________________
સ્ત્રીસુખ દર્પણ-શ્રાવિકા.
પ્રમોદરાય --“અરે બેવકુફ ! તને એટલું પણ ન સમજાયું કે આ નોકરી કેટલી મહેનત, ખુશામત તથા પૈસાના કાંકરા કર્યા ત્યાર પછી મળી છે !”
સનત—“તિરસ્કાર કરતાં પહેલાં મારી વાત તો સાંભળે !”
પ્રમોદરાય –“તારાં આવાં આચરણથી તે તારા બાપે તારો ત્યાગ કર્યો છે, અને તારું હાં પણ તે જોતા નથી. આજથી હું પણ તારે ત્યાગ કરું છું. જા, કાળું કર ! ફરીથી મને તારું હાં બતાવીશ નહીં. ', ; . . . . . . . . --- -
સનત-“મારા પિતાએ મારે ત્યાગ કર્યો છે તે તો તમારી કૃપાનું જ ફળ છે ને ! ”
પ્રમોદરાયઃ—“ હરામખેર ! મારી કૃપાનું ફળ છે ! જા ! અત્યારે ને અત્યારે અહીંથી ચાલ્યો જા !” એમ કહેતાં કહેતાં ગુસ્સામાં પોતાની સપાટ તેને શ્રી મારી; પરંતુ સનતે તેને નહીં ગણકારતા કહ્યું “ હું જે કહેવા માગું છું તે પૂરેપૂરું કહ્યા સિવાય જનાર નથી. બધી વાત કરી હું રાત્રે જઇશ.”
I પ્રમોદરાયા–“ નહીં, અત્યારે જ જ! માનમાં જશે તો ઠીક છે, નહીં તે ભયા પાસે ધકકા મરાવી બહાર કાઢીશ.”
સનત “ઠીક; ત્યારે હું જાઉં છું.”
સનતકુમાર વૃદ્ધ પ્રમોદરાયનો જમાઈ થાય છે. પ્રમોદરાય પિોલિસ ઇન્સ્પેકટર હતા અને થોડો સમય તેમણે ડીસ્ટ્રીકટ સુપરિન્ટેન્ડન્ટનાં પદને પણ શોભાવ્યું હતું. મહાંની મીઠાશ અને ખુશામતીયા સ્વભાવથી ઉંચે ચઢયા હતા. સરકારની નોકરીમાં જ તેમના જીવનનું સાર્થક સમાયેલું હતું. જગતવ્યાપી મહાન યુદ્ધ વખતે તેમણે સરકારને પિતાનાજ દેશબંધુઓ મેળવો આપી સારી મદદ કરેલી હોવાથી તેમને રાવબહાદૂરનો ઈલ્કાબ મળેલો હતો. પોતે વૃદ્ધ થવાથી હાલમાં થોડો સમય થયાંજ નિવૃત્તિ ભોગવવા પેન્શન લીધું હતું. તેથી હવે તેમનું કામ માત્ર સરકારની વફાદારી જેવા તથા મદદ કરવાના ઠરાવ પસાર કરનારી સભામાં હાજરી આપવાનું, અને મોટા મોટા અમલદારને ત્યાં ભેટ સોગાદો મેકલવાનું જ હતું. અને તેવા કામમાં રાવબહાદુર પ્રમોદરાય જરાપણ પાછળ હઠે તેવા નહોતા. તેમને નિરૂપમા નામે પુત્રી અને રમણલાલ નામને એક પુત્ર હતા. કોલેજમાં સનત અને રમણ વચ્ચે મિત્રતા બંધાઈ હતી. બન્ને ભણવામાં બહુ ચપળ હતા. બી. એ. માં સનત પહેલે નંબર અને રમણ બીજે નંબરે પાસ થયો હતો, એક દિવસ રમણના આગ્રહથી સનત તેને ઘેર ગયે, અને એવી રીતે ધીમે ધીમે પરિચય વધવા લાગ્યા. ઉભય એકજ જ્ઞાતિના હતા. પરન્તુ સનતનું કુળ ઉંચું હતું. નિરૂપમાં અને સનત બને યોગ્ય વયનાં હતાં અને જે તેમનાં લગ્ન થાય તે સુવર્ણમાં સુગન્ધ મળ્યા જેવું થાય એમ બધાને લાગ્યું. પ્રમોદરાયે લગ્નનું સૂચન કર્યું. સનત ઉચાં નીચાં કુળ વિશે કાંઈ પણ જાણ નહોતે. રાવબહાદરે યુકિત વાપરી સનતને કહ્યું “ તમારા પિતાની લગ્ન માટે મેં સમ્મતિ લીધી છે અને તેમણે આપી છે.” તેથી સરળ મનને સનત કાંઈ પણ સમજી શકશે નહીં અને તેણે લગ્નની વાત કબુલ રાખી. લગ્ન થઈ ગયાં. લગ્ન સમયે પોતાના પિતા-માતા કેમ ન આવ્યાં તેનું કારણ સનતુ જાણી શકો નહીં. પરન્તુ લગ્ન પછી જ્યારે તે પોતાનાં માતા પિતાને પ્રણામ કરવા પોતાને ગામ ગયો ત્યારે જ તેનાં માતા પિતાએ સનતનાં લગ્નની વાત જાણી અને પિતાનાથી નીચા
