________________
( ૮ ) જેઉં છું.” તે સાંભળીને ફરીને તેને કહ્યું કે-હે મુગ્ધ ! આવા અત્યંત ઉંડા પાણીમાં તેનું પગલું શી રીતે દેખી શકાય?” તે બે કે–અરે મૂઢેવિદ્યા, મણિ ને મહૈષધિવડે હસ્તામલકની જેમ આખી પૃથ્વી જોઈ શકાય છે. કુમારએ કહ્યું કે-“તે સાચું છે, પરંતુ હું સમર્થ! દષ્ટિને અગોચર એવું તે ચેરનું પગલું આ પાણીમાં શી રીતે દેખી શકાય? તે કહે.” પેલો મનુષ્ય બોલ્યો કે મારી પાસે ગુરૂની આપેલી વિદ્યા છે કે જેના પ્રભાવથી છ મહીના પર્યત દ્વિપદ-ચતુષ્પદનું પગલું સર્વત્ર જોઈ શકાય છે.”
આ પ્રમાણે સાંભળીને વિસ્મિત લોચનવાળા તે કુમારે “અહો આશ્ચર્યકારક, અહો આશ્ચર્યકારક!” એમ માંહોમાંહે બોલવા લાગ્યા. તે અવસરે કેટવાળના પુત્ર સીધરે સુમિત્ર રાજપુત્રને કહ્યું કે-“હે કુમાર ! કયા પ્રકારે આ વિદ્યા આપે તેમ તમે પૂછો.” સુમિત્રે મિત્રના આગ્રહથી વિનયપૂર્વક પૂછયું કે-“આપ ઉપકારીથી આ વિદ્યા કોઈને આપી શકાય તેમ છે કે નહિ ?” ત્યારે તે છે કે હું વૃદ્ધ થયો છું અને તેથી નિરંતર હૃદયમાં વિચારું છું કે જે કઈ સુપાત્ર મળે છે તે વિદ્યા તેને સુપ્રત કરું, પરંતુ ઘણા કાળ સુધી પરીક્ષા કર્યા બાદ હું જરૂર આપું. વિદ્યારત્ન પરીક્ષા કર્યા વિના કેઈને પણ આપી શકાય નહીં. ” એ પ્રમાણે સાંભળીને સીધરે સુમિત્રને કહ્યું કે-“મહારાજ જે આપની આજ્ઞા હોય તે હું અહીં રહીને વિદ્યા ગ્રહણ કરૂં. વળી હું તો નિરંતર તમારો કાર્યકારી છું તેથી મારી પાસે જે હશે તે આપને જ કામ લાગશે.” સુમિત્રે કહ્યું કે-“હે મિત્ર ! તેં સત્ય કહ્યું, પરંતુ તારે વિયોગ સહન કરવાને હું સમર્થ
