Prabuddha Jivan - Tarun Jain 1937 Year 11 Ank 24

Author(s): Chandrakant V Sutariya
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 3

: : તરુણ જૈન : .
સમાજ પરિસ્થિતિ અને યુવાને
લેખક : રા. રમણિક ધી કચ્છ
અમદાવાદને આંગણે યુવક પરિષદ ભરાઇ; અને યુવાનેાના પૂર ઉલટમાં સમાજ સુધારણાના અનેક ડરાવાની હારમાળા ગોઠવાઇ અને સહુ વિખુટાં પડયાં. પણ હવે શું ? સમાજની સાચી પરિસ્થિતિથી વાકે થવા અને તેની મુશ્કેલીઓ દૂર કરવા માટે આ એક જ પ્રશ્ન આપણી પાસે ખડા છે. જ્યાં સુધી એ પ્રશ્નના ઉકેલ નથી ત્યાં સુધી સમાજ પરિસ્થિતિના સાચા 'ખ્યાલ આપણને આવી શકવાને “નથી અને જો તેમ ન થાય તે આજ સુધીની આપણી સઘળી કાÖવાહી નિરર્થક છે.
“અન્ય સમાજો કરતાં આપણી પાસે ધનસ પત્તિ વધારે છે જ્યારે અજ્ઞાનતા અને બેકારી પણ તેવી’ જ છે. શિક્ષિતાની સખ્યા ઓછી છે
જ્યારે સ્ત્રી કેળવણીનું
પ્રમાણું
તા તદ્દન નામનું જ ગણી શકાય.
'
એક બાજુ દાનપ્રવાહમાં ધર્મ અને તીને નામે
લાખ્યા.
રૂપીયા ખરચાય છે જ્યારે બીજી તરફ હંજારા જૈનેને એક ટક ખાવાના ફાંફાં મારવા પડે છે.
닭
એક બાજુ સેંકડા સાધુ જમાતે પોષાય છે ત્યારે બીજી તરફ હજારા સ્વામી ભાઇએ હડધૂત થાય છે.
ઠરાવે।
સમાજની આ પરિસ્થિતિ તદ્દન અસહ્યુ છે. આપણે કરીને સાષ માનવાને નથી. એના યથાશય અમલ કરવે બર્ટ અને તે સાથે અન્યને તેમાં દરવા રહ્યા. દાન પ્રવાહેાની દિશા બદલાવવી ઘટે અને સહુ કાના સાય તેમાં મેળવવા રહ્યો.
જ્યાં સુધી સમાજની સાચી ઉન્નતિ ચ નથી ત્યાં સુધી એની વેદી ઉપર વધુને વધુ ભેગ આપવા જ રહ્યા અને તે માટે જૈન સમાજનું ગૌરવ તાજું કરવું જ પડશે.
આજે દેશ કાળ અદલાયા છે અને તે પ્રમાણે જનતાનું માનસ અંદલાય પણ તે ભાન ન ભૂલે.
',
આપણી નજર આગળ હિદની આઝાદી માટે અથાગ પરિશ્રમ કરતી, અનેક યાતનાઓ વેઠતી રાષ્ટ્રીય મહાસભા માજીદ છે, અનેાં ઋતિહાસ જીઓ અને અત્યાર સુધી અપાયેલા બલિદાનાનાં ક્યાસ કાઢો. એ બધું તે હિંદની તેત્રીશ કરોડ જનતાને ખાતર છે. જેમાં આપણા સહુને સમાવેશ થાય છે જ્યારે આપણી સંખ્યા તે માત્ર ખાર લાખની છે. આપણે તેને માટે કમર કસવાની છે, અને છતાં આજસુધીમાં આપણે શું કર્યું? સરવાળા કરી અને સમજાશે. યુવાનાના પ્રાણ અને ભારત વર્ષના આત્મા વીર જવાહરલાલ આજે દેશને ખાતર ' ફકીર બન્યા છે. છતાં એને ચહેરા કેટલા ભવ્ય, સ્મિત ભર્યો અને પ્રેરણાદાયક છે ? આપણે પણ તેમની પાસેથી પ્રેરણાના અમૃત પીવા પડશે. એ ન પીએ ત્યાં સુધી આપણામાં સમાજ સેવાની સાચી તમન્ના નહિ જાગે. નવું ચેતન નહિં આવે. એ વગર સમાજ ઉન્નતિ અશકય છે.. યુવાને એને નિહાળા. એની રશકિત પીછાના. અને સમાજ પ્રત્યેની તમારી ફરજ અદા કરશો
''
આજનું સડતું ફ્લેવર,
લેક : રમણીક થીઆ.
