________________
*ના. તમારા જેવા પરાક્રમીએ શરણાગત ન અને તે હું સારી રીતે સમજી છું.
“ તે પછી ?
મિત્ર ખની શકે ! પવનજયે સમાધાનની ભૂમિકા રજુ કરી.
.
6
પણ જ્યાં લંકાપતિને પેાતાને જ મિત્ર ન બનવુ હાય, તેનું શું થાય ? '
- હાલ એ પણ શકયતા છે, હું એ કામ સંભાળી લઈશ.’
• તા તા તમે લંકાપતિની સંમતિ લઈને જ આવ્યા છે...' વસ્તુરાજે પવનજયનુ પેટ માપવા • મીટર ’મૂકયું !
· એવું માનવાની ભૂલ વસ્તુરાજ ન કરે. જો લંકાપતિને એ રીતે નમતું જોખવું હોત તે લંકાથી જ કાઈ દૂતને મોકલી પતાવી દેત. તે આટલી સાગર જેવડી સેના લઇને સ્વયં પેાતે ન આવત. આ તે યુદ્ધના ભીષણ માનવસંહારથી મારૂં દિલ કપી ઉયું અને વિચાર આવ્યો કે જો કાઇ મધ્યમ માગે સમાધાન થઈ જાય તેા પ્રયત્ન કરૂં. એ આશયથી જ આ રાત્રીના સમયે અહીં આવ્યો છું.'
· સેનાપતિજી, તમારા આશય સાથે હું પણ સંમત થાઉં છું. વેાના સંહાર મને પણ ઈષ્ટ નથી, પરંતુ રાષ્ટ્રના સ્વાતંત્ર્યની રક્ષા ખાતર કયારેક હિંસક માગ પણ અખત્યાર કરવા પડે છે.’ વરુણરાજે પોતાની નીતિને સ્પષ્ટ કરી,
‘તમારૂં સ્વાતંત્ર્ય અખંડિત રહે અને શાન્તિ સ્થપાય તેવા પણ મા મને દેખાય છે.' પવને જયે કહ્યું.
હતા તે માર્ગ રજી કશ.'
• ખર અને દૂષણને પાછા સાંપવા. એક મિત્ર તરીકે લંકાપતિને મળવું અને લંકાપતિના એક પરાક્રમી સાથિદાર રાષ્ટ્ર તરીકે-સ્થાન પ્રાપ્ત કરવું.’
વરુણુરાજે પુ ડરિક-રાજીવની સામે જોયું. બતે ભાઇએ પણ પવન’જયની દરખાસ્ત પર વિચારમાં પડી ગયા. દરખાસ્તમાં તેમને કોઈ સ્વમાન હાનિ વું ન લાગ્યું. ઉપરથી યુદ્ધના ભયાનક સંહાર
ક્લ્યાણુ : જાન્યુઆરી, ૧૯૬૩ : ૮૩૫
માંથી જીવાને ઉગરી જવાને માગ દેખાયા. વળી, પવનજયનું હૃદય પણ તેમને સાક્ દેખાયુ.
- કોઇપણ જાતની શંકા ન રાખશેા, તમારી સાથે આ કાઈ મેલી રમત નથી રમાતી, પરંતુ વેાના જીવન સાથેની મૃત્યુની રમતને અંત લાવવાના ઉપાય છે.' પવનજયે વિચારમાં પરંતુ વસ્તુરાજની સમજ સ્પષ્ટ કરી, પુંડરિક અને રાજીવે સંમતિ આપી. વસ્તુરાજે પણ પવન જયની દરખાસ્તને માન્ય રાખી,
• મહારાજા ! મને ધણેા જ હષ થયા. આપની નિખાલસતા અને ઉંડી સમજ પ્રત્યે ભારે આદર પ્રગટયેા...
‘પરંતુ સેનાપતિ, એક વાતની સ્પષ્ટતા કરી લેવી જોઇએ,’ રાવે કહ્યું.
શું? '
લંકાપતિને અમે એમની છાવણીમાં મળવા નહિ આવી શકીએ...!'
‘ જુએ, તમારે લંકાપતિની છાવણીમાં નહિ આવવાનુ અને લંકાપતિને અહીં નહિ આવવાનું નગરની પૂર્વ દિશાએ જે ઉદ્યાન છે. ત્યાં તેનુ મિલન યાજવાનું ...'
બરાબર !' રાજીવ સંમત થયા.
તેા પછી, હવે હું આપની રજા લઉ', હવે મારે લંકાપતિને મળવુ' પડશે, પછી પ્રહસિતની સાથે આપને શુભ સંદેશા મોકલું.’
વરુણુરાજે પવન જયને જવાની સ ંમતિ આપી. પવનજય ત્રણેની સામે સ્મિત કરી ઉભે થયા અને પ્રહસિતની સાથે આકાશમાર્ગે લંકાપતિની છાવણીમાં આવી પહોંચ્ચેા.
પ્રહસિતને પોતાની શિબિરમાં માકલી પવન જય લંકાપતિની શિબિર તરફ વળ્યા, મધ્યરાત્રી થઇ ચૂકી હતી; છતાં છાવણીમાં કાઈ નિદ્રાધીન બન્યું ન હતું. પ્રત્યેક સૈનિક પોતપાતાની તૈયારીમાં મગુલ હતા.
પવનજયે લંકાપતિની શિબિર આગળ જ દ્વારરક્ષકને ઇશારાથી દૂર કરી શિબિરમાં પ્રવેશ કર્યાં. શિબિરમાં રાવણુ અને બિભીષણુ ક્રા
