Book Title: Ahimsa
Author(s): Dada Bhagwan
Publisher: Dada Bhagwan Foundation
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008821/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdA bhagavAna prarUpita ahiMsA saMpUrNa ahiMsA, tyAM pragaTe kevaLajJAna ! 'hiMsA vagaranuM jagata che ja nahIM. jyAre tame pote ja ahiMsAvALA thazo to jagata ahiMsAvALuM thAya ane ahiMsAnA sAmrAjya vagara koI dahADoya kevaLajJAna nahIM thAya, je jAgRti che e pUrI Avaze nahIM hiMsA nAmeya na hovI joIe. jIvamAtramAM paramAtmA ja che. konI hiMsA karazo ? kone duHkha dezo ? -dAdAzrI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [mgillllllllll prakAzaka dAdA bhagavAna prarUpita : dAdA bhagavAna phAunDezana vatI zrI ajita sI. paTela 5, mamatApArka sosAyaTI, navagujarAta kolejanI pAchaLa, usmAnapurA, amadAvAda-38013. phona : (079) 7540408, 7543979, : saMpAdakane svAdhIna ahiMsA prathama AvRti : pa000, dvitIya AvRtiH pa000, tRtIya AvRti : 30OO, eprila, 1998 oNgasTa, 1999 mArca, 2003 OUISIGIGASISIGIGIGIGICIIICIGICO [666666666IrthabIrA bhAva mUlya : 'parama vinaya' ane 'huM kaMI ja jANato nathI', e bhAva ! dravya mUlya : 15 rUpiyA (rAhata dare) lesara kaMpojha : dAdA bhagavAna phAunDezana, amadAvAda. mudraka saMklana : DaoN. nIrubahenata amIta : mahAvideha phAunDezana (prinTIMga DIvIjhana), bhoMyarAmAM, pArzvanAtha cembarsa, rIjharva beMka pAse, InkamaTeksa, amadAvAda. phona : 7542964 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (dAdA bhagavAna phAunDezananA anya prakAzato) trimaMtra 1) dAdA bhagavAnanuM AtmavijJAta 2) AptavANI zreNI - 1 thI 11 3) AptasUtra 4) pratikramaNa (graMtha ane saMkSipta) 5) tIjadoSa darzanathI.... tirdoSa 6) paisAto vyavahAra (graMtha ane saMkSipta) 7) pati-patnIto divya vyavahAra (graMtha ane saMkSipta) 8) mA-bApa chokarAMto vyavahAra (graMtha ane saMkSipta) 9) vartamAna tIrthaMkara zrI sImaMdhara svAmI 10) mRtyu samaye, pahelAM ane pachI... 11) vANIto siddhAMta (graMtha ane saMkSipta) 12) vANI, vyavahAramAM.... 13) samajathI prApta brahmacarya (pUrvArdha - uttarArdha ane saMkSipta) 14) karmanuM vijJAta 15) bhogave enI bhUla (guja, hindI ane aMgrejI) 16) banyuM te ja nyAya (guja, hindI ane aMgrejI) 17) eDajasTa evarIvhera (guja, hindI ane aMgrejI) 18) athaDAmaNa TALo (guja, hindI ane aMgrejI) 19) "Who Am I?" 20) satya - asatyatA rahasyo ! 21) ahiMsA 22) prema 23) pApa-puNya 24) guru-ziSya 25) camatkAra 4) krodha 27) ciMtA 28) lakSmI prAptinA niyamo Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakIya hiMsAnA sAgaramAM hiMsA ja hoya, paNa hiMsAnA sAgaramAM ahiMsA prApta karavI hoya to parama pUjya dAdAzrInA mukhe vahelI ahiMsAnI vANI vAMcI, manana karI pholo thAya to ja thAya tema che. bAkI, sthaLa ahiMsA khUba UMDe sudhI pALanArA paDyA che paNa sUkSma, sUkSmatara ne sUkSmatama ahiMsA jANavI ja agharI che. to tenI prAptinI vAta ja kyAM rahI ? sthULa jIvonI hiMsA temaja sUkSmAtIsUkSma jIvonI hiMsA, jema ke vAyukAya-teukAya vigerethI mAMDIne TheTha bhAvahiMsA, bhAvamaraNa sudhInI sAcI samaja jo nA varte to te pariNamatuM nathI ne mAtra zabdamAM ke kriyAmAM ja ahiMsA aTake che. hiMsAnA yathArtha svarUpanuM darzana to je hiMsAne saMpUrNa oLaMgIne saMpUrNa ahiMsaka padamAM beThA che te ja karI-karAvI zake ! 'pote' 'AtmasvarUpa'mAM sthita thAya tyAre e eka ja evuM sthAna che, jyAM saMpUrNa ahiMsA vartAya ! ane tyAM to tIrthaMkaro ane jJAnIonI ja vartanA !!! hiMsAnA sAgaramAM saMpUrNa ahiMsakapaNe varte che evA jJAnI puruSa thakI prakAzamAna thayeluM hiMsA saMbaMdhanuM, sthULahiMsA-ahiMsAthI mAMDIne sUkSmatama hiMsA-ahiMsA sudhInuM sacoTa darzana atre saMkalita karI e aMtara-AzayathI prakAzita karavAmAM AvyuM che, ke jethI karIne ghora hiMsAmAM jakaDAyelAM A kALanA manuSyonI draSTi kaMIka badalAya ne A bhava-parabhavanuM zreya temanA thakI saMdhAya ! bAkI dravya hiMsAthI to koNa bacI zake ? khuda tIrthaMkaroe paNa nirvANa pahelAM chello zvAsa laIne choDelo tyAre keTalAMya vAyukAya jIvo marelA ! tevI hiMsAno doSa temane jo tyAre lAgato hoya to temane te pApa mATe pharI pAchAM koIne tyAM janmavuM ja paDe. to mokSa zakya kharo ? mATe emanI pAse evI te kaI prApti haze ke jenA AdhAre te sarva pApothI, puNyothI ne kriyAmAtrathI mukta rahyA ne mokSe gayA ? e tamAma rahasyo pragaTa jJAnI, ke jenA hRdayamAM tIrthaMkaronA hRdayanuM jJAna jema che tema prakAzyuM hoya te ja karI zake ane te atre jema che tema prakAzita thAya che. A kALanA jJAnI parama pUjya dAdAzrInA zrImukhethI vahelI vANI ahiMsAnA graMtha dvArA saMkalita thaI che, je mokSamArganA cAhakone ahiMsA mATe ati ati saraLa gAIDa svarUpe upayogI nivaDaze. - DaoN. nIrubahena amIna dAdA bhagavAta koNa? jUna ogaNIsaso aThThAvananI e samI sAMjano chaeka vAgyAno samaya, bhIDamAM dhamadhamatuM suratanuM sTezana, pleTaphorma naM. 3 paranAM relavenAM bAMkaDA para beThelA aMbAlAla mULajIbhAI paTela rUpI maMdiramAM kudaratI krame akrama svarUpe kaMIka janmothI vyakta thavA mathatA 'dAdA bhagavAna' saMpUrNapaNe pragaTa thayA ! ane kudarate sarjyuM adhyAtmanuM adbhuta Azcarya ! eka kalAkamAM vizvadarzana lAdhyuM ! 'ApaNe koNa ? bhagavAna koNa ? jagata koNa calAve che ? karma zuM ? mukti zuM ?" I. jagatanAM tamAma AdhyAtmika praznonAM saMpUrNa phoDa paDyA ! Ama kudarate, jagatane caraNe eka ajoDa pUrNa darzana dharyuM ane tenuM mAdhyama banyA zrI aMbAlAla mULajIbhAI paTela, carotaranAM bhAdaraNa gAmanAM pATIdAra, kaMTrAkTano dhaMdho karanAra, chatAM pUrNa vItarAga purUSa ! emane prApti thaI te ja rIte mAtra be ja kalAkamAM, anyane paNa prApti karAvI ApatAM, emanA adbhUta sidhdha thayelA jJAnaprayogathI ! ene akrama mArga kahyo. akrama eTale krama vinAno ane krama eTale pagathiye pagathiye, krame krame UMce caDhavAno rasto ! akrama eTale liphaTa mArga ! zorTakaTa ! teozrI svayaM pratyekane 'dAdA bhagavAna koNa ?' no phoDa pADatA kahetAM ke, ''A dekhAya che te 'dAdA bhagavAna' nhoya. dAdA bhagavAna to caudalokanA nAtha che, e tamArAmAM ya che, badhAmAM ya che. tamArAmAM avyaktarUpe rahelA che ne 'ahIM' saMpUrNapaNe vyakta thayelA che ! huM pote bhagavAna nathI. mArI aMdara pragaTa thayelA dAdA bhagavAnane huM paNa namaskAra karuM chuM." jIvana sAduM, saraLa, koI paNa jAtanA bAhya ADaMbara rahita, koInA guru thayA nahIM. laghutama padamAM rahyA. koI vADo nahIM, saMpradAya nahi, kevaLa AtmadharmanI prApti karAvavAnI ja bhAvanA ! vepAramAM dharma ghaTe, dharmamAM vepAra na ghaTe' e siddhAMtathI teo AkhuM jIvana jIvI gayAM. jIvanamAM kyAreya emaNe koInI pAsethI paiso lIdho nathI. UlTuM dhaMdhAnI vadhArAnI kamANIthI bhaktone jAtrA karAvatA ! - jaya saccidAnaMda. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA ahiMsA duHkha nA thAya evuM jIvana zakya che kharuM ? ApaNI AjubAjumAM dareka jIvane dareka saMjogamAM saMtoSa ApI zakAya ? dAdAzrI : jene evuM ApavAnI IcchA che te badhuM karI zake che. eka avatAramAM siddha nahIM thAya to be-traNa avatAramAM ya siddha thaze ja ! tamAro dhyeya nakkI hovo joIe, lakSa ja hovuM joIe, to siddha thayA vagara rahetuM ja nathI. TaLe hiMsA, ahiMsAthI.. praznakartA : hiMsA aTakAvavA zuM karavuM ? dAdAzrI : niraMtara ahiMsakabhAva utpanna karavA joIe. mane loko kahe che ke, 'hiMsA ane ahiMsA kyAM sudhI pALavI ?" kahyuM, hiMsA ane ahiMsAno bheda mahAvIra bhagavAna pADIne ja gayA che. e jANatA hatA ke pAchaLa duSamakALa AvavAno che. bhagavAna kaMI nahotA jANatA ke hiMsA kone kahevI ne hiMsA kone nA kahevI ? bhagavAna mahAvIra zuM kahe che ke hiMsAnI sAme ahiMsA rAkho. sAmo mANasa hiMsAnuM hathiyAra vApare to ApaNe ahiMsAnuM hathiyAra vAparo, to sukha Avaze. nahIM to hiMsAthI hiMsA koI dahADo baMdha thavAnI nathI. ahiMsAthI hiMsA baMdha thaze. samaja, ahiMsA taNI prayANa, 'ahiMsA paramodharma' prati ! praznakartA: 'ahiMsAnA mArge dhArmika, AdhyAtmika unnati' e viSaya para samajUtI Apazo. dAdAzrI : ahiMsA e ja dharma che ane ahiMsA e ja adhyAtmanI unnati che. paNa ahiMsA eTale mana-vacana-kAyAthI koI paNa jIvane kiMcitmAtra duHkha nA thAya e jANapaNAmAM rahevuM joIe, zraddhApaNAmAM rahevuM joIe, to e banI zake. praznakartA: 'ahiMsA paramodharma' e maMtra jIvanamAM kevI rIte kAma lAge ? dAdAzrI : e to savAranA pahoramAM bahAra nIkaLatI vakhate 'manavacana-kAyAthI koI paNa jIvane kiMcitmAtra duHkha na ho' evI pAMca vakhata bhAvanA karI ane pachI nIkaLavuM. pachI koIne du:kha thaI gayuM hoya, te noMdhamAM rAkhIne eno pazcAttApa karavo. praznakartA: koIne paNa duHkha nA ApavuM evuM jIvana A kALamAM kevI rIte jIvAya ? dAdAzrI : evo tamAre bhAva ja rAkhavAno che ane evuM sAcavavuM. nA sacavAya teno pazcAttApa karavo. praznakartA : ApaNI AjubAju saMkaLAyelA jIvomAMthI koI jIvane praznakartA : loko hiMsA tarapha khUba jAya che, to ahiMsA tarapha vALavA zuM karavuM ? dAdAzrI : ApaNe emane samaja pADavI joIe. samaja pADIe to ahiMsA tarapha vaLe ke 'bhaI, AmAM, A jIvamAtramAM bhagavAna rahelA che. te tame jIvone mArazo to ene bahu duHkha thaze, teno tamane doSa besaze ane tethI tamane AvaraNa Avaze ane bhayaMkara adhogatimAM javuM paDaze." AvuM samajaNa pADIe to rAge paDe. jIvahiMsAthI to buddhi paNa bagaDI jAya. evuM koIne samajaNa pADo cho ? praznakartA : paNa ahiMsA pratyenI ApaNI cUsta pALavAnI lAgaNI Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA hoya, paraMtu amuka vyakti temAM bilakula nA mAnatI hoya to zuM karavuM ? dAdAzrI : ApaNI cUstapaNe ahiMsA pALavAnI lAgaNI hoya to ApaNe ahiMsA pALavI. chatAM amuka vyakti nA mAnatI hoya to ene dhIme rahIne samajAvavI. e ya dhIme dhIme samajaNa karAvIe, tethI e mAnatI thAya. ApaNo prayatna haze to eka dahADo thaze. praznakartA : hiMsA aTakAvavAnA prayatnomAM nimitta banavA Ape agAu samaja ApI. je ahiMsAnA AcArane na mAnatA hoya to temane premapUrvaka samajAvIne vAta karavI. paNa premapUrvaka samajAvavA chatAM na mAne to zuM karavuM ? hiMsA cAlavA devI ke zakti dvArA aTakAvavAno prayatna karavo yogya gaNAya ? dAdAzrI : ApaNe bhagavAnanI bhakti evI rIte karavI, je bhagavAnane tame mAnatA hoya tenI, ke 'he bhagavAna, darekane hiMsA rahita banAvo.' evI tame bhAvanA karajo. mAkaNa, eka samasyA (?) praznakartA H gharamAM mAkaNa bahu vadhI gayA hoya to zuM karavuM ? dAdAzrI : eka phero mAre ghera paNa mAkaNa vadhI gayA hatA ne ! bahu varSonI vAta che. te badhAM ahIM gaLA para karaDe ne, tyAre huM ahIM paga para mUkato hato. ahIM gaLA paranuM ekaluM sahana thatuM nahotuM, eTale ahIM gaLA para karaDe to paga pAse mUkato hato. kAraNa ke ApaNI hoTalamAM Avyo ane koI bhUkhyo jAya, e nakAmuM kahevAya ne ?! e ApaNe tyAM jamIne jAya to sAruM ne ! paNa tamane eTalI badhI zakti nahIM Ave. eTalA mATe tamane ema nathI kaheto. tamAre to mAkaNa pakaDI ane bahAra nAkhI AvavuM. eTale tamane manamAM saMtoSa thAya ke A mAkaNa bahAra gayo. have niyama evo che ke tame lAkha mAkaNa bahAra nAkhI Avo ne, paNa Aje rAtre sAta kaiDavAnA hoya to sAta kaiDyA vagara rahevAnA nathI. tame mArI nAkhazo to ye sAta kaiDaze, gharanI bahAra nAkhI Avazo to ahiMsA ye sAta kaiDaze, dUra nAkhI Avazo to ye sAta kaiDaze ne kazuM nahIM karo to ye sAta kaiDaze. * e mAkaNa zuM kahe che ? 'jo tuM khAnadAna houM to amane amAro khorAka levA de ne khAnadAna nA houM to ame ema ne ema jamI jaIzuM, paNa tame UMghI jazo tyAre. mATe tuM pahelethI khAnadAnI rAkha ne !' eTale huM khAnadAna banI gayelo. AkhA zarIre kaiDatA hoya ne, to kaiDavA dauM. mAkaNa mArA hAthamAM pakaDAI hau jAya. paNa tene ahIM paga upara pAcho mUkI dauM. nahIM to ya pachI UMghamAM to AkhuMye jamI jAya chene ! ane te mAkaNa joDe laI javAnuM bIjuM vAsaNa nathI lAvyo. enAM potA pUratuM khAIne pachI ghera jato rahe che ane pAchuM evuM ye nathI ke nirAMte dasapaMdara dahADAnuM bheguM jamI le ! mATe ene bhUkhyA kema kaDhAya ?! heya ! keTalAM jamIne jAya, nirAMte ! te rAte ApaNane AnaMda thAya ke ATalA badhA jamIne gayA, be mANasane jamADavAnI zakti nathI ne A to ATalA badhAne jamADyA !! mAkaNamArA, tame mAkaNa mera cho ?! praznakartA : paNa gharamAM mAkaNa-macchara-vAMdA herAna kare to ApaNe pagalAM levAM joIe ? dAdAzrI : mAkaNa-macchara-vAMdAo na thAya te mATe ApaNe potuM ne e badhuM karavuM joIe, cokhkhuM rAkhavuM joIe. vAMdAo je thayA hoya, tene pakaDIne ApaNe bahAra koI jagyAe, bahu cheTe, gAmanI bahAra cheTe jaIne nAkhI AvavA joIe. paNa emane mAravA to nA ja joIe. bahu moTo kalekTara jevo eka mANasa hato. ene ghera mane eNe bolAvelo. mane kahe che, 'mAkaNa to mArI nAkhavA ja joIe.' meM kahyuM, 'kyAM lakhyuM che evuM ?" tyAre e kahe che, paNa e to ApaNane karaDe che ne ApaNuM lohI cUsI jAya che.' meM kahyuM ke, "tamane mAravAno adhikAra keTalo che e tamane kAyadesara rIte samajAvuM. pachI mAro ke nA mAro, temAM huM tamane kazuM nathI kaheto. A jagatamAM koI paNa mANasa eka mANa pote banAvI Ape to pachI mArajo. je tame 'kriyeTa' karI Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa ahiMsA ahiMsA zako cho, teno tame nAza karI zako cho. tame 'kriyeTa' nathI karatA, eno nAza tame karI nA zako." eTale je jIva tame banAvI zako cho, tene mAravAno adhikAra che. tame jo banAvI nA zakatA hoya, jo tame 'kriyeTa' nA karI zakatA ho to mAravAno tamane adhikAra nathI. A khurazI tame banAvo te khurazI bhAMgI zako cho, kaparakAbI banAvo to bhAMgI zako cho paNa je banAvI zakAya. nahIM, te mAravAno tamane adhikAra nathI. praznakartA : to e karaDavA zuM karavA Ave che ? dAdAzrI : hisAba che tamAro tethI Ave che ane A deha kaMI tamAro nathI, tamArI mAlikIno nathI. A badho mAla tame corI lAvyA cho, tyAre emAMthI pelA mAkaNa tamArI pAsethI corIne laI jAya che. e badhA hisAba cUkate thAya che. mATe have mArazo-karazo nahIM. bhagavAnanI vADIe ta lUMTAya ! evuM che, ahIM bagIco hoya ane bagIcAnI bahAra vADo hoya. ane vADAnI bahAra galakAM-dudhI e badhuM laTakatuM hoya, enA muLa mAlikanA spesanI bahAra laTakatuM hoya to ya paNa loka zuM kahe che ? 'heya, A to pelA saliyAnI vADI che, nA toDIza. nahIM to miyAMbhAI mArI mArIne tela kADhI nAkhaze.' ane koI ApaNA lokonuM hoya to loka toDI jAya. kAraNa ke e jANe ke A vADI to ahiMsaka bhAvavALAnI che. e to javA de. leTa go kare. ane saliyo to sArI peTha mAra Ape. eTale saliyAnI vADI parathI eka galakuM ke dUdhI levAtuM nathI, to A bhagavAnanI vADI parano mAkaNa zuM karavA mAro cho ? bhagavAnanI vADI tame lUTo cho ?!!! Apane samajamAM AvyuM ? eTale eka paNa jIvane nA marAya. tapo, prApta tapo... praznakartA : paNa mAkaNa caTako bhare tenuM zuM ? dAdAzrI : paNa eno khorAka ja lohI che. ene kaMI ApaNe khIcaDI ApIe to khAya ? ene bahu ghI nAkhIne khIcaDI ApIe to ya khAya ? nA. eno khorAka ja 'blaDa' che. praznakartA : paNa ene karaDavA devo e vyAjabI nathI ja ne ?! dAdAzrI : paNa apavAsa karIne mahIM vhAya baLe che te calAvI levI ?! tyAre A tapa karo ne !! A tapa to pratyakSa mokSanuM kAraNa che. jAte UbhA karelAM tapa zuM karavA karo cho ?! AvI paDelAM tapa karo ne ! e AvI paDelAM tapa e pratyakSa mokSanuM kAraNa che ane UbhAM karelAM tapa e saMsAranuM kAraNa che. praznakartA : hA, bahu majhAnI vAta kahI. peluM bahu tANIne tapa karIe chIe, enA karatAM A je AvI paDe te tapa thavA do. dAdAzrI : hA, peluM to ApaNe kheMcIne lAvIe chIe ane A to prApta che, AvI paDeluM che nirAMte ! ApaNe bIjAne kaMI bolAvavA nathI jatA. jeTalA mAkaNa Avyo hoya eTalA jamo nirAMte, tamAruM ghara che ! te jamADIne mokalIe. mAtAe saMskAryo ahiMsA dharma ! amArAM madhara mArAthI chatrIsa varSa moTAM. meM madharane pUchayuM ke, gharamAM mAkaNa thayA che te tamane keDatA nathI ?" tyAre madhara kahe che, 'bhaI, keDe to kharA. paNa e ochuM kaMI phajeTIyuM laIne Ave che bIjAM badhAMnI jema ke "Apo, amane mAbApa ?" e bicAro kazuM vAsaNa laIne AvatA nathI ane enuM khAIne pAcho cAlyo jAya che !" meM kahyuM, dhanya che mAjI ne ! ane A dikarAne ya dhanya che !! koIne DhekhALo mArIne Avyo houM ne, to mAjI mane zuM kahe ? ene lohI nIkaLaze. enI mA nathI to ene bicArAne davA koNa karaze ? ane tAre to huM chuM. tuM mAra khAIne Avaje, huM tane davA karI ApIza. mAra khAIne Avaje, paNa mArIne nA AvIza." bolo have, e mA mahAvIra banAve ke nA banAve ?! praznakartA : atyAre to badhuM UMdhuM che. atyAre to kaheze, jo mAra khAIne Avyo che to ! Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA ahiMsA dAdAzrI : Aje nahIM, pahelethI ja UMdhuM. atyAre A kALane laIne kaMI phera nathI. e to pahelethI avaLuM hatuM. AvuM ja che A jagata ! AmAMthI jene bhagavAna mahAvIranA ziSya thavuM hoya te thaI zake che, nahIM to lokonA ziSya to thavuM ja paDaze. e guru, e bosa ne ApaNe enA ziSya. mAra khAyA ja karo ne ! enA karatAM mahAvIra bhagavAna ApaNA bosa tarIke sArA, e vItarAga to kharA. laDhe-kare nahIM ! saphAI rAkho, davA nA chAMTo ! keTalAMka mAkaNa mAre-kare nahIM, paNa godaDAM ne e badhuM bahAra taDakAmAM sUkave. paNa meM to te ya amAre ghera nA kaheluM, godaDAM sUkavavAnI nA pADI hatI. meM kahyuM, 'tApamAM zuM karavA bicArA mAkaNane herAna karo cho ?" tyAre e kahe, 'tyAre eno kyAre pAra Avaze ?" meM kahyuM, 'mAkaNa mAravAthI mAkaNanI vastI ghaTI jatI nathI. e eka aNasamajaNa che ke mAkaNa mAravAthI ochA thAya che. mAravAthI ochA nA thAya. ochA lAge kharA, paNa bIje dahADe eTalAM ne eTalAM ja hoya.' mATe ApaNe to sAphasUphI badhI rAkhavI joIe. sAphasUphI thAya to mAkaNa UbhA nA rahe. paNa enI upara davA chAMTe to e guno ja kahevAya ne ! ane davAothI maratA nathI. eka phero marI gayelA dekhAya che, paNa pharI bIjI jagyAe utpanna thAya che. mAkaNano eka niyama hoya che. meM zodhakhoLa karelI AnA upara, ke amuka kALe eka paNa dekhAto nathI. kAraNa ke A amuka kALavartI che ane jayAre enI sijhana Ave ne ubharAya, tyAre game tevI davA nAkho to ye ubharAyA ja karaze. patAvo pemenTa paTopaTa ! praznakartA : e mAkaNa eno hisAba hoya eTaluM ja lene ? dAdAzrI : ame to pahelethI pemenTa cUkavI dIdheluM, te atyAre bahu bhegA thatAM nathI. paNa atyAre ya mAkaNa koI vakhata amArI pAse AvI jAya to ya te amane oLakhe ke A ahIM kazuM mAravAnA nathI, pajavavAnA nathI. amane oLakhe. e aMdhArAmAM ya amArA hAthamAM ja Ave. paNa e jANe ke amane choDI deze. amane oLakhe. bIjA badhA jIvane paNa oLakhe ke A nirdaya che, A Avo che. kAraNa ke enI mahIM ye AtmA che. to kema nA oLakhe ?! ane A hisAba to cUkate karyA sivAya chUTako ja nathI. jenAM jenAM lohI pIdhAM hazene, te ene lohI pAvAM paDaze. evuM che ne, pelI blaDa benka hoya che ne ? evI A mAkaNa benka kahevAya. koI be laIne Avyo hoya to be laIne jAya. evuM A badhuM benka kahevAya, to benkamAM badhuM jame thaI jAya. e lohI pIve ke choDAve dehabhAva ? eTale mAkaNa keDato hoya to ene bhUkhyo nA javA devAya. ApaNe ATalA zrImaMta mANasane tyAMthI e garIba mANasa bhUkhyo jAya e kema poSAya ? ane mAruM kahevAnuM ke ApaNane nA poSAya to ene bahAra mUkI AvavA. ApaNane poSAvuM joIe, ene jamADavAnI zakti hovI joIe. e zakti nA hoya to bahAra mUkI AvavA ke bhaI, tame bIjI jagyAe jamI Avo. ane jamADavAnI zakti hoya to jamADIne javA devA. ane e jamIne jaze to tamane bahu lAbha ApIne jaze. AtmA mukta karI deze. dehamAM jarA bhAva rahyo haze te chUTI jaze. ane A mAkaNa zuM kahe che? 'tame UMgho cho zuM joIne ? tamAruM kaMI kAma karI lo ne !" eTale e to cokIdAra che. tathI e kAnUnanI bahAra praznakartA : ane A maccharo bahu trAsa Ape che te ? dAdAzrI : evuM chene, A jagatamAM koI paNa vastu trAsa Ape ne, e kAyadAnI bahAra koI trAsa ApI zake ema che ja nahIM. eTale e kAyadAnI bahAra nathI. tame kAyadesara trAsa pAmI rahyA cho. have tamAre bacavuM hoya to tame maccharadAnI rAkho. bIjuM rAkho, sAdhano karo. paNa ene mAravuM e guno che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA ahiMsA praznakartA : bacAva karavo, mAravuM nahIM. dAdAzrI : hA, bacAva karavo. praznakartA : paNa maccharane mArIe ane 'zrIrAma' kahIe to enI gati UMcI jAya ? dAdAzrI : paNa te ApaNI adhogati kare. kAraNa ke e trAsa pAme praznakartA : saMtone macchara karaDe ke nahIM ? dAdAzrI : bhagavAnane keDyA hatA ne ! mahAvIra bhagavAnane to bahu keDyA hatA. hisAba cUkavyA vagara rahe nahI ne ! - ApaNA ja hisAbo ! eTale eka maccharuM aDe che e gamyuM nathI. to bIjI kaI vastu gappAmAM cAle ?! ane pAchuM ahIM AgaLa page ene aDavuM hoya to ya nA aDAya, ahIM hAthe ja aDe tyAre ja meLa paDe, A jagyA ja ! ATaluM badhuM goThavaNIvALuM A jagata che. eTale A jagata kaMI gapyuM che ? bilakula 'regyuleTara opha dhI varlDa che ane varlDane niraMtara regyulezana'mAM ja rAkhe che ane A badhuM huM jAte joIne kahuM chuM. ta karAya kyAMya, hITalarIjhama ! varlDamAM koI tamane DakhoDakhala karI zake evI sthitimAM ja nathI. mATe varlDano doSa kADhazo nahIM, tamAro ja doSa che. tame jeTalI Dakhala karI che tenAM ja A paDaghA che. tame Dakhala nA karI hoya, teno paDagho koI tamane vAge nahIM. eTale eka macchara paNa tamane aDI nA zake, jo tame Dakhala nA karo to. A pathArImAM naryA mAkaNa che ne tyAM tamane suvADe ane jo tame Dakhala vagaranA ho to ekuMya mAkaNa tamane aDe nahIM. zuM kAyado haze AnI pAchaLa ? A to mAkaNa mATe loko vicAra karavAnA ne, ke 'eya, vINI nAkho, Ama karo, tema karo ?" evI Dakhala kare che ne, badhA ? ane davA pheMke kharA ? hiTalarIjhama jevuM kare ? kare kharAM evuM? to ya mAkaNa kahe che, 'amArI vaMza nAza nahIM thavAnI. amArI vaMza vadhatI javAnI." eTale jo tamArI DakhoDakhala baMdha thaI jaze to badhuM sApha thaI jaze. Dakhala nA hoya to kazuM ke evuM nathI A jagatamAM. nahIM to A DakhoDakhala koIne choDe nahIM. haMmezAM ya hisAba cUkate thayo kyAre kahevAya ? maccharonI vacce beTho hoya to ya macchara nA aDe tyAre cUkate thayuM kahevAya. macchara eno svabhAva bhUlI jAya. mAkaNa eno svabhAva bhUlI jAya. ahIM AgaLa koI mAra mAra karato Avyo hoya ne, paNa mane dekhe to e mAravAnuM bhUlI jAya. enA vicAro ja badhA pharI jAya, ene asara thAya, ahiMsAnI eTalI badhI IphekTa thAya. maccharane khabara nathI ke huM caMdubhAI pAse jAuM chuM ke caMdubhAIne khabara nathI ke A macchara mArI pAse Ave che. A 'vyavasthita saMyogakALa badhuM evuM karI Ape che ke bannene bhegAM karI ApIne beuno bhAva cUkavI ane chUTA paDI jAya pachI. eTaluM badhuM A 'vyavasthita che ! eTale macchara havAmAM kheMcAtuM kheMcAtuM ahIM lAve ane pAcho caTako mArIne havAmAM kheMcAI jAya. pachI kyAMya e mAIla dUra gayuM hoya ! je vAMko thAya tene phaLa Ape pAchuM. tathI koI phera, kAMTA ne maccharamAM ! A macchara keDe tyAre lokone maccharano doSa dekhAya che ne pelo kAMTo keDe tyAre zuM kare che ? AvaDo moTo kAMTo pesI jAya to ? te kAMTAmAM ne maccharamAM phera nathI jarAye, bhagavAne phera joyo nathI. je keDe che ne, e AtmA na hoya. e kAMTA ja che badhA. e kAMTAno doSa nathI dekhAto ne ! enuM zuM kAraNa ? praznakartA : jIvatuM koI nimitta dekhAtuM nathIne tyAM ! dAdAzrI : ane peluM jIvatuM dekhAya chene, eTale e jANe ke A ja mane keDyuM. 