________________
થાય છે, પણ શા માટે? શું આ હિંદની રસકસ
ભરી ભૂમિ, આ લોકોને ગમતી નથી એમ કે? પૂ. શ્રી અજ્ઞાત
ભાઈશ્રી ! હું ભૂલતો ન હોઉં તે આપે જ મને ૫. વડિલ ભાઇશ્રી..... ની સેવામાં. પ્રણામ. કહ્યું હતું કે, હિંદ સ્વતંત્ર બને તે બ્રિટનના તા. ૧૧ મીના દિવસે આપની પાસેથી નીકલી, હું લોકેને કોઈપણ રીતે પાલવે નહિ” વાત સાચી મુંબઈ આવ્યો છું. હું મુંબઈ આજે બીજી વેળા છે. મને આજની આઝાદીમાં શક રહે છે. હું ખોટો આવું છું. પહેલાં કરતાં મુંબઈ શહેરમાં આજે ઘણજ પડું તે ઈચ્છી રહ્યો છું, પણ હાલ આમાંનું કશું ફેરફાર થયો છે. મુંબઈની મોટી ગંજાવર મકાનોની જણાતું નથી. હાલ કેટની ઓફીસમાં શેઠ......ને લાઈને જોઈ, કોઈ અજાણ્યો જરૂર મુંઝાઈ જાય. ત્યાં હું જોડાયો છું. ઘેર સર્વગ્ને પ્રણામ. એજ મુંબઈમાં મકાનો છે, માણસોનો મહેરામણ મુંબઈમાં
લિ.....ના વંદન. હું તે જોઈજોઈને થાકયો, પણ મને માનવામાં
પૂ. વડીલ ભાઈશ્રી.....ની સેવામાં. આપને વસેલી માનવતાનાં દર્શન જવલ્લે જ થતાં.
તા. ૫ મીનો પત્ર મળે. હિંદના ગવર્નર જર્નલ ( વિશાલકાય મહેલાતેમાં મહાલતા, મોટરોમાં બેસી
માઉન્ટબેટન અહિં આવીને ગયા. પોતાના દેશધરતી ખૂંદતા માલેતુજાર શ્રીમાને જોવાનો મને જે
બાંધવને વળાવવા માટે એ આવ્યા હતા, એમ અવસર અહિં મળે છે તે રીતે ફાટયા કપડાં, મેલું અપાઓના લખાણો પરથી મેં જાણ્યું. આપણી ધુળ રગદોળાયેલું શરીર અને બબે દિવસની ભૂખથી લોકો માને છે કે, “ પરદેશી લોકે વિદાય થતા જાય જેના પેટમાં ઉંડા ખાડા પડ્યા છે. આવા દરિદ્ર- છે” કોંગ્રેસનો આ કેવો વિજય!” પણ ભાઈશ્રી : નારાયણેનાં દર્શન પણ આ જ શહેરમાં મને થયાં. મને આ સાંભળતાં જરૂર હસવું આવે છે. આ ભાઇશ્રી ! ૧૫ મી ઓગષ્ટને મહોત્સવ હું જોઈ-જોઈને મહાન પ્રજા. કાઇ દિવસે હારી, નાસપાસ થઈ કે થાક. શહેરમાં લાખોની રોશની, ભભકે અને આશા છોડીપરાજિતની વેદનાને અનુભવતી જોઈ શણગાર જોઈ મને પેલા દીન, કંગાલ આપણા સાંભળી છે કે ? ત્યારે એ કેમ જાય છે ? એના દેશબાંધવોની પેલી રોતી સુરત યાદ આવી. દેશમાં એની જરૂર પડી છે. એની માભોમ ધરતીને
મને થયું કે, આ બધા મોજશોખ, રંગરાગે એને સાદ પડયો છે, માટે પિતાના દેશને સમૃદ્ધ અને જલસાના ખાલી ભપકાઓ પાછળ આપણે કરવા, પેટે પાટા બાંધીને, કાળી મજૂરી કરી આપણું દોડો દેશબાંધવોને ભૂલી જઈએ છીએ એનું એ પોતાના દેશને ફરી પાછા ટટાર કરશે, આ કેમ? મુંબઈ જેવા શહેરમાં પુણ્ય-પાપ આ બન્નેના કારણે આ ગોરી ચામડી હિંદમાંથી વિદાય લઈ સારા-નરસા પરિણામો જોઈ મને કર્મના વિષમ રહી છે. ભાઈશ્રી ! કલકત્તાનું તોફાન શમ્યું કે, પરિણામો, જે જૈનશાસ્ત્રોમાં વર્ણવ્યા છે, એનું પંજાબ, સરહદ પ્રાંત, દીલ્હી, સિંધ આ બધા સ્મરણ થયું.
દેશોમાં ભયંકર દાવાનલ ફાટી નીકળ્યો છે. લાખો * સ્વાતંત્ર્ય ડેની ઉજવણી, મુંબઈએ સારી રીતે માણસો પોતાની બહાલી જન્મભૂમિને ત્યજી, જીવન કરી, પણ ત્યારપછીના દેશભરનાં તોફાનોના સમા- જીવવા ખાતર અજાણ્યા પ્રદેશમાં જઈ રહ્યા છે. ચારે આ ઉજવણીના રસને લૂંટી લીધો. બ્રિટીશ કોંગ્રેસ સત્તા પર ભલે આવી પણ આજે ચારે સત્તા વિદાય થાય છે, એ જેટલું સાચું છે એનાં બાજુ એની હામે તોફાને શરૂ થયાં છે. કોંગ્રેસ કરતાં એ સત્તા પિતાના મુત્સદ્દીતાના છેલ્લા દાવ અને તેના લોકપ્રિય નેતાઓની પહેલી ભૂલ, હિંદના અજમાવીને પીવું નહિં પણ ઢાળી દેવા” ની ભાગલા સ્વીકારવાની બ્રિટીશ યોજનાને નમતું ચાલબાજી રમી ઉપડી જાય છે.
આપવામાં થઈ છે, બીજી ભૂલ, ભાગલા પહેલાં - હિંદને સંસ્કૃતિહીન કરી મૂકી, માજશેખ ને વસ્તીની ફેરબદલી ન કરવામાં થઈ છે, જેના પરિવિલાસમાં પાગલ બનાવી એ પરદેશી લોકે વિદાય ણામે લાખો માનવોની જીદગી ભયમાં મૂકાઈ ગઈ,
?
