadAyi mujhaga dAnena paraviza sthUlatA paramavisaMsthUlatA maMDalaM biMba biMba maNDalaM agastayastaM agastyasta tarakAMDa taraMDa paMcaviMzato paMcaviMzati bahubhavabhayA bahubhavamayAraMbharINAya svakartari stavakarsari niSkakaghapaTTAH nikaSakaSapaTTAH vivRtti vivRti kAntipayaH kAntipaMktayaH bhavan asuranikareNAsura vRndena-amaranikarAmaravRndena pAcyAnAM pAdhyAyAnAM bhavad Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA jaina sAhitya kI vividha vizeSatAoM meM pAdapUrti sAhitya bhI eka hai| 11 varSa pUrva maiMne apane 'jainapAdapUrti sAhitya' zIrSaka lekha meM taba taka jJAta samasta choTe bar3e jaina pAdapUrti racanAoM kA paricaya prakAzita kiyA thA, jo ki 'jaina siddhAnta bhAskara' ke bhA. 3 ki0 213 meM prakAzita huA thaa| adyAvadhi prApta pAdapUrti kAvyoM meM saba se prAcIna zrA. jinasena kA pArzvabhyudaya kAvya hai, jo ki mahAkavi kAlidAsa ke meghadUta kI samagra pAdapUrti ke rUpa meM banAyA gayA hai / zrA. jinasena kA samaya : vIM zatI hai / isake pazcAta 15 vIM zatI se yaha krama punaH cAlU hotA hai, aura 17 vI 18 vIM zatI meM bahuta tejI para A jAtA hai, joki abataka vidyamAna hai / mere pUrvokta lekhameM meghadUta ke 7, zizupAla vadha ke 1. naiSadha ke 1, pAdapUrti kAvya, evaM jaina stotroM meM bhaktAmara para 17, kalyANamaMdira paraM 5, uvasaggaharaM para 1, (tejasAgara racita ) saMsAradAvA kI 5 *, anya stutiyoM kI 5; jainetara mahimna stotra para 1, kalApa sandhi para 1,amarakoSa prathama zloka ko 1, pAdapurti racanAoM kA paricaya diyA gayA thaa| usake pazcAt aura bhI aneka racanAoM kA patA calA hai, jinakA nAmollekha yahAM kara diyA jAtA hai1-raghuvaMza tRtIyasarga pAdapArtarUpa jinasiMhasUri padotsava kAvya ra. upA. samayasundara (presa kApI, hamAre saMgraha meM) 2-kirAtArjunIya prathamasarga samasyA parvalekha, patra , vijaya dharmasUri ___jJAnamaMdira, AgarA. nameM naM 3 kA racayitA vAnasAgara hai, jisakI prati hamAre saMgraha meM haiN| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ prstaavnaa| 3-mahimna pAdapUrti , Rddhivarddhanasari kRta RSamastotra, rasoka 33 ( u. sukhasAgarajI va harisAgarasarijI ke pAsa !. 4-bhaktAmara pAdapUrti 1. bhaktAmara zatadvayI di.paM lAlArAma zAstrI (prakAzita) 2. bhaktAmara pAdapUrtyAtmakaM giridhara zarmA navaratna 3. candrAmalaka bhaktAmara jayasAgarasari 4.pAdapUrtyAtmakaM stotram vivekacandra 5. harisAgarasUri guNavarNanarUpa kavIndrasAmara 5-kalyANamaMdira pArapUrti---- 1. lakSmIvallabha zi: ladamIsena racita zlo.. (patra 1 hamAre graha meM hai) 2. pUjya guNAdarzakAvyam ,sthA. ghAsIlAla (sAnuvAda zrIlAlacaritra meM pra.) 3, kAlU bhalAmaram terahapaMthI sAdhu racita ( u. terApaMthI itihAsa) 4 vijayakSamAsUri lekha zlo. 38, sa. 1778 racita (vijayadharmasUri jJAnamaMdira AgarA) 5. kalyANa maMdira pAdapUAtmakaM stotram paM0 giradharazarmA 1. uvasaggahara pAdapUrti, jinaprabhasari yA lakSmIkallola racita gA.2. 5. saMsAradAvA pAdapUrti, lakSmIvallabha racita pArzvastakna gA. 17 (bhuvanabhaktibhaMDAra baM. 12, hamAre va muni vinayasAgarajI ke saMgraha meM) samasyA stava ke nAma se anya aneka stotra prApta haiM para mAvArivAraNa kI pAdapUrti kI koI bhI racanA adyAvadhi prApta nahIM thii| harSa kA viSaya hai ki muni zrIvinayasAgarajI kI zodha se yaha prApta huI hai,evaM unhIM ke prayana se yahAM prakAza meM bhI bhArahI hai / mAzA hai ApakA sAhityAnurAga dinodina isI prakAra pramivRddhi pAtA rhegaa| bhAvArivAraNa stotra ke mUla racayitA jisa bhAvArivAraNa stotra kI pAdapUrti prastuta anya meM prakAzita ho rahI hai, basa mUla stotra ke racayitA jinavallabhamaribI-12-rAti ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ prasthA samartha vidvAna the, aApake anya aneka sundara stotra, kAvya evaM saiddhAntika anya upahabdha haiM, jisakA saMgraha eka svataMtra graMtha ke rUpa meM prakAzita karane kA muni vinayasAgarajI kA vicAra hai, ataH unake sambandha meM usI graMtha meM prakAza DAma jaaygaa| bhAvArivAraNa samasaMskRta bhASA meM hai, aisI racanA nirmANa karane ke liye bhASA para pUrNa adhikAra evaM sandacayana ke liye vizAla zabdakoSa-jJAna apekSita hai, prAcAryazrI kI vidvatA asAdhAraNa thI, prastuta kRti ApakI saphala racanA hai / aisI anya racanAeM inIginI hI prApta hai / samasaMskRta meM racanA kA prAraMbha A* haribhadrasUrijI ke saMsAradAvA stuti se hotA hai / rasI graMtha meM prakAzita dUsarI racanA pArzvastotra padmarAja kI svopajJa vRti mahita hai,) aura tIsarI racanA saMgrAma nAmaka daNDakamayI jinastuti ke racayitA bhuvanahitAcArya haiM, jinake racita neminAtha stotra (gA. 25 Adi pada-sirI mirIsara rekya maMDala ke atirikta kucha mI jJAta nahIM hai / aisI daNDaka stutiye 4-5 hI avalokana meM AI haiM, isakA chaMda vahA lambA hotA hai / yaha kRti muktAhitasUrijI kI vidvatA kI sUcaka hai| mAvArivAraNa pAdapUrti ke racayitA kI gurUparaMpaga isa pranya meM prakAzita *'bhAvArivAraNa pAdapUrti stava' Adi ke racayitA vA. panarAja kharataragacchAcArya jinahaMsasUrijI ke vidvAna ziSya mahopAdhyAya puNyasAgarajA ke ziSya the, ataH jinahaMsasari aura maho. puNyasAgarajI kA saMkSipta paricaya dekara ApakI sAhitya sevA evaM ziSya saMtati kA digdarzana karAyA jA rahA hai| jinahaMsamariH-zrApa jinasamudrasUrijA ke paTTadhara the| setrAvA nagara vAstavya copar3A gotrIya sA. megharAja kI dharmapatnI kamalAde (mahigabade) kI *mUla bhAvArivAraNa stotra kAvyamAlA meM evaM jayasAgara upAdhyAya kI vRti sahita hIrAlAla haMsarAja dvArA prakAzita ho cukA hai| isa stotra para merusundara Adi kI anya kaI vRttiye, apacuri, aura rabAdi upajAya haiN| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) prstaavnaa| kukSi se saM. 1524 meM bhApakA janma huA thA / saM. 1535 meM 12 varSa kI alpAvasthA meM jesalamera meM Apane dIkSA grahaNa kI thii| saM1555 *ke jyeSTha zuklA 6 ko bIkAnera ke maMtri karmasiMha vacchAvata ne lakSa pIroje dravya vyayakara prAcArya zAntisAgarasUri se sUrimaMtra dilAyA,usa samaya maMtrIzrI ne padotsava bar3e samAroha se kiyA |praamaanugaam vihAra kara dharma pracAra karate hue eka samaya Apa Agare padhAre / zrImAlajJAtIya DuMgarasI aura usake bhAI pAmadatta ne pravezotsava bar3e dhUmadhAma se kiyA, jisakA varNana u.bhaktilAbha racita gIta xmeM pAyA jAtA hai| bAdazAha sikandara ne pizunoM ke kathana evaM irSyAvaza Apako baMdI kara liyA para Apane use camatkAra dikhAkara 500 kaidiyoM ko chur3A "baMdI chor3a" viruda prApta kiyaa| isase jaina zAsana kI bar3I prabhAvanA huI / sa. 1582 (1572?) meM Apane prAcArAMgasUtra kI dIpikA bIkAnera meM banAI / Apake racita kalpAntarvAMcya kI 67 patroM kI prati DuMgarajI bhanDAra jaisalamera meM prApta hai / Apane anekoM vidvAnoM ko upAdhyAyAdi pada pradAna kiye aura maMdira va mUrtiyoM kI pratiSThAaiM kI / saM. 1582 meM dharma pracAra karate hue Apa pATaNa padhAre aura 3 dina kA anazana kara svarga sidhAre / * mahopAdhyAya puNyasAgara bhApake ziSya harSakula racita gIta ke anusAra Apa udayasiMha kI dharma patnI uttamadevI ke putra the| jinahaMsasUri ke ziSya hone ke kAraNa ApakI dIkSA 1582 ke pUrva hI saMbhava hai / usa samaya 10/12 varSa kI Ayu rahI kisI pahAvali meM saM, 1556 likhA hai sambhavataH isakA kAraNa mAravAr3I gujarAtI saMvata pracalana samaya kA phera hai| 3 43. . jaina kAvya saMgraha pR. 53. 4 dezAI, velaNakarAdi ne isakA racanAkAla saM0 1582 likhA hai para saMbhavataH 1572 hogaa| dIpikA kI prazasti meM "muni zaracandramita varSe" pATha hai, saMbhava hai ki munike Age kA dvi. zabda chUTa gayA ho| ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ prstaavnaa| ho to janma saM. 1570 ke lagabhaga saMbhava hai| saiddhAntika jJAna ApakA bahuta bar3hA car3hA thaa| apane samaya ke Apa mahAn gItArtha the| yu. jinacandrasUri Adi bhI saiddhAntika viSayoM meM Apa se salAha lete the| saM 1604 meM jinamANikyasUrijI ke Adeza se racita subAhu sandhi meM Apane upAdhyAya pada kA sUcana kiyA hai ataH isase pUrva hI jinamANikyasUrijI ne zrApako upAdhyAya pada pradAna kiyA nizcita hai / jinacandrasarijI ke samaya meM to tatkAla upAdhyAya padastha muniyoM meM sabase bar3e hone se Apa mahopAdhyAya pada se prasiddha hue| ApakI bhASA bar3hI praur3ha evaM prAcInatA ko liye hue thI, ataH ApakI : 7 vIM zatAbdi kI racanAoM meM bhASA 15-16 vIM kA sA AbhAsa milatA hai| yu. jinacandrasUrijI ke pauSadhaprakaraNavRtti kA Apane saMzodhana kiyA va unake Adeza se hI sAdhuvaMdanA (gA. 86) evaM jambUdvIpaprajJapti vRtti kI racanA kI / saM. 1616 meM jesalamera meM maMtri zrIvaMta putra padmasiMha ne parivAra saha Apako saMdehaviSauSadhi patra 68 kI prati baharAI thii| saM. 1640 meM jinavallabhasUrijI ke praznottaraSaSTizataka kAvya para vRtti *(pra. 15.0) banAI evaM saM. 1645 meM jesalamera meM jambUdvIpa prajJapti vRtti (gra 13275) kI racanA kI / vRddhAvasthA ke kAraNa ina donoM vRttiyoM kI racanA meM Apake ziSya padmarAja ne sahAyatA kI thI / jaMbUdvIpa prajJapti vRtti kA prathamAdarza Apake praziSya jJAnatilaka ne taiyAra kiyA thaa| saM. 1650 meM jesalamera meM jinakuzalasUrijI kI caraNa pAdukA kI pratiSThA kI, aura saMbhavataH isake pazcAt zIghra hI vahIM svarga sidhAre / ___ ApakI ullekhanIya bar3I racanAoM kA nirdeza upara kiyA jA cukA hai. aba stavanAdi kI sUci dI jA rahI hai 1. cauvIsa jina stavana (nAmakaraNa garbhita) gA. 20 hamAre saMgraha meM 2. , ,, ,, (5 kalyANaka garbhita) gA. 22 prakAzita. *isakI eka prati muni vinayasAgarajI ke saMgraha meM hai, aura usake prakAzana kA bhI vicAra kara rahe haiN| x2. jaisalamera lekha saMgraha bhA.3 pRSTa 121 lekhAMka 259. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA 3. zrAdinAtha stavana gA. 26. bIkanyara, prakAzita 4. zrAdinAtha stavana 1. paitIsa atizaya garbhita stavana gA. 17 6. jina pratimApUjA stotra gA. 15 hamAre saMgraha meM 7. 8. nemistavana gA. 5-6, ____.. pArzva janmAbhiSeka stavana gA. 16 jesalamera saMgraha meM 10. saMkhezvarapArzva stavana gA. 5 11. pArzva stavana gA. 7 12. vIra stavana. gA. 21, saM. 13. bhI sImaMdhara zraSTaka saMskRta gA 14. gautamagIta gA. 5. 15. maNidhArIjinacandrasUri aSTaka gA. 6 16. navavAr3a brahmavata sajmAya. gA. 20 17. causaraNa gIta gA. 6. 18. nami rAjarSi gIta gA. 54. 16. paMca nigraMthI sajmAya gA. 8. 20. vairAgya sajjhAya gA. 12. upAdhyAya padyarAja u. padmarAja bhI acche vidvAna the| Apake nAmakI dIkSita rAja naMdI para vicAra karane para ApakI dIkSA saM. 1623 ke lagabhaga honI cAhie / saM. 1628 meM ahamadAbAda meM zrApake likhita dharmazikSA sAvacUri patra 3 prApta hai / jisakA puSikA lekha isa prakAra hai "likhitA zrIpuNyasAgaropAdhyAya matallikAnAM pAdapadmacacarIkeNa paM. padmarAja muninaa| zrIahamadAvAda mhaangre| saM. 1628 varSe jyeSTa 3 dinegAdharmazikSA kaThina kAvya hai, use zuddha likhane ke liye kama se kama 18-20 varSa kI Ayu apekSita hai, evaM dIkSA samaya 1623 meM 13 varSa ke bhI to janma saM. 1650 ke lagabhaga saMbhava hai saM. 1640-45 meM svaguru racita vRttiyoM meM Apake sahAya karane kA ullekha pUrva A hI cukA hai| prastuta grantha meM prakAzita darADaka vRtti saM. 1643 ke (saMvat ke ullekha vAlI ) ApakI sarvaprathama racanA hai, aura saM. 1666 kI zeSa racanA manatakumAra gasa haiN| kisI bhI anya va.vi ke racita kAvya ke / caraNa ko lekara 3 caraNa svayaM banAkara use aAtmasAta kara lenA kaThina evaM vidvattApUrNa kArya hai| prastata racanA padharAja kI vidvatA kI paricAma / isa anya meM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ prstaavnaa| prakAzita *daNDaka stuti daya kI TIkA kI prati padmarAjajI ke svayaM likhita bIkAnera kI rAjakIya anUpa saMskRta lAyabrerI meM prApta hai / jisakI pratilipi karavA ke maiMne muni vinayasAgarajI ko prakAzanArtha bheja dI thI / pArzva stotra sAvacUri kI presa kApI upA0 sukhasAgarajI se prApta huI thI jise maiMne kalakatte se sijavAI thii| aba padmarAja kI samasta racanAoM kI sUcI nIce rI jA rahI hai| 1. bhuvanahitasari racita daNDaka vRtti saM. 1643 2. jinezvarasUri ,, rucira , , saM. 1644. phalaudI 3. uvamagahara bAlAvabodha sa. 1646 jesalamera patra 5 (DuMgarajI bhaMDAra jesalamera) 4. amayakumAra caupAI saM. 1650 jesalamera 5. bhAvArivAraNapAdapUrti stava svopajJa vRtti sa. 1656 vijayadazamI jesalamera ( isI graMtha meM prakAzita ) ka. bobIyajina ra bola garmita stavana saM. 1667., (gA. 27 saMgraha meM) .. 'dullaka RSi prabaMdha saM. 1667 kA. su 5 mulatAna (gA. 141) hamAre saMgraha meM / 8. sanatakumAra rAsa sa. 166 1. pArzvanAtha laghu stavana sAkcUri (isI grantha meM prakAzita ). 10. zItalajina stavana gA. 11 11. vAsupUjya stavana gA." 12. maroTa neminAya ,, ,, 17 13. nemidhamAla ,, ,, 11 14-15. nemi stavana , 5-5 16 mahAvIra stavana ., 15 17. aSTApada ,, ,,14 18. navakAra chaMda , 16.20. gAtamASTaka gA. gIta gA. 3 21. jinavANI gIta ,, 11 inameM se eka prastuta grantha meM chapI hai, dUsarI 'jinezvara daNDaka stute, traya TIkopetA' nAma se svataMtra pustikA munibimayamAgarajI ke sampAdita zIghra hI prakAzita hogii| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ (8) prstaavnaa| 8. // 22 se 25. jinacandrasUrijI gIta gA. 14-7-5-4 26. sanatakumAra gIta gA 24 27.bharatacakrI sajmAya gA. 8 28, cAdaha guNa sthAna stavana gA. 21 26. dazArNabhadra gIta gA. 6 30. bAhubali sajmAya gA.14 31. 12 bhAvanAmaya pArzvastava gA. 12 32. jaMbU gIta , 8 33. vayara svAmI gIta , 3 34, paMcendriya sajjhAya ,, 35. sthUlibhadra gIta ,, 4 36. mohavilAsa gIta , 37 sImaMdhara stavana ,, 16 38. zatrujaya stavana , 36. yamakAlaMkAra zRMkhalAbaddha stavana gA. 36 40. caturvizatijina stavana gA. 25 jJAnatilaka jisa prakAra vidvAna guru ke zrApa vidvAna ziSya the, usI prakAra Apake mI jJAnatilaka nAmaka suyogya ziSya the| saM. 1645 meM racita jaMbUdvIpaprajJapti vRttikA prathamAdarza Apane likhA thA,jisakA ullekha pUrva kiyA jA cukA hai|sN. 166 0 kI dIvAlI ko Apane gautama kulaka kI vistRta TIkA banAI anya phuTakara prApta kRtiyoM meM (1) nemidhamAla gA. 46, (2) pArzvastavana gA. 7, (3) naMdIreNa sajjhAya gA. 23, (4) nArI tyAga vairAgya gIta gA. 11 (5) neminAtha gIta gA. 16 (6) prahelikAeM Adi haiN| prastuta grantha meM prakAzita pArzvalaghustava avacUri kI lekhana prati se jJAta hotA hai ki padmarAjajI ke anya ziSya kalyANa kalaza the, jinake zi, upA. Ananda vijaya zi* vAcanAcArya sukhaharSa zi* nayavimala ke satIrtha bhuvananaMdana saM. 1741 taka vidyamAna the| pramANAbhAva se isake bhAge kaba taka ApakI paraMparA vidyamAna rahI, nahIM kahA jA sktaa| agarabaMda vATA dIpamAlikA saM0 2004 bIkAnera Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ // zrIgautamAya namaH // mahAmahopAdhyAya zrImatpuNyasAgaragANi vipadhipichajyaratna prAzukavi zrImatpadmarAja gaNi gumphitaM-svopajJavRtyA cAlaMkRtam bhAvArivAraNAMtyapAdasamasyAmayaM (r) samasaMskRtastavanam 0 (vRttikAra maMgalAcaraNam ) zrIvarddhamAnamaminamya jinaM samasyAstotraM nijasmRti kRte vivRNomi kiMcit / bhAvArivAraNavarastavaturyapAdabaddhaM paropakRtaye samasaMskRtaM ca // 1 // vande mahodayaramAramaNIlalAmaM , kAmaM mahAmahimadhAmavilAsadhAmam / vIraM bhavAribhayadAvakarAlakIlA saMbhAra-saMharaNa tuMgataraGgatoyam // 1 // vande ityAdi / ahaM vIraM-varddhamAna jinaM cande-rasavImIti smbndhH| vadi abhivAdana stutyoriti vacanAt atra stutyarthe pryuktH| kiviziSTaM vIraM ? mahodayaramA-mokSazrI saiva ramaNIsalanAMtasyA lalAmaM-ivalalAmaM tilakaM kAma-matyartha, tathA mahAMzvAsaumahimA ca mahAmahimAdhAmasejastatodvaMdve mahAmahimadhAmanI tayo vilAsadhAma-lIlAham mahAmahimadhAmavilAsadhAma, dhAma zabdo'kArAMto'pi gRhvaacii| tathA bhavA-saMsArarasa eva duHkha dAyakatvAdariHvairIbhavAristasyayayaM tadeva paritApahetutvAhAbodavAgnistasyayaH karAlo raudraH kIlAsaMbhArojvAlAsamUha staShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) sya saMharaNa-nirAkaraNaM tatra tuMgata raMga- ucca kallolaM yattoyaM tadiva yaH sa taM bhavAribhayadAvakarAla kIlA saMbhAra saMharaNa tuMgataraMgatoyam // iti prathamavRttArthaH // 1 // " atha prabhoH sarvaguNotkIrttane surAdInAmazakti saMbhAvyasvagarva pariharannAha - devA - ityAdi / devA:- surA narA manuSyA ubhaye'pi kI dRzA:- vimalabuddhiguNA nirmalamatimaMto hi-nizcayena na avagacchaMti na jAnanti / he deva ! nikhilaM samagraM guNa saMcayaM guNavRndaM te tava / ato maMtu jJAtuM na naiva taM tvaguNasaMcayaM samaM sarva minnoko prayujyamAnatvAnna paunaruktyaM / athavA samaM sapramANaM katipayaM bhalaM samartho jaDapuMgavo - mahAmUrkhoha mityAtma nirdeze / tataH kiM karomItyAha- kiMtu tathApyarthe he deva ! tava guNANumevajJAnAdiguNalezameva ucchAmi gRhItadhAnyAvaziSTakaNAdAnamiva stokaM 2 gRhAmItyarthaH // 2 // athaguNalavagrahaNameva sakale'pi stotre prAdurbhAvayiSya jAha devAnarA vimala buddhiguNAhinAvagacchanti deva ! nikhilaM guNa saMcayante / maMtuM na taM samamalaM jaDapuMgavoha chAmi kintu tava deva ! guNANumeva // 2 // pop vIrahI surasiMdhura siddhasindhuDiMDIra - piNDadhavalA guNadhoraNI te / goviMdavAriruha saMbhavavAmadeva mAyAvideva nivahe na malImasA vA // 3 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ he vIretyAdi / he vIra ! varddhamAna svAmin te tava guNadhoraNI-guNAnAM jhAnAdInAM rUpasaubhAgyAdInAM vA ghoraNI-NiguM NadhoraNI zobhata iti zeSaH / kathaMbhUtA guNadhoraNI ? hIrovana maNiH surasindhura airAvaNaH siddhasiMdhugaMgA tasyA DiMDIrapiMDaH phenapuMjaH siddhasiMdhuDiMDIrapiMDastato dvanhe, hIrasurasiMdhurasiddha siMdhu DiMDIrapiNDAste iva dhavalA zubhrA yA sA tathA IdRzI guNAvalI kimanyatrApyastItyata Aha-govindo-viSNurirahasaMbhavobrahmAvAmadevaH-zivaH eSAM dvandve, teca te devalakSaNarahitatvAn mAyAvidevAzca / govinda-vAriruha saMbhava-vAmadeva mAyA. videvAsteSAM nivahaH samUhaH sa tathA tatra sA guNAvalI na naivaa*stiityrthH| vA athavA cedasti tadA malImasA malInAmaSI zyAme. tyarthaH / iyatA devAntareSu doSA evokA bhavaMtIti. yato doSAn zyAmAna guNAn zubhrAn varNayediti, ko vismayaH ? tato guNAcicyAt prabhureva sevya ityarthaH // 3 // nissaMgaraMga ! tava saMgamamantareNa, cintAmaNI suragavI karaNiM cireNa / nArAyaNaM ca mihiraM ca haraM mahanto, viMdanti jaMtu nivahA