'potebhrAMtivALo, te jagata ene bhrAMtivALuM ja dekhAyA Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 12 ahiMsA kare. AtmA koIne keDe ja nahIM. A badhuM anAtmA thaIne daMDa daI rahyuM che jagatane. paramAtmA daMDa nA de. AtmA ya daMDa nA de, A to bAvaLiyAnI zULo ja badhAMne vAga vAga kare che. DuMgara uparathI AvaDo moTo patharo paDe mAthA upara to upara joI le ke koIe gabaDAvyo ke nathI gabaDAvyo ? pachI koI nA dekhAya eTale capa ! ane koIke ApaNI upara kAMkarI mArI hoya tyAM haladIghATanI laDAI jamAve. kAraNa zuM che ? ke bhrAMtadraSTi che ! A "akrama vijJAna' zuM kahe che? ke pelo kAMTo ya nimitta che ne bhAIye nimitta che, doSa tamAro ja che. A phUlane kacaDe to tenuM phaLa nA Ave ne kAMTAne kacaDe to phaLa Ave, tevuM A manuSyamAM ya che. mATe jALavIne cAlo ! kAMTo vAgavo agara to vIMchInuM kevuM beu karmaphaLa che. A phaLa AvyuM, paNa konuM phaLa ? mAruM potAnuM. tyAre kahe, "emane zuM levA-devA ?" e to bicArAM nimitta che. jamADanArAM koNa hoya ne pIrasanArAM koNa hoya !! mATe cetIne cAlajo. A jagata bahu judI jAtanuM che. tadana nyAya svarUpa che. meM AkhI jiMdagIthI hisAba kADhyo chene, te hisAba kADhatAM kADhatAM evo sarasa hisAba kADhyo che, ne jagatane huM ApIza eka dahADo e hisAba ! tyAre jagatane ThaMDaka vaLaze. nahIM to ThaMDaka nA vaLe. anubhavamAM to levuM paDe ! anubhavanA sTeja upara laIe tyAre ja kAma thAya ne ?! ke "AnuM zuM pariNAma Avaze' evuM risarca to karavuM paDene ?! koIto jIvavAno rAITa, toDAya ? A meM tapAsa hau karelI pAchI. zuM akkalavALAe AbarU meLavI ! uMdara e bilADIno khorAka che. khAvA done ene ! ane A chachuMdara jatuM hoya ne, to bilADI ene nA aDe. bilADI jo bhUkhI ja hoya ne uMdara, jIvaDAM, jIvone khAI jatI hoya tyAre chachuMdarane kema nathI khAtI ? paNa e chachuMdarane nA aDe. AnA para vicAra karajo. A kaMIka puNya karelI tethI beThAM beThAM khAvAnuM maLyuM. ane A majUrone to mahenata kare tyAra pachI paisA lAve tyAre khAvAnuM maLe. mATe ApaNe have koIne duHkha nA thAya, jAnavarane - nAnA jIvaDAMne duHkha nA thAya evI rIte vartana rAkhavuM. Ama to loko bhagavAnanuM nAma de che ane jemAM bhagavAna rahyAM che ene mAra mAra kare che. sApa nIkaLyA hoya to mArI nAkhe, mAkaNane ya mArI nAkhe. evAM zUravIra (!) loko !! evuM loko mAre kharAM ? bhAre zuravIra kahevAya ne ?! eTale loko mAravAmAM zUrA pAchAM ! ane A sarjana konuM, te visarjanamAM pote taiyAra thaI jAya che ?! tame sarjana karI zako to ene visarjana karI zako. kaMI nyAya hoya ke nA hoya ?! evuM chene, A to rileTiva vyupoInTathI mAkaNa che ne riyala vyupoInTathI zuddhAtmA che. tamAre zuddhAtmAne mAravo che ? nA phAve to bahAra jaIne nAkhI Avajo ne ! have badhAMne mArIne mANasa sukha khoLe che AmAM. maccharAM mAravA, mAkaNa mAravA, je AvyuM hoya tene mAravuM ane sukha khoLavuM, e be zI rIte sAthe bane ?!!! praznakartA : gharamAM kIDIo khUba ubharAya to zuM karavuM ? dAdAzrI : je rUmamAM kIDIo nIkaLI hoya te rUma baMdha rAkhavo. Ane upadrava kahevAmAM Ave che. kudaratano niyama evo che ke amuka divasa eno upadrava cAlyA kare. pachI eno TAIma pUro thaI jAya eTale upadrava baMdha thaI jAya, enI meLe kudaratI ja ! eTale ApaNe rUma baMdha rAkhavo, A badhuM tame tapAsa karazo to ya jaDaze. A paramenanTa upadrava che ke TempararI ? praznakartA : moTAbhAge kIDIo badhI rasoDAmAM ja AvatI hoya che, to rasoDuM kema baMdha rAkhavuM ? dAdAzrI : e to badhA vikalpa che. ApaNe A samajI levAnuM. upadrava hoya tyAMthI khasI javAnuM, be rasoDA rAkho. eka sTava judo rAkho. te divase kaMI bAphIne khAI levuM. mArIne jokhamadArI bahu jabarajasta che. praznakartA : rojIMdA vahevAranA avarodhamAM Ave che, ene ja mArI nAkhIe chIe ne bIjA badhAne to mAravA jatA nathI. dAdAzrI : jene jIvaDAM mAravA che ene evA saMyoga maLI Ave Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 14 ahiMsA ane jene nathI mAravA ene evA saMyoga maLI Ave. thoDo vakhata 'nathI mAravA" evo prayatna karazo to saMyogo badalAze. duniyAnA niyamo jo samajo to ukela che. nahIM to pachI mAravAno rivAja chUTato nathI. to pachI saMsArano rivAja tuTaze nahIM. bhUlecUke marI jAya enuM pratikramaNa karI levuM ke mAphI mAguM chuM. praznakartA : ApaNe paNa A rojIMdA jIvanamAM A badhI davAo chAMTI badhA jIvajaMtuo mArIe chIe, to enI IphekTa ApaNA para thAya che ? dAdAzrI : mAro cho te ghaDIe aMdara tarata ja mahIM paramANu badalAI jAya che ane tamArI mahIM ye marI jAya che. jeTaluM tame bahAra mArazo eTaluM mahIM maraze. jeTaluM bahAra jagata che eTaluM aMdara jagata che. eTale tamAre jeTaluM mAravuM hoya eTaluM mArajo, tamArI mahIM ke maratA raheze. jeTaluM A brahmAMDamAM che eTaluM piMDamAM che. eTalA badhA cora hoya che ke ApaNe emAMthI bacIe ja nahIM. ApaNe koI dahADo koInuM gajavuM kApavAno, corI karavAno vicAra nathI karatAM, te ApaNuM e kApatA nathI. eTale tame hiMsakane badale ahiMsaka rahezo, to hiMsAnA saMjoga ja tamane bhegA nahIM thAya evuM A jagata che. jagata eka vakhata samajI lyo to ukela Ave. sahI kare teto guno ! praznakartA : A comAsAmAM gAmamAM mAkhIo vadhAre thAya, maccharo vadhAre hoya, to myunisipAliTIvALA ke ApaNe gharamAM badhe "phalITa' chAMTIe. to e pApa ja kahevAya ne? paNa e jo na kare to rogacALo bhayaMkara phATI nIkaLe. dAdAzrI : evuM che ne, AmAM ne A hiTalare bombagoLA nAkhyA emAM phera zo ? A nAnAmAM nAno hiTalara thayo ! praznakartA: paNa A to gAmanI vAta thaIne ! A comAsu che, to comAsAmAM badhe gaMdakI to hoya ja. to maccharo-mAkhIo badhuM thAya. to myunisipAliTI zuM kare ke badhe ThekANe davA chAMTe. dAdAzrI : myunisipAlITI kare, emAM ApaNane zuM levAdevA ? ApaNA manamAM evo bhAva nA hovo joIe. ApaNA manamAM ema hovuM joIe ke AvuM nA hoya to sAruM. praznakartA: to myunisipAliTInAM je kAma karanArA mANaso che, je sattA upara hoya, emane doSa lAge ? dAdAzrI : nA. emane ya lAge-vaLage nahIM. praznakartA H to kone lAge ? dAdAzrI : e to phakta karanArA ja che. ene koNa karAvaDAve che? emanAM ophisaro ne e badhA. praznakartA : to ophisaro konA mATe kare che ? dAdAzrI : emanI pharajo ! paNa ApaNA mATe nathI. praznakartA : paNa ApaNe to kapleIna karI, kAgaLa lakhIne noTisa ApI. dAdAzrI : paNa jene nA kahevuM hoya te nA kahe. jene nA karavuM hoya e kaheze, 'bhAI, mAre A joItuM nathI. mane A gamatuM nathI." to pachI ? to potAnI javAbadArI nahIM. ane jene game che enI javAbadArI. praznakartA : eTale darekanA potAnA bhAva upara rahyuM ? dAdAzrI : hA, potAno bhAva zemAM che, eTalI enI jokhamadArI ! praznakartA: A pANInI TAMkI hoya, emAM uMdara marI gayo ke kabUtara marI gayuM, to e badhuM sAphasUphI karavI paDe. sAphasuphI karAvyA pachI emAM davA chAMTavI paDe agara to myunisipAliTIvALAne bolAvIne davA chaMTAvIe. eTale badhAM ja jIva-jaMtuo to nAza thAya ne ? to e pApa to thayuM ne ? e baMdha kone paDe ? karanArane ke karAvanArane ? dAdAzrI : karanAra ne karAvanAra bannene jAya. paNa ApaNA Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 15 16 ahiMsA bhAvamAM nA hovuM joIe. ApaNo Avo abhiprAya na hovo joIe. praznakartA : gaMdakI maTADavAno bhAva che. kAraNa ke gaMdakI nA maTe to badhA manuSyo pANI pIze to emane nukasAna thaze. dAdAzrI : hA, paNa e to doSa besavAnA ja ne ! evuM che ne, evA doSa gaNavA jAya ne, to A jagatamAM niraMtara doSa ja thayA kare eTale tamAre koInI ciMtA nahIM karavAnI. tame tamAruM saMbhALo. saba sabakI samAlo. dareka jIvamAtra potapotAnuM maraNa ne e badhuM laIne AvelA che. tethI to bhagavAne kahyuM ke koI koIne mArI zakato nathI. paNa A opana nA karazo, nahIM to loka durupayoga karaze. ane gharamAM dasa mANasa hoya ane TAMkI bagaDI che, ene koNa sApha karavA nIkaLe ? jenAmAM ahaMkAra hoya te nIkaLe, ke 'huM karI nAkhIza. e tamAruM kAma nahIM." eTale badhuM ahaMkArIne doSa jAya. praznakartA : paNa e enA karuNAnA bhAve kare che. dAdAzrI : karuNA hoya ke game te. ane A pApe ya bAMdhaze. praznakartA : to zuM karavuM ? e game tevuM gaMdu pANI pI levAnuM? dAdAzrI : AmAM cAle evuM ja nathI. e ahaMkAra karyA vagara rahe ja nahIM. ane evuM kazuM nahIM, tamAre to asala cokhkhuM ja pANI maLyA karavAnuM. koI ahaMkArI tamane cokhkhuM ja karI Apaze. hA, A duniyAmAM hareka cIja che. koI cIja evI nathI ke je nA maLe. paNa tamAruM puNya aTakyuM che. phakta. tamAro jeTalo ahaMkAra eTalo aMtarAya. ahaMkAra nirmaLa thayo ke badhI vastu tamAre ghera ! A jagatanI koI cIja tamAre ghera nA hoya evuM nahIM rahe ! ahaMkAra ja aMtarAya che. bhaNataramAM hiMsA ?! praznakartA: A egrIkalcara kolejamAM bhaNe che, TuDanTa che ahIMyA. to kahe, amAre ahIMyA pataMgiyA bhaNavA mATe pakaDavA paDe che ane ene mAravA paDe, to emAM pApa baMdhAya kharuM? pakaDIe nahIM to amane mArkasa nA male parIkSAmAM, to amAre zuM karavuM ? dAdAzrI: to bhagavAnane roja prArthanA karo eka kalAka ke bhagavAna A mAre bhAge AvuM kyAMthI AvyuM, lokone badhAne kaMI AvuM hoya che ?! tAre bhAge AvyuM to bhagavAnane prArthanA karavAnI ke "he bhagavAna kSamA mAguM chuM. have AvuM na Ave evuM karajo'. praznakartA : eTale, AmAM je preraNA denAra mAstara hoyane, te amane evA prere ke tame A pataMgiyA pakaDI ne A rItanA Albama banAvo, to emane kaMI pApa nahIM. dAdAzrI : eno bhAga paDe, preraNA Ape tene sAITha TakA ane karanArane cAlIsa TakA ! praznakartA: A koI paNa vastu je thaI rahelI che e vyavasthitanA niyama pramANe e barAbara na gaNAya ? e nimitta thayA ne emane karavAnuM AvyuM. to pachI emane bhAge pApa kema rahe ? dAdAzrI : pApa to eTalA ja mATe thAya che ke AvuM kAma ApaNe bhAga nA hovuM joIe chatAM ApaNe bhAge AvuM AvyuM ? bakarA kApavAnuM bhAge Ave to sAruM lAge ? praznakartA : sAruM to nA lAge. paNa dAdA, karavuM ja paDe evuM hoya to ? pharajiyAta karavuM ja paDe, chUTako ja nA hoya to zuM ? dAdAzrI : karavuM paDe to pastAvApUrvaka karavuM paDe to ja kAmanuM che. eka kalAka pastAvo karavo paDe roja, eka phuduM banAvI Apa joIe ?! phorenanA sAyanTisTa e banAvI Apaze eka phuduM ? praznakartA: nA, e to zakya ja nahIM ne dAdA ! dAdAzrI : to pachI banAvI nA zakIe to pachI mArI zI rIte zakIe ?! e lokoe badhAe prArthanA karavI joIe bhagavAnane, ke amAre Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 18 ahiMsA bhAge A kyAMthI Avyo, khetIvADIno dhaMdho kyAMthI Avyo.... khetIvADImAM to narI hiMsA ja che paNa AvI nahIM, A to ughADI hiMsA. praznakartA : bahu sarasa namUno laI Ave mArIne, to pAchAM khuza thAya ke huM kevI mArI lAvyo, kevo sarasa namUno maLyo. tenA vadhu mArka maLe. kevuM sarasa meM pakaDayuM ! dAdAzrI : khuza thAyane ! tyAM AgaLa eTaluM ja karma lAgaze, enuM phaLa Avaze pAchuM, jeTalA khuza thayA eTaluM ja kaDavATa bhogavavI paDaze. nokhAM hisAbo pApatAM... praznakartA : eka mANase ghAsa toDyuM, bIjA mANase jhADa kApyuM, trIjA mANase maccha2 mAryuM, cothA mANase hAthI mAryo, pAMcamAM mANase manuSyane mAryo. have e badhAmAM jIva hatyA to thaI ja paNa enuM pApanuM phaLa juduM dAdAzrI : juduM juduM. evuM chene, taNakhalAnI kaMI kiMmata ja nathI. praznakartA : paNa emAM AtmA to kharo ne ? dAdAzrI : e kharo. paNa e pote je bhogave chene, te bebhAnapaNAmAM bhogave chene ! praznakartA : eTale sAmAnA bhogavaTA upara pApa che? dAdAzrI : sAmAne bhogavaTo keTalo che, enA upara ApaNane pApa lAge. praznakartA : baMgalAnI AsapAsa pote potAnuM gArDana banAve che. dAdAzrI: teno vAMdho nahIM. eTalo TAIma ApaNo nakAmo jAya, eTalA mATe nA pADI che. e jIvo mATe nA nathI pADI. praznakartA : paNa ApaNe nimitta banyA kahevAIe. dAdAzrI : nimittano vAMdho nahIM. jagata nimittarUpa ja che. e ekendriya jIvone kaMI duHkha nathI detA ApaNe. e badhuM cAlyA ja kare. ekendriya jIvo ke jenI ciMtA karavAnI nathI, tenI mUMjhavaNa ghAlI dIdhI. paNa jANI-joIne raste jatAM jhADanAM pAMdaDA kAma nA hoya to toDazo nahIM, anarthakArI kriyAo nA karazo. ane dAtaNanI jarUra hoya to tamAre jhADane kahevuM ke, "mane eka TukaDo joIe che." evuM mAgI levuM. praznakartA : eka mANasa phUTapAtha upara cAlato hoya, bIjo mANasa ghAsa upara cAlato hoya. phera to kharo ja ne ? dAdAzrI : kharuM paNa emAM bahu lAMbo phera nathI. A to lokoe ulaTuM ghAla ghAla karyuM che. moTI vAta rahI gaI ne nAnI vAto ghAlI. lokonI joDe ciDhAvuM e moTI hiMsA kahI che. sAmAne duHkha thAya ne ! niyama, khetImAM puNya-pApano.... praznakartA : A kheDUta khetI kare che emAM pApa che ? dAdAzrI : badhe pApa che. kheDUta khetI kare emAM ya pApa che ane A anAjanA dANAno dhaMdho kare e badhA ya pApa che. dANAmAM jIvaDAM paDe ke nA paDe ? ane loka jIvaDAM sAthe bAjaro vece che. are, jIvaDAMnA ya paisA lIdhA ne te khAdhA ?! praznakartA: paNa khetI karanArane eka choDane ucheravo paDe che ane bIjA choDane ukheDavo paDe che. to ya emAM pApano bhAra kharo kaMI ? dAdAzrI : kharo ne ! praznakartA : to kheDUta khetI kevI rIte kare ? dAdAzrI : e to evuM che ne, eka kArya karo temAM puNya ne pApa baMne ya samAyeluM hoya. A kheDUta khetI kare, te bIjA choDavAne ukheDI nAkhe ne pelA kAmanA choDavAne rAkhe, eTale ene uchere che. jene uchere che, emAM ene bahu puNya baMdhAya ane jene kADhI nAkhe che, enuM ene pApa baMdhAya che. A pApa paccIsa TakA baMdhAya ne puNya ene paMcAra TakA baMdhAya pachI pacAsa TakAno phAyado thayo ne ! praznakartA: to e pApa ane puNya 'plasa-mAInasa thaI jAya ? Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA - 19 2 ahiMsA dAdAzrI : nA. e 'plasa-mAInasa' karavAmAM nathI AvatuM. copaDe to beu lakhAya. 'plasa-mAInasa' thaI jatuM hoya ne, to to koIne tyAM jarAya du:kha nA hoya, to to koI mokSe ja nA jAta. e to kaheta, 'ahIM sAruM che, kAMI du:kha nathI.' loko to bahu pAkAM hoya. paNa evuM kazuM bane nahIM. ane jagata AkhuM to pApamAM ja che ne puNyamAM ya che. pApanI joDe joDe puNya paNa thAya che. paNa bhagavAne zuM kahyuM ke lAbhAlAbhano vepAra karo. spezyala pratikramaNa, kheDUto mATe ! praznakartA : ApanI copaDImAM vAMcyuM ke "mana-vacana-kAyAthI koI jIvane kiMcitmAtra duHkha nA ho' evuM vAMcyuM, paNa eka bAju ame kheDUta rahyA, te tamAkuno pAka pakavIe tyAre amAre uparathI dareka choDanI kUMpaNa, eTale enI Doka toDI ja nAkhavI paDe. to AnAthI ene duHkha to thayuM ne ? enuM pApa to thAya ja ne ? AvuM lAkho choDavAonuM DokuM kacaDI nAkhIe chIe. to A pApanuM nivAraNa kevI rItanA karavuM ? - dAdAzrI : e to mahIM manamAM ema thavuM joIe ke baLyo A dhaMdho kaMIthI bhAge Avyo ? basa eTaluM ja. choDavAnI kUMpaNa kADhI nAkhavAnI. paNa manamAM A dhaMdho kyAMthI bhAgamAM Avyo, evo pazcAttApa thavo joIe. AvuM nA karavuM joIe evuM manamAM thavuM joIe, basa. praznakartA : paNa A pApa to thavAnuM ja ne? dAdAzrI : e to che ja. e jovAnuM nahIM, e tamAre jovAnuM nahIM. thayA kare che e pApa jovAnuM nahIM. A nahIM thavuM joIe evuM tamAre nakkI karavAnuM, nizcaya karavo joIe. A dhaMdho kyAM maLyo ? bIjo sAro maLyo hota to ApaNe AvuM karatA nahIM. pelo pazcAttApa nA thAya. A nA jANyuM hoya ne tyAM sudhI pazcAttApa nA thAya. khuzI thaIne choDavAne pheMkI de. samajaNa paDe che tamane ? amArA kahyA pramANe karajone, tamArI badhI javAbadArI amArI. choDavo pheMkI do teno vAMdho nathI, pazcAttApa thavo joIe ke A kyAMthI AvyuM mAre bhAge ? praznakartA: samajyo. dAdAzrI : A kheDUta karatAM vepArIo pApa vadhAre kare che ane vepArIo karatAM A ghera besI rahe che te bahu pApa kare che mUA, pApa to manathI thAya che, zarIrathI pApa thAya nahIM. tamAre vAta samajavAnI. A bIjA lokone samajavAnI jarUra nahIM. tamAre tamArA pUratI samajavAnI. bIjA loko je samaje che e ja barobara che. praznakartA : kapAsamAM davA chAMTavI paDe che to zuM karavuM ? emAM hiMsA to thAya ja ne ? dAdAzrI : nAchUTake je je kArya karavuM paDe, te pratikramaNa karavAnI zarate karavuM. tamane A saMsAra vyavahAramAM kema cAlavuM te nA AvaDe. e ame tamane zIkhavADIe. eTale navAM pApa baMdhAya nahIM. khetaramAM to khetIvADI kare eTale pApa baMdhAya ja. paNa e baMdhAya tenI sAthe ame tamane davA ApIe ke AvuM bolajo. eTale pApa ochAM thaI jAya. ame pApa dhovAnI davA ApIe. davA nA joIe ? khetaramAM gayA eTale kheDo - karo, eTale pApa to thavAnA ja. mahIM keTalAMya jIvo mAryA jAya. A zeraDI kApo to pApa kahevAya nahIM ? e jIvo ja che ne bicArAM ? paNa enuM zuM karavAnuM e ame tamane samajAvIe, eTale tamane doSa ochAM bese ane bhautika sukho sArI rIte bhogavo. khetIvADImAM jIvajaMtu mare, teno doSa to lAge ne ? eTale khetIvADIvALAe dararoja pAMca-dasa miniTa bhagavAna pAse prArthanA karavI ke A doSa thayA tenI mAphI mAguM chuM. kheDUta hoya tene kahIe ke tuM A dhaMdho karuM chuM, tenAM jIvo mare che. tenuM A rIte pratikramaNa karaje. tuM je khoTuM karuM chuM, teno mane vAMdho nathI. paNa tenuM tuM A rIte pratikramaNa kara. svarUpajJAtIte puNya-pApa aDe nahIM ! praznakartA : jaMtunAzaka davA ApaNe banAvIe ane pachI e khetaramAM chAMTIe, emAM keTalAMya jIvo marI jAya che. to pachI emAM pApa Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA - 21 ahiMsA lAge ke nA lAge ? pachI e davA banAvavI e pApa kahevAya ke nahIM ? dAdAzrI : hA. kAraNa ke e davA jIvo mAravAnA udezathI ja bane che. davA lAve che te ya jIvo mAravAnA udezathI ja lAve che ane davA nAkhe che te jIvo mAravAnA udezathI ja nAkhe che. eTale badhuM pApa ja che. praznakartA : paNa emAM hetu evo che ke pAka vadhAre sArA thAya, vadhAre pAke. dAdAzrI : evuM che, A pAka zenA AdhAre thAya che, kheDUta senA AdhAre kheDe che, zenA AdhAre vAve che, e badhuM zenA AdhAre cAle che e huM jANuM chuM. A badhuM nahIM jANavAthI lokonA manamAM ema thAya che. ke "A to mArA AdhAre cAlatuM hatuM. A to meM davA chAMTI tethI bacyuM." have A AdhAra Apavo e ja bhayaMkara pApa che. ane nirAdhAra thayuM ke e badhuM paDI jAya. praznakartA : to pachI puruSArtha kyAM gayo ? dAdAzrI : puruSArtha to, zuM bane che ene jovuM-jANavuM e ja puruSArtha che, bIjuM kaMI nahIM. bIjuM, mananA vicAro Ave che e 'phAIla' che. ene to tamAre jovAnA che. bIjA DakhAmAM utaravAnuM nahIM. praznakartA : to pachI A khetI karavI ke nA karavI ? dAdAzrI : khetIno vAMdho nahIM. praznakartA : paNa pelo pApano bhAra vadhe tenuM zuM ? dAdAzrI : evuM che, A jJAna pachI tamane to pApa have aDe nahIM ne ! tame 'potehave 'caMdubhAI' nathI rahyA. tame 'caMdubhAI' ho tyAM sudhI pApa aDe. 'huM caMdubhAI chuM evuM nakkI che tamane ? praznakartA : nA. dAdAzrI : to pachI pApa kyAMthI aDe ? A cArja ja nahIM thAya ne ! je khetI AvI hoya teTalAno nikAla karavAno. e 'phAIla' che. AvI paDI te "phAIla'no samabhAve nikAla karavAno. paNa jo mArA kahyA pramANe 'huM zuddhAtmA chuM' kyAreya paNa cUke nahIM. to game eTalI davA nAkhaze to ya ene aDaze nahIM. kAraNa ke 'pote' 'zuddhAtmA' che. ane davA nAkhanAro koNa ? "caMdubhAI che. ane tamane jo dayA AvatI hoya to 'tame' 'caMdubhAI" thaI jAva. praznakartA : e davA banAvavAthI, vecavAthI, kharIdavAthI, nAkhavAthI ene karmano baMdha lAge ke nahIM ? dAdAzrI : hA, paNa e to davAonA kArakhAnA jemaNe karelAM che e badhA mane pUche ke, "dAdA, have amAruM zuM thaze ?" meM kahyuM, "mArA kahyA pramANe rahezo to tamane kazuM thanAra nathI." praznakartA : eTale eno artha evo thayo ke zuddhAtmA bhAvathI hiMsA karI zakAya ne ? dAdAzrI : hiMsA karavAnI vAta ja nathI. zuddhAtmA bhAvamAM hiMsA hoya ja nahIM. karavAnuM kazuM ja nA hoya ne ! praznakartA to pachI AcArasaMhitAnI draSTie doSa nA kahevAya ? dAdAzrI : AcArasaMhitAnI draSTie doSa nA kahevAya. AcArasaMhitA kyAre hoya ? ke tame caMdubhAI cho tyAM sudhI AcArasaMhitA. to e draSTie doSa ja kahevAya. paNa A "jJAna" pachI have tame to caMdubhAI nathI, zuddhAtmA thaI gayA ane te tamane niraMtara khyAlamAM rahe che. "huM zuddhAtmA chuM' evo niraMtara ApaNane khyAla rahevo e zukladhyAna che. 