________________
સૌથી મોટી પદવી ઇંગ્લેન્ડના સમ્રાટ જેસે પોતાનો રાજભંડાર સમૃદ્ધ કરવા માટે એક નવી યુક્તિ અજમાવી. પ્રજા પાસેથી કર ઉઘરાવીને નાણાં એકત્ર કરવામાં લોકસમૂહના અસંતોષનો ભય સતાવે છે, કિંતુ એણે ધનિકો હોંશે હોંશે ધન આપે એવો નુસખો કર્યો.
એ કોઈને ‘ચૂક'ની પદવી આપવા લાગ્યા, તો કોઈને “લૉર્ડ' બનાવવા લાગ્યા. આ પદવી માટેની રકમ પણ નક્કી કરી. અમુક રકમ આપે એટલે અમુક કક્ષાની પદવીની એને નવાજેશ કરવામાં આવે.
પદવી વાંછુઓની લાઇન લાગવા માંડી. દરેકને પદવીથી પોતાની પ્રતિભા ઉપસાવવી હતી. વગર પુરુષાર્થે સન્માન પામવું હતું. સમ્રાટ જેમ્સ જાણતા હતા કે પદવીથી કોઈ મહાન બનતું નથી. મહાન બનવા માટે તો ઉમદા સદ્ગુણો હોવા જોઈએ, પરંતુ એને તો પદવીપિપાસુઓની તુચ્છ અહંકારવૃત્તિ પોસીને ધન એકત્ર કરવું હતું.
એક વાર એની રાજસભામાં એક સજ્જન વ્યક્તિ આવી. સમ્રાટે પૂછયું, “કહો, તમને કઈ પદવી આપું ? કયો ઇલકાબ તમારે જોઈએ છે ?”
પેલી વ્યક્તિએ કહ્યું, “સમ્રાટ, તમે લૉર્ડ અને ડ્યૂક જેવી પદવી આપો છો, પણ મારે એવી પદવી જોઈતી નથી.”
સમ્રાટે કહ્યું, “અરે ! તમે કહો ને ! જો યોગ્ય રકમ આપશો તો “લૉર્ડથી પણ કોઈ ચઢિયાતી કે ‘ચૂકથી પણ અતિ ગૌરવ ધરાવતી નવી પદવી આપીશ.”
પેલી વ્યક્તિએ કહ્યું, “સમ્રાટ, માફ કરજો. મારે કોઈ મહાન ગૌરવવાળી પદવી જોઈતી નથી. સીધી-સાદી પદવીની જરૂર છે. મને ‘સર્જન’ બનાવી દો.”
સમ્રાટે કહ્યું, “ભાઈ, હું તને ‘લાં” કે “ચૂક બનાવી શકું, પણ તને સજ્જન બનાવવાનું કામ મારી શક્તિ બહારનું છે.”
મંત્ર મહાનતાનો
111
TITLT
