________________
તા. ૧૬-૧૨-૧૯૭.
જૈન યુગ.
લોકલ ટ્રેનમાં ત્રિભેટે.
લાગે છે ?”
આ અવસરે મારે વચમાં બાલવું પડયું. મેં કહ્યું,
જુઓને મહાશય ! આજે આપણે કેળવણીની સ્કીમ લગભગ એક વિચારણીય વાર્તાલાપ.
તૈયાર કરી છે, એને માટે ગામેગામ મદદ આપવાની સૂચમરીન લાઈન્સથી મલાડ જતી એક લેકલમાં જન્મભૂમિ નામ પણ માકલા આપા છે, પણ આપણા સમાજના કમ
ભાગ્ય છે કે હજુ સુધી તેને જોઈએ તે લાભ લેવાયો નથી.” વાચતાં હું બારી પાસે બેઠા હતા, ચની રેડ સ્ટેશનથી અમારા
- શ્રીમંત-અરે ભાઈ ! પણ અમારા જેવા સામાન્ય બુદ્ધિના કમ્પાર્ટમેન્ટમાં જ બે ભાઈઓ દાખલ થયા, મને જોઈ તેઓ
માણસને તે આ જનામાં સમજ પડે તેવું જ નથી. મેં તે બોલી ઉઠયા “ અહે ! આજ તમે પણ કંઈક મેડા થયા
વાંચ્યું હતું પણ કંઈ સમજ પડતી નથી.
સામાન્ય-(મારી સામું જોઈ) તમે બટું નહિ લગાડતા, “હા જરા ઓફિસથી આજ મેરૂં છુટાયું ' મેં કહ્યું
પરંતુ મને પાણુ આ પેજના જોઈએ તેવી વ્યા૫ક લાગતી નથી, ત્યાર બાદ કેટલીક આડી અવળી વાતચીત કર્યા પછી
બહારગામના લકે આને તુરત લાભ ઉઠાવે એવું લાગતું તેમાંના એક ભાઈએ પ્રશ્ન કર્યો,
નથી, આ યોજનાને કંઈક વધારે સરળ કરવામાં આવે, અને કેમ! તમે કોન્ફરન્સ કયારે ભરો છો ?'
ગામડાંઓમાં સમજાવટથી પ્રચાર કરવામાં આવે તેજ તેને આ પહેલાં મારે જણાવવું જોઈએ કે જેમ હું વીંગ લાભ ઉઠાવાય. કમીટીને સભ્ય છું, તેમ તેઓ પણ વકીંગ કમીટીનાંજ સભ્ય શ્રીમંત-ભાઈ સાહેબ ! એ તલમાં તેલ જેવું નથી; બહાર હતા, તફાવત માત્ર એટલેજ હતું કે હું નિયમીત કેન્ફરન્સના ગામ જવાનું તે કોઈનું દીલ જ કયાં થાય છે? અરે જે કાર્ય કામકાજમાં રસ લેતે હતા, જ્યારે તેઓમાંના એક ભાઈ કોઈ કરનારાઓ ખુદ બહારગામ પ્રચાર અર્થે જાય તે આ બાબત કોઈ દિવસ ચર્ચાનો વિષય હોય તેજ દેખાતા હતા, જયારે તે શું પણ બીજી ઘણી બાબતે ઉપર સમાજનું મન બીજા ભાઈ શ્રીમંત હેઈ રૂ. ૫) નું લવાજમ આપી સંતેષ વાળી શકે. માનનારા હતા. ઉપરને પ્રશ્ન તે શ્રીમંત ગણાતા મહારાજ
સામાન્ય–આ ઉપરાંત પણ કોન્ફરન્સના ઘણા દરો કર્યો હતો.
- એવા છે કે જે તેમનો અમલ કરાવવા હોય અને કેમને તે કેમ! તમને ખબર નથી કે ભાવનગરમાં કોન્ફરન્સ
કરન્સ માટે તૈયાર કરવી હોય તે ચર્ચાત્મક અને વિસંવાદી સવાલ ભરવાની કંઇક હીલચાલ ચાલી રહી છે. આ બાબતને ઇશારે
હાલ તુરત એક બાજુએ મૂકી સમાજની નાડ તપાસી સર્વજૈન પત્રમાં પણ આવી ગમે છે.” મેં જવાબ આપે.
