________________
સુખ દર્પણ-શ્રાવિકા આયર્યાવર્તની અબળાઓનું આધુનિક રેગ્ય.
લેખકઃ મણીશંકર મૂળશંકર ત્રિવેદી-અમદાવાદ. અન્ય દેશોની સરખામણીમાં આપણું આર્યાવર્તનું આરોગ્ય દિનપ્રતિદિન ઘસાતું ચાલ્યું જાય છે. આધુનિક સમયના ભારતવાસીઓના મરણ પ્રમાણુના આંકડાઓ અત્યંત સેંકાવનારા થઈ પડ્યા છે. જે ભારતદેશના સંતાનો દીર્ધાયુષ્યને માટે એક વખત પંકાતા તે આજે દુનિયામાં સૌથી અલ્પાયુષી નીવડ્યા છે. જ્યારે અન્ય દેશના આયુષ્યની સરાસરી ૪૫ થી ૫૫ વર્ષ સુધીની આવે છે, ત્યારે હિન્દના આયુષ્યની સરાસરી માત્ર ૨૩ વર્ષ સુધીની આવે છે. આથી હીણપદ બીજું હિન્દને માટે શું હોઈ શકે ? હિન્દમાંએ બાળમરણ તથા સ્ત્રી મરણ પ્રમાણે તે હદ વાળી છે. ભારતનાં ભવિષ્યનાં સંતાન (બાળકે) અને તેમની જન્મદાત્રી સ્ત્રીઓના આરોગ્ય કેવી રીતે વધે તથા સુધરે તે વિષે પુરતી તપાસ કરી યોગ્ય દિશામાં કર્તવ્યપરાયણ થવાનું હાલની સમાજ જે ઉચિત નહિ ધારે તે હિન્દ પોતાનું સ્થાન દુનિયાનાં અસ્તિત્વમાં દીર્ઘકાળ સુધી ટકાવી રાખશે કે કેમ તે માટે પુરતી શંકા છે.
સ્ત્રીઓ એજ મનુષ્ય માત્રની જન્મદાત્રી છે. જે જન્મદાત્રીની રક્ષા એગ્ય પ્રકારે કરવામાં ન આવે તો તેમાંથી વધારે અને ઉત્તમ ફળની આશા કયાંથી રાખી શકાય ? આજે હિન્દની મહિલાઓ પ્રદર, વેત પ્રદર, આર્તવ, પીડીતા
વ, ગર્ભાશયના અનેક પ્રકારના રોગ અને ક્ષય જેવી જીવલેણ વ્યાધિઓમાં સપડાઈને અકાળે મોતને શરણ થાય છે. બીચારી અબળાઓ ખોટી શરમ અગર તે લજજાને કારણે પોતાનો રોગ જ્યાંસુધી ગંભીર સ્વરૂપ ધારણ ન કરે, ત્યાં સુધી છુપાવે છે અને જ્યારે ન ચાલે ત્યારે પિતાની સાહેલીઓને જણાવે છે. આ રોગની હાલત તેમના સહવાસમાં રહેનારા પુરૂ પણ છેવટસુધી જાણી શકતા નથી, અને દરદ જ્યારે અસાધ્ય દશામાં આવે છે, ત્યારે જાણે છે જે તે વખતે નિરર્થક જ થાય છે. કેટલીક વખત સ્ત્રીઓ બીચારી શરમ છોડીને તે વાત જણાવે પણ છે; પરંતુ સેંકડે ૮૦ ટકા તે તે વાત તરફ પુરૂષો અગર તેના સંબંધીઓ દુર્લક્ષ જ રાખે છે.
આર્યાવર્તના હાલના સમાજમાં સ્ત્રીઓનું સ્થાન ઘણું ઉતારી પાડવામાં આવ્યું છે. એક સ્ત્રી મરે કે બીજી સ્ત્રી પરણવાને ચાલ અતિ સામાન્ય થઈ પડે છે. આવી સ્થિતિમાં સ્ત્રીઓના દરદ જાણવા છતાં તે તરફ બેદરકાર રહેવાની ધૃષ્ટતા પુરૂ કરે તેમાં નવાઈ નથી. આવા વાતાવરણને સુધારવાનું કર્તવ્ય હાલની સમાજનું છે. હવે સમાજે પોતાનાં ચર્મચક્ષુ ખેલીને ન્યાય બુદ્ધિને ઉપયોગ કરવાનું શીખવું જોઈએ. સ્ત્રીઓનું આરોગ્ય કેવી રીતે જળવાઈ
