Prakruta Prakasa

Author(s): Jagganath Shastri
Publisher: Chaukhamba Vidyabhavan

Page 291

२०५
वर्णानुक्रमणिका परिच्छदाहाः स्वाहा: पच-पांशाः
त्रैलोक्यं कर्णिकारच वेश्या भूजब दुखितः । एवंजातीयकान् शब्दान् विदुः सेवादिकान् बुधाः ।
उदाहरणम् ३६ इह हि नववसन्ते मारीपुअरेणुच्छुरितधवलदेहाबदवेला वसन्ति । - तरलमणिमयूरा हारिहुचारकंठाबहरूपरिमलालीसुन्दराः सिन्धवारा॥
व्याकरण-नियमाः
६० अकारलोपसूत्रेऽपि नेष्टं शेषाददन्तवत् ।
५ अकारान्ताजियम्येते तमाणी कापि पण्डितः। २५- बैज्ञाते कुत्सिते चापे तया हस्वानुकम्पयोः।
संज्ञायामपि विद्वलिः प्रत्ययोऽयं विधीयते । ३१ अत्वमित्वं तथा चोत्वं रित्वं त्वमतोऽत्र यत् ।
एषां रूपयवशात् कार्यों निभयो न तु सूत्रतः॥ २ बदन्ताद् यो विधिः प्रोक्तः शेषादित्यतिदेशतः।
मादन्तादिदुदन्तात् स ईदूदन्तादपीप्यते ॥ १५ अनारम्भे च पेच पचात्तापविषादयोः । निमये च बुधैः प्रोक्तो निपातो हन्त इत्ययम् । हन्त वाच्यविभूषायां है इत्यामन्त्रणे भवेत् । भा-शब्दोपि भवत्यर्थे नाम इत्येवमर्थकः । हन्डे-हो-हले इत्यादयः सम्बोधने मताः । इवायें ण इति कापि हा खेदानुपतापयोः॥
भलं-अलं विषादायी अध्यर्थोऽपि पवम् । "मनुस्वारपरस्यादेशस्य न द्विस्वम् (इम्यते)। २१ अनेकाचोऽपि विज्यादौ ज-जा मध्ये ति कचित् ।
७ अन्यशब्दास्परस्थापि हिंकारो सेर्विकल्प्यते। ६४-अन्याहरयपि वीसायां विरुक्तिः कापि रयते । .३ (१)मादेरपि तथा दृश्यते भवतेर्भवः । १२ अम-टा-भिस्सु तदः स्थाने ण इत्येष स्त्रियामपि । ५६ अम्हासु इति चादेशो द्वितीयोऽप्यस्मदः सुपि ।
४९ अम्हेहितोच अम्हेहि अम्हेंतो वाऽस्मदो भ्यसि । .४३ अम्हो-अम्ह तथैवैती जरशसोरस्मदो मतो।