'huM caMdubhAI chuM' e ahaMkArI dhyAna che. ApaNA mahAtmAo ATalAM che, paNa koIe dupayoga karyo nathI. Ama mane pUche kharAM, ane pAchAM kahe che ke, "ame dhaMdho baMdha karI daIe ?" meM kahyuM, "nA. dhaMdho baMdha thAya to baMdha thavA dejo ne baMdha na thAya to cAlavA dejo." hiMsaka vepAra ! praznakartA: A je dhaMdho pahelAM karatA'tA, jaMtunAzaka davAono Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA ahiMsA dhaMdho, te vakhate emane vAta nahotI besatI magajamAM ke A karmanA hisAbe je dhaMdho Avyo che emAM zuM vAMdho che ? koIne mAMsa vecavAnuM hoya to emAM eno zuM vAMka ? enA to karmanA hisAbamAM je hatuM e ja AvyuM ne ? dAdAzrI : evuM che ne, pachI aMdara zaMkA nA paDI hoya to cAlyA karata. paNa A zaMkA paDI, e emanI puNyane laIne. jabarajasta puNya kahevAya. nahIM to A jaDatA Avata. tyAM kaMI jIvo maryA te ghaTyA nahIM, tamArA ja jIvo mahIM marI jAya ne jaDatAM Ave. jAgRti baMdha thaI jAya, Dala thaI jAya. praznakartA : hajue jUnA mitro mane maLe che badhA, to badhAne ema kahuM chuM ke emAMthI nIkaLI jAva ane emane pacAsa dAkhalAo batAvyA ke jo ATalo UMce caDhelo nIce paDI gayo. paNa pachI badhAne nahIM besatuM hoya magajamAM ! pachI Thokara khAIne badhA ja pAchA nIkaLI gayA. dAdAzrI : eTale keTaluM pApa hoya, tyAre hiMsAvALo dhaMdho hAthamAM Ave. evuM che ke, A hiMsaka dhaMdhAmAMthI chUTI jAya to uttama kahevAya. bIjA ghaNA dhaMdhAo hoya che. have eka mANasa mane kahe che, mArA badhA dhaMdhA karatAM A kariyANAno dhaMdho bahu naphAvALo che. meM emane samajaNa pADI ke jIvaDAM paDe che tyAre zuM karo cho juvAramAM ne bAjarImAM badhAmAM ? tyAre kahe e to ame zuM karIe ? ame cALI nAkhIe. badhuM ye karIe. enI pAchaLa mAvajata karIe. paNa e rahI jAya tene ame zuM karIe ? meM kahyuM, 'rahI jAya teno amane vAMdho nathI, paNa e jIvaDAMnA paisA tame lo cho ? tolamAM ? hA, bhale, be tolA ! naryuM A te kaMI lAIpha che? e jIvano tola thAya ekAda tolo ! e tolanA paisA lIdhA. uttama dhaMdho, jhaverIto ! eTale puNyazALIne kyo dhaMdho maLI Ave ? jemAM ochAmAM ochI hiMsA hoya e dhaMdho puNyazALIne maLI Ave. have evo dhaMdho kyo ? hIrA-mANekano, ke jemAM kazuM bheLaseLa nahIM. paNa emAM ya jo ke atyAre corIo ja thaI gaI che. paNa jene bheLaseLa vagara karavo hoya to karI zake. emAM jIvaDAM mare nahIM, kazI upAdhi nahIM. ane pachI bIje naMbare sonA-cAMdIno. ane sauthI vadhAremAM vadhAre hiMsAno dhaMdho kyo ? A kasAIno. pachI A kuMbhArano. pelA nibhADA saLagAve che ne ! eTale badhI hiMsA ja che. praznakartA : game te hiMsAnuM phaLa to kharuM ja ne ? hiMsAnuM phaLa to bhogavavAnuM ja ne ? ke pachI bhAvahiMsA hoya ke dravyahiMsA hoya ? dAdAzrI : te loko bhogave ja che ne ! Akho dahADo taraphaDATa, taraphaDATa... jeTalA hiMsaka dhaMdhAvALA che ne, e dhaMdhAvALA sukhI nA dekhAya. emanAM moDhAM para teja na Ave koI dahADo ya. jamInamAlika haLa nA pheravato hoya, tene bahu aDe nahIM. kheDanArane aDe, eTale e sukhI nA hoya. pahelethI niyama che A badho. eTale dhIjha Ijha baTa necarala. A dhaMdhA maLavA ne e badhuM necarala che. jo tame baMdha karI do ne, to ya e baMdha thAya evuM nathI. kAraNa ke emAM kazuM cAle evuM nathI. nahIM to A badhA ya lokone manamAM vicAra Ave ke "chokaro sainyamAM jAya ne e marI jAya to mArI chokarI rAMDe.' to to ApaNA dezamAM evo mAla pAke ja nahIM. paNa nA, e mAla dareka dezamAM hoya ja. kudaratI niyama evo ja che. eTale A badhuM kudarata ja pakave che. AmAM kaMI navuM hotuM nathI. kudaratano AnI pAchaLa hAtha che. eTale bahu e rAkhavAnuM nahIM. saMgharo e ya hiMsA ! praznakartA : vepArI naphAkhorI kare, koI udyogapati ke vepArI mahenatanA pramANamAM ochuM vaLatara Ape athavA koI mahenata vagaranI kamANI thAya, to e hiMsAkhorI kahevAya ? dAdAzrI : e badhI hiMsAkhorI ja che. praznakartA: have e phogaTanI kamANI karI ne dharmakAryamAM nANAM vApare, to te kaI jAtanI hiMsA kahevAya ? dAdAzrI : jeTaluM dharmakAryamAM vAparyuM, jeTaluM tyAga karI gayo, eTalo Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 25 ahiMsA ocho doSa beTho. jeTaluM kamAyo hato, lAkha rUpiyA kamAyo hato, have e eMsI hajAranuM davAkhAnuM baMdhAvyuM to eTalA rUpiyAnI ene javAbadArI nA rahI. vIsa hajAranI ja javAbadArI rahI. eTale sAruM che, khoTuM nathI. praznakartA : loko lakSmIne saMgharI rAkhe che te hiMsA kahevAya ke nahIM ? dAdAzrI : hiMsA ja kahevAya. saMgharavuM e hiMsA che. bIjA lokone kAma lAge nahIM ne ! praznakartA: lakjharIyasa lAIpha jIvavA mATe saMhAra karIne vadhAre lakSmI prApta karIe to e zuM kahevAya ? dAdAzrI : e guno ja kahevAya ne ! jeTalo guno hoya eTalo ApaNane daMDa paDe. jeTalA ochA parigrahathI jIvAya e uttama jIvana che. sAmato, paNa zAMtithI ! praznakartA : corI na karavI, hiMsA na karavI ema Apa kaho cho. to koI vyakti ApaNI vastu corI jAya, e ApaNI sAthe chetarapiMDI kare. to ApaNe teno sAmano karavo joIe ke nahIM ? dAdAzrI : sAmano karavo ja joIe. paNa te ApaNe evo sAmano karavo nahIM ke ApaNuM mana bagaDI jAya. khUba dhIme rahIne ApaNe kahIe ke, 'bhaI, meM tamAruM zuM bagADyuM che te A badhuM Ama karo cho ?" ane ApaNuM so rUpiyAnuM corI gayo hoya ane ApaNe enI para gusse thaIe to ApaNe e so rUpiyA mATe ApaNuM pAMcaso rUpiyAnuM nukasAna karyuM. eTale evuM so rUpiyA mATe pAMcaso rUpiyAnuM nukasAna ApaNe na karIe. eTale zAMtithI vAta karavI joIe. gusso nahIM karavo joIe. hisAto virodha, bacAve anumodatAthI... praznakartA : mAnasika du:kha ApavuM, koIne chetaravuM, vizvAsaghAta karavo, corI karavI vagere sUkSma hiMsA gaNAya ? dAdAzrI : e badhI hiMsA ja che. sthaLa hiMsA karatAM A hiMsA moTI che. enuM phaLa bahu moTuM Ave che. koIne mAnasika du:kha ApavuM, koIne chetaravuM, vizvAsaghAta karavo, corI karavI e badhuM raudradhyAnamAM jAya che ne raudradhyAnanuM phaLa narkagati che. praznakartA : paraMtu e sUkSma hiMsAne ja mahatva ApIne moTI dravyahiMsA, mUMgA prANIo pratyenI krUratA, hatyA ane temanA zoSaNathI ke hiMsAthI meLavavAmAM AvatI sAmagrIno vaparAza karavo ke tene protsAhana ApI moTI hiMsA pratye udAsInatA sevavAmAM Ave to e ucita gaNAya ? dAdAzrI : e ucita na gaNAya. eno virodha to hovo ja joIe. virodha nathI to tame ene anumodanA karo cho, bemAMthI eka jagyAe cho. jo virodha nahIM hoya to anumodanA karo cho. eTale game te hoya ke jJAnI hoya, paNa emaNe virodha batAvavAnI jarUra. nahIM to anumodanAmAM pesI gayA. praznakartA : hiMsA nIce AvelA koI paNa pazu-paMkhI ke game te hoya, to tenA udayamAM hiMsA AvelI hoya, to te aTakAvavA ApaNe nimitta banI zakIe kharAM ? dAdAzrI : game tenA udayamAM e AvyuM hoya ane tame jo aTakAvavA nimitta na thAva to tame hiMsAne anumodanA karo cho. eTale tamAre aTakAvavA pharavuM. ene game te udaya hoya, paNa tamAre to aTakAvavA pharavuM ja joIe. jema rastAmAM koI jato hoya ane enAM karmanA udaye e athaDAyo ne pagamAM nukasAna thaI gayuM, ane tame tyAM rahIne jatA ho, to tamAre utarI ane ApaNA kapaDAMthI eno pATo bAMdhavo. gADImAM laIne mUkI AvavuM joIe. bhale enA karmanA udayathI ene thayuM hoya, paNa ApaNe bhAva batAvavA joIe. nahIM to tame enA virodhI bhAvathI baMdhAI jazo ne mukta nahIM thAva. A jagata evuM nathI ke mukta karI zake. praznakartA : adhyAtmamAM ruci dharAvanAra mATe hiMsA aTakAvavAnA prayatno karavA jarUrI gaNAya kharuM ? jo jarUrI hoya to te aMge Apa Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA ahiMsA mArgadarzana-upadeza-salAha Apazo ? dAdAzrI : adhyAtmamAM ruci dharAvatA hoya ane hiMsA aTakAvavAnA prayatno na kare e to hiMsAnI preraNA karI kahevAya. hiMsA aTakAvavAnA prayatno na kare to hiMsAne anumodanA karI kahevAya. mATe game te adhyAtma hoya, paNa hiMsA aTakAvavAno prayatna to hovo ja joIe. praznakartA : AvA saMjogomAM moTI dravyahiMsAnuM nivAraNa zA mATe nahIM sUjhatuM hoya ? dAdAzrI : e dravyahiMsAnA nivAraNanI khAsa jarUra che. enA mATe ApaNe bIjA prayatno karIe, sArI rIte badhA bhegA thaI ane maMDaLo racI ane gavarnamenTamAM paNa ApaNA cUMTelA mANaso mokalIe to ghaNuM phaLa maLe. badhAe bhAva karavAnI jarUra che ane majabUta bhAva karavAnI jarUra che, protsAhana ApavAnI jarUra che. praznakartA : paNa dAdA, chevaTe to A badho hisAba ja che ne ? dAdAzrI : hA, hisAba che. paNa e hisAba kahevuM e che te thaI gayA pachI kahevAya. hisAba kahIe to badhuM bagaDI jAya. ApaNA gAmamAM bAvAo AvyA hoya ne chokarAo uThAvI jatA hoya to paNa ApaNe kahIe chIe ke pakaDo A lokone ane aTakAvI do ! eTale jema potAnAM chokarAMne koI laI jAya, uThAvI jAya to keTaluM duHkha thAya ?! evI rIte A gAyo-bheMso e badhuM kapAya enA mATe manamAM bahu ja du:kha rahevuM joIe ane enA sAme virodha thavo joIe. nahIM to e kAma saphaLa ja nA thAya ne ! besI rahevAnI jarUra ja nathI. e karmanA udaya mAnIe, paNa bhagavAne ya AvuM nahotA mAnatA. bhagavAne ya virodha batAvatA hatA. mATe ApaNe virodha batAvavo joIe, ekatA sarjavI joIe ane enA sAme paDavuM joIe. AmAM to kaMI hiMsAnA virodhI nathI, paNa ahiMsaka bhAva che e to !! kRNatuM govardhata * gAyonuM vardhata ! kRSNa bhagavAnanA kALamAM hiMsA bahu vadhI gaI hatI. te kRSNa bhagavAne pachI zuM karyuM ? govardhana parvata jhAlyo, eka AMgaLIthI. have govardhana parvata AMgaLI para jhAlyo, e zabda sthaLamAM rahyo. paNa loka enI sUkSma bhASA samajyA nahIM. govardhana eTale gAyonuM vardhana kema thAya evuM badhuM Thera Thera prayojana karyuM ane gorakSAnuM prayojana karyuM. vardhananuM ane rakSAnuM banne prayojana karyuM. kAraNa ke hindustAnanA lokonuM mukhya jIvana ja AnI para che. eTale bahu ja hiMsA vadhI jAyane tyAre bIjuM badhuM choDI daIne paheluM A sAcavo. ane je hiMsaka jAnavaro che ne, ene mATe to ApaNe kazuM karavAnI jarUra nathI. e jAnavaro pote ja hiMsaka che. ene mATe tamAre kazuM karavAnI jarUra nathI. te ene koI mAratA ya nathI ne e khavAya paNa nahIM ne ! A bilADAne koNa khAya ? kUtarAne koNa khaI jAya ? koI nA khAya ne koIthI khavAya paNa nahIM. eTale A ekaluM ja, govardhana ane gorakSA, be vastu ja pahelI pakaDavA jevI che. govardhananA bahu upAya karavA joIe. kRSNa bhagavAne eka AMgaLI upara govardhana karyuMne, te bahu UMcI vastu karI hatI ! emaNe Thera Thera badhI govardhananI sthApanA karI hatI ane gozALAo calAvI dIdhI. hajAro gAyonuM poSaNa thAya evuM karyuM. govardhana ane gorakSA, A be mUkI dIdhuM. rakSA karI tethI aTakyuM. ane pachI Thera Thera dUdha-ghI badhI ya cIja maLyA kare ne ! eTale gAyo bacAvavA karatAM gAyonI vastI kema karIne vadhe e bahu karavAnI jarUra che. gAyo rAkhavAthI ATalA phAyadA che, gAyonA dUdhamAM ATalA phAyadA che, gAyonA ghImAM ATalA phAyadA che, e badhuM opana karavAmAM Ave ane pharajiyAta to nahIM paNa marajiyAtamAM lokone pote samajAvI ane dareka gAmomAM gAyono rivAja karavAmAM Ave to gAyo badhI bahu vadhI jAya. pahelA badhe gozALA rAkhatA hatA, te hajAra-hajAra gAyo rAkhatA hatA. eTale gAyo vadhAravAnI jarUra che. A to gAyo vadhatI nathI ane eka bAju A cAlyA kare che. paNa A to nA kahevAya nahIM koIne ya ApaNe ! nA kahIe to guno kahevAya. ane koI ochuM khoTuM kare che ? bacAve che ne !! praznakartA : ame gAyo choDAvatA nathI, paNa AvatI aTakAvIe chIe. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 29 dAdAzrI : hA, AvatI aTakAvo. enA mULa mAlikane samajAvo ke AvI rIte nA karazo. atyAre to govardhana ane gorakSA, pahelA A be kAyadA pakaDo. bIjAM badhA sekanDarI ! A kampliTa thaI jAya, pachI bIjA. eTale A govardhana ane gorakSA, A be kRSNa bhagavAne vadhAre pakaDyuM hatuM. ane govardhana karanArA gopa ane gopI. gopa eTale gopAlana karanArA ! praznakartA : govardhana, A vAta bahu navI ja maLI. dAdAzrI : hA, vAto che ja badhI. paNa jo enuM vivaraNa thAya to kAmanuM. bAkI to vAto badhI hoya che ja ne sAcI ja hoya che. paNa A loko pachI ene sthULamAM laI gayA. kaheze, 'govardhana parvata UMcakyo,' eTale pelA phorenanA sAyanTisTo kaheze, 'gAMDI che A vAta, parvata UMcakAto haze koIthI ?!' UMcake to himAlaya kema nA UMcakyo ?! ane pachI tIra vAgavAthI kema marI gayA ?! paNa evuM nA hoya. govardhana emaNe bahu suMdara rIte kareluM. kAraNa ke te vakhatamAM hiMsA bahu vadhI gayelI, jabarajasta hiMsA vadhI gayelI. kAraNa ke muslimo ekalA hiMsA kare che evuM nathI. hiMduomAM amuka uparanI kvaoNliTI ja hiMsA nathI karatI, bIjI bahu badhI prajA hiMsA karanArI che. hiMsaka bhAva to nA ja hovo joIe ne ?! mANasane ahiMsaka bhAva to hovo ja joIe ne ! ahiMsA mATe jIvana kharcI nAkhavuM, enuM nAma ahiMsaka bhAva kahevAya. nahIM ? zuM pUjAtA puSpamAM pApa ? praznakartA : maMdiramAM pUjA karavAmAM phUla caDhAvavAmAM pApa che ke dAdAzrI : maMdiramAM bhagavAnanI pUjA karavAmAM phUla caDhAvavAmAM Ave che e bIjI draSTithI jovAnuM che. phUla toDavA e guno che. phUla vecAtA levA e paNa guno che. paNa bIjI draSTithI jotAM emAM lAbha che. kaI draSTi e huM tamane samajAvuM. ahiMsA Aje keTalAMka loko mAne che ke phUlamAM mahAdoSa che ane keTalAMka loko phUlane bhagavAna upara caDhAve che. have emAM kharI hakIkata zuM che ? A vItarAgono mArga je che te lAbhAlAbhano mArga che. be phUla gulAbanAM toDI lAvyo, te eNe hiMsA to karI. enI jagyA parathI toDyuM eTale hiMsA to thaI ja che. ane e phUla potAne mATe vAparato nathI. paNa e phUla bhagavAna upara caDhAvyA agara jJAnI puruSa upara caDhAvyA, e dravyapUjA thaI kahevAya. have A hiMsA karyA badala phAIva parasenTano daMDa karo ane bhagavAna upara phUla caDhAvyA to phorTI parasenTa prophiTa Apo agara to jJAnI puruSa upara phUla caDhAvyAM to tharTI pa2senTano prophiTa Apo. to paNa paccIsa TakA baccAne eTale lAbhAlAbhanA vepAra mATe badhuM che A jagata. lAbhAlAbhano vepAra karavo joIe. ane jo lAbha ocho thato hoya ne alAbha thato hoya to e baMdha karI do. paNa A to alAbha karatAM lAbha vadhAre thAya che. paNa tuM phUla caDhAvIza nahIM, to tAro vepAra baMdha thaI gayo. 30 puSpa pAMkhaDI jyAM dubhAya... praznakartA : atyAra sudhI je puSpo toDyAM haze, to enAM kaMI pApa doSa lAgyA haze ? dAdAzrI : are, puSpo eka hajAra varSa toDe ane eka jiMdagI lokonI joDe ke gharamAM kaSAya kare, gharamAM kakaLATa kare, to pelA karatAM A kaSAyano doSa vadhI jAya. tethI kakaLATa pahelo baMdha karavAno kahyo che bhagavAne. puSpono to kazo vAMdho nathI. chatAM ya puSpo jaruriyAta na hoya to na toDavA joIe. jarUriyAta eTale deva upara mUkavA toDIe to vAMdho nahIM. zokhane mATe na toDavA joIe. praznakartA : paNa evuM kahe che ne, 'puSpa pAMkhaDI jyAM dubhAya, jinavaranI nahIM tyAM AjJA.' dAdAzrI : e to kRpALudeve kahyuM che. tIrthaMkaroe lakheluM, te kRpALudeve tIrthaMkaranA zabdo lakhyA che. paNa e to kyAM AgaLa ? ke jene A saMsAranI kazI cIja joItI nA hoya evI zreNI utpanna thAya Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 ahiMsA ahiMsA tyAre ! ane tamAre to haju A buzakoTa paheravAno che ne ?! praznakartA : te ya IstrIvALo ! dAdAzrI : ane te pAchuM IstrIvALo ! eTale A saMsAranA lokone to dareka cIja joIe che. mATe kahe che ke, "bhagavAnanA mAthe phUla melajo. te ApaNA tIrthaMkara bhagavAnanI mUrti para phUla mUke che ke nathI mUkatA ? tame nathI joyAM haju ? mUrtipUjA karavA nathI gayelA ne ?! tyAM mUrti para phUla mUke che. bhagavAne sAdhuone kahyuM hatuM ke tame bhAvapUjA karajo. ane jaino dravyapujA sAthe kare. dravyapUjA karavAthI emanI aDacaNo badhI tUTI jAya. eTale ame zuM kahIe chIe ke jene aDacaNa hoya te jJAnI puruSane phUla caDhAve ne aDacaNa nA hoya tene kaMI jarUra nathI. badhAMne kaMI sarakhuM hoya che ? keTalAMkane kevI kevI aDacaNo hoya che ! te badhI jatI rahe. ane jJAnI puruSa'ne to AmAM kazuM aDatuM ya nathI ne naDatuM ya nathI. chatAM keTalAMka loko mane kahe che ke, "puSpa pAMkhaDI jyAM dubhAya, jinavaranI nahIM AjJA. bhagavAnanI AjJA nathI ne ?" meM kahyuM ke, "A to kolejanA trIjA varSanI vAta atyAre sekanDa sTAnDarDamAM zuM kAma lAvo cho ? kolejanA trIjA varSamAM enuM eTenzana devAnuM. tame atyAre sekanDamAM zuM karavA lAvo cho A badhuM ?" tyAre e kahe che, "e to vicAravA jevI vAta che.' meM kahyuM ke, 'tyAre vicAro. A sekanDa, tharDa sTAnDarDamAM lAvavAnI jarUra nathI. tame chellA varSamAM Avo tyAre karajo ne !" tyAre kahe che ke, "enI limiTa keTalI hoya ?" meM kahyuM ke, "chellA avatAramAM bhagavAna mahAvIra paiNelA hatA, evuM tame nathI jANatA ?" tyAre kahe ke, "hA, paiNelA hatA. meM kahyuM ke, "keTalA varSa sudhI saMsAramAM rahyA hatA ?" tyAre kahe, 'trIsa varSa sudhI." meM kahyuM ke, "saMsAramAM rahyA eno koI purAvo che tamArI pAse ?" tyAre kahe ke, "emane choDI hatI ne !' meM kahyuM ke, saMsAramAM rahe che, eTale e to strInA aparigrahI to nahotA ja ne ? parigrahI hatA. parigrahI hoya to chokarI hoya ne ? nahIM to purAvo kevI rIte hoya ? eTale trIsa varSa sudhI e parigrahI hatA. to bhagavAne evuM zuM joyuM ke strIno parigraha te avatAramAM hoya ane te avatAramAM mokSe paNa javAya ? to emaNe evI zI zodhakhoLa karI ?! eTale A phAInala paranI vAta che badhI. eTale mUrtine ya phUla caDhAvAya ne ApaNA tIrthakaronI mUrtine ya phUla caDhAvAya. A to Ama puSyapAMkhaDI nathI dubhavatA ane Ama joDevALAnI joDe kaSAya karI karIne dama kADhI nAkhe che. pukhanI pAMkhaDI nA dubhAya evA mANasathI to eka kUtaruM UMghatuM hoya ne e tyAM rahIne pasAra thAya to kUtaruM jAge nahIM evuM hoya. A puSyapAMkhaDI suddhAM ya na dubhAya e chellA avatAramAM chellAM paMdara varSa mokSe jatAM bAkI rahyAM hoya tyAre ja baMdha karavAnuM hoya. eTale chellAM paMdara varSa mATe sAcavI levAnuM che. ane jyArathI strIno joga choDIe tyAra pachI enI meLe A puSpa ne e badhuM ya mUkI devAnuM. ane e to enI meLe ja baMdha thaI jAya che. eTale tyAM sudhI vyavahAramAM kazuM Dakhala karavI nahIM. ekendriya jIvonI sRSTi ! praznakartA : A apakAya, teukAya, pRthvIkAya, vAyukAya, vanaspatikAya e zuM che ? dAdAzrI : e badhAM ekendriya jIvo che. praznakartA : pANImAM jIva che e amane zraddhA besI gaI che eTale ame UkALIne pANI pIe chIe. dAdAzrI : mAruM kahevAnuM ke pANImAM jIvonI vAta tame je samajyA cho ne kaho chone, e to A lokoe kaheluM ke tame mAnI lIdheluM che. bAkI, vAta AmAM samajaNa paDe evI nathI. AjanA moTA moTA sAyanTisTone samajaNa paDe evI nathI ne ! ne vAta bahu jhINI che. e jJAnIo pote samajI zake. paNa Ane vivaraNapUrvaka samajAvavA jAya to ya tamane samajAya nahIM evI vAta che. A pAMca je che ne, emAM vanaspatikAya eTaluM ja samajAya evuM che. bAkI vAyukAya, teukAya, jalakAya ane pRthvIkAya, A Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA ahiMsA 33 cAra jIvo samajavA mATe bahu UMcuM levala joIe. praznakartA : sAyanTisTo e ja zodhakhoLa karI rahyA che ne ! dAdAzrI : paNa sAyanTisTo nahIM samajI zake. A jhADamAM ekalAmAM samajI zakAya. te ya bahu rIte nahIM, amuka ja rIte samajI zakAya. evuM che, A tamane bhagavAnanI bhASAnI vAta kahI dauM. A jhADapAna je badhAM UghADI AMkhe dekhAya che, e vanaspatikAya che. A jhADamAM paNa jIva che. A vAyukAya eTale vAyumAM paNa jIvo che, e vAyukAya jIvo kahyA. pachI A mATI che ne, enI mahIM paNa jIve che ne mATI ve che. A himAlayamAM mATI che, paththara che e badhAmAM jIva che. patharAM paNa jIvatA hoya che, ene pRthvIkAya jIva kahyA. A agninA bhaDakA baLe che ne, te ghaDIe e kolasAmAM agni nathI hoto. e to teukAya jIvo tyAM bhegA thaI jAya che. te teukAya jIvo. A pANI pIe che, e nayAM jIvaDAMnuM ja baneluM che. hA, jIva ane eno deha - be bheguM thaIne A pANI che. ene bhagavAne apakAya nAmanA jIva kahyA. e pANIrUpI jenuM zarIra che. evA keTalAM badhAM jIvonuM bheguM thayeluM eka pyAlo pANI thAya. have A pANI e jIvo, A khorAka e jIvo, A havA e ya naryA jIvo, badhuM jIvo ja che. siddhi ahiMsA taNI... praznakartA : to have ahiMsA kema karIne siddha thAya ? dAdAzrI : ahiMsA ? ohoho, te ahiMsA siddha thAya to mANasa bhagavAna thAya ! atyAre thoDI ghaNI ahiMsA pALo cho ? praznakartA : sAdhAraNa, bahu nahIM. dAdAzrI : to pachI thoDIka pALavAnI nakkI karo ne ! vaLI pAchAM siddha thavAnI vAto kyAM karo cho ?! ahiMsA siddha thAya eTale bhagavAna thaI gayo !!! praznakartA : e ahiMsA pALavAno upAya batAvo. dAdAzrI : eka to, je jIva ApaNAthI trAsa pAme tene duHkha nahIM ApavuM. tene trAsa nahIM Apavo. ane ghauM che, bAjarI che, cokhA che, ene khAva. eno vAMdho nathI. e ApaNAthI trAsa nathI pAmatA, e bebhAnapaNe che ane A kIDI-maMkoDAM e to doDI jAya che, ene nA marAya. A chIpalAM-zaMkhalAnAM je jIva hoya che, je halanacalana kare che evAM be indriyathI mAMDI ane pAMca indriyanA jIvonuM nAma nA devAya. mAkaNane ya tame pakaDo to trAsa thaI jAya. to tame ene mAro nahIM. samaja paDIne ? praznakartA : hA, samaja paDI. dAdAzrI : hA, bIjuM, sUryanArAyaNa AthamyA pachI jamo nahIM. have trIjuM, ahiMsAmAM jIbhano bahu kaMTrola rAkhavo paDe. tamane koI kahe ke tame nAlAyaka cho, to tamane sukha thAya ke duHkha thAya ? praznakartA : du:kha thAya. dAdAzrI : to tamAre eTaluM samajI javuM ke ApaNe ene 'nAlAyaka' kahIe to ene duHkha thaze. e hiMsA che, eTale ApaNe nA kahevuM joIe. jo ahiMsA pALavI hoya to hiMsA mATe bahu sAvacetI rAkhavI paDe. ApaNane jevuM du:kha thAya evuM bIjAne na kahI zakIe. pachI manamAM kharAba vicAra paNa nahIM Avavo joIe. koIkanuM maphatamAM laI levuM che, paDAvI levuM che evA vicAra koI AvavA nA joIe. bahu paisA bhegA karavAnA vicAra nA AvavAM joIe. kAraNa ke zAstrakAroe zuM kahyuM che ke paisA tArA hisAbanA je che, e to tArA mATe AvyA ja kare che. to bahu paisA bhegA karavAnA vicAra karavAnI tAre jarUra ja nathI. tuM evA vicAra kare to teno artha hiMsA thAya che. kAraNa ke bIjA pAsethI paDAvI levuM. bIjAno kvoTA ApaNane laI levAnI icchA thAya che, eTale e tyAM paNa hiMsA samAyelI che. eTale AvAM koI bhAva nahIM karavA. praznakartA : basa, A traNa ja upAya che ahiMsAnA ? Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 35 ahiMsA dAdAzrI : haju che bIjA. pachI mAMsAhAra, iMDAM koI dahADo nahIM khAvA. pachI baTAkA che, DuMgaLI che, lasaNa che, A cIja nA lezo. nAchUTake ya nA levAM. kAraNa ke e DuMgaLI-lasaNa hiMsaka che, mANasane krodhI banAve che ane krodha thAya eTale sAmAne duHkha thAya. bIjA tamAre je zAka khAvA hoya te khAjo. pahelAM moTA jIvo bacAvo ! have bhagavAna zuM kahevA mAge che ke pahelAM manuSyone sAcavo. hA, e bAunDrI zIkho ke manuSyone to mana-vacana-kAyAthI kiMcitmAtra duHkha nA devuM. pachI paMcendriya jIvo - gAya, bheMsa, maraghA, bakarA e badhAM je che, temanI manuSyo karatAM thoDI ghaNI ochI paNa emanI kALajI rAkhavI. emane duHkha nA thAya evI kALajI rAkhavI. eTale ahIM sudhI sAcavavAnuM che. manuSya sivAyanA paMcendriya jIvone, paNa e sekanDarI sTejamAM. pachI trIjA sTejamAM zuM Ave ? be indriyathI uparanAM jIvone sAcavavAnuM. AhAramAM UMcAmAM UMco AhAra kayo ? ekendriya jIvono ! be indriyathI uparanA jIvonA AhArano, jene mokSe javuM che ene adhikAra nathI. eTale be indriyathI vadhAre indriyovALA jIvonI javAbadArI ApaNe nA karavI joIe. kAraNa ke jeTalI enI indriya eTalA pramANamAM puNyanI jarUra che, eTaluM mANasanuM puNya vaparAI jAya ne !! mANasane khorAka khAdhA vagara chUTako ja nathI ane e jIvanI khoTa to mANasane avazya jAya che. ApaNuM je bhojana che e ekendriya jIvo ja che. emanuM bhojana ApaNe karIe to e bhojya ane ApaNe bhoktA chIe ne tyAM sudhI javAbadArI Ave che. paNa bhagavAne A chUTa ApI che. kAraNa ke tame mahAna sIllakavALA cho ne tame e jIvono nAza karo cho. paNa e jIva khAIe chIe, temAM e jIvone zuM phAyado ? ane e jIvone khAvAthI nAza to thAya che ja. paNa evuM che, A khorAka khAdho eTale tamane daMDa paDe che. paNa e khAIne ya tame napho vadhAre kamAva cho. Akho dahADo jIvyA ane dharma karyo to tame so kamAva cho. emAMthI dazano daMDa emane tamAre cUkavavo paDe che. eTale tevuM tamArI pAse rahe che ane tamArI kamANImAMthI daza emane maLavAthI emanI Urdhvagati thAya che. mATe A to kudaratanA niyamanA AdhAre ja Urdhvagati thaI rahI che. e ekendriyamAMthI be indriyamAM AvI rahyA che. eTale AvI rIte A krame krame vadhatuM ja cAlI rahyuM che. A manuSyonA lAbhamAMthI e jIvo lAbha UThAve che. ema hisAba badho cUkate thayA kare che. A badhuM sAyansa lokone samajAya nahIM ne ! eTale ekendriyamAM hAtha nA ghAlazo. ekendriya jIvomAM tame hAtha ghAlazo to tame IgoIjhamavALA cho, ahaMkArI cho. ekendriya trasa jIvo nathI. mATe ekendriya mATe tame kazo vikalpa karazo nahIM. kAraNa ke A to vyavahAra ja che. khAvuM-pIvuM paDaze, badhuM karavuM paDaze. bAkI, jagata badhuM jIvaDuM ja che. ekendriya jIvanuM to badhuM A jIvana ja che. jIva vagara to A duniyAmAM koI vastu ja nathI ane nirjIva vastu khavAya evI nathI. eTale jIvavALI vastu ja khAvI paDe, tenAthI ja zarIranuM poSaNa rahe che. ane ekendriya jIva che eTale lohI, paru, mAMsa nathI eTale ekendriya jIvo tamane khAvAnI chUTa ApI che. AmAM to eTalI badhI ciMtAo karavA jAya, te kyAre pAra Ave ? e jIvanI ciMtA karavAnI ja nathI. ciMtA karavAnI hatI te rahI gaI ane nA karavAnI ciMtA jhAlI paDyA che. A jhINI hiMsAnI to ciMtA karavAnI jarUra ja nathI. kayo AhAra uttama ? praznakartA : kramika mArgamAM amuka khorAka khAvAnA kema baMdha rAkhyA ? dAdAzrI : evuM che, khorAkanA prakAra che. temAM manuSyane atyaMta ahitakArI khorAka, ke jenAthI AgaLa bIjuM vadhAre ahitakArI nA hoya evuM chellAmAM chellI prakAranuM ahitakArI te manuSyanuM mAMsa khAvuM te che. have enAthI sAruM kyuM ? je jAnavaranI aulAda vadhatI hoya te jAnavaranuM mAMsa khAvuM te sAruM. eTale A maraghA-batakAM, emanI olAda bahu vadhe. A gAyo-bheMsonI aulAda ochI vadhe. A mAchalAnI aulAda bahu vadhe. to A mAMsa khAvuM sAruM. enA karatAM koI kaheze, 'amAre pragati mAMDavI che." to A mAMsa khAvuM ya nukasAnakAraka che. enI badale tuM iDAM khA. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 38 ahiMsA mAMsa nA khAIza tuM. have ethI ya AgaLa vadhavuM che, to ene kahyuM ke, 'tuM kaMdamULa khAje.' ethI paNa AgaLa vadhavuM hoya to ene ame kahIe, A kaMdamULa sivAya dALabhAta, roTalI, lADavA, ghI, goLa badhuM khA." ane ethI AgaLa vadhavuM hoya to ApaNe kahIe ke, "A cha vagaI che - goLa, ghI, madha, dahIM, mAkhaNa ne e badhuM baMdha kara ne A dALa-bhAtaroTalI-zAka khA." pachI AgaLa A kazuM rahetuM nathI. A pramANe khorAkanA bhAga che. emAM jene je bhAMgo pasaMda paDe te le. A badhA rastA batAvelA che. A rIte khorAkanuM varNana che. ane A varNana jANavA mATe che, karavA mATe nathI. A bhAMgA zene mATe bhagavAne pADyA che ? ke AvaraNa tUTe eTalA mATe. A raste cAle to mahIM AvaraNa tUTatA jAya. vijJAta satribhojana taNuM ! praznakartA : rAtribhojana aMge kaMIka mArgadarzana Apo. jainomAM e niSedha che. dAdAzrI : rAtribhojana jo na karAya to e uttamamAM uttama vastu che. e sArI draSTi che. dharmane ne ene levA-devA nathI. chatAM A to dharmamAM ghAleluM, enuM kAraNa zuM ? ke jema zarIranI zuddhi hoya eTaluM dharmamAM AgaLa vadhe. e hisAbe dharmamAM ghAleluM. bAkI, dharmamAM kaMI enI jarUra nathI. paNa zarIranI zuddhi mATe sArAmAM sArI vastu e che. praznakartA H to A vItarAgoe lokone je kahyuM ke rAtribhojana na levuM. e pApa-puNya mATe hatuM ke zArIrika taMdurastI mATe hatuM ? dAdAzrI : zArIrika taMdurastI ane hiMsA mATe ya kaheluM. praznakartA : paNa rAtribhojana zA mATe na levuM joIe ? dAdAzrI : sUryanI hAjarImAM sAMjano khorAka levo joIe. evuM jainamate kahyuM ane vedAMte ya evuM kahyuM. sUrya jyAM sudhI hoya tyAM sudhI aMdara pAMkhaDI khullI rahe che, mATe te vakhate jamI levuM, evuM vedAMte kahyuM. eTale rAtre tuM khorAka laIza to zuM nukasAna thaze ? ke peluM kamaLa to bIDAyuM, eTale pAcana to jaladI nA ja thAya. paNa bIjuM zuM nukasAna thaze ? e AmaNe, tIrthaMkaroe kahyuM ke rAtre sUryanArAyaNa Athame eTale jIvajaMtuo je phare che e badhA jIvo potAnA ghara bhaNI pAchAM vaLe. kAgaDA, kUtarA, kabUtara pachI AkAzanA jIvo badhA ghara bhaNI vaLe, potAnA mALA bhaNI vahana kare. aMdhAruM thatAM pahelAM gharamAM pesI jAya. ghaNI vakhata AkAzamAM vAdaLa jabarajasta hoya ane sUryanArAyaNa Athamyo ke nA Athamyo e khabara nA paDe. paNa jIvo pAchAM phare te vakhate samajI levuM ke A sUryanArAyaNa Athamyo. pelA jIvo emanI AMtarika zaktithI joI zake che. have te vakhate nAnAmAM nAnA jIvo paNa gharamAM pese che ane bahu sUkSma jIvo, je AMkhe nA dekhAya, dUrabinathI nA dekhAya, evA jIvo paNa gharamAM mahIM pesI jAya. ane pesIne jyAM AgaLa khorAka hoya tenI para besI jAya. ApaNane khabare ya nA paDe ke mahIM beThAM che. kAraNa ke eno raMga evo hoya che ke bhAta upara bese to bhAtanA jevo ja raMga hoya ane bhAkharI para bese to e bhAkharInA raMganA dekhAya, roTalA para bese to roTalAnA raMganA dekhAya. eTale rAtre A khorAka nahIM khAvo joIe. rAtribhojana na karavuM joIe, chatAM paNa loko kare che. e keTalAka lokone khabara nathI ke rAtribhojanathI zuM nukasAna che ane khabaravALA hoya te bIjA saMjogomAM gUMcAyelA hoya. bAkI rAtribhojana nA kare to bahu uttama che. kAraNa ke e mahAvrata che. e pAMca bheguM chaa mahAvrata jevuM che. praznakartA : saMjogavazAta rAtribhojana karavuM paDe to emAM karmanuM baMdhana kharuM ? dAdAzrI : nA. karmanuM baMdhana kazuM ya nahIM. te zenA AdhAre toDavuM paDe che ? ane je rAtribhojana tyAga karyuM, te koIke zIkhavADyuM haze ne ? praznakartA : jaina tarIkenA saMskAra hoya ne ! dAdAzrI : hA. to bhagavAna mahAvIranuM nAma daIne pratikramaNa karavuM. e bhagavAnanI AjJA che eTale AjJA pALavI. ane je dahADe nA paLAya to emanI mAphI mAgI levI. eTale jo ahiMsA pALavI hoya dharmamAM ghAleluM, aba dharmamAM ghAlelArI vastu e che. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA to banatAM sudhI divase jamo to uttama. tamAruM zarIra paNa bahu suMdara raheze. evuM vaheluM kAyamane mATe jamo cho ? praznakartA : hamaNAM hamaNAM cAlu karyuM che. dAdAzrI : koNe karAvaDAvyuM ? praznakartA : potAnI IcchAthI. dAdAzrI : paNa have A ahiMsAnA hetupUrvaka karuM chuM evuM mAnajo. 'dAdA'e mane samajaNa pADI che ane mane e gamI eTale ahiMsA mATe ja huM A karuM chuM evuM karajo. kAraNa ke ema ne ema hetu nA hoya to tyAM sudhI badhuM nakAmuM jAya. tame kaho ke mAre phorena javA sAru ja A paisA bharuM chuM. to phorena javAnI TikiTa tamane bhegI thAya. paNa tame kazuM nA kahyuM hoya to zenI TikiTa Ape ? tamane samaja paDI ne ? kaMdamULa, sUkSma jIvoto bhaMDAra ! praznakartA : kaMdamULa khAya emAM kaMI niSedha kharo ? 39 dAdAzrI : bahu moTo niSedha. rAtribhojana jeTalo niSedha nahIM. rAtribhojana sekanDa naMbare Ave. praznakartA : kAMdA-baTAkAmAM anaMta jIva che. dAdAzrI : hA, anaMtakAya jIvo che, te ? praznakartA : to e khAvAno Apa bodha Apo cho ? dAdAzrI : bhagavAne nA pADI che. bhagavAne nA pADI che e tamArI bilIphamAM rahevuM ja joIe. ane tema chatAM khavAya e tamArA karmanA udaya che. chatAM tamArI zraddhA bagaDavI nahIM joIe. bhagavAne je kahyuM che, e badhI zraddhA nahIM bagaDavI joIe. praznakartA : kaMdamULa na khAvAnuM kema kahyuM ? dAdAzrI : kaMdamULa to magajane jAgRta nA thavA de evuM che. ahiMsA praznakartA : ekendriyanI jIvanI hAni thAya eTalA mATe nahIM ? dAdAzrI : A to loko evuM jANe ke baTAkAnA jIvaDAnA rakSaNa karavA sAruM nahIM khAvAnA. have baTAkA bhAvatA hoya tyAre bahu AghuMpAchuM nA karazo. kAraNa ke bIjuM kazuM A kALamAM khAvAnuM lokone bhAvatuM nathI hotuM. ane e choDI dIdhuM to zuM karaze ? praznakartA : paNa evuM kahe che ke baTAkA khAya to pApa lAge. 40 dAdAzrI : evuM che, koI jIvane duHkha dezo to pApa lAgaze. dhaNIne, vAIphane, chokarAne, pADozIne duHkha dezo to pApa lAgaze. bAkI, baTAkA khAvAmAM tamane nukasAna zuM thaze ? ke magajanI sthULatA Avaze, jADI buddhi thaI jaze. kaMdamULamAM sUkSma jIvo bahu che, naryuM jIvano ja bhaMDAra che. tethI kaMdamULathI jaDatA Ave ne kaSAya utpanna thAya. ApaNane jAgRtinI jarUra che. eTale jo kaMdamULa ochAM khavAya to sAruM, paNa te ya bhagavAnanI AjJAmAM avAya tyAra pachI jAgRtinI jarUra che. ane kaMdamULa khAzo to A jAgRti maMda thaI jAya che ne jAgRti maMda thaI to mokSe zI rIte jaIza ? eTale bhagavAne A badhI sAcI vAta kahI che. A badhI tamArAthI paLAya to pALo ne nA paLAya to kazo vAMdho nathI. jeTalI paLAya eTalI pALo. jo paLAya to sArI vAta che. moTAmAM moTI hiMsA, kaSAyamAM ! A to badhuM UMdhuM ja bAphI nAkhyuM. eka bAju AvuM kare ane eka bAju jo kaSAya kare che ! eTale traNa rUpiyA napho kare che ne karoDa rUpiyA khoTa khAya che !! have Ane vepArI kema kahevAya ? ne A to juo, Ama TheTha sudhI jhAlI beThAM che ane Ama pAra vagaranI hiMsA kare che. moTAmAM moTI hiMsA hoya A jagatamAM, to kaSAyanI (eTale krodha-mAnamAyA-lobhanI) ! koI kaheze ke bhaI, A jIva mAre che ane A kaSAya kare che, te kone vadhAre pApa lAge ? to kaSAya eTalA badhA kiMmatI che ke jIva mAre tenAM karatAM kaSAyamAM vadhAre pApa che. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA ahiMsA vAtane samajo.... e badhI vAta bhagavAne kahI che ne, e tamane samajavA mATe kahyuM che. Agraho pakaDavAnA nathI. tame jeTaluM bane eTaluM karajo. bhagavAne ema nathI kahyuM ke zakti bahAra karajo. jJAnIo pUMchaDuM pakaDAve evA nathI hotA. A bIjAM to pUMchaDAM pakaDAve. jJAnIo to zuM kahetA hatA ke lAbhAlAbhano vepAra juo ! zarIrane DuMgaLIthI paccIsa TakA phAyado thayo ane pAMca TakA DuMgaLIne laIne nukasAna thayuM, eTale mAre ghera vIsa rahyA. evI rIte karatA hatA. jyAre A lokoe lAbhAlAbhano vepAra uDADI dIdho che ane mArI-jhaDIne 'DuMgaLI baMdha karane, baTAkA baMdha karane kaheze. alyA, zA mATe ? baTAkA joDe tamAre vera che ? ke tamAre DuMgaLI joDe vera che ? ane pelAne to je choDyuM hoya ne, te ja yAda AvyA kare. bhagavAnanI peTha e ja yAda AvyA kare ! ame' paNa niyamo pALelA ! jo ke huM to jaina nahoto. huM jainetara hato. to ya mAre A jJAna thatAM pahelAM kAyama kaMdamULa tyAga hato, kAyama coviyAra hatA, kAyama garama pANI (UkALIne) pIto hato. bahAragAma jauM ke game tyAM jauM to ye ukALeluM pANI ! ame ne amArA bhAgIdAra banneva ukALelAM pANInI zIzIo joDe rAkhatA. eTale ame to bhagavAnanA niyamamAM rahetA hatA. have koIne A niyamo kaDaka paDatA hoya to kaMI evuM nathI ke tamAre badhA pALavA ja joIe. huM tamane ema nA kahuM ke tame Ama ja karo. tamArAthI thAya to karajo. A sArI vastu che, hitakArI che. bhagavAne to hitakArI jANI kahI che, ene pakaDI rAkhavA mATe nathI kahyuM. enA AgrahI thaI javA mATe nathI kahyuM. amAre jJAnI puruSane to tyAgAtyAga nA hoya. paNa A keTalAMya loko eTalA badhA duHkhI thAya che ke, 'tame coviyAra nA karo ?! amane bahu du:kha thAya che." meM kahyuM, 'coviyAra karIzuM." zuM karuM tyAre ?! e to jJAnI thayA pachI to tyAgAtyAga saMbhave nahIM. pachI lokone samajaNa paDe evuM goThave. bAkI, amane koI cIjanI khapa ja nahIM ne ! ame to, hiMsAnA sAgaramAM bhagavAne amane ahiMsaka kahyA che. bAkI, ame to pahelethI kAyama coviyAra karatA hatA. have to amAre A satsaMga goThavyo hoya ne, eTale koI divasa coviyAra hoya ane be-cAra divasa amAre coviyAra nA ya thAya. paNa amAro hetu coviyArano ! e mukhya vastu che. ukALeluM pANI; pIvAmAM ! praznakartA : A pANIne ukALIne pIvAnuM kahe che, e zAthI ? dAdAzrI : e zuM kahevA mAge che ? pANInA eka TIpAmAM anaMta jIvo che. eTale pANIne khUba ukALo eTale e jIvo marI jAya. ane pachI e pANI pIvo to tamane zarIra sAruM raheze ne to AtmadhyAna raheze. tyAre tenuM A loko UMdhuM samajI beThA che. bhagavAne to zarIra sAruM rahevA mATe badhA prayoga batAvyA che. eTale UlaTuM pANI ukALIne pIvAnuM kahe che. pANI nA ukALIe, tene jIvahiMsA pALI kahevAya. potAnuM zarIra bhale bagaDe paNa ApaNe pANI ukALavuM nathI. tene badale A to bhagavAna pANI ukALIne pIvAnuM kahe che, to tamAruM zarIra sAruM rahe. ane ATha kalAka pachI pharI pAchuM mahIM jIva paDI jaze, mATe pharI e nA pIzo. pAchuM bIjuM ukALIne e pIjo, ema kahe che. eTale A pANI garama karavAnuM te hiMsA mATe nathI kahyuM, e zArIrika taMdurastI mATe kahyuM che. pANI garama karavAthI e jaLakAya jIvo khalAsa thaI jAya che. paNa enA pApane mATe nathI kahyuM. tamArA zarIrane bahu sAruM rahe, peTamAM jIvAta UbhI nA thAya ane jJAnane AvaraNa nA kare eTalA mATe kahyuM che. e pANI garama kare eTale moTAM jaMtu hoya, te badhA ya marI jAya. praznakartA : to e hiMsA thaIne ? dAdAzrI : e hiMsAno vAMdho nathI. kAraNa ke zarIra taMdurasta hoya Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 43 ahiMsA to tame dharma karI zako. ane Ama to badhI hiMsA ja che, A jagatanI aMdara narI hiMsA ja che. hiMsA bahAra eka akSare ya nathI. khAva cho, pIvo cho, e badhAM jIvaDAM ja che. have bhagavAne to ekendriya jIvane mATe AvI bhAMjagaDa kahI ja nathI. A to badhuM UMdhuM bAphI nAkhyuM che. ekendriya jIvane mATe evuM kahyuM hoya ne, to 'TATuM pANI ja pIjo, nahIM to pANI ukALavAthI badhA jIvo marI jAya' evuM kaheta. pANI garama karavAmAM keTalA jIva mAryA ? praznakartA : aneka. dAdAzrI : emAM jIva dekhAtA nathI. paNa e pANI che ne, e apakAya jIva che. enI kAyA ja pANI che, enuM zarIra ja pANI che. bolo have, tyAre mahIM jIva kyAM beThA haze ? lokone e zI rIte jaDe ? A to zarIra dekhAya che. e badhAM jIvonAM zarIra bhegAM karIe te ja pANI che. pANI rUpI jenuM zarIra che evAM jIvo che. have Ano pAra kyAM Ave ?!! lIlotarImAM samajAyuM UMdhuM... praznakartA : comAsAmAM lIlotarI nahIM khAvI ema kahe che, te zA praznakartA : peTamAM kRmi thayAM hoya ne ene davA nA Ape to peluM choruM marI jAya. dAdAzrI : ene davA evI pAva ke mahIM kRmi kazuM rahe ja nahIM, e karavAnuM ja che. praznakartA : have AtmasAdhanA mATe zarIrane sAruM rAkhavAnuM. have ene sAruM rAkhatA jo jIvane hAni thAya to e karavuM ke nA karavuM ? dAdAzrI : evuM che ne, AtmasAdhanA konuM nAma kahevAya che ? ke tamAre zarIra sAcavavuM che, evAM jo tame bhAva karavA jazo to sAdhanA ochI thaze. jo pUrI sAdhanA karavI hoya to zarIranuM tamAre dhyAna nahIM rAkhavAnuM. zarIra to enuM badhuM laIne Avelo che, badhI ja jAtanI sAcavaNI laIne AveluM che ane tamAre emAM kazo Dakho karavAnI jarUra nathI. tame AtmasAdhanAmAM pUrA paDI jAva, haMDreDa parasenTa. ne A bIjuM badhuM kampliTa che. tethI huM kahuM chuM ne, ke bhUtakALa vahI gayo, bhaviSyakALa 'vyavasthita'nA tAbAmAM che eTale vartamAnamAM varto ! chatAM ame zuM kahIe chIe ke je dehe jJAnI puruSane oLakhyA, ene mitra samAna mAnajo. A davAo hiMsaka hoya to te ya paNa karajo ne, paNa zarIrane sAcavajo. kAraNa ke lAbhAlAbhano vepAra che A. A zarIra jo be varSa TakyuM vadhAre, to A dehe jJAnI puruSane oLakhyA che, to be varSamAM kaMInuM kaMI kAma kADhI nAkhaze ane eka bAju hiMsA bAbatamAM khoTa jaze. to enAM karatAM A vIsa gaNI kamANI che. to vIsamAMthI ogaNIsa to ApaNe ghera rahyA. eTale lAbhAlAbhano vepAra che. bAkI naryA jIvaDAM ja che. A jagata naryuM jIvaDAM ja che. A zvAsamAM keTalAMya jIvo marI jAya che, to ApaNe zuM karavuM ? zvAsa lIdhA vagara besI rahevuM ? besI rahetA hota to sAruM, emano ukela (!) AvI jAta. vagara kAmanuM gAMDapaNa karyuM che A to. have e badhuM Ano kaMI pAra ja nathI Ave evo. eTale je kaMI karatAM hoya ne, te karatA rahevuM. AmA kaMI gUMthAcuMtha karavA jevuM che nahIM. phakta je jIvo ApaNAthI trAsa pAme che e jIvonuM bane tyAM sudhI nAma nA dezo. mATe ? dAdAzrI : lIlotarImAM ya loko avaLuM samajyA che. lIlotarI eTale e jIvanI hiMsA nathI. lIlotarI upara sUkSma jIvAta bese che ane e jIvAta peTamAM jAya to roga thAya, zarIrane nukasAna kare che, eTale pachI dharma thAya nahIM. eTalA mATe bhagavAne nA pADI che. ApaNe zuM kahevA mAgIe chIe ke AvuM UMdhuM zuM samajyA ? te copaDavAnI hatI te badhI pI gayA ane pIvAnI kahI hatI, te copaDyA kare che tethI maTatuM dekhAtuM nathI. 'enTIbAyoTiksa'thI thatI hiMsA ! praznakartA : tAva Avyo, gumaDuM thayuM-pAkyuM, pachI A jaMtuo mahIM mArI nAkhavAnI davA Ape..... dAdAzrI : evI jaMtunI ciMtA karavAnI nahIM. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 45 AhAra, DevalapamenTanA AdhAre ! phorenavALA zuM kahe che ? 'bhagavAne A duniyA banAvI eTale A manuSyone banAvyA. ane bIjuM badhuM A bakarA-mAchalA amArA khAvA mATe bhagavAne banAvyA.' are, tamArA khAvA mATe banAvyA tyAre A bilADA-kUtarA-vAghane kema nathI khAtA ! khAvA mATe banAvyuM hoya to badhuM sarakhuM banAvyuM hoya ne ? bhagavAna AvuM kare nahIM. bhagavAne banAvyuM hoya to badhuM tamAre mATe khAvAlAyaka cIjo ja banAve. paNa A to joDe joDe aphINe ya banAve che ke nathI banAvatA ? ane kUca hau hoya che ne ? ene ya banAve che ne ? jo bhagavAna banAvatA hoya to badhuM zuM karavA banAve ? kUca ne e badhAnI zI jarUra ? manuSyanAM sukhane mATenI ja badhI cIja banAve nirAMte ! eTale avaLuM jJAna jANI beThA che ke A bhagavAne banAvyuM. ane e phorenavALA to haju punarjanma samajatA nathI. eTale manamAM ema thAya che ke A badhuM ApaNA khAvA mATe ja che. have punarjanmane samaje to to manamAM vicAra Ave ke ApaNo avatAra thAya tyAre zuM thAya ? paNa emane e vicAra Ave nahIM. ApaNA hindustAnanA lokone vicAra Avyo, tyAre A brAhmaNo kahe che, amArAthI mAMsAhAra nA aDAya. vaizya kahe che ke, amArAthI mAsAMhAra nA aDAya. kSudro kahe che, aDAya. paNa e loko to mareluM jAnavara hoya tene ya khAya. ane A kSatriyo che teya mAMsAhAra khAya. cIDha, mAMsAhArI para ! dAdAzrI : tame vejITeriyana pasaMda karo ke nonavejITeriyana ? praznakartA : meM haju nonavejITeriyanano TesTa karyo nathI. dAdAzrI : paNa e sArI vastu che, evuM bolelA nahIM ? praznakartA : nA. huM vejITeriyana khAuM chuM. paNa eno artha evo nathI ke nonavejITeriyana kharAba che. dAdAzrI : barobara che. kharAba huM ene kaheto nathI. ahiMsA huM plenamAM Avato hato. mArI sITa upara huM ekalo ja hato, mArI joDe bIjuM koI hatuM ja nahIM. eka moTo musalamAna zeTha haze, te enI sITa uparathI UThIne mArI bAjumAM beTho, huM kaMI bolyo nahIM. pachI mane dhIme rahIne kahe che, 'huM musalamAna chuM ane ame nonavejITeriyana phUDa khAIe chIe. to tamane enA para kaMI duHkha na thAya ?" meM kahyuM, 'nA, nA. huM tamArI joDe jamavA besI zakuM chuM. phakta huM lauM nahIM. tame je karI rahyA cho te vyAjabI ja karI rahyA cho. amAre emAM levAdevA nathI.' tyAre zeTha kahe, 'to ya amArA upara tamane abhAva to rahe ja ne ?" meM kahyuM, 'nA, nA. e tamArI mAnyatA choDI do. kAraNa ke tamane A gaLathUthImAM maLelo che. tamArA madhare nonavejITebala khAdheluM che ane blaDa ja tamAruM A nonavejITebalanuM che. have phakta vAMdho kone ? ke jenA blaDamAM nonavejITebala na hoya, jenI mAtAnA dhAvaNamAM nonavejITebala na hoya, tene levAnI chUTa nahIM. ane tame lo cho te phAyadAkAraka-nukasAnakAraka gaNyA vagara letA ho cho. phAyadAkAraka-nukasAnakAraka jANIne letAM nathI.' 46 eTale mAsAMhAra je khAtA hoya, tenI para ciDha rAkhavA jevuM nathI. A to ApaNI khAlI kalpanA ja che. bAkI, je lokone potAno khorAka che, eno amane vAMdho nathI. jAte kApIne, khAzo !? praznakartA : paNa Aja to sosAyaTImAM pesI gayA eTale mAMsAhAra khAtA hoya che. dAdAzrI : e badho zokha kahevAya. ApaNA madharanA dUdhamAM AveluM hoya to tamAre kAyamane mATe khAvAno vAMdho nathI. praznakartA : madhara mAsAMhAra nA khAtA hoya to zuM karavuM ? dAdAzrI : to to pachI tamArAthI zI rIte khavAya ? tamArA blaDamAM nA AvyuM hoya e tamane pAcana kevI rIte thaze ? e tamane Aje pAcana thayeluM lAge che, paNa e to chevaTe enDamAM nukasAna AvIne UbhuM rahe che. Aje tamane e khabara nahIM paDe. eTale na khAya to uttama che. chUTe nahIM to 'khoTuM che, choDAya to uttama che' evI bhAvanA rAkhavI ! Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA ahiMsA bAkI, ApaNI A gAyo koI dahADo mAMsAhAra karatI nathI, A ghoDA ne bheMso ya karatI nathI ane te zokhe ya nA kare. bahu bhUkhI hoya, te mAMsAhAra mUkIe to ya e nA kare. eTaluM to jAnavaromAM hoya che ! jyAre atyAre to A hiMduonAM chokarA ane jainonAM chokarA, jemanAM mAbApa mAMsAhAra nathI karatAM, te ya mAMsAhAra karavAnuM zIkhI gayA che. tyAre meM temane kahyuM ke 'tamAre mAMsAhAra karavo hoya to mane vAMdho nathI, paNa jAte kApIne khAva. maraghI hoya, te tame jAte kApIne khAva." alyA, lohI jovAnI to zakti nathI ne mAMsAhAra kare che ? lohI jue to Ama Ama gabharAI jAya ! eTale bhAna nathI ke A zuM khAuM te ane lohI joIza to te ghaDIe tane arerATI chaTaze. A to lohI juone, temanuM kAma che. je lohImAM ramelA hoya e kSatriyonuM A kAma che. lohI jue to gabharAI jAya ke nahIM ?! praznakartA : akaLAmaNa thaI jAya. dAdAzrI : to pachI enAthI mAMsAhAra khavAya ja kema karIne ?! koIka kApe ane tame khAva e miniMgalesa che. tame e maraghu kapAtuM hoya, te ghaDIe enI je ArtatA sAMbhaLone, to AkhI jiMdagI sudhI vairAga nA jAya, eTalI ArtatA thAya. meM jAte sAMbhaLeluM. tyAre mane thayuM ke ohoho, keTaluM duHkha thatuM haze ?! mahimA sAtvika AhArato ! praznakartA: bhagavAnanI bhaktimAM zAkAhArI lokone ane mAMsAhArI lokone kaMI rUkAvaTa AvI zake ? emAM ApanuM zuM maMtavya che ? dAdAzrI : evuM che ne, mAMsAhArI kevo hovo joIe ? enI madharanA dUdhamAM mAMsAhAranuM dUdha hovuM joIe. evA mAMsAhArIne bhagavAnanI bhakti mATe vAMdho nathI. enI madharanuM dUdha mAMsAhArI nA hoya ne pachI mAMsAhArI thayelo teno vAMdho che. bAkI, bhakti mATe zAkAhArI ane mAMsAhArImAM vAMdho bilakula ya nathI. praznakartA : to zuddha ane sAtvika AhAra vinA bhakti thaI zake ke nA thAya ? dAdAzrI : nA thaI zake. paNa A kALamAM to have zuM thAya ? zuddha sAtvika AhAra e ApaNane prApta thavo ke e hovo bahu muzkela vastu che ne mANasa AvAM kALamAM lapaTAI nA jAya, kaLiyuga aDe nahIM evA mANaso bahu thoDA hoya che. ne nA hoya to bhAIbaMdhI pesI jAya ke koI evo bhego thAyane, te ene avaLe raste caDhAvI de. kusaMga pesI jAya. - praznakartA : ajANapaNe aghaTita khorAka lIdho hoya to pachI enI kaMI asara paDe kharI ? dAdAzrI : badhAMnuM ajANapaNe ja thaI rahyuM che. to ya enI asara thAya. jema ajANapaNe ApaNo hAtha devatAmAM paDe to ? nAnA chokarAne yu nA bALe ? nAnA chokarA hau baLI jAya. evuM A badhuM jagata ajANapaNe ke jANapaNe badhAne sarakhuM phaLa Ape che. phakta bhogavavAnI rIta judI che. ajANavALAne ajANa rIte bhogavAI jAya ane jANavALo jANI jANIne bhogave eTalo ja phera che. praznakartA H eTale annanI asara mana para paDe che, e paNa nizcita che ? dAdAzrI : badhuM A khorAkanI ja asara che. A khorAka khAya che, te peTanI mahIM enI brAnDI thaI jAya che ane brAnDIthI Akho dahADo bebhAnapaNe tanmayAkAra rahe che. te A sAtvika khorAka che ne, enI paNa paNa brAnDI nahIM jevI thAya che. pelI boTalanI brAnDI pIve che tyAre bhAna ja nA Ave, evuM che. evuM A khorAka mahIM jAya che, enI badhI brAnDI ja thaI jAya che. A lADavA che, ziyALAnA vasANA kahe che, e badhuM nhoya e sAtvika ! sAtvika eTale khUba halako phUDa ane laDu to kepha vadhAranAro. paNa loko ya phAvatuM laI le, sagavaDiyuM karI nAkhe che. praznakartA : A mAMsAhAranI AdhyAtmika vicAromAM kaMI asara thAya kharI ? dAdAzrI : cokkasa. mAMsAhAra e sthaLa khorAka che, eTale AdhyAtmanI buddhi utpanna nA thAya. AdhyAtmamAM javuM hoya to lAITa Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA phUDa joIze ke jenAthI mada caDhe nahIM ne jAgRti vadhe. bAkI, A lokone jAgRti che ja kyAM ?! 