Stuti Chaturvinshatika Sachitra

Author(s): Hiralal R Kapadia
Publisher: Agmoday Samiti

Page 389

२७६ સ્તુતિચતુર્વિશતિકા
[२3 श्रीपावવળી (કેઈથી પણ ગાંજી ન જાય તેવી હોવાને લીધે ) જયવંતી એવી જિનેશ્વર-સંબંધિની पाए। (१०५-न ! ) तने ( स१२ 24 ) मानंद मो.'-८१
સ્પષ્ટીકરણ ५-यम
જૈન ભારતીના સંબંધમાં વાપરી શકાતાં લગભગ સર્વ વિશેષણેથી વિશિષ્ટ આ પદ્યમાંના દ્વિતીય ચરણમાં પૂર્વોક્ત પદ-ચમકમાં અલ્પાંશે ફેર થયેલો જોવાય છે, કેમકે એ ચરણમાંના સેળમા, સત્તરમા અને અઢારમા અક્ષરનું પુનરાવર્તન દષ્ટિ–ગોચર ન થતાં તેને બદલે પંદરમા, સોળમા અને સત્તરમા અક્ષરોના પુનરાવર્તનનું અવલોકન થાય છે. વિશેષમાં આ પદ્યના ત્રીજા ચરણમાં વકાર અને બકારને એક ગણવા જોઈએ, કેમકે યમક સંબંધે એવો નિયમ છે.
श्रीवैरोटथायाः स्तुतिः
याता या तारतेजाः सदसि सदसिभृत् कालकान्तालकान्ता
ऽपारि पारिन्द्रराजं सुरवसुरवधूपूजिताऽरं जितारम् । सा त्रासात् त्रायतां त्वामविषमविषभृद्भूषणाऽभीषणा भीहीनाऽहीनाम्यपत्नी कुवलयवलयश्यामदेहाऽमदेहा ॥ ९२ ॥ २३ ॥
-स्रग्०
टीका यातेति । 'याता' गता। 'या' । 'तारतेजा उज्ज्वलप्रभा । 'सदसि ' सभायाम् । 'सदसिभृत् ' सन्तं-शोभनं असिं बिभर्ति या सा। कालकान्तालकान्ता' काला:-कृष्णाः कान्तारुचिरा अलकान्ताः-कुरुलाग्राणि यस्याः सा । 'अपारं' अपगतारिम् । पारिन्द्रराज ' अजगरेन्द्रम् । 'सुरवसुरवधूपूजिता' सुरवाः-शोभनरवा याः सुरवध्वः-देवाङ्गनाः ताभिः पूजिता । 'अरं। शीघ्रम् । 'जितारं । जितं आरं-अरिसमूहो येन तम् । 'सा'। 'त्रासात् ' भयात् । 'त्रायतां रक्षतु । 'त्वां' भवन्तम् । 'अविषमविषभृद्भूषणा' अविषमाः-सौम्या विषभृतः-सर्पा भूषणं यस्याः सा । 'अभीषणा' अरौद्रा । भीहीना' भयरहिता। 'अहीनाग्र्यपत्नी' अहीना-नागानां इनः-प्रभुः धरणेन्द्रः तस्याग्र्यपत्नी-प्रधानकलत्रम्, वैरोट्या देवीत्यर्थः । 'कुवलयबलयश्यामदेहा' कुवलयानि-नीलोत्पलानि तेषां वलयं-समूहस्तद्वत् श्यामदेहा । 'अमदेहा' अमदा-मदरहिता ईहा-चेष्टा यस्याः सा । या संदसि सारतेजाः पारिन्द्रराजं याता सा त्या त्रासात् त्रायतामिति योगः ॥ ९२ ॥