Rudhi Prayog Kosh

Author(s): Bhogilal Bhikhabhai Gandhi
Publisher: Gujarat Varnacular Society

Page 19

આંખ ઊઠવી.]
( આંખ તળે આવવું. આંખ ઉઠવી, આંખ દુખવા આવવી. આંખ ચોરવી, સટકી જવું; લુચ્ચાઈથી નઆંખ ઊંચી કરવી, આંખ ઉઘાડીને સામું જર ફેરવી દેવો; નજરે પડયા સિવાય અને
જેવું (માંદા માણસે) ૨. સામે થવા હિ | થવા નજર ચૂકવી જતું રહેવું. મત ધરવી.
૨. છેતરવું (સામે માણસ ન જાણે એ“તારી સામે આંખ ઊંચી કરે એ હું
મ) નજર ચૂકવી ભૂલથાપ ખવડાવવી. કોઈ દેખતો નથી એ બધું ખરું, પણ નવ આંખ ચોરાવી, છેતરાવું; ભૂલા ખાવે; લાખની ગાદીના ધણુને આવી છોકરવાદી ગફલત થવી; થાપ ખાઈ જવી; નજર ચૂછાજે નહિ.”
કથી ગોથું ખાઈ જવું.
ગુ. જુની વાર્તા. આંખ ચોળીને રહેવું, કાંઈ નુકસાન થતાં આંખ એકઠી થવી, બે જણની સામસામી
પિતાનાથી કાંઈ ન નીપજે એવી શોક ભમીટ મંડાવી; નજર એક થવી. * રી સ્થિતિમાં રહેવું; પસ્તાવો કરે; પસ્તાઆંખ કરવી, ઇશકબાજીથી જેવું.
ઈને હારી થાકી બેસવું; રડી રહેવું; પિતાનું આંખ કાઢવી-ફેરવવી, ધમકાવવું; ડોળા કા
કાંઈ ન ચાલવાથી નિરાશ થઈ જવું–રહેવું. ઢવા; બીવડાવવું.
આર્ય પુત્રની અપ્રસન્નતા પ્રાપ્ત કરવી “નેતરીયો નિમીલ્ય દિસે, આવ્યો લગનને
અને આખરે આંખ ચોળીને રહેવું. અરે - દહાડે, અધર ડસે ને કર ઘસે, વિપ્ર ઉપર
પ્રભુ, ગેપ બધુને તે તે શાનો ઘડ્યો છે? આંખ કાઢે.”
(એમ કહી નિશ્વાસ નાંખે છે)”
સત્યભામાખ્યાન. નળાખ્યાન.
આંખ ટાઢી થવી, સંતોષ થ; નિરાંત . “ઘેર ગઈ ગોપિયું સર્વે, નિદ્રા કો કર
વળવી. તી નથી; સ્વામી ભારે, આંખલડી કાઢે,
કવિના મુખરૂપ ચંદ્રથી, આંખે કાઢી ડરાવી ડરતી નથી.”
થાય.” - નરસિંહ મહેતા.
ચંદ્રાલક,
સગાં તે સેનાનું ઢીમ, આંખ થાય છે આંખ ખસેડવી, કામ ઉપરથી ચિત કાઢી
ટાઢી હીમ.” નાખવું.
આંખ કરવી, સતિષ થ; આંખ કરીને હીઆંખ ચગાવવી, કટાક્ષ ફેંકવાં; ઈશારત કા |
મ થવી. પણ બોલાય છે. . રવી.
“નાનણિયાં વરકન્યાને જોવાથી આંખે આંખ ચઢી આવવી, આંખ દુખવા આવવી. ઠરીને હીમ થાય છે.” આંખ ચઢી જવી, (ક્રોધમાં)
પંડિતા જમનાબાઇ. ૨. (ગર્વમાં )
આંખ ઠરી જવી, એટલે આંખ થિર થઈ રાજા કોપ્યો છે, આંખ ચઢી ગઈ; વા- | જવી-મરી જવું. તને જાણી , વાત ઘાડી થઈ.” આંખ તરવી, તાવથી આંખ ચળક્વી.
હારમાળા. આંખ તળે આવવું, નજરે ચઢવું. “ભાઈ આંખો તમારી ચઢી જતી, ત્યારે ૨. પસંદ પડવું; નજરમાં આવવું; ડરતે મોટા દેવરે-સામા થતાં.” | જેનું મન જેશું મળ્યું તેને સુખ તેથી
કવિ બાપુ. | મળે. તે વિના તેથી સારું, નાવે તેની આંખ ચળી જવી, ફાટી નજરે જોવું. આંખ તો.”
રૂષિરાજ,
ચહાસ.