49 pelA phorenanA sAyanTisTo ApaNI vAta nA samaje. e sAyanTisTo kahe, 'oho ! A to bahu vicAravA jevI vAta che. paNa amArA mAnyAmAM nathI AvatI.' te meM kahyuM, 'haju ghaNo TAIma lAgaze. ghaNA kUkaDA ne maraghA khaI gayA cho eTale vAra lAgaze. e to dALabhAta joIze. pyaoNra vejITeriyananI jarUra che.' vejITeriyana phUDa hoya che enuM AvaraNa pAtaLuM hoya che eTale e jJAnane samajI zake, badhuM ArapAra joI zake ane peluM mAMsAhArIne jADuM AvaraNa hoya. zuM mAMsAhArathI tarkagati ? praznakartA H kahevAya che ke mAMsAhAra karavAthI narkagati thAya. dAdAzrI : e vAta tadana sAcI che ane khAvAnI badhI bahu cIjo che. zuM karavA bakarAne kApo cho ? maraghIne kApIne khAya che to ene trAsa nahIM thato hoya ? enAM mAbApane trAsa nahIM thato hoya ? tamArA chokarAne khAI jAya to zuM thAya ? e mAMsAhAra e vicAryA vagaranuM che badhuM. narI pAzavatA che badhI, avicArU dazA che ane ApaNe to vicArazIla chIe. eka ja dahADo mAMsAhAra khAvAthI to mANasanuM magaja khalAsa thaI jAya, pazu jevA thaI jAya. eTale magaja jo sAruM rAkhavuM hoya to iMDAM khAvA sudhInuM baMdha karI devuM joIe. iMDAMthI nIcenI badhI pAzavatA ja che. A mAMsAhAramAM e jIvane mAravAno doSa che ne, tenAM karatAM to mahIM AvaraNano doSa vadhAre bese che. mAravAnA doSano to guno ThIka che e to. e guno kevI rIte thAya che ? mULa vepAra kare tene vaheMcAI jAya che. khAnArane bhAge to amuka ja doSa jAya che. paNa A to potAne mahIM AvaraNa kare ne, eTale mArI vAta ene samajavA mATe bahu AvaraNa karyA kare. A vyavahAranI vAta keTalAMka loko spIDIlI samajI jAya che, e grAspiMga pAvara kahevAya. 50 ahiMsA hisAba pramANe gati ! praznakartA : paNa evuM bane kharuM ke hiMsaka mANasa ahiMsaka yonimAM jAya agara to ahiMsaka mANasa hiMsakanI yonimAM jAya ? dAdAzrI : hA, khuzIthI jAya. ahIM ahiMsaka hoya ne bIjA bhavamAM hiMsaka thAya. kAraNa ke ene tyAM enAM mAbApa hiMsaka maLyAM. eTale pachI AjubAju saMjoga maLyAM eTale evo thaI gayo. praznakartA : enuM kAraNa zuM ? dAdAzrI : evuM che, ahiMsaka hoya ne, te jAnavaramAM jAya to gAyamAM jAya, bheMsamAM jAya. hiMsAvALo ahIMthI vAghamAM jAya, kUtarAmAM jAya, bilADImAM jAya, jyAM hiMsaka jAnavara hoya tyAM jAya. paNa manuSyamAM ahiMsaka hoya ne, to ya hiMsakane tyAM avatAra le che. pachI enA pAchAM hiMsakanA saMskAra paDe. e ya RNAnubaMdha che ne ?! hisAba che ne ! rAga-dveSa thAya e ja RNAnubaMdha. jenI joDe rAga thayA eTale coMTyuM. enI para dveSa kare to ya coMTe. dveSa kare ke "A nAlAyaka che, badamAza che, Ama che, tema che', to tyAM ja avatAra thAya. ta aDe kazuM ahiMsakate ! praznakartA : A kUtaruM karaDe emAM kyAM RNAnubaMdha hoya ? dAdAzrI : RNAnubaMdha vagara to eka rAIno dANo tamArA moDhAmAM nA jAya, bahAra ja paDI hoya. praznakartA : jo kUtaro ApaNane karaDe che to ApaNe kaMI enI joDe karma bAMdhyuM haze ? dAdAzrI : nA, evuM enI joDe karma bAMdheluM nahIM. paNa A to ApaNe tyAM manuSya thaIne ya bacakAM nathI bharato ?! evuM paNa loka bole chene, ke mUo A mane bacakAM bhare che ! eka jaNa to mane kahe che ke, mArI vAIpha to sApaNa ja joI lo. rAte bacakAM bhare che. have e kharekhara bacakAM bharatI nathI. paNa evuM kaMI bole che te ApaNane bacakuM bharavA Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 51 ahiMsA jevuM lAge. have evuM bolyA ne, tenA phaLarUpe A kUtarAM bacakAM bharI jAya, bIjAM bacakAM bharI jAya. kudaratane ghera taiyAra sAmAna hoya che, badhe bombArDiMga karavA. tame je karma bAMdhyA che, e karma cUkavavA mATe enI pAse badhuM ja sAdhana taiyAra che. eTale jo tamAre A jagatamAMthI, A duHkhomAMthI mukta thavuM hoya to koI tamane duHkha de, paNa tamAre sAme duHkha nA devuM joIe. nahIM to saheja paNa du:kha dezo to Avate bhava e sApaNa thaIne tamane keDaze, badhI hajAra rIte vera lIdhA vagara raheze nahIM. A duniyAmAM saheje ya vera vadhAravA jevuM nathI. pachI A du:kho Ave che, te A badhI upAdhi karI, koIkane du:kha dIdhAM, tenAM ja duHkho Ave che ne ! nahIM to duHkha hoya nahIM duniyAmAM. praznakartA : eTale A jIvana to eka zAzvata saMgharSa ja che. dAdAzrI : hA, paNa jo tame ahiMsaka vAtAvaraNa karazo to sApa paNa tamane karaDe nahIM. sAmo tamArI para sApa nAkhe to ye karaDe nahIM, nAsI jAya bicAro. vAdhe ya tamAruM nAma nA de. A ahiMsAnuM eTaluM badhuM baLa che ke na pUcho vAta ! ahiMsA jevuM koI baLa nathI ane hiMsA jevI nirbaLatA nathI ! A to badhuM hiMsA thakI duHkha che, narI hiMsAthI ja du:kha che. bAkI, A duniyAmAM koI vastu tamane karaDI zake ema che ja nahIM. ane je karaDI zake che e ja tamAro hisAba che. mATe hisAba cUkate karI dejo. ane karaDI gayA pachI tame manamAM je bhAva karo ke "A kUtarAMne to mArI ja nAkhavA joIe. Ama karavA joIe, tema karavA joIe.' to e pAcho navo hisAba cAlu karyo. game tevI paristhitimAM samatA rAkhIne ukela lAve, mahIM saheje ya viSama nA thAya ! praznakartA : paNa e avasthAmAM to jAgRti-samatA rahetI nathI. dAdAzrI : A saMsAra pAra karavo bahu muzkela che, tethI A akrama vijJAna ApIe chIe. gunegAra, kasAI ke khAtAra ? praznakartA : eka kasAI hoya, e 'dAdA' pAse jJAna levA Avyo. 'dAdA' e jJAna ApyuM. eno dhaMdho cAlu ja che ne cAlu ja rAkhavo che, to enI dazA zuM thAya ? dAdAzrI : paNa kasAInI dazA zuM khoTI che ? kasAIe zuM guno karyo che ? kasAIne tame pUcho to kharAM ke, 'bhAI, tuM kema Avo dhaMdho kare che ?" tyAre e kaheze ke, 'bhAI, mArA bApa-dAdA karatA hatA, tethI huM karuM chuM. mArA peTane mATe, mArAM chokarAnAM poSaNa mATe karuM chuM." ApaNe pUchIe, 'paNa tane A zokha che ?" tyAre e kahe, "nA, mane zokha nathI.' eTale A kasAI karatAM to mAMsAhAra khAnArane vadhAre pApa lAge che. kasAIne to eno dhaMdho ja che bicArAno. ene huM jJAna ApuM. ahIM mArI pAse Avyo hoya to huM jJAna ApuM. e jJAna laI jAya to ya kazo vAMdho nahIM. bhagavAnane tyAM Ano vAMdho nathI. kabUtara, zuddha zAkAhArI ! ApaNe tyAM kabUtarakhAnA ahIM hindustAnamAM hoya che paNa kAgaDAkhAnA nathI rAkhyA ? kema popaTakhAnA, cakalIkhAnA evuM nathI rAkhatA ne kabUtarakhAnA ja rAkhe che ? kaMI kAraNa haze ne ? kAraNa ke A kabUtara ekaluM ja bilakula vejITeriyana che, nonavejane e aDe ja nahIM. eTale ApaNA loko samajayA ke comAsAne dahADe A bicAruM zuM khAze ? eTale ApaNe tyAM kabUtarIo racI ane tyAM pachI juvAra nAkhI Ave. have mahIM saDelo dANo hoya to e aDe nahIM. enI mahIM jIvAta che mATe aDe nahIM. bilakula ahiMsaka ! A manuSyoe bAunDrI choDI, paNa A kabUtara bAunDrI nathI choDatAM. kabUtare ya pyaoNra vejITeriyana che. eTale zodhakhoLa karI ke enuM blaDa kevuM ? bahu ja garama. vadhAremAM vadhAre garama blaDa enuM che ane enAmAM samajaNe ya bahu hoya. kAraNa ke e vejITeriyana, pyaoNra vejITeriyana che. eTale manuSyo ekalAM ja phaLAhArI che evuM nathI. paNa ApaNI Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 53 54 ahiMsA gAyo-bheMso, gadheDA badhAM phaLAhArI che. e kaMI jevI tevI vAta che ? A gadheDA bahu bhUkhyA thayA hoya ne mAMsAhAra nAkhIe to nA aDe. eTale ApaNe ahaMkAre ya levA jevo nathI ke, 'bhaI, ame pyaoNra vejITeriyana chIe." nA alyA, pyaoNra vejITeriyana to A gAyo-bheMso ya che, emAM teM zuM karyuM bIjuM ? A pyaoNravALA to koIka dahADo IDA ya khAI Ave. jyAre pelA to kazuMya nahIM. 'ame pyaoNra, pyaoNra, haoNra' karavA jevuM ya nathI ane je kare che enI TIkA karavA jevuM che nahIM. IMDAM khavAya ? praznakartA : keTalAMka loko to evI dalIla kare che ke iMDAM be prakAranAM hoya che, eka jIvavALA ane bIjAM nirjIvavALA. to e khavAya ke nahIM ? - dAdAzrI : phorenamAM e loko dalIla karatA hatA ke ahiMsaka iMDAM ! eTale meM kahyuM, A jagatamAM jIva vagara kazuM khavAya ja nahIM. ajIva vastu chene, e khavAya ja nahIM. iDAmAM jo jIva nA hoya to iDuM khavAya nahIM, e jaDa vastu thaI gaI. kAraNa ke jIva nA hoya e jaDa vastu thaI gaI. ApaNe jIvane khAvuM hoya to ene Ama kApI ane be-traNa dahADA sudhI UtarI nA jAya tyAM sudhI ja khavAya. A zAkabhAjI ya toDyA pachI amuka TAIma sudhI ja khavAya, pachI e khalAsa thaI jAya. eTale jIvatI vastune khavAya. eTale iDuM jo nirjIva hoya to khavAya nahIM, sajIva hoya to ja khavAya. eTale A loko jo iMDAMne sajIva nA kahetA hoya to e vAto badhI hambaga che. to zA mATe lokone phasAvo cho AvuM ? e bIjI jAtanAM iMDAMvALAe A jagatamAM e IDAMne kyA rUpamAM mUkyuM che te ja ajAyabI che. bIjI jAtanA iMDAMvALAne pUchyuM ke A bIjI jAtavALo jIva nirjIva che ke sajIva che e mane kahe, nirjIva hoya to khavAya nahIM. AkhI duniyAne mUrakha banAvI, tame loko kaI jAtanAM cho te ?! jIva nA hoya e khavAya nahIM ApaNAthI, e akhAdya gaNAya che. praznakartA : paNa A vejITeriyana iMDuM phaLatuM nathI. dAdAzrI : e phaLatuM nathI e DIpharanTa meTara. paNa A jIvatuM che. eTale AvuM badhuM ThasAvI dIdhuM, te A jainonAM chokarAMne keTalI muzkelI ! enI para to badhA chokarAo mArI joDe bAjhayA hatA. pachI meM emane samajAvyuM ke, bhaI, Ama jarA vicAra to karo. ajIva hoya to vAMdho ja nathI paNa ajIva to khavAya ja nahIM." pachI meM kahyuM, 'nahIM to pachI bahu jo DAhyA thazo to tamAre anAja kazuM khavAya nahIM. tame nirjIva cIja khAva." tyAre nirjIva cIja to A zarIrane kAma lAge nahIM. emAM viTAmIna nA hoya. nirjIva je cIjo che e zarIrane bhUkha maTADe kharI, paNa emAM viTAmIna nA hoya. eTale zarIra jIve nahIM. joItuM viTAmIna nA maLe ne ! eTale nirjIva vastu to cAle nahIM. tyAre e chokarAoe svIkAra karyo ke AjathI e iDAM ame nahIM khAIe. samajAve to loka samajavA taiyAra che ane nahIM to A loko to evuM ThasAvI de che ke buddhi pharI jAya. A badhA ghauM ne cokhA ne A badhuM khAIe chIe, AvaDA AvaDA dUdhIyAM khAI jaIe chIe, e badhAM jIvo ja che ne ! nathI jIvo ? paNa bhagavAne khAvAnI bAunDrI ApI che ke A jIvo che te khAjo. paNa je jIva tamArAthI trAsa pAmato hoya tene mAro nahIM, ene khAva nahIM, ene kazuM ja nA karo. praznakartA : A iMDAM e trAsa pAmatA nathI, to e khAvA sArA ke nahIM ? dAdAzrI : iMDAM trAsa pAmatA nathI. paNa iMDAMmAM aMdara je jIva rahyo che ne, te bebhAna avasthAmAM che. paNa e phUTe tyAre ApaNane khabara paDe ke nahIM ? praznakartA tarata khabara paDe. paNa IDuM AghuMpAchuM nA thAya ne ! to ? dAdAzrI : e to nA thAya. kAraNa ke bebhAnapaNAmAM che. eTale thAya nahIM. e to manuSyano ya garbha cAra-pAMca mahinAno hoya, te iMDAMnI peTha ja hoya che. mATe kaMI ene marAya nahIM. emAMthI phUTe che to zuM thAya che, e ApaNe mANasa samajI zakIe chIe. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 55 ahiMsA dUdha levAya ? praznakartA H jevI rIte vejITeriyana iMDuM khavAya nahIM, evI rIte gAyanuM dUdha paNa nA khavAya. dAdAzrI : IMDu khavAya nahIM. paNa gAyanuM dUdha sArI rIte khavAya. gAyanA dUdhanuM dahIM khavAya, amuka mANasathI mAkhaNe ya khavAya. nA khavAya evuM kaMI nathI. - bhagavAne zA sAruM mAkhaNa nahotuM khAvAnuM kahyuM ? te judI vastu che. te paNa amuka ja mANasane mATe nA kahyuM che. gAyanA dudhano dudhapAka karIne khAjo nirAMte. enI bAsuMdI karajo ne to ya vAMdho nathI. koI zAstroe vAMdho uThAvyo hoya to huM tamane kahIza ke vAMdho nathI uThAvyo jAva, e zAstra khoTuM che. chatAM evuM kahe che ke vadhAre khAIza to taraphaDAmaNa thaze. e tamAre jovAnuM. bAkI limiTamAM khAje. praznakartA : paNa dUdha to vAcharaDA mATe kudarate mUkyuM che. ApaNA mATe nathI mUkyuM. dAdAzrI : vAta ja khoTI che. e to jaMgalI gAyo ne jaMgalI bheMso hatI ne, tene pADuM dhAve, te badhuM dUdha pI jAya. ane ApaNe tyAM to ApaNA loko gAyane khavaDAvIne poSe che. eTale vAcharaDAne dhavaDAvavAnuM ya kharuM ane ApaNe badhAe dUdha levAnuM ya kharuM. ane te AdianAdithI A vyavahAra cAlu che. ane gAyane vadhAre poSaNa Apene, to gAya to 15-15 liTara dUdha Ape che. kAraNa ke ene khavaDAvavAnuM jevuM sarasa khavaDAvIe eTaluM enuM dUdha normala joIe, tenA karatAM ghaNuM vadhAre hoya. evI rIte levAnuM ane baccAne bhUkhyuM mArazo nahIM. cakravartI rAjAo to hajAra-hajAra, babbe hajAra gAyo rAkhatA. ene gozALA kahetA hatA. cakravartI rAjA dUdha kevuM pItA haze ? ke hajAra gAyo hoya gozALAmAM, e hajAra gAyonuM dUdha kADhe, te so gAyone pAI de. e so gAyonuM dUdha kADhavAnuM, te dasa gAyone pAI de. e daza gAyonuM dUdha kADhavAnuM te eka gAyane pAvAnuM ane enuM dUdha cakravartI rAjA pItA hatA. hiMsaka prANItI hiMsAmAM hiMsA ? praznakartA : koI paNa prANIne mAravuM te hiMsA che. paraMtu hiMsaka prANI ke je bIjA prANI ke manuSyane hiMsA pahoMcADI zake athavA jAnahAni karI zake, to tenI hiMsA karavI ke nahIM ? dAdAzrI : koInI hiMsA karavI nathI evo bhAva rAkhavo. ane tame sApane nahIM mAro to bIjo koI mAranAra maLI Avaze. eTale tamArAmAM sApa mAravAnI zakti nahIM hoya to ahIM to mAranArA badhA bahu che, pAra vagaranA ane mAranArI anya jAto paNa bahu ja che. mATe tame tamArI meLe tamAro svabhAva bagADazo nahIM. eTale hiMsA karavAmAM phAyado nathI. hiMsA potAne ja nukasAna kare che. jIvo jIvasya jIvatam ! praznakartA: mAnavI buddhijIvI prANI che to eNe pazuhiMsA na karavI joIe. paNa eka prANI bIjA prANIne khAya ne jIvI zakatuM hoya to e mAnavI ane prANI vacce buddhinA taphAvatane kAraNe Avo bhedabhAva che ? prANI ane prANI vaccenI hiMsAnuM zuM ? dAdAzrI : prANI ane prANInI vaccenI hiMsAmAM yu Ara noTa rIsponsIbala eTa ala. kAraNa ke A dariyAmAM aMdara kaMI khetarAM hotAM nathI ke A kaMTrolanA anAjanI dukAno hotI nathI. eTale tyAM to hiMsA cAlyA ja kare che. moTuM pahoLuM karIne moTAM mAchalAM dareka besI rahe che, te nAnA mAchalAM mahIM enA peTamAM ja pesI jAya che. che kazI bhAMjagaDa ? pachI moTuM vAsI de eTale badhuM khalAsa ! paNa tame ene mATe javAbadAra nathI. eTale e to duniyAno kAyado ja che. ApaNe nA kahIe ane pelA badhAM bakarAne khAI jAya. moTA jIva nAnA jIvane khAya, nAno ethI nAnAne khAyA kare, e nAno ethI nAnAne khAyA kare. ema karatAM karatAM AkhuM dariyAnuM badhuM jagata cAlI rahyuM che. jayAM sudhI manuSya janmano viveka nA Ave tyAM sudhI badhI chUTa che. have tyAM AgaLa koI bacAvavA jato nathI ane ApaNe ahIM AgaLa loko bacAvavA jAya che. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 58 ahiMsA saMpUrNa ahiMsakate na ko' AMca ! praznakartA : paNa A goLIbAra ahiMsaka mANaso upara kare che. dAdAzrI : ahiMsaka mANaso upara goLIbAra thAya paNa nahIM. evo koIne karavo hoya to ya thAya nahIM. ahiMsaka je chene, ene ekaso bAjuthI goLIo laIne pharI vaLene, to ya pelAne goLI aDe nahIM. A to hiMsakone ja goLIbAra aDe che. eno svabhAva che, dareka vastuno. atyAre ekalI ahiMsA karavAmAM Ave ne to A saMsAramAM lUMTI le. ghaDIvAra jo chUTuM mUkavAmAM Avene to, ahIM besavA ya nA de. kAraNa ke eka to kaLiyuga che, lokonAM mana bagaDI gayelAM che. jAtajAtanA vyasanI thaI gayAM che. eTale zuM nA kare tyAM ? eTale A goLIo eka bAju hoya to eka bAju ahiMsA rahI zake, nahIM to ahiMsA parANe paLAvaDAvI paDe. jo ke have A kALa pherave che Ane ! have kALa pheravI rahyuM che A badhuM ane bahu sarasa kALa jozo tame. tame jAte khuda jozo badhuM. praznakartA : eka saMta ahiMsA pALatA hatA to ya emanuM khUna kema thayuM ? kAraNa ke hamaNAM Ape kahyuM ke ahiMsA upara goLIbAra nathI thato. dAdAzrI : ahiMsaka kone kahevAya ? ke koInA kazAmAM hAtha ghAle nahIM, enuM nAma ahiMsaka. ekane kaheze ke Amane vadhAre Apo. kAraNa ke naThArA che. bhale naThArA hoya, to ya emane vadhAre Apo. eTale A bAjunA pakSavALAne khoTuM lAge. eTale Amane rIsa caDhe. te hiMsA kahevAya. emAM paDAya ja nahIM. A nyAya ja nA karAya. ahiMsaka je che. te nyAya ja nA kare. nyAya kare che tyAM hiMsA che. bAkI, e to jo tame saMpUrNa ahiMsA pALo to tamArI upara koI goLI choDI zake ema nathI. have saMpUrNa ahiMsA eTale zuM ? pakSapAtI eka zabda moDhe bolAya paNa nahIM ane bolo to amuka ja zabda bolAya. bIjA zabda nA bolAya, koI be pArTInA vacce paDAya nahIM, be pArTI vacce paDe to ekanI hiMsA thAya thoDI ghaNI ! jIvonI bali ! praznakartA : keTalAMka maMdiramAM jIvonI bali apAya che, e pApa che ke puNya che ? dAdAzrI : e bali caDhAvanArane ApaNe pUchIe ke tuM zuM mAne che AmAM ? tyAre e kahe che, huM puNya karuM chuM. bakarAne pUchIe ke tuM zuM mAne che ? tyAre e kahe che, A khUnI mANasa che. e devane pUchIe to e kahe che, "e dhare to amAre nA kahevAya nahIM. huM to kazuM leto nathI. A loko page aDADIne laI jAya che.' eTale pApa-puNyanI vAta to javA do. bAkI, A je kaMI karo cho e badhI potAnI jokhamadArI che. mATe samajIne karajo. pachI game te caDhAvo, koNa nA pADe che tamane ? paNa caDhAvatI vakhate khyAla rAkhajo ke haoNla enDa saoNla rIsponsibiliTI ApaNI ja che, bIjAM koInI nathI. ahiMsA atumodAya, bhAvatA-prArthanAthI ! have A abola prANIonI hiMsA nA karavI joIe, gauhatyA na karavI joIe, evI bhAvanA ApaNe keLavavI ane ApaNA abhiprAya bIjAne samajAvavA. jeTaluM ApaNAthI bane eTaluM karavuM. enA mATe kaMI bIjA joDe laDhI maravAnI jarUra nathI. koI kahe ke, "amArA dharmamAM kahyuM che ke amAre mAMsAhAra karavo.' ApaNA dharme nA pADI hoya tethI karIne jhaghaDo karavAnI jarUra nathI. ApaNe bhAvanA keLavIne taiyAra rAkhavI eTale je bhAvanAmAM haze te saMskRti cAlaze. ane vizva samaSTinuM kalyANa karavAnI bhAvanA e to tamane Akho dahADo rAta-dahADo rahe che ne ?! hA, to e pramANe rahevuM joIe. praznakartA : e bAbatamAM ApaNe prArthanA to karI zakIe ne ? dAdAzrI : hA, hA, prArthanA karavAnI, evI bhAvanA karavAnI, enI anumodanA karavAnI. ko'ka mANasa jo nA samajato hoya to ApaNe ene samajAvavo. bAkI A hiMsA to AjathI nathI, e to pahelethI cAlu ja che. A jagata eka raMganuM nathI. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 59 ahiMsA kazuM vaLatuM nathI ane nukasAna thAya che. eno artha zuM che ?! e kyAre ? ke bhaI, ApaNo ja rAjA hoya tyAre ANa phelAve ke 'bhaI, eya tamAre amuka divase nahIM karavuM." atyAre ApaNAM hAthamAM sattA nahIM ane evuM DahApaNa karavAnuM koNe kahyuM che ? tame tamAruM kAma karo ne ! bhagavAnane ghera koI maratuM ja nathI. tame tamAruM kAma karI lo ane anumodanA rAkho. koI kharAba bhAva nahIM rAkhavAno. moTAmAM moTo ahiMsaka koNa ? paNa A jIva bacAvavA karatA eka ja vastu rAkhavAnI ke koI jIvane kiMcitmAtra duHkha na ho. te manathI paNa duHkha na ho, vANIthI paNa duHkha nA ho ane vartanathI paNa duHkha nA ho ! basa, enA jevo moTo ahiMsaka koI che nahIM. Avo bhAva hoya, ATalI jAgRti hovA chatAM dehathI je jIvaDAM vaTAI gayAM e 'vyavasthita !" ane navI bacAvavAnI vAto koInI karavI nahIM. have moTA saMta tulasIdAsa hatAne, te emaNe kabIrasAhebanI khyAti bahu sAMbhaLI. mahAna saMta tarIke khyAti phelAyelI eTale tulasIdAse nakkI karyuM ke ApaNe emanAM darzana karavA javuM. eTale tulasIdAsa pachI tyAMthI dilhI AyA. pachI tyAM AgaLa ko'kane pUchyuM ke bhaI, kabIrasAhebanuM ghara kyAM AgaLa che ? tyAre kahe, kabIrasAheba to pelA (vaNakara) che tenI vAta karo cho ? tyAre kahe "hA." tyAre kahe, 'e to eNe jhUMpaDI bAMdhelI che, tyAMthI kasAIvADamAM rahIne jAva.' eTale tulasIdAsa brAhmaNa, cokhkhA mANasa, te kasAIvADamAM peThA. A bAju bAMdheluM hoya bakaru, A bAju maraghu bAMdhelu hoya, te muzkelImAM mUkAI gayA. te A bAju Ama juve ne pachI Ama ghUMke. ema karatAM karatAM tyAM gayA. to muzkelI nA paDe ! A tulasIdAsa prekTIsamAM nahIM lAvelAM kAraNa ke haMmezAM dareka vastu prekTIsamAM lAvavI joIe. te A phasAmaNa thaI, te pachI tulasIdAsa to tyAM jaIne ghera beThAM. tyAre kahe che ke kabIrasAheba to aMdara rasoDAmAM gayA che. eka-be bhakto beThAM haze te emaNe kahyuM, ke beso sAheba, te besADyA cAra pAI upara. pachI kabIra sAheba AvyA. kahe che ApaNe satsaMga karIe chIe. paNa paheluM peluM manamAM hatuM, te tulasIdAsa bolI gayA ke, tame AvaDA moTA saMta, AkhA hindustAnamAM tamArI khyAti ane ahIM khATakIvADamAM kyAM raho cho ? eTale A to hAjarajavAbI, emane doho banAvavo nA paDe. e bole e ja doho. e bolI uThyA, 'kabIra kA ghara bAjAra meM, galakaTIyo ke pAsa." galakaTIyo eTale gaLAM kApanAro kasAInI najIkamAM amAruM ghara che. pachI kahe che, "karegA so pAnAM, tuM karyuM hove udAsa?" A je karaze, te enuM phaLa bhogavaze. tuM zuM karavA udAsa thAya che te ?! eTale tulasIdAsa samajI gayAM ke mArI badhI bhaktinI dhULa kADhI nAkhI, AbarU laI nAkhI. evI AbarU nA jAya evuM rahevuM joIe. ApaNe bhAvanA sArI rAkhavI. A kALathI nahIM, anAdikALathI AvuM ne AvuM cAlyuM ja Ave che. rAmacaMdrajInAM nokara hau mAMsAhAra karatA'tA. kAraNa ke kSatriyo mAMsAhAra vagara rahetAM haze ke ? ApaNe bhAvanA sArI rAkhavI. A hullaDamAM paDavuM nahIM, A ToLAmAM. kAraNa ke e loko aNasamajaNathI jhaghaDA UbhAM kare che. ethI abhayadAna, kyA jIvo mATe ? praznakartA: huM to vAta karuM chuM ke tyAre dasa varSa pahelAthI, jIvone jo abhayadAna maLatuM hoya to kaMdamULanI tarata ja baMdhI laI lIdhI hatI ame. dAdAzrI : abhayadAna to, e jIva hAlI-cAlI zake evo hoya, e jIva gabharAto hoya, bhayane samajato hoya, tene abhayadAna ApavAnuM che. bhayathI trAsa thato hoya, ene abhayadAna ApavAnuM