na hi siddhabhAvaM // 4 // nissaMgetyAdi / saMgaH svajanAdi saMbandho raMgo viSayAdiSu rAgaH tato dvandve, saMgaraMgau tAbhyAM nirgato nissaMgaraMgastat saMbodhanaM, he nissaMgaraMga! he svAmin tavasaMgamaM milanamantareNa vinA jaMtunivahAH prANigaNAH siddhamAvaM siddhatvaM siddhimityarthaH / cireNa cirakAlenA'pi na hi naivavindati labhante iti sambandhaH / kiMbhUtaM saMgama ? cintAmaNI suragavIkaraNi manovAMcchitasiddhidAyakatvAt suramaNI kAmadhenu sadRzaM / kiMkurvamto jaMtunivahAH nArAyaNaM-viSNu-mihiraM-sUrye ca zado samuShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ naye haraM-mahezvaraM mahaMtaH pUjayantaH // 4 // bhathaikavAkyoktyA kAvyadvayena prabhuMstauti - chinnAmayaM paramasiddhipurevasantamullAsivAsaramaNiM mahasA hasaMtam / mAyAtamo nilayasaMgamamaDhadevA , haMkArakaMdaladalI karaNAsidaMDaM // 5 // devaM dayA kamalakelimarAlavAlaM, dhImandiraM sarasavANi ramArasAlam / cittevahAmi varasiddhi-rasAla kIraM, saMsArasAgastarI karaNiM ca vIram // 6 // chinnetyAdi / devamityAdi / ahaM vIraM devaM citta vahAmidhyAyAmItyarthaH / iti kriyAkAraka sambandhaH / kiMbhUtaM vIraM ? chinnAmayaM-nirAkRtarogaM paramamavinazvaratvAdutkRSTaM yatsiddhipuraM paramasiddhipuraM tatra vasaMtaM-tiSThantaM / ullAsI cAsau vAsaramaNizvaullAsivAsaramaNi staM dedIpyamAna sUrya mahasA-tejasA hasantaM jyntmityrthH| mAyAnikRtiH tamaH pApaMtapto dvandve, mAyAtamasI, athavA mAyaivatamodhvAntaM mAyAtamastayostasya, vA nilaya-AzrayomAyA-tamonilayaH sa cAsau saMgamamUDhadevazca saMgamAmidhamUDhasuro-mAyAtamonilayasaMgamamUDhadevastasya yo'haMkAro'haM pramuMkSobhayiSyAmIti garvaH sa eva manobhUmijAtatvAt kaMdalaM navotthito vanaspatyavayavastasya dalIkarAM-chedanaM tatrA'sidaDa ivA'sidaeDaH khaGgapAta ityarthastaM // 5 // tathA devaM dIvyati kIDati paramAnandapade iti devastaM, dayaiSa kamalaM pagaM tatra yA keliH krIDA tayA mAlamata isa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5 ) marAlavAlo-haMsa zizustaM / dhImaMdiraM buddhisadanaM sarasA yA vANIramA - vAglakSmIH sarakhavANiramA tathA rasAla iva-rasAla ikSuH sataM sarasavANiramArasAlaM / citte bahAmIti prAyojitameva / varasiddhireva pradhAna muktireva rasAlaH - sahakArastatra kIra iba kIraH zukrastaM, varasiddhirabAlakIraM / saMsAra eva duruttaratvAt sAgara saMsArasAgarastatra para pAraprApaNasAdharmyAttarIkara gina sadRzastaM / cakAro vizeSaNasamuccaye, vIraM caramajinaM // 6 // atha vikArahetusadbhAve'pi prabhucetaso nizcalavaM kAvyatrayeNA rambhAvabhAsi kariNIkarapIvarorusaMraMbhamuccakucakumbhabhareNa mandam / aMgaM saraMga - pariraMbha - kalAsu dhIraM, maMjIracArucaraNaM sarasaM vahantI ||7|| lIlAvilAsaparihAsata raMgaveNI, rolaMba puJja kalakajjala maJjuveNI / chAyAvahA kusumavANapulindapallI, bhallItra viddhabahukAmikuraMgasaMghA // 8 // paMkeruhAruNa karAkalakaMTharAmA vAmAgvA taruNacittakareNurevA / nArI vibhAsura ! surAsurasuMdarI vA, nAlaM niraMtu miha te vimalAbhisandhim ||9|| tribhiHkulakaM rammetyAdi / lIletyAdi / paMketyAdi / he vibhAsura ! kAmsyA dIpyamAna deva! tava vimalAbhisandhiM-nirmaLa citta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat * www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAva, nihantuM anyathAkataM / nArI-mAnuSI vA-athavA surAsurasundarI-devAsuraramaNI nA'laM na samartheti / tRtIyavRttastha dvitIyArddha vokti yuktiH| kiMbhUtA nArI ? devI vA ? aMgaM - deI ghrtii-bibhrtii| kiMbhRtaM aMgaM ? rambhAvabhAsI-komalatvAt kadalIstambhavibhrAjI kariNIkarapIvaro mAMsalatvAt-hastinIzuNDAvatpInaH / tataH krmdhaaryH| IdRzaH UrusaMraMbhaH-sacLyATopo yatra tat / tathA ucakucakumbhabhareNa-unnatastanakalazabhAreNa manna-mantharaM saraMgA-saharSA yaaH| paribhakaTA-mAliMganakalA aSTavidhA vAtsyAyanakokazAstraprasiddhAstAstAsu saraMgapariraM. bhakalAsu dhIraM-nizcalaM vattaM vA / maMjIre-nUpure, tAbhyAM cArU manoharI caraNo yasmistat, sarasaM-zRMgArAdirasopetaM, etAdRzaM aMgaM vahatI // 7 // punarnArIdevyorvizeSaNAnyAha-lIlA-krIDAvilAso-netraceSTA parihAso-narma, tato dvaMdve, ta eva taraMgA:-janamanaHkSobhahetutvAt kallolAsteSAM veNIva veNI jalapravAhaH saatthaa| rolaMbapuJjo-bhramarokara:-kalakajalaMpradhAnAanaM tato dvaMdve, rolavapuJjakalakajale tadvanmaMjU-ramyA veNIkezabandhavizeSo yasyAH sA, veNI setupavAhayoH devatADe keza bandhe iti haimAnekArthe / chAyAvahA-zobhAyuktA, kusumabANaHkAmaH sa eva pulido-millastasya pallIva pallI, tadAzrayabhUtasvAt kusumabANapuliMdapallI, pulidazabdo bhillavAcI auNAdikaH ' kalpalipulikurikaNimaNIbhya iMdak' iti haimonnaadau| tathA bhallova-ina zabdasyatulpArthavAcakatvAt praharaNavizeSatulyetyarthaH / kuta ityAha-yato viddhabahukAmikuraMgasaMghA viddhAstoSNa kaTAkSakSepeNAMtarbhedito bahukAminazcaTulasvabhAvatvAt kuraMgasaMgho hariNayUthaM yayA sA tathA // 8 // paMkeruha-kamalaM tahadaruNI-Arako karo-pANI yasyAH sA tathA kalakaMThararamAShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ (7) kokilAnadAravaTAmo-manohara pAravaH-zamdo yasyAHmA tthaa| 'zAkapArthivAditvA' madhyasthAravazabdasya lopH|trnnaa-yuvaanstessaaN cittAni manAMsi, tAnyeva madanamadonmattatvasAdhAt kareNavo-gajAsteSAM praahaadhetutvaanevevrevaa-nrmdaatrunncittkrennurevaa| nAgenI he vibhAsura! * dIpra! sugasurasundarI sAmAnyena devAMganA vA 'jAtinirdezAdekavacana' te-tava vimalAbhisaMdhiM vimalo-vikArakAraNasadbhAve'pi vikAramalarahito yo'misaMdhizcittabhAvastaM / athavA vimaleti bhagavataH sambo. dhanaM / kimityAha-nihaMtuM pAtayitumanyathAkartumiti yAvat iha jagati nA'laM na samarthAbhUditi kAvyatrayArthaH // 7-89 // tribhiHkulakamityekavAkyenaiva kAvyatrayopanibandhamApaka'mityarthaH // aMhomayaM niviDasaMtamasaM harantI, sandehakIlanivahaM smmuddhrntii| hiMsAnibaddhasamayAnayadhIdurUha sambandhabuddhiharaNI tava deva ! vaannii||10|| maMhomayetyAdi / aMhomayaM-pAparUpaM niviDasaMtamasaMsAndrAdhikAraM harantI-nAzayantI / saMdehA eva manaHzalyatulyatAdhAyitvAt kIlAH zaMkavasteSAM nivahaH-mUhastaM saMdeha kolanivahaM samaM-sarva samakAlameva vA uddhrNtii-utkhnntii| ekavacasaivabhagavataH sarvasaMdehasaMdohApohAt / hiMsAnibaddhAHprANivaghoktiyuktA ye samayAH siddhAntA: pApadhutAni, anayadhiyaH- anyAyabuddhayo dulahA durvitastito dvandvasteSu yA saMbaMdhabuddhirabhinivezAvatyAsaktistasyA haraNI, tannivAriNItyarthaH |dshii he deva! tava vANI-vAGmama pramANamiti gamyate Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ (8) ityarthaH // 10 // gambhIrimAlayamahAparimANamaMga, sambaddhabhaMgalaharIbahubhaMgicaMgam / nIgalayaM nayamaNIkulasaMkulaM vA, devAgamaM tava narA viralA mahanti // 11 // gaMbhIrimetyAdi / gaMbhIrimA gAMmIrye tasya pAlayo gaMbhIrimAlayo mahatparimANa-pramANaM yasya sa mahAparimANastataH karmadhArayastaM gaMbhIrimAlayamahAparimANaM athavA gaMbhIrimAla yeti bhavagataH saMbodhanaM / tathA aMgeSu-AcArAdiSu saMbaddhAHpratipAditA ye bhaMgA-bhaMgakAsta eva laharyo'tigahanasaMkhyasvAt kallolAstAsAM bahubhaMgayo-bahuvicchittayo'vAntaramedarUpAstAbhizcaMgo-manoharastaM / 'nIrAlayaM nayamaNIkulasaMkulaM vA' atra pAdAntastho dhA zabda ivArthe / sa ca nIrAlaya mityasyAgre yojyastatazca nIrAlayaM vA-samudramiva / nagA eva caturaparicchedyatvAnmaNIkulAni-ratnasamUhAstaiH saMkulo-vyAptaH sa tthaatN| he deva! tavAgama-dvAdazAMgAkhyaM pravacanaM narA-bhavyapuruSAH viralAH kecidevAsannasiddhikA mahaMti:dravyato bhAvatazcAbhyarcayanti / atra bhagavadAgamaH sAgaropama yA varNitaH sAgaros pigAMbhIryAzrayo mahApramANaH kallolaramyo ratnapUrNazca bhavatItyupamAleSaH // 19 // merIraNaM divi sudAyagiraM bhaNanto, devA vahanti tava paarnndaayigehe| ghArAcayaM vasumayaM ca sacelacAlaM, maMdArakundakabaraM kusumaM kirati // 12 // merItyAdi / merIraNe duMdubhinAdaM diSi-gagane * sudAyaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ (6) giraM sudAnagiraM aho sudAnaM 2 iti rUpAM vAcaM bhaNaMta udghoSayanto devA vahaMti prApayanti kurvntiityrthH| kkI bhavapAraNadAyigeheprathamAdi pAraNadAtagRhe ekavacanaM jAtyapekSayA, tathA dhArAcayaM dhArAsamUhaM vasumayaM dravyamayaM vasudhArAvarSaNarUpamityarthaH / ca zabdaH punararthe sa cAyokSyate sacelacAlaM sacelotkSepaM yathA syAcathA, maMdArANi kalpavRkSa prasUnAni kudAni prasiddhAni tata eSAM dvandve, mandAra kundAni taiH kabaraM mizraM mandArakundakavaraM kusumaM ca paMcavarNa 'puSpamekavacanaM jAtyapekSayA' kiraMti vikSi. paMti sarvato vistArayanti puSpavRSTiM kurvantItyarthaH // atra kAvye bhagavataH pAraNadAya dAnena sadmasu devAH paMcadivyAni prakaTayantIti niveditaM // 12 // udaMDa caNDa karaNoruturaMgavAramuddAma tAmasa kareNu balaM ca vIram / saMmoha bhUramaNa bhUri balaM dalaMta muttaMgamArakAra kesariNaM namAmi // 13 // uiMDetyAdi / ahaM vIraM varddhamAnasvAminaM namAmi namaH skaromIyukti yojnaa| kiMbhUtaM vIraM ? uhaMDacaMDAnidurjeyatvAH datihaDhAni yAni karaNAni-indriyANi tAnyevAticapalatvAduravo gariSThAsturaMga dhArA azvasamUhA yatra tattathA, uiMDacaMDakaraNoruturaMgavAraM / tathA uhAmaMdurnivAraM yattAmasaM