________________
કા
ઉન્નતિનો શ્રેષ્ઠ માર્ગ ગુણાનુરાગ
> શ્રી કેશવલાલ મેહનલાલ શાહ, એલ.એલ.બી. મુંબઈ ૮ જીવનને ઉન્નત બનાવવા માટે તથા જીવનની પ્રગતિ કરવા માટે ગુણાનુરાગ એ મહાન સદગુણ છે. ષષ્ટિને ત્યજી, ગુણાનુરાગ વૃત્તિ કેળવનારા આત્મા જીવનને ઉર્ધ્વગામી બનાવે છે, આ હકીકતને સુંદર તથા સુબોધ શૈલીયે સમજાવનાર આ લેખ, તમને ઘણું મનનીય તથા વિચારણીય વિચાર પાથેય પીરસે છે. આ લેખના લેખક, કલ્યાણુ” પ્રત્યે આત્મીયભાવે ઉપયોગી વિષયના લેખો લખીને મોકલે છે, જે “કલ્યાણમાં
નિયમિત પ્રસિદ્ધ થતા રહેશે.
સકળ વિશ્વ ગુણદોષ બનેથી ભરેલું છે. બેલ્યા, “મને ખેદ થાય છે કે આવા રાજાની આ જગતના પ્રાણી માત્ર ગુણ અને દોષ બનેથી સભામાં બધા ચમારો ભેગા થયા છે. ચાર ભરેલ છે. કોઈમાં ગુણ વધુ છે કોઈમાં દોષ વધુ હંમેશા ચામડાને જ જૂએ છે આપ સૌ મારા છે. માનવીની મોટામાં મોટી નબળાઈ છે, તેને
વાંકા અંગ જોઈ હસો છે. પણ આવા શરીરમાં દષ્ટિદોષ-બીજાના દોષ જોવાની દષ્ટિ ગુણ નહિ. હસવા જેવું શું છે ? આત્માનું સાચું ધન જ્ઞાનજેની પાસે કેવળ દોષ દશન દૃષ્ટિ છે તે મહાન ચારિત્ર છે-નહીં કે બહારના ચામડાથી મઢેલા પુરુષોમાંથી પણ દેષ શોધશે-દૂધમાંથી પણ પિરા માસનો લોચા અને હાડકાનાં ઢગલા | આપ સૌને વિણશે. કહેવત છે કે કમળાવાળે બધુ જ પીળ દેખે. હું શાસ્ત્રાર્થ કરવા આહાહન આપું છું. મારી બીજી બાજુ ગુણગ્રાહક પાપીમાં પણ ગુણ જોશે. દોષ સાથે વાદવિવાદમાં કોઈ છતી નહીં શકે. શેધક હંમેશા અવનતિના ખાડામાં ઊડે ને ઊંડે બધા સભાજનોના મુખ પર સ્પામતા છવાઈ. જતો જાય છે. જ્યારે ગુણગ્રાહક હમેશા ઉન્નતિનાં જનકરાજા તે ગુણગ્રાહક હતા. અષ્ટાવક્રના ગુણ જ પંથે આરહણ કરતો હોય છે.
તેમને દેખાતા હતા. સભાજને અષ્ટાવક્રની વિદએક પ્રસંગે કષ્ણ મહારાજા રાજમાર્ગો પરથી
તાના ભક્ત બન્યા, તેમનું સન્માન કર્યું. પસાર થતા હતા, ત્યાં એક સડેલું દુર્ગંધ મારતું
આ દષ્ટાંતોથી આપણને એક સનાતન સત્ય કૂતરૂ પડેલું હતું. બધા માનવીઓ નાક પર રૂમાલ મળે છે. મૂકી ગધથી બચવા પ્રયત્ન કરતા હતાં, પરંતુ પણ આપણે એ મહાન દોષ છે કે આપણે કૃષ્ણ મહારાજાએ કહ્યું.
બીજાનો છીદ્ર જ જોયા કરીએ છીએ. આ કુતરાના દાંતની પંક્તિ કેટલી સુંદર છે ” આપણી સૌથી મોટી કમજોરી એ છે કે કેટલી વિશાળ ગુણગ્રાહકતા !
આપણે પોતાની બુદ્ધિમત્તાને સર્વશ્રેષ્ઠ માનીએ એક સમય જનકવિદેહી રાજસભામાં બેઠા છીએ. આપણે એમ માનીએ છીએ કે અમે જે હતા ત્યારે આઠ વાંકાં અંગવાળા રંગે કાળા કાંઈ વિચારીએ, કરીએ યા લખીયે તે ઉચિત જ એવા એક કુરૂ૫ પુરુષે રાજસભામાં પ્રવેશ કર્યો છે. પૂર્ણ વિકી છે. જયારે સરસ્વતી માતાએ બધા જ એવા કદરૂપાને જોઈ હસવા લાગ્યા. બધાને બુદ્ધિની વહેંચણી કરી ત્યારે દોઢ ભાગ આપણામાં તેના દેષ જ દેખાયા પરંતુ જનકવિદેહી મૌન હતા. બાકીન કેવળ અર્ધો ભાગ બીજામાં વહેંચી આ હતા અષ્ટાવક્ર.
આ . અષ્ટાવક્ર ગાંજ્યા જાય તેવા ન હતા. તેઓ “મારા ગુણોને કોઈ પાર નથી, મારા જે
