________________
શિક્ષિત લોકોને કોટ-પેન્ટ-ટાઇ પહેરાવીને બાબૂ બનાવી દીધા છે. બાબૂ ખુરસી ઉપર બેસી રહેવા ઇચ્છે છે. ખેત૨માં કામ કરવાનું તેને પસંદ નથી. ઘરમાં કામ હોય છે પરંતુ તેવું કામ કરવાની તેની તૈયારી હોતી નથી. આ સ્થિતિ માત્ર ભારતમાં જ નથી, ભારતમાં તો વિકસિત રાષ્ટ્રોનું માત્ર અનુકરણ જ થાય છે. બેકારીની વધતી જતી ટકાવારી
આધુનિક વિકાસના પ્રતીક રાષ્ટ્ર અમેરિકા વિશે એમ કહેવાય છે કે ઇ.સ. ૧૮૭૦ સુધી ત્યાંની અડધા કરતાં વધારે વસ્તી ખેતીમાં જોડાયેલી હતી. પરંતુ ઈ.સ. ૧૯૦૦ સુધી પહોંચતાં પહોંચતાં મેન્યુફેક્ચર ઉદ્યોગના કારણે ખેતી કરનારા ખેડૂતોની સંખ્યા ઘટતી ઘટતી માત્ર ત્રીજા ભાગની રહી છે. અત્યારની વીસમી શતાબ્દીમાં આ સંકટ સતત વધતું રહ્યું છે. વિકાસની પાશ્ચાત્ય અવધારણા, જે સૌને રોજગાર, સમૃદ્ધિ અને ખુશાલી આપવાની બડાશ મારતી હતી. તે આજે કેટલી પ્રાસંગિક રહી છે ? અમેરિકાના શ્રમ-વિભાગના મત પ્રમાણે એકવીસમી સદીના પ્રથમ દશકા સુધી પગરખાં બનવવાના કાર્યમાં જોડાયેલા ૪૬ ટકા, ચામડાના કાર્યમાં જોડાયેલા ૩૨ ટકા, ઘરેલુ કાર્યમાં જોડાયેલા પ૧ ટકા, તમાકુ ઉદ્યોગમાં જોડાયેલા ૩૧ ટકા, તેલ-પેટ્રોલિયમના કાર્યમાં જોડાયેલા ૨૮ ટકા લોકો બેકાર થઈ જશે.
અમીર દેશોની સંખ્યા ઓર્ગેનાઈઝેશન ફોર ઈકોનોમિક્સ ડેવલપમેન્ટની જૂન ૧૯૬૩માં પેરીસમાં થયેલી સંગોષ્ઠીમાં રજૂ થયેલા આંકડાની ચર્ચાના આધારે એવું તારણ મળે છે કે ઈ.સ. ૧૯૯૪ના અંત સુધીમાં દુનિયામાં માત્ર અમીર દેશોમાં બેકારીની સંખ્યા ત્રણ કરોડ કરતાં વધારે થઈ જશે. અમીર કે વિકસિત કહેવાતા દેશોની જો આવી સ્થિતિ હોય તો ભારત જેવા વિકાસશીલ અથવા અવિકસિત દેશોની હાલત કેવી હશે ? તથાકથિત વિકાસના નામે આવતી નવી આર્થિક નીતિઓએ ભારતીય યુવાપેઢીને દિગ્માન્ત બનાવી છે, એવું કેટલાક લોકો માને છે. એવી સંભાવના વિચારવામાં આવે છે કે એકવીસમી સદીનો દરવાજો બાવીસ કરોડ બેકા૨ નવયુવકો ખખડાવશે.
નોકરીનું ઉપરથી અવતરણ નથી થતું
અપેક્ષા તો એવી હતી કે દેશની પરિસ્થિતિઓ અને
નવું દર્શન ઃ નવો સમાજ Ū ૨૧૬
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
