________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
અક્ષરમાળા
......( ૪ )-sevenue
ઉપકાર કરનાર પર ઉપકાર કરવા એમાં ખાસ લાક્ષણિકતા કે વિશિષ્ટતા સમાયેલી નથી, કમકે તે તે માત્ર કરેલા ઉપકારનો બદલા જ આપ્યા ગણાય;: પરંતુ જેને આપણ પીછાનતા પણ ન હેાઇએ તેનુ દુઃખ જોઇને તેના નિવારણ માટે યથાશક્તિ પ્રયત્ન કરીએ તેમાં અને એથી પણ આગળ વધીએ તે જેણે આપણા પર અપકાર કર્યાં હોય તેના ઉપર ઉપકાર કરીએ તેમાં જ ખરી મહત્તા સમાયલી છે. કરેલા ગુણના બદલેા તા શ્વાન પણ નથી ભૂલતા તે મનુષ્યની મહત્તા શેમાં સમાયેલ છે ? ઉત્તમ જતેને એ સ્વભાવ જ હાય છે કે મેધ અને સૂર્યની જેમ તે સદા પરોપકારમાં જ તત્પર હાય છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
‘કુતરાની પુંછડીને છ મહિના સુધી જમીનમાં દાટીએ તા પણ તે વાંકી જ રહેશે. ’ ભાષામાં પ્રચલિત થયેલી આ કહેવતને ભાવાર્થ એ છે કે-જેની જેવી પ્રકૃતિ હોય, જેનેા જેવા જાતિસ્વભાવ હોય તે પલટાવા દુષ્કર છે. અમુક અપવાદને બાદ કરતાં પ્રાયે એમજ જોવાય છે કે જેને જે પ્રકારને સ્વભાવ પડ્યો હેાય છે તેને પલટાવવા અનેક પ્રકારના પ્રયત્નો કરવા છતાં આખરે તે વ્યક્તિ પોતાના મૂળ સ્વભાવ પર ગયા સિવાય રહેતી નથી અને તેથી જ ભાષામાં કહેવતરૂપે આ વાકય ગુંથાયુ` છે કે “ જાત જાય પણ ભાત ન જાય ” અર્થાત્ કેવસ્ત્ર પર મજીઠ જેવા પાકા રંગની ભાત હોય તેા તેને અનેક રીતે ધોવાથી પણ તે જતી નથી, પણ વસ્ત્ર મળે ત્યારે જ જાય છે, એ જ ન્યાયે માણસ પોતે ખલાસ થાય ત્યાંસુધી પણ તેનેા સ્વભાવ કરવા મુશ્કેલ છે. પૂર્વના સંસ્કારી આત્મા હોય અને કારણ મળ્યે તેનામાં આકસ્મિક પલટા થાય એ અપવાદી વાત છે. બાકી સસામાન્ય રીતે જોઇએ તે “ સ્વભાવનું એસડ નથી. ’’ એ કહેવું તદ્દન સત્ય જ છે. એક કવિએ કહ્યુ છે —
“ પાવર્કકા જલ ખુર્દ નિવારણ સૂરજ તાકે છત્ર કીયા હૈ, રાગકા વૈદ્ય તુગા ચામુક ચાપગકા કછુ દંડ દીયા હૈ; હસ્તિ મહામદવારણ અંકુશ ભૂત પિશાચકે મત્ર કીયા હૈ, ઔષધ હૈ સબકા જગમાંહિ સ્વભાવ આષધ નાહી કીયા હૈ. ”
અસર થતી નથી તેમ આ મુનિ સામે કેવી રીતે થઇ ગયા ? હું આ સંખ કામકેલીના કે અન’ગક્રીડાના કઇ અર્થધમાં તેની સાથે બીજી કઇ વાત તેા નથી જ એમ નક્કી કરી નવી કંઇ પણ નથી કરીને ? ખરેખરું કહેજે. જો જરા ચેષ્ટાન આદરવાની મન સાથે ગાંઠ વાળી. ' પણ અસત્ય વઢવા યત્ન સેવીશ તા યાદ રાખજે કે આજીવિકા તા જશે પણ આ નગરમાં રહેવું ભારે પડશે. આ ઉદાયન ભૂપાળ સામે જેવું બન્યુ... હાય તેવું અક્ષરે અક્ષર કહી દેવામાં જ જિંદગીની સલામતી છે. ' અપૂર્ણ ચાકસી
હારા
હું વેશ્યા ! એ તા જાણે એની દ્રઢતાનું વર્ણન થયું, પણ કથન પ્રમાણે એ જૈનધમી સાધુ હતા એ જ્યારે ચાક્કસ વાત છે તા, એમાંથી અલેખ જગાવતા લંગાટા
For Private And Personal Use Only