તે
કાઈ મને પૂછે કે જૈન સમાજ જીવતા છે કે મરેલા ? હું: એમજ જવાબ આપું કે જૈન સમાજ અધમુવા છે. તેની પ્રત્યેક પ્રવૃત્તિ નિષ્ક્રિય છે; નિરર્થક છે. અત્યારના દેશકાળ અને દુન્યવી પ્રગતિના આ જમાનામાં જે સમાજ તેને ન અનુસરી શકેં તેને માટે આથી બીજા કયા શબ્દોની જરૂર પડે ?
આજે જૈન સમાજનું કલેવર સડી રહ્યું છે. તેને આત્મા અવનતિનાં સાગરમાં બાયડીઆ ભરી રહ્યો છે. અને ટુંકમાં સમાજની રહી સહી. શકિત આજે છિન્નભિન્ન થઇ રહી છે.
આજે સમાજની કાઇપણ કાય વાહી એટલી ઉજ્જવળ અને ગૌરવભરી નથી જેથી તેને દુનિયાની પ્રગતિમાં ઉભા રહેવા સરખુ અભિમાન લેવાની જરૂર પડે.
વ્યવહારિક બુદ્ધિને જાણકાર વણિક આજે સાચે વણિક નથી. એનામાં ણિકપણું નથી. એ હાત તે આજે સમાજમાં જે અજ્ઞાનતા ઘુસી ગઈ છે તે ન હેાત,
કેટલીક વખત ઉંધે રસ્તે ારવાતા માનવી પશુ અને છે. તેની માનવતામાં પશુતાને સમાવેશ થાય છે. પણ અહિ તા આખે એ સમાજ પશુ. કરતાં પણ વધુ હલકા બન્યા છે. પશુ તે છેવટે પોતાની જાતને, માલિકને વફાદાર રહી શકે છે જ્યારે જૈન સમાજમાં તે બધું અધુ મટી દુશ્મન બની જાય છે, અને તે એટલે સુધી કે તે પોતાના બંધુ સાથે કાઇ પણ જાતના વ્યવહાર ન રાખી શકે. સાથે એસી ન શકે. સાથે જમી ન શકે. અને અટકી પણ ન શકે. કદાચ ભૂલથી તેવું થાય તેાં શિક્ષાપાત્ર અની જાય છે.
એક સમય એવા હતા જ્યારે સ્વામીભાઇનું સગપણ સાચુ ગણાતું. નવકાર મંત્ર ભણનાર કોઇ પણ વ્યકિત નવકારશીના જમણમાં ભાગ લઈ શકતી. આજે એ બધુ શાસ્ત્રોના પાનામાં ઢંકાએલુ છે. એના ઉપદેશ મળે, અનુસરવાનું નહિ:
અહિંસા પરમો ધર્માં” એ જૈન ધર્માંનું સૂત્ર કહેવાય. અહિંસા અને સત્યને ઉપાશક સાબરમતીને સંત એને મુકિત સંગ્રામનું મહાન શસ્ત્ર બનાવે. છતાં જૈને એને માન્ય ન કરી શકે. કારણું ? એમના મહાવ્રતધારી મુનિએની આજ્ઞા,
દેશકાળ અનુસાર સમાજમાં પરિવર્તન થઈ શકે. જૈન સમાજ પણ તેને વધાવી શકે પણ તેની આગળ અને પાછળ એ વિરાટ અવાધક શકિત ખડી છે.
જૈનધમ ની ગૌરવવંતી સાધુની જમાત ઉભી છે. જ્યારે પાછળ ાગળ પુ ોને ડગલે અને પગલે ચાલી આવતી બૅંક કાળે એમનેાં પડતા ખેલ ઝીલતા પ્રાચીન પ્રણાલિકાના ભૂખ્યા લક્ષ્મીનંદનાનું લશ્કર ખડું છે. આ બેની વચ્ચે આજનેા સમાજ જકડાઇ ગયા છે. રહે'સાઇ રહ્યો છે. એનું યુવક માનસ પાધિનતાના ખપ્પરમાં નિષ્પ્રાણ બનતુ રહ્યું છે. એને આત્મા કકળી રહ્યો છે. એના હૃદયમાંથી ધગધગતી વરાળા ભભૂકી ઉઠે છે.
આજે જગતમાં દાવાનળ સળગ્યા છે. ક્રાન્તિના દર્શન દુનિયાની
પરાધીન પ્રજાને થવા લાગ્યા છે. હિન્દ તેમાંથી મુકત નથી. હિન્દની પણ કેવી રીતે મુકત રહી શકે ? કરાડા રીખાતી પીસાતી જનતા મુકત નથી તે। પછી જૈન 'સમાજ
કરોડામાં એને પણ અંતરનાદ તા ખરા ને ?