pApapaTalaM nadeva paravizaM sthUlatA hetutvAt kareNu balaM hasti sAmarthya yasya yatra vA uttathA, uddAmatAmasakareNu balaM / ca samuccaye, IdRza saMmoha bhUramaNa bhUribalaM dalataM saharaMtaM saMmoha paca sarvakarmasu durjeyatvAdinA mukhyatvAdramaNo rAjA tasya yaddhari pracuraM balaM sainyaM tatprakRti samudAyarUpaM tattathA, saMmohabhUramaNa bhriblN| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ (10) kaMcammUta vIraM ? uttaMgamAra:-pracaNDasmaraH saeva durgharSasvabhAvatvAt karI hastI tatra kesarIva kesarIsiMhastaM / IdRzaM vIraM namAmi // 13 // caMdAru cAru sura kinnara sanikAyaM, vicchina bhImabhaya kAraNa saMparAyam / nissIma kevalakalA-kamalA-sahAyaM, vIraM namAmi nava hema samiddhakAyam // 14 // bandAra ityAdi / bandArayaH sAnandaM praNamanaparAcAravo ramyAH surANAM devAnAM kinnarANAM vyantara-vizeSAsAM sanikAyAH saMgata samUhA yasya sa taM, vicchinnAH samUla munmUlitA mImabhayakAraNAni saMparAyAH kaSAvA yenaM sa tathA taM, / saMparAya zabdaH kapAyavAcI jainAgama prasiddho yazAt sUkSmasaMparAyaM cAritraM sakSamasaMparAyaM guNasthAnamAgame gIyate / athavA mapAsta bhImabhayahetu saMgrAmaM nissImA-aparimitA yA kevalakakSA kevalabAna cAturI saiva kamalAlakSmIH sA sahAyo yasya st| evaM vighaM vIraM varddhamAnajinaM namAmi namasyAmi / navahe. mabat navyakAMcanavat samiddho dIptimAna kAyo yasya sataM // 14 // ArAmadhAma giri maMdara kaMdarAsu, mAyanti bhUmivalaye guNamaMDalaM te / nArI narA suravarA amarA amaMda, saMdeha reNu haraNoru samIra vIra ! // 15 // mArAmetyAdi / he vIra! nArI narA suravarAstathA amarAste nava guNamaNDalaM guNagaNaM gAyantItyukti yuktiH / kutra divAhamArAmAnandanAdi vanAni ghAmAnimaMcana vimAnAShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ (11) dIni sthAnAni / mirayo varSadharAdyAH zailA daromeka-kAdaya: guhAstato dvandvastAsu aaraamdhaamgirimNdrkNdraasu|punH? bhUmivalaye pRthvImaNDale nAryazca narAzva asurakinArInarAsu. ravarAH tathA amarAH surAH amaMdeti prabhoH saMbodhanaM / he mamaMda ! sabhAgya "maMdo mUDhe zanaurogiNyalase bhAgyavarjite / gaja jAti pramedelpe svaire maMdaratekhale // " iti haimAnekAtaH athavA amaMdA bahavo ye saMdehAH saMzayAstaeva kAluSyApAdakatvAdreNapasteSAM haraNe urUH pracaNDaH samIrovAyustatsaMbodhana he amanda ! saMdehareNu haragoru samIra vIreti prAsaMbadaM // 15 // saMsAri kAma paripUraNa kAmakumbha, saMcAri hemanavakaMja paraMparAsu / sevAmi te gharamadeva ! samaMtasevi, saMghAvalI damigaNaM caraNaM carantam // 16 // saMsArItyAdi / he caramadeva ! atimaninavasamAna svAmite-tava caraNayugmaM 'jAtyapekSAyAmekavacanaM maha sevAmi prAmAdinA zrayAmi sevAmIti parasmaimadaM, AtmanepadamanitvamityuktaraduSTaM / kathaMbhUtaM caraNa ? saMsAriNo jIvAsteSAM kAmayaripUraNe manovAMchitadAne kAma kuMbhava kAmakumbhastaM / punaH kathaMbhUtaM ? saMcArINi cariSNUni devaiH saMcAryamANAni sani hemanavakaMjAni svarNamayanavasaMkhvakamalAni 'vaM pIyUSaphnayoriti haimaanekaarthoktH| tataH karmadhAraye tAni teSAM paraMparA ksayastAsu, sNcaarihemnvkNjprNpraasu| carataM gamanaM kurvntN| punaH phicaraNaM? samaMtasevi saMghAvalI caturvarNasaMdha lina damimaNaH sAdhusamUhastato dvandve saMghAcalI damigaulavaMsaM samIpaM sevata iti samaMta se vinau saMghAvalIda migau rasvA patra vA taM samaMtasevi saMghAvalI damiyAM sAdhugaNasva saMgAMtargata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) tve'pi yatpArthakyenopAdAnaM tattasya prAdhAnyakhyApanArtha miti sannaddha dhIravara vIra savega-bANa, chAyAniruddha taruNAruNa caMDabiMbe / saMpanna ghoratumule guru bhIrukampe, . kaMkAla saMkula bhayAvaha bhUmi bhAge // 17 // bhallAsi bhinna haya vAraNa vAravANa, sADaMbarArikaraNA-varaNe duraMte / citte cirAya tava nAma varaM vahanto, vIraM narA raNabhareri balaM jayanti // 18 // yugalakaM / sannaddhatyAdi / bhalletyAdi / atra kAvyadvayena saMbandhaH / pUrva saMgrAmavizeNAni vAcyAni / tatoripuparAjayo vaacyH| sanaddhAH kanacAdimaMto dhIrA abhIravo varA yuddha kuzalA eSAM dvandve sannaddhadhIravarAH ye vIrAH subhaTAHpratibhaTAsteSAM savegA mahAprANa muktatvena vegavanto ye bANAsteSAM chAyAH zreNyaH / 'chAyApaMktI pratimAyAmayoSityanAtape / utkoce pAlane kAMtI zobhAyAM ca tamasyapi // iti haimaanekaartheokteH| tAbhiniruddhaM AcchAdita taruNAruNasya taruNArkasya caNDaM maMDalaM vivaM yatra sa tasmin / saMpannojAto ghoro rodrastumulo vyAkulo dhvani yaMtra sa tathA tasmin / gururmahAn bhIrUNAM kAtarANAM kaMpo vepathuryasmAt sa tathA tasmin / kaMkAla saMkulo'sthipiJjaravyApto'ta evamayAvaho bhayaMkarobhUmibhAgo raNakSetraM yatra sa tathA tasmin // 17 // 'bhalaM bhallUkabANayoriti anekaarthektiH| bhallA bANA lokoktyA kuMtA vA asayaH khaGgAstato dvandve te tathA te mi. nAni vidAritAni, hayA azvA vAraNA gajAvAravANA: kaMcukAH Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ (13) sADaMparArINAM sasaMraMbhaM ripUNAM karaNAni zarIrANi AvaraNAni kheTakAdIni tato dvanche tAni yatra sa tathA tasmin / duraMte duravagAhe evaMvidhe raNabhare saMgrAmapUre he svAmin ! tava nAma vIretyabhidhAnaM varaM-prazasyaM citta-manasi cirAya-cirakAlaM vahaMto dhyAnakatAnatayA smaranto narAH zUrapuruSA vIraM raNanipuNaM arivalaM vipakSasainyaM jayanti parAbhavanti-parAGgamukhI kurvantIti / tadidamApanaM yadaihalaukikajayArthinA'pi bhagavannAmaiva dhyeyamiti / kAvya yugalakArthaH // 17-18 // saMvitti vitta karuNArasa vArikuNDaM, pIDAharaM guNa-samUhamaNIkaraMDam / saMsAra siMdhujala kumbhabhavaM bhavantaM, sevaMtikena bhagavaMta-paghaM harantam // 19 // saMvittItyAdi / saMvittiH zemuSIjJAnamityarthastayA vittaH prasiddhaH sa tathA, tasyAmaMtraNaM he saMvittivitta ! he prabho bhavaMtaM tvAM ke janA na sevanti apitu sarve'pi sevanti / kiMbhUtaM karuNArasaH kRSArasaH sa eva sarvaprANijIvana tvAdvArijalaM tasya kuNDamiva kuNDaM karuNArasavArikuNDa, pIDAharaM vyathAvArakaM guNa samUhamaNIkaraMDaM guNagaNaratnabhAjanaM saMsAraevApAratvAt sindhuH samudrastasya jalaM tatra kuMbhabhavo'gastayastaM / bhagavantaM zAnAdiguNasamRddha aghaM-pApaM harantaM-spheTayantaM // 19 // saMcArabhUcaraNa-kevala-siddhivAsa, saMvAsavAsara varA iha vIradeva / / devA suroragakumAra sahela bhUmI, cAreNa te parama muddhava mAvahanti // 20 // saMcAretyAdi / saMcAro devAnandAyAstrizalAyAzca garbhaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ (15) patAro bhUrjanmacaraNaM vratagrahaNaM kevalaM kevalazAne siddhivAse si. ddhisaudhe saMvAso'vasthAnaM tato dvanddhe, te tathA teSAM vAsaravarAdinapravarAste saMcArabhUcaraNa kevalasiddhivAsa saMvAsa-vAsaravarA iha jagati / he vIradeva ! devA vaimAnika-jyotiSkA asurA-asurakumArA-uragakumArA-nAgakumArAstatodvandve, te tathA teSAM sahelaM savilAsa yo bhUmIcAro bhagavajanma sthAnAdau AgamanaM sa tena devAsuroragakamArasahelabhUmIcAreNa, te-tava paramamutkRSTamuddhavamutsava mAvahaMti-prApayanti / anena tava janmA. dikalyANakadineSu deSAdaya ihAgatya mahotsavaM vidadhatIti kSApitamiti bhAvaH // 20 // he vIra ! merugiridhIra ! vasuMdhagalaMkArAmatAraksuarimayorusAla / Arohi maMgalamahIruhakaMdaminna, saMsAracAra jaya jIva samUha baMdho! // 21 / / he vIretyAdi / he vIra ! caramajina tvaM jaya jayavAn bhava ityukti yuktiH / atha sarvANi saMzodhanAMtAni vizeSaNAnyAha-he merugiridhIra ! vasuMdharAyA bhUmeralaMkArAma zrAbharaNasamaH tAra-tAraM rUpyaM vasu-vasuratnaM-bhUrimayo-bhurisvarNa rajata ratna hemamaya ururvizAlaHsAlaH prAkAroyasya sa tatsabodhanaM vsuNdhraalNkaaraabhtaarvsubhuurimthorusaal| Arohi samucchrA. yavat atyunnatimat yanmaMmalaM tadeva mahIruhastasya kaMda iva kaMdastatsaMbodhanaM prAroha maMgalamahIruhakaMda / athavA Arohi maMgala. mahIrahekaMdo meghsdaamNtrnne| bhinnovastaHsaMsAsvArobhavakA. rAgAraM bhavAbA kAbena sa tataH saMbodhanaM / jIvasamUhasya baMdhurika svasaMboSavaM he jIvasamUhabaMdho-11 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ (15) dhIroha suruhacalI-karaNe dhurINA, duraM tamo visarareNu visAriNo me / vAlA samIraNa rayA iva tula pUlaM, cittaM haranti bhaNa kiMkara vANi deva // 22 // dhIroityAdi / dhIrA-paMDitAnAM ya Uho vitarka-stasvAtattvavicAraH sa eva bhuruho vRkSastasya calIkaraNaM cApalyApAdanaM tatra dhurINA agresarAH daramatyartha tamo visara eva ajJAnapaTalameva reNu-dhUlistasya visAriNo-vistAriNaH tmovisrrennuvisaarinnH| evaMvidhA bAlAH striyastA eva cApalyApAdana masthairvakaraNa sAdhAt samIraNarayAH pavanapUrAH, bAlA samIragarayA me-mama cittaM tUla pUla miv-arktuulpunyjmivhrnti|llit lIlA kaTAkSakSepAdibhiAmohatyAdayAnAdanyato nayanti / tato bhaNa-hi- kizabdaH praznArthastataH kiMkaravANi kiNkrvai|he deva! Adeza dehIti bhAvaH yathA tvadAdezena dRDhamamA bhavAmIti // 22 // icchA z2ale kalimale cilacittakacche, rUDhaM viruddharasa bhAvaphalAvalIDham / AraMbhadaMbhacirasaMbhava-vallijAlaM, he vIra sindhura ! samuddhara me samUlaM // 23 // icchetyAdi / icchA-strIdhanAdyAkAMkSA saiSa AraMbhadaMbhava. llyutpatti hetutvAjalaM yatra sa tatra / kaliH-kalaho malaM-pApaM tato dvandvaste, tathA