Book Title: Panchsangrah
Author(s): Hiralal Jain
Publisher: Bharatiya Gyanpith
View full book text
________________
७१६
संस्कृत-पञ्चसंग्रह
यशोबादरपर्याप्तत्रियुग्मैकतरत्रयम् । वक्रतौ वर्तमानस्यारत्येकद्वित्रिक्षणस्थितिः ॥११५॥ सूचमसाधारणापूर्णैः सहोदेति न यद्यशः । यशःपाकेऽस्ति तेनैको भङ्गोऽन्यत्र चतुष्टयम् ॥११६॥
२१ । अत्र भङ्गाः अयशाकीयुदये बादरपर्याप्तयुग्माभ्यां चत्वारः ४ । यशाकीर्युदये चैकः १ । कुतः ? सूचमापर्याप्ताभ्यां सह यशाकीर्तेरुदयाभावात्, यशाकीर्त्या च सह सूचमापर्यातयोरुदयाभावाद् वा । सर्वे भङ्गाः ५। चातुर्विशतमस्तीदं स्वानुपूर्योनमागते । हुण्डे प्रत्येकयुग्मैकतरे चौदारिकेऽपि च ॥११७॥ उपघाते गृहीताङ्गस्याङ्गपर्याप्तिपूर्णताम् । यावद्भङ्गा नवास्यान्तर्मुहूर्तश्च द्विधा स्थितिः ॥११॥
२४ । अत्राप्ययशःकीर्युदये बादरपर्याप्तप्रत्येकयुग्मैरष्टौ भङ्गाः ८ । यशःकीर्युदये चैकः १ । कुतः ? यशःका सह सूक्ष्मापर्याप्तसाधारणानामुदयाभावात् । सर्वे नव १ । सान्यघातमपूर्णोनं स्यादेतत्पाञ्चविंशतम् । तत्काल पञ्चधा यावदानपर्याप्तिनिष्ठितम् ॥११॥
२५ । अत्र भङ्गाः अयशाकीयुदये चस्वारः ४ । कुतः ? अपर्याप्तोदयस्याभावात् । यशाकीयुदये चैकः । सर्वे ५। षोतिशतं तदानाप्तौ सोच्छासं पञ्चभङ्गयुक । स्यादस्याब्दसहस्राणि स्थितिविशतिः परा ॥१२०॥
२६ । भङ्गाः ५। स्थितिः २२००० । एवं सर्वे भङ्गाः २४ । एकाक्षे पञ्चधोक्तं यत्स्थानं तत्पाञ्चविंशतम् । विनैकाक्षे चतुर्धा स्यादातपोद्योतवेदने ॥१२१॥
२१०२४२६।२७ । एकाक्षे सातपोद्योते चतुरेकानविंशती । पूर्वोक्त किन्तु पर्याप्तसूचमसाधारणोज्झिते ॥१२२॥
२१२४ । अनयोः सूचमपर्याप्तोना एकविंशतिः २१ । साधारणोना चतुर्विशतिः २४ । कुतः? आतपोद्योतोदयभाविना सूचमापर्याप्तसाधारणशरीराणामुदयाभावाद् यशोयुग्मैकतरम् । भङ्गौ चान द्वौ द्वौ पुनरुक्तौ २।२। पर्याप्तस्याङ्गपर्याप्त्या स्यात् पाइविंशतं स्विदम् । आतपोद्योतयोरेकतरे हिलेऽन्यघातयुक ॥१२३॥
२६ । अस्योत्कृष्टजघन्या स्थितिरन्तर्मुहूर्तगा भङ्गाः ४ । स्यात्तदेवानपर्याप्तौ सोच्छासं साप्तविंशतम् । तचैतच्चतुर्भङ्गकालोऽस्य प्राणितावधिः ॥२४॥
२७ । अत्रोत्कृष्टा द्वाविंशतिवर्षसहस्त्राणि स्थितिः २२००० । भङ्गाः ४ । एवमेकेन्द्रियस्य सर्वे भङ्गाः ३२। स्थानान्येकषडष्टाना नवामा चैकविंशतिः । त्रिंशत्सैकाधिका पाके सामान्यादिकलेषु षट् ॥१२५॥
२०२६।२८।२६॥३०॥३१ एतान्येव निरुद्योते सन्स्येकत्रिंशतं विना । सोद्योते तु विनाऽष्टाविंशतिं तानि सन्ति हि ॥१२६॥
उद्योतोदयरहिते विकले २११२६।२८।२६१३०३१ । उद्योतोदययुक्त विकले २११२६।२६। ३०३१ । अनुद्योतोदयस्यादो द्वीन्द्रियस्यैकविंशतम् । द्वय तिर्यग्द्वयं वर्णचतुष्कं त्रसकामणे ॥१२७॥ शुभस्थिरयुगे तेजोऽनादेयागुरुलध्वपि । स्थूलमेकतरे च दुयशःपर्याप्तयुग्मयोः ॥१२॥ निर्माणं दुर्भगं वक्र वेकद्विक्षणस्थितिः । यशाकीर्युदये भङ्गोऽत्रको द्वापरत्र तु ॥१२६॥
२१ । अत्र यश:कीयुदये एको भङ्ग । कुतः ? अपर्याप्तोदयेन सह यशःकीर्तेरुदयाभावात् । अयशाकीयुदये द्वौ भनौ । कुतः१ पर्याप्तापर्याप्ताभ्यां सहायशःकीयुदयसम्भवात् । भङ्गाः ३ । प्रत्येकौदार्ययुग्मोपघातासम्प्राप्तहुण्डयुक् । इदं गृहीतकायाद्यक्षणे षाविशतं भवेत् ॥१३०॥ अपनीतानुपूर्वी यावत्कायस्य पूर्णताम् । भङ्गास्त्रयोऽस्य कालोऽन्तर्मुहर्ताऽस्ति द्विधा स्थिती ॥१३॥
२६ । भङ्गाः ३।
१. अागते सति ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Page Navigation
1 ... 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872