Jain_Satyaprakash 1943 08

Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad

Page 12

મ
૩૩ર 1 શ્રી જેને સત્ય પ્રકાશ
[વર્ષ : વિધિ રહે ત્યાં સુધી તે વસ્તુ સિદ્ધાન્ત તરીકે સ્વીકારી શકાય નહીં. માટે જ ઋજુસૂત્ર નયને માન્ય સવર્થી ક્ષણિકત્વ બીજા ન સ્વીકારતા ન હોવાને કારણે અપસિદ્ધાન્ત છે-મિથ્યાત્વ છે. એ જ પ્રમાણે જીવ ભલે સમભિરૂઢ નય સ્વીકારે તોપણ અન્ય નયને વિરોધ હોવાથી સિદ્ધાન્ત તરીકે માની શકાય નહીં. સિદ્ધાન્ત તો અન્ય નાના અવિરેાધે જ મનાય. માટે જીવ અને અજીવ એમ બે જ રાશિ છે, પણ ત્રણ રાશિ નથી.
અનુગદ્વારસૂત્રમાં પણ સમભિરૂઢ નયને અનુલક્ષીને કહેલ છે. “નજીવને જુદી રાશિ માનવાનું ત્યાં કથન નથી, માટે તેને પણ વિરોધ સંભવ નથી.” ઉત્તરપક્ષ સંપૂર્ણ
(૧૦) મંત્રીજી! આ બન્ને મુનિમહારાજાઓ મહિનાઓ થયા વાદ-શાસ્ત્રાર્થ કરે છે, પણ હજુ સુધી કંઈ નિર્ણય ઉપર આવતા નથી તો હવે આપણે પૂછવું જોઈએ કે તમારે આ શાસ્ત્રાર્થ કેટલા દિવસ ચાલશે.”
“જી. આપનું કહેવું સત્ય છે. પ્રજામાં પણ હવે ચર્ચા ચાલે છે કે રાજા સાહેબ છછ મહિનાઓ થયા પ્રજાની કઈ પણ ફરિયાદ સાંભળતા નથી અને બે મહારાજના વાદમાં સમય વીતાવી દે છે. માટે કાં તો પ્રજાના ન્યાયને માટે જુદી વ્યવસ્થા કરવી જોઈએ, નહીં તે મહારાજેને આ વાદને જલદી નિકાલ લાવવા સૂચવવું જોઈએ.”
“સારું, હું આચાર્ય મહારાજને સૂચવું છું. આવા મહાન વિદ્વાને આપણે રાજ્યમાં છે એ ગૌરવ લેવા જેવું છે, છતાં એ ગૌરવથી કંઈ પણ રાજ્યની હાનિ તો ન જ થવી જોઈએ
- “ભગવન! આપ ઘણું દિવસથી આ ગંભીર વિષયમાં જે શાસ્ત્રાર્થ ચલાવો છે તેનું કંઈ ફળ કે કંઈ નિર્ણય તાત્કાલિક આવે તેમ જણાય છે કે નહિ ?” રાજાએ આચાર્ય મહારાજને પ્રશ્ન પૂછ્યો.
“રાજન ! આ ગુપ્ત જિનેશ્વરકથિત સિદ્ધાન્તની વિરુદ્ધ પ્રરૂપણ કરે છે. એ વિદ્વાન છે, સમજે તો સારું એમ સમજી અમે તેને સમજાવવા પ્રયાસ કર્યો, પણ એ સમજે તેમ જણાતું નથી. પણ આથી એટલું જરૂર છે કે હવે તે વિશેષ અનર્થ નહીં કરી શકે.” આચાર્ય મહારાજે જવાબ આપે.. : - “તે આ૫ તાત્કાલિક કંઈ આ પ્રસંગનો પાર આવે એવું કરે તો સારું. મારે પ્રજાના કેટલાંએક નિવેદન સાંભળવાને રોકાવું પડશે. જે આપને શાસ્ત્રાર્થ ચિરસમય ચાલે તેમ હેય તે આપને માટે જુદી વ્યવસ્થા કરાવું.”
નહીં નહીં, જુદી વ્યવસ્થા કરવાની કંઈ જરૂર નથી. આ તો તમે શ્રવણ કરતા હતા અને તમને કંઈપણ અડચણ નહીં હોય એમ જાણી આટલા દિવસ સુધી લાંબું વિવેચન ચાલ્યું. પ્રથમથી જે સૂચના કરી હોત તો ક્યારને નિવેડે આવી ગયું હતું. સારું, આવતી કાલે આ પ્રસંગને પાર આવી જશે.”
“હા! “જીવ' છે કે નહીં એ સમ્બન્ધમાં વિચાર કરતાં, વાદ ચલાવતાં, આપણુ વચ્ચે છ માસ વીત્યા, તે પણ તમારાથી “ને જીવ’ સિદ્ધ થયો નથી. તેમ