________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
'ક ૧ લે.
વ્યવહારુ હિતશિક્ષા.
૧૩
મની બેસવું નહિ. ગંભીર અને મહત્ત્વનાં કામ બહુ વિવેકથી ને ધૈર્ય થી કરવાં જોઇએ. તેમાં ફળપ્રાપ્તિ માટે અધીરા થવુ નહીં. કહ્યું પણ છે કે-Patience and persivearance owercome mountains–અર્થાત્ ધૈર્યાં અને ખ ંતથી ગમે તેવાં મહત્ત્વનાં કામ પણ પૂરાં કરી પાર પાડી શકાય છે. બાકી તે વગર તે Haste is Waste અતિ ઉતાવળ અને અધીરાઈ કરવી તે અતિ હાનિરૂપ નીવડે છે.
શ્રીમાન્ આનંદઘનજી જેવા આત્મજ્ઞાની--અધ્યાત્મી પુરુષા એવા જ બોધ આપે છે ૬ ‘ સેવન કાણુ પહેલી ભૂમિકા રે, અભય અદ્રેષ અખે ? સેવા-ભક્તિ અને પરમાર્થ પરાયણતા માટે પ્રથમ-પહેલાં જ ભય, દ્વેષ અને ખેદરૂપ દોષત્રયને ત્યાગ કરવા જોઇએ. જેમાં પરિણામની ચંચળતા-અસ્થિરતા વતે એ જ ભય, અરુચિ થવા પામે એ જ દ્વેષ અને એવી ઉત્તમ પ્રવૃત્તિ કરતાં થાકી જવાય એ જ ખેદ સતત અભ્યાસયેાગે સ્થિતિ પરિપાક થયે છતે એ દોષત્રય વિલય પામે છે અને આંતર-વિવેકદૃષ્ટિ ખુલે છે. પછી ગુણમણિના નિધાનરૂપ સંત-મહંતને પિછાણી, તેમના પરિચય કરી, સ્વચિત્તશુદ્ધિ કરી શકાય છે, જેથી સઘળી કરણી સફળ થઇ શકે છે. અને એ રીતે સરલ મન-વચન-કાયાથી કરાતી શુદ્ધ કરણીવડે સત્ય ફળરૂપ ઉત્તમાત્તમ માક્ષસુખ પણ પ્રાપ્ત થઇ શકે છે,
પ્રમાદ પંચક
મદ, વિષય, કષાય, નિદ્રા અને વિકથા એ પાંચેને જ્ઞાની પુરુષો પ્રમાદપંચક કહે છે. એ પાંચે પ્રમાદ જીવને અનત સંસારમાં રઝળાવે છે.
૧ જેનાથી મદ-નશા ચઢે એવા ગમે તે માદક પદાર્થનું ખાન-પાન કરવું અને બેભાન બની સ્વકવ્ય કર્મથી ચૂકવુ.
૨ પાંચે ઇન્દ્રિયાના વિષયેા-શબ્દ, રૂપ, રસ, ગંધ અને સ્પર્શ માં ગૃદ્ધ-આસક્ત થઈ જવું. ૩ ક્રોધ, માન, માયા અને લેાભરૂપ કષાયને વશ–પરવશ થઈ જવુ.
૪ આળસ–સુસ્તાઇવડે એદીની જેમ નિામી બની એસી રહેવું.
૫ જેમાં કશુ' સ્વપરહિત સમાયેલું ન હેાય એવી નકામી કુથલી-વિકથા કરવી. મિથ્યાત્વ, અજ્ઞાન પ્રમુખ તેના આઠ ભેદ પણ કથા છે. પ્રમાદાચરણ તજી ખરી દિશામાં વવાથી સાચે લાભ થઇ શકે છે. સ. કે. વિ..
હિતબાધક પદ્ય
આંટી કાઢે અકલથી, ઇંચ પડે ન મુંઝાય; તાણીને તેાડે નહિ, તેા ઘર સુખે ચલાય. ૧૪ તમા ન તજીએ તેહની, જેની ગરજ સદાય; જળ સાથે રીસાઇ ને, કહે। મત્સ્ય કયાં જાય ? ૧૫ અદેખાતણી આંખમાં, કમળાકેરા રાગ; પીળું દેખે સને, રેાગતણા સ’જોગ. ૧૬ પરમેશ્વર જો પાધરા, શત્રુથી શુ' થાય; પથરે ફૂંકે પાપી જન, ફૂલ થઇ ફેલાય. ૧૭ કશુ ન નિપજે એથી, ફોકટ મન ફૂલાય; કમાડ તાળું એ મળી, ધરનું રક્ષણ થાય. ૧૮ શુભકાર્યાં વિષ્ણુહાયથી, કરી શકે નહિં કોય; કહા હથોડા શુ કરે ?, જો નહિ હાથે। હાય. ૧૯ એક રૂપી સાંપડથે, નાણાવટુ ન થાય; મળે સૂંઠને ગાંડી, ગાંધી નહિ જ થવાય. ૨૦
For Private And Personal Use Only