tAbhyAmAvile-malinaM yazcittaM tadeva kaccha:sarasapradezaH sa tatra, 'kacchochamedenaukAMge'nUgamAyataTe'pi cAiti haimAnekArthokteH / kalimalAvilacitta kacche rUDhaMsamutpanna tattathA / viruddharasAni yAni bhAvaphakhAni narakatiryaH gmatirUpANi tairavalIDhaMcyAptaM tattathA / evaMvidhaM me-mama AraMbho Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 16 ) jIvopamardaH daMbhaH kaMpaTaM tato dvandvastAveva cirasaMbhavaM cirakAlInaM vallijAla-latAvitAnastattathA, AraMbhadaMbhacirasaMbhava vallijAlaM / he vIrasindhura ! varddhamAna gajendra samUlaM samuddhara mUlatopyutpATaya yathA'haM labdhAtmalAbhaH samparamaM sukhamanubhavAmItyarthaH // 23 // sevAparAyaNa narAmaratAracUDAlaMkArasAra karamaMjari piMjarAya / vIrAya jaMgama surAgama saMgamAya, kAmaM namo / sama-dayA dama-sattamAya // 24 // sevetyAdi / sevAparAyaNA-bhaktikaraNapravaNA ye narAmarA narasurAsteSAM tArA-dIprA ye cuDAlaMkArA- zirobhUSaNAni teSAM sArA- utkRSTA ye karAH kiraNAstaeva prasaraNazIlatvAnmaMjarayo maMjaryastAbhiH piMjara iva piMjaraH pItaraktaH sa tasmai vIrAya varddhamAnAya kAmamatyarthe namaH - namaskAro'stu ityuktiyogaH / punaH kathaMbhUtAya vIrAya ? jaMgamaJcariSNu ryaH surAgamaH surANAM zragamovRkSaH, surAgamaH suratarustadvanmanovAMchitapurakatvAt saM. gamaH prAptiryasya sa tathA tasmai / asamau atulyau yau dayAdamau kRpendriyajayau tAbhyAM sattamaH zreSThaH sa tasmai // 24 // he deva ! te caraNavAriruhaM taraMDa - mArohiNo darabharaM hara dehi dehi / pAraM paraM bhavaduruttara nIrapure, bhUyosamaMjasa niraMtara cAriNo me / / 25 / / he devetyAdi / he deva ! devArya te tava caraNa- vAriruhaMpadapadmaM taraMDaM-tarakAMDasadRzaM zrarohiNaH- Azritavato, me-mama darabharaM- bhayapUraM hara- apanaya, tathA bhava eva durutaro- durlabhyo yo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ mIrapUro-jalapUraH sa tasmin bhavaduruttara nIrapUre, paraM pAraM dehi dehi, bhUyo bahu asamaMjasena-loka-dharmaviruddhacaraNalakSaNena. kadAcaraNena niraMtaraM-satataM carituM pravartituM zIla yasya sa, tathA tasya evaM vidhasya mama / atra paMcaviMzatI kAvyeSu vasantatilakA chandaH // 25 // avilayamakalaMka siddhisaMpattimUlaM, bhavajalarayakUla kevalaMdhAriNo'lam / caraNakamalasevA lAlasaM kiMkaraM te , vimalamaparihINaM, he mahAvIra ! pAhi // 26 // avilayetyAdi / avalayaM-akSayaM akalaMka-nirdoSa siddhi sampattimUlaM-muktisaMpatkAraNaM bhava eva jalarayo nIrapravAho bhava. jalarayastasya kUla miva kUlaM tattathA, saMsArodadhitaTabhUtaM IdakkevalajJAna dhAriNo bibhrato'lamatyartha, te-tava caraNakamalasevAlAlasaM padakamalaparyupAsti paraM kiMkara-dAsaM mAmiti gamyate / he mahAvIra ! varddhamAnaprabho! pAhi-rakSa / punaH kiMbhUtaM kevalaM vi. malaM sarvAvaraNamukta aparihINaM saMpUrNa // 26 // atra mAlinI taruNataraNi jIvAjIvAvamAsavisAraNe, sabalakariNo mAyAkuMje dayAgsasAraNim / caraNaramaNIlIlAgAraM mahodayasaMgame, saralasaraNiM seve mUDho giraM tava vIra he ! // 27 // taruNetyAdi / he vIra ! ahaM mUDhastava giraM vANI sevemAdhayAmi ityukti yogH| atha gIvizeSaNAnyAha-taruNataraNi pracanDasUrya, ke jIvA? ekendriyAdayaH ajIvAdharmAstiShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAyAdayaH tato dvandvasteSAmavabhAso yathAvasvarUpaprakAzastasya visAraNaM-vistAraNaM tatra, kiMbhUtasya ? tava sabalakariNo-mattagajasya kutra ? mAyaiva gupilatvAt kuMjovRkSAdi gahanestatra mAyAvanabhaMjane hasti tulyasyetyarthaH / punagiraM vizinaSTi, dayArasasAriNiM kRpAjalakulyAM, caraNaramaNIlIlAgAraM cAritrarAmA krIDAgRhaM mahodayasaMgame apavargaprAptau saralasaraNiM Rjumaarg| atra hariNInAma chandaH // 27 // lasaMtaM saMsAre suranara samullAsakaraNaM, vahe vAraMvAraM tava guNagaNaM deva ! vipalam / apAraM citte vA bahula salile biMdunivahaM, mahApArAvAre'maraNamaya ! kallolakalile // 28 // lsNtmityaadi| lasaMtaM-prasaraMtaM saMsAre-loke suranarasamullAsakaraNaM devamAnavaharSajanakaM, he deva! evaMvidhaM tava guNagaNaM-cA. nAdiguNagrAma vAraM 2-punaH 2 ahaM citte-manasi vahe-dhArayAmi, asAdhAraNa dhAraNayA sNsmraamiityrthH| kiMbhUtaM guNagaNaM? vimalaMujvalaM apAraM-anantaM, kamiva ? mahApArAvAre-svayaMbhUramaNAkhya samudre biMdu nivahaM vA, vA zabda ivArthaH, bidunivahamiva-jalabiMduvRndamiva apAraM-asaMkhyaM yathAhi-caramAdhaujalabiMdu saMkhyAkarta na zakyate, tathA bhagavadgaNAnAmapi etaccopamAnaM dezataH prabhuguNAnAmanantatvAt / kiMbhUte ? mahApArAvAre-bahulasalile bhUrijale-kallolakalile-taraMgagahane, he amaraNabhaya ! mRtyubhayavarjita iti bhagavatsaMbodhanaM / atra zikhariNInAma chandaH // 28 // guMjApuMjAruNakararuhA''yAma saMpanabAho, ___ maMdArAme kusupasamayaM vIradevAvilambam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaMgAnIrAmalaguNalavaM te samuccAriNe me, siddhAvAsaM bahubhavabhayAraMbharINAya dehi // 29 // guMjetyAdi / guMjApuMjavadaruNA bhAratAH kararuhA nakhA yasya sa tatsambodhanaM / AyAmo dairdhya tena saMpannau pralaMvAvityarthe bAhU yasya sa tatsaMbodhanaM / bhaMdArAme-kalyANavane kusumasamayaMvasantatu evaMvidhaM guNalavaM, he vIradeva ! te-tava samuccAriNekathakAya me-mahayaM avilambaM-zIghra siddhAvAsaM-mokSaM dehi / kiM. bhUtAya mahAyaM? bahubhavabhayA-bhUribhavAtaMkopakramakhinnAya gaMgAnIravaramalaM nirmala gaMgAnIrAmale ti prabhoH saMbodhanaM / nanu guNalavaM samuJcAriNe ityasya kathaMsiddhiH ? ucyate-avazyaM samucArayipyAmIti samucArI tasmai, atra Nin vAvazyakAdhamaye ityanenaidhyatyarthe gamyamAnAvazyakArthe ca Nin pratyaye 'satyeSyahaNena' ityanena sUtreNa karmaNi SaSThI prApti niSidhyate, vartamAnatA pratItistu prakaraNavazAdityasya siddhiH|| atra mandAkrAntA chaMdaH // 29 // evaM zrIjinavallabhaprabhukRta stotrAMtyapAdagrahAt, kRtvA te mamasaMskRtastavamahaM puNyaM yadApaM manAk / saMsevyakrama padmarAja nikaraiH zrIvIratenArthaye , nAthedaM prathaya prasAda vizadAM dRSTi dayAlo! mayi // 30 // iti zrI kharataragacchAdhirAja zrIjinahaMsamari ziSya mahopAdhyAya zrIpuNyasAgara ziSyeNa vAcaka padmarAja gaNinA kRtaM bhAvArivAraNAMtyapAdasamasyAmayaM samasaMskRtastavanaM / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ evamityAdi / evaM pUrvokta prakAreNa zrIjinavallamaprabhumiH . zrIjinavallabhapUjyaiH kRtaM yatstotraM-stavanaM bhAvArivAraNAbhidha tasya yo'tyasturyaH pAdastasyagraho- grahaNaM AzrayaNaM sa tasmAt / he prabho ! se-tava samasaMskRtastava-saMskRtaprAkRtazabdaiH samamekasadRzaM saMskRta-saMskaraNaM samasaMskRtaM tena saMbaddhaH-grathitaH stava:stavanaM samasaMskRtastavastaM kRtvA-ahaM stavakartA yanmanAk kiMcitpuNyaM sukRtaM pApaM prAptavAn / saMsevyaM-sevanIyaM kamapanaMcaraNakamalaM yasya sa tatsaMbodhanaM / he saMsevyakramapana ! ke rAjanikaraiH pArthivasAthaiH he zrIvIra! varddhamAnavimo! tena puNyenAhamidamarthaye yAce prArthanAmeva prkttyti| he nAtha! he dayAlo! kRpApara ! prasAdavizadAmanugrahojjvalAM svIyAM dRSTiM dRzaM mayi bhakyA svakartari prathaya-vistAraya, yathA tava saumyaham vilokanena mama sarva samIhita siddhirbhavatIti bhAvaH / kiMceha-saMsevyakrama padmarAjetyanena-padena liSaM kavinA padmarAjeti svanAmascitaM // atha zArdUla vikrIDitaM nAma chandaH // 30 // iti zrI puNyasAgara mahopAdhyAya ziSya panarAja vAcakena viracitAzrImAvArivAraNAmidhastavaturyapAdanibaddha samasaMskRtasamasyAstava vRttiH| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazastiH / kharataragaNe navAMgI-vRtti kRtaa-mbhydevsiiyaaN| vaMze kramAdabhUvan , shriimjinhNssiindraaH||1|| teSAM ziSya variSThAH, samagra-samayArtha niSkakaSapAH / zrIpuNyasAgara maho-pAdhyAyA jajJire vijnyaa||2|| teSAM ziSyo vivRtti, vAcakavara-parAja-gaNirakarot / bhAvArivAraNAMtima, caraNanibaddha stavasyaitAM // 3 // praha karaNa darzanendu (1659) pramitende cAzvinAsita dshmyaaN| zrIjesalamerupure, zrImajjinacandraguru rAjye // 4 // atra yaduktamayuktaM, matimAMdyAdanupayogatazcApi / tacchodhyaM dhImadbhiH, prasAdavizadAzayaH ___ zrIrastu / agnyabhrazUnyayuga-vikramavarSa-rAjye, zubhrAcine smaratithau kujavAsare ca / koTApure vinayasAgara sAdhunA hi, ziSTyopakAri suguroH pratilekhiteyaM // 1 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI : vAcanAcArya zrIpadmarAjagaNinirmita-svopajJa vRttisuzobhitayamakamayamzrIpArzvanAtha-laghu-stotram / (bhujaGgaprayAta chandaH) samAno ! samAno'samAno samAnoM , mahelA mahelA mahelA mahelA / sitArA'sitArAsitArAsitArAvadhIrAvadhIrAvadhI rAvadhIrA // 1 // gamAbhAgamAbhAgamAbhAgamAbhAgamIro gamIrogamI rogmiiro| gavIrA gavIrAgavIrAgavIrA'sudhA mAsudhAmA sudhAmAsudhAmA // 2 // yugalakam / vyAkhyA-samAno, gamAmA, ityAdi vRttadvayena sNbndhH| he pArzvanAtha ! tvaM mA-mAM ava-rakSa / kimbhUtastvam ? sameSusAdhuSu A-samantAt nuH-stutiryasya sa tadAmaMtraNaM he smaano!