Jain Dharm Prakash 1909 Pustak 025 Ank 02

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 6

૩૮
શ્રી જન ધ પ્રકારા. ને અનુક્રમે તેની પુષ્ટિ થતી જાય છે, માટે મોક્ષાર્થી જનએ સ્થિરતા ગુણની પ્રાપ્તિ અને વૃદ્ધિ કરવા માટે ઉપર કહેલા ભાવના અમૃતનું વિશેષે સેવન કરવું યુક્ત છે.
હવે સિદ્ધ ભગવાનમાં પણ સ્થિરતારૂપ ચારિત્ર સદા વિદ્યમાન છે, એમ સમજાવી સાધુજનોને એવી સ્થિરતાનું જ સેવન કરવા શાસ્ત્રકાર આગ્રહ કરે છે
चारित्रं स्थिरतारूपमतः सिष्वपीष्यते ।।
यतंतां यतयोऽवश्यमस्या एव प्रसिद्धये ॥ ७ ॥ ભાવાર્થ-સ્થિસ્તારૂપ ચારિત્ર તે સિદ્ધ પરમાત્મામાં પણ ઈષ્ટ છે એમ સમ) નિર્ધારીને આવી એકાંત સુખદાયી સ્થિરતાને પ્રગટ કરવા અને તેને જ પુષ્ટિ આપવા મુનિઓએ અવશ્ય યત્ન કરે જોઈએ. સ્થિરતાની સિદ્ધિમાંજ પિતાની સિદ્ધિ રહેલી છે.
વિવરણ–પિતાના અસંખ્ય પ્રદેશમાં રહેલા અનંતજ્ઞાન દર્શનાદિક નિજ ગુણમાં અહોનિશ સ્થિરતા, શુદ્ધ અને અખંડ એવા નદિક અનંત ગુણેમાંજ આત્મ રમણતા, નિર્મળ જ્ઞાનાદિક ગુણોનું જ એક પણે આલંબન, આત્માના સહજ સ્વભાવિક સંશુદ્ધ સન દર્શનાદિક ગુણમાંજ નિમગ્નતા, આત્માના એવા સહજ સ્વભાવમાંજ જે એકતા તેજ શુદ્ધ અખંડ અને અનંત એવું ક્ષાયિક ચારિત્ર કહેવાય છે. એવું ચારિત્ર ક્ષીણુમેહી, સગી કેવળી અને અગી કેવળીને જેમ હોય છે તેમ “નિજ ગુણ એકવતા” રૂપ સ્થિરતા ચારિત્ર સિદ્ધ ભગવાનમાં પણ નિઃસં. શય રીતે હોવું ઘટે છે. આત્માના સ્વભાવિક શુદ્ધ જ્ઞાનાદિક અનંત ગુણોમાં યા આ માના શુદ્ધ સ્વભાવમાં સંપૂર્ણ એકતા યા સ્થિરતા વિના શુદ્ધ અખંડ અને અનંત એવું ક્ષાયક ચારિત્ર કોઈને કદાપિ સંભવતું જ નથી. જ્યાં સુધી મેહનીય કર્મ સર્વથા ક્ષીણ થયું ન હોય એટલે કે જ્યાંસુધી સહ નિર્મૂળ થ ન હોય ત્યાંસુધી લાયક ચારિઝ સંભવે જ નહીં, અને જ્યાં સુધી અવશેષ રહેલાં જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનાવરણીય અને અંતરાય કર્મ સર્વથા ક્ષણ-- થયાં ન હોય ત્યાં સુધી તેની સંપૂર્ણ સ્થિરતા -આત્મએકત્વતા સંભવેજ નહિ. સર્વ ઘાતકમેને સર્વથા ક્ષય થયે તે તત્કાળ તેવી આત્મએકત્વતા પ્રગટે છે. તે પછી ઘાતી અને અઘાતી કર્મને સર્વથા ક્ષય કરીને સંપૂર્ણ સિદ્ધદશાને પ્રાપ્ત થયેલા સિદ્ધ ભગવાનમાં સંપૂર્ણ સ્થિરતા-આત્મ એકત્વતા અખંડ બની રહે તેમાં આશ્ચર્ય શું ! સર્વ સિદ્ધ ભગવાનમાં તેની અખંડ આમ એકત્વતા યા સ્થિરતા સર્વબાધક કર્મના અભાવે અવશ્ય હોવી ઘટે છેહોય છે.
આ પ્રમાણે સિદ્ધ ભગવાનમાં સ્થિરતા ચારિત્રનું અસ્તિત્વ સમજાવીને શાસ્ત્ર