Jain Dharm Prakash 1909 Pustak 025 Ank 06

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 3

શ્રી જ્ઞાનસાર સૂત્ર સ્પષ્ટીકરણ.
સુગુરૂ વિના ન સમર્ચ, લેવા તત્ત્વ હું એકલે; ટાળે સર્વ અનથ, પરમ શુરૂ વર પ્રેમ તે. છે પુરો વિશ્વાસ, સમ્યગ્ રત્ન ત્રયી ભર્યાં; દ્રેન સેવક નિજ દાસ, તણી આશ સફળ કરે,
૧૩
શ્રી કપુરિવજયજી જૈન લાઇબ્રેરી. માણસા-મહીકાંઠા
દહે. નાણુ સ્વભાવ જે જીવના, સ્વપર પ્રકાશક જે; તેહુ નાણુ દીપક સમુ, પ્રણમા ધમ સનેહુ,
૧૨
श्री ज्ञानसार सूत्र स्पष्टीकरण. જૈન તત્ત્વજ્ઞાન (Jain Philosoplay) જ્ઞાન-ભ્રષ્ટ. [૫]
જ્ઞાન એ આત્માના અનંત ગુણ મહેતા એક એવે અસાધારણ ગુણ છે કે જેના વડે પેાતાનું અને પરનું યાવત્ ત્રણ મૃત્યુ અને પાતાળનું સર્વ સ્વરૂપ યથાર્થ રીતે જાણી શકાય છે. વસ્તુસ્વરૂપ યથાર્થ જાણવાથીજ તેના ગુણુ યા દોષ સ`ખધી સારી રીતે ભાન થતાં મનમાં તેની દૃઢ પ્રતીતિ થાય છે. તાત્પર્ય કે સમ્યજ્ઞાન વિના હૃઢ શ્રદ્વા-આસ્થા આવતીજ નથી, અને સુશ્રદ્ધા વિના સદ્દન કહે કે શુદ્ધ ચારિત્રનું સમ્યક્ રીયાસેવન થઇ શકતું નથી. શુદ્ધ ચારિત્રની સેવા મેાહના ક્ષય કિંવા ઉપશમથી સંભવે છે, અને તે મેહતા ક્ષયપશમ સભ્યજ્ઞાન તથા સભ્યશ્ શ્રદ્ધાનથી થાય છે. સમ્યગ શ્રદ્ધાન પણ શુદ્ધ જ્ઞાની ગુરૂની પાસે યથાવિધિ શાસ્ત્રનું શ્રવણુ અને મનન કરતાં પ્રાપ્ત થાય છે. માટે આત્માની ઉન્નતિ કરવાને હરકેાઈ રીતે જ્ઞાનની મુખ્યપણે આવશ્યકતા છે. જ્ઞાન દ્વીપકની પેરે સ્વપર પ્રકાશક છે. જ્ઞાન એ દિવ્ય ચક્ષુ છે. મેક્ષમાર્ગમાં નિરાબાધ પ્રવૃત્તિ કરવાને જ્ઞાન એ એક ઉત્તમ ભે મિયા છે, જ્ઞાન વિનાની સકળ ક્રિયા-કરણી અધ કહી છે. શ્રીમાન્ પદ્મવિજયજી મહુારાજે નવપદની ધૃત્તમાં જ્ઞાનપદના આવી રીતે ગુણ ગાયા છે—
ઢાળ
નાણુ ધાઁ આરાવત કરારે, જેમ લહેા નિર્મળ ના શ્રદ્ધા પણ થિર તેા રહેરે, જો નવ તત્ત્વ વિજ્ઞાણરે અજ્ઞાની કરો કશ્યુ રે, શુ લહેરો પુણ્ય પાપરે ભવિકજન; પુણ્ય પાપ નાણી લહેરે, કરે નિજ નિર્મળ આપરે વિક૦ ના
૧૬૫
ભવિકજન; વિક ના