** આસી. માન્ય વિષયે હાથ ધરવામાં આવે. દાખલા તરીકે કેળવણી ‘પણ પિલા યુવક સંધવાળા દશ ભાઈઓએ ગઈ સ્ટેન્ડીંગ બેકારી નિવારણ વિગેરે જે હમણાં કોન્ફરન્સ હાથ ધર્યા છે કમીટીમાં આમત્રણનું માથે લીધું હતું, તે શું છટકી ગયા ? તેવા વિષયો હાથ ધરાય તે ભૂતકાલની કોન્ફરન્સની જાહેઃશ્રીમાને કહ્યું.
જલાલી પુનઃ સંપાદન થયા વિના રહે નહિ. નહિ, લગભગ તેમના પ્રયાસથી કેન્ફરન્સ ભરાવાની
શ્રીમત-- ભાઈ તમે કહે છે તે બરાબર છે, પણ આપણા તજવીજ ચાલી રહી છે એમ જાણવામાં આવ્યું છે.' મેં
બારી પાસે બેઠેલા યુવાન ભાઈ અને તેના જોડીદારો કયાં જવાબ આપે.
માને તેવા છે? તેઓ કયાં વાણીયા બુદ્ધિ રાખે છે ? જો તેઓ અત્રે ત્રીજા ભાઈ છાપુ બાજુએ મૂકી બધા “ પણ વાણીયા બુદ્ધિથી કામ લેવામાં માનતા હતા તે આજે આપણે યુવાને જેટલા ગાજે છે તેટલા વસતા નથી તે.'
કેટલાંયે કામ કરી શકયા છે. આજે આપણી કેમમાં બેકારી હવે વાર્તાલાપને પાયે બદલાયો, તેઓ બન્ને વચ્ચે કેટલી બધી વધી પડી છે, તે તે તમારા કરતાં અમારા વાર્તાલાપ હું રસપૂર્વક સાંભળતા હતે.
જેવાને વધુ ખબર પડે, કારણ કે દિવસ ઉમે અમારા પાસે - શ્રીમંત-“અરે! ભાઈ બધું એમજ છે, આજે કોઇનામાં બેકારીની બુમ નાખતા લેક આવતાજ હોય છે, પણું આપણી ક્યાં સંપૂર્ણ બેગ આપવાની તાકાત રહી છે? કામ કરનારાઓ સમાજ જે આવાં કામ એક દીલથી ઉપાડી લોએ તે શું જે કામ કરે તે સમાજ પણુ જરૂર રસ લેતે થાય, અત્યારે આપણું કામ ન થાય ? અને ભાઈ મને તે કેળવણી કરતાં અમારા જેવાને તે રસજ આવ નથી.'
બેકારી નિવારણું બહુ જરૂરી લાગે છે, - સામાન્ય-‘પણ સાહેબ એમાં એકલા કામ કરનારાઓનીજ અત્રે મેં કહ્યું “ કાકા ! ત્યારે તમે કાર્યવાહી સમિતિમાં
ખામી નથી, પરંતુ વિશાળ કંડેની પણ જરૂર રહે છે. આજે આવીને આ વાત રજુ કેમ કરતા નથી ? ' તમે નો છે કોન્ફરન્સ પાસે કંઈ ભંડોળ નથી, છતાં પણું શ્રીમાન-ના ભાઈ ના ! આપણને તેમાં મ નથી પડત, દમખાં હમણાં કેળવણી પ્રચાર, બેકારી નિવારણ એ પ્રશ્ન ઉપર ન
૩૫ ની વાતમાં ઘણા ટાઈમ જાય છે. આપણે તે કામ કરવામાં કોન્ફરન્સે પિતાનું લક્ષ્ય ફીક દોરવ્યું છે, અને કેળવણી માટે માનનાર
માટે માનનારા છીએ, બોલવામાં નહિ. મેટી રકમ પણ મળી છે.' શ્રીમંતન જરા આનંદમાં આવી જઈ) બસ! મારા
અત્રે વિલેપારલેનું સ્ટેશન આવતાં ભારે ઉતરવાનું હોવાથી સાહેબ, હવે સાચું બોલ્યા, જે કામ હોય તે આપણી કામમાં ૬ કીમત ગૃહસ્થની ભાવના ઉપર અંતરથી વિચાર કરતે પસાને તેટો પડે તેમ નથી, ઘણાય ઉદાર સમીપતિઓ સાહેબ સલામ કરી ઉતરી પડશે. સમાજના કાર્ય માટે પૈસા આપે છે, અને આપશે.
5 લી કાર્યવાહી સમિતિ સભ્ય.
