________________
પંચમ અને છઠ્ઠા આરાના ભાવેને જાણવા માટે આ લેખ વાંચવું જરૂરી છે. કાળની વિષમતા: પૂ. આચાર્યદેવશ્રી વિજયભુવનતિલકસૂરીશ્વરજી મહારાજ
માનવ પ્રાણીને કાલનો પ્રભાવ અજબ અસર આઠ મહિના પછી ચોથા આરાનો અંત થયો અને કરે છે. ચોથા આરામાં પણ આજ પ્રાણીઓ હતા પંચમ આરાનાં પગરણ મંડાયાં. પ્રભુના નિર્વાણ બાદ અને પાંચમા આરામાં પણ એ જ આત્માઓ છે. ગૌતમ ભગવાનને કેવલજ્ઞાન પ્રગટયું અને બાર વર્ષ ચોથા આરામાં કાલ લબ્ધિના પ્રતાપે આત્મા, પોતાનું કેવલી પર્યાયમાં રહીને નિર્વાણ પદને પામ્યા. સુધર્માવીર્ય કરવીને સંપૂર્ણ કામવરણને દૂર કરી આત્મજ્ઞાન સ્વામીને શિષ્ય પરિવાર સુપરત થયેઃ કારણકે, પેદા કરે છે અને મોક્ષને મેળવીને અવ્યાબાધ સમૃ- તેઓશ્રીનું આયુષ્ય દીર્ઘ હતું. તેઓશ્રી આઠ વર્ષ દિના શાશ્વત સુખને મેળવે છે. પંચમ કાલમાં કેવલજ્ઞાનનો પર્યાય પાળીને મોક્ષે પધાર્યા. બાદ કાલ લબ્ધિનો પ્રભાવ લુપ્ત થયો એટલે આત્માઓ જંબુસ્વામીને કેવલજ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું અને ૪૨ વર્ષ પરિપૂર્ણ આત્મજ્ઞાન નથી મેળવી શકતા. મેક્ષગતિમાં સુધી કેવલપર્યાય પાલીને મોક્ષે પધાર્યા. પ્રભુ નિર્વાણ જઈ શકતા નથી. તન્ન કર્મ ક્ષ જ્ઞ: બાદ ૬૪ વર્ષ સુધી કેવલજ્ઞાન અને મોક્ષગમન રહ્યું. એ ઉક્તિ આ વાર્તમાનિક સમયમાં યથાર્થ રીતે બાદ કેવલજ્ઞાન અને મોક્ષ ગમનનો વિચ્છેદ થયો. સાધ્ય બનતી નથી. કારણકે સકલ કર્મને નાશ કરવા ચેથા આરામાં જન્મેલા પ્રાણીઓને પાંચમા માટેનાં સાધનો અને પરિબલ આજે ક્ષીણ થતાં આરામાં કેવલજ્ઞાન અને મોક્ષગમન થઈ શકે છે. ગયાં છે. "
- જંબુસ્વામીના મોક્ષગમન પછી નીચેની દશ વસ્તુકરે છેવોના હૈયાના સ્વામી ભગવાન વર્ધમાન એને વિચ્છેદ થયે. વિચરતા રાજગૃહી નગરીના ઉધાનમાં પધાર્યા. ૧ પરમ અવધિજ્ઞાન, ૨ મન:પર્યવજ્ઞાન, ૩ લાખો હૈયાઓએ પ્રભુને હર્ષ ઉમઓની માલાઓથી કેવલજ્ઞાન, ૪ ત્રણ ચારિત્ર (પરિહાર વિશુદ્ધિ, સૂમઅર્થે સમર્થ્ય, પ્રભુની પુણ્ય પ્રકૃતિના પ્રબલ પ્રતાપે સંપરાય, યથrખ્યાત ચારિત્ર) ૫ પુલાક લબ્ધિ, કેટલાક અધર્મીઓ આપોઆપ ધર્મ તરફ વળ્યા. ૬ આહારક શરીર, ૭ ઉપશમણી, ૮ ક્ષપકશ્રેણી, નાસ્તિકએ આદર્શનાં અમી પીધાં.
૯ મેક્ષગમન, ૧૦ ક્ષાયિક સમ્યકત્વ. પ્રભુએ ભાવીકાલનું દર્શન કરાવતાં જણાવ્યું કે, ચોથો આરો ઉતરતાં પાંચમા આરાના દેખાવ આ કાલ ચોથા આરાન છે. મહારા નિર્વાણ પછી શરૂ થયા. પદાર્થના વર્ણાદિક પર્યાયો, અનંત પર્યાય ટૂંક સમયમાં પાંચમો દુઃષમ આરો શરૂ થશે. ચેથા હીન થતા ગયા. પાંચમો આરો ૨૧૦૦૦ વર્ષની અને પાંચમા આરામાં ફરક કેટલો? ચોથા આરાની અવધિનો છે. આરાના પ્રારંભમાં સાત હાથની કેટલીક સમૃદ્ધિ લાપાશે. પાંચમા આરાની શરૂઆ- કાયાનું માન હતું અને ઉતરતાં એક હાથનું દેહમાન તથી કંઈક નવી નવી યાતનાઓ ઉભી થશે. માનવ રહેશે. વધારેમાં વધારે આયુષ્ય ૨૫૦ વર્ષનું હતું. પ્રાણુઓને સુખ સંપત્તિ, ગુણ, ધર્મ, સામગ્રી વગેરે ઉતરતાં ૨૦ વર્ષનું રહેશે. પ્રભુએ બાર પ્રકારની પ્રાપ્ત થતી મુશ્કેલ બનશે.
પર્ષદામાં બિરાજી જ્ઞાનનેત્રથી જેવું જોયું-જાણ્યું " જનવર્ગનાં હૈયાં મલિન બનશે, શરીર શક્તિઓ, તેવું સ્વરૂપ પંચમકાલનું પ્રરૂપ્યું છે. , આત્મબલ, પુણ્ય પ્રકૃતિઓ પણ ઘટતી જશે. વિગેરે ' પંચમ કાલના ભાવો કેવો રહેશે એનું વર્ણન પ્રભુએ પાંચમા આરાના ભાવોને યથાર્થ રીતિએ કરતાં જ્ઞાનીઓ જણાવે છે કે, પ્રાણીઓને દિવસમાં દર્શાવેલ છે.
અનેકવાર આહાર કરવાની ઈચ્છા રહે અને શરીરના. , ચેથા આરાનાં જ્યારે ત્રણ વર્ષ, આઠ મહીના માપ પ્રમાણે આહાર કરે, લીધેલ આહાર સવરૂપે બાકી હતા ત્યારે વર્ધમાન સ્વામીનું નિર્વાણુ થયું. પરિણમે નહિ, ભૂમિના રસ-કસો ઓછા થતા જાય. પ્રભુ મહાવીર સ્વામીના નિર્વાણ બાદ ત્રણ વર્ષ અને આરે ઉતરતાં કુંભારના નિભાડાની છાયા જેવી
