Book Title: Raichandra Jain Shastra Mala Panchastikaya Samay Sara
Author(s): 
Publisher: ZZZ Unknown

View full book text
Previous | Next

Page 79
________________ श्रीपञ्चास्तिकायसमयसारः। आगें पृथिवीकायादि पांच थावरके भेद दिखाते हैं. पुढवी य उद्गलगणी वाउवणप्फदिजीवसंसिदा काया(?)। देंति खलु सोहबहुलं फासं वहुगा वि ते तेसिं ॥ ११०॥ संस्कृतछाया. पृथिवी चोदकमग्निर्वायुवनस्पती जीवसंश्रिताः कायाः । ददति खलु सोहबहुलं स्पर्श बहुका अपि ते तेषां ॥ ११० ॥ पदार्थ-[पृथिवी ] पृथिवीकाय [च] और [उदकम् ] जलकाय [अग्निः] अग्निकाय [वायुवनस्पती] वायु और वनस्पतिकाय [कायाः] ये पांच स्थावरकायके भेद जानने [ते] वे [जीवसंश्रिताः] एकेन्द्रियजीव करके सहित हैं. [वहुकाः अपि ] यद्यपि अनेक २ अवान्तर भेदोंसे बहुत जात हैं ऐसे जो काया सो शरीरभेदसे [खलु] निश्चयसे [तेपां] उन जीवोंको [मोहबहुलं ] मोहगर्भित बहुत परद्रव्योंमें रागभाव उपजाते हैं [ स्पर्श ] स्पर्शनेन्द्रियके विषयको [ददति ] देते हैं। भावार्थ-ये पांच प्रकार थावरकाय कर्मके सम्बन्धसे जीवोंके आश्रित हैं। इनमें गर्भित अनेक जातिभेद हैं. ये सब एक स्पर्शनेन्द्रियकरके मोहकर्मके उदयसे कर्मफल चेतनारूप सुखदुखरूप फलको भोगते हैं । एक कायके आधीन होकर जीव अनेक अवस्थाको प्राप्त होता है। आगें पृथिवीकायादि पांच थावरोंको एकेंद्रियजातिका नियम करते हैं. ति स्थावरतणुजोगा अणिलाणलकाइया य तेसु तसा । मणपरिणामविरहिदा जीवा एइंदिया णेया ॥ १११ ॥ संस्कृतछाया. ' त्रयः स्थावरतनुयोगादनिलानलकायिकाश्च तेषु त्रसाः । मनःपरिणामविरहिता जीवा एकेन्द्रिया ज्ञेयाः ॥ १११ ॥ पदार्थ-[स्थावरतनुयोगात् ] स्थावरनाम कर्मके उदयसे [त्रयः जीवाः] पृथिवी जल वनस्पति ये तीन प्रकारके जीव [एकेन्द्रियाः] एकेन्द्रिय [ज्ञेयाः] जानने [च] और तेपु] उन पांच स्थावरोंमें [अनिलानिलकायिकाः] वायुकाय और अग्निकाय ये दो प्रकारके जीव यद्यपि [त्रसाः] चलते हैं तथापि स्थावर नामकर्मके उदयसे स्थावर एकेन्द्रिय ही कहे जाते हैं. कैसे हैं ये एकेन्द्रिय ? [मनःपरिणामविरहिताः] मनोयोगरहित हैं। एदे जीवणिकाया पंचविहा पुढविकाइयादीया। मणपरिणामविरहिदा जीवा एगेंदिया भणिया ॥ ११२ ॥ संस्कृतछाया. एते जीवनिकायाः पञ्चविधाः पृथिवीकायिकाद्याः । मनःपरिणामविरहिता जीवा एकेन्द्रिया भणिताः ॥ ११२ ॥ ..

Loading...

Page Navigation
1 ... 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157