che. bIjA loko bhayane samajatA nathI, ene abhayadAna kevA hoya ? abhayadAna eTale je jIvo bhaya pAmI zake evA che, nAnI kIDI paNa ApaNe hAtha aDADIene to e bhaya pAme. ene abhayadAna Apo. paNa A ghauMno dANo, bAjarIno dANo e bhaya pAmato nathI. ene zuM nirbhaya banAvavAnA ? bhaya samajatA ja nathI, abhayadAna kemanuM ApavAnuM che ? praznakartA : ekadama karekTa vAta che. dAdAzrI : eTale A samajaNa vagaranuM badhuM cAle che. te A Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA ahiMsA copaDavAnI pI jAya che. pachI kaheze, 'bhagavAna mahAvIranI davA pI gayo ne marI gayo !"alyA, mahAvIra bhagavAnane zuM karavA phajeta kare che." atyAre e ja vyApAra cAlu che. copaDavAnI pI jAya ne pachI kaheze dharma khoTo che. muMA, dharma to khoTo hoto haze ? pahelA copaDavAnI davA che te pIto hato ? praznakartA : pahelA to kaMI khabara ja na hatI. dAdAzrI : A copaDavAnI ke pIvAnI khabara ja na hatI ! je jIvo bhaya pAme che, ene trasakAya jIvo kahyA. eTale A bhaya saMjJA utpanna thaI che enA mATe bhagavAne vAta karI che. bIjA mATe to evuM ja kahyuM che ke pANIne nakAmuM DhoLADhoLa nA karazo. jAjo, pIjo, dhojo, kapaDAM dhojo. paNa anartha eTale tamAre hetuM nA hoya ne DhoLADhoLa nA karazo. abhayadAna e mahAdAta ! praznakartA : to jainadharmamAM abhayadAnane ATaluM badhuM mahatva kema ApyuM ? dAdAzrI : abhayadAnane to badhA lokoe mahatva ApyuM che. abhayadAna to mukhya vastu che. abhayadAna eTale zuM ke ahIM cakalAM beThAM hoya to e UDI jaze ema mAnIne ApaNe Ama dhIme rahIne pelI bAjuthI jatA rahevuM. rAtre bAra vAge AvyA hoya ane be kUtarAM UMghI gayA hoya to ApaNA bUTathI e khakhaDIne jAgI uThaze, ema mAnIne bUTa pagamAMthI kADhI laI ane dhIme dhIme ghera AvavuM. ApaNAthI koI bhaDake, ene mANasAI kema kahevAya ? bahAra kUtarAM ya ApaNAthI nA bhaDakavAM joIe. ApaNe Ama paga khakhaDAvatA khakhaDAvatA AvyA ane kUtaruM kAna Ama karIne UbhuM thAya to ApaNe samajI javuM ke ohoho, abhayadAna cUkyo ! abhayadAna eTale koI paNa jIva ApaNAthI bhaya nA pAme. kyAMya joyA abhayadAnI puruSo ?! abhayadAna to moTAmAM moTuM dAna che. huM bAvIsa varSano hato tyAre ya kUtarAne nahoto bhaDakavA deto. ame niraMtara abhayadAna ja ApIe chIe, bIjuM kazuM ApatA nathI. amArA jevuM abhayadAna ApavAnuM jo koI zIkhI gayo to enuM kalyANa thaI jAya ! bhayanuM dAna ApavAnI to lokone prekTisa pahelethI che. nahIM ? "huM tane joI laIza" kaheze. to e abhayadAna kahevAya ke bhayanuM dAna kahevAya ?!. praznakartA: to A jIva bacAvIe chIe e abhayadAna nahIM ? dAdAzrI : e to bacAvanArane jabarajasta guno che. e to khAlI ahaMkAra kare che. bhagavAne to eTaluM ja kahyuM hatuM ke tame tamArA AtmAnI dayA pALajo. basa, eTaluM ja kaheluM che AkhA zAstramAM ke bhAvadayA pALajo. bIjI dayA mATe tamane nathI kahyuM. ane vagara kAmanA hAthamAM lezo to guno thaze. e che bacAvavAno ahaMkAra ! A to badhA ema ja samaje che ke ApaNe bacAvIe chIe tethI A jIvaDA bace che. te ApaNA loko to kevA che ? ghera mAne gALo bhAMDato hoya che ane bahAra che te bacAvavA nIkaLyo hoya ! A lokone dariyAmAM mokalavA joIe. mahIM dariyAmAM to badhuM zAkabhAjI ne anAja badhuM ugatuM haze, nahIM ? A mAchalAM khAtA haze, te ?! tyAre ahIMthI ApaNe anAja mokalatA haze, nahIM ? kema caNA ne e badhuM nAkhIne khavaDAvIe nahIM ?! to zuM emano khorAka ? AvaDAM AvaDAM nAnAM nAnAM mAchalA hoya, tene AvaDAM moTAM mAchalAM gaLyA kare. AvaDA moTAne pAchAM ethI AvaDA moTAM hoya te gaLyA kare. ema gaLyA ja kare nirAMte. ane mAla pAkyA ja kare eka bAju ! have tyAM akkalavALAne besADyA hoya to zI dazA thAya ?! jagatamAM kevI mAnyatA cAlI rahI che ? "ame bacAvIe chIe kaheze ane kasAI upara dveSa kare che. e kasAIne ApaNe pUchIe ke, 'tuM Avo nAlAyaka dhaMdho kare che ?" tyAre e kahe, "kema sAheba, mArA dhaMdhAne nAlAyaka kaho cho ? mAre to A bApa-dAdAonI peDhIothI dhaMdho cAlato Avyo che, amArI peDhI che A to.' eTale evuM kahe ApaNane. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 63 eTale A emanI peDhI kahevAya. ApaNe kazuM bolIe to ene ema lAge ke 'A akkala vagaranA mANasa kazuM samajatA nathI'. eTale je mAMsAhAra khAya che te evo ahaMkAra nathI karatA ke 'ame mArIzuM ne Ama karIzuM.' 'A to ahiMsAvALA bahu ahaMkAra kare che ke, 'huM bacAvuM chuM'. alyA, bacAvavAvALA cho to ghera nevuM varSanAM bApA che, maravAnI taiyArI che. emane bacAvane ! paNa evuM koI bacAve che ? praznakartA : koI na bacAve. na dAdAzrI : tyAre AvuM zuM bole che ke meM bacAvyuM ne meM Ama karyuM ?! kasAInA hAthamAM ya sattA nathI. mAravAnI sattAvALo koI janmyo ja nathI. A to vagara kAmanAM IgoIjhama kare che. A kasAI kahe che ke, 'bhalabhalA jIva kApyA.' te eno IgoIjhama kare che, eTale riyala zuM kahe che ?! A mAranArano mokSa thaze ke A bacAvanArano mokSa thaze ? beuno ya mokSa nahIM. beu IgoIjhamavALA che. A bacAvavAno IgoIjhama kare che ne pelo mAravAno IgoIjhama kare che. riyalamAM nA cAle, rileTivamAM cAle. e banne, ahaMkArI che ! bhagavAna kaMI kAcI mAyA nathI. bhagavAnane tyAM to mokSamAM javA mATe kAyado kevo che ? eka dArU pIvAno ahaMkAra kare che ne eka dArU na pIvAno ahaMkAra kare che. e bannene bhagavAna mokSamAM nathI pesavA detA. tyAM kephIne pesavA detA nathI. tyAM niSlephIne pesavA de che. eTale je loko dArU nathI pItA ne enI manamAM khoTI ghemarAjI rAkhavI e to bhayaMkara guno che. e to dArU pInArA karatA ya bhUMDuM che. dArU pIto hoya e to bicAro ema ja kahe ke, "sAheba, huM to mUrakhamAM mUrakha mANasa chuM, gadheDo chuM, nAlAyaka chuM.' ane be mATalAM pANI reDIe ne, to ya eno kepha utarI jAya. paNa A lokone mohano je dArU caDhelo che, te anAdi avatArathI utarato ja nathI ne 'huM kaMIka chuM, huM kaMIka chuM' karyA kare che. eno tamane eka dAkhalo samajAvuM. eka nAnA gAmamAM eka jaina 64 ahiMsA zeTha rahetA hatA. sthiti sAdhAraNa hatI. ene eka chokaro traNa varSano ne eka doDha varSano. ociMto plega cAlyo ne mAbApa beu marI gayA. beu chokarAM rahyA. pachI gAmavALAe jANyuM, te badhA bhegA thayA ke 'have A chokarAonuM zuM thAya ? ApaNe eno rasto kADho. koI chokarAno pAlaka nIkaLe to sAruM. eka sonI hato, teNe moTo chokaro lIdho. ane bIjAne koI lenAra ja nahoto. eTale eka hirajana kahe che, 'sAheba, huM pAlaka banuM.' tyAre loko kahe, "alyA, A jaina zeThano chokaro ne tuM hirajana.' paNa bIjA loka kahe, 'e nahIM le to kyAM mUkazo ? marI jAya enA karatAM jIvaze to kharo. to e zuM khoTuM ?!' eTale beu ucharyA. pelo sonIne tyAM ucharyo. e vIsa-bAvIsa varSano thayo tyAre kahe che, 'dArU pIvo e guno che, mAMsAhAra karavo e guno che.' pelo aDhAravIsa varSano thayo tyAre kahe che, 'dArU pIvo joIe, dArU gALavo joIe, mAMsAhAra karavo joIe.' have A be bhAIo eka bhIMDAnA be dANA, kema Ama juduM juduM bolyA ? praznakartA : saMskAra. dAdAzrI : hA, saMskAra, pANI juduM juduM siMcana thayuM ! eTale pachI koIke kahyuM ke, 'A to jaina kahevAya ja nahIM ne !' eka saMta haze, temane pUchyuM ke, 'sAheba, A be bhAIo hatA ne AvuM juduM juduM kahe che. AmAM mokSa kono thaze ?' tyAre saMta kahe che, 'AmAM mokSanI vAta karavAnI rahI ja kyAM ?! pelo dArU nahIM pIvAno ahaMkAra kare che, mAMsAhAra nahIM khAvAno ahaMkAra kare che. ane A dArU pIvAno ahaMkAra kare che, mAMsAhAra khAvAno ahaMkAra kare che. AmAM mokSanI vAta ja kyAM rahI ? mokSanI vAta to judI ja che. tyAM to nirahaMkArI bhAva joIze.' A to beu ahaMkArI che. eka A khADAmAM paDyo che, pelo bIjA khADAmAM paDyo che. bhagavAna beune ahaMkArI kahe che. phakta ahiMsAtA pUjArIo mATe ja ! loko je mAne che evuM bhagavAne nathI kahyuM. bhagavAna, bahu DAhyA puruSa ! bhagavAne evuM kahyuM ke A varlDamAM koI evo che nahIM ke je Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA ahiMsA koIne mArI zake. kAraNa ke sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che. zI rIte mArI zake ? badhA keTalAMya saMjogo bhegA thAya tyAre e marI jAya ! ane pachI joDe joDe eme ya kahyuM ke A bilakula gupta rAkhavA jevI vAta che. tyAre koI kaheze, "sAheba, Ame ya bolo cho ne Ama ya bolo cho ?" tyAre bhagavAna kahe che, "juo, A vAta DAhyA mANaso mATe, je ahiMsAnA pujArIo che ene mATe A vAkya kahIe chIe. ane hiMsAnA pujArIo che ene mATe A nathI kahetA. nahIM to e bhAvanA karaze ke mAre A lokone mArI nAkhavA che. eTale A bhavamAM to e nathI thavAnuM, paNa A bhAvanA karaze to AvatA bhavamAM phaLa Avaze." eTale A vAta konI pAse karavAnI che ? A ahiMsAnA pujArIo pAse A vAta karavAnI kahI che. 'A' badhAM mATe nathI ! bhagavAne kahyuM che ke mAravAno ahaMkAra nA karIza ane bacAvavAno ahaMkAre ya nA karIza. tuM mArIza to tAro AtmabhAva maraze, bahAra koI maravAnuM nathI. eTale e potAnI hiMsA thAya che, bIjuM kazuM nahIM. AtmA kaMI ema marato nathI, paNa A to pote potAnI hiMsA karI rahyo che. eTalA mATe bhagavAne nA kahyuM che. ane tuM bacAvIza te khoTo ahaMkAra karI rahyo che. te ya tuM AtmabhAvanI hiMsA ja karI rahyo che. eTale A banneva khoTuM karI rahyA che. A badhuM tophAna choDa ne ! bAkI koI koIne mArI zake ja nahIM. paNa bhagavAne jo evuM cokhkhuM kahyuM hota ke mArI zake ja nahIM, to loka ahaMkAra karata ke meM mAryo ! A badhuM koInAmAM tAkAta nathI. vagara tAkAtanuM A jagata che. amathA vagara kAmanA vikalpo karIne bhaTaka bhaTaka kare che. jJAnIoe joyuM che. A jagata kevI rIte cAlyA kare che. eTale A badhA khoTA vikalpo pesI gayA che, tyAM pachI nirvikalpa kema karIne thAya te ?! eTale A badhA jIvo che ne, te koI koIne mArI zake ja nahIM. mArI zakavAnI koInAmAM zakti ja nathI. chatAM ya bhagavAna bolyA ke hiMsA choDI ne ahiMsAmAM AvI. e zuM kahe che ke mAravAno ahaMkAra choDo. bIjuM kazuM choDavAnuM nathI, mAravAno ahaMkAra choDavAno che. tamArAthI mAthuM marAtuM nathI, to pachI ahaMkAra zuM karavA karo cho vagara kAmanA ? ahaMkAra karIne vadhAre lapeTamAM Avazo, bhayaMkara jokhama vihorazo. e jIvane enA nimittathI maravA do ne ! e maravAnuM ja che, paNa tame ahaMkAra zuM karavA karo cho ? eTale ahaMkAra baMdha karAvavA mATe bhagavAne ahiMsAnI preraNA ApI. mAravAno je ahaMkAra che e choDAvavA mATe A badhI vAta karI. praznakartA : ATaluM pacAvavuM sAdhAraNa mANasa mATe vadhAre paDatuM noleja (jJAna) nA kahevAya ? dAdAzrI : nA, e pace evuM nathI. eTale khulluM nathI karyuM. badhAne ema ja kahyuM ke tame bacAvo, nahIM to A marI jaze. mAravA-bacAvavAnuM gupta rahasya ! have 'ANe jIva mAryo, ANe Ama karyuM, ANe bacAvyo' e badhuM vyavahAramAtra che. karekTa nathI A. riyalamAM zuM che ? koI paNa jIva koI paNa jIvane mArI zake ja nahIM. e mArI zakavAmAM to badhAM sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa bhegA thAya to ja mare. ekalo koI mANasa svataMtra Ama mArI zake nahIM. have eviDansa bhegA thAya to ja mare ane eviDansa ApaNA hAthamAM che nahIM. eTale koI paNa jIva koI jIvane bacAvI zake ja nahIM. e to sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa hoya to ja bace, nahIM to bace nahIM. A to khAlI bacAvyAno ahaMkAra kare che. paNa joDe joDe evuM kahyuM ke tuM manamAMthI bhAva kADhI nAkha ke mAre mAravo che. kAraNa ke bhAva eka eviDansa che. e bIjA eviDansa bhegA thAya ne A eviDansa bhego thAya to kArya thaI jaze. eTale emAMnuM 'vana opha dhI eviDansa' 'potAno bhAva che. tene laIne badhA ya eviDansano pote' igoIjhama kare che. maraNakALe ja maraNa ! A to ame jhINI vAta kahevA mAgIe chIe ke koI jIvane eno maraNakALa bhego thayA sivAya koIthI mArI zakAya nahIM. hamaNAM Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 68 ahiMsA sAta bakarA hoyane, te pelo be vecene, te jeno maraNakALa Avyo hoya tene ja vece. alyA, sAtamAMthI A be tane vahAlA nahotA ? e ya sArA ja che bIcArA, to tuM ene kema ApI dauM chuM ? ane bakaruM ke pelAnI joDe khuzI thaIne jAya. kAraNa ke maraNakALa Avyo eTale ! pachI tyAM ene kasAIkhAnAmAM raMge kare ne, to e mahAle hala. e jANe divALI AvI. AvuM jagata che. paNa badhuM A samajavA jevuM che. eTale enA maraNakALa vagara bahAra to koI maratuM nathI. paNa tuM mAravAno bhAva kare che eTale tane bhAvahiMsA lAge che ane e tArA AtmAnI hiMsA thaI rahI che. tuM tArI jAtanI hiMsA karI rahyo che. bahAranuM to e maravAno haze tyAre maraze. eno TAIma Avaze, eno saMyoga bAjhaze ane e to sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che. keTalA badhA eviDansa bhegA thAya ane e to AMkhe dekhAya nahIM evA eviDansa bhegA thAya tyAre e jIva mare. eTale ene manamAM ema lAge ke "mArI nAkhyo.' 'alyA, tArI mAravAnI icchA to nathI ne zI rIte mAryo te ?" tyAre kaheze, 'paNa mAro paga enI para paDyo ne !" "alyA, paga tAro ? tArA pagane pakSAghAta nahIM thAya ?" tyAre kahe, 'pakSAghAta to pagane thAya." to e paga tAro joya. tArI vastune pakSAghAta nA thAya. tuM paga upara tArI mAlikI kare che paNa khoTI mAlikI che. koI jJAnI puruSane pUchI to Ava ke A mAruM che ke parabhAyuM che ? e pUchane ! pUche to jJAnI puruSa khabara pADI Ape ke bhaI, A badhuM hoya tAruM. A page ya parabhAryo, A bIjuM badhuM ya parabhAyuM ane A tAruM. ema jJAnI puruSa badhI cokhavaTa karI Apaze. jJAnI puruSa pAse 'sarve' karAvI le. A to loko pAse 'sarve' karAve che. paNa A saravaiyAM to gAMDA che. e to parabhArI vastune ja mArI kahe che. eTale sAcI 'sarve' thaI ja nathI. jJAnI puruSa 'sarve karIne judu pADI Ape ne lAIna opha DImArkazana nAkhI Ape ke A ATalo bhAga tamAro, A ATalo bhAga parabhAryo. je koI dahADo ya ApaNo nA thAya, enuM nAma parabhAryo kahevAya. game eTalI mAthAkUTa karIe to ya paNa e ApaNo nA thAya. have maraNakALa koInA hAthanI vAta nathI. paNa bhagavAne A khulluM nathI kareluM ke AnI pAchaLa kojhijha che. keTalAMka jJAna khullA karI zakAtAM nathI. A rIte vAta bhagavAne jo vigatavAra karI hota to lokone bahu samajAta. chatAM te vAta bhagavAne karI che, paNa lokone e samajamAM nathI. bhagavAne badho ja phoDa pADyo che. paNa te badhuM sUtromAM che. te lAkha sUtro ogALe tyAre ATaluM ogaLe. bhagavAna bolyA te sonArUpe nIkaLyuM ane gautamasvAmIe badhA sutara upara caDhAva caDhAva karyuM. have jyAre koI gautamasvAmI jevA hoya tyAre pAchAM e sUtromAMthI sonuM kADhe. paNa e gautamasvAmI jevA Ave kyAre ane sonuM nIkaLe kyAre ane ApaNo zukkaravAra vaLe kyAre ?!! mAravA nathI'to nizcaya karo ! have keTalAMya lokoe nizcaya karyo ke "ApaNe nAme ya hiMsA karavI nathI. koI jIvajaMtune mAravo nathI.' evo nizcaya karyo hoya to pachI enAthI jIvajaMtu koI maravA navaruM ye nA hoya. enA paga nIce Ave to ya bacIne cAlyuM jAya. ane "mAre jIvo mAravA ja che' evo jeNe nizcaya karyo che tyAM maravA ya badhAM taiyAra che. bAkI, bhagavAne kahyuM che ke A jagatamAM koI mANasa koI paNa jIvane mArI zake ja nahIM. tyAre koI kahe, "he bhagavAna, AvuM zuM bolo cho ? ame mAratA badhAne joIe chIe ne !' tyAre bhagavAna kahe che, nA, eNe mAravAnA bhAva karyA che ane A jIvana maraNakALa AvI rahyo che. eTale Ano maraNakALa Ave tyAre pelAno saMyoga bhego thAya, mAravAnA bhAvavALAne bhego thAya. bAkI mArI zake to nahIM ja. paNa maraNakALa Ave to mare che ane tyAre ja pelo bhego thAya. A vAta bahu jhINI che. varlDa jo samakyuM hoyane Aja, to ajAyaba thaI jAta ! praznakartA : TrenamAM eksiDanTa thAya che ne Trena nIce mANasa marI jAya che. to emAM Trene kyAM nizcaya karyo ? dAdAzrI : Trenane nizcayanI jarUra ja nathI hotI. A jemano maraNakALa bhego thAya, tyAre e kaheze ke, "ApaNe game te rIte marIzuM.' to 'e paDelI ye nathI' evA bhAva hoya to ene evuM maraNa Ave. eNe Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA ahiMsA 'lA ala kahuM chuM. jevA bhAva karyA hoya tevA bhAve ja eno hisAba thAya che. paNa maraNakALa AvyA sivAya koIthI mare nahIM. eTale AmAM 'senTansa' kayuM samajavAnuM che ? ke e jIvano maraNakALa nA Avyo hoya tyAM sudhI koI mArI zake ja nahIM ane maraNakALa koInA hAthamAM nathI. tathI 'marato' koI bhagavAnanI bhASAmAM ! praznakartA : paNa A je hiMsA nA karavI e daivIguNa che ke nahIM ? eTale ke hiMsA karavI e guno kharo ke nahIM ? dAdAzrI : huM tamane khAnagI vAta ughADI karI dauM ?! A badhAnI rUbarUmAM, koI durUpayoga kare evo nathI eTale kahuM chuM. A jagatamAM bhagavAnanI draSTie koI marato ja nathI. bhagavAnanI bhASAmAM koI marato nathI, lokabhASAmAM mare che. A brAMtinI bhASAmAM mare che. A khullI vAta kahI. koI dahADo ya bolato nathI. Aje tamArI rUbarU kahuM chuM. bhagavAnanA jJAnamAM je vartatuM hoya, te mArA jJAnamAM varte che, te e che ke A jagatamAM koI jIvato ja nathI ne koI maryo ja nathI. atyAra sudhI A duniyA cAle che tyArathI koI maryo ja nathI. je maratuM dekhAya che te bhrAMti che ane janmatuM dekhAya te ya bhrAMti che. A bhagavAnanI bhASAnI khullI hakIkata kahI dIdhI meM. have tamAre jUnAne vaLagI rahevuM hoya to vaLagI rahejo ane na vaLagavuM hoya to navAne vaLagajo. A amArI vAta samajAI tamane ? praznakartA : vAta samajAI, paNa tame bahu moghamamAM kahI. dAdAzrI : hA, eTale bhagavAnanI bhASAmAM koI marato nathI. hajAro mANasa tyAM kapAyA hoya. te mahAvIra bhagavAna jANe, to mahAvIra bhagavAnane kazI asara thAya nahIM. kAraNa ke e jANe che ke koI maratuM ja nathI. A to lokone mATe mare che, kharekhara maratuM nathI. A dekhAya che e badhI bhrAMti che. mane kazuM koI dahADo ya maratuM dekhAyuM nathI ne ! tamane dekhAya che, eTalI zaMkAo tamane thayA kare che, ke 'zuM thaI jaze, zuM thaI jaze ?" tyAre huM kahuM ke, 'bhaI, kaMI thaze nahIM. tuM mArI AjJAmAM raheje." eTale Aje jhINI vAta meM karI nAkhI ke bhagavAnanI bhASAmAM koI marato nathI. chatAM bhagavAnane lokoe kahyuM ke, 'bhagavAna, A jJAna khulluM ja karI do ne !' tyAre bhagavAna kahe che, "nA, khulluM kahevAya evuM nathI. loko pachI ema ja jANaze ke koI maratuM ja nathI. eTale e game tene khAI javAnA evAM bhAva karaze, bhAva bagADaze.' lokonA bhAva bagaDe eTalA mATe bhagavAne A jJAna khulluM karyuM nathI. ajJAnI lokone bhAva bagADatAM vAra na lAge ne bhAva bagaDe eTale 'potetevo thaI jAya. kAraNa ke je che te pote ja che, eno koI uparI ja nathI. eTale jyAM sudhI bhrAMti che tyAM sudhI AvuM bolAya ja nahIM ke bhagavAnanI bhASAmAM koI maratuM nathI. A to tame pUchayuM barobara tyAre mAre khulluM karavuM paDyuM. temAM ApaNA 'mahAtmAo'mAM kahevAmAM vAMdho nathI. A 'mahAtmA' dupayoga kare evA nathI. tame 'bhagavAnanI bhASAmAM koI marato nathI' evuM tyAM AgaLa badhAne kahI dezo ? praznakartA: mane koIno Dara nathI. huM to hiMmatathI kahuM. dAdAzrI : nA kahezo. A jJAna khulluM karAya evuM nathI. A bhagavAnanI bhASAnuM jJAna to je 'zuddhAtmA' thayo che tene ja jANavA jevuM che. bIjAne jANavA jevuM A jJAna nathI. bIjA lokone mATe A poIjhana che. bhAratamAM bhAvahiMsA bhAre ! praznakartA: ahiMsAno vyApaka pracAra karavAmAM vadhu samaya lAgaze ? dAdAzrI : ghaNo samaya lAge to ya pracAra pUrepUro nA thAya. kAraNa ke saMsAra eTale zuM ? hiMsAtmaka ja valaNa badhuM. eTale e to meLa nA khAya. A to hindustAnamAM thoDuM ghaNuM ahiMsA pALavA mATe taiyAra thAya, bAkI ahiMsA to samaje ja nahIMne badhA loko ! praznakartA : paNa jIvone bacAvavA enI pAchaLa sUkSma ahiMsAno bhAva che ? Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 72. ahiMsA dAdAzrI : e bacAvavuM eTale sUkSma nahIM, sthaLa ahiMsA che. sUkSma to samaje nahIM. sUkSma ahiMsA zI rIte samaje te ?! A lokone sthULa ja hajI samajaNa paDatI nathI, to sUkSma kyAre samajAya ?! ane A dhULa ahiMsA to emanA lohImAM paDelI chene, tethI A nAnA prakAranA jIvonI ahiMsA sAcave che. bAkI, A badhA loko potAnA gharamAM Akho dahADo hiMsA ja karyA kare che, badhAMya, apavAda sivAya ! praznakartA : A vesTarna kaMTrijhamAM paNa niraMtara hiMsA ja karyA kare che. khAvAmAM-pIvAmAM, dareka kAryamAM. gharamAM paNa hiMsA. mAkho mAravI, macchara mAravA, bahAra lonamAM paNa hiMsA, davAo chAMTavI, jaMtuo mArI nAkhavA, bAga-bagIcAmAM paNa hiMsA, to e loko kaI rIte chUTe ? dAdAzrI : baLyuM, emanI hiMsA karatAM A hindustAnanAM loko vadhAre hiMsA kare che. pelI hiMsA karatAM A hiMsA bahu kharAba. Akho dahADo AtmAnI ja hiMsA kare che. bhAvahiMsA kahevAya che ene. praznakartA : A loko to potAnA AtmAnI ja hiMsA kare che, paNa pelA loko to bIjAnA AtmAnI hiMsA kare che. dAdAzrI : nA. A loko to badhAnA AtmAnI hiMsA kare che. je je bhego thAya e badhAnI hiMsA kare che. dhaMdho ja Amano UMdho che. tethI to pelA loko sukhI che ne ! bIjuM, AvuM jene ne tene duHkha devAnA vicAra ja nahIM ane 'AI vIla helpa yu, AI vIla helpa yu" karyA kare ane ApaNA ahIM to ghATamAM Ave, 'mane kAma lAge to helpa kare, nahIM to nA kare. pahelo hisAba kADhI jue ke mane kAma lAgaze ! evo hisAba kADhe ke nA kADhe ? eTale bhagavAne bhAvahiMsAne bahu moTI hiMsA kahI che ane te badhuM AkhuM hindustAna bhAvahiMsA karI rahyuM che. praznakartA : paNa ahIM to ahiMsA upara vadhAremAM vadhAre bhAra mUke ke Akho dahADo kakaLATa, kakaLATa ne kakaLATa ja karyA kare. enuM zuM kAraNa ? ke ahIMnA loko vadhAre jAgRta che. chatAM ya AjanA chokarAo je UMdhe raste caDhI gayA che, emane AvI bhAvahiMsA bahu nathI bicArAne ! kAraNa ke e mAMsAhAra kare ne e badhuM kare eTale jaDa jevA thaI gayA che. eTale jaDamAM bhAvahiMsA bahu nA hoya. bAkI, vadhAre jAgRta hoya tyAM narI bhAvahiMsA hoya. eTale Akho dahADo kakaLATa, kakaLATa... pyAlA phUTyA to ya kakaLATa ! kazuM thayuM to ya kakaLATa !! bhAva svataMtra, dravya parataMtra ! praznakartA : chatAM Amane game tema paNa ahiMsA to thaI ja ne ! dAdAzrI : bhAva che te svataMtra hiMsA che ane dravya che te parataMtra hiMsA che. e potAnA kAbunI nathI. eTale A parataMtra ahiMsA pALe che. Aja emano e puruSArtha nathI. eTale A je ahiMsA che e sthULa jIvo mATenI ahiMsA che paNa e khoTI nathI. jyAre bhagavAne zuM kahevuM che ke A ahiMsA tame bahAra pALo, e saMpUrNa ahiMsA pALo, sUkSma jIvo ke sthaLa jIvo, badhA mATenI ahiMsA pALo. paNa tamArA AtmAnI bhAvahiMsA nA thAya e paheluM juo. A to niraMtara bhAvahiMsA ja thaI rahI che. have A bhAvahiMsA loko moDhe bole che kharAM, paNa e bhAvahiMsA kone kahevAya, e samajavuM joIze ne ?! mArI pAse vAtacIta thAya to huM samajAvuM. bhAvahiMsAno bIjAne phoTo paDe nahIM ane sinemAnI peThe, sinemA cAle che ne, te ApaNe joIe chIe, evI dekhAya e badhI dravyahiMsA che. bhAvahiMsAmAM AvuM sUkSma varte ane dravyahiMsA to dekhAya, pratyakSa, mana-vacana-kAyAthI je jagatamAM dekhAya che, e dravyahiMsA che. baco bhAvahiMsAthI prathama ! eTale bhagavAne ahiMsA judI jAtanI kahI ke pharsTa ahiMsA kaI ? AtmaghAta nA thAya. paheluM aMdarathI bhAvahiMsA nA thAya e jovAnuM kahyuM che. tene badale kyAMnuM kyAMya cAlI gayuM. A to bhAvahiMsA badhI thayA dAdAzrI : chatAM vadhAremAM vadhAre hiMsA ahIMnA lokonI che. kAraNa Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 74 ahiMsA ja kare che, niraMtara bhAvahiMsA thayA kare che. eTale zarUAtamAM bhAvahiMsA, baMdha karavAnI che ane dravyahiMsA to koInA hAthamAM ja nathI. chatAM evuM bolAya nahIM. evuM bolazo to jokhama Avaze. bahAra jAheramAM bolAya nahIM. samaju mANasane ja kahevAya. tethI vItarAgoe badhuM ya khulluM nA bAkI dravyahiMsA koInA hAthamAM ja nathI, koI jIvanA tAbAmAM che ja nahIM. paNa jo evuM kahevAmAM Ave ne, to loka Avato bhava bagADaze. kAraNa ke bhAva karyA vagara rahe nahIM ne ! ke "AvuM hAthamAM che ja nahIM, have to mAravAmAM doSa ja nahIM ne !' e bhAvahiMsA ja baMdha karavAnI che. eTale vItarAgo keTalA DAhyA ! akSare ya AmAM lakhyo che e ?! juo, ATaluM ya lIkeja thavA dIdhuM ?! kevA tIrthaMkaro DAhyA puruSa hatA, jyAM paga mUke tyAM tIrtha !! chatAM dravyahiMsA baMdha kare to ja bhAvahiMsA sacavAya evuM che pAchuM. to paNa bhAvahiMsAnI mukhya kiMmata che. eTale jIvonI 'hiMsA-nA hiMsA'mAM bhagavAne paDavAnuM nathI kahyuM AvuM. bhagavAna kahe che, tuM bhAvahiMsA nA karIza. pachI tuM ahiMsaka TharIza. ATalo zabda bhagavAne kahyo che. Ama thAya bhAva ahiMsA ! eTale moTAmAM moTI hiMsA bhagavAne kaI kahI ? ke "A mANase koI jIvane mArI nAkhyA, tene ame hiMsA nathI kahetA. paNa A mANase jIvane mAravAno bhAva karyo, mATe ene ame hiMsA kahIe chIe." bolo, have loko zuM samaje ? ke "ANe jIvane mArI nAkhyA, mATe Ane ja pakaDo.' tyAre koI kaheze, 'ANe jIvane mAryA to nathI ne ?" mAryA nA hoya teno ya vAMdho nathI. paNa bhAva karyo ne eNe, ke jIva mAravA joIe. mATe e ja gunegAra che. ane jIvane to 'vyavasthita' mAre che. pelo to khAlI ahaMkAra kare che ke "meM mAryuM. ane A bhAva kare che e to jAte mAre che. tame kaho ke jIvone bacAvavA jevA che. pachI bace ke nA bace, tenA jokhamadAra tame nahIM. tame kaho ke, A jIvone bacAvavA jevA che, tamAre eTaluM ja karavAnuM. pachI hiMsA thaI gaI, tenA jokhamadAra tame nahIM ! hiMsA thaI eno pastAvo, enuM pratikramaNa karavAnuM eTale jokhamadArI badhI tUTI gaI. have AvI badhI jhINI vAto zI rIte manuSyone samajAya ? enuM gajuM zuM ? darzana kyAMthI eTaluM badhuM lAve ? A mArI vAto badhI tyAM e laI jAya to UMdhuM bAphe pachI. pablikamAM AvuM ame nA kahIe. pablikamAM kahevAya nahIM ne ! tamane samajAya che ? bhAvaahiMsA eTale mAre koI paNa jIvane mAravo che evo bhAva kayAreya paNa nA thavo joIe ne koI paNa jIvane mAre du:kha devuM che evo bhAva utpanna nA thavo joIe. mana-vacana-kAyAthI koI jIvane kiMcitmAtra duHkha na ho evI bhAvanA ja khAlI karavAnI che, kriyA nahIM. bhAvanA ja karavAnI che. kriyAmAM to tuM zI rIte bacAvavAno ? naryA zvAsozvAse lAkho jIva marI jAya che ane ahIM jIvonAM jholAM athaDAya che, te athaDAmaNathI ja marI jAya che. kAraNa ke ApaNe to emane mATe moTA patharA jevA dekhAIe. ene ema ke A patharo athaDAyo. moTAmAM moTI AtmahiMsA kaSAya ! jyAM krodha-mAna-mAyA-lobha che e AtmahiMsA che ane pelI jIvaDAMnI hiMsA che. bhAvahiMsAno artha zo ? tArI jAtanI je hiMsA thAya che, A krodha-mAna-mAyA-lobha e tArI jAtane baMdhana karAvaDAve che, te jAtanI dayA khA. pahelI potAnI bhAvaahiMsA ane pachI bIjAnI bhAvaahiMsA kahI che. A nAnI jIvAtone mAravI e dravyahiMsA kahevAya ane koIne mAnasika duHkha ApavuM, koInA para krodha karavo, gusse thavuM, e badhuM hiMsakabhAva kahevAya, bhAvahiMsA kahevAya. loka game eTalI ahiMsA pALe. paNa ahiMsA kaMI evI sahelI nathI ke jaladI paLAya. ane kharI daraasala hiMsA ja A krodha-mAna-mAyA-lobha che. A to jIvaDA mAryA, pADA mAryA, bheMso mArI, e to jANe ke dravyahiMsA che. e to kudaratanA lakhelA pramANe ja cAlyA kare che. AmAM koInuM cAle evuM nathI. eTale bhagavAne to zuM kahyuM hatuM ke paheluM, potAnA kaSAya na thAya Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA evuM karaje. kAraNa ke A kaSAya e moTAmAM moTI hiMsA che. e AtmahiMsA kahevAya che, bhAvahiMsA kahevAya che. dravyahiMsA thaI jAya to bhale thAya, paNa bhAvahiMsA nA thavA daIza. to A loko dravyahiMsA aTakAve che paNa bhAvihaMsA cAlu rahe che. 35 mATe koIe nakkI karyuM hoya ke 'mAre nathI ja mAravA', to ene bhAge koI maravA nahIM Ave. have Ama pAchuM eNe sthULahiMsA baMdha karI ke ApaNe koI jIvane mAravo nahIM. paNa buddhithI mAravA evuM nakkI karyuM hoya to to pAchuM enuM bajAra khulluM hoya. te tyAM AvIne 'phudAM' athaDAyA kare ane e ya hiMsA ja che ne ! mATe koI jIvane trAsa nA thAya, koI jIvane kiMcitmAtra duHkha nA thAya, koI jIvanI saheja paNa hiMsA thAya, e na hovuM joIe. ane koI manuSyane mATe eka saheja paNa kharAba abhiprAya nA hovo joIe. duzmanane mATe ya abhiprAya badalAyo to e moTAmAM moTI hiMsA che. eka bakaru mAro tenA karatAM A moTI hiMsA che. gharanAM mANasa joDe ciDhAvuM, e bakaru mAro tenA karatAM A vadhAre hiMsA che. kAraNa ke ciDhAvuM e AtmaghAta che. ne bakarAnuM maravuM e judI vastu che. ane mANasonI niMdA karavIne e ya mAryA barobara che. mATe niMdAmAM to paDavuM ja nahIM. bilakule ya mANasanI niMdA koI dA'Do karavI nahIM. e hiMsA ja che. pachI jyAM pakSapAta che tyAM hiMsA che. pakSapAta eTale ke ame judA ne tame judA, tyAM hiMsA che. Ama ahiMsAno billo dharAve che ke ame ahiMsaka prajA chIe. ame ahiMsAmAM ja mAnavAvALA chIe. paNa bhaI, A pahelI hiMsA te pakSapAta. jo ATalo zabda samaje to ya bahu thaI gayuM. eTale vItarAgonI vAta samajavAnI jarUra che. tijanuM bhAvamaraNa kSaNe kSaNe ! AkhA jagatanAM lokone raudradhyAna ne ArtadhyAna to enI meLe thayA ja kare. enA mATe kazuM karavAnuM ja nahIM. eTale A jagatamAM da ahiMsA moTAmAM moTI hiMsA kaI ? ArtadhyAna ne raudradhyAna ! kAraNa ke e AtmahiMsA kahevAya che. pelI jIvaDAMnI hiMsA e pudgahiMsA kahevAya che ne A AtmahiMsA kahevAya che. to kaI hiMsA sArI ? praznakartA : hiMsA to ekeya sArI nahIM. paNa AtmahiMsA e moTI kahevAya. dAdAzrI : te A loka badhA pudgalahiMsA to bahu pALe che. paNa AtmahiMsA to thayA ja kare che. AtmahiMsAne zAstrakAroe bhAvahiMsA lakhI che. have bhAvahiMsA A jJAna pachI tamane baMdha thAya che. to aMdara kevI zAMti rahe che ne ! praznakartA : kRpALudeve A bhAvahiMsAne bhAvamaraNa kIdhuM che ne ? kRpALudevanuM vAkya che ne, 'kSaNa kSaNa bhayaMkara bhAvamaraNe kAM aho rAcI rahyo.' emAM samaya samayanuM bhAvamaraNa hoya ? dAdAzrI : hA, kSaNa kSaNa bhayaMkara bhAvamaraNa eTale zuM kahevA mAge che ? jo ke kSaNe kSaNe bhAvamaraNa nathI thatuM, samaye samaye bhayaMkara bhAvamaraNa thAya che. paNa A to jADuM lakheluM che. bAkI samaye samaye bhAvamaraNa ja thaI rahyuM che. bhAvamaraNa eTale zuM ? ke 'huM caMdulAla chuM' e ja bhAvamaraNa che. je avasthA utpanna thaI, te avasthA 'mane' thaI ema mAnavuM eTale bhAvamaraNa thayuM. A badhA lokonI ramaNatA bhAvamaraNamAM che ke 'A sAmAyika meM karyuM, A meM karyuM.' praznakartA : to pachI bhAva sajIvana kevI rItanA thaI zake ? dAdAzrI : evuM bhAva sajIvana nathI. bhAvanuM maraNa thaI gayuM. bhAvamaraNa ene niMdrA kahevAya. bhAvanidrA ane bhAvamaraNa e be eka ja che. A 'akrama vijJAna'mAM bhAva vastu ja nathI rAkhatA eTale pachI bhAvamaraNa hotuM nathI ane kramikamAM to kSaNe kSaNe bhAvamaraNamAM ja badhAM hoya. kRpALudeva to jJAnI puruSane, eTale emane ekalAne ja samajAya. emane ema lAge ke, 'A to bhAvamaraNa thayuM. A bhAvamaraNa thayuM.' eTale pote niraMtara cetatA rahetA hoya. bIjA loko to bhAvamaraNamAM ja cAlyA kare che. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 78 ahiMsA bhAvamaraNano artha zo ? ke svabhAvanuM maraNa thayuM ane vibhAvano janma thayo. avasthAmAM huM e vibhAvano janma thayo ane "ApaNe" avasthAne joIe eTale svabhAvano janma thayo. eTale A pudgalahiMsA hazene, to eno kaMIka ukela Avaze. paNa AtmahiMsAvALAno ukela nahIM Ave. AvuM jhINavaTathI loka samajaNa nathI pADatA ne ! te jADu kAMtI Ape ! ahiMsAthI vadhI buddhi.. evuM che, ArtadhyAna ne raudradhyAna to musalamAnone thAya, krizciyanone thAya, badhAne thAya ne ApaNA lokone ya thAya, emAM phera zo ? DIpharansa zo ? urdu ApaNA lokone vadhAre thAya. kAraNa ke jIvahiMsAmAM jarAka maryAdA rAkhI che. ahiMsA dharma pALe che e badala vadhAre thAya che. kAraNa ke enuM magaja bahu tora hoya, buddhizALI hoya. ane jema buddhi vadhAre ema duSamakALamAM bhayaMkara pApo bAMdhe. ane vadhAre buddhizALI ochI buddhivALAne mAre ha8. phorenavALA ne muslimo, koI buddhithI mAre nahIM. ApaNA hindustAnanA loko to buddhithI mAre che. buddhithI mAravAnuM to koI kALamAM hatuM ja nahIM. A kALamAM ja navuM lapharuM UbhuM thayuM A. paNa buddhi hoya to mAre ne ?! tyAre buddhi kone hoya ? eka to A jIvonI je ghAta nA karatAM hoya, ahiMsaka dharma pALatA hoya, cha kAyanI hiMsA nA karatA hoya, emane buddhi vadhe. pachI koIka kaMdamULa nA khAtA hoya, temane buddhi vadhe. tIrthaMkaranI mUrtinA darzana kare, temane buddhi vadhe. ane A buddhi vadhI, teno zo lAbha thayo ?! praznakartA : A lokone tame anyAya karo cho. bicArA maMdakaSAyI hoya che. ahiMsAno dharma pALe che, janmajAtathI ja nAnA jIvone nahIM mAravuM evuM enI biliphamAM che, enA darzanamAM che, e vadhAre tIkSNa buddhivALA hoya. praznakartA : janmathI ja ahiMsA pALe che eTale eTalA vadhAre mRdu kahevAya ne? dAdAzrI : mRdu nA kahevAya. ahiMsA pALavAnuM phaLa AvyuM. tenuM phaLa buddhi vadhI ne buddhithI lokone mArAmAra karyA che, buddhithI goLIo mArI. ema ne ema khUna karI nAkhe to eka avatAranuM maraNa thayuM, paNa A to buddhithI goLI mAravAmAM anaMta avatAranuM maraNa thaze. moTI hiMsA, laDAInI ke kaSAyatI ? pahelAnA jamAnAmAM gAmanA zeTha hoya, te vadhAre buddhivALA hoya ne ! gAmamAM be jaNane jhaghaDo hoya to zeTha emano lAbha letA nathI ne beune potAne ghera bolAve ane baMnenA jhaghaDAno nikAla karI Ape ne pAchAM potAne ghera jamADe. kaI rIte nikAla kare ? ke bemAMthI eka jaNa kahe ke, "sAheba, mArI pAse baso rUpiyA che nahIM, to hamaNe zI rIte ApIza ?" tyAre zeTha zuM kahe ke, 'tArI pAse keTalA che ?" tyAre pelo kahe, 'pacAseka che.' to zeTha zuM kahe ke, 'to doDhaso laI jaje." ane jhaghaDAno nikAla lAve. ane atyAre to hAthamAM AveluM cakaluM khaI jAya ! A huM koIne AkSepa nathI karato. huM AkhA jagatane niraMtara nirdoSa ja jouM chuM. A badhI vyavahArika vAto cAle che. mane gALo de, mAra mAre, dholo mAre, game te kare, paNa huM AkhA jagatane nirdoSa ja jouM chuM. A to vyavahAra kahuM chuM. vyavahAramAM jo na samaje to Ano ukela kyAre Avaze ? ane jJAnI puruSa pAse samajyA vagaranuM kAma nahIM lAge. bAkI, mAre koInI joDe bhAMjagaDa nathI. praznakartA : ATaluM nAnuM chokaruM paNa ApaNe ahIM ahiMsA pALatuM hoya che, e enA pUrvanA saMskAra che ne ? dAdAzrI : anyAya nathI karato. vadhu buddhizALI che mATe emane nukasAna thaze, evuM meM pustakamAM lakhyuM che. jema che ema nA kahIe to vadhAre UMdhe raste cAlaze. buddhithI mAravA e bhayaMkara guno che. to buddhi vadhI teno Avo durupayoga karavAno che ? ne jAgRti ochI hoya e Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 20 ahiMsA dAdAzrI : hA, tethI ja sto ne ! saMskAra vagara to AvuM maLe ja nahIM ne ! parvajanmanA saMskAra ane puNyanA AdhAre e maLyuM, paNa have durupayoga karavAthI kyAM jaze e kaMI jANo cho ?! have kyAM javAnuM che e sarTiphikeTa che koI jAtanuM ? praznakartA : e to ahiMsA ja pALe che. eno durupayoga kyAM kare dAdAzrI : Ane ahiMsA kahevAya ja kema ? manuSyo joDe kaSAyo karavA enA jevI moTAmAM moTI hiMsA A jagatamAM koI nathI. evo eka khoLI lAvo ke je nA karato hoya, gharamAM kaSAya nA kare, hiMsAo nA kare evo. Akho dahADo kaSAyo karavA ne pachI ame ahiMsaka chIe ema kahevaDAvavuM e bhayaMkara guno che. enA karatAM phorenavALAone eTalA kaSAyo nathI hotA. kaSAyo to jAgRti vadhArevALo ja kare ne ! tamane evuM samajAya ke jAgRti vadhArevALo kare ke ochI jAgRtivALo kare ? tamane nathI lAgatuM kaSAya e bhayaMkara guno che ? praznakartA : barAbara che. dAdAzrI : hA, to enA jevI hiMsA koI nathI. kaSAya e ja hiMsA che ane A ahiMsA e to janmajAta ahiMsA che, pUrve bhAvanA bhAvelI che khAlI ane Aja udayamAM AvI. eTale krodha-mAna-mAyA-lobha e hiMsA aTake to hiMsA aTakI jAya. praznakartA : e barobara che. e samajAyuM. zAstramAM ya ema kahyuM che. cakravartI rAjAo ATalI badhI laDAIo laDe che, hiMsA kare che, chatAM ene anaMtAnubaMdhI kaSAya lAgatA nathI. paNa kuguru, kudharma ane kusAdhumAM mAne che e lokone ja anaMtAnubaMdhI kaSAya baMdhAya che. dAdAzrI : basa, enA jevI anaMtAnubaMdhI bIjI nathI ! A to khulluM kahyuM che ne !! buddhithI mAre e hArDa raudradhyAta !! praznakartA : paNa AmAM badhA karmanA bheda che ke nahIM ? dAdAzrI : paNa A nA samajAya ? e nAnA chokarAne samajAya evuM che. ApaNe phAnasa laIne jatA hoya ane pelAne koDiyuM hoya, ene bicArAne aMdhArAmAM nA dekhAtuM hoya, to ApaNe kahIe ke UbhA raho kAkA, huM AvuM chuM, phAnasa dharuM chuM. phAnasa dharIe ke nA dharIe ? tyAre buddhi e lAITa che. te jene ochI buddhi hoya ene ApaNe kahIe ke, 'bhaI, Ama nahIM, nahIM to chetarAI jazo. ane tame A rIte lejo." paNa A to tarata zikAra ja karI nAkhe. hAthamAM Avavo joIe ke tarata zikAra ! eTalA mATe meM bhAre zabdo lakhyA ke hArDa raudradhyAna ! cAra ArAmAM kyAreya thayuM nathI evuM A pAMcamA ArAmAM thayuM che. buddhino durupayoga karavA mAMDyo che. ane A vepArIo je che te vadhAre buddhivALA ochI buddhivALAne mArAmAra kare che. vadhAre buddhivALo to, ochI buddhivALo gharAka Avene to enI pAse paDAvI le. ochI buddhivALA pAse kaMI paNa paDAvI levuM, bhagavAne ene raudradhyAna kahyuM che ne enuM phaLa jabarajasta narka kahyuM che. e buddhino durupayoga karAya nahIM. buddhi e to lAITa che. te lAITa eTale aMdhArAmAM jatAM hoya, ene lAITa dharavAnA ya paisA mAgo cho tame ? aMdhArAmAM koI mANasanI pAse phAnasa nAnuM amathuM hoya to ApaNe lAITa nA dharavuM joIe ene bicArAne ? buddhithI lokoe dupayoga karyo e hArDa raudradhyAna, narkamAM jatAM ye chUTAze nahIM. hArDa raudradhyAna koI kALe thayuM nathI evuM A pAMcamA ArAmAM cAlyuM che. buddhithI mAre kharAM ? tame jANo cho ? e buddhithI mArene e bhayaMkara guno che. jo A haju paNa choDI dezene ane atyAra sudhIno pastAvo le ane have navesarathI na kare to haju sAruM che. nahIM to AnuM kaMI ThekANuM nathI. e bejavAbadArI che. ATaluM karo, te ahiMsaka bano ! ApaNe manamAM hiMsakabhAva nahIM rAkhavo. "mAre koInI hiMsA karavI nathI' evo bhAva ja sajjaDa rAkhavo ane savAranA pahoramAM bolavuM joIe ke, "mana-vacana-kAyAthI koI jIvane kiMcitmAtra duHkha na Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA ho.' evo bhAva bolI ane pachI saMsArI kriyA cAlu karajo, eTale javAbadArI ochI thaI jAya. pachI ApaNA page koI jIva vaTAI gayuM to ya tame jokhamadAra nathI. kAraNa ke Aje tamAro bhAva nathI evo. tamArI kriyA bhagavAna jotAM nathI, tamAro bhAva jue che. kudaratane copaDe to tamAro bhAva jue che ane ahIMnI sarakAra ahIMnA lokonA copaDe tamArI kriyA jue che. lokono copaDo to ahIM ne ahIM ja paDI rahevAno che. kudaratano copaDo tyAM kAma lAgaze. mATe tamAro bhAva kyAM che te tapAsa karo. 1 eTale savAranA pahoramAM evuM pAMca vakhata bolIne nIkaLyo e ahiMsaka ja che. game tyAM pachI lapajhapa karI Avyo to ya e ahiMsaka che. kAraNa ke gherathI nIkaLyo tyAre nizcaya karIne nIkaLyo hato ane pachI ghera jaIne pAchuM tALuM vAsI devuM. ghera jaIne evuM kahevuM ke AkhA dahADAmAM nizcaya karIne nIkaLyo chatAM je kaMI koIne duHkha thayuM hoya tenI kSamAyAcanA karI lauM chuM. basa thaI rahyuM. pachI tamAre jokhamadArI ja nahIM ne ! koI jIvanI hiMsA karavI nathI, karAvavI nathI ke kartA pratye anumodavI nathI ane mArA mana-vacana-kAyAthI koI jIvane duHkha na ho. eTalI bhAvanA rahI ke tame ahiMsaka thaI gayA ! e ahiMsA mahAvrata pUruM thaI gayuM kahevAya. manamAM bhAvanA nakkI karI, nakkI eTale DisIjhana. eTale ApaNe je nakkI karIe ne tene kampliTa sinsiyara rahyA, enI e ja vAtane vaLagI rahyA to mahAvrata kahevAya ane nakkI karyuM paNa vaLagI nA rahyA, to aNuvrata kahevAya. ceto, che viSayamAM hiMsA ! bhagavAna jo kadI viSayanI hiMsAnuM varNana kare to mANasa marI jAya. loka jANe ke AmAM zuM hiMsA che ? ApaNe koIne vaDhatA nathI. paNa bhagavAnanI draSTie jue to hiMsA ne Asakti be bhegAM thAya che, tene lIdhe pAMceya mahAvrata tUTe che ane tenAthI bahu doSo bese che. eka ja pherAnA viSayathI lAkho jIvo marI jAya che, teno doSa bese che. eTale IcchA nA hoya chatAM emAM bhayaMkara hiMsA che. eTale raudrasvarUpa thaI jAya che. ahiMsA eka viSayane lIdhe to saMsAra Ubho rahyo che. A strIviSaya nA hoya ne, to bIjAM badhAM viSaya to koI dahADo naDatAM ja nathI. ekalA A viSayano abhAva thAya to ya devagati thAya. A viSayano abhAva thayo ke bIjAM badhAM viSayo badhuM ja kAbumAM AvI jAya. ane A viSayamAM paDyo ke viSayathI pahelAM jAnavaragatimAM jAya. viSayathI basa adhogati ja che. kAraNa ke eka viSayamAM to kaMI karoDo jIva marI jAya che. samajaNa nA hoya chatAM ya jokhamadArI vahore che ne !! 82 eTale jyAM sudhI saMsArIpaNuM che, strIviSaya che, tyAM sudhI e ahiMsAno ghAtaka ja che. emAM ya parastrI e moTAmAM moTuM jokhama che. parastrI hoya to narkano adhikArI ja thaI gayo. basa, bIjuM kazuMya eNe khoLavuM nahIM ane manuSyapaNuM pharI Avaze evI AzA rAkhavI paNa nahIM. A ja moTAmAM moTuM jokhama che. parapuruSa ane parastrI e narke laI janArAM che. ane potAne ghera paNa niyama to hovo joIe ne ? A to evuM chene, potAnA hakkanI strI joDeno viSaya e ajUgatuM nathI. chatAM ya paNa joDe joDe eTaluM samajavuM paDe ke emAM ghaNAM badhAM jarmsa(jIvo) marI jAya che. eTale akAraNa to evuM nA ja hovuM joIe ne ? kAraNa hoya to vAta judI che. vIryamAM 'jarmsa' ja hoya che ane te mAnavabIjanAM hoya che. eTale bane tyAM sudhI AmAM sAcavavAnuM. A ame tamane TUMkamAM kahIe. bAkI, Ano pAra Ave nahIM ne !! matathI para ahiMsA ! bIjI khoTI ahiMsA mAnIe eno artha zuM te ? ahiMsA eTale koInA mATe kharAba vicAra paNa nA Ave. enuM nAma ahiMsA kahevAya. duzmanane mATe paNa kharAba vicAra nA Ave. duzmanane mATe paNa kema enuM kalyANa thAya evo vicAra Ave. kharAba vicAra Avavo e prakRti guNa che, paNa tene pheravavo e ApaNo puruSArtha che. tame samajI gayA ke nA samajI gayA A puruSArthanI vAta ?! ahiMsaka bhAvavALo tIra mAre to jarA ya lohI nA nIkaLe ane Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA hiMsaka bhAvavALo phUla nAkhe to ya pelAne lohI nIkaLe. tIra ane phUla eTalAM iphekTiva nathI, jeTalI iphekTiva bhAvanA che ! eTale amArA eka eka zabdamAM 'koine duHkha na thAva, koi jIvamAtrane duHkha na thAva' evo niraMtara amane bhAva rahyA kare che. jagatanA jIvamAtrane A mana- vacanakAyA thakI kiMcitmAtra paNa du:kha na ho, e bhAvanAmAM ja 'amArI' vANI nIkaLelI hoya. vastu kAma nathI karatI, tIra kAma nathI karatAM, phUlAM kAma nathI karatAM paNa bhAva kAma kare che. 83 A 'akrama vijJAna'to zuM kahe che ? manathI ya hathiyAra UgAmavAnuM nA hoya, to pachI lAkaDI zI rIte UgAmAya ? A duniyAmAM koI paNa jIva, nAnAmAM nAnA jIvane mATe paNa meM manathI hathiyAra ugAmyuM nathI koI dahADo ya, to pachI bIjuM to ugAmuM zI rIte ? vANI jarA kakarI nIkaLI jAya koI vakhata, varasa dahADAmAM ekAda dahADo saheja kakarI nIkaLI jAya. A jema khAdI ne rezamImAM phera hoya chene, khAdI kevI hoya ? evI saheja kakarI vANI nIkaLI jAya koIka dahADo. te ya AkhA varasa dahADAmAM ekAda dahADo ja. bAkI, vANI ye ugAmI nathI koI dahADo. manathI ugAmyuM nathI koI dahADo ya ! nAnAmAM nAno jIva haze, paNa manathI meM hathiyAra ugAmyuM nathI. A varlDamAM koI paNa jIva, eka nAno jIva hoya, A vIMchI hamaNe karaDIne gayo hoya to ya paNa enI para hathiyAra ame ugAmyuM nA hoya ! e to enI pharaja bajAvI jAya che. e pharaja nA bajAve to ApaNo chUTakAro nA thAya. eTale koI paNa jIva joDe mana ugAmyuM nathI koI dahADo ya, enI khAtarI ! eTale mAnasika hiMsA kyAreya nathI karI. nahIM to manano svabhAva che, kazuM ApyA vagara rahe nahIM. praznakartA : tame to samajI gayA hazo ke A hathiyAranuM kAma ja nathI. dAdAzrI : hA, hathiyAra kAmanuM ja nathI. A hathiyAranI jarUriyAta che, e vicAra ja nathI Avyo. ame talavAra jyArathI jamIna para mUkI tyArathI uThAvI nathI. sAmo zastradhArI hoya to ya paNa ame zastra dhAraNa ahiMsA na karIe. ane chevaTe e ja rasto levo paDaze. jene A jagatamAMthI bhAgI chUTavuM che, anukULa AvatuM nathI, tene chevaTe e ja rasto levo paDaze, bIjo rasto nathI. 