Padarth Prakash 10 Karmprakruti Bandhankaran

Author(s): Vijayhemchandrasuri
Publisher: Sanghvi Ambalal Ratanchand Jain Dharmik Trust

Page 49

2 2 દ્વાર પમુ-યોગસ્થાનક અસંખ્યલોકાકાશપ્રદેશપ્રમાણ અધિક વીર્યના અવિભાગવાળા આત્મપ્રદેશો મળે છે. તેમનો સમુદાય તે બીજા સ્પર્ધકની પહેલી વર્ગણા છે. આમ પહેલા સ્પર્ધકની છેલ્લી વર્ગણા અને બીજા સ્પર્ધકની પહેલી વર્ગણા વચ્ચે અસંખ્યલોકાકાશપ્રદેશપ્રમાણ વીર્યના અવિભાગોનું અંતર છે. બીજા સ્પર્ધકની પહેલી વર્ગણા પછી એકોત્તર વૃદ્ધિવાળા વીર્યના અવિભાગવાળા આત્મપ્રદેશોની શ્રેણિના અસંખ્યાતમાં ભાગમાં રહેલ આકાશપ્રદેશો જેટલી વર્ગણાઓ છે. તે વર્ગણાઓનો સમુદાય તે બીજુ સ્પર્ધક છે. બીજા સ્પર્ધકની છેલ્લી વર્ગણા પછી ફરી અસંખ્યલોકાકાશપ્રદેશપ્રમાણ વીર્યના અવિભાગોનું અંતર છે. ત્યાર પછી ત્રીજું સ્પર્ધક છે. આવા અસંખ્ય સ્પર્ધકો છે. બે સ્પર્ધકો વચ્ચે અસંખ્યલોકાકાશપ્રદેશપ્રમાણ વીર્યના અવિભાગોનું અંતર હોય છે. (5) સ્થાન : શ્રેણિના અસંખ્યાતમા ભાગમાં રહેલ આકાશપ્રદેશો પ્રમાણ ઉપર કહેલા સ્પર્ધકોનો સમુદાય તે જઘન્ય યોગસ્થાનક છે. તે સર્વથી અલ્પ વીર્યવાળા સૂક્ષ્મ નિગોદના જીવને ભવના પ્રથમસમયે હોય છે. તેનાથી અધિક વીર્યવાળા બીજા જીવને એ જ રીતે બીજુ યોગસ્થાનક હોય છે. તેનાથી અધિક વીર્યવાળા અન્ય જીવને એ જ રીતે ત્રીજુ યોગસ્થાનક હોય છે. આમ અન્ય અન્ય જીવોની અપેક્ષાએ ઉત્કૃષ્ટ યોગસ્થાનક સુધી શ્રેણિના અસંખ્યાતમાં ભાગમાં રહેલ આકાશપ્રદેશો જેટલા યોગસ્થાનકો હોય છે.] || પંચસંગ્રહ બંધનકરણની ગાથા ૮ની સ્વોપજ્ઞ ટીકામાં પાના નં. 111 ઉપર કહ્યું છે કે, “પ્રથમ યોગસ્થાનક અલ્પ વીર્યઅવિભાગવાળા ઘણા જીવપ્રદેશો વડે થાય છે. ત્યારપછી વધુ વીર્યઅવિભાગવાળા અલ્પ જીવપ્રદેશો વડે બીજુ યોગસ્થાનક થાય છે. માટે તેમાં વધુ સ્પર્ધકો હોય છે.” એટલે કે એક જ જીવને એક જ સમયે ભિન્ન-ભિન્ન યોગસ્થાનકો હોઈ શકે. પછી બીજાના મત તરીકે ત્યાં ઉપરની વાત જણાવી છે. ઉપરના મત પ્રમાણે તો એક જીવને એક સમયે એક જ યોગસ્થાનક હોઈ શકે.