Jain_Satyaprakash 1953 10

Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad

Page 6

શ્રી. જૈન સત્ય પ્રકાશ
[વર્ષ : ૧૯. એ પ્રયત્ન જરૂર કરે છે પણ તત્વ એટલું સુમિ છે અને ચીપિ એટલે શૂલ છે કે બન્નેને મેળ જ ન ખાય અને કો'કવાર સ્પર્શી જાય તેય શ્રદ્ધાના અભાવે એ પળવારમાં સરી જાય અને મુળ સ્થિતિ આવીને ઊભી રહે અને કયાંયે તક ન પહોંચતાં બેલી ઊઠે છે: ( It is. inconvincable) આ કલ્પનામાં ન આવે એવી વસ્તુ છે, ત્યારે કર્મવાદને અભ્યાસી કહેશેઃ જગતની કોઈ વસ્તુ અહેતુક નથી, ( Effect of the Cause) હેતુની અસર તે છે જ. તે આ પ્રસંગ પાછળ પણ કમનું અદશ્ય બળ કામ કરતું જ જોઈએ. એના બળે જ આ સ્થિતિ ઊભી થઈ છે. આ વાત-એક જ વાતાવરણમાં રહેવા છતાં શ્રીપાળ પર કેદ્ર રોગની અસર થવી અને એમની માતા પર એની અસર ન થવી-આ પ્રસંગદ્વારા આપણને સમજાય છે. અહીં કર્મને ન સ્વીકારીને અને માત્ર જંતુવિજ્ઞાનમાં જઈએ તે બંને પર એની સમાન અસર થવી જોઈએ, પણ તેમ નથી; કારણ કે બન્નેના જીવન પાછળ હેતુઓ ભિન્ન ભિન્ન છે, કર્મ જુદાં જુદાં છે.
- આ રીતે આ રાસને પ્રત્યેક પ્રસંગ કે સહેતુક છે તે ઊંડાણથી વિચાર કરતા સમજાય તેમ છે. આ રાસ, કર્મગ્રન્થને ઊડો ને સૂમ અભ્યાસ કરવા અસમર્થ સામાન્ય વ્યક્તિ પર, પણ હળવા પ્રસંગો દ્વારા, પ્રત્યેક સંગે પાછળ કાર્ય કરતા ગઈ કાલના નિમિત્ત પર પ્રકાશ પાડી, કર્મના સિદ્ધાન્તની અવિસ્મરણીય છાપ પાડી જાય છે.
અને એટલે જ, આ પાવનકારી જીવનચરિત્ર વર્ષમાં એકવાર નહિ, પણ બે વારચૈત્ર ને આરોમાં વંચાય છે. વારંવાર વાંચવા છતાં આનું વાચન નીરસ નથી લાગતું અને
જ્યારે જ્યારે વંચાય છે, ત્યારે એમાંથી રસનાં ઝરણું વહે છે. એનું બીજું કારણ એ પણ છે કે, આના મંસગો નિર્મન્થજીવનને સ્પર્શવા કરતાં ગૃહસ્થજીવનને સ્પર્શે છે. નારીશિયળ, સહિષ્ણુતા, દઢ સંકલ્પ ને નિસીમ શહાદ્વારા અને પુરુષ સૌજન્ય, સંયમ, ક્ષમા ને ભક્તિદ્વારા માનવતાની સીમા વટાવીને, સાધુતાની ભૂમિકા સુધી કયી રીતે પહોંચી શકે છે, આ વાત મયણદેવીને શ્રીપાળે પિતાના સૌમ્ય આચરણથી આમાં પૂરવાર કરી છે. * એક રીતે તો આ રાસને પ્રકાશ ને અંધકારના યુદ્ધને ઈતિહાસ કહીએ તેય ચાલે.. શ્રીપાલને સૌજન્યતાભર્યો પ્રકાશ, ધવળની દુર્જનતાના અંધકાર પર વિજય કઈ રીતે મેળવે છે એનું તલસ્પર્શી વિવેચન એટલે, “ શ્રીશ્રીપાલને રાસ ''
(સાધના પ્રકાશનમદિર તરફથી પ્રકાશિત “શ્રીપાલના રાસ'નું નૈવેદ્ય)