________________
लब्धांकेन प्रमाणं स्याच्छ्रन्यशेषं यदाभवेत् ॥ तदोर्ध्वादिग्विनिर्देश्या वाघो भागं विनिर्दिशेत्
૪ રસ્તા
॥ ૩॥
॥ इति दिग्प्रकरणम् ॥
અકારાદિ આઠ વર્ગોનો અનુક્રમે પૂર્વાદિ દિશાએ છે. આ વર્ષે પૈકી પશુ અધરસજ્ઞક સ્વરાથી રહિત વ્યંજન હોય તે પૂર્વ દિશા કહેવી. તેમજ અવગ્ના અધરસજ્ઞકથી રહિત સ્વરમાત્ર હાય તા પશ્ચિમશિા કહેવી. સ્વર અને વ્યંજના ભેગા હાય તા દક્ષિણ દિશા કહેવી. અધરસજ્ઞક સ્વરાથી નક્કી ઉત્તર દિશાજ જાણવી પ્રશ્નના સૂક્ષ્માક્ષરોના માત્રા સહિત યાગ કરવા. અને તેમાં તેર ધ્રુવાંક તરીકે ઉમેરવા. પછી આઠથી ભાગ આપવા. અને શેષ રહે તે પ્રમાણે પૂર્વા િદશાઓ જાણવી. શૂન્ય શેષ વધે ત્યારે ઉર્ધ્વ કે અધેાભાગ પણ કહેવા. ૬૦ થી ૬૫ ઇતિ દિગ્મરણુ
यादृदिनादि कालोऽयं पृच्छातो वदति ततः ॥ वक्ष्ये कालप्रमाणं तत् संख्याकालक्रमेण च पक्षो मासो दिनं वर्ष पक्षआद्ये वदेत्तथा ॥ दिनान्यादि तृतीये च वर्णे ज्ञेया द्वितीयके मासा वर्षाणि तूर्ये तु वर्षमासौ च पञ्चमे ॥ मिश्रके मिश्रकं वाच्यं गणित्वा निर्णयेत्पुनः प्रश्नं सूक्ष्माक्षरे दशपञ्चयुतं ततः ॥ कालैर्भागः प्रदातव्यस्त्रिशेषे स्युश्च वासराः समशेषे तथा मासा वर्षाणि शून्यशेषतः
"હ્ર
|| ૬૭ ||
11&2 11
॥ 4 ॥
|| ૭૦ ॥
॥તિ હ્રામ ખમ્ ॥
જેવી રીતે પ્રશ્ન ઉપર સમય નિણૅય થાય છે, તેવીજ રીતે સખ્યાના ક્રમથી હું પણું કાલનું પ્રમાણ કહું છું. પક્ષ, માસ, દિવસે અને વ એ પ્રમાણે કાળસેક છે. જો પ્રશ્નમાં આવવી હોય તેા પક્ષ, તુીયત્રી હાય તા દિન, ખીજાત્રા હાય તે માસ, ચેાથા વો હોય તે વર્ષ અને પાંચમા વણો હોય તેા વર્ષ તથા માસનું સમિશ્રણ કહેવું. જો મિશ્રસજ્ઞક ી ય તેા મિશ્રકાળ કહેવા. પ્રશ્નતા સૂક્ષ્માક્ષરોના ચેગ કરી તેમાં ધ્રુવ તરીકે પંદર ઉમેરવા. અને ચારથો ભાગ આપવા. જે ત્રણ શેષ