84 eTale eka ahiMsA siddha karI de to bahu thaI gayuM. saMpUrNa ahiMsA siddha kare to tyAM vAgha ne bakarI be joDe pANI pIve ! praznakartA : e to tIrthaMkaromAM e jAtanuM hatuM ne ?! dAdAzrI : hA. ane e tIrthaMkaranI vAta kyAM thAya !! kyAM e puruSa !! Aja varlDa tIrthaMkaronAM eka vAkyane jo samajyuM hota, eka ja vAkya, to AkhuM varlDa pUjA karata. paNa e vAkya emanI samajamAM pahoMcatuM ja nathI ne ! ane koI pahoMcADanAro ya nathI. praznakartA : Apa cho ne ?! dAdAzrI : mArI ekalAnI pIpuDI kyAM vAge ?! jJAtI puruSatI ahiMsAno pratApa ! jJAnI puruSano vyavahAra to kevo hoya ? eTalo badho ahiMsaka hoya ke moTA moTA vAgha paNa zaramAI jAya. moTA moTA vAgha beThA hoya to ya TADhA paDI jAya, ene zaradI thaI jAya, kharekharI zaradI thaI jAya ne ! kAraNa ke e ahiMsAno pratApa che. hiMsAno pratApa to jagate joyo ne ! A hiTalara, carcIla badhAnAM pratApa joyAne ? chevaTe zuM thayeluM ? vinAza notarelo. hiMsA e vinAzI tattva che ane ahiMsA e avinAzI tattva che. ahiMsA tyAM hiMsA nahIM ! praznakartA : ahiMsA hoya tyAM hiMsA hoya ? dAdAzrI : ahiMsA saMpUrNa hoya tyAM hiMsA nA hoya. e pachI AMzika ahiMsA kahevAya. paNa je saMpUrNa ahiMsA hoya, temAM hiMsA hotI nathI. papaiyAne jeTalI jeTalI slAIsIsa pADIe e badhI papaiyAmaya ja Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA ahiMsA hoya, emAM ekeya kaDavI nA nIkaLe. eTale slAIsa eka ja prakAranI hoya eTale ahiMsAmAM hiMsA nA hoya ane saMpUrNa hiMsA hoya temAM ahiMsA ya nA hoya. paNa AMzika hiMsA, AMzika ahiMsA e vastu judI vastu che. praznakartA : AMzika ahiMsA e dayA kahevAya ne ? dAdAzrI : hA, e dayA kahevAya. e dayA kahevAya. dayA dharmanuM mULa ja che ane dayAnI pUrNAhuti e dharmanI pUrNAhUti thAya che. hiMsA-ahiMsAthI para ! praznakartA: dayA hoya tyAM nirdayatA hoya ja. evuM hiMsA ane ahiMsAnI bAbatamAM kharuM ? dAdAzrI: kharuMne ! ahiMsA che to hiMsA che. hiMsA che to ahiMsA UbhI rahI che. chevaTe paNa zuM karavAnuM che ? hiMsAmAMthI bahAra nIkaLIne ahiMsAmAM AvavAnuM che ane ahiMsAnI paNa bahAra nIkaLavAnuM che. A kaMkathI para javAnuM che. ahiMsA e paNa choDI devAnI che. praznakartA : ahiMsAthI para, e kaI sthiti ? dAdAzrI : e ja, atyAre ame hiMsA-ahiMsAthI para ja chIe. ahiMsA ahaMkArane AdhIna che ane ahaMkArathI para e A amArI sthiti ! hiMsA-ahiMsA huM pALuM , eno pALanAra ahaMkAra hoya. eTale hiMsA ne ahiMsAthI para eTale vaMdvathI para thAya to ja e jJAnI kahevAya. tamAma prakAranA vaMdvathI para. eTale ApaNA sAdhu mahArAjo e bahu dayALu hoya. paNa nirdayatA ya mahIM bharelI hoya. dayA che mATe nirdayatA che. eka khUNAmAM bhale khuba dayA che. eMsI TakA dayA che, to vIsa TakA nirdayatA che. ikyAsI TakA dayA che to bAra TakA nirdayatA. chanuM TakA dayA che to cAra TakA nirdayatA che. praznakartA : evuM hiMsAmAM ya kharuM. chanuM TakA ahiMsA hoya to cAra TakA hiMsA kharI evuM. dAdAzrI : saravALo ja dekhAya che ne ! ITaselpha ja bole che ne ! ke ahiMsA chanuM che eTale rahyuM chuM tyAre ? cAra hiMsA rahI. praznakartA: to e hiMsA kevA prakAranI hoya che ? dAdAzrI : e chellA prakAranI. pote jANe ane nikAla karI nAkhe. jhaTapaTa e nikAla karIne chUTo thAya. jJAtI, hiMsAtA sAgaramAM saMpUrNa ahiMsaka ! are, amane ja loka pUche che ke Apa jJAnI thaI ane moTaromAM pharo cho, to moTara nIce keTalI jIvahiMsA thatI haze, enI javAbadArI konI ? have jJAnI puruSa jo saMpUrNa ahiMsaka nA hoya to jJAnI kahevAya ja kema karIne ? saMpUrNa ahiMsaka eTale hiMsAnA sAgaramAM ya saMpUrNa ahiMsaka ! enuM nAma jJAnI !! emane kiMcitmAtra hiMsA na bese. pachI amane e loko kahe che ke, 'ApanuM pustaka ame vAMcyuM, bahu AnaMda ApanAruM che ane avirodhAbhAsa lAge che. paNa ApanuM vartana virodhAbhAsa lAge che.' meM kahyuM, 'kayuM vartana virodhAbhAsa lAge che ?" tyAre kahe che, "Apa gADImAM pharo cho te." meM kahyuM, 'tamane samajAvuM. bhagavAne zAstramAM zuM kahyuM che te paheluM samajAvuM. pachI Apa ja nyAya karajo.' tyAre kahe che, "zuM kahyuM che. zAstramAM ?" meM kahyuM, 'AtmasvarUpa evA jJAnI puruSane javAbadArI keTalI che !? jJAnI puruSane dehanuM mAlikIpaNuM nA hoya. dehanuM mAlikIpaNuM emaNe phADI nAkheluM che. eTale ke A pudgalanuM mAlikIpaNuM emaNe phADI nAkheluM che. eTale pote AnA mAlika nathI. ane mAlikIpaNuM nahIM hovAthI emane doSa besato nathI. bIjuM, jJAnI puruSane tyAga saMbhave nahIM." tyAre kahe che, "e mAlikIpaNAnuM mane samajAyuM nahIM.' tyAre meM kahyuM, 'Apane ema zAthI lAge che ke mArAthI hiMsA thaI jaze ?" tyAre kahe, "mArA paga nIce jIva AvI jAya to mArAthI hiMsA thaI kahevAyane ?" eTale meM kahyuM, 'A paga tamAro che mATe hiMsA thAya che. jyAre A paga mAro nathI. A dehane Aje tamAre je karavuM hoya e karI zako cho. A dehano huM mAlika nathI." pachI kahe che, Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 88 ahiMsA 'A mAlikIpaNuM nA mAlikIpaNuM kone kahevuM e amane dekhADo.' tyAre meM kahyuM, 'huM Apane dAkhalo ApIne samajAvuM." 'eka gAmamAM eka eriyA evo sarasa che, AjubAju dukAno ne vacce pAMceka hajAra phUTano Ama kiMmatI eriyA. tene mATe ko'ke arajI karI sarakArane ke A jagyAmAM eksAIjhano mAla dabAyelo che. eTale polIsavALuM khAtuM tyAM gayuM, comAsuM gayeluM, eTale te jagyA upara Ama sarasa lIlI jhADI ne choDavA badhuM ugeluM. te jagyA pahelAM khodI nAkhI. pachI be-traNa phUTa UMDuM kholyuM, tyAre pachI mahIMthI pelo eksAIjhano mAla badho nIkaLyo. eTale phojadAre AjubAjuvALAne pUchAvaDAvyuM ke, 'Ano onara koNa che ?' eTale lokoe kahyuM ke, "A to lakSmIcaMda zeThanuM che. pachI phojadAre pUchayuM ke, "e kyAM rahe che ?" tyAre khabara paDI ke amuka jagyAe rahe che, eTale polIsavALAne mokalyA ke lakSmIcaMdazeThane pakaDI lAvo. polIsI lamIcaMdazeTha pAse gayA. tyAre lakSmIcaMdazeThe kahyuM ke, bhAI, A jagyA mArI che evuM tame kaho cho e barobara che. paNa meM to paMdara dahADA pahelAM vecI dIdhelI che. Aje huM A jamInano mAlika nathI. tyAre pelAe pUchayuM ke, kone vecI che e kaho. tame eno purAvo dekhADo. pachI zeThe purAvAnI nakala dekhADI. e nakala joIne e loko jeNe A jagyA vecAtI lIdhI hatI, temanI pAse gayA. tene kahe che ke, bhAI, A jagyA tame vecAtI lIdhI che ? tyAre pelo kahe che, hA, meM lIdhI che. polIsavALAe kahyuM ke, tamArI jamInamAMthI AvuM nIkaLyuM che. tyAre pelo kahe che, paNa meM to A jamIna paMdara dahADA para ja lIdhI che ane A mAla to comAsA pahelAM dabAyelo lAge che, emAM mAro zo guno ? tyAre polIsavALo kahe che, e amAre jovAnuM nathI. 'hu Ijha dhI onara nAu ? Aja koNa mAlika che ?* Aje mAlikIpaNuM nathI to jokhamadAra nathI. mAlika cho to jokhama che." eTale e loko ya samajI gayA. jo paMdara dahADA para ja lIdhuM to ya jokhamadAra thayo ne ? bAkI, Ama buddhithI jovA jatAM e comAsA pahelAM dabAyeluM che. have ATalI badhI jhINavaTathI samaje to ukela Ave. nahIM to ukela ja Ave kema karIne ? A to pajhala che. dhI varlDa Ijha dhI pajhala ITaselpha. A pajhala solva kema karI zakAya ? dhera Ara Tu vyu poInTasa Tu solva dhIsa pajhala, vana rileTiva vyu poInTa, vana riyala vyu poInTa. A jagatamAM jo pajhala solva nahIM kare to e pajhalamAM ja Dijholva thayelo che. AkhuM jagata, badhA ja A pajhalamAM Dijholva thaI gayelA che. praznakartA: AvAM artha karIne pachI badhAM loko majhA ja kare ne, ke huM mAlika nathI ema ? ne pachI badhAM AvI rIte kahIne durupayoga kare ne ? dAdAzrI : mAlika nathI evuM koI bole - kare nahIM. nahIM to hamaNe dhola mArIe ne, to ya mAlika thaI jAya ! gALa bhAMDIe to ya mAlika thaI jAya, tarata ja sAmo thaI jAya. eTale ApaNe jANavuM ke mAlika che A. mAlika che ke mAlika nathI eno purAvo tarata ja maLe ne ?! enuM TAITala dekhAI ja jAya ke A mAlika che ke nathI ? gALa bhAMDIe ke tarata ja TAITala dekhADe ke nA dekhADe ? eTale vAra ja nA lAge. bAkI, Ama moDhe bole te kaMI dahADo vaLe ke ? praznakartA : paNa A gADIomAM phare emAM pApa nathI ? dAdAzrI : A pApa to, naryuM A jagata ja pApamaya che. jyAre A dehano mAlika nahIM hoya to ja niSpApI thAya. nahIM to A dehano mAlika che tyAM sudhI badhA pApa ja che. ApaNe zvAsa laIe to keTalAMya yu jIva marI jAya ne zvAsa choDatAM ya keTalAMya jIva marI jAya che. amathA amathA ApaNe ThaMDIe ne, to ya keTalAMya jIvane ApaNo dhakko vAgyA kare che ne jIvo maryA kare che. ApaNe Ama hAtha karyo to ya jIvo marI jAya che. Ama, e jIvo dekhAtA nathI to ya jIvo maryA kare che. eTale e badhuM pApa ja che. paNa A deha te huM nathI evuM jyAre bhAna thaze, dehanuM mAlikIpaNuM nahIM hoya, tyAre pote niSpApa thaze. huM A dehano chavvIsa varSathI mAlika nathI. A manano mAlika nathI, Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA ahiMsA vANIno mAlika nathI. mAlikIbhAvanA dastAveja ja phADI nAkhelA che, eTale enI javAbadArI ja nahIM ne ! eTale jyAM mAlikIbhAva tyAM guno lAgu thAya. mAlikIbhAva nathI tyAM guno nathI. eTale ame to saMpUrNa ahiMsaka kahevAIe. kAraNa ke AtmAmAM ja rahIe chIe. homa DipArTamenTamAM ja rahIe chIe ane phorenamAM hAtha ghAlatA ja nathI. eTale A badhA hiMsAnA sAgaramAM saMpUrNa ahiMsaka chIe. praznakartA : A 'jJAna' lIdhA pachI ahiMsaka thaI jAya che ? dAdAzrI : A jJAna to meM tamane ApyuM che ke A tamane puruSa banAvyA che. have amArI AjJA pALavAthI hiMsA tamane aDe nahIM. tame puruSArtha karo to tamAro. puruSArtha karo to puruSottama thazo, nahIM to puruSa to cho ja. eTale amArI AjJA pALavI e puruSArtha che. ahiMsakane hiMsA kema aDe ? praznakartA : nava kalamo je anubhavamAM lAve, ene hiMsA naDe ja nahIM. dAdAzrI : hA, ene ya hiMsA naDe. paNa nava kalamo bole tenAthI to atyAra sudhI hiMsA thayelI hoya e dhovAI jAya. paNa A je pAMca AjJA pALane, ene to hiMsA aDe ja nahIM. hiMsAnA sAgaramAM phare, naryo sAgara ja Akho hiMsAno che. A hAtha UMco kare to keTalAMya jIva marI jAya. naryuM jIvathI ja bhareluM jagata che. paNa amArI pAMca AjJA pALe te ghaDIe A dehamAM pote nA hoya. ane deha che te sthaLa hovAthI bIjA jIvone du:khadAyI thaI paDe che. AtmA sUkSma hovAthI koIne ya nukasAna karatuM nathI. mATe ame amArA pustakamAM cokhuM lakhyuM che ke ame hiMsAnA sAgaramAM saMpUrNa ahiMsaka chIe. sAgara che hiMsAno, temAM ame saMpUrNa ahiMsaka chIe. amAruM mana to hiMsaka che ja nahIM, paNa vANI jarA hiMsaka che thoDI jagyAe, te TeparekarDa che. amAre enuM mAlikIpaNuM nathI. chatAM ya TeparekarDa amArI, eTalA pUrato guno amane. enAM pratikramaNa amAre hoya. bhUla to pahelAM amArI ja hatI ne ! huM Ijha dhI onara ?!. tyAre ApaNe kahIe ke 'vI Ara noTa dhI onara.' tyAre kahe ke pahelAnA onara e. tame vacce vecelI nahatI, vacce vecAyelI hoya te judI vastu. praznakartA : dAdA, tamArI ahiMsaka vANIthI ame badhAM mahAtmAo ahiMsaka banI rahyAM chIe. dAdAzrI : amArI AjJA pALo to tame ahiMsaka cho, evuM ATaluM badhuM suMdara kahuM chuM pachI ! ane te agharI hoya to mane kahI do, badalI ApIe. saMpUrNa ahiMsA tyAM pragaTe kevaLajJAta ! eTale dharma kayo UMco ke jyAM AgaLa sUkSma bhede ahiMsA samajamAM AvelI hoya. saMpUrNa ahiMsA e kevaLajJAna ! eTale hiMsA baMdha thAya to samajavuM ke ahIM sAco dharma che. hiMsA vagaranuM jagata che ja nahIM, jagata ja AkhuM hiMsAmaya che. jyAre tame pote ja ahiMsAvALA thazo to jagata ahiMsAvALuM thAya ane ahiMsAnA sAmrAjya vagara koI dahADo ya kevaLajJAna nahIM thAya, je jAgRti che e purI Avaze nahIM. hiMsA nAma nA hovI joIe. hiMsA konI kare che ? A badhuM paramAtmA ja che, badhAM jIvamAtra paramAtmA ja che. konI hiMsA karazo ? kone duHkha dezo ?!. cama ahiMsAnuM vijJAta ! jyAM sudhI tamane ema lAge che ke 'huM phUla toDuM , mane hiMsA lAge che.' tyAM sudhI hiMsA tamane lAgaze ane evuM nathI jANatA, tene ya hiMsA lAge che. paNa jANI ane je toDe che chatAM pote svabhAvamAM AvI gayelA che, tene hiMsA lAge nahIM. kAraNa ke evuM che ne, bharata rAjAne teraso rANIo sAthe, laDAI laDatAM paNa jJAna rahyuM hatuM. tyAre e adhyAtma kevuM ? ane A lokone eka rANI hoya to ya nathI rahetuM. bharata rAjAe RSabhadeva bhagavAnane kahyuM ke, 'bhagavAna, A laDAIo laDu chuM ane keTalAMya jIvonI hiMsA thAya che ane A to manuSyonI hiMsAo thAya che, bIjAM nAnAM jIvonI Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA hiMsA thaI hoya to ThIka che paNa A to manuSya hiMsA ! ane te laDAIo laDIe chIe mATe thAya che ne !' eTale bhagavAne kahyuM ke, 'A badho tAro hisAba che ane te cUkavavAno che.' tyAre bharata rAjA kahe che ke, "paNa mAreya mokSe javuM che, mAre kaMI AvuM besI rahevuM nathI.' tyAre bhagavAna kahe che ke, ame tane akrama vijJAna ApIe chIe, e tane mokSe laI jaze. eTale strIo sAthe rahevA chatAM laDAIo laDavA chatAM kazuM aDe nahIM. nirlepa rahI zake, asaMga rahI zake evuM jJAna ApIe chIe.' zaMkA tyAM lagI doSa ! 91 'A' jJAna pachI pote zuddhAtmA thaI gayo. have daraasala zuddhAtmA samajamAM Ave to koI paNa jAtanI hiMsA ke kazuM azubha kare, e potAnA guNadharmamAM che ja nahIM. ene zuddhAtmAnuM lakSa pUrepUruM che. paNa jyAM sudhI haju potAne zaMkA paDe che ke mane doSa beTho haze ! jIva mArAthI vaTAI gayo ne mane doSa beTho che evI zaMkA paDe che tyAM sudhI savAranA pahoramAM pote nizcaya karIne nIkaLavuM. 'koI jIvane mana-vacana-kAyAthI kiMcitmAtra duHkha nA ho' evuM pAMca vakhata bolIne nIkaLo, evuM 'ApaNe' 'caMdubhAI' pAse bolAvaDAvavuM. eTale ApaNe AvuM saheja kahevuM ke caMdubhAI, bolo, savAranA pahoramAM UThatAMnI sAthe, 'mana-vacanakAyAthI koI paNa jIvane kiMcitmAtra duHkha na ho, e amArI draDha pratijJA che.' ane evuM 'dAdA bhagavAna'nI sAkSIe bolIne nIkaLyA ke pachI badhI javAbadArI 'dAdA bhagavAna'nI. ane jo zaMkA nA paDatI hoya to ene kazo vAMdho nahIM. amane zaMkA paDe nahIM ane tamane zaMkA paDe e svAbhAvika che. kAraNa ke tamane to A ApeluM jJAna che. eka mANase lakSmI jAte kamAIne bhegI karelI hoya ane eka mANasane lakSmI ApelI hoya, e benA vyavahAramAM bahu phera hoya ! kharI rIte jJAnI puruSe je AtmA jANyo che ne, e AtmA to koIne ya kiMcitmAtra kazuM duHkha nA de evo che ane koI ene kiMcitmAtra duHkha na de evo e AtmA che. kharI rIte mULa AtmA evo che. 93 ahiMsA vaidaka ! tivaidaka !! svasaMvedaka !!! eka mANasa mane pUchato hato. e mane kahe che, 'A maccharAM kaiDe e zI rIte poSAya ?' tyAre meM kahyuM, 'dhyAnamAM besaje. maccharAM kaiDe to joje.' tyAre e kahe che, 'e to sahana nathI thatuM.' tyAre meM kahyuM, 'evuM bolaje ke huM nirveda chuM. have vedaka svabhAva mAro nathI, huM to nirveda chuM. eTale thoDe aMze tuM pAcho tArA homa DipArTamenTa bhaNI Avyo. ema karato karato evuM so-baso vakhata tane maccharAM kaiDe, ema karatuM karatuM pote nirveda thaI jaze.' nirveda eTale zuM ? jANanAra khAlI, ke 'maccharuM A ahIM AgaLa kaiDyuM.' pote vedyuM nahIM, e nirveda ! kharekhara pote vedato ja nathI paNa veThe che e pUrva abhyAsa che. pUrvano abhyAsa che ne, tethI e bole che ke 'A mane kaiDyuM.' eTale kharekhara pote nirveda ja che. paNa ApaNe A satsaMgamAM besI besIne e pada samajI levAnuM che, e AkhuM pada samajI levAnuM che ke AtmA kharI rIte Avo che. mATe atyAre ApaNe zuddhAtmApadathI calAvI levAnuM. eTaluM bolIe to ya ene karma AvatA baMdha thaI gayA. e Aropita bhAvathI chUTyo eTale karma baMdhAtA aTakI gayAM. praznakartA : A macchara kaiDyuM hoya to ya 'huM vedaka nathI' kahevuM ? dAdAzrI : hA, A tame Ama beThA hoya ane ahIM hAthe macchara beThuM. eTale 'beThuM' e tamane pahelo anubhava thAya. e tamane jANapaNuM thAya. A macchara beThuM te ghaDIe jANapaNuM hoya che ke vedakapaNuM hoya che ? tamane zuM lAge che ? praznakartA : beThuM hoya te vakhate to jANapaNuM ja thAya. dAdAzrI : hA, pachI e DaMkha mAre che te ghaDIe paNa jANapaNuM che. paNa pachI 'mane macchara kaiDyuM, mane kaiDyuM' kahe che eTale e vedaka thAya che. have kharekhara pote nirveda che, eTale macchara DaMkha mAre te ghaDIe ApaNe kahevuM ke, 'huM to nirveda chuM.' pachI DaMkha UMDo jAya tyAre ApaNe pharI kahevuM, 'huM nirveda chuM.' Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 94 ahiMsA praznakartA: have Ape nirvedanI vAta karI. paNa bIjo eka zabda vAparelo che ke svasaMvedana hoya che. dAdAzrI : svasaMvedana to nA bolAya. e to bahu UMcI vastu che. svasaMvedana e to chellI vAta kahevAya. atyAre to ApaNe 'huM nirveda chuM bolavuM ke jethI A vedanA ochI thAya. mAruM zuM kahevAnuM ke to ya vedanA ekadama jAya nahIM. ane svasaMvedana to "jJAna" ja thayuM kahevAya. ene 'jANe" ja ! cho ne DaMkha vAge, jabarajasta DaMkha vAge to ya ene jANyA ja kare, vede ja nahIM. e svasaMvedana kahevAya. praznakartA : paNa A macchara je kaiDyuM ane enI je pratikriyA thaI ke "A mane macchara kaiDyuM.' te pratikriyAne paNa svasaMvedanamAM jANe ! dAdAzrI : hA, tene ya jANe. praznakartA : paNa Ape kahyuM ke, 'huM vedato nathI, vedato nathI' kahIe eTale loka evuM samaje ke vedanatA jatI rahI. dAdAzrI : nA, evuM nathI. vedanatAne paNa e jANe. paNa eTaluM badhuM mANasonuM gaju nathI. eTale 'huM nirveda chuM' evuM bolane, to ene asara nA thAya. 'AtmA'no svabhAva nirveda che, A bole eTale 'ene' kazuM asara nA thAya. paNa svasaMvedana e UMcI vastu che. e jo jANato jAya to svasaMvedanamAM jAya. emAM to eNe jANavAnuM ja ke A DaMkha vAgyo. ene ja jAyuM. pachI e DaMkha UDI gayo tene paNa jANyuM. ema karato karato svasaMvedanamAM jAya. paNa nirveda to e eka sTepa che ke akaLAmaNa sivAya e sahana karI zake. praznakartA : AtmA ja svasaMvedanathI jaNAya ne ? dAdAzrI : AtmA pote svasaMvedana ja che. paNa tamane 'A' jJAna lIdhuM che chatAM pAchalo ahaMkAra ne mamatA jAya nahIM ne, haju ! praznakartA : svasaMvedanazIla che, tenuM darzana samagra hoya ne ? dAdAzrI : samagra hoya. paNa e dazA haju A kALamAM nathI thAya evI. eTale svasaMvedana eTaluM kacAza rahe che. saMpUrNa svasaMvedana thaI zakatuM nathI A kALamAM. samagra dazA to kevaLajJAna thAya tyAre thAya. 'lAITa'te kAdava ze ? tamane AtmAnA prakAzanI khabara nahIM hoya ? A moTaranI lAITano prakAza A vAMdarAnI khADImAM jAya, to e prakAzane gaMdha aDe ke nA aDe ? agara to e prakAza che te khADInAM raMgavALo thAya ? praznakartA : nA. dAdAzrI : tyAre kAdavavALo thAya ? praznakartA : nA. dAdAzrI : A prakAza kAdavane aDe, paNa kAdava ene aDe nahIM. to A moTarano prakAza Avo che, to AtmAno prakAza kevo haze !! ene koI jagyAe lepa ja nA caDhe !! tethI AtmA niraMtara nirlepa ja hoya che, asaMga ja rahe che ! kazuM aDe ja nahIM, coMTe ja nahIM evo AtmA che !!! eTale AtmA to lAITa svarUpa che paNa AvuM lAITa nathI e. e prakAza meM joyelo che, te prakAza che !! A moTaranI lAITano prakAza to bhIMtathI aMtarAya. bhIMta AvIne eTale e prakAza aMtarAya. 'pelo' prakAza bhIMtathI aMtarAya evo nathI. phakta A pudgala ja evuM che ke jenAthI te aMtarAya, bhIMtathI nA aMtarAya. vacce DuMgara hoya to aMtarAya nahIM. praznakartA : pudgalamAM kema aMtarAya ? dAdAzrI : A pudgala chene, te mahIM mizracetana che. jo jaDa hotane to nA aMtarAta. paNa A mizracetana che tethI aMtarAya che. praznakartA : A khADIno ane prakAzano dAkhalo Apyo te bahu ja sacoTa che. dAdAzrI : hA, paNa e ame ApIe ja koIka dahADo. nahIM to nA apAya. A dAkhalo badhAne apAya nahIM, nahIM to loka Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA ahiMsA avaLe raste caDhI jAya. ta aDe hiMsA, AtmasvarUpIe ! have A roDa upara caMdramAnuM ajavALuM hoya to pelI AgaLanI lAITa nA hoya, to gADI calAve ke nA calAve loko ? praznakartA : calAve. dAdAzrI : to ene kadI zaMkA nA paDe. paNa lAITa thAya tyAre zaMkA paDe. bahAra AgaLa lAITa hoya to e ajavALAmAM ene dekhAya ke ohoho, ATalAM badhAM jIvaDAM phare che ne gADI joDe athaDAya che te badhAM marI jAya che. paNa tyAM ene zaMkA paDe che ke meM jIvahiMsA karI. hA, te lokone lAITa nAme ya nathI, eTale ene jIvaDAM dekhAtAM ja nathI. eTale emane A bAbatamAM zaMkA ja nA paDe. jIva vaTAya che evuM khabara ja nA paDe ne ! paNa jene jeTaluM ajavALuM thAya eTalA jIva dekhAtA jAya. lAITa jema jema vadhe tema tema lAITamAM jIvaDAM dekhAtAM jAya ke jIvaDAM gADIne athaDAya che ne marI jAya che. evuM jAgRti vadhatI jAya tema potAnA doSa dekhAya. nahIM to lokone to potAnA doSa dekhAtA ja nathI ne ? AtmA e lAITa svarUpa che, prakAza svarUpa che, e AtmAne aDIne koI jIvane kazuM du:kha thatuM nathI. kAraNa ke jIvonI ya ArapAra nIkaLI jAya evo AtmA che. jIvo sthULa che ne AtmA sUkSmatama che ! e 'AtmA' ahiMsaka ja che. jo e AtmAmAM raho to 'tame' ahiMsaka ja cho. ane jo dehanA mAlika thazo to hiMsaka cho. e AtmA jANavA jevo che. evo AtmA jANe, pachI ene zI rIte doSa bese ?! zI rIta hiMsA aDe ?! eTale AtmasvarUpa thayA pachI karma baMdhAya ja nahIM. praznakartA: pachI jIvahiMsA kare to ya karma nA baMdhAya ! dAdAzrI : hiMsA thAya ja nahIM ne ! 'AtmasvarUpa'thI hiMsA ja thAya nahIM. 'AtmasvarUpa' 'je' thayo, hiMsA enAthI thAya ja nahIM. eTale AtmajJAna thayA pachI koI kAyadA aDatAM nathI. jyAM sudhI dehAdhyAsa che tyAM sudhI badhA kAyadA che ane tyAM sudhI ja badhAM karma aDe che. AtmajJAna thayA pachI koI zAstrano kAyado aDato nathI, karma aDatuM nathI, hiMsA ke kazuM aDatuM nathI. praznakartA : ahiMsA dharma kevo che ? svayaMbhU ? dAdAzrI : svayaMbhU nathI. paNa ahiMsA AtmAno svabhAva che ane hiMsA e AtmAno vibhAva che. paNa kharekhara svabhAva nathI A. mahIM aMdara kAyamane mATe rahenAro svabhAva nhoya A. kAraNa ke evuM to gaNavA jaIe to badhA bahu svabhAva hoya. eTale A badhA dvandro che. eTale vAtane ja samajavAnI jarUra che. A 'akrama vijJAna' che. A vItarAgonuM, covIsa tIrthakaronuM vijJAna che ! paNa tame sAMbhaLyuM nathI eTale tamane ajAyabI lAge ke AvuM vaLI navI jAtanuM to hotuM haze ?! eTale bhaDakATa pese. ne bhaDakATa pese eTale kArya na thAya. bhaDakATa chUTe to kArya thAya ne ! e AtmasvarUpa to eTaluM sUkSma che ke agni aMdara ArapAra nIkaLI jAya to ya kazuM nA thAya. bolo have, tyAM AgaLa hiMsA zI rIte aDe ? A to potAnuM svarUpa sthaLa che, evuM jene dehAdhyAsa svabhAva che. tyAM AgaLa ene hiMsA aDe. eTale ema thatuM hoya, AtmasvarUpane hiMsA aDatI hoya to to koI mokSe ja nA jAya. paNa mokSanI to bahu suMdara vyavasthA che. A to atyAre tame je jagyAe beThA cho tyAM rahIne e badhI vAta samajAya nahIM, pote AtmasvarUpa thayA pachI badhuM samajAI jAya, vijJAna khulluM thaI jAya !!!! - jaya saccidAnaMda Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmajJAna prAptinI pratyakSa lIka! huM to keTalAMka jaNane mAre hAthe siddhi karI ApavAno chuM. pachI pAchaLa joIe ke nA joIe ? pAchaLa lokone mArga to joIze ne ?'' - dAdA bhagavAna - parama pUjya dAdAzrI gAmegAma-dezavideza paribhramaNa karIne mumukSu jIvone satsaMga tathA svarUpajJAnanI prApti karAvatAM hatAM. teozrIe potAnI hayAtImAM ja pUjaya DaoN. nIrubahena amInane AtmajJAna prApti karAvavAnI jJAnasiddhi Apela. dAdAzrInA dehavilaya bAda Aje paNa pUjaya DaoN. nIrubahena amIna gAmegAma dezavideza pharIne mumukSu jIvone satsaMga tathA AtmajJAnanI prApti nimitta bhAve karAvI rahyA che, jeno lAbha hajAro mumukSuo laIne AtmaramaNatA anubhave che. Ama akrama mArge AtmajJAna prApti Aje paNa cAlu che ane saMsAramAM rahIne javAbadArIo pUrI karatAM paNa muktatA anubhavAya che. graMthamAM aMkIta thayelI vANI mokSArthIna gAIDa tarIke atyaMta upayogI nivaDe paraMtu mokSa meLavavA mATe AtmajJAna meLavavuM jarUrI che. te mATe pratyakSa AtmajJAnIne maLIne AtmajJAna prApta kare to ja thAya. pragaTa dIvAne dIvo aDe to ja pragaTe.