| punaH kimbhUtaH ? saha mAnena-pUjayA vartate yaH sA samAnaH / punaH kIhak ? na samAnaH asamAnaH asahazaH, athavA asamAnaH zobhamAno guNairiti zeSaH, masa dIptyAvAnayoHrati dhAtupAThavacanAt / punaH kIdRzaH? samAnaH-sagarvaH taniSedhAdasamAnaH-gavarahita ityrthH| punaH kIdRzaH? maheleti-mahatI strI mAmA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ (23) rogA helA krIDA, etA prasthati-nirAkarotIti.mahelAH, mahelAprAmavat helayA asthatIti vA / punaH kIrazaH mahatI IDA stuti maheDA, mahA:-utsavAsteSAM ilA-bhUmiH sthAnaM mahelAmahelAH DalayoraikyAnmahelAH, yathoktam-yamakazleSacitreSu, bavayorDalayonamit / nAnusvAravisargau tu, citrabhaMgAya sNmtau||1|| sitaM vidhvasta pAraarisamUho yena sa tadAmaMtraNaM he sitAra ! / punaH kIdRzaH? asiHkhaGgaHtArA-kanInikA tadvadasitaHzyAmaH asitA rAsitastadAmaMtraNaM he asitArAsita !, ArA-zastrI asi:kRpANastAraM-rUpyam etAni avadhIrayati-avagaNayatIti ArAsitArAvadhIrastadAmantraNaM, he ArAsitArAvadhIra ! avetiyojitam , punaH kIhak ? dhIreSu avadhiH-sImA dhiiraavdhiH| punaH kIdRzena? rAvaNa-dhvaninA dhiyaM-buddhiM rAti-vadAti rAvadhIrAH 'vip pratyayaH' yamakatvAdvisargAduSTatA, kacit rudraTAlakArAdau tathAdarzanAt // 1 // gamAbhA, gamaiH-sahazapATherAbhAntIti gamAbhAH AgamA:- siddhAntA yasya sa gamAbhAgamastadAmaMtraNaM-he gamAbhAgama! AbhAyA AgamenAbhAtIti AbhAgamAmaH, bhA-samantAt bhAgo-bhAgadheyaM tasya mA-lakSmIstayA mAtIti vA,na gacchatItyagA-nityA mA-jJAnaM tAM bhajatIti agamAbhAgtazamantraNaM he agamAbhAga, abhIro-nirbhayaH, gabhIro-gambhIra:agAHsAsteSAM mIH agamIH,rogabhI rujabhayaMro agniH,ebhyo 'vatIti tadAmantraNaM he agabhIroH !, yamakatvAt kacidanusvArAdauSTyam / punaH kIdRzaH? go:-svargalakSmIHgavI tArAtIti. gavIrAH, gavi kAmo, i:-kAmo rAgaH-abhiSvaGgastAveva vIrAgau-subhaTasapyau tau vizeSeNa Irayati yaH sa tatsambodhana he irAgavIrAgavIra ! / punaH kIdRk ? asUna-prANAn dadhatIti pra. sudhA:-prANinasteSu mAM-lakSmI suSThu dadhAti-puSNAtIti asudhAmAsudhAH 'ubhayatra vippratyayaH' mA mAM iti prAyojitam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 24) punaH kIdRzaH? suSTu dhAma-tejastasya zrA-zrIstasyAHsuSTu dhAma.. grahaM sudhAmAsudhAma ! 'mA' ityAzcarye saMbodhane vA // 2 // ghanAMbhASanAbhA'ghanAbhASanAmA kalApaM kalApaM kalAkalApam / gadAmogadA mogadA-bhogadAbho, ditAnaMditAnaM ditAnaMditAnaM / / 3 // mahA vAmahAvA''mahAvA mahAvA gatAraM gatAraMgatAraM gatAraM / samAyA-samAyA'samAyA'samAyA bhavezaM bhave zaMbhavezaM bhavezam // 4 // yugmam // vyAkhyA-ghanAmA, mahAvA, atrApi vRttadvayena saMbanadhaH / he bhavya ! bhave-saMsAre maha-pUjaya pArzvajinaM prkrmaatsNvdhyte| kIdRzaM jinam ? ghanasya-dehasya prAbhA-kAntiH (yasya saH) ghanAbhA praghanAbhaH aghasya-pApasya nAmo-vinAzo yasmAtsa aghanAbhaH, 'Nabhatubha hiMsAyAmiti dhAtupAThavacanAt , mAsamantAd dhanaH-pracuraH AmAkalApaH-zobhAsamUho yasya sa praghanAbhAkalApaH, tato vizeSaNatrayakarmadhArayastam / punaH kIdRzaM ? kalAnAM-vijJAnAnAm ApaH-Aptiryatra sa tam / punaH kIdRzaM ? kalo-madhuraH apaGko-niSpApo sApo vacanaM yasya sa taM kalApaGkalApam / punaH kIdRzaM ? gadAnAM-rogANAM prAbhogovistArastaM dAti-lunAti yati-khaNDayati vA yaH sa gadAmogadAH viSpratyayA, bhogasya-sukhasya dA-dAnaM tena prAbhAti bamasti-zobhate iti bhogadAbham auSadhakalpaM pharmarogApahAritvAt , yadudita-vacanaM tena AnanditA -mAhAditA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ (25) mAnA:-prANA: prANino yena, dharmadharmiNoramedopacArAt sa ta. thA,tato vizeSaNadvayaMkarmadhArayaH |punH kIdRzaM? ditaH-khaNDi. ta:-ananditAna:-asamRddhivistAro yena sa taM ditAnanditAnam // 3 // 'mahAvA.' maha-pUjayeti prAksaMbaddham , vAmaH-kandoM hAvI-mukhavikAraH, vAmazca hAvazca vAmahAvI, na vidyate vAmahAvau yasya sa tathA, 'vAmaH-kAme savye payodhare umAnAtheprati. kule' iti haimAnekArthavacanAt , aAmAn-rogAn hantIti AmahaH, avatIti avaH, A-samantAnmahatI-yojanagAminI bAg-vANI yasya saH, na vidyate tAraM-rUpyaM sarvaparigrahopalakSaNaM yasya sa tathA, tato vizeSaNapazvakarmadhArayaH taM tthaa| punaH kIdRzam ? gato'raGgo yasyAH sA gatAraMgA-yAtAlakSmIH tIrthakRtsaMbandhinI tayA rAjate yaH sa taM gatAraGgatAraM, gata-sAnaM tasya prAra:-prItiryasya sa tam , ye gatyarthAste prAptyarthA jJAnArthAzca ityuke, mathavA gAyantIti gA-bhagavadguNagAtArastAn tArayatIti sa taM gatAram / punaH kIdRzaM ? samaM-sarva AyAsaM-bhavabhramaNodbhUtaM prayAsaM mInAti-vidhvaMsayatIti samAyAsamAyaH, asamaH-asadRzaH ayo-bhAgyaM yasya sa asamAyaH, asamAyAmo-nirmAyazobho vezo-nepathyaM yasya saH asamAyAbhavezaH, vezo vezyAgRhe nepathye ca iti haimAnekArthoktaH, tataH padatrayaMkarmadhAraye taM, bhave iti prAgvyAkhyAtam ; zaM sukhaM tasya bhavaH-utpattiryasmAtsa zambhavaH, sa cAsau Izazca-svAmI zaMbhavezastam / punaH kIdRzaM ? bhavA-zivastadvat I kAmaM zyativinAzayatIti bhavezastam // 4 // kSamArakSa mArakSamA rakSamAra!, prabhAva prabhAvaprabhAva prabhAva / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ (26) parAgo'parAgoparAgo'parAgo vadAtA'vadAtAvadAtA''vadAtA // 5 // ' vyAkhyA-'kSamArakSa'he kSamArakSa! pRthvIpAlaka ! rakSa pAlaya mA mAM, mAra:-smaraH sa eva to-rAkSasastaM mArayatItimArakSamArastatsaMbodhanaM he mArakSamAra ! prabhAvaH-anubhAvaHprabhAkAntistAbhyAm avati-prINAtIti saH, tataH sambodhanam, prakapeNa bhAsata iti prabhAvo, vapraH-prAkArastasya bhAvaH-prAptiryasya tadAmamtraNam , yadi vA pragatobhAvo-janma yasya sa tadAmantraNam, prakRSTo bhAvaH-svabhAvo yasya sa tadAmantraNam , kiMbhUtaH para:-prakRSTo'go-vRkSo'rthAdazokataryasya sa parAgaH, yadi vA parA bhA-samantAdgauH-vANI yasyAsau parAgustadAmantraNaM he pa. rAgo!, apa gato rAga eva uparAgaH-upaplavo yasya saH aparAgoparAgaH, na vidyante pare-vairiNo yasya so'parastadAmantraNa he apara! punaH kIdRzastvam ? AgaH-pApam avadhati-khaNDayatIti mAgovadAtA 'AgaH syAdenovadAyamaMtI' ityanekArthokeH,avadAtA-nirmalA avadAtAH-caritrANi yasya sa tathA, tadAmantraNaM he avadAtAvadAta ! punaH kIdRzastvam ? 'ava rakSaNakAnti prItyAdiSu, iti dhAtupAThoke:-zrAvanam bhAva:-prItistaM dadAtIti prAvadAtA // 5 // itthaM mayA paramayA ramayA pradhAnastotraM pavitrayamakairvihitaM hitaM te / pArzvaprabho ! tribhuvanAztapatrarAjadindIvaracchavitano ! vitanotu sAtam // 6 // // iti zrIpArzvanAthalaghu-stavanam // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 27 ) vyAkhyA-'itthaM maye-ti / ittham-amunA prakAreNa mayA vihitaM kRtaM te tava stotraM-stavanaM he pAcaprabho! sAtaM mukhaM vitanotu-vistArayatu / kimbhUtaM stotraM ? pavitrayama-nidoSayamakAlaGkArabaddhakAvyaiH, hitaM hitakAri / paramayA utkRSTayA rama.. yA sakSamyA pradhAna! ityAdIni saMbodhanAntAni zrIpArzvanAthasya ! vizeSaNAni jJeyAni / tribhuvane jagattraye adbhutA atyutkaTA pamA rUpazrIryasya sa tribhuvanAdbhutapanastadAmantraNaM kriyate he tribhuvanAdbhutapanna ! rAjat zobhamAnaM yadindIvaraM nIlakamalaM tena sahara viryasyA sAIDazI tanuryasya sa, rAjadindIvaracchavitanustadAmaMtraNaM kriyate-he rAjadindIvaracchavitano! kadhinA nijamaticaturatayA 'padmarAja, iti khanAma sUcitam // 6 // iti zrIkharataragacchAdhirAjazrImacchI zrIjinahaMsasarisUrIzvara- . ziSya zrIpuNyasAgaramahopAdhyAyazrIpaJarAjopanirmitA . svopakSazrIpArzvajinayamakastavavRttiH samAtA vinirvAcyamAnAciraMnandatAt shreyH|| upAdhyAya zrIpadmarAjagaNinAmantevAsI vidvajanavariSTa paMDitazrIkalyANakalazagaNi sundarANAM ziSyopAdhyAya zrImAnandavijayagaNipuGgavAnAmantiSadAcanAcArya zrImukhaharSagaNivarANAM zaikSapaMDitapravara nayavimalagazinAM satIrthena bhuvananandanagaNinA'daH stavanaM likhitam / saMvati 1741 pravarttamAne caitravadipacche 14 vArasome zrIDelANAmadhye zrIkharataragacche zrImacchI zrIjinacandrasUri taziSya paM rita jaitacInikhitaM // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ kharataragacchIya zrI jinabhuvanahitAcArya praNItA daMDakamayA vAcanAcArya zrI padmarAja nirmitA--savRttikAWan jin-stutiH|) praNayavinayapUtasvAMtakAMtaprabhUta, kSitipati puruhUta zreNibhiryobhinUtaH / zivapatharathasUtastAtsakalpadrabhUtaH, satatamanabhibhUtaH zreyase nAbhistaH // 1 // bhuvanahita sUri viracita rucira-guNoiMDa daNDaka stutyaaH| vyAkhyA vidadhAmi guroH, prasAdato mugdhabodhArtham // 2 // iha daMDakastutiprAraMbhe / pUrva daMDaka paripATI pradarzayate / tathAhi-SaviMzatyakSarAchaMdasa upari caMDa vRSNyAdayo daMDakAstAvadbhavaMti yAvadeko na sahanAkSaraH pAdaH, yaduktaM chaMdovRttI ekonamahastAkSara-paryaMtA daMDa kAMhayaH proktaaH| varNatrikagaNavRddhyA, na dvitayAdyA mahAmatimiH // 1 // atra stutau tu saMgrAmanAmA dNddkH| tatra praticaraNaM saptapaMcAzadakSarANi 57, tatrAdau nagaNa dvayaM tataH saptadaza ragaNA bhavaMtIti / catuH padyAtmikA ca stutistatrAbhidheyaM yathA-prathame padye ekAdi sarva jinastavanaM / dvitIye sarvakSetrakAlAdi bhAvitIrthakRtavarNanaM / tRtIye siddhAntastutiH / caturthe zAsana zratadevatAdi stavana miti / ataH prathame daMDake caturvizati jinAna stauti| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ (29) natasurapatikoTikoTIrakoTItaTIzliSTapuSTa prakRSTadyuti ghotitaashaannaakaashsrvaavkaashprdeshollsniilpiitaarunnshyaamvrnnaattyrtnaavlii| prasUparakaravAravistAranirmeranIrAMtarAnIrajanmeMdirA saarsNbhaarsaaraanukaarprkaarkrmnyaaspaavitrypaatriikRtaanaaryvryaarybhuumNddlii| . bahulatimirarAzini zibhAsAmadhIzAMzusaMdohasaMkAzasatkevalajJAnasaMlokitAlokalokasvarapAsurUpAyavaitAbyavAsIzamukhyamukhyaiH zritA jinapativitatistanotu zriyaM zrAyasI jyAyasI prAprabhAjAM sadAbhaktibhAjA kalAkailikelIsamAraMbharamA mahAstaMbhahelAdalIkArakuMmIzasArAbhutA // 1 // vyAkhyA-jinapatInAM RSabhAdicaturvizatyahatAM vitatiH-zreNiH jinapativitatiH,prANabhAjAMprANinAM zrAyasI muktibhavAM zriyaM-lakSmI zobhA vA tanotu-vistArayatu itynvyH| zreyasi bhavaM zrAyasaM, devikAzizipAdityUhadIrghasatrazreyasAmAda iti sUtreNa aNi pratyaye zrAyasamiti, striyAM tu zrAyasIti siddham / kiviziSTayaM zriyaM jyAyasI-pratiprazasyAM vRddhAM vaa| jyAyAn vRddhe prazasyeca itynekaarthoktH| kiMbhUtAnAM prANamAjAMsadA-nityaM bhaktibhAjAM-sevAparANAm / kiviziSTAjinapativitatiH, kamAkeli:-kandarpastasya kelI krIrA tasyAH samArammaHsamutpAdaH sa eva rambhA mahAstammaH-kadalIprakANTastasya he. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ (30) yA-lIlayA yo dalIkAro-bhaJjanaM tatra kumbhIzavat-gajendravat sAreNa-balena adbhutA-AzcaryakAriNI, kalAke likeliismaarmbhrmbhaamhaastmbhhelaadliikaarkumbhiishlaaraadbhutaa|punHkibhuutaa jinapati vitatiHnatA namrIbhUtA yAHsurapatikoTaya indrANAM catuHSaSTisaMkhyatve'pi jyotiSkendrANAM candrasUryANAmasaMkhyAtatvavivakSayA'doSAt, indrakoTayastAsAM koTIrANi-mukuTAni teSAM koTItaTISu-agrabhAgeSu zliSTAni-sambaddhAni puSTaprakRSTadyatimiH-pIvarapravarakAntibhiH dyotitA-AzAnanAni ca diGamukhAni AkAzasarvAvakAzapradezAzva gaganasarvAMtarAla pradezA prAzAnanAkAzasarvAvakAza pradezA yaistAni ullasannIlapItAruNazyAmavarNerAvyAni samRddhAni yAni ratnAni-indranIlAdIni teSAmAvalI-zreNistasyAH prasRmarAH-prasaraNazIlA ye karavArA:-kiraNakalApAsteSAM vistAra AbhogaH sa eva, nirmeraMnirmaryAdaM prabhUtaM nIraM-jala tasya antarA-madhyabhAge nIrajanmendirAyA:-padmazobhAyAH sAra:-zreSTho yaH sambhAraH samUhastadvatsAra ucito'nukAraprakAra prAyamyavidhi yeSAM te tathA, tathAvidhAnAM kramANAM-caraNAnAM nyAsena-nikSepeNa pAvitryapAtrIkRtA-nairmalyAspadIkRtA anAryA-mlecchabhUmiHvaryA-praghAnA zrAryabhUmaNDalI ca-AryadezabhUmiyayA sA / ntsurpti0| AryAnAryadezeSu bhagavadvihArasyAskhalitatayA sambhavAt / punaH kiMbhUtA jinapativitatiH-bahulatimirarAzeH pracurAjJAnapaTalasya nirnAzo ysyaaH| prAThAntare tasya vA nirnAzIti, kevalajJAna'vizeSaNaM / athavA bahulatimirarAzini zI prabhUtatamaHstomavidhvaMsI yo bhAsAmadhIzaH sUryastasyAMzusandohaH kara prakarastena saMkAzaM samAnaM satpradhAnaM satyaM vA yatkevalajJAnaM tena saMlokitaM samyagdRSTaM alokalokayoH svarUpaM yayA saabhultimir0|| bhAsAmadhIza ityatra vArAMnidhyAdizabdaSaSaSTha yaluk / punaH Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ (31) kiMbhUtA jinapativitatiH suSTurUpeNa-saundaryeNa bADhayA yuktA ye vaitADhayavAsino vidyAdharAsteSAmIzAH svAminastanmukhyastatprabhRti miH surUpADhayavaitADhayavAsIzamukhyaiH nRmukhyaiH puruSazreSThaiH zritA sevitA / iti prathama daNDaka vyAkhyA // 1 // atha dvitIye sarvajinAnabhiSTautiamaranikaraklaptakikillisamphullaphullAvalIprAntavellanmadhusyandaniHspandabinduprapApAnasaMjAyamAnA smaandhvnidhvaansndhaanrolmbmttaanggnaa| viracitanavaraGgabhaGgItaraGgIbhavaccaGgarAgAGgasaGgItirItisthitisphItisaMprINitiprANisAraGgacittaM mahAnandabhittaM ramAkandavRttaM suvRttaM sadA // samavasaraNamaNDapaM bhUSayanto nayaM navyabhavyAn vacazvastarIvistaraistayanto mayaM bhImabhAvArivIro dayaM nirdayaM daantdurdaantsrvendriyaaH| vidadhatu vibudhAbAdhAmagAdhA jinAdhIzvarA bhAkharA medurAM sampadaM dantidantAntarAkApatiprAntavizrAntakAnticchaTAkUTapeTadyazaH snycyaaH||2|| vyAkhyA-jinAH sAmAnyakevalinasteSAM madhye'STamahAprAtihAryAdisamRddhayA, adhi-Adhikyena IzvarAH svAminaH adhIzvarA jinAdhIzvarAstIrthakarA dehinAM-prANinAM sadA-nityaM sampadaM muktirUpAM vidadhatu-kurvantu / kIdRzAnAM dehinAM vibudhAM vizeSekha budhyante jIvAjIvAdipadArthasAthai jAnantIti vipi pratyaye vibudhasteSAM samyagdRSTividuSAmityarthaH / kiMvizi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ (32) STAM sampadaM medurAM pussttaaN| punaH kiMbhUtAM sampadaM abAdhAM-bAdhArahitAM / kiMviziSTA jinAdhIzvarAH-agAdhA-gambhIrAH / punaH kiMbhUtA jinAdhIzvarAH-bhAsvarAH kAntyAdIpyamAnAH / punaHkibhUtAjinAdhIzvarA-dantidantavat-hastidantavat zubhratvena antaH svarUpaM yasya sa IdRg yo rAkApatiH pUrNimAcandrastasya prAnteSu vizrAntAH sthitA yAH kaanticchuttaa:-kaantipngkyH| madhyasthitAnAM candrarucInAM kalaGkakaluSitatvenAvivakSaNAt / tAsAM kUTaM vRndaM / atibahutvanyApanArthamitthamupanyAsaH / tadvat , athavA tAsAM kUTena dambhena peTat pujIbhavan yazaHsaJcayaH-kIrtinicayo yeSAM te dntidntaant| piT zabdasaMghAtayoritidhAtoH zatapratyaye peTat iti bhavati / kiMkurvanto jinezvarAH-samavasaraNameva maNDapa AzrayavizeSastaM samavasaraNamaNDapaM bhUSayantaH alaGkarvantaH / kiviziSTaM samavasaraNamaNDapaM asuravikareNAsuravRndena klupto nirmito yaH kiMkillirazokatarustasya samkullA vikasvarA yA phullAvalI pAThAntare vA puSpAvalI kusumazreNistasyAH prAnteSu vellan kSaran yo madhusyando makarandarasastasya nispandA nizcalAye bindavasta eva prapA pAnIyazAlA tatra yatpAnaM makarandavinduvRndA''rasAsvAdanaM tena saMjAyamAnaM asamAnayorasadRzayo nidhvAnayo laghumahAnAdavizeSayoH sandhAna nirantaratayA vidhAnaM yAsAMtA evaMvidhA yA rolambamattAGganA mattamadhukaryastAmiviracitAH kRtA navaraGgabhaGgIminUtanaraGgavicchitimistaraMgI bhavaGgarAgAGgA prAdurmavadramyarAgAbhyupAyA saMgItirItiH saMgItapaddhatistasyAH sthitiravasthAnaM tasyAH sphIti vRddhistayA saMprINitAni mAnanditAni prANina eva sAraMgAmRgAH prANisAraMgAsteSAM cittAni yena sa taM amaranikara0 / punaHkivizieM samabaraNamaMDapaM-mahAnambasya-paramapadasya mizamiva sAhamiva mahAnanda misamavasaraNasthitajanAnAM nirvANaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ (33) sthAyinAmiva kSutpipAsAdipIDA niyamAtparamArahalotpAdanAvetyupamAnaM punaH kIdRzaM samavasaraNamaMDaramAvA-mokSalakSmyAH kandamiva vRttaM caritraM yatra tat rmaad| pAThAntare ramAkandavittaM tatraivaM vyAkhyA, ramayA-ratnAdimayaprAkAratrayAyAtmiphayA bhiyA kaM-sukhaM dadAtIti ramAkandaH vijaH prasihastavaH 'karmadhAraye ramAkaMdavittastaM / punaH kIdRzaM samaSa* suSTu-vRtaM vartulaM suvRtta / punaH kiMkurvanto jinezvarAH vavazvastarIvacanavaicitrI lakSaNayA vA vAkUcAturI tasyA vistaraiH prapazcaiH vadhazvastarIvistaraiHnavyabhavyAn nayaM nyAyamArge nayanta:-prApayantaH, pio dvikarmakatvAdana karmadvayaM / punaH kikurvantaH bhayaM tayanto niraakurvntH| kiMbhUtaM bhayaM bhImabhAvAridhIrebhyoraudrarAgA. 'disubhaTebhya udaya utpatti yasya tImabhAvArivIrodayaM / kiviziSTA jinezvarAH nirdayaM niSkaruNaM yathA syAttathA dAntAni vazIkRtAni durdAntAni-durdamAnisarvANi indriyANiste kaantaadurdaantsrvendriyaaH||2|| atha tRtIye siddhAntaM stauti kunayanicayavAdasaMvAdi-durmAdakAdaMbinIsA' darododarIdUrasaMcAratArIbhavadbharijhaMjJAsamIraM sutIraM jaDApArasaMsAranIrAkarasyAnizaM / kalamaladalajAlajaMbAlanikSAlanasambanI sAyAnalaprajvalajjvAlasaMtApitAMgAMgisaMtApanirvApaNAMbhaH karIraM kuTIraM lasana-saMpadA sNvidaaH| ., Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 34) kumatapitatatuMganirmagasAraMganAthaM zivazrIsanAthaM kRtAcapramAthaM mahAyAmamAyAmahI dAra--sIraM gamIra-maho mandiraM bhaavto| ghanatamagamasaMgama saMgibhirdurgamaM satramannAkibhUmIruhaM jaMgama muktimedyanmahAnandamAkandarAdhAgamaM saMstuve saMzraye zrIjinendrAgamam // 3 // vyAkhyA-ahaM zrIjinendrAgama-arhatpraNItasiddhAntaM bhASata-prAntaraprItitaH saMstuve / sadbhUtaguNapratipAdanena samyag vrnnyaami| yadi vA saMstuve paricitaM karomi, tathA saMzraye seve| kiMviziSTaM zrIjinendrAgamaM pramANapratipannAthaikadezaparAmarzA nayA naigamAdhAsta evAbhipretadharmAvadhAraNAtmatayA zeSadharmatiraskAreNa pravarttamAnAH kutsitA nayAH kunayAsteSAM nicayaH samUhastasya vAdaH kunayanicayavAdasta samyag vadantIti kunayanicayavAdasaMvAdinasteSAM durvAdo bhavonmAdaH sa eva kAdaMbinI meghamAlA,samyagbodharaviniroghahetutvena vAgADambaragarjitasamanvitatvena ca, tasyAH sAde vidhvaMsane rodasI dyAvApRthivyAveva darIguhA tatra dUrasaMcAreNa-atyantapracAreNa tArIbhavan ucaiH evaM kurvan bhUriH pracuro jhaMjhAsamIra iva jhaMjhAsamIraH ghanAghanaghanapaTalapATanapaTupavanavizeSaH sa taM kunayanicayapunaHki viziSTaM zrIjinendrAgamaM jaDai mUkhairapAraH albdhpaarH| ulayoraikyAdvA, janmajarAmaraNAdi duHkhameva dustaratvAjalaM tena apAroyaHsaMsAra eva nIrAkaraHsamudrastasya jaDApArasaMsAranIrAkarastha sutIramiva sutIraM zobhanataTaM / anizaM nirantaraM |punH kIra. zrIjinendrAgamaM kalamalaM-pApaM, kalimalaM vA dujyamA pApaM tasya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 35) dalAni pugalAsteSAM jAlaM vRndaM tadeva jambAlaM kardamastasya nikSAkhAne-pAThAntare vA prajJAlane'panayane svacchanIramiva-nirmalasalilamiva svacchanIraM kalamaladalajAlajambAlanikSAlanasvacchamIraM / punaH kIdRzaM zrIjinendrAgamaM kaSAya evAnalo