________________
( ૪ )
કારના આદેશને સેવતા નથી. ”
એ અવસરે સુમિત્રરાજાએ હાથ જોડીને પૂછ્યું કે“ હું સ્વામિન્! મેં અને પ્રિય ગુમજરીએ પૂર્વભવમાં શું પુન્ય કર્યું હતુ કે .જેથી આવા સામ્રાજ્યની અમને પ્રાપ્તિ થઈ. અને શું પાપ કર્યું હતુ કે જેથી વૈરિણી વેશ્યાએ અમારી મહાદુઃખદાયક દુર્દશા કરી ?' ગુરૂમહારાજે કહ્યું કે ‘ હું રાજન! તારા પૂર્વભવ સાંભળ.
પૂર્વે સુગ્રામ નામના ગામમાં ક્ષેમસાર નામના એક કુટુંબી વસતા હતા. તેને ક્ષેમશ્રી નામે ભાર્યા હતી. તથા સામ, સાહડ, લક્ષ્મણ અને ભીમ નામના પ્રેમના ભાજનરૂપ ચાર મિત્રા હતા. તે પાંચે મિત્રા મેટા આરભ, સમારભ અને પરિગ્રહવાળા અને ખેતી કરીને ગુજરાન ચલાવનારા હતા. એકદા ક્ષેમશ્રીએ કહેલુ કાઈ કાર્યં તેની ચાકરીએ કર્યું નહીં તેથી કાપાયમાન થયેલી તેણીએ તે વાત પોતાના ધણી (ક્ષેમસાર)ને કહી. એટલે ક્ષેમસારે તે નાક રડીને અધકારમય ભાંયરામાં પૂરી, જ્યાં તે ત્રીશ મુત્ત સુધી સૂચ્છિત અવસ્થામાં પડી રહી. પાછળથી ક્રોધને તજી દઈને યાથી ભીંજાયેલા મનવાળા તેણે તેને બહાર કાઢી, પરંતુ તે (ચાકરી ) મનમાં અત્યંત સંતાપ ધારણ કરવા લા. એકદા લવાની ( પાર્વતી ) સાથે મહેશ્વર ( શંકર ) ની જેમ ક્ષેમશ્રી સાથે Àમસાર પેાતાના ઘરમાં બેઠા હતા, તેવામાં બીલકુલ સુશ્રુષા કર્યા વિનાના દેહવાળા, વનમાં રહેતા હાથીની જેવા, વેલડીવાળા વૃક્ષની જેમ જેના શરીરની નસો દેખાય છે તેવા, પ્રતાપવડે સૂર્યની જેમ તપના પ્રભાવથી કાંતિયુક્ત અગાવાળા, ખેડેલા ખેતરની ભૂમની જેમ જૈના અને પડખા