________________
તા. ૧૬-૧૦-૧૯૩૭.?
જૈન યુગ.
પ્રથમ તો કેન્ફરન્સથી એની અલગતા અત્યારે જે રીતે = નાંધ અને ચર્ચા.
છે તે બદલીને આખુ તંત્ર કાર્યવાહક સમિતિની દેખરેખ ગુજરાતી ' ના તંત્રીશ્રીને–આ વર્ષના કૃશ્ન જન્મા
હેઠળ આણવું, તથા પ્રતિવર્ષ વહીવટ માટે જુદી સમિતિ એ
સારૂ નિમવી અને કેવળ ધાર્મિક પરિક્ષા હિંદના દરેક મોટા છમી અંકમાં જૈનધર્મ પાળનાર સમુદાય માટે જે પદ્ધતિએ
શહેરમાં વધુ પ્રમાણમાં લેવાય અને વિશાળ સમુદાયમાં વિતોછડી ભાષામાં કાદવ ઉગાડવામાં આવ્યું છે અને સત્યની
દાર્થીઓ અને વિદ્યાર્થીનીઓ એનો લાભ લઈ શકે એ અર્થે મર્યાદા ઓળંગી જઈ ભળતે ભળતું લખાણુ ચીતરી મારવામાં
પરીક્ષાને અભ્યાસક્રમ અટપટીઓ ને સખત ન ગઠવતાં કિવા આવ્યું છે તે બિલકુલ ઇષ્ટ નથી અને એક જુના ને જાણીતા
શિક્ષિતેની દ્રષ્ટિએ ન તૈયાર કરતાં નજર સન્મુખ ઉમેદવાર પત્રના ખાસ અંકને શોભારૂપ ૫ણું નથી જ. વેદ વિહિત
સમુદ્રને રાખીને નિયત કરવો. એ અર્થે કાયમી ફંડ એકત્ર હિસાજન્ય થતો કે દેવી-દેવ સામે થતાં, મૂક પશુઓના બળિ
કરવા સારૂ મુરબ્બી તેમજ જીંદગી સુધીના સભ્ય નોંધવા. દાન પ્રત્યે અવાજ ઉઠાવનાર જૈનધર્મ કયા કારણે નાસ્તિક :
* એના કાર્યક્ષેત્રમાંથી લરશીપને શાળાઓને મદદ આપવાની મનાય કે નિઘ ગણાય? અહિંસાની વ્યાખ્યાને વિશ્વસમ્મુખ ?
વિદ્યમાન પધ્ધતિ બંધ કરવી. એક સમયે ભલે એ આવશ્યક સંપૂર્ણપણે નિર્મળ સ્વરૂપમાં આલેખવા બદલ અને તેટલાજ
ગણાતી હેય પણુ આજે એ કાર્ય બીજી સંસ્થાઓ કરતી જોરથી અમલમાં ઉતારવાની જાહેરાત કરવા સારૂ જૈનધર્મની
હોવાથી બેડે પડતું મૂકવાનું છે. એને પાઠયક્રમના પુસ્તકે પ્રશંસા કરવી જોઈએ. એ સામે બખાળા કહાડનાર કેવળ
તરફ સૌ કરતાં વિશેષ ને સત્વર લક્ષ આપવાનું છે. વળી સાંપ્રદાયિક દષ્ટિના ચક્રાવે ચઢી સત્યને જ અપલાપ કરે છે
પરિક્ષાના પરિણામ જલ્દી જાહેર કરી અભ્યાસી ગણુમાં અભિએમ કહેવું પડે છે ! સમજુ વર્ગમાં એવા લખાણની કેડીની
રૂચી ને ઉત્સાહ સતનું જાગ્રત રાખવાનો છે. કિંમત પણ નથી રહી, એ વાત ભુલવા જેવી નથી. આજે
આ તે સામાન્ય ફેરફારના છુટા છવાયા ઉલે છે માત્ર છે. પણ એવી વ્યક્તિઓ દષ્ટિગોચર થાય છે કે જેમને વર્તાવ સર્વ ધર્મ પ્રત્યે સમભાવપૂર્ણ હોય છે તે પછી મહાભારત
એ માટે વ્યવસ્થિત એજના તૈયાર કરી જુદા જુદા સ્થળોમાં કે રામાયણના પાત્રો માટે શા સારૂ વેદમઓએ ઇજા લે પરિશ્રમ દ્વારા ધાર્મિક અને
પરિભ્રમણ દ્વારા ધાર્મિક અભ્યાસની અગત્ય પર ભાષણો ગેહવી, ધટે ? એ સબંધમાં લંબાણ ન કરતાં એટલું જ કહીયે કે
IS ઉગતા વર્ગને રસ લેતા કરવાની જેમ ખાસ આવશ્યકતા છે મધ્યસ્થ વર્ગ સામે ઉભય વર્ગના મહાભારત રજુ કરવામાં
તેમ ઉમેદવાર પણ સુલભતાથી જૈન ધર્મ સંબંધી જ્ઞાન પ્રાપ્ત આવે તે એમાંથી ન્યાયના કાંટે તેલાઈ કાનું લખાણ દલીલ
કરી, ઓછા પરિશ્રમે એમાં કાર્યદક્ષ થઈ શકે તેવા પાયયુક્ત ને અત્યારના યુગમાં ગળે ઉતરે તેવું છે તેની જ