vahnistasya prajvalajjvAlaiH jAjvalyamAnajvAlAbhiH santApitAni aMgAni yeSAM te tathA IdRzo ye'ginaH prANinasteSAM yaH santApa uSmA tasya nirvApaNe upazamane ambhaH karIra iva ambhaH karIraH pUrNakumbhaH sataM kssaayaanlprjvljjvaalsntaapitaaNgaaNgisntaapnipinnaambhHkriirN| vanhe yo likIlAvityamarakoSotaratrajvA . lazabdasya pulliGgatA / punaH kIdRzaM zrIjinendrAgamaM lasatsampadA sphuradguNotkarSANAM saMvidAM samyag jJAnAnAM kuTIraM AzrayaM / sampadA dvau guNotkarSe ityukteH / punaH kIdRzaM zrIjinendrAgamaM kumatAni yogasaugatakANAdakapilajaiminIyabArhaspatyAdInitAnyeva vitatA vistIrNAstuMgA-unnatA nirgato bhaMga:-parAjayo yeSAM te nirmagA durjayAH sAraMgAgrajAsteSAM nirbhage nizcayena bhaMjane sAraMganAtha va sAraMganAthastaM kumatavitataH / puna: kiviziSTaM zrIjinendrAgamaM zivadhIH kalyANalakSmIrathavA zivahetu mokSahetu ryA zrIH zivazrIstayA sanAthaM sahitaM zivazrIsanAthaM punaH kiviziSTaM zrIjinendrAgamaM kRtaH aghasya pApasya pramAtho mathanaM yena sa taM kRtAghapramANaM / punaH kiMviziSTra zrIjinendrAgama mahAn AyAmo dairghya yasyAH sA, evaMvidhA yA mAyA saiva mahIM bhUmistasyAH dAre vidAraNe sIraM halaM mahAyAmamAyAmahIpArasIraM / punaH kiMviziSTaM zrIjinendrAgamaM gabhIraM-maladhamadhyaM, ekasyApi sUtrapadasyAnantArthakalitatvAt / punaH kiMviziSa zrIjiyendrAgamaM mahasAM utsavAnAM yA mandiraM / mahaste asyutsave ceti haimaanekaarthokeH| punaH kiviziSTaM zrIjinendrA gamaM ghanatamA pratibahavo ye gamA sahazapAThAsteSAM saMgamaH Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 36 ) saMyogo yatra sa taM ghanatamagamasaMgamaM / punaH kiviziSTaM zrIjinendrAgama-saMgibhiH saMgayuktaijanairdurgamaM dujJeya / punaH 'kiMbhUtaMsannamatAM praNamajanAnAM nAkibhUmIruhaM kalpavRkSa sAmanAkimmIruhaM / punaH kiMbhUtaM jaMga-saMcariSNuM / punaH kiMbhUtaM muke mokSasya medyan puSTImavan mahAn Anando'mantasukhamahAdo yasmAt sa taM muktimedayanmahAnandaM / punaH kiMbhUtaM-bhAna nda eva mAkandaH sahakArastatra rAdhasya vaizAsasva prAmamo rAdhAgamastaM AnandamAkaMdarAghAgamaM // 3 // atha caturthe zratadevI prazaMsati himakarakarahAranIhArahIrATTahAso chltkssiirniiraakr-sphaarddiNddiirpinnddprkaannddsphurtpaaddimaaddmbroddnndd-dehdyutistomvistaarishNkhcchttaa| dhavalitasakalAzilAkItalAkuNDalAlIDhagaNDasthalA hArasaMcAraNAhArivakSaHsthalAnUpurArAvasaMrAvidiGamaNDalAhaMsavaMzAvataMsAvirohojvalA vinamadamarasundarI kaNThapIThIluThattArahArAmalAmlasaMkrAnta paadaambujvyaajninisNdrshinsvaant-vidhaant-setaatihevaaksNsaarbhaavodbhvaa| avanahitakaraM paraM-dhAma sauvaM prasava pradhAnmamaSighavandhaM bibhindyAnmaNImAlikA-pustikAkacchapI nIrarudazastahastA vihastA sadA-sArA zAradA // 4 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 37 ) vyAkhyA-sarasvatI-zAradA devI prasadya-prasAdaM vidhAya bhuvanahitakaraM-vizvahitavidhAyaka paraM-prakRSTaM sauvaM AtmIyaM dhAmatejaH parabrahmAkhyaM prddyaat-ddaatu| tathA mama avadyabandhaM pApakarmabandhanaM vibhidyAt-minatta / kiMviziSTA zAradA? himakarasya candrasya karA:-kiraNA hAro muktAkalApo nIhAro-himaM hIrasyaIzvarasya ahahAso-mahAhAsyaM / uccalan kSIranIrAkarasya-kSIrasamudrasya sphAro vistINoM DiMDIrapiNDaH-phenaprakarastasya prakANDaH-prazastaH sphurannullasan yaH pANDimADambara:-zubhratvADaMbaraH tadvat uddaNDA-utkRSTA yA dehAtiH-kAyakAntistasyAH stomaH-samUhaH sa eva vistAriNI zaMkhacchaTA-kambuzreNistayA dhavalitaM sakalaM-sarva trilokI salaM bhUrbhuvassvastrayIlakSaNa yayA sA himakara // punaH kIdRzI zAradA? kuNDalAbhyAM-nAnAratnanicayakhacita-karNAbharaNAbhyAM AlIDhe-spRSTe gaNDasthale-kapolatale yasyAH sA kuNDalAlIDhagaNDasthalA / punaH kIdRzI zAradA? hArasya-muktAvalyAH saMcAraNayA-kaNThapIThanivezanena hAri-mano. haraM vakSaHsthala-hRdayaM yasyAH saahaarsNcaarnnaahaarivkssHsthlaa| punaH kITazI zAradA? nUpurArAveNa-maJjIrasiJjitena saMrAvizabdAyamAnaM kRtaM diGmaNDalaM-kakucakraM yayA sA nUpurArAvasaMpavidimaNDalA / punaH kIdRzI zAradA? haMsavaMze-gajahaMsakule haMsavande'vataMsaH-zekharabhUto bhAratIvAhana-saktaH pradhAnarAjahaMsasta adhiroheNa ujjvalA-nirmalAdImA vA yA tathA, athavA haMsasya-sitacchadasya vaMzaH pRSThAvayavastatra avataMsavatmukuTavacchobhAvidhAyitvAdadhiroho yasyAH sA hNsvNshaavtNsaadhirohaa| ujvale ti pRthagbhAratIvizeSaNaM / vaMza saMdhe caye pRSThAvayave kIcakepi ca-ityanekArthoMkeH / punaH kIdRzI zAradA? vinamantyaH-praNamantyo yA amarasundhayoM-devAGganAstAsAM kaNThapIThISu-kaNThasthaleSuluThantazcalanto ye tArahArA-nirmalamoShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 38) ktikahArAsteSu amalaM AmUlaM yAvat saMkrAntaM pratibimbitaM yatpAdAmbujaM-caraNakamalaM tasya vyAjena-kapaTena nirvyAja-ni yaM yathA syAttA, saMdarzitaH svAnteSu-citteSu vizrAntaHsthitaH sevAyA atihevAko'tyAgraho yeSAM te svAntavizrAntasevAtihevAkAsteSAM svAntavizrAntasevAtihevAkAnAM saMsAre bhAvAnAM-jIvAdivastUnAM udbhavA-jJAnaprAdurbhAvA yayA sA vinamadamarasundarI0 / atrAyaM paramArthaH-yathA vandAruvRndArakasundarIhRdayasthodArahAreSupracalananalinamama linatayA pratibiMbita tathA madbhaktirasikahRdayeSvahaM bhuvanabhAvibhAvAnavamAsayAmIti sarasvatI jJApayati / punaH kIdRzI zAradA? maNImAlikA-vicitraratnamayI japamAlikA pustikA pratItA kacchapI bhAratI vINA nIraruT-kamalaM tataH karmadhAraye, tAni taiH zastA-prazasyA hastA yasyAH sA maNImAlikA0 / punaH kIdRzI zAradA? avihastAavyAkulA , bhaktajanakAryasAdhane sAvadhAnetyarthaH / punaH kIdRzI zAradA? sadA-nityaM sAraM-dravyaM dadAtIti sAradA // 1 // athavA san-prazasta AsAro-vegavAn varSastaM dadAtIti sadA sAradA, sarasvatI dhyAnasya viziSTa vRSTipradAyakatvAt // 2 // atha santaM satyaM AsAraM-suhRddhalaM dayate-pAlayatIti sadA sAradA / deG pAlane-iti dhAtupAThokteH // 3 // atha-asatAMasAdhUnAM prAsAraM-prasAraM dyati-khanDayati yA sA asadAsAradA / 'AsAro vegavadvarSe suhRdalaprasArayorityanekArthoke' ||4||ath sadA-nityaM sAraM-jalaM tadvat dAyati-zodhayati jADyamalaM yA sA saardaa| di prazodhane ityuktaH // 5 // athasAraM utkRSTadravyaM dadAtIti, sAraM balaM dadAtIti sAradA // 6 // atha-sAro yukto dA-dAnaM yasyAH sA sAradA // 7 // 'sAro majAsthirAMzayoH / bale zreSThe ca sAraM tu draviNe nyAyye vAityanekArthoke / saha dAsaiH-amarakiMkarairvartate yA sA sadAsA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ (39) // 8 // tathA ro vahnistasmAd dayate rakSatIti radA // 9 // asadIptyAdAnayoriti dhAtupAThokteH / asanaM prAsaH san prazasya prAdIptiyeSAM te sadAsA // 10 // satkAntayaH prA-samantAt radA. dantA yasyAH sA sadA sAradA // 11 // atha-sadA asAM-alakSmI radati-vilikhati apanayatIti asAradA // 12 // atha-sana vidyamAna prAso dhanuryasya, lajjAdhapalakSaNa caitat tat sadA 'saM / prAraM-parivRndaM dyati-chinattIti, do 'avakhaNDane 'sadvidyamAne satyeva, prazastAvittAsAdhuSu ityanekArthokteH' // 13 // athasadA nityaM sAlakSmIstasyA prAra:-prAptistaM dadAtIti sAradA 14 // taddhyAnavizeSastha lakSmIdAyakatvAditi / arthacatudazakaM cetazcamatkArakamAvi vitaM / evamanyepyarthAH sudhiyA (svadhiyA yathA smbhvmbhyuuhyaaH| atra ca bhuvanahita iti padena kavinA svAbhidhAnamasUci / zrImatkharataragacchIya zrIbhuvanahitAcAryeNeyaM daNDakastutiH kRteti tAtparya // iti daNDakastutivyAkhyA // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ (40) vRttikAra-prazastiH - - - - - - - mmmmmmmmm - - - - - -- - - - kharataragacchAdhipati zrImajjinahaMsamariziSyANAM / zrIpuNyasAgaramaho-pAdhyAnAM vineyANuH // 1 // bhuvanayugarasarasAbde, ( 1643) vRttimimAM vyadhita padmarAjagaNiH / yadyatra vikRtamanRtaM, taccho'yaM sadudayaiH sadayaiH // 2 // iti zrIpuNyasAgaramahopAdhyAyaziSyavAcanAcAryavaryapadmarAjagANi vira-- citA daNDakastutivRttiH sampUrNA / IH! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ hindI jainAgama prakAzaka sumati kAryAlaya prakAzita sastI aura manohara pustakoM kI sUcI7. bRhatparyuSaNA nirNayaH- SaT kalyANaka nirNayaH meTA Atma bhramocchedana bhaanuH| sAdhu sAdhvI yogya pratikramaNa sUtrANi deva dravya nirNayaH prathama bhAga AgamAnusAra muhapati kA nirNayaH jAhira udghoSaNA naM. 1-2-3 kalpa sUtra hiMdI bhAvArtha dazavaikAlika mUla-mUlArtha parvakathA saMgraha saMskRta anuttarovavAi sUtra mUla-mUlArtha aMtagaDa dazAGga sUtra , Avazyaka vidhi saMgraha dvAdaza parva vyAkhyAna hindI upAsaka dazAGga sUtra--mUla-mUlArtha TIkA TIkArya sAdhvI vyAkhyAna nirNayaH gautama pRcchA-sAra kharataragacchIya rAidevasI pratikramaNa savidhi devacadajI kI cauvIzI bIsI saMskRta va anekarAgamaya. caturviMzati-cinendrastavanAni sAmAyika jina darzana vidhi caturvizati-jinastutiH kharataragacgIya rAidevavasI pratikramaNa mUla zrInavakAra mahAmantrasmaraNa (108 mUla) bhAtmabhAvanA bhAvArivAraNapAdapUAdistotrasaMgraha meTa mara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 yaza pAvanagara veshy DIRE smyN pustake milane kA patAzrI hindI jainAgama prakAzakasumati kAryAlaya jaina presa, koTA (rAjapUtAnA) kADhalAila Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com