________________
સંસારની માયામાં ફસાઈને દુષ્કર્મ અને તેની પરંપરાને જ ઉભી કરી છે, જેને લઈને આ આત્માએ અનંતભ કર્યો છે, જે સર્વથા ફેગટ ગયા છે. પરંતુ કેઈક પુણ્યદયે આ ભવમાં આર્યદેશ, આયખાનદાની અને આર્ય સંસ્કૃતિ મેળવવા આપણે " ભાગ્યશાલી થયા છીએ. તે સદબુદ્ધિ-સમ્યકત્વબુદ્ધિને વશ થઈને સામાયિક, પૂજા, જાપ, તપશ્ચર્યા વિગેરે આપણા આત્માની વિવક્ષિત ક્રિયાઓમાં આપણે આત્મા જોડાય તેજ મનની નિશ્ચલતા પ્રાપ્ત થતાં આપણું ધાર્મિક ક્રિયાઓ જ્ઞાનને લઈને સુન્દરતમ બની શકે છે.
આત્માની શુદ્ધિ માટેજ જે ક્રિયા કરવાની હોય તે કિયાઓને મર્મ સમજવું જ જોઈએ. તેજ આપણે ઉપગવાળા થઈને કર્મોના ભૂક્કા ઉડાવી શકીએ.
એકલા મનજીભાઈના વિશ્વાસે અર્થાત્ માત્ર મનને વશ થઈ તમે કંઈ પણ કામ કરશે નહીં, કારણકે અનાદિકાલથી મનને અધોગતિ તરફજ જવાનું પસંદ પડે છે, માટે પ્રત્યેક ધાર્મિક વિધિ-વિધાને મનરૂપી ઘેડાના મુખમાં સજ્ઞાનરૂપી લગામ નાખીને આત્મ ધ્યાનમાં મસ્ત બનશે, તે હુંડી અવસર્પિણીમાં પણ મળેલે મનુષ્ય અવતાર સફળ બનશે.
નવા વેધ ચાર: ૩ (અનુ. ૧૬) જડાત્મક અને જ્ઞાનાત્મક આ બે વ્યાપારે આત્માના છે. સમ્યકૃત્વની પ્રાપ્તિ પહેલા જીવમાત્રને માનસિક, કાયિક અને વંચિક વ્યાપાર જડાત્મક જ હોય છે. આ કારણે અનંતભની રખડપટ્ટી પછી પણ આપણે સમ્યગ દર્શન, સમ્યજ્ઞાન અને સમ્યફ ચારિત્રથી હજારે કેશ દુર રહ્યા છીએ અને આપણું ભ ફેગટ ગયા છે. પ્રાપ્ત થયેલ માનવભવ દેવદુર્લભ છે,
