________________
8 9% રિક્ષાની મહત્તા છે : ભાવે જે પ્રમાણે નાસ્તિ કહેવાય છે. એ પ્રમાણે જેમ અસત્તાનું ભાન તત્કાળ નથી થતું. એમાં
લાવે પણ નાસ્તિ કહેવાય અને એને માન્ય અસત્તા તુરક છે કાલ્પનિક છે એમ નથી. પ કરી લેવામાં આવે તે વિશ્વમાકેદ્રવ્ય રહે નહિ. તેને વ્યંજક યુગ નથી થયે. માટે કઈ વસ્તુ નેથી નથી એ અનુભવે વ્યાપક થતાં સંકલ બેજકને વેગે વ્યક્ત થાય તેથી તેનામાં તુચ્છતા શૂન્યતા થાય માટે વિદ્રધ્યાદિની અપેક્ષાઓ છે એમ માની શકાય નહી. કપૂરને ગંધ એમને અર્તિ સ્વભાવ રેખર છે એમ માનવું જોઈએ. એમ પ્રસરે છે. જ્યારે શરાવલેને ગધ અંદર
નાસ્તિસ્વભાવ-પરદ્રવ્ય-ક્ષેત્ર કોળ" ને પાણી પડે ત્યારે પ્રસરે છે. એટä કર્ધરમાં ગઈ ભાવની અપેક્ષાએ દરેક સ્થાસ્તિ છે. જે દ્રવ્યમાં વસ્તિવિક છે અને શરાવલામાં ગંધ કાપનિક છે નાસ્તિસ્વભાવ ન માનવામાં આવે તે પરદ્રવ્યાદિન- એમ કહી શકાય નહિં. કેટલાક ગુર્ણ સ્વભાઈ અપેક્ષાએ પણ અંસ્તિ રહે અને એશ્વ સ્વીકારી જણાય છે અને કેટલાક ગુણી નિયત વ્યંજકે લેવામાં આવે તે પદાર્થમાં સ્વ-પરને ભેદ ટળી મળે ત્યારે વ્યક્ત થાય છે, એ પ્રમાણે વિચિત્રતા જાય અને સલે પદાર્થ એક સ્વરૂપ થઈ જાય સ્વાભાવિક પણે છે. આમ વ્યકમોને તુચ્છ એમ માનવું છે તે સકલ શાસ્ત્રવ્યવહાર વિરૂદ્ધ ગણને અસત્ય ઠરેqવામાં આવે તે ઘણું વ્યર્થ છે, એટલે પર અપેક્ષાએ નાસ્તિ સ્વભાવ છે. હરિને લેપ થઈ જાય." - - * બોદ્ધો કહે છે કે વસ્તુની સંજ્ઞા સ્વભાવે “ભાષારહસ્યમાં પૂ. ઉપાધ્યાયજી મ કહ્યું જણાય છે માટે સત્ય છે અને અસત્તા છે કેપિતાનું જ્ઞાન કરાવવામાં પરગુખે નિરીક્ષણ કરે તેતિપાવવા, વનયમુદ્દવંસિને ત્તિ નથતુI છે એટલે કલ્પનાજ્ઞાનને વિષય હોવાથી અસત્ય છે, દિમિને વેજિત્ત, કવિ પૂiધf u ? fi. પણ બૌદ્ધનું. એ કથન વ્યાજબી નથી. સત્તાની
...ચિત્તવૃત્તિનિરોધ - પ્રખ્યાત તત્વજ્ઞાની સ્કુટાકલી ગ્રીક ૧૧૩ વર્ષનું આયુષ્ય ભોગવી કાળ કરી ગયા. તંદુરસ્તી અને દીઘાયુષ્ય સંબંધી તેમના પશિષ્ય પ્રશ્ન પૂછયે.. ત્યારે જવાબમાં તેઓ બેલ્યા-“તારા પગ. તું ગરમ રાખ, અને મિજાજને હમેશાં ઠડ રાખ. દવા પીવા કરતાં તું ઉપવાસ કર. તારી આર્થિક ઉન્નતિ પર તું જેટલું ધ્યાન આપે છે તેટલું તું તારી શારીરિક, માનસિક અને આધ્યાત્મિક ઉન્નતિ તરફ આપ.” [અખંડ આનંદ]
. . , . . . મહત્ત્વ, -. ઘડિયાળમાં ઝીણાં મોટાં અનેક કમાને, ચળકતાં જવાહિરે, સ્ટ્ર અને પટ્ટીઓ હોય છે. એ બધી ચીજો ઘડિયાળ જેનારની નજરે ચડતી નથી. એને તે કોટાં અને કલાકના આંકડા જ દેખાય છે. પણ એ કટ અને આંકડાઓનું મહત્વ પાછળ રહેલા એક એક કમાન અને ચક પર નિર્ભર છે. એમાં એક નાનકડે ક્રુ પણ પિતાને સ્થાનેથી ખસી જાય તે એકાંટા ચાલતા અટકી પડે અને આંકડાએ અર્થ વગર બની રહે તમે એવા એક નાનકડા પદ્ધ જોવાહે તે પણ જરૂર સમજો કે તમારું સ્થાન અગત્યનું છે. એ સ્થાને તમે નહિ તે એ આખું ઘડિઆળ ચાલતું અટકી જવાનું છે.”
[અખંડ આનંદ
it !