________________
ધાતકીખંડના વર્ષધર પર્વતોનો યંત્ર
પર્વત પહોળાઈ લંબાઈ ઊંચાઈ
ઊંડાઈ યોજન - કલા ૨ લઘુહિમવંત ૨૧૫ - ૫ ૪ ) યોજન | ૧) યોજન ર૫ યોજન ૨ શિખરી
૨૧૦૫ - ૫ ૪ ) યોજન | ૧) યોજન ૨૫ યોજન ૨ મહિમવંત ૮૪૨૧ - ૧
૪ ) યોજન | ૨જી યોજના ૫૦ યોજન ૨ ચક્રમ ૮૪૨૧ - ૧
૪ ) યોજન | ૨) યોજના ૫૦ યોજન ૨ નિષધ
૩૮૪ - ૪ ૪ ) યોજન | યોજન ૧) યોજન ૨ નીલવંત
૩૩૮૪ - ૪ ૪ ) યોજન | YO યોજના ૧) યોજન ૨ ઈષકાર ૧) યોજના
O યોજન પO યોજન | ૧૨૫ યોજના વર્ષધર પર્વતો તે ચક્રનાં આરા સમાન છે. અને વર્ષક્ષેત્રો તે બે આરાની વચ્ચેના આંતરા સમાન છે. એટલે પર્વતો સમ છે. અને ક્ષેત્રો વિષમ છે. પ્રશ્ન ૨૦ - ધાતકીખંડના વર્ષક્ષેત્રની લંબાઈ-પહોળાઈ કેટલી ? ઉત્તર - દરેક ક્ષેત્રની લંબાઈ ચાર લાખ છે અને વર્ષક્ષેત્ર બધાં વિષમ છે. એટલે કે એકસરખી તેની પહોળાઈ
નથી. લવણસમુદ્રના કિનારા પાસે ક્ષેત્રની શરૂઆત - આદિમાં તેનો વિસ્તાર ઓછો છે. કાલોધિ સમુદ્ર પાસે અંતમાં તેનો વિસ્તાર અધિક છે. અને મધ્યમાં આદિ + અંતનાં સરવાળાથી અર્ધ વિસ્તાર છે.
| ધાતકીખંડના ૧૪ મહાક્ષેત્રોનો યંત્ર
૨ ભરત ૨ ઐરાવત ૨ હિમવંત ૨ હિરણ્યવંત ૨ હરિવર્ષ ૨ રમ્યફવાસ ર મહાવિદેહ
ક્ષેત્રાંક | આદિવિસ્તાર યોજન | મધ્યવિસ્તાર યોજન | અંત્યવિસ્તાર યોજન |
૬૬૧૪-૧ર૯/ર૧ર ૧રપ૮૧-૩૬/ર૧ર - ૧૫૪૦-૧૫/૧૨ ૬૬૧૪-૧૨૯/૨૧ર | ૧રપ૮૧-૪/ર૧ર ૧૮૫૪૭-૧૫૫/૧૨ ૨૬૪૫૮-૨/ર૧ર ! પ૩ર૪-૧૪૪/૧૨ ૭૧૯-૧૯૬/ર૧ર
૨૬૪૫૮-૯૨/ર૧ર | પ૦૩ર૪-૧૪૪/ર૧ર ૭૪૧૯-૧૯૬/ર૧૨ ૧૬ ૧૦પ૮૩૩-૧૫૬ર૧ર | ૨૧ર૯૮-૧૫ર/ર૧ર ર૯૭૩-૧૪૮/ર૧ર ૧૬ ૧૫૮૩૩-૧પ૬ર૧ર | ૨૦૧ર૯૮-૧પ,ર૧ર ર૯૬૭૩-૧૪૮/ર૧૨
૪૨૩૩૩૪–
૨ ૨૧ર | ૮૫૧૯૪–૧૮૪/ર૧૨ | ૧૧૮૭૦૫૪–૧૬૮/ર૧૨
જ જ|--
પ્રશ્ન ૨૧ - ધાતકીખંડનાં મહાવિદેહમાં વિશેષતા શું છે? ઉત્તર - જંબૂઢીપ કરતાં ઘાતકીખંડનાં મહાવિદેહક્ષેત્રમાં જે અંતરનદી તથા પર્વતો અને વનમુખ આ ત્રણનો
વિસ્તાર માત્ર જંબૂઢીપ કરતાં બમણો છે અને જગતી તો દરેક જગ્યાએ ૧ર યોજનની જ શાશ્વતી છે તેથી બાકીનો બધો વિસ્તાર વિજયની લંબાઈમાં ભેળવવાનો રહે છે. તેવી જ રીતે મેરુપર્વતનું શાશ્વત માપ છે તેથી બાકીની લંબાઈ ભદૂશાલવનમાં ગણવાની રહે છે. સચિત્ર જૈન તત્ત્વદર્શન ભાગ - ૨
103) |
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
