Jain Dharm Prakash 1909 Pustak 025 Ank 06

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 9

શ્રી જ્ઞાનસાર ચત્ર સ્પષ્ટીકરણ
૧૭૧ તત્ત્વ બુદ્ધિ જિનકી પરનતિ હે, રાકલ સૂકી ઉચી; જગ જસવાદ વદે નહીકે, જિન દશા જસ ઊચી. પરમગુરૂ ૧૦
ઉકત પદમાં ઉપાધ્યાયજી મહારાજાએ સંક્ષેપથી પણ ફુટ રીતે “જૈન” પદને અર્થ બતાવ્યા છે. તેનું દરેક આત્માર્થી જનોએ સારી રીતે મનન કરી, પિતામાં રહેલી ખામીઓ તરફ લક્ષ દેરી, ખરું જેનપણું પ્રગટ કરવા પ્રયત્ન કરે જરૂરનો છે. આપણામાં અનાદિકાળથી મૂળ ઘાલીને રહેલા રાગદ્વેષાદિક દે, શ્રી જિનેશ્વર ભગવાને બધેલાં સર્વચનોને આદર પૂર્વક શ્રવણ કરી તે મુજબ યથાશક્તિ યત્ન કરવાથી સુધરી શકે તેમ છે. છતાં જો આપણે પ્રમાદશીલ થઈ છતી સામગ્રીએ શાસ્ત્ર શ્રવણ કરીએ નહિં, કદાચ જેમ તેમ શ્રવણ કર્યું પણ તેમાં શું રહસ્ય બેધેલું છે તેને જોઈએ તે વિચાર કરીએ નહીં તે આપણું ખરું હિત કેમ સાધી શકાય? તેને સવળે રસ્તે આપણને સૂઝે નહીં, અને તેથી આપણે સુખના અર્થી છતાં પરિણામે દુઃખદાયક માગીનેજ સુખકારી માનીને સેવી લઈએ, એમ સ્વાભાવિક રીતે બનવા ગ્ય છે. માટે સહુથી શ્રેષ્ઠ રસ્તે એ છે કે આપણે આપણું પિતાના કલ્યાણને માટે તત્ત્વજ્ઞાની અને તત્ત્વદેશક ગુરૂના વચન ઉપર પ્રતીતિ રાખીને આપણને યોગ્ય હિતમાર્ગને જે તેઓ બોધ આપે તેને આદર પૂર્વક શ્રવણ કરી તેમાં કેવું સુંદર રહસ્ય રહેલું છે તેને પુરતે વિચાર કરી,તે સદુપદેશને હૃદયમાં ધારી રાખી, આપ શક્તિને છપાવ્યા વિના બનતી કાળજીથી તેને અમલ કરવાને–તેને કૃતિમાં મુકવાને તત્પર રહેવું.
જે આ પ્રમાણે શ્રદ્ધા અને લક્ષ પૂર્વક સદ્વર્તન સેવવામાં આવે તે અલ્પ કાળમાં રાગાદિ દે પાતળા પડે, જ્ઞાનાદિક ગુણે વૃદ્ધિ પામે, અને શુદ્ધ ચારિત્રની પુષ્ટિ થતાં આત્મામાં સહજ શાંતિ-સ્થિરતા-સમાધિ ઉત્પન્ન થાય અને તેના વડે સર્વ તાપને ઉપશમાવી–અપાવી પરમ નિવૃત્તિને પ્રાપ્ત કરવામાં આવે જેથી આત્મા નિર્મળ થાય અને સહજ સ્વાભાવિક સુખ-સમાધિની પ્રાપ્તિ થાય. આવું તત્ત્વજ્ઞાનજ મિક્ષાર્થી જેનોને માન્ય હોવાથી આદરવા ગ્ય છે, અને બાકીનું મિથ્યા આડંબરવાળું જ્ઞાન તે કેવળ બેજારૂપ જાણીને આત્માથી જનેએ ઉપેક્ષા કરવા યોગ્ય છે, એમ શાસ્ત્રકાર હવે સ્પષ્ટ રીતે સમજાવે છે.
અપૂર્ણ