________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રશ્ચાત્તર ત્યમા
૧૭૯
4
,
ઉચ્ચરવુ` પણ તુચ્છ નહિ,આ વચનનું' કેવુ' પરિણામ આવશે એમ પ્રથમ વિચારીને એલવુ' પણ વગર વિચાયું નહિ, અને જેથી સ્વપરને હિત થાય તેવું સત્ય વચન ખેલવુ' પણ અસત્ય અહિતકર એવુ અધર્મયુકત નહિં, વિવેકી પુરૂષો એવુજ લ ચન વદે છે અને એજ સુખનું મંડન છે. પ્રનેત્તર રત્નમાલિકાકારે પણ કહ્યું છે કે વિં યાચાં મંડનું સર્ચ એટલે વાણીની શેલા શી ? ઉત્તર-સત્ય. આ વાત ઉપર વધારે ભાર મૂકીને કહેવા યોગ્ય છે કે આજ કાલ કારણે કે બેકારણે લેા સત્ય ઉપર પ્રહાર કરે છે-પ્રહાર કરવા ટેવાયેલાં છે. તેમણે સ્વપરના હિત માટે અસહ્ય પક્ષ તજીને સત્ય પક્ષ 'ગીકાર કરવાજ યત્ન કરવા ઉચિત છે. એમ કરવાથીજ સ્વપરને ઉદય થશે. યત: સમય નતિ.
૯૮ કરકી શાલા દાન વખાણા,ઉત્તમ ભેદ ૫'ચ તસ જાણા-જેમ સુખની શે।ભા સત્ય ખેલવામાં છે તેમ હાથની શેાભા દાન દેવામાં છે. તે દાનના શાસ્ત્રમાં પાંચ ભેદ બતાવેલા છે. અભયદાન, સુપાત્રદાન, અનુકંપાદાન, કીર્તિદાન અને ઉચિતદાન એ તેના પાંચ પ્રકાર છે, તેના પણ દ્રવ્યભાવથી એ એ ભેદ થઇ શકે છે. લક્ષ્મી પ્રમુખ દ્રવ્ય સાધનથી દાન તે દ્રવ્ય દાન છે, અને જ્ઞાનાદિક ભાગ સાધનથી દાન તે ભાવદાન છે. જે લક્ષ્મી પ્રમુખને દુર્વ્યસનેામાં વ્યય કરવા તે દુર્ગતિનુ* કા રણુ છે, અને તેજ લક્ષ્મી પ્રમુખના સસ ક્ષેત્રાદિક શુભ માર્ગે વ્યય કરવા તે સદ્ગતિનુ` કારણ છે. તેમાં પણુ સવિવેકયેાગે જે જે સ્થળે દ્રવ્ય વ્યય કરવાની વિશેષે જરૂર જણાય તે તે સ્થળે તેના વ્યય કરવામાં અધિક લાભ છે. જ્ઞાન દર્શન ચારિત્ર પ્રમુખનું દાન તે ભાવદાન કહેવાય છે, અને તેવુ' ભાવપ્રધાન દાન દ્રવ્યદાન કરતાં ઘણુંજ ચઢીયાતું છે; તેથી તે ઉભય પ્રકારનું દાન અનુક્રમે આરાધવા ચેાગ્ય છે, અને એજ સદ્ભાગ્ય ચાગે પ્રાપ્ત થયેલી જીભ સામગ્રીનુ' ઉત્તમ ફળ છે.
૯૯ ભુજા મળે તરીએ સ’સાર, ઇણુ વિધ ભુજા રોાભ ચિત્ત ધારભુજાબળે એટલે નિજ પરાક્રમથી—પુરૂષાર્થથીજ સંસારસમુદ્ર તરી શકાય છે. તેવી ઉત્તમ ભુજા પામીને જો પાતાનુ` પરાક્રમ સમ્યગ્ જ્ઞાન દર્શન અને ચારિત્ર ૩૫ રત્નત્રયીનું આરાધન કરવા માટે ફેરવવામાં આવે તે તેથી સસારસમુદ્ર તરવા સુતર પડે છે. આ દુનિયામાં સ્પર્ધા, દ્વેષ, ઇર્ષોં અને મેહને વશ થઇ રહ્યુસ ગ્રામ વિગેરેમાં પેાતાની ભુજાને ઉપયાગ કરનાર અનેક જતા નીકળે છે, પરંતુ પૂર્વીકત દોષસમૂહને દળી પવિત્ર રત્નત્રયીનું યથાવિધ આરાધન કરવામાં સ્વવીર્યના સત્તુપયોગ કરનારા કેાઈ વિરલાજ નરરત્ના નીકળી આવે છે, અને એજ ખરૂ ભુજામળ શોભાકારી અને પ્રશ’સનીય છે. આત્મા જનાએ પોતાના ભુજાબળના સદુપયોગ કરવા ઉચિત છે.
For Private And Personal Use Only
