________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૬૮
જૈન ધર્મ પ્રકાશ. રૂપાતીત એટલે અરૂપી સ્વભાવવાળા અને કેવળજ્ઞાન તથા કેવળ દશન સં. યુક્ત એવા સિદ્ધ ભગવંતનું ધ્યાન કરવાથી પિતાને આત્મા સિદ્ધ સ્વરૂપ થાય છે.
એટલે સિદ્ધિપદને ધ્યાને આત્મા સિદ્ધિપદને અનુભવે છે, અને સિદ્ધના સર્વ ગુણ પિતામાં ઉત્પન્ન કરી તે દશાને પામે છે.
મહા મંત્રના ધ્યાવનાર અને શુભ ધ્યાનના કરનારા એવા આચાર્યનું ધ્યાન કરતે સતે જે પ્રાણી પિતાના આત્માને પાંચ પ્રસ્થાન યુકત કરે તે પોતે આચાર્ય થાય, અર્થાત્ પિતાનો આત્માતેજ આચાય છે. ફકત તેમાં રહેલા ગુણને પ્રગટ કરવાની જરૂર છે. પાંચ પ્રસ્થાન આ પ્રમાણે છે-૧ વિધાપીઠ તે બાર પદનું સૂરિમંત્ર છે. તેને જાપને જપત સતે-સાધના કરતો સતે કેટી શ્રતને જાણ થાય. ૨ સંભાયપીઠ તે મંત્ર વિધિપૂર્વક આરાધવાથી સર્વ લોકને વઘુભ અને આદેય વચન હોય. ૩ લીપીઠ તે મંત્ર આરાધવાથી રાજદિક વશ થાય અને મેટો મહિમા થાય. ૪ મંત્રરાજપીઠ તે મંત્ર આરાધવાથી સર્વ ઉપદ્રવ રહિતપણું થાય તેમજ કામણ, મેહન, વશીકરણાદિ શક્તિ પ્રાપ્ત થાય અને પ સુમેરૂપીઠ તે મંત્રને આરાધવાથી ઇંદ્રાદિકે માન્ય હોય અને તમાદિકની જેમ અનેક લબ્ધિવંત હોય.
બાર પ્રકારની તપસ્યા તથા સઝાય ધ્યાનમાં જે નિરંતર રત છે અને મહાપ્રાણ ધ્યાનવડે સૂત્રાર્થ તંદુભય રહસ્યયુક્ત દ્વાદશાંગીને જે ધ્યાતા છે તેમજ જગતના મિત્રરૂપ અને જગતના બંધુરૂપ-એકાંત હિત ઈચ્છક છે તે ઉપાધ્યાય આ ભાજ છે, અર્થાત્ એવા ઉપાધ્યાયનું ધ્યાન કરવાથી આમાજ ઉપાધ્યાયપણું પ્રાપ્ત કરે છે.
રત્નત્રયીવડે મોક્ષમાર્ગનું સમ્યમ્ તેિ સાધના કરવા જેનાં તન મન ને વચન નિરંતર સાવધાન છે એવા નિત્ય અપ્રમત્ત રહેનારા અને સ્તવનાદિકવડે હર્ષ નહીં કરનારા તેમજ નિંદા ઉપદ્રવાદિ વડે શોક નહીં કરનારા એવા શુદ્ધ જે સાધુ તે આ ભાજ છે અર્થાત્ એવા શુદ્ધ મુનિરાજનું ધ્યાન કરવાથી આત્મા તે દશાને પામે છે. બાકી વેશ માત્ર ધારણ કરવાથી--અવવા કેશનું મુંડન કરાવવાથી કે લુચન કરાવવાથી કોઈ સાધુપણું પ્રાપ્ત થાય નહીં તે તે માત્ર દ્રવ્ય સાધુ કહેવાય.
શમ, વેગ, નિર્વેદ, અનુકંપને આસ્તિક્યતા-ઈત્યાદિક ગુણે દર્શન મેહ ની કને પશમવડે આત્મામાં પ્રાપ્ત થાય તેનું નામ દર્શન કહીએ. તે દાન આત્મા જ છે. કારણ કે એ ગુણો આત્મામાં જ રહેલા છે. તે પ્રગટ થાય એટલે આ
મા દર્શનપણને પામે છે. બાકી અમે સમકિતી છીએ એવું નામ માત્ર ધરાવવાથી કાંઈ તે ગુણ પ્રાપ્ત થઈ શક્યું નથી.
For Private And Personal Use Only
