Book Title: Padarth Prakash 10 Karmprakruti Bandhankaran
Author(s): Vijayhemchandrasuri
Publisher: Sanghvi Ambalal Ratanchand Jain Dharmik Trust
View full book text
________________ રસબંધ રસબંધ રસબંધ કાષાયિક અધ્યવસાયથી થાય છે. તે કાષાયિક અધ્યવસાયો બે પ્રકારના છે - શુભ અને અશુભ. શુભ અધ્યવસાયથી શુભ રસ બંધાય છે. અશુભ અધ્યવસાયથી અશુભ રસ બંધાય છે. શુભ અધ્યવસાયો અસંખ્યલોકાકાશપ્રદેશ જેટલા છે. અશુભ અધ્યવસાયો પણ અસંખ્ય લોકાકાશપ્રદેશ જેટલા છે. અશુભ અધ્યવસાયો કરતા શુભ અધ્યવસાયો વિશેષાધિક છે, એટલે કે ક્ષપકશ્રેણિના અધ્યવસાયો જેટલા અધિક છે. ક્ષપકશ્રેણિના અધ્યવસાયો શુભ જ છે. શેષ અધ્યવસાયો વિશુદ્ધિવાળા ચઢતા જીવની અપેક્ષાએ શુભ છે, સંલેશવાળા પડતા જીવની અપેક્ષાએ અશુભ છે. તેથી શુભ અધ્યવસાયો અશુભ અધ્યવસાયો કરતા ક્ષપકશ્રેણિના અધ્યવસાયો જેટલા અધિક છે. કર્મવર્ગણામાં રહેલા કર્મપરમાણુઓ નીરસ અને એકસરખા હોય છે. જીવ જે સમયે તેમને ગ્રહણ કરે છે તે જ સમયે તેમાં વિચિત્ર સ્વભાવ અને કાષાયિક અધ્યવસાયથી રસ પેદા કરે છે. અહીં 14 ધારો છે. તે આ પ્રમાણે છે - (1) અવિભાગ - જીવે કર્મપરમાણુમાં પેદા કરેલ રસને કેવળીની બુદ્ધિથી છેદતા જેના બે વિભાગ ન થાય તેવો રસનો અંશ તે રસનો અવિભાગ (રસાણ) છે. જઘન્યથી પણ દરેક કર્મપરમાણુમાં સર્વ જીવ કરતા અનંતગુણ રસના અવિભાગ હોય છે. જીવ બધા કર્મપરમાણુમાં રસના ભિન્ન ભિન્ન અવિભાગ પેદા કરે છે, સરખા નહીં. ઓછા રસવાળા પરમાણુ ઘણા છે. વધુ રસવાળા પરમાણુ ઓછા છે.
