________________
682
APPENDIX
pale as the clouds (or 17 flower ) in the autumn; her limbs are warm as in summer; her sitting at ease is all shattered ( gone ) like the field of sesamum in the month of मार्गशीर्ष; and her face is withered like the lotus in winter. The commentary on this passage is interesting and runs thus:-अनयोरर्थः । तस्याः मुग्धाया एकस्मिन्नक्ष्णि श्रावणः अन्यस्मिन् अक्षिण भाद्रपदः। को भावः । यथा एतौ द्वौ मासौ स्राविणौ तथाक्षिद्वयमप्यश्रुजलस्रावित्वान्मासद्वयतुल्यम् । महीतलस्रस्तरे माधवो वसन्तः । पल्लवमयत्वात् । गण्डस्थले शरत् । तस्याः काशकुसुमादिना पाण्डुत्वात् । अङ्गेषु ग्रीष्मः तापबाहुल्यात् । सुखासिकातिलवने मार्गशीर्षः । यथा मार्गशीर्षे तिलवनानामुच्छेदः स्यात्तथा सुखावस्थानस्योच्छेदः । मुखपङ्कजे शिशिरः आवासितः । यथा शिशिरे . पङ्कजानां म्लानत्वं तथा मुखपङ्कजस्यापि । स्त्रीणां वियोगावस्यायां एतानि चिह्नानि स्युः। Here we have एक्कहिं and अन्नहिं as Loc. sing. forms : (३) हृदय स्फुट तटिति (शद्वं ) कृत्वा कालक्षेपेण किम् । . .
पश्यामि हतविधिः क्व स्थापयति त्वया विना दुःखशतानि॥ “O heart, burst with noise; why delay ? I shall see at what place (other than thyself) would the ill luck keep these hundreds of miseries ( that thou art experiencing at present.)". We get here कहिं as Loc. sing.
368. The pronouns यत्, तत्, and किम्, when ending in अ, have आसु as Gen. sing. termination optionally.
(1) कान्तः अस्मदीयः हला सखिके निश्चयेन रुष्यति यस्य (=यस्मै)। .
___ अस्त्रैः शस्त्रैः हस्तैरपि स्थानमपि स्फोटयति तस्य॥
" My lover, when angry with some one, o friend, certainly breaks even the place the enemy occupies by means of weapons, missiles or even by hand. '' We have here sig and aig as Gen. sing. forms.
(2) जीवितं कस्य न वल्लभकं धनं पुनः कस्य नेष्टम् ।
द्वे अपि अवसरनिपतिते तृणसमे गणयति विशिष्टः॥ __ " To whom is life not dear ? Who does not wish for wealth? But a noble man (Alte: ) counts them as straw in hours of difficulty.” We have here 18 as Gen. sing.