ક્રમના પુસ્તકો તૈયાર કરાવવાની પણ તેટલી જ અગત્ય છે. ખાત્રી થાય તેમ છે. વળી એ કાળના પાત્રોને પણ અનુરૂપ ને
વિશેષમાં એ પેજના એવી હોવી ઘટે કે જેથી છુટી છવાયી શોભાજનક છે. ભૂતકાળમાં જૈન સમાજની સુષુપ્તિથી અને
કરેક શિક્ષણ સંસ્થાએ એક સાંકળે જોડી શકાય. જૈનેતરના છીછરા જ્ઞાનથી જૈનધર્મના નામે ગમે તેમ ધસડી
- - - - - - શકાતું. પણ જાગ્રતિના આ યુગમાં હવે તેમ જ ચાલી રાં. રાષ્ટ્રના વિખ્યાત સેવક અને જૈન કેમના અજોડ તંત્રીશ્રી આ વાત અવશ્ય વિચારે. ‘જેને નાશ' પામી ગયા જે ગ ગળે ફેંકનાર લેખક અને એ જાતની હાથ પગ સેવાવીર શ્રી. મણિલાલ કોઠારીને સ્વર્ગવાસ. વગરની વાતને પ્રસિદ્ધિ કરનાર પત્ર જનતાની સેવા બજાવે દેશના અનેક સેવક શ્રી. મણીલાલ કેદારીના સ્વર્ગવાસના છે કે માત્ર સાંપ્રદાયિકતાના ઘેનમાં સ્વછંદપણે કાગળ કાળા સમાચારે વર્તમાન પત્રદ્વારા ફેલાતાં આખા દેશમાં શાકની કરે છે ! યુગને ઓળખી આવી પ્રવૃત્તિથી અટકવા વિનંતિ છે. ગંભીર લાગણી ફેલાઈ ગઈ છે. એ વીરનરમાં કાર્યો લેવાની ધામિક પરિક્ષા–ન્ફરન્સ સ્થાપિત એજ્યુકેશન બે
અજબ શકિત હતી, તેઓશ્રી પોતાની કમળ લાગણીથી દ્વારા પ્રતિવર્ષ હિંદના જુદા જુદા શહેરમાં યુનીવર્સિટીની
ભલભલાના હૃદયમાં સસરા ઉતરી જઈ કાર્ય કરાવી શકતા. પદ્ધતિએ એકજ દિને નિર્ણિત કલાકામાં લેવામાં આવતી
મદદ મેળવી શકતા, એઓ પિતાના જીવન કાળમાં અનેક વખત ધાર્મિક પરિક્ષા એ કેટલાક જીવંત કાર્યોમાંનું એક છે. એ સામે
બીજું કસોટીઓમાંથી પસાર થયા છે, શુદ્ધ કાંચનની ભાગ્યેજ કોઈ વ્યક્તિને વિરોધના સુર કાઢવાપણું કે અસંખનો
પે એની જીવન જપેત જળવળતી હતી, તેમણે દેશને માટે ઉભરો ઠાલવવાપણું છે એ પ્રયાસ ઉત્તરોત્તર જે રીતે વિગત
ભેખ ધર્યો હતો એટલું જ નહિ પણ જેન કામના પણ સિદ્ધાથત રહ્યો છે અને પરિક્ષા માટેના કેન્દ્રોની સંખ્યા વધવા લીધાં હતાં તેઓએ જૈન યુવક પરિષદના પ્રમુખ સ્થાનેથી
ચલછની યાત્રાના વિકટ પ્રસંગે કામને દેવા સુકાન હ યમાં લાગી છે એ પરથી સહજ અનુમાની શકાય કે એ માટે બે મત જેવું નથી જ. કાર્યકરો મનમાં થે તે આજની સ્થિતિ
ત્રણે ક્રિરકાના એક અને સંગઠનની જરૂરીયાત પકારી, કરતાં ઘણું દૂર હજુ પણ લઈ જઈ શકે તેવું વિશાળ ક્ષેત્ર
પરંતુ આપણા કમભાગે ત્યાર પછીના ટુંક સમયમાં જ કારાસામેજ પડયું છે. સવિશેષ પ્રગતિ થાય તે
વાસમાં પૂરતાં અને પરદેશના કાળા કાયદાના ભોગ બનતાં
ચેક ચાન્સ પણુ છે. જરૂર છે એ પાછળ ઉમંગી હૃદયેના હાર્દિ સહ
તેઓની સેવાનો સંપૂર્ણ લ બ કામ મેળવી શકી નહિ હુંકામાં કારની અને કેટલાક વ્યવહાર ફેરફારની. સાથો સાથ એ
એમનું જીવન એ ખરેખર આદર્શ જીવન હતું. આજે દેશને માટેનાં પરિબ્રમણ્ અર્થે થેલા દિવસની અવકાશની પણ
એ સેવાવીરની અપૂરણીય ખામી પડી છે. પ્રભુ તેના અમર તેટલી જ જરૂર છે.
આત્માને શાંતિ આપે.
