Book Title: Padarth Prakash 10 Karmprakruti Bandhankaran
Author(s): Vijayhemchandrasuri
Publisher: Sanghvi Ambalal Ratanchand Jain Dharmik Trust
View full book text
________________ 178 પ્રકૃતિસમુદાહાર બે Aદ્વિગુણવૃદ્ધ સ્થિતિસ્થાનોના અંતરમાં રહેલા સ્થિતિસ્થાનો પલ્યોપમના અસંખ્ય વર્ગમૂળ પ્રમાણ છે. દ્વિગુણવૃદ્ધ સ્થિતિસ્થાનો અંગુલના પ્રથમ વર્ગમૂળના છેદનકોના અસંખ્યાતમા ભાગમાં રહેલ આકાશપ્રદેશ પ્રમાણ છે. છેદનકો એટલે અડધા અડધા ભાગો. અંગુલના પ્રથમ વર્ગમૂળના જેટલા અડધા અડધા ભાગ થાય તેના અસંખ્યાતમા ભાગમાં રહેલ આકાશપ્રદેશ પ્રમાણ દ્વિગુણવૃદ્ધ સ્થિતિસ્થાનો છે. | દ્વિગુણવૃદ્ધ સ્થિતિસ્થાનો અલ્પ છે. તેના કરતા બે દ્વિગુણવૃદ્ધ સ્થિતિસ્થાનોના અંતરમાં રહેલા સ્થિતિસ્થાનો અસંખ્ય ગુણ છે. (ii) અનુકૃષ્ટિ - બધા કર્મોના ઉત્તરોત્તર સ્થિતિસ્થાનમાં નવા નવા કાષાયિક અધ્યવસાયો હોય છે. તેથી કાષાયિક અધ્યવસાયોની અનુકૃષ્ટિ નથી. i) તીવ્રતા-મંદતા - બધા કર્મોમાં જઘન્ય સ્થિતિસ્થાનનો જઘન્ય કાષાયિક અધ્યવસાય સર્વથી મંદ છે. તેના કરતા જઘન્ય સ્થિતિસ્થાનનો ઉત્કૃષ્ટ કાષાયિક અધ્યવસાય અનંતગુણ છે. તેના કરતા બીજા સ્થિતિસ્થાનનો જઘન્ય કાષાયિક અધ્યવસાય અનંતગુણ છે. તેના કરતા બીજા સ્થિતિસ્થાનનો ઉત્કૃષ્ટ કાષાયિક અધ્યવસાય અનંતગુણ છે. એમ ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિસ્થાનના ઉત્કૃષ્ટ કાષાયિક અધ્યવસાય સુધી જાણવું. (2) પ્રકૃતિસમુદાહાર - કર્મપ્રકૃતિઓને વિષે સ્થિતિબંધના કાષાયિક અધ્યવસાયોનું પ્રતિપાદન તે પ્રકૃતિસમુદાહાર. A પંચસંગ્રહ બંધનકરણ ગાથા ૧૦૬ની સ્વોપજ્ઞ ટીકામાં પાના નં. 87 ઉપર દ્વિગુણવૃદ્ધ સ્થિતિસ્થાનો પલ્યોપમના અસંખ્ય વર્ગમૂળ પ્રમાણ કહ્યા છે અને બે દ્વિગુણવૃદ્ધ સ્થિતિસ્થાનોના અંતરમાં રહેલા સ્થિતિસ્થાનોનું પ્રમાણ કહ્યું નથી. 0 પલ્યોપમના અસંખ્ય વર્ગમૂળ પણ આ પ્રમાણ જ છે. પલ્યોપમ